Voorwaarden Rabo ToekomstSparen met vaste rente

Transcriptie

1 r Voorwaarden Rabo ToekomstSparen met vaste rente 1 Productkenmerken en informatie over Rabo ToekomstSparen met vaste rente 2 Algemene voorwaarden voor Rabo ToekomstSparen Algemene Bankvoorwaarden

2 Rabo ToekomstSparen met vaste rente Productkenmerken en informatie Leeswijzer Dit document informeert u over: - het begrip lijfrente - de kenmerken van Rabo ToekomstSparen met vaste rente - de Rabobank als financiële dienstverlener Algemene informatie over lijfrente Een lijfrente is een periodieke uitkering ter aanvulling van uw inkomen. Een lijfrenteproduct kent twee fases: de opbouwfase waarin geld wordt ingelegd en de afbouwfase waarin de periodieke uitbetalingen plaatsvinden. De Rabobank heeft hiervoor de Rabo ToekomstRekening ontwikkeld. Voor de opbouwfase zijn er twee rekeningen: - Rabo ToekomstSparen: een geblokkeerde spaarrekening met vaste rente of met variabele rente. - Rabo ToekomstBeleggen: een geblokkeerde effectenrekening. De duur van de opbouwfase bepaalt u bij het openen van de rekening. Tegenover de fiscale voordelen staat, dat u tijdens de opbouwfase niet over het tegoed kunt beschikken. Het geblokkeerde tegoed moet u op de einddatum gebruiken voor de aankoop van een lijfrente. Voor deze afbouwfase is er Rabo ToekomstUitkering. Dat is de eigenlijke lijfrente: een periodieke uitbetaling gedurende een bepaalde periode. Bijvoorbeeld een maandelijkse uitbetaling als (een aanvulling op het) inkomen nadat u gestopt bent met werken. Fiscale behandeling - de hoofdpunten De inleg is fiscaal aftrekbaar van uw inkomen in box 1, mits u aftrekruimte heeft. Die aftrekruimte kunt u berekenen op de internetsite van de belastingdienst: Ook uw adviseur van de Rabobank kan u hierbij helpen. Voorbeeld 1 De fiscale aftrekruimte blijkt 3.500,- te zijn. Het bruto jaarinkomen is ,-. Er zijn geen andere fiscale aftrekposten. Over de top van het inkomen wordt 50% (een fictief percentage) inkomstenbelasting betaald. Een inleg van bijvoorbeeld 2.000,- voor een lijfrente levert dan een belastingteruggave op van (50%): 1.000,-. De netto inleg is dus 1.000,-. Bij de verplichte aankoop van een lijfrente op de einddatum valt de periodieke uitbetaling wel in - de progressief belaste - box 1. Voorbeeld 2 Een 65-jarige man heeft met Rabo ToekomstSparen een tegoed van ,- opgebouwd. Hij wil daarmee een lijfrente aankopen met een looptijd van 20 jaar en uitbetaling per kwartaal. Hij koopt zo n lijfrente aan met de rekening Rabo ToekomstUitkering, tegen een rentepercentage van 4,00% (een fictief percentage). Zijn inkomen bedraagt ,- inclusief AOW. Als het tarief voor de inkomensbelasting 40% (een fictief percentage) over de top van zijn inkomen bedraagt, ontvangt hij gedurende 20 jaar (bij in leven zijn) ieder kwartaal een bedrag van 1.817,09. Op dit bedrag worden nog uitbetalingskosten in mindering gebracht en over het resterende bedrag is 40% inkomstenbelasting verschuldigd. Aangenomen is dat hij zowel ten tijde van het opbouwen van het saldo als ten tijde van de periodieke uitbetalingen binnenlands belastingplichtige is. Het saldo op de Rabo ToekomstRekening geldt niet als een bezitting in box 3. Over het tegoed is per saldo dus geen 1,2% inkomstenbelasting verschuldigd. Kijk voor meer informatie op: en/ of vraag het aan uw adviseur. Productkenmerken Openen rekening Een rekening Rabo ToekomstSparen met vaste rente opent u kosteloos; u moet wel in Nederland wonen. Bij het openen maakt u enkele keuzes die wij vastleggen in een overeenkomst: - incidenteel of periodiek inleggen, - de einddatum: uiterlijk in het eerste half jaar van het kalenderjaar waarin u 70 wordt. Inleg rekening Houd er rekening mee dat u alleen kunt inleggen als er fiscale aftrekruimte is. - Incidentele inleg Alleen de eerste inleg moet minimaal 1.000,- bedragen. Daarna gelden er geen minimale of maximale bedragen en hoeft u geen afspraken over vervolginleg te maken. Inleggen doet u eenvoudig zelf via overboeking naar uw rekening Rabo ToekomstSparen of de bank kan de inleg voor u doen. - Periodieke inleg Bij periodiek inleggen machtigt u de Rabobank tot automatische incasso. De Rabobank incasseert de inleg van de door u opgeven Rabobank betaal- of spaarrekening. U kunt per maand inleggen (minimaal 25,-), per kwartaal (minimaal 75,-), half jaar (minimaal 150,-) of jaar (minimaal 300,-). Daarnaast mag u altijd extra bedragen inleggen. De afspraak voor uw periodieke inleg kunt u altijd en zonder kosten wijzigen, mits het nieuwe inlegbedrag niet lager wordt dan de hiervoor genoemde minimale bedragen per periode. Stopzetten kan ook. Zonder kosten, als het saldo van uw rekening op dat moment minimaal 1.000,- bedraagt. Bij een lager saldo kan de bank 150,- kosten in rekening brengen. - Inleg afkomstig van een andere lijfrenterekening of -verzekering Tegoeden op een lijfrentespaarrekening bij een andere bank of op een lijfrenteverzekering bij een verzekeraar kunt u ook inleggen. U regelt dat met een ingevuld en ondertekend formulier waarin uw verzoek tot overdracht opgenomen is. De Rabobank zorgt vervolgens, kosteloos, voor de afwikkeling met uw huidige bank of verzekeringsmaatschappij. Het minimaal over te nemen saldo moet wel 1.000,- bedragen. Fiscaal gezien valt een tegoed op een rekening Rabo ToekomstSparen onder de regels van de Wet inkomstenbelasting Een lijfrentekapitaal, opgebouwd bij een verzekeraar, kan onder het fiscale regime van vóór 1992 vallen. Legt u zo n lijfrentekapitaal in op een rekening Rabo ToekomstSparen, dan verliest u bepaalde fiscaal ruimere bestedingsmogelijkheden. Dit kan nadelig zijn, maar dat hoeft niet. Een lijfrentekapitaal, opgebouwd bij een verzekeraar, waarvoor u in het verleden premieaftrek hebt genoten en waarvoor u na 31 december 2005 geen premie meer hebt betaald, kunt u gebruiken voor de aankoop van een overbruggingslijfrente. Indien u dit lijfrentekapitaal inlegt op een rekening Rabo ToekomstSparen, blijft deze mogelijkheid behouden. Op de einddatum kunt u het tegoed dan ook gebruiken voor de aankoop van een overbruggingslijfrente bij een verzekeraar. U mag, met uitzondering van het overgenomen saldo en in afwijking van artikel 3 van de Algemene voorwaarden voor Rabo ToekomstSparen 2007, op de rekening Rabo ToekomstSparen geen bedragen meer inleggen. Laat u hierover adviseren, voordat u een tegoed laat overboeken. Rentevergoeding Over iedere inleg, inclusief de rentebijschrijvingen, ontvangt u een vaste rente. Van al die rentepercentages berekenen we de middelrente. - Vaste rente over iedere inleg De rente over iedere inleg is vast vanaf de inlegdatum tot aan einddatum. U legt bijvoorbeeld op 25 juli 2010 een bedrag in van 2.000,-. De afgesproken einddatum is 1 december 2038, zodat vanaf 25 juli 2010 over 2.000,- een vaste rente wordt vergoed die hoort bij een spaarperiode van 28 jaar. De spaarperiode is gebaseerd op het verschil tussen de inlegdatum en de einddatum, afgerond op hele jaren naar beneden. De rente wordt jaarlijks op 1 januari bijgeschreven op de spaarrekening. Ook die jaarlijkse rentebijschrijving is vastrentend gedurende de looptijd tot de

3 einddatum. De actuele rentetarieven voor dit product per looptijd vindt u op Op de rekeningafschriften en in Rabo Internetbankieren wordt bij iedere inleg vermeld welk vast rentetarief over de inleg wordt vergoed tot de einddatum. - Middelrente over het hele tegoed De middelrente wordt vergoed over het hele tegoed op de rekening. Van alle op de inleg van toepassing zijnde rentepercentages wordt het gewogen gemiddelde berekend. Dit rentepercentage is het gemiddelde van alle afzonderlijke rentepercentages van alle inlegbedragen en rentebijschrijvingen, waarbij ieder afzonderlijk rentepercentage naar verhouding van de inleg en rentebijschrijving wordt meegenomen. Voorbeeld berekening middelrente (alle rentepercentages zijn fictief) Een eerste 1.000,- wordt ingelegd op 1 januari tegen 4% rente tot aan de afgesproken einddatum. De middelrente bedraagt 4% aangezien er nog maar één inleg heeft plaatsgevonden. Voor een tweede inleg van 1.500,- op 1 juli is de rente 4,3% tot aan de einddatum. De middelrente die over het gehele tegoed op de rekening wordt vergoed bedraagt nu: (1.000x4%) + (1.500x4,3%) x 100% = 4,18% ( ) - Wijzigen renteafspraak Naast de rekening Rabo ToekomstSparen met vaste rente biedt de Rabobank ook een rekening Rabo ToekomstSparen met variabele rente aan. U kunt altijd kiezen voor het laten overboeken van (een deel van) het tegoed naar een bestaande of nieuwe rekening Rabo ToekomstSparen met variabele rente of omgekeerd. Bij overboeken van de vastrentende rekening naar de variabele rekening wordt een berekening van de marktrentevergoeding uitgevoerd omdat u de renteafspraak wijzigt vóór de afgesproken einddatum. Het kan zijn dat u een vergoeding aan de bank verschuldigd bent of dat de bank aan u een vergoeding moet betalen (zie ook de informatie onder marktrentevergoeding ). Als u een deel van het saldo wilt overboeken, dan moet er minimaal 1.000,- op de rekening resteren. Het wijzigen van de renteafspraak is kosteloos, afgezien van de kosten voor de berekening van de marktrentevergoeding als er overgeheveld wordt van de vastrentende naar een variabele rekening. Voor de rekening Rabo ToekomstSparen met variabele rente is uitgebreide productinformatie beschikbaar: vraag ernaar bij uw adviseur. Opnemen vóór de einddatum Opnemen van het tegoed vóór de afgesproken einddatum, zonder fiscale sancties, kan uitsluitend in de hierna genoemde gevallen. De afwikkeling gebeurt altijd door de Rabobank. Zelf geld opnemen, bijvoorbeeld via Rabo Internetbankieren, is niet mogelijk. - Opbouw elders voorzetten U kunt de opbouw voortzetten bij een andere bank of verzekeraar met een door u ingevuld en ondertekend