Voorwaarden Rabo ToekomstSparen/Beleggen

Transcriptie

1 r Voorwaarden Rabo ToekomstSparen/Beleggen 1 Productkenmerken en informatie over ToekomstSparen 2 Productkenmerken en informatie over ToekomstBeleggen 3 Algemene voorwaarden voor Rabo ToekomstSparen Algemene Voorwaarden voor de Effectendienstverlening van de Rabobank 2007

2

3 1 Rabo ToekomstSparen en -Beleggen Productkenmerken en informatie Leeswijzer Dit document informeert u over: - het begrip lijfrente - de kenmerken van Rabo ToekomstSparen met variabele rente - de kenmerken van Rabo ToekomstBeleggen - de Rabobank als financiële dienstverlener Algemene informatie over lijfrente Een lijfrente is een periodieke uitkering ter aanvulling van uw inkomen. Een lijfrenteproduct kent twee fases: de opbouwfase waarin geld wordt ingelegd en de afbouwfase waarin de periodieke uitbetalingen plaatsvinden. Tot 2008 konden alleen verzekeraars lijfrenteproducten aanbieden. Door een wetswijziging, ingaande 1 januari 2008, mogen ook banken dat doen. De Rabobank heeft daarom de Rabo ToekomstRekening ontwikkeld. Voor de opbouwfase zijn er twee rekeningen: - Rabo ToekomstSparen: een geblokkeerde spaarrekening met vaste rente of met variabele rente. - Rabo ToekomstBeleggen: een geblokkeerde effectenrekening. De duur van de opbouwfase bepaalt u bij het openen van de rekening. Tegenover de fiscale voordelen staat, dat u tijdens de opbouwfase niet over het tegoed kunt beschikken. Het geblokkeerde tegoed moet u op de einddatum gebruiken voor de aankoop van een lijfrente. Voor deze afbouwfase is er Rabo ToekomstUitkering. Dat is de eigenlijke lijfrente: een periodieke uitbetaling gedurende een bepaalde periode. Bijvoorbeeld een maandelijkse uitbetaling als (een aanvulling op het) inkomen nadat u gestopt bent met werken. Fiscale behandeling - de hoofdpunten De inleg is fiscaal aftrekbaar van uw inkomen in box 1, mits u aftrekruimte heeft. Die aftrekruimte kunt u berekenen op de internetsite van de belastingdienst: Ook uw adviseur van de Rabobank kan u hierbij helpen. Voorbeeld 1 De fiscale aftrekruimte blijkt 3.500,- te zijn. Het bruto jaarinkomen is ,-. Er zijn geen andere fiscale aftrekposten. Over de top van het inkomen wordt 50% (een fictief percentage) inkomstenbelasting betaald. Een inleg van bijvoorbeeld 2.000,- voor een lijfrente levert dan een belastingteruggave op van (50%): 1.000,-. De netto inleg is dus 1.000,-. Bij de verplichte aankoop van een lijfrente op de einddatum valt de periodieke uitbetaling wel in de -progressief belaste - box 1. Voorbeeld 2 Een 65-jarige man heeft met Rabo ToekomstSparen een tegoed van ,- opgebouwd. Hij wil daarmee een lijfrente aankopen met een looptijd van 20 jaar en uitbetaling per kwartaal. Hij koopt zo n lijfrente aan met de rekening Rabo ToekomstUitkering, tegen een rentepercentage van 4,00% (een fictief percentage). Zijn inkomen bedraagt ,- inclusief AOW. Als het tarief voor de inkomensbelasting 40% (een fictief percentage) over de top van zijn inkomen bedraagt, ontvangt hij gedurende 20 jaar (bij in leven zijn) ieder kwartaal een bedrag van 1.817,09. Op dit bedrag worden nog uitbetalingskosten in mindering gebracht en over het resterende bedrag is 40% inkomstenbelasting verschuldigd. Aangenomen is dat hij zowel ten tijde van het opbouwen van het saldo als ten tijde van de periodieke uitbetalingen binnenlands belastingplichtige is. Het saldo op de Rabo ToekomstRekening geldt niet als een bezitting in box 3 voor zover de inleg in box 1 aftrekbaar is. Over het tegoed is per saldo dus geen 1,2% inkomstenbelasting verschuldigd. Kijk voor meer informatie op: en/of vraag het aan uw adviseur. Kosten: De Rabobank maakt kosten ten behoeve van de distributie en het adviseren van dit product. Deze kosten maken onderdeel uit van de prijs van het complexe product en/of kunnen verwerkt zijn in het rentepercentage. Rabo ToekomstSparen (met variabele rente) Productkenmerken Een rekening Rabo ToekomstSparen opent u kosteloos; u moet wel in Nederland wonen. Bij het openen maakt u enkele keuzes die wij vastleggen in een overeenkomst: - incidenteel of periodiek inleggen, - de einddatum: uiterlijk in het eerste half jaar van het kalenderjaar waarin u 70 wordt. Inleg rekening Houd er rekening mee dat u alleen kunt inleggen als er fiscale aftrekruimte is. - Incidentele inleg Alleen de eerste inleg moet minimaal 1.000,- bedragen. Daarna gelden er geen minimale of maximale bedragen en hoeft u geen afspraken over vervolginleg te maken. Inleggen doet u eenvoudig zelf via overboeking naar uw rekening Rabo ToekomstSparen of de bank kan de inleg voor u doen. - Periodieke inleg Bij periodiek inleggen machtigt u de Rabobank tot automatische incasso. De Rabobank incasseert de inleg van de door u opgeven Rabobank betaal- of spaarrekening. U kunt per maand inleggen (minimaal 25,-), per kwartaal (minimaal 75,-), half jaar (minimaal 150,-) of jaar (minimaal 300,-). Daarnaast mag u altijd extra bedragen inleggen. De afspraak voor uw periodieke inleg kunt u altijd en zonder kosten wijzigen, mits het nieuwe inlegbedrag niet lager wordt dan de hiervoor genoemde minimale bedragen per periode. Stopzetten kan ook. Zonder kosten, als het saldo van uw rekening op dat moment minimaal 1.000,- bedraagt. Bij een lager saldo kan de bank 150,- kosten in rekening brengen. - Inleg afkomstig van een andere lijfrenterekening of -verzekering Tegoeden op een lijfrentespaarrekening bij een andere bank of op een lijfrenteverzekering bij een verzekeraar kun u ook inleggen. U regelt dat met een ingevuld en ondertekend overdrachtsformulier. De