waarin uw verzoek tot overdracht opgenomen is. De Rabobank zorgt voor de afwikkeling met de bank / verzekeringsmaatschappij waar de opbouw wordt voortgezet. Voor het overboeken naar een geblokkeerde lijfrentespaarrekening bij een andere bank of een lijfrenteverzekering bij een verzekeraar berekent de Rabobank 150,- administratiekosten, die in mindering worden gebracht op het over te boeken tegoed. Opnemen van het tegoed voor de einddatum vereist ook een berekening van de marktrentevergoeding (zie hierna onder marktrentevergoeding ). De administratiekosten ad 50,- voor deze berekening brengt de Rabobank in mindering op het over te boeken tegoed. - Aankoop lijfrente U kunt het tegoed altijd gebruiken voor de aankoop van een direct ingaande lijfrente bij de Rabobank of een andere bank of verzekeraar. Hiervoor worden geen kosten in rekening gebracht. Opnemen van het tegoed vóór de einddatum vereist wel herberekening van de marktrentevergoeding (zie hierna onder marktrentevergoeding ). De administratiekosten ad 50,- voor deze berekening brengt de Rabobank in mindering op het over te boeken tegoed. Marktrentevergoeding Wilt u uw tegoed vóór de afgesproken einddatum opnemen of overboeken naar een andere rekening, dan moet de marktrentevergoeding worden verrekend. Afhankelijk van de actuele rente op het moment van opnemen bent u een marktrentevergoeding aan de bank verschuldigd óf betaalt de bank deze vergoeding aan u. De administratiekosten ad 50,- voor deze berekening brengt de Rabobank in mindering op het over te boeken tegoed van uw rekening Rabo ToekomstSparen. De marktrentevergoeding wordt als volgt berekend: 1 De middelrente wordt in mindering gebracht op de actuele rente. De actuele rente is het tarief voor soortgelijke rekeningen, voor de resterende looptijd tot de einddatum, afgerond op hele jaren naar beneden. De actuele rentepercentages vindt u op 2 De uitkomst wordt vervolgens vermenigvuldigd met het op te nemen saldo. 3 Deze uitkomst wordt vermenigvuldigd met de duur van de resterende periode: het verschil tussen de afgesproken einddatum en de datum waarop de opname plaatsvindt. 4 De uitkomst van deze berekening wordt vervolgens contant gemaakt tegen de actuele rente. Deze laatste uitkomst is het bedrag van de vergoeding. 5 Deze vergoeding en de verschuldigde administratiekosten worden verrekend met het saldo op de rekening Rabo ToekomstSparen. Voorbeeld (alle rentepercentages zijn fictief) Het saldo op een rekening Rabo ToekomstSparen met einddatum 31 maart 2022 is ,-. De huidige middelrente is 3,50%. Op 1 april 2012 wil de rekeninghouder het hele tegoed laten overboeken naar een variabele rekening Rabo ToekomstSparen. De marktrentevergoeding wordt als volgt berekend: Uitwerking 1 1 De resterende looptijd tussen einddatum en opnamedatum is 10 jaar. Het bijbehorende actuele rentetarief voor 10 jaar vast bedraagt 3,30%. Het verschil tussen de actuele rente en de middelrente bedraagt 3,50% - 3,30% = 0,20% 2 0,20% vermenigvuldigd met het op te nemen bedrag van ,- = 20,- 3 De resterende periode is 10 jaar. 20,- x 10 = 200,- 4 De uitkomst van 200,-, contant gemaakt tegen de actuele rente van 3,30% = 168,02 5 Omdat de actuele rente lager is dan de middelrente wordt dit een vergoeding van de Rabobank aan de rekeninghouder. De rekeninghouder ontvangt dus geld. De vergoeding wordt bijgeschreven op de rekening Rabo ToekomstSparen. De administratiekosten ad 50,- worden in mindering gebracht. Het rekeningsaldo na de marktrentevergoeding bedraagt: , ,02 -/- 50,- = ,02. Dit bedrag wordt overgeboekt naar de variabele rekening Rabo ToekomstSparen. De rekening wordt opgeheven; de opgebouwde rente tot en met de opheffingsdatum wordt ook overgeboekt naar de rekening Rabo ToekomstSparen met variabele rente. Uitwerking 2 1 Het actuele rentetarief voor 10 jaar vast bedraagt 3,70%. Het verschil tussen de actuele rente en de middelrente bedraagt 3,50% - 3,70% = -/- 0,20% 2 Het berekende bedrag van 200,- wordt contant gemaakt tegen de actuele rente van 3,70%. De uitkomst hiervan is 164,67 3 Omdat de actuele rente hoger is dan de middelrente betaalt de rekeninghouder een vergoeding aan de Rabobank. De vergoeding wordt afgeschreven van de rekening Rabo ToekomstSparen. De administratiekosten ad 50,- worden ook in mindering gebracht. Het rekeningsaldo na de marktrentevergoeding bedraagt: ,- -/- 164,67 -/- 50,- = 9.785,33. Einddatum: de keuzes Welke mogelijkheden heeft u op de afgesproken einddatum? - Aankoop lijfrente bij de Rabobank U opent eenvoudig een rekening Rabo ToekomstUitkering. Uit die rekening gaat u een reeks periodieke uitbetalingen ontvangen. Elke uitbetaling wordt belast in box 1. Voor de looptijd van de periodieke uitbetalingen gelden de volgende regels: - Is het jaarlijks te ontvangen bedrag lager dan een vastgesteld wettelijk maximum én ontvangt u de eerste uitbetaling in of na het kalenderjaar dat u 65 jaar wordt, dan is de looptijd ten minste 5 jaar. - In alle andere gevallen is de looptijd van de periodieke uitbetalingen ten minste 20 jaar. Ontvangt u de eerste uitbetaling

4 voor het kalenderjaar waarin u 65 jaar wordt, dan wordt deze duur van 20 jaar verlengd met het aantal jaren dat u op dat moment jonger bent dan 65 jaar. Voor de rekening Rabo ToekomstUitkering is uitgebreide productinformatie beschikbaar: vraag ernaar bij uw adviseur. - Aankoop lijfrente bij een andere bank of verzekeraar U kunt het tegoed laten overboeken naar een bank of verzekeraar van uw keuze. U regelt dat met een door u ingevuld en ondertekend formulier waarin uw verzoek tot overdracht opgenomen is en de Rabobank zorgt vervolgens voor de afwikkeling met bank / verzekeringsmaatschappij waar u de lijfrente heeft aangekocht. Hiervoor brengt de Rabobank geen kosten in rekening. Een lijfrentekapitaal, opgebouwd bij een verzekeraar, waarvoor u in het verleden premieaftrek hebt genoten en waarvoor u na 31 december 2005 geen premie meer hebt betaald, kunt u gebruiken voor de aankoop van een overbruggingslijfrente. Indien u dit lijfrentekapitaal heeft ingelegd op een rekening Rabo ToekomstSparen, blijft deze mogelijkheid behouden. Op de einddatum kunt u het tegoed dan gebruiken voor de aankoop van een overbruggingslijfrente bij een verzekeraar. - Verlengen einddatum Wilt u op de einddatum nog geen lijfrente aankopen: u kunt die datum altijd verlengen, zonder kosten. Tot uiterlijk het kalenderjaar waarin u 70 wordt. Voor het hele rekeningsaldo op de datum van verlenging wordt een nieuwe rente-afspraak gemaakt tot de nieuwe einddatum. U kunt er ook voor kiezen om de opbouwfase bij een andere bank of verzekeraar voort te zetten. Het is ook mogelijk om een deel van het tegoed te gebruiken voor de aankoop van een lijfrente en voor het resterende tegoed de einddatum te verlengen. Let op: als de aankoop van een lijfrente niet uiterlijk op 31 december van het jaar volgend op het jaar van de einddatum is afgewikkeld, moet de Rabobank dit melden aan de fiscus omdat er fiscaal gezien sprake kan zijn van een verboden handeling. Voor de gevolgen daarvan zie hierna bij afkoop en andere verboden handelingen. Wijzigen van gemaakte afspraken Bij het openen van de rekening zijn afspraken gemaakt over onder meer de inleg en de einddatum. Toch moeten en kunnen, gedurende de looptijd, afspraken worden gewijzigd. Die kunnen echter financiële of fiscale consequenties hebben. In het schema op de vorige bladzijde ziet u welke wijzigingen mogelijk zijn en wat de consequenties zijn. U ziet ook waar u de uitgebreide uitleg kunt nalezen. Inleg verlagen Heeft u onvoldoende middelen om in te leggen, dan kunt u de opdracht tot incasso altijd, kosteloos, wijzigen. Door het verlagen van de inleg zult u de beoogde eindwaarde niet bereiken: het tegoed op de einddatum is hoogstwaarschijnlijk niet toereikend voor de beoogde inkomensaanvulling. (Tijdelijk) stoppen met inleggen Heeft u onvoldoende middelen om te blijven inleggen of wilt u om een andere reden niet meer inleggen, dan kunt u de opdracht tot incasso altijd intrekken. De rekening blijft doorlopen tot de afgesproken einddatum. U kunt op ieder moment het inleggen weer hervatten. Door tijdelijk of permanent te stoppen met inleggen zult u de beoogde eindwaarde niet bereiken: het tegoed op de einddatum kan ontoereikend zijn voor de beoogde inkomensaanvulling. Voor het stopzetten van de inleg kan de bank 150,- kosten in rekening brengen indien het saldo van de rekening minder dan 1.000,- bedraagt. U wilt Lees de uitleg Fiscale consequenties Kosten Een bestaand lijfrentetegoed van Inleggen op de rekening, De inleg valt voortaan onder de Geen kosten ( 0,-) een andere bank /verzekeraar inbrengen op een rekening bij de Rabobank onderdeel inleg afkomstig van een andere lijfrenterekening of -verzekering regels van IB 2001 Uw inlegbedrag wijzigen inleg verlagen Geen, mits er voldoende aftrekruimte is Geen kosten ( 0,-) (Tijdelijk) stoppen met inleggen Uw tegoed overboeken naar een andere bank / verzekeraar om daar de opbouw voort te zetten vóór de afgesproken einddatum De afbouwfase in laten gaan bij de Rabobank of bij een andere bank / verzekeraar vóór de afgesproken einddatum Opbouwfase verlengen bij de Rabobank of bij een andere bank/ verzekeraar op de einddatum of uiterlijk op 31 december van het jaar volgend op het jaar van de einddatum De afbouwfase in laten gaan bij de Rabobank of bij een andere bank / verzekeraar op de einddatum of uiterlijk op 31 december van het jaar volgend op het jaar van de einddatum Een bedrag opnemen anders dan voor de aankoop van een lijfrente (afbouwfase) Een tegoed van beperkte omvang opnemen anders dan voor de aankoop van een lijfrente (afbouwfase) Wijzigen renteafspraak (tijdelijk) stoppen met inleggen (onder dit schema) Opnemen vóór de Einddatum, onderdeel Opbouw elders voortzetten Opnemen vóór de Einddatum, onderdeel Aankoop lijfrente Einddatum: de keuzes onderdeel Verlengen einddatum Geen Geen, mits de nieuwe bank / verzekeraar het tegoed aanmerkt als lijfrentetegoed/ lijfrentekapitaal Fiscale eisen aan de looptijd van de uitbetalingen als de afbouwfase ingaat voor 65 jaar. Geen kosten ( 0,-), mits het saldo minimaal 1.000,-bedraagt 150,- + eventueel marktrentevergoeding + 50,-i.v.m. berekening Eventueel marktrentevergoeding + 50,- i.v.m. berekening Geen Geen kosten ( 0,-) Einddatum: de keuzes Geen Geen kosten ( 0,-) Afkoop en andere verboden handelingen Afkoopregeling voor kleine tegoeden Rentevergoeding onderdeel wijzigen Renteafspraak Er is sprake van afkoop. U bent een boete (revisierente) van 20% verschuldigd aan de Belastingdienst Er is sprake van afkoop van een tegoed van beperkte omvang. U hoeft geen boete (revisierente) aan de Belastingdienst te betalen 150,- + eventueel marktrentevergoeding + 50,-i.v.m. berekening 50,- + eventueel marktrentevergoeding + 50,-i.v.m. berekening Geen Eventueel marktrentevergoeding + 50,- i.v.m. berekening