Rabobank zorgt vervolgens, kosteloos, voor de afwikkeling met uw huidige bank of verzekeringsmaatschappij. Het minimaal over te nemen saldo moet wel 1.000,- bedragen. Fiscaal gezien valt een tegoed op een rekening Rabo ToekomstSparen onder de regels van de Wet inkomstenbelasting 2001, zoals die met ingang van 1 januari 2008 gelden. Een lijfrentekapitaal, opgebouwd bij een verzekeraar, kan bijvoorbeeld ook onder het fiscale regime van vóór 1992 vallen. Legt u zo n lijfrentekapitaal in op een rekening Rabo ToekomstSparen, dan verliest u bepaalde fiscaal ruimere bestedingsmogelijkheden. Dit kan nadelig zijn, maar dat hoeft niet. Laat u hierover adviseren, voordat u een tegoed laat overboeken. Rentevergoeding De hoogte van de rente op de rekening Rabo ToekomstSparen met variabele rente wordt bepaald door de Rabobank. Het rentepercentage wordt gedurende de looptijd van de rekening afgeleid van de marktrente en is variabel. Dit betekent dat de Rabobank deze rente altijd kan wijzigen. De hoogte van de rente kan (sterk) aan verandering onderhevig zijn. Rentefluctuaties hebben een directe invloed op de te bereiken eindwaarde op de afgesproken einddatum. De rente

4 2 wordt jaarlijks op 1 januari bijgeschreven op de rekening. De actuele rentetarieven vindt u op Wijzigen renteafspraak Naast de rekening Rabo ToekomstSparen met variabele rente biedt de Rabobank ook een rekening Rabo ToekomstSparen met vaste rente aan. U kunt altijd (een deel van) van uw tegoed op een rekening Rabo ToekomstSparen met variabele rente over laten boeken naar een bestaande of nieuwe rekening Rabo ToekomstSparen met vaste rente of omgekeerd. Als u een deel van het saldo wilt overboeken, dan moet er minimaal 1.000,- op de rekening resteren. Bij overboeking van de variabele rekening naar de vastrentende wordt het overgeboekte bedrag voor de vaststelling van het rentetarief gezien als één inleg tot de afgesproken einddatum. Aan het wijzigen van de renteafspraak zijn geen kosten verbonden. Voor de rekening Rabo ToekomstSparen met vaste rente is uitgebreide productinformatie beschikbaar: vraag ernaar bij uw adviseur. Opnemen vóór de einddatum Opnemen van het tegoed vóór de afgesproken einddatum, zonder fiscale sancties, kan uitsluitend in de hierna genoemde gevallen. De afwikkeling gebeurt altijd door de Rabobank. Zelf geld opnemen, bijvoorbeeld via Rabo Internetbankieren, is niet mogelijk. - Opbouw elders voorzetten U kunt de opbouw voortzetten bij een andere bank of verzekeraar met een door u ingevuld en ondertekend overdrachtsformulier. De Rabobank zorgt voor de afwikkeling met de bank / verzekeringsmaatschappij waar de opbouw wordt voortgezet. Voor het overboeken naar een geblokkeerde lijfrentespaarrekening bij een andere bank of een lijfrenteverzekering bij een verzekeraar berekent de Rabobank 150,- administratiekosten, die in mindering worden gebracht op het over te boeken tegoed. - Aankoop lijfrente U kunt het tegoed altijd gebruiken voor de aankoop van een direct ingaande lijfrente bij de Rabobank of een andere bank of verzekeraar. Hiervoor worden geen kosten in rekening gebracht. Einddatum: de keuzes Welke mogelijkheden heeft u op de afgesproken einddatum? Aankoop lijfrente bij de Rabobank U opent eenvoudig een rekening Rabo ToekomstUitkering. Uit die rekening gaat u een reeks periodieke uitbetalingen ontvangen. Elke uitbetaling wordt belast in box 1. Voor de looptijd van de periodieke uitbetalingen gelden de volgende regels: - Is het jaarlijks te ontvangen bedrag lager dan een vastgesteld wettelijk maximum én ontvangt u de eerste uitbetaling in of na het kalenderjaar dat u 65 jaar wordt, dan is de looptijd ten minste 5 jaar. - In alle andere gevallen is de looptijd van de periodieke uitbetalingen ten minste 20 jaar. Ontvangt u de eerste uitbetaling voor het kalenderjaar waarin u 65 jaar wordt, dan wordt deze duur van 20 jaar verlengd met het aantal jaren dat u op dat moment jonger bent dan 65 jaar. Voor de rekening Rabo ToekomstUitkering is uitgebreide productinformatie beschikbaar: vraag ernaar bij uw adviseur. Aankoop lijfrente bij een andere bank of verzekeraar U kunt het tegoed laten overboeken naar een bank of verzekeraar van uw keuze. U regelt dat met een door u ingevuld en ondertekend overdrachtsformulier en de Rabobank zorgt vervolgens voor de afwikkeling met bank / verzekeringsmaatschappij waar u de lijfrente heeft aangekocht. Hiervoor brengt de Rabobank geen kosten in rekening. Verlengen einddatum Wilt u op de einddatum nog geen lijfrente aankopen: u kunt die datum altijd verlengen, zonder kosten. Tot uiterlijk het kalenderjaar waarin u 70 wordt. Het is ook mogelijk om een deel van het tegoed te gebruiken voor de aankoop van een lijfrente en voor het resterende tegoed de einddatum te verlengen. Let op: als de aankoop van een lijfrente niet binnen 6 maanden na de einddatum is afgewikkeld moet de Rabobank dit melden aan de fiscus omdat er fiscaal gezien sprake kan zijn van een verboden handeling. Voor de gevolgen daarvan zie hierna bij afkoop en andere verboden handelingen. Wijzigen van gemaakte afspraken Bij het openen van de rekening zijn afspraken gemaakt over onder meer de inleg en de einddatum. Toch moeten en kunnen, gedurende de looptijd, afspraken worden gewijzigd. Die kunnen echter financiële of fiscale consequenties hebben. In onderstaand schema hebben ziet u welke wijzigingen mogelijk zijn en wat de consequenties zijn. U ziet ook waar u de uitgebreide uitleg kunt nalezen. U wilt Lees de uitleg onder Fiscale consequenties Kosten Een bestaand lijfrente tegoed van een andere bank / verzekeraar inbrengen op een rekening bij de Rabobank Inleggen op de rekening, onderdeel inleg afkomstig van een andere lijfrente rekening of -verzekering De inleg valt voortaan onder de regels van IB 2001 Geen kosten Uw inlegbedrag wijzigen inleg verlagen (onder dit schema) Geen, mits er voldoende aftrekruimte is Hieraan zijn geen kosten verbonden (Tijdelijk) stoppen met inleggen (tijdelijk) stoppen met inleggen (onder dit schema) Geen Geen kosten, mits het saldo minimaal 1.000,- bedraagt Uw tegoed overboeken naar een andere bank / verzekeraar om daar de opbouw voort te zetten Opnemen vóór de einddatum, onderdeel Opbouw elders voortzetten Geen, mits de nieuwe bank / verzekeraar het tegoed aanmerkt als lijfrentetegoed/ lijfrentekapitaal 150,- De afbouwfase laten ingaan vóór de afgesproken einddatum Opnemen vóór de einddatum, onderdeel Aankoop lijfrente Fiscale eisen aan de looptijd van de uitbetalingen als de afbouwfase ingaat voor 65 jaar. Hieraan zijn geen kosten verbonden De afbouwfase in laten gaan op (of binnen 6 maanden na) de einddatum Einddatum: de keuzes Geen Hieraan zijn geen kosten verbonden Een bedrag opnemen anders dan voor de aankoop van een lijfrente (afbouwfase) Afkoop en andere verboden handelingen Er is sprake van afkoop 150,-

5 3 Inleg verlagen Heeft u onvoldoende middelen om in te leggen, dan kunt u de opdracht tot incasso altijd, kosteloos, wijzigen. Door het verlagen van de inleg zult u de beoogde eindwaarde niet bereiken: het tegoed op de einddatum is hoogstwaarschijnlijk niet toereikend voor de beoogde inkomensaanvulling. (Tijdelijk) stoppen met inleggen Heeft u onvoldoende middelen om te blijven inleggen of wilt u om een andere reden niet meer inleggen, dan kunt u de opdracht tot incasso altijd intrekken. De rekening blijft doorlopen tot de afgesproken einddatum. U kunt op ieder moment het inleggen weer hervatten. Door tijdelijk of permanent te stoppen met inleggen zult u de beoogde eindwaarde niet bereiken: het tegoed op de einddatum kan ontoereikend zijn voor de beoogde inkomensaanvulling. Voor het stopzetten van de inleg kan de bank 150,- kosten in rekening brengen indien het saldo van de rekening minder dan 1.000,- bedraagt. Wijzigingen tijdens de looptijd Gedurende de looptijd van de rekening kunnen verschillende omstandigheden van invloed zijn op uw persoonlijke (financiële) situatie en op de rekening Rabo ToekomstSparen. Echtscheiding Bij echtscheiding is het toegestaan om (een deel van) het tegoed van een rekening Rabo ToekomstSparen zonder fiscale sancties toe te delen aan de ex-partner. Voor de ex-partner wordt een nieuwe rekening Rabo ToekomstSparen geopend. Het tegoed van de bestaande rekening wordt door de Rabobank overgeboekt naar de nieuwe rekening. De administratiekosten voor het afwikkelen ad 50,- brengt de bank in mindering op het tegoed. Emigratie Als u tijdens de looptijd naar het buitenland emigreert, krijgt u te maken met de gevolgen van afkoop. Dit betekent dat de sancties zoals beschreven onder Afkoop en andere verboden handelingen van toepassing zijn. Er wordt een conserverende aanslag opgelegd door de fiscus. Deze aanslag wordt vastgesteld maar hoeft nog niet betaald te worden. De Belastingdienst geeft, mits aan een aantal voorwaarden is voldaan, uitstel van betaling gegeven gedurende tien jaar. Als er in die tien jaar geen verboden handelingen plaatsvinden, vervalt de aanslag op verzoek definitief na deze tien jaar. Vindt er wel een verboden handeling plaats, dan vervalt het uitstel van betaling en wordt de conserverende aanslag alsnog ingevorderd. Overlijden rekeninghouder Overlijdt de houder van een rekening Rabo ToekomstSparen dan komt het tegoed ter beschikking aan de erfgena(a)m(en). De opbouwfase eindigt op dat moment. Om aan de fiscale voorwaarden te voldoen moet er binnen 12 maanden na overlijden een nabestaandenlijfrente aangekocht zijn. De erfgena(a)m(en) dienen daarom binnen 12 maanden een verklaring van erfrecht aan de bank te overleggen en aan te geven op welke wijze het tegoed verdeeld moet worden. Voor de looptijd van de nabestaandenlijfrente is de relatie tussen de overleden rekeninghouder en de erfgena(a)m(en) en de leeftijd van de erfgena(a)m(en) bepalend. De hoogte van de periodieke uitbetalingen hangt af van de looptijd van de nabestaandenlijfrente en de actuele rentestand. Is het bedrag lager dan de wettelijk bepaalde afkoopgrens voor kleine tegoeden, dan wordt het in één keer aan de erfgena(a)m(en) uitgekeerd, na inhouding van de verschuldigde belasting en premies. Overlijden fiscaal partner van de rekeninghouder Als de fiscaal partner van de rekeninghouder overlijdt, mag de rekeninghouder de afbouwfase direct in laten gaan, door de aankoop van een lijfrente. De rekeninghouder kan de rekening ook laten doorlopen tot de afgesproken einddatum. De rekeninghouder moet zelf aantonen dat degene die overleden is, daadwerkelijk zijn fiscaal partner was. Dit kan voor gehuwden aan de hand van het trouwboekje. Samenwonenden kunnen dit aantonen via een gezamenlijke belastingaangifte. Voor de aankoop van de lijfrente worden geen kosten in rekening gebracht. De aankoop van de lijfrente moet binnen 6 maanden na het overlijden van de fiscaal partner van de rekeninghouder afgewikkeld zijn. Afkoop en andere verboden handelingen Bepaalde handelingen met een rekening Rabo ToekomstSparen zijn fiscaal niet toegestaan. Hierna staat een overzicht van de belangrijkste verboden handelingen en gevolgen hiervan: - Opnemen van het tegoed is niet mogelijk, behalve voor de uitzonderingen die genoemd zijn onder opnemen en op de einddatum voor de aankoop van een lijfrente. Wilt u toch een bedrag opnemen dan moet u het tegoed afkopen en is er sprake van een verboden handeling. - Overdracht of verpanding van het saldo op de rekening Rabo ToekomstSparen wordt beschouwd als een verboden handeling. Wettelijk gezien voldoet uw rekening Rabo ToekomstSparen dan niet meer aan de (fiscale) voorwaarden die gelden voor lijfrente. Voldoet de lijfrente niet meer aan deze voorwaarden, dan heeft dit de volgende fiscale gevolgen: 1e Alle ingelegde bedragen en het daarover behaald rendement worden aangemerkt als negatieve uitgaven voor een inkomensvoorziening. Dit bedrag moet u aangeven bij uw belastingaangifte en is belast in box 1. 