5 Wijzigingen tijdens de looptijd Gedurende de looptijd van de rekening kunnen verschillende omstandigheden van invloed zijn op uw persoonlijke (financiële) situatie en op de rekening Rabo ToekomstSparen. Echtscheiding Bij echtscheiding is het toegestaan om (een deel van) het tegoed van een rekening Rabo ToekomstSparen zonder fiscale sancties toe te delen aan de ex-partner. Voor de ex-partner wordt een nieuwe rekening Rabo ToekomstSparen geopend. Het tegoed van de bestaande rekening wordt door de Rabobank overgeboekt naar de nieuwe rekening. De administratiekosten voor het afwikkelen ad 50,- brengt de bank in mindering op het tegoed. Omdat het tegoed wordt opgenomen voor de afgesproken einddatum wordt een berekening van de marktrentevergoeding uitgevoerd (zie de informatie onder marktrentevergoeding ). Hiervoor brengt de Rabobank 50,- administratiekosten in rekening. Emigratie Verhuist u tijdens de looptijd van de rekening naar het buitenland? Dan legt de Belastingdienst een conserverende aanslag op. De hoogte van de conserverende aanslag is afhankelijk van het land waar u naar emigreert. De Belastingdienst stelt de conserverende aanslag vast, maar u hoeft deze nog niet te betalen. De Belastingdienst geeft uitstel van betaling gedurende tien jaar, mits u aan een aantal voorwaarden voldoet,. Als er in die tien jaar geen verboden handelingen plaatsvinden, vervalt de aanslag op verzoek definitief na deze tien jaar. Vindt er wel een verboden handeling plaats, dan vervalt het uitstel van betaling en wordt de conserverende aanslag alsnog ingevorderd. Overlijden rekeninghouder Overlijdt de houder van een rekening Rabo ToekomstSparen dan komt het tegoed ter beschikking aan de erfgena(a)m(en). De opbouwfase eindigt op dat moment. Om aan de fiscale voorwaarden te voldoen moet uiterlijk op 31 december van het tweede jaar volgend op het jaar van overlijden een nabestaandenlijfrente aangekocht zijn. De erfgena(a)m(en) dienen daarom voor 31 december van het tweede jaar volgend op het jaar van overlijden een verklaring van erfrecht aan de bank te overleggen en aan te geven op welke wijze het tegoed verdeeld moet worden. Voor de looptijd van de nabestaandenlijfrente is de relatie tussen de overleden rekeninghouder en de erfgena(a)m(en) en de leeftijd van de erfgena(a)m(en) bepalend. De hoogte van de periodieke uitbetalingen hangt af van de looptijd van de nabestaandenlijfrente en de actuele rentestand. Is het bedrag lager dan de wettelijk bepaalde afkoopgrens voor kleine tegoeden, dan wordt het in één keer aan de erfgena(a)m(en) uitgekeerd, na inhouding van de verschuldigde belasting en premies. Omdat het tegoed wordt opgenomen voor de afgesproken einddatum wordt een berekening van de marktrentevergoeding uitgevoerd (zie de informatie onder marktrentevergoeding). Administratiekosten worden in dit geval niet in rekening gebracht. Als de erfgena(a)m(en) geen natuurlijk persoon is/zijn, voldoet de rekening Rabo ToekomstSparen niet langer aan de fiscale voorwaarden. Dit heeft de volgende fiscale gevolgen: 1 alle ingelegde bedragen en het daarover behaalde rendement worden aangemerkt als negatieve uitgaven voor een inkomstensvoorziening. Dit bedrag moet worden aangegeven bij de belastingaangifte en is belast in box 1. 2 De belastingdienst brengt een boete in rekening, de zogenaamde revisierente. Deze bedraagt normaal gesproken 20% van het rekeningsaldo. Deze boete is een definitieve boete, die niet aftrekbaar is. Overlijden fiscaal partner van de rekeninghouder Als de fiscaal partner van de rekeninghouder overlijdt, mag de rekeninghouder de afbouwfase direct in laten gaan, door de aankoop van een lijfrente. De rekeninghouder kan de rekening ook laten doorlopen tot de afgesproken einddatum. De rekeninghouder moet zelf aantonen dat degene die overleden is, daadwerkelijk zijn fiscaal partner was. Dit kan via een gezamenlijke belastingaangifte. Voor de aankoop van de lijfrente worden geen kosten in rekening gebracht. Omdat het tegoed wordt opgenomen voor de afgesproken einddatum wordt een berekening van de marktrentevergoeding uitgevoerd (zie onder marktrentevergoeding ). De administratiekosten voor deze berekening bedragen 50,-. De aankoop van de lijfrente moet binnen 6 maanden na het overlijden van de fiscaal partner van de rekeninghouder afgewikkeld zijn. Afkoop en andere verboden handelingen Bepaalde handelingen met een rekening Rabo ToekomstSparen zijn fiscaal niet toegestaan. Hierna staat een overzicht van de belangrijkste verboden handelingen en gevolgen hiervan: - Opnemen van het tegoed is niet mogelijk, behalve voor de uitzonderingen die genoemd zijn onder opnemen en op de einddatum voor de aankoop van een lijfrente. Wilt u toch een bedrag opnemen dan moet u het tegoed afkopen en is er sprake van een verboden handeling. - Overdracht of verpanding van het saldo op de rekening Rabo ToekomstSparen wordt beschouwd als een verboden handeling. Wettelijk gezien voldoet uw rekening Rabo ToekomstSparen dan niet meer aan de (fiscale) voorwaarden die gelden voor lijfrente. Voldoet de lijfrente niet meer aan deze voorwaarden, dan heeft dit de volgende fiscale gevolgen: 1 Alle ingelegde bedragen en het daarover behaald rendement worden aangemerkt als negatieve uitgaven voor een inkomensvoorziening. Dit bedrag moet u aangeven bij uw belastingaangifte en is belast in box 1. 2 Door de belastingdienst wordt een boete in rekening gebracht, de zogenaamde revisierente. Deze bedraagt normaal gesproken 20% van het rekeningsaldo. Deze boete is een definitieve boete, die niet aftrekbaar is. Besluit u ondanks bovenstaande consequenties toch tot afkoop van het tegoed, dan verloopt dit als volgt: 1 De Rabobank stelt een afkoopformulier op. U moet dit formulier voor akkoord ondertekenen. 2 Omdat het tegoed wordt opgenomen voor de afgesproken einddatum wordt een berekening van de marktrentevergoeding uitgevoerd, zie hiervoor de informatie onder marktrentevergoeding. Voor deze berekening berekent de Rabobank u 50,- administratiekosten. 3 De Rabobank is verplicht 52% loonheffing in te houden op de afkoopwaarde en af te dragen aan de fiscus. Afkoopregeling voor kleine tegoeden Tegoeden van beperkte omvang mogen altijd, ook na overlijden van de rekeninghouder, afgekocht worden zonder fiscale sancties. Hiervoor gelden wettelijke eisen en maxima. Indien het tegoed in aanmerking komt voor de afkoopregeling kleine tegoeden, mag het gehele tegoed uitbetaald worden aan de rekeninghouder nadat de bank de verschuldigde loonbelasting en premies heeft ingehouden. Bij het afwikkelen van deze afkoopregeling brengt de bank 50,- administratiekosten in mindering op het tegoed. Omdat het tegoed wordt opgenomen voor de afgesproken einddatum wordt een berekening van de marktrentevergoeding uitgevoerd (zie onder marktrentevergoeding ). Hiervoor berekent de Rabobank 50,- administratiekosten. Saldo- en rekeninginformatie Eens per maand ontvangt u een rekeningafschrift, mits er sprake is geweest van een storting of opname. Uiteraard kunt u ook op elk moment het actuele saldo en de mutaties raadplegen via Rabofoon of Rabo Internetbankieren. Informatie aan de fiscus De Rabobank is verplicht bepaalde gegevens over de rekening Rabo ToekomstSparen door te geven aan de fiscus. Zo moet de bank iedere inleg melden. Daarnaast moet de Rabobank de fiscus informeren in geval van bepaalde verboden handelingen als beschreven onder afkoop en andere verboden handelingen. Risico s Het product Rabo ToekomstSparen voldoet aan de actuele fiscale wetgeving. Als de fiscale wetgeving in de toekomst verandert, kan Rabo ToekomstSparen een ander resultaat opleveren dan in eerste instantie beoogd was. De Rabobank is hiervoor niet aansprakelijk. Met het product Rabo ToekomstSparen met vaste rente heeft u zekerheid over de te bereiken eindwaarde van iedere afzonderlijke inleg. Een nadeel is dat u, als de marktrente stijgt, daar niet van profiteert voor bedragen die u reeds heeft ingelegd op de rekening. Bovendien kunt u een marktrentevergoeding verschuldigd zijn, als u de bedragen die u reeds heeft ingelegd voor de afgesproken einddatum wilt opnemen of wilt overboeken naar een andere rekening, bijvoorbeeld om zo te kunnen profiteren van een rentestijging. Voor dit product is een financiële bijsluiter opgesteld. U kunt deze vinden op Kosten De Rabobank maakt kosten voor de advisering en verkoop van dit product. Deze kosten zijn verwerkt in het rentepercentage. Naast de inleg zijn (administratie) kosten verschuldigd als u bepaalde handelingen met het tegoed op de rekening verricht. Meer informatie over deze kosten vindt u elders in dit document. Naast voornoemde kosten houdt de bank 0,- in op de inleg of op het opgebouwde tegoed.

6 De Rabobank als financiële dienstverlener Iedere lokale Rabobank is aanbieder van kredieten, spaar- en betaalrekeningen met daaraan verbonden faciliteiten en bemiddelt in verzekeringen en kredieten. Iedere lokale Rabobank is als zodanig onder haar statutaire naam ingeschreven in het register van de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. van wijzigingen (bijvoorbeeld in de kosten) door de Rabobank verstrekt. Fiscale wet- en regelgeving en de uitleg daarvan kunnen wijzigen en van invloed zijn op de fiscale behandeling van het product. Ook uw persoonlijke omstandigheden en het gebruik van het product kunnen van invloed zijn op de fiscale behandeling van het product. De Rabobank aanvaardt geen aansprakelijkheid voor deze fiscale behandeling. Heeft u een klacht? Bij klachten kunt u zich in eerste instantie wenden tot uw Rabobank. Als u niet tevreden bent met het antwoord van deze bank, kunt u uw klacht in tweede instantie schriftelijk toesturen aan: Rabobank Nederland Klachtenservice Antwoordnummer 10043, 5600 VB Eindhoven Mocht u daarna nog niet tevreden zijn dan kunt u uw klacht ter bemiddeling voorleggen aan de: Ombudsman Financiële Dienstverlening Postbus 93257, 2509 AG Den Haag Mocht de bemiddeling door de Ombudsman niet slagen, dan kunt u het geschil voorleggen aan de: Geschillencommissie Financiële Dienstverlening (KiFiD) Postbus 93257, 2509 AG Den Haag Meer informatie over laatst genoemde instantie kunt u vinden op Kruislingse garantieregeling Diverse onderdelen van de Rabobank Groep, waaronder de lokale banken staan voor elkaar garant voor de nakoming van hun verplichtingen jegens crediteuren. Als een lokale Rabobank onverhoopt niet aan haar verplichtingen jegens haar crediteuren zou kunnen voldoen, dan zullen andere onderdelen van de Rabobank Groep bijspringen om aan die verplichtingen te voldoen. Dit is vastgelegd in een zogenaamde Kruislingse Garantieregeling. In feite betekent dit dat het gehele vermogen van de onderdelen van de Rabobank Groep die meedoen aan de Kruislingse Garantieregeling een garantie vormt voor de rekeninghouders en andere crediteuren van de onderdelen van de groep. De Rabobank Groep is één van de sterkste financiële instellingen ter wereld. Zij heeft als één van de weinige banken een zogenaamde triple A status van gerenommeerde instituten die de kredietwaardigheid van ondernemingen vaststellen. Recht van ontbinding Als u de overeenkomst heeft aangevraagd via en u bent in verband met het sluiten van deze overeenkomst niet bij de bank geweest, geldt het volgende: - U heeft het recht om deze overeenkomst te ontbinden gedurende 14 kalenderdagen met ingang van de dag waarop de rekening ter beschikking wordt gesteld. Indien u van dat recht gebruik wilt maken, dient u binnen 14 kalenderdagen na ontvangst van de bevestiging van de bank schriftelijk aan de bank te berichten dat u de overeenkomst ontbindt. De schriftelijke ontbinding dient u te sturen naar het postadres van de bank. Indien u geen gebruik maakt van het ontbindingsrecht bent u gebonden aan de overeenkomst en de daaruit voortvloeiende rechten en verplichtingen. De taal die van toepassing is De overeenkomst, de voorwaarden en andere informatie worden alleen in de Nederlandse taal verstrekt.. Tijdens de looptijd van de overeenkomst zal de bank uitsluitend in de Nederlandse taal communiceren over dit product. Het recht dat van toepassing is Op de overeenkomst en de totstandkoming ervan is het Nederlands recht van toepassing. Disclaimer Het bovenstaande heeft een informatief karakter en hieraan kunnen geen rechten worden ontleend. Wij adviseren u nadrukkelijk de beschrijving van de productkenmerken en informatie over Rabo ToekomstSparen en de bijbehorende (algemene) voorwaarden zorgvuldig te lezen en van de volledige inhoud kennis te nemen. Deze informatie is onder voorbehoud

7 Algemene voorwaarden voor Rabo ToekomstSparen Definities In de overeenkomst en in deze algemene voorwaarden wordt verstaan onder: 1 rekening: de rekening Rabo ToekomstSparen; 2 rekeninghouder: degene voor wie de bank de rekening aanhoudt; 3 bank: de bank of haar rechtsopvolger(s), die de rekening aanhoudt; 4 Rabobank Nederland: Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank B.A., gevestigd te Amsterdam; 5 overeenkomst: de tussen de bank en de rekeninghouder gesloten overeenkomst waarin deze algemene voorwaarden van toepassing zijn verklaard; 6 einddatum: de in de overeenkomst overeengekomen datum, waarop de rekening uiterlijk eindigt, danwel een andere door de bank en rekeninghouder schriftelijk of elektronisch overeengekomen datum waarop de rekening eindigt; 7 tegoed: het totale saldo dat op enig moment op de rekening staat; 8 inleg: ieder bedrag dat op de rekening wordt bijgeschreven, niet zijnde rente; 9 incassorekening: de in de overeenkomst vermelde rekening ten laste waarvan de inleg automatisch wordt geïncasseerd; 10 vaste rente: de afzonderlijk vaste rente die de bank tot aan de einddatum vergoedt over elke inleg en elk op de rekening bijgeschreven rentebedrag; 11 middelrente: een gemiddeld rentepercentage dat is vastgesteld voor het tegoed op deze rekening. Dit rentepercentage is het gemiddelde van alle afzonderlijke rentepercentages van alle inlegbedragen en rentebijschrijvingen, waarbij ieder afzonderlijk rentepercentage naar verhouding van de inleg en rentebijschrijving wordt meegenomen; 13 actuele rente: de vaste rente die Rabobank Nederland op het moment waarop de marktrentevergoeding berekend wordt adviseert voor dit type spaarrekening met een inleg die net zo lang wordt vastgezet als de periode (uitgedrukt in hele jaren, waarbij wordt afgerond naar beneden) die ligt tussen het moment waarop de marktrentevergoeding berekend wordt en de einddatum; 14 resterende periode: de periode (in jaren en dagen), die ligt tussen het moment waarop de marktrentevergoeding wordt berekend en de einddatum; 15 vergoeding: de marktrentevergoeding. 2 Bestemming en tenaamstelling rekening a De rekening is bedoeld voor natuurlijke personen in de leeftijd vanaf 18 jaar. b De rekening is een geblokkeerde rekening als bedoeld in artikel 3.126a van de Wet Inkomstenbelasting 2001 of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. c De rekening kan uitsluitend op naam worden gesteld van één rekeninghouder. 3 Inleg a Indien periodiek wordt ingelegd, wordt de inleg automatisch geïncasseerd ten laste van de incassorekening. De rekeninghouder dient de bank hiervoor een volmacht te verlenen. b Bij een periodieke inleg bedraagt iedere inleg minimaal EUR 25,00 en geldt er een jaarlijkse minimuminleg van EUR 300,00. De bank kan de hoogte van deze minimumbedragen wijzigen. c Indien een periodieke inleg niet binnen 60 dagen na de overeengekomen datum is betaald, wordt de overeenkomst inlegvrij gemaakt. De overeenkomst blijft dan doorlopen, maar de opdracht tot incasso van de inleg eindigt. Voor dit inlegvrij maken, kan de bank kosten in rekening brengen indien het tegoed op de rekening op dat moment minder dan EUR 1.000,00 bedraagt. De bank is altijd bevoegd dit bedrag en deze kosten te wijzigen. d Contante stortingen op de rekening zijn niet toegestaan. e De hoogte van de eerste niet periodieke inleg bedraagt minimaal EUR 1.000,00, tenzij een lagere inleg is afgesproken. De bank kan de hoogte van dit minimumbedrag wijzigen. 4 Variabele rente a Indien met de bank een variabele rente is overeengekomen, vergoedt de bank op de rekening een door haar te bepalen rente. De bank kan deze rente altijd wijzigen. b De bank schrijft in januari van ieder jaar de over het voorgaande jaar door de bank berekende rente op de rekening bij. Het rentebedrag wordt met ingang van 1 januari van het kalenderjaar, waarin het wordt bijgeschreven, rentedragend. De bank vergoedt over het rentebedrag een door haar te bepalen rente conform het bepaalde bij a. c De rente wordt berekend volgens een door de bank te bepalen berekeningsmethode en met inachtneming van een door de bank te bepalen valuteringregeling. De rente wordt op de rekening geadministreerd op een door de bank te bepalen wijze. d De bank kan de rente, de berekening van de totale rentevergoeding, de bijschrijvingsdatum, de berekeningsmethode, berekeningsperiode, de valuteringsregeling en de wijze van administratie wijzigen. 5 Vaste Rente a Indien met de bank een vaste rente is overeengekomen, vergoedt de bank over elke inleg een door haar te bepalen vaste rente. Deze rente kan de bank tot aan de einddatum niet wijzigen. De bank informeert de klant na iedere inleg over de hoogte van de bij deze inleg behorende vaste rente. b De bank schrijft in januari van ieder jaar, de over het voorgaande jaar door de bank berekende rente op de lijfrentespaarrekening bij. Het rentebedrag wordt met ingang van 1 januari van het kalenderjaar, waarin het wordt bijgeschreven, rentedragend. De bank vergoedt over dit rentebedrag een door haar te bepalen vaste rente die tot aan de einddatum niet gewijzigd kan worden. De bank informeert de klant na iedere rentebijschrijving over de hoogte van de bij deze rentebijschrijving behorende vaste rente. c De rente wordt berekend volgens een door de bank te bepalen berekeningsmethode en met inachtneming van een door de bank te bepalen valuteringregeling. De rente wordt op de rekening geadministreerd op een door de bank te bepalen wijze. d De bank kan de rente, de berekening van de totale rentevergoeding, de bijschrijvingdatum, de berekeningsmethode, berekeningsperiode, de valuteringsregeling en de wijze van administratie wijzigen. 