2e Door de belastingdienst wordt een boete in rekening gebracht, de zogenaamde revisierente. Deze bedraagt normaal gesproken 20% van het rekeningsaldo. Deze boete is een definitieve boete, die niet aftrekbaar is. Besluit u ondanks bovenstaande consequenties toch tot afkoop van het tegoed, dan verloopt dit als volgt: 1 De Rabobank stelt een afkoopformulier op. U moet dit formulier voor akkoord ondertekenen. 2 De Rabobank keert 28% van het rekeningtegoed aan u uit. Vanwege de aansprakelijkheid die de Rabobank ten aanzien van de fiscus heeft reserveert de Rabobank de resterende 72%. Als u de aanslag niet aan de Belastingdienst betaalt dan kan de Belastingdienst het gereserveerde bedrag komen opeisen bij de Rabobank. Zodra u echter een bewijsstuk aanlevert van betaling van de belastingaanslag die betrekking heeft op de afkoop, zullen wij het gereserveerde bedrag aan u uitbetalen. Afkoopregeling voor kleine tegoeden Tegoeden van beperkte omvang mogen altijd, ook na overlijden van de rekeninghouder, afgekocht worden zonder fiscale sancties. Hiervoor gelden wettelijke eisen en maxima. Indien het tegoed in aanmerking komt voor de afkoopregeling kleine tegoeden, mag het gehele tegoed uitbetaald worden aan de rekeninghouder nadat de bank de verschuldigde loonbelasting en premies heeft ingehouden. Bij het afwikkelen van deze afkoopregeling brengt de bank 50,- administratiekosten in mindering op het tegoed. Saldo- en rekeninginformatie Eens per maand ontvangt u een rekeningafschrift, mits er sprake is geweest van een storting of opname. Uiteraard kunt u ook op elk moment het actuele saldo en de mutaties raadplegen via Rabofoon of Rabo Internetbankieren. Informatie aan de fiscus De Rabobank is verplicht bepaalde gegevens over de rekening Rabo ToekomstSparen door te geven aan de fiscus. Zo moet de bank iedere inleg melden. Daarnaast moet de Rabobank de fiscus informeren in geval van een verboden handeling als beschreven onder afkoop en andere verboden handelingen. Risico s Het product Rabo ToekomstSparen is ontwikkeld op basis van de fiscale wetgeving per 1 januari Als de fiscale wetgeving in de toekomst verandert, kan Rabo ToekomstSparen een ander resultaat opleveren dan in eerste instantie beoogd was. De Rabobank is hiervoor niet aansprakelijk.

6 4 De hoogte van de rente voor Rabo ToekomstSparen met variabele rente kan (sterk) aan verandering onderhevig zijn, Rentefluctuaties hebben een directe invloed op de te bereiken eindwaarde op de afgesproken einddatum. Voor dit product is een financiële bijsluiter opgesteld. U kunt deze vinden op Rabo ToekomstBeleggen Productkenmerken Wilt u gaan beleggen in plaats van - of naast - sparen dan opent u een rekening Rabo ToekomstBeleggen. Deze effectenrekening heeft altijd een rekening Rabo ToekomstSparen met variabele rente als tegenrekening. Alle informatie (hierboven beschreven onder productkenmerken Rabo ToekomstSparen ) is van toepassing op deze spaarrekening én op de effectenrekening met uitzondering van de informatie over rente. Aan- en verkopen van een belegging Om te beleggen, of om een belegging te verkopen, moet u aankoopof verkooporders geven aan uw adviseur. Iedere order wordt uitgevoerd ten laste of ten gunste van de gekoppelde variabele rekening Rabo ToekomstSparen. Wilt u periodiek een vast bedrag beleggen (bijvoorbeeld maandelijks), dan kunt u via uw adviseur een periodieke beleggingsopdracht opgeven. De aan- en verkooporders worden kosteloos uitgevoerd. Aanvangsdoelrisicoprofiel U gaat beleggen in één van de 5 mixfondsen van Robeco. Het risico van elk van deze mixfondsen komt overeen met verschillende doelrisicoprofielen. Bij een hoog verwacht rendement hoort een relatief hoog risico. Omgekeerd hoort bij een laag verwacht rendement ook een relatief laag risico. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Doelrisicoprofiel Zeer Offensief Offensief Neutraal Defensief Zeer Defensief Mixfonds Robeco DynamicMix Robeco GrowthMix Robeco BalancedMix Robeco SolidMix Robeco SafeMix Het is dus belangrijk om voor uzelf te bepalen hoeveel risico u bij de start met uw beleggingen kunt en wilt lopen. Uw adviseur van de Rabobank kan u hierbij adviseren. Voor de effectenrekening Rabo ToekomstBeleggen kiest u een van vijf doelrisicoprofielen (van zeer defensief tot en met zeer offensief ). Het doelrisicoprofiel dat in overleg met u is vastgesteld en door u is geaccepteerd bepaalt uiteindelijk in welk fonds u bij de start gaat beleggen. Risico-afbouw De Rabobank zal het risico van uw beleggingen afbouwen naarmate de afgesproken einddatum dichterbij komt. Daarmee willen wij voorkomen dat u in uw laatste beleggingsjaren een zodanig verlies zou oplopen, dat uw opgebouwde beleggingstegoed van eerdere jaren voor een groot deel verloren zou gaan. Met andere woorden, als u niet meer voldoende jaren heeft die horen bij een doelrisicoprofiel, zetten