6 Beschikken a Gedurende de looptijd van de rekening mag de rekeninghouder niet beschikken over het tegoed, behalve voor overboeking naar de in de overeenkomst genoemde effectenrekening. b De rekeninghouder kan, in afwijking van het bepaalde onder a, het tegoed laten overboeken naar een andere geblokkeerde rekening van de rekeninghouder als bedoeld in artikel 3.126a van de Wet Inkomstenbelasting 2001 of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving, of naar een lijfrenteverzekering zoals bedoeld in artikel van de Wet Inkomstenbelasting 2001 of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. De bank behoeft deze opdracht niet uit te voeren zolang niet tot haar genoegen is aangetoond dat hier sprake is van een overboeking naar een andere geblokkeerde rekening of lijfrenteverzekering zoals hiervoor vermeld. Voor deze overboeking brengt de bank kosten in rekening. De bank is altijd bevoegd dit bedrag en deze kosten te wijzigen. Bij een gedeeltelijke overboeking moet het resterende tegoed op de rekening minimaal EUR 1.000,00 bedragen. c Bij een overboeking zoals hiervoor beschreven, is -voor zover een vaste rente is overeengekomen- de rekeninghouder de bank een vergoeding verschuldigd als op het moment van de overboeking de actuele rente hoger is dan de middelrente. De bank brengt deze vergoeding in mindering op het tegoed. De bank betaalt de rekeninghouder een vergoeding, als op het moment van de berekening de actuele rente lager is dan de middelrente. De bank zal deze vergoeding op de rekening bijschrijven. De berekening van deze vergoeding is beschreven in artikel 7. d Overboekingen ten gunste van de rekening, opnames ten laste van de rekening en (rechts)handelingen met betrekking tot de rekening zijn onderworpen aan door de bank vast te stellen (administratieve) voorschriften en aanwijzingen. e De rechten uit deze overeenkomst kunnen niet worden afgekocht, vervreemd, prijsgegeven of tot voorwerp van zekerheid dienen.

8 De bank doet hierbij afstand van enig pandrecht dat zij mocht hebben of verkrijgen. 7 Berekening van de vergoeding a De vergoeding wordt als volgt berekend: de middelrente wordt in mindering gebracht op de actuele rente. De uitkomst wordt vervolgens vermenigvuldigd met het over te boeken saldo. Daarna wordt deze laatste uitkomst vermenigvuldigd met de duur van de resterende periode (samengevat: (actuele rente -/- middelrente) x opgenomen saldo x resterende periode). De uitkomst van deze berekening wordt vervolgens op een door de bank te bepalen wijze contant gemaakt tegen de actuele rente. Deze laatste uitkomst is het bedrag van de vergoeding. b Voor het laten uitvoeren van de berekening van de vergoeding is de rekeninghouder kosten aan de bank verschuldigd. Indien de bank een vergoeding aan de rekeninghouder verschuldigd is, zal zij deze kosten hierop eerst in mindering brengen. Als de rekeninghouder een vergoeding aan de bank verschuldigd is, wordt de verschuldigde vergoeding verhoogd met deze kosten. De bank is altijd bevoegd deze kosten te wijzigen. 8 Informatie a De bank verstrekt de rekeninghouder informatie over (het verloop van) de rekening en/of stelt hem in de gelegenheid kennis te nemen van informatie over (het verloop van) de rekening, waaronder mede wordt begrepen het op elektronische wijze beschikbaar stellen van informatie over (het verloop van) de rekening (hierna te noemen: rekeninginformatie). b De rekeninghouder is verplicht hem verstrekte rekeninginformatie terstond te controleren. Indien de bank hem in de gelegenheid stelt kennis te nemen van rekeninginformatie, dient de rekeninghouder periodiek de rekeninginformatie te controleren. De rekeninghouder dient de bank onverwijld in kennis te stellen van een eventuele onjuistheid in de rekeninginformatie. c De inhoud van door de bank ter beschikking gestelde rekeninginformatie - waaronder mede wordt begrepen op elektronische wijze ter beschikking gestelde rekeninginformatie - geldt als door de rekeninghouder te zijn goedgekeurd indien de rekeninghouder deze niet heeft betwist binnen twaalf maanden nadat de rekeninginformatie geacht kan worden de rekeninghouder te hebben bereikt. Indien in de rekeninginformatie rekenfouten voorkomen, is de bank bevoegd en verplicht die rekenfouten te herstellen, ook nadat de genoemde termijn van twaalf maanden is verstreken. 9 Einddatum a Op de einddatum dient de rekeninghouder het op dat moment opgebouwde tegoed aan te wenden voor vaste en gelijkmatige uitkeringen als bedoeld in artikel lid 1 en artikel 3.126a lid 4 onderdeel a van de Wet Inkomstenbelasting 2001 danwel een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. b Bij overlijden van de rekeninghouder vóór de einddatum, dient het op dat moment opgebouwde tegoed te worden aangewend voor vaste en gelijkmatige uitkeringen zoals bedoeld in artikel lid 1 sub b en artikel 3.126a lid 4 onderdeel b van de Wet Inkomstenbelasting 2001 of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. c In de onder b vermelde situatie en indien een vaste rente is overeengekomen: - is/zijn de erfgena(a)m(en) van de rekeninghouder de bank een vergoeding verschuldigd als op het moment waarop het tegoed wordt opgenomen in verband met voornoemde uitkeringen, de actuele rente hoger is dan de middelrente. De bank brengt deze vergoeding in mindering op het tegoed. - betaalt de bank de erfgena(a)m(en) van de rekeninghouder een vergoeding, als op het moment waarop het tegoed wordt aangewend voor voormelde uitkeringen, de actuele rente lager is dan de middelrente. De bank zal deze vergoeding aan het tegoed toevoegen. De berekening van deze vergoeding is beschreven in artikel 7. Het bepaalde in artikel 7 sub b is niet van toepassing. d Vanaf de einddatum vergoedt de bank over het tegoed op de rekening een door haar te bepalen rente. De bank kan de rente altijd wijzigen. De overeenkomst blijft voor zover nodig van kracht voor de afwikkeling daarvan. b De bank behoeft geen inlichtingen te verstrekken over het verloop van de rekening vóór de datum van overlijden van de rekeninghouder. 11 Aansprakelijkheid a Zodra en zolang de bank op grond van het bepaalde in artikel 44a van de Invorderingswet 1990, of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving, aansprakelijk is of kan zijn voor door de rekeninghouder danwel diens erfgena(a) m(en) verschuldigde inkomstenbelasting, verschuldigde revisierente en/of een andere door de rekeninghouder of diens erfgena(a) m(en) verschuldigde belasting, is de bank niet verplicht een uitbetaling ten laste van de rekening te doen. Of deze aansprakelijkheid zich voordoet of kan voordoen, staat uitsluitend ter beoordeling aan de bank. Voor zover en zodra de bank aansprakelijk wordt gesteld voor de verschuldigde inkomstenbelasting, revisierente en/of een andere belasting, is de bank bevoegd het bedrag waarvoor zij aansprakelijk is gesteld, in mindering te brengen op, danwel te verrekenen met het tegoed op de rekening. b Als de bank het onder a vermelde bedrag niet in mindering kan brengen op, danwel niet kan verrekenen met het tegoed op de rekening, is de rekeninghouder of diens erfgena(a)m(en) verplicht om op eerste verzoek van de bank dit bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente, aan haar terug te betalen. 12 Fusie/overdracht/splitsing a Bevoegdheden, rechten en verplichtingen van de bank kunnen na juridische fusie c.q. na juridische splitsing van de bank (ook) zelfstandig - en hoofdelijk - worden uitgeoefend respectievelijk nagekomen door de rechtsopvolger(s) van de bank. b De bank is bevoegd de rechtsverhouding(en), waarin de bank tot de debiteur staat met de daaraan verbonden nevenrechten, (partieel) over te dragen aan een derde. Door ondertekening van de overeenkomst verleent de debiteur de bank bij voorbaat toestemming hiervoor. c Overal waar in de overeenkomst en de daarin toepasselijk verklaarde algemene voorwaarden het woord bank is vermeld, dient na fusie c.q. splitsing c.q. overdracht (ook) begrepen te worden de rechtsopvolger(s) van de bank. 13 Wetgeving Waar in deze overeenkomst en/of deze algemene voorwaarden wordt gesproken over wetgeving of waar een wetsartikel wordt genoemd, wordt daaronder ook begrepen een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. 14 Wijziging algemene voorwaarden De bank is bevoegd deze algemene voorwaarden aan te vullen, te wijzigen en/of te vervangen. Zij zal de rekeninghouder ten minste dertig dagen voor de inwerkingtreding van een aanvulling, wijziging en/of vervanging hieromtrent informeren dan wel in de gelegenheid stellen hiervan kennis te nemen. Indien de rekeninghouder niet akkoord gaat met een aanvulling, wijziging en/of vervanging kan hij de overeenkomst binnen genoemde dertig dagen inlegvrij maken. 15 Citeertitel Deze algemene voorwaarden kunnen worden aangehaald als: Algemene voorwaarden voor Rabo ToekomstSparen De tekst van deze Algemene voorwaarden voor Rabo ToekomstSparen 2007 is op 28 december 2007 gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht. 10 Verklaring van erfrecht/informatie a Na het overlijden van een rekeninghouder kan de bank verlangen dat degene(n) die stelt/stellen bevoegd te zijn (rechts)handelingen met betrekking tot de rekening te verrichten -als bewijs daarvan- (onder meer) een verklaring van erfrecht overlegt/ overleggen, die is opgesteld door een Nederlandse notaris.

9 Algemene Bankvoorwaarden Deze algemene voorwaarden zijn tot stand gekomen in overleg tussen de Nederlandse Vereniging van Banken en de Consumentenbond in het kader van de Coördinatiegroep Zelfreguleringsoverleg van de Sociaal-Economische Raad en treden in werking per 1 november Over overige (product) voorwaarden die van toepassing kunnen zijn heeft geen overleg plaatsgevonden. De Consumentenbond behoudt zich het recht tot collectieve actie voor met betrekking tot dergelijke voorwaarden. 1 Werkingsfeer Deze Algemene Bankvoorwaarden gelden voor alle bestaande en toekomstige rechtsverhoudingen tussen de bank en de cliënt, voor zover daarvan niet is afgeweken in overeenkomsten en/of in bijzondere voorwaarden. Algemene voorwaarden die een buitenlandse vestiging van de bank gebruikt voor haar rechtsverhoudingen met de cliënt hebben voor die rechtsverhoudingen, voor zover er onderlinge strijdigheid is, voorrang op deze Algemene Bankvoorwaarden. Als door of namens een cliënt andere algemene voorwaarden van toepassing zijn of worden verklaard, gelden die niet in de rechtsverhouding met de bank, tenzij de bank daarmee schriftelijk heeft ingestemd. 2 Zorgplicht bank en cliënt 1 De bank neemt bij haar dienstverlening de nodige zorgvuldigheid in acht en houdt daarbij naar beste vermogen rekening met de belangen van de cliënt. Geen van de bepalingen van deze Algemene Bankvoorwaarden of van de door de bank gebruikte bijzondere voorwaarden kan aan dit beginsel afbreuk doen. 2 De cliënt neemt jegens de bank de nodige zorgvuldigheid in acht en houdt daarbij naar beste vermogen rekening met de belangen van de bank. De cliënt stelt de bank in staat haar wettelijke en contractuele verplichtingen na te kunnen komen en haar dienstverlening correct te kunnen uitvoeren. De cliënt mag van de diensten en/of producten van de bank geen oneigenlijk of onrechtmatig gebruik (laten) maken, waaronder mede begrepen gebruik dat strijdig is met wet- en regelgeving, dienstbaar is aan strafbare feiten of schadelijk is voor de bank of haar reputatie of voor de integriteit van het financiële stelsel. 3 Activiteiten en doeleinden De cliënt verschaft de bank, met inachtneming van de geldende privacywetgeving, op haar eerste verzoek informatie over zijn activiteiten en doeleinden en over de redenen van (voorgenomen) afname van diensten en/of producten van de bank. De cliënt deelt desgevraagd aan de bank de herkomst mee van bij de bank gestorte of te storten gelden, ondergebrachte of onder te brengen waardepapieren en van in (open) bewaring gegeven of te geven zaken. 4 Niet-openbare informatie De bank hoeft bij haar dienstverlening geen gebruik te maken van nietopenbare informatie, waaronder koersgevoelige informatie. 5 Inschakeling derden 1 De bank mag bij haar dienstverlening gebruik maken van derden en werkzaamheden (deels) uitbesteden. De bank mag zaken, waardepapieren, effecten of financiële instrumenten van de cliënt, al dan niet op naam van de bank, aan derden in bewaring geven of door derden laten beheren. 2 Als de cliënt de bank een opdracht of volmacht geeft, mag de bank ter uitvoering daarvan ook handelen met zichzelf als wederpartij, en mag zij die opdracht of volmacht ook aan een derde geven. 3 De bank neemt bij de keuze van derden de nodige zorgvuldigheid in acht. Als de cliënt zelf een derde heeft ingeschakeld of aangewezen, zijn de gevolgen van die keuze voor rekening van de cliënt. 6 Risico van verzendingen Als de bank in opdracht van de cliënt gelden of financiële instrumenten, waaronder effecten, aan de cliënt of aan derden zendt, geschiedt de verzending voor risico van de bank. Als de bank in opdracht van de cliënt andere zaken of waardepapieren aan de cliënt of aan derden zendt, geschiedt die verzending voor risico van de cliënt. 7 Cliëntgegevens De cliënt en zijn vertegenwoordigers zijn verplicht aan de bank alle medewerking te verlenen en informatie te verstrekken voor het vaststellen en verifiëren van onder meer hun identiteit, burgerservicenummer, geboortedatum, burgerlijke staat, handelings bekwaamheid en -bevoegdheid, huwelijks- of partnerschapsgoederenregime, rechtsvorm, woon- en/of (statutaire) vestigingsplaats, - voor zover van toepassing - hun inschrijvingsnummer in het handelsregister en/of andere registers en hun BTW-nummer. Wijzigingen in deze gegevens moeten zo spoedig mogelijk schriftelijk aan de bank worden meegedeeld. De bank mag van documenten, waaruit deze gegevens blijken, kopieën maken, de gegevens registreren en bewaren. Als de cliënt een rechtspersoon of samenwerkingsverband is, zijn de cliënt en zijn vertegenwoordigers tevens verplicht op eerste verzoek van de bank inzicht te verschaffen in de eigendoms- en zeggenschapsstructuur van de rechtspersoon of het samenwerkingsverband. 8 Handtekening De cliënt en zijn vertegenwoordigers deponeren op eerste verzoek van de bank een voorbeeld van hun handgeschreven handtekening bij de bank op een wijze en/of in een vorm als door de bank bepaald. Het van een persoon verkregen voorbeeld geldt tegenover de bank als weergave van zijn actuele handgeschreven handtekening, ongeacht de hoedanigheid waarin hij tegenover de bank handelt, totdat de bank van een wijziging in kennis is gesteld. 9 Volmacht en vertegenwoordigingsbevoegdheid 1 De cliënt mag aan een derde volmacht geven om namens hem met de bank te handelen. De gevolmachtigde is niet bevoegd de aan hem verleende volmacht door te geven aan een derde. De cliënt is tegenover de bank aansprakelijk voor het nakomen van verplichtingen, die zijn aangegaan door de gevolmachtigde. De bank kan verlangen dat een volmacht op een bepaalde wijze en/of in een bepaalde vorm en/of volgens een bepaalde procedure wordt gegeven. De bank hoeft niet met een gevolmachtigde te (blijven) handelen. 2 Als de bevoegdheid van een vertegenwoordiger van de cliënt eindigt of zich in verband met die bevoegdheid een wijziging voordoet, is de cliënt verplicht, ongeacht inschrijving in openbare registers of openbaarmaking daarvan, dat einde of die wijziging zo spoedig mogelijk schriftelijk aan de bank mee te delen. De bank mag opdrachten die aan haar zijn gegeven door een vertegenwoordiger voordat of kort nadat de bank die mededeling van het einde of de wijziging heeft ontvangen, rechtsgeldig (blijven) uitvoeren als zij die uitvoering redelijkerwijs niet kan voorkomen. 3 De Algemene Bankvoorwaarden en alle overige tussen de cliënt en de bank toepasselijke bepalingen, regels en beperkingen zijn van overeenkomstige toepassing op de vertegenwoordiger in verband met de uitoefening van zijn vertegenwoordiging. De cliënt is verantwoordelijk voor de naleving daarvan door zijn vertegenwoordiger en zal er voor zorgen dat de cliënt en de vertegenwoordiger elkaar volledig geïnformeerd houden over al hetgeen voor hen als cliënt en vertegenwoordiger van belang is of kan zijn. 10 Persoonsgegevens De bank mag persoonsgegevens van de cliënt en van diens vertegenwoordigers, alsmede gegevens met betrekking tot door de cliënt afgenomen producten en diensten, verwerken met inachtneming van de geldende wet- en regelgeving en de bank bindende gedragscodes en deze binnen de groep waartoe de bank behoort uitwisselen voor het beheer van de relatie met de cliënt, ter voorkoming en bestrijding van criminaliteit en voor commerciële doeleinden. Persoonsgegevens kunnen ook worden uitgewisseld met derden die de bank inschakelt bij haar bedrijfsvoering of de uitvoering van bankdiensten. Dit kan, onder meer in het kader van het betalingsverkeer, doorgifte meebrengen aan derden in landen die niet hetzelfde beschermingsniveau kennen als Nederland. Persoonsgegevens kunnen zowel tijdens als na de verwerking voorwerp zijn van onderzoek door bevoegde nationale autoriteiten van de landen waar dergelijke gegevens zich vanwege het verwerkingsproces bevinden. 11 (Beeld- en geluid-)opnamen De bank mag binnen de grenzen van de toepasselijke wet- en regelgeving (beeld- en geluid-)opnamen maken ten behoeve van doeleinden als een goede bedrijfsvoering, bewijslevering, criminaliteitsbestrijding en kwaliteitsbewaking. Als de cliënt nakoming door de bank verlangt van een verplichting tot afgifte van een kopie of transscriptie van een opname, moet hij eerst de relevante specificaties opgeven zoals de relevante datum, tijdstip en locatie. 12 Continuïteit in dienstverlening De bank stelt zich het adequate functioneren van voorzieningen ten behoeve van haar dienstverlening (bijvoorbeeld apparatuur, programmatuur, systemen, infrastructuur, netwerken) ten doel, maar