wij uw beleggingen om, zodanig dat deze overeenstemmen met het volgende (lagere) doelrisicoprofiel. Wij hanteren het volgende afbouwschema van de doelrisicoprofielen: Resterende beleggingshorizon Maximaal doelrisicoprofiel > 15 jaar Zeer offensief < 15 jaar Offensief < 10 jaar Neutraal < 5 jaar Defensief < 2 jaar Zeer defensief < 1 jaar Hoofdsomgarantie In de rechterkolom is het maximale profiel opgenomen. Is uw resterende beleggingshorizon minder dan 14 jaar en 365 dagen, maar meer dan 9 jaar en 365 dagen, dan is Offensief het maximaal door ons toegestane doelrisicoprofiel. Op basis van uw individuele profiel kunt u evengoed een lager profiel kiezen, dus Neutraal of Defensief. Een hoger profiel kiezen, in dit voorbeeld dus Zeer Offensief, is niet toegestaan. Het is mogelijk dat op basis van uw profiel andere afspraken worden gemaakt of dat er tijdens de looptijd van het product aanleiding bestaat om het afbouwschema te wijzigen. Als uw aanvangsdoelrisicoprofiel lager is dan op grond van de (resterende) beleggingshorizon maximaal mogelijk zou zijn, gaat het afbouwschema pas in vanaf het moment dat het actuele afbouwdoelrisicoprofiel gelijk is aan het door u gekozen en geaccepteerde aanvangsdoelrisicoprofiel. Bij de ingang van het laatste jaar worden de aanwezige beleggingen verkocht en wordt de opbrengst daarvan overgeboekt naar de variabele spaarrekening Rabo ToekomstSparen. De afspraken die wij nu met u maken over de wijze van afbouw en periodieke mutaties hebben gevolgen in de (verre) toekomst. Als een mutatiedatum is aangebroken, zal het Mixfonds waarin u heeft belegd worden verkocht en wordt het Mixfonds met het afgesproken lagere risicoprofiel aangekocht. Dat is één van de genoemde Robeco Mixfondsen of een ander fonds dat alsdan over een vergelijkbaar profiel beschikt. Echter, om uitvoering te geven aan de afspraak die met u aan het begin van de looptijd is gemaakt en zonder anders luidende afspraken tussen u en Rabobank, zal de mutatie plaatsvinden op de aangegeven datum of op de eerst volgende handelsdag. De Rabobank zal bij het uitvoeren van deze order geen acht kunnen slaan op de dan geldende marktomstandigheden. Rendement De opbrengst van uw belegging in het Mixfonds bestaat vooral uit het koersresultaat van het Mixfonds. Eenmaal per jaar wordt dividend uitgekeerd dat automatisch wordt herbelegd in het desbetreffende Mixfonds. Binnen dit product betaalt u geen dividendbelasting. Dit betekent dat u een bruto dividend krijgt uitgekeerd, zonder dat eerst dividendbelasting wordt ingehouden. Uw belegging groeit ieder jaar met het bedrag van de eventueel gerealiseerde koerswinst, maar ook met de omvang van het eventuele dividend. Op uw spaarrekening krijgt u elk jaar rente bijgeschreven. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Loop geen onnodig risico. Lees de Financiële Bijsluiter. Kosten Voor de aan- en verkoop van de Robeco Mixfondsen betaalt u binnen Rabo ToekomstBeleggen geen transactiekosten. Ook wordt u geen bewaarloon in rekening gebracht. Binnen de beleggingsfondsen zelf brengt Robeco wel beheerkosten in rekening. De beheerkosten betreffen bijvoorbeeld vergoedingen voor het vermogensbeheer en administratievergoedingen. Ook de distributievergoeding die de lokale Rabobank ontvangt voor de door haar verleende diensten, maakt hiervan deel uit. Per saldo bedragen de beheerkosten voor de fondsen binnen Rabo ToekomstBeleggen 0,90% per jaar, waarvan 0,60% als distributievergoeding wordt uitgekeerd aan de Rabobank. De beheerkosten van de Robeco Mixfondsen kunnen wijzigen. Verder kan er bij een aan- of verkoop sprake zijn van een op- of afslag ten opzichte van de intrinsieke waarde. Aanvullende informatie over de kosten en op- en afslagen, over de meest actuele tarieven, en over de kostenverrekening met u als klant, kunt u vinden op of opvragen bij uw adviseur van de Rabobank. Risico s van vermogensopbouw via beleggen De waardeontwikkeling van uw beleggingsportefeuille is afhankelijk van de ontwikkelingen op kapitaal-, effecten-, valuta- en goederenmarkten. Dat betekent dat het mogelijk is: - dat het beleggingsproduct weinig of geen inkomsten zal opleveren;

7 5 - dat bij een ongunstig koersverloop uw inleg geheel of ten dele verloren gaat; Bovenstaande negatieve gevolgen worden versterkt in het geval u relatief meer inlegt in de beginfase van het product en minder in de eindfase. Bij negatieve marktontwikkelingen zult u waarschijnlijk uw inleg moeten verhogen om het eventuele gewenste doelvermogen te behalen of u moet accepteren dat u uw doelvermogen waarschijnlijk niet zult behalen. Naast het niet uitkomen van de rendementsverwachtingen, kan het verlagen van de (periodieke) inleg, late betaling, het stopzetten van betalingen of het onttrekken van vermogen aan het opgebouwde vermogen, negatieve gevolgen hebben voor de hoogte van het op te bouwen vermogen. Bij het uitvoeren van mutaties ter nakoming van afspraken over het afbouwschema die reeds aan het begin van de looptijd zijn gemaakt, zal Rabobank geen acht kunnen slaan op de dan geldende marktomstandigheden. Dat kan betekenen dat een Mixfonds wordt gekocht of verkocht op een relatief ongunstig moment. Ook indien zich tijdens de looptijd wijzigingen in uw persoonlijke situatie voordoen, zoals echtscheiding, emigratie of overlijden, kan dat tot gevolg hebben dat op een relatief ongunstig moment een Mixfonds moet worden verkocht. Dat kan negatieve gevolgen hebben voor het gerealiseerde rendement. Combinatie van Sparen en Beleggen Voor het opbouwen van vermogen kunt u ook kiezen voor een combinatie