10 staat er niet voor in dat deze voorzieningen continu actief en storingsvrij zullen zijn. De bank streeft ernaar onderbreking/storing, voor zover dit binnen haar invloedsfeer ligt, binnen redelijke grenzen te vermijden of anders de onderbreking/ storing binnen redelijke tijd te verhelpen. 13 Overlijden cliënt 1 De bank moet zo spoedig mogelijk schriftelijk in kennis worden gesteld van het overlijden van de cliënt. Zolang de bank niet op deze wijze in kennis is gesteld van het overlijden van de cliënt, mag zij door of namens hem gegeven opdrachten (blijven) uitvoeren. De bank mag opdrachten die aan haar zijn gegeven voordat of kort nadat de bank in kennis is gesteld van het overlijden van een cliënt rechtsgeldig (blijven) uitvoeren als zij die uitvoering redelijkerwijs niet kan voorkomen. 2 Na het overlijden van de cliënt kan de bank verlangen dat degene(n) die stelt/stellen bevoegd te zijn (rechts)handelingen met betrekking tot de nalatenschap van de cliënt te verrichten ten bewijze daarvan een verklaring van erfrecht, afgegeven door een Nederlandse notaris, en/of andere door de bank acceptabel geoordeelde documenten aan de bank overlegt/overleggen. 3 De bank is niet verplicht opnieuw informatie te verschaffen over handelingen en transacties die zijn verricht voor het moment van het overlijden van de cliënt. 14 Naam en adres van de cliënt 1 De cliënt deelt de bank mee naar welk adres voor hem bestemde documenten en/ of informatie kunnen worden gezonden. De cliënt deelt naams- en adreswijzigingen zo spoedig mogelijk schriftelijk aan de bank mee. Als het adres van de cliënt door zijn toedoen niet (meer) bij de bank bekend is, kan de bank onderzoek doen naar het adres van de cliënt zonder daartoe verplicht te zijn. De kosten van een dergelijk onderzoek komen voor rekening van de cliënt. De cliënt die geen bij de bank bekend adres heeft, wordt geacht zijn postadres te hebben gekozen op het adres waar de bank gevestigd is, tenzij anders overeengekomen. 2 Als een product of dienst van de bank door twee of meer personen wordt afgenomen, zendt de bank de documenten en/of informatie naar het adres dat door die personen aan de bank is opgegeven. Als daarover geen overeenstemming (meer) bestaat tussen die personen, mag de bank zelf kiezen naar welk adres van die personen zij de documenten en/of informatie zendt. 15 Nederlandse taal De communicatie tussen de bank en de cliënt geschiedt in het Nederlands, tenzij schriftelijk anders is overeengekomen. De bank kan verlangen dat de cliënt documenten die luiden in een andere taal dan het Nederlands, ten genoegen van haar op kosten van de cliënt in het Nederlands of in een andere door de bank akkoord bevonden taal laat vertalen door een daartoe naar het oordeel van de bank bekwaam persoon. Een in Nederland in de desbetreffende taal beëdigd vertaler is in ieder geval daartoe bevoegd. 16 Gebruik van communicatiemiddelen De cliënt is verplicht in het verkeer met de bank zorgvuldig en veilig om te gaan met het gebruik van internet, fax, , post of andere communicatiemiddelen. 17 Gegevens en opdrachten 1 De cliënt draagt er zorg voor dat de bank tijdig beschikt over alle gegevens waarvan de bank aangeeft of waarvan de cliënt redelijkerwijs moet begrijpen dat deze noodzakelijk zijn voor een correcte dienstverlening door de bank. De cliënt draagt er zorg voor dat tot de bank of tot een door de bank aangewezen derde gerichte verklaringen, zoals opdrachten, opgaven en mededelingen aan de bank, duidelijk en volledig zijn en de juiste gegevens bevatten. De cliënt houdt zich daarbij aan door de bank gegeven voorschriften en aanwijzingen. 2 De cliënt maakt bij zijn tot de bank, of tot een door de bank aangewezen derde, gerichte verklaringen gebruik van door de bank voorgeschreven of goedgekeurde gegevensdragers of communicatiemiddelen. De cliënt gebruikt deze met inachtneming van door de bank gegeven voorschriften en aanwijzingen. 3 De bank mag de uitvoering van opdrachten opschorten of weigeren als deze niet op een correcte wijze zijn gegeven. De bank mag in bijzondere omstandigheden weigeren een door of namens de cliënt gegeven opdracht uit te voeren of een gevraagde dienst te verrichten. 18 Bewijskracht en bewaartermijn bankadministratie Tegenover de cliënt strekt een uittreksel uit de administratie van de bank tot volledig bewijs, behoudens door de cliënt geleverd tegenbewijs. De bank hoeft haar administratie niet langer te bewaren dan de wettelijke bewaartermijnen. 19 Controle van door de bank verschafte gegevens en uitgevoerde opdrachten 1 De cliënt moet de door de bank aan hem verzonden of op een andere wijze aan hem ter beschikking gestelde bevestigingen, rekeningafschriften, nota s of andere opgaven of andere gegevens zo spoedig mogelijk na ontvangst controleren. Als de bank aan de cliënt dergelijke berichten elektronisch ter beschikking stelt, moet de cliënt de gegevens zo spoedig mogelijk controleren nadat zij aan hem ter beschikking zijn gesteld. Als datum van verzending of terbeschikkingstelling geldt de datum van verzending of terbeschikkingstelling zoals die blijkt uit kopieën, verzendlijsten of anderszins uit de administratie van de bank. De cliënt moet zo spoedig mogelijk controleren of de bank door of namens hem gegeven opdrachten juist en volledig heeft uitgevoerd. Als de cliënt geen bericht van de bank ontvangt, terwijl hij weet of zou moeten weten dat hij een bericht van de bank kan verwachten, stelt hij de bank daarvan zo spoedig mogelijk schriftelijk in kennis. 2 Als de cliënt een onjuistheid of onvolledigheid constateert, moet hij de bank daarvan zo spoedig mogelijk schriftelijk in kennis stellen en alle redelijke maatregelen nemen ter voorkoming van (verdere) schade. Als de bank constateert dat zij een fout of vergissing heeft gemaakt, herstelt zij die zo spoedig mogelijk. De bank stelt de cliënt zo spoedig mogelijk in kennis van de geconstateerde fout of vergissing. 3 De bank is bevoegd een fout of vergissing zonder instemming van de cliënt te herstellen en om een onterechte boeking ongedaan te maken. De bank is bevoegd om de creditering van een rekening van de cliënt ingevolge een door een beschikkingsonbevoegde of handelingsonbekwame persoon gegeven opdracht ongedaan te maken. 4 Als de cliënt een kopie vraagt van al eerder door de bank aan hem verstrekte gegevens, zal de bank die binnen redelijke termijn en tegen vergoeding van door de bank te maken redelijke kosten aan de cliënt verschaffen, tenzij de bank de gegevens niet meer heeft of de bank een redelijke grond heeft om niet aan het verzoek te voldoen. 20 Goedkeuring opgaven bank Als de cliënt de inhoud van de door of namens de bank aan hem gezonden of ter beschikking gestelde bevestigingen, rekeningafschriften, nota`s, andere opgaven of andere gegevens van de bank aan de cliënt niet schriftelijk heeft betwist binnen dertien maanden nadat die gegevens door of namens de bank aan de cliënt ter beschikking zijn gesteld, geldt de inhoud van die gegevens in elk geval en onverminderd de voor de cliënt uit artikel 19 voortvloeiende verplichtingen als door de cliënt te zijn goedgekeurd. Als in die gegevens rekenfouten voorkomen, herstelt de bank die, ook nadat de termijn van dertien maanden is verstreken. 21 Bewaar- en geheimhoudingsplicht 1 De cliënt moet aan hem ter beschikking gestelde middelen zoals formulieren, informatiedragers, communicatie- en beveiligingsmiddelen, passen, pin- en toegangscodes en wachtwoorden zorgvuldig bewaren en behandelen. De cliënt moet met persoonlijke pin- en toegangscodes en dergelijke zorgvuldig omgaan en deze geheim houden voor andere personen. De cliënt houdt zich aan de door de bank gegeven beveiligingsvoorschriften. 2 Als de cliënt weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat door of namens de bank aan hem ter beschikking gestelde middelen in handen van een onbevoegde zijn geraakt of daarmee misbruik is of kan worden gemaakt of dat een onbevoegde zijn pin- en/ of toegangscode(s) kent, moet hij daarvan terstond mededeling doen aan de bank. 22 Provisies, rente en kosten 1 De bank brengt voor haar dienstverlening provisies, rente en kosten in rekening. De bank mag de hoogte hiervan wijzigen, tenzij schriftelijk anders is overeengekomen. Als de hoogte van die provisies, rente en kosten niet vooraf tussen de cliënt en de bank is overeengekomen, zal de bank de bij haar gebruikelijke provisies, rente en kosten in rekening brengen. 2 In haar dienstverlening informeert de bank de cliënt zo veel als redelijkerwijs mogelijk over de hoogte van haar tarieven (provisies, rente, kosten). De bank draagt er zorg voor dat informatie hierover op eenvoudige wijze verkrijgbaar is. 3 De bank mag de door de cliënt aan haar verschuldigde provisies, rente en kosten debiteren ten laste van een rekening van de cliënt bij de bank zonder voorafgaande kennisgeving aan de cliënt. Als door de debitering een ongeoorloofde debetstand op de rekening ontstaat,