van sparen (op de variabele spaarrekening) en beleggen. Hiermee kunt u zekerheid combineren met een kans op een hoger eindkapitaal. Het is mogelijk om tijdens de looptijd te switchen van Sparen naar Beleggen en omgekeerd. Aan het switchen gedurende de looptijd zijn geen kosten verbonden. Als u belegt ontvangt u na iedere beleggingstransactie een effectennota. Het effectensaldo wordt vermeld op de rekeningafschriften van de gekoppelde spaarrekening Rabo ToekomstSparen. De Rabobank als financiële dienstverlener Iedere lokale Rabobank is aanbieder van kredieten, spaar- en betaalrekeningen met daaraan verbonden faciliteiten en bemiddelt in verzekeringen en kredieten. Iedere lokale Rabobank is als zodanig onder haar statutaire naam ingeschreven in het register van de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. Iedere lokale Rabobank en de andere onderdelen van de Rabobank Groep die als een beleggingsonderneming zijn aan te merken zijn als zodanig geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. Rabobank ontvangt voor de door haar verleende diensten een distributievergoeding. Aanvullende informatie over het bestaan en de hoogte van deze (distributie)vergoeding kan worden verkregen op of vraag het uw adviseur. De in deze publicatie opgenomen informatie is geen expliciete of impliciete beleggingsaanbeveling en kan op ieder moment zonder verdere aankondiging worden gewijzigd. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Voor Rabo ToekomstBeleggen is een financiële bijsluiter opgesteld met informatie over onder andere het product, de kosten en de risico s. Vraag er om en lees hem voordat u het product koopt. De financiële bijsluiter is kosteloos verkrijgbaar bij uw lokale Rabobank of via Ombudsman Financiële Dienstverlening, Postbus 93257, 2509 AG Den Haag, Tel: Mocht de bemiddeling door de Ombudsman niet slagen, dan kunt u het geschil voorleggen aan de: Geschillencommissie Financiële Dienstverlening (KiFiD), Postbus 93257, 2509 AG Den Haag Tel: Meer informatie over laatst genoemde instanties kunt u vinden op Kruislingse garantieregeling Diverse onderdelen van de Rabobank Groep, waaronder de lokale banken staan voor elkaar garant voor de nakoming van hun verplichtingen jegens crediteuren. Als een lokale Rabobank onverhoopt niet aan haar verplichtingen jegens haar crediteuren zou kunnen voldoen, dan zullen andere onderdelen van de Rabobank Groep bijspringen om aan die verplichtingen te voldoen. Dit is vastgelegd in een zogenaamde Kruislingse Garantieregeling. In feite betekent dit dat het gehele vermogen van de onderdelen van de Rabobank Groep die meedoen aan de Kruislingse Garantieregeling een garantie vormt voor de rekeninghouders en andere crediteuren van de onderdelen van de groep. De Rabobank Groep is één van de sterkste financiële instellingen ter wereld. Zij heeft als één van de weinige banken een zogenaamde triple A status van gerenommeerde instituten die de kredietwaardigheid van ondernemingen vaststellen. Disclaimer Het bovenstaande heeft een informatief karakter en hieraan kunnen geen rechten worden ontleend. Wij adviseren u nadrukkelijk de beschrijving van de productkenmerken en informatie over Rabo ToekomstSparen en Rabo ToekomstBeleggen en de bijbehorende (algemene) voorwaarden zorgvuldig te lezen en van de volledige inhoud kennis te nemen. Deze informatie is onder voorbehoud van wijzigingen door de Rabobank verstrekt. Fiscale wet- en regelgeving en de uitleg daarvan kunnen wijzigen en van invloed zijn op de fiscale behandeling van het product. Ook uw persoonlijke omstandigheden en het gebruik van het product kunnen van invloed zijn op de fiscale behandeling van het product. De Rabobank aanvaardt geen aansprakelijkheid voor deze fiscale behandeling. Heeft u een klacht? Bij klachten kunt u zich in eerste instantie wenden tot uw Rabobank. Als u niet tevreden bent met het antwoord van deze bank, kunt u uw klacht in tweede instantie schriftelijk toesturen aan: Rabobank Nederland, Klachtenservice, Antwoordnummer 10043, 5600 VB Eindhoven Mocht u daarna nog niet tevreden zijn dan kunt u uw klacht ter bemiddeling voorleggen aan de:

8 6 Algemene voorwaarden voor Rabo ToekomstSparen Definities In de overeenkomst en in deze algemene voorwaarden wordt verstaan onder: rekening: de rekening Rabo ToekomstSparen; rekeninghouder: degene voor wie de bank de rekening aanhoudt; bank: de bank of haar rechtsopvolger(s), die de rekening aanhoudt; Rabobank Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank Nederland: B.A., gevestigd te Amsterdam; overeenkomst: de tussen de bank en de rekeninghouder gesloten overeenkomst waarin deze algemene voorwaarden van toepassing zijn verklaard; einddatum: de in de overeenkomst overeengekomen datum, waarop de rekening uiterlijk eindigt, danwel een andere door de bank en rekeninghouder schriftelijk of elektronisch overeengekomen datum waarop de rekening eindigt; tegoed: het totale saldo dat op enig moment op de rekening staat; inleg: ieder bedrag dat op de rekening wordt bijgeschreven, niet zijnde rente; incassorekening: de in de overeenkomst vermelde rekening ten laste waarvan de inleg automatisch wordt geïncasseerd; vaste rente: de afzonderlijk vaste rente die de bank tot aan de einddatum vergoedt over elke inleg en elk op de rekening bijgeschreven rentebedrag; middelrente: een gemiddeld rentepercentage dat is vastgesteld voor het tegoed op deze rekening. Dit rentepercentage is het gemiddelde van alle afzonderlijke rentepercentages van alle inlegbedragen en rentebijschrijvingen, waarbij ieder afzonderlijk rentepercentage naar verhouding van de inleg en rentebijschrijving wordt meegenomen; actuele rente: de vaste rente die Rabobank Nederland op het moment waarop de marktrentevergoeding berekend wordt adviseert voor dit type spaarrekening met een inleg die net zo lang wordt vastgezet als de periode (uitgedrukt in hele jaren, waarbij wordt afgerond naar beneden) die ligt tussen het moment waarop de marktrentevergoeding berekend wordt en de einddatum; resterende de periode (in jaren en dagen), die ligt tussen het periode: moment waarop de marktrentevergoeding wordt berekend en de einddatum. vergoeding: de marktrentevergoeding. 2 Bestemming en tenaamstelling rekening a De rekening is bedoeld voor natuurlijke personen in de leeftijd vanaf 18 jaar. b De rekening is een geblokkeerde rekening als bedoeld in artikel 3.126a van de Wet Inkomstenbelasting 2001 of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. c De rekening kan uitsluitend op naam worden gesteld van één rekeninghouder. 3 Inleg a Indien periodiek wordt ingelegd, wordt de inleg automatisch geïncasseerd ten laste van de incassorekening. De rekeninghouder dient de bank hiervoor een volmacht te verlenen. b Bij een periodieke inleg bedraagt iedere inleg minimaal EUR 25,00 en geldt er een jaarlijkse minimuminleg van EUR 300,00. De bank kan de hoogte van deze minimumbedragen wijzigen. c Indien een periodieke inleg niet binnen 60 dagen na de overeengekomen datum is betaald, wordt de overeenkomst inlegvrij gemaakt. De overeenkomst blijft dan doorlopen, maar de opdracht tot incasso van de inleg eindigt. Voor dit inlegvrij maken, kan de bank kosten in rekening brengen indien het tegoed op de rekening op dat moment minder dan EUR 1.000,00 bedraagt. De bank is altijd bevoegd dit bedrag en deze kosten te wijzigen. d Contante stortingen op de rekening zijn niet toegestaan. e De hoogte van de eerste niet periodieke inleg bedraagt minimaal EUR 1.000,00, tenzij een lagere inleg is afgesproken. De bank kan de hoogte van dit minimumbedrag wijzigen. 4 Variabele rente a Indien met de bank een variabele rente is overeengekomen, vergoedt de bank op de rekening een door haar te bepalen rente. De bank kan deze rente altijd wijzigen. b De bank schrijft in januari van ieder jaar de over het voorgaande jaar door de bank berekende rente op de rekening bij. Het rentebedrag wordt met ingang van 1 januari van het kalenderjaar, waarin het wordt bijgeschreven, rentedragend. De bank vergoedt over het rentebedrag een door haar te bepalen rente conform het bepaalde bij a. c De rente wordt berekend volgens een door de bank te bepalen berekeningsmethode en met inachtneming van een door de bank te bepalen valuteringregeling. De rente wordt op de rekening geadministreerd op een door de bank te bepalen wijze. d De bank kan de rente, de berekening van de totale rentevergoeding, de bijschrijvingsdatum, de berekeningsmethode, berekenings periode, de valuteringsregeling en de wijze van administratie wijzigen. 5 Vaste Rente a Indien met de bank een vaste rente is overeengekomen, vergoedt de bank over elke inleg een door haar te bepalen vaste rente. Deze rente kan de bank tot aan de einddatum niet wijzigen. De bank informeert de klant na iedere inleg over de hoogte van de bij deze inleg behorende vaste rente. b De bank schrijft in januari van ieder jaar, de over het voorgaande jaar door de bank berekende rente op de lijfrentespaarrekening bij. Het rentebedrag wordt met ingang van 1 januari van het kalenderjaar, waarin het wordt bijgeschreven, rentedragend. De bank vergoedt over dit rentebedrag een door haar te bepalen vaste rente die tot aan de einddatum niet gewijzigd kan worden. De bank informeert de klant na iedere rentebijschrijving over de hoogte van de bij deze rentebijschrijving behorende vaste rente. c De rente wordt berekend volgens een door de bank te bepalen berekeningsmethode en met inachtneming van een door de bank te bepalen valuteringregeling. De rente wordt op de rekening geadministreerd op een door de bank te bepalen wijze. d De bank kan de rente, de berekening van de totale rentevergoeding, de bijschrijvingdatum, de berekeningsmethode, berekeningsperiode, de valuteringsregeling en de wijze van administratie wijzigen. 6 Beschikken a Gedurende de looptijd van de rekening mag de rekeninghouder niet beschikken over het tegoed, behalve voor overboeking naar de in de overeenkomst genoemde effectenrekening. b De rekeninghouder kan, in afwijking van het bepaalde onder a, het tegoed laten overboeken naar een andere geblokkeerde rekening van de rekeninghouder als bedoeld in artikel 3.126a van de Wet Inkomstenbelasting 2001 of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving, of naar een lijfrenteverzekering zoals bedoeld in artikel van de Wet Inkomstenbelasting 2001 of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. De bank behoeft deze opdracht niet uit te voeren zolang niet tot haar genoegen is aangetoond dat hier sprake is van een overboeking naar een andere geblokkeerde rekening of lijfrenteverzekering zoals hiervoor vermeld. Voor deze overboeking brengt de bank kosten in rekening. De bank is altijd bevoegd dit bedrag en deze kosten te wijzigen. Bij een gedeeltelijke overboeking moet het resterende tegoed op de rekening minimaal EUR 1.000,00 bedragen. c Bij een overboeking zoals hiervoor beschreven, is -voor zover een vaste rente is overeengekomen- de rekeninghouder de bank een vergoeding verschuldigd als op het moment van de overboeking de actuele rente hoger is dan de middelrente. De bank brengt deze vergoeding in mindering op het tegoed.