11 moet de cliënt die debetstand onmiddellijk aanzuiveren zonder dat daartoe een ingebrekestelling door de bank vereist is. 23 Creditering onder voorbehoud Bij creditering van een ten gunste van de cliënt (te) ontvangen bedrag geldt als voorbehoud dat de bank dit bedrag daadwerkelijk, definitief en onvoorwaardelijk, ontvangt. Als hieraan niet is voldaan, mag de bank de creditering - zonder voorafgaande kennisgeving - door debitering van een gelijk bedrag, met terugwerkende kracht, ongedaan maken. Als het (te) ontvangen bedrag bij creditering is omgezet in een andere valuta dan mag de bank de debitering uitvoeren in die andere valuta tegen de wisselkoers op het moment van uitvoering. In verband met de ongedaanmaking gemaakte kosten komen voor rekening van de cliënt. 24 Pandrecht 1 Door het van toepassing worden van deze Algemene Bankvoorwaarden heeft de cliënt: a zich verbonden de volgende goederen met inbegrip van de daarbij behorende nevenrechten aan de bank te verpanden tot zekerheid van al hetgeen de bank op enig moment, uit welken hoofde ook, van hem te vorderen heeft of verkrijgt: i alle (geld-)vorderingen die de cliënt, uit welken hoofde ook, op de bank heeft of verkrijgt; ii alle zaken, waardepapieren, effecten en andere financiële instrumenten die de bank of een derde voor haar, uit welken hoofde ook, van of voor de cliënt onder zich heeft of verkrijgt; iii alle aandelen in verzameldepots die de bank onder haar beheer heeft of verkrijgt; iv alle goederen die in de plaats van de goederen onder i, ii, of iii (zullen) treden; b voor zover rechtens mogelijk, de sub a bedoelde goederen aan de bank in pand gegeven; c de bank onherroepelijk volmacht gegeven, met het recht van substitutie, om die goederen namens de cliënt, eventueel steeds herhaald, aan zichzelf te verpanden, en alles te doen wat dienstig is voor de verpanding. 2 De cliënt staat er voor in dat hij tot de verpanding bevoegd is en dat de desbetreffende goederen vrij (zullen) zijn van rechten en aanspraken van anderen dan de bank. 3 De bank zal de verpande goederen, als de cliënt daarover wil beschikken, vrijgeven indien de waarde van de daarna resterende verpande goederen voldoende dekking biedt voor al hetgeen zij, uit welken hoofde ook, van de cliënt te vorderen heeft of zal krijgen. De bank mag pas tot uitwinning van het verpande overgaan als zij een opeisbare vordering heeft op de cliënt en de cliënt met de nakoming daarvan in verzuim is. De bank zal niet meer van het verpande uitwinnen dan nodig is voor de voldoening van de schuld van de cliënt. Nadat de bank van haar uitwinningsbevoegdheid gebruik heeft gemaakt, zal zij de cliënt daarvan zo spoedig mogelijk schriftelijk in kennis stellen. 25 Verrekening De bank mag altijd hetgeen zij al dan niet opeisbaar of onder voorwaarde van de cliënt te vorderen heeft, verrekenen met al dan niet opeisbare tegenvorderingen van de cliënt op de bank, ongeacht de valuta waarin de vorderingen en tegenvorderingen luiden. Als de vordering van de bank op de cliënt of de tegenvordering van de cliënt op de bank nog niet opeisbaar is, maakt de bank - als de vordering van de bank en de tegenvordering van de cliënt in dezelfde valuta luiden - van haar verrekeningsbevoegdheid geen gebruik tenzij op de tegenvordering beslag wordt gelegd of daarop anderszins verhaal wordt gezocht, daarop een beperkt recht wordt gevestigd, de cliënt zijn tegenvordering onder bijzondere titel overdraagt, de cliënt failliet wordt verklaard of in surseance van betaling geraakt of een andere insolventieregeling of een wettelijke schuldsanering op de cliënt van toepassing wordt. Vorderingen in vreemde valuta worden verrekend tegen de koers van de dag van verrekening. De bank stelt de cliënt zo mogelijk voorafgaand aan de verrekening daarvan in kennis. 26 Zekerheden 1 Door het van toepassing worden van deze Algemene Bankvoorwaarden heeft de cliënt zich jegens de bank verbonden om voor alle bestaande en alle toekomstige vorderingen van de bank op de cliënt, uit welken hoofde ook, op eerste verzoek van de bank, ten genoegen van de bank, (aanvullende) zekerheid te stellen. Deze dient steeds zodanig te zijn, en daartoe zo nodig door de cliënt ten genoegen van de bank te worden vervangen en/of aangevuld, dat de bank gelet op het risicoprofiel van de cliënt, de dekkingswaarde van de zekerheden en eventuele andere voor de bank relevante factoren, doorlopend voldoende zekerheid heeft en zal hebben. De bank zal op verzoek van de cliënt de reden van die zekerheidstelling, of de vervanging of aanvulling daarvan, meedelen. De omvang van de gevraagde zekerheid moet in een redelijke verhouding staan tot de verplichtingen van de cliënt. 2 Pand- en hypotheekrechten van de bank strekken voor het geval een andere bankinstelling als haar rechtsopvolgster onder algemene titel de bankrelatie van de bank met de cliënt, geheel of gedeeltelijk, voortzet mede ten gunste van die andere bankinstelling alsof deze de bank zelf was. 3 De bank kan haar pand- of hypotheekrechten op ieder moment, geheel of gedeeltelijk, door opzegging beëindigen. 4 Vestiging van een (nieuwe) zekerheid ten gunste van de bank strekt niet tot vervanging of vrijgave van (bestaande) zekerheden. 5 Als deze Algemene Bankvoorwaarden tegenover de cliënt worden gebruikt ter wijziging, aanvulling en/of vervanging van eerdere algemene (bank-)voorwaarden, blijven alle uit hoofde van die eerdere algemene (bank-)voorwaarden bestaande zekerheden, rechten op zekerheden en verrekenbevoegdheden, onverkort van kracht naast de overeenkomstige rechten en bevoegdheden uit hoofde van deze Algemene Bankvoorwaarden. 27 Onmiddellijke opeisbaarheid Als de cliënt in verzuim is met de nakoming van enige verplichting jegens de bank, mag de bank haar vorderingen op de cliënt door opzegging onmiddellijk opeisbaar maken, tenzij dit gelet op de geringe betekenis van het verzuim niet gerechtvaardigd is. Een dergelijke opzegging geschiedt schriftelijk met vermelding van de reden. 28 Bijzondere kosten 1 Als de bank wordt betrokken bij een beslag, geschil of procedure tussen de cliënt en een derde, dan zal de cliënt de daaruit voor de bank voortvloeiende kosten (bijvoorbeeld rechtsbijstandskosten) volledig aan haar vergoeden. 2 Alle overige bijzondere kosten van de bank voortvloeiend uit de relatie met de cliënt komen voor rekening van de cliënt voor zover dit redelijk is. 29 Belastingen en heffingen Alle belastingen, heffingen en dergelijke - onder welke naam dan ook en door wie ook geheven - die betrekking hebben op de relatie tussen de cliënt en de bank komen voor rekening van de cliënt, tenzij schriftelijk anders is overeengekomen of een bepaling van dwingend recht anders voorschrijft. 30 Vorm mededelingen Mededelingen aan de bank moeten schriftelijk worden gedaan, tenzij uitdrukkelijk met de bank een andere wijze van communicatie is overeengekomen. 31 Incidenten en calamiteiten Als zich bij (de uitvoering van) een overeenkomst tussen de bank en de cliënt een incident of calamiteit dreigt voor te doen, voordoet of zich heeft voorgedaan, moet de cliënt op verzoek van de bank alles doen of nalaten wat de bank in verband daarmee redelijkerwijs noodzakelijk acht. 32 Partiële nietigheid of vernietigbaarheid Mocht een bepaling in deze Algemene Bankvoorwaarden nietig of vernietigbaar zijn, dan heeft dit niet tot gevolg dat een andere bepaling daarvan (deels) nietig of vernietigbaar is. Als een bepaling in deze Algemene Bankvoorwaarden nietig of vernietigbaar mocht zijn, wordt zij vervangen door een geldige bepaling die het meest de strekking van de nietige of vernietigbare bepaling benadert. 33 Toepasselijk recht Op de relatie tussen de bank en de cliënt is Nederlands recht van toepassing, tenzij dwingend recht anders bepaalt of anders is overeengekomen. 34 Klachten en geschillen 1 Als de cliënt niet tevreden is over de dienstverlening van de bank, moet hij zich eerst wenden tot de bank met inachtneming van de bij de bank daarvoor geldende procedure. 2 Geschillen tussen de cliënt en de bank worden uitsluitend voorgelegd aan de bevoegde Nederlandse rechter, behoudens dwingend recht en het volgende: a De cliënt kan een geschil ook voorleggen aan de bevoegde geschillen- en klachtencommissies. b De bank kan een geschil ook voorleggen aan de voor de cliënt in aanmerking komende buitenlandse rechter.

12 35 Opzegging van de relatie Zowel de cliënt als de bank kan de relatie tussen hen schriftelijk geheel of gedeeltelijk opzeggen. Als de bank de relatie opzegt, deelt zij desgevraagd de reden van de opzegging aan de cliënt mee. Na opzegging van de relatie worden de tussen de cliënt en de bank bestaande individuele overeenkomsten zo spoedig mogelijk afgewikkeld met inachtneming van de daarvoor geldende termijnen. Tijdens de afwikkeling blijven deze Algemene Bankvoorwaarden en de op de individuele overeenkomsten toepasselijke specifieke voorwaarden van toepassing. 36 Contractsoverneming Door het van toepassing worden van deze Algemene Bankvoorwaarden heeft de cliënt, voor het geval van (gedeeltelijke) overdracht van de onderneming van de bank, er bij voorbaat medewerking aan verleend dat zijn rechtsverhouding met de bank in het kader van die (gedeeltelijke) overdracht (gedeeltelijk) op een derde overgaat. 37 Wijzigingen en aanvullingen van de Algemene Bankvoorwaarden Wijzigingen en aanvullingen van deze Algemene Bankvoorwaarden worden niet van kracht dan nadat met representatieve Nederlandse consumenten- en ondernemersorganisaties overleg is gepleegd over die wijzigingen en aanvullingen en over de wijze waarop die wijzigingen en aanvullingen ter kennis van de cliënt worden gebracht. De wijzigingen en aanvullingen worden gedeponeerd ter griffie van de rechtbank te Amsterdam. De wijzigingen en aanvullingen zullen niet eerder van kracht worden dan zestig dagen na de datum van deponering. De tekst van deze Algemene Bankvoorwaarden is op 27 juli 2009 door de Nederlandse Vereniging van Banken gedeponeerd ter griffie van de rechtbank in Amsterdam, onder nummer 61/2009.

13 (i) aug r