9 7 De bank betaalt de rekeninghouder een vergoeding, als op het moment van de berekening de actuele rente lager is dan de middelrente. De bank zal deze vergoeding op de rekening bijschrijven. De berekening van deze vergoeding is beschreven in artikel 7. d Overboekingen ten gunste van de rekening, opnames ten laste van de rekening en (rechts)handelingen met betrekking tot de rekening zijn onderworpen aan door de bank vast te stellen (administratieve) voorschriften en aanwijzingen. e De rechten uit deze overeenkomst kunnen niet worden afgekocht, vervreemd, prijsgegeven of tot voorwerp van zekerheid dienen. De bank doet hierbij afstand van enig pandrecht dat zij mocht hebben of verkrijgen. 7 Berekening van de vergoeding a De vergoeding wordt als volgt berekend: de middelrente wordt in mindering gebracht op de actuele rente. De uitkomst wordt vervolgens vermenigvuldigd met het over te boeken saldo. Daarna wordt deze laatste uitkomst vermenigvuldigd met de duur van de resterende periode (samengevat: (actuele rente -/- middelrente) x opgenomen saldo x resterende periode). De uitkomst van deze berekening wordt vervolgens op een door de bank te bepalen wijze contant gemaakt tegen de actuele rente. Deze laatste uitkomst is het bedrag van de vergoeding. b Voor het laten uitvoeren van de berekening van de vergoeding is de rekeninghouder kosten aan de bank verschuldigd. Indien de bank een vergoeding aan de rekeninghouder verschuldigd is, zal zij deze kosten hierop eerst in mindering brengen. Als de rekeninghouder een vergoeding aan de bank verschuldigd is, wordt de verschuldigde vergoeding verhoogd met deze kosten. De bank is altijd bevoegd deze kosten te wijzigen. 8 Informatie a De bank verstrekt de rekeninghouder informatie over (het verloop van) de rekening en/of stelt hem in de gelegenheid kennis te nemen van informatie over (het verloop van) de rekening, waaronder mede wordt begrepen het op elektronische wijze beschikbaar stellen van informatie over (het verloop van) de rekening (hierna te noemen: rekeninginformatie). b De rekeninghouder is verplicht hem verstrekte rekeninginformatie terstond te controleren. Indien de bank hem in de gelegenheid stelt kennis te nemen van rekeninginformatie, dient de rekeninghouder periodiek de rekeninginformatie te controleren. De rekeninghouder dient de bank onverwijld in kennis te stellen van een eventuele onjuistheid in de rekeninginformatie. c De inhoud van door de bank ter beschikking gestelde rekeninginformatie waaronder mede wordt begrepen op elektronische wijze ter beschikking gestelde rekeninginformatie geldt als door de rekeninghouder te zijn goedgekeurd indien de rekeninghouder deze niet heeft betwist binnen twaalf maanden nadat de rekeninginformatie geacht kan worden de rekeninghouder te hebben bereikt. Indien in de rekeninginformatie rekenfouten voorkomen, is de bank bevoegd en verplicht die rekenfouten te herstellen, ook nadat de genoemde termijn van twaalf maanden is verstreken. 9 Einddatum a Op de einddatum dient de rekeninghouder het op dat moment opgebouwde tegoed aan te wenden voor vaste en gelijkmatige uitkeringen als bedoeld in artikel lid 1 en artikel 3.126a lid 4 onderdeel a van de Wet Inkomstenbelasting 2001 danwel een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. b Bij overlijden van de rekeninghouder vóór de einddatum, dient het op dat moment opgebouwde tegoed te worden aangewend voor vaste en gelijkmatige uitkeringen zoals bedoeld in artikel lid 1 sub b en artikel 3.126a lid 4 onderdeel b van de Wet Inkomstenbelasting 2001 of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. c In de onder b vermelde situatie en indien een vaste rente is overeengekomen: - is/zijn de erfgena(a)m(en) van de rekeninghouder de bank een vergoeding verschuldigd als op het moment waarop het tegoed wordt opgenomen in verband met voornoemde uitkeringen, de actuele rente hoger is dan de middelrente. De bank brengt deze vergoeding in mindering op het tegoed. - betaalt de bank de erfgena(a)m(en) van de rekeninghouder een vergoeding, als op het moment waarop het tegoed wordt aangewend voor voormelde uitkeringen, de actuele rente lager is dan de middelrente. De bank zal deze vergoeding aan het tegoed toevoegen. De berekening van deze vergoeding is beschreven in artikel 7. Het bepaalde in artikel 7 sub b is niet van toepassing. d Vanaf de einddatum vergoedt de bank over het tegoed op de rekening een door haar te bepalen rente. De bank kan de rente altijd wijzigen. De overeenkomst blijft voor zover nodig van kracht voor de afwikkeling daarvan. 10 Verklaring van erfrecht/informatie a Na het overlijden van een rekeninghouder kan de bank verlangen dat degene(n) die stelt/stellen bevoegd te zijn (rechts)handelingen met betrekking tot de rekening te verrichten -als bewijs daarvan- (onder meer) een verklaring van erfrecht overlegt/overleggen, die is opgesteld door een Nederlandse notaris. b De bank behoeft geen inlichtingen te verstrekken over het verloop van de rekening vóór de datum van overlijden van de rekeninghouder. 11 Aansprakelijkheid a Zodra en zolang de bank op grond van het bepaalde in artikel 44a van de Invorderingswet 1990, of een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving, aansprakelijk is of kan zijn voor door de rekeninghouder danwel diens erfgena(a)m(en) verschuldigde inkomstenbelasting, verschuldigde revisierente en/of een andere door de rekeninghouder of diens erfgena(a)m(en) verschuldigde belasting, is de bank niet verplicht een uitbetaling ten laste van de rekening te doen. Of deze aansprakelijkheid zich voordoet of kan voordoen, staat uitsluitend ter beoordeling aan de bank. Voor zover en zodra de bank aansprakelijk wordt gesteld voor de verschuldigde inkomstenbelasting, revisierente en/of een andere belasting, is de bank bevoegd het bedrag waarvoor zij aansprakelijk is gesteld, in mindering te brengen op, danwel te verrekenen met het tegoed op de rekening. b Als de bank het onder a vermelde bedrag niet in mindering kan brengen op, danwel niet kan verrekenen met het tegoed op de rekening, is de rekeninghouder of diens erfgena(a)m(en) verplicht om op eerste verzoek van de bank dit bedrag, vermeerderd met de wettelijke rente, aan haar terug te betalen. 12 Fusie/overdracht/splitsing a Bevoegdheden, rechten en verplichtingen van de bank kunnen na juridische fusie c.q. na juridische splitsing van de bank (ook) zelfstandig - en hoofdelijk - worden uitgeoefend respectievelijk nagekomen door de rechtsopvolger(s) van de bank. b De bank is bevoegd de rechtsverhouding(en), waarin de bank tot de debiteur staat met de daaraan verbonden nevenrechten, (partieel) over te dragen aan een derde. Door ondertekening van de overeenkomst verleent de debiteur de bank bij voorbaat toestemming hiervoor. c Overal waar in de overeenkomst en de daarin toepasselijk verklaarde algemene voorwaarden het woord bank is vermeld, dient na fusie c.q. splitsing c.q. overdracht (ook) begrepen te worden de rechtsopvolger(s) van de bank. 13 Wetgeving Waar in deze overeenkomst en/of deze algemene voorwaarden wordt gesproken over wetgeving of waar een wetsartikel wordt genoemd, wordt daaronder ook begrepen een daarvoor in de plaats komende bepaling en/of wetgeving. 14 Wijziging algemene voorwaarden De bank is bevoegd deze algemene voorwaarden aan te vullen, te wijzigen en/of te vervangen. Zij zal de rekeninghouder ten minste dertig dagen voor de inwerkingtreding van een aanvulling, wijziging en/of vervanging hieromtrent informeren dan wel in de gelegenheid stellen hiervan kennis te nemen. Indien de rekeninghouder niet

10 8 akkoord gaat met een aanvulling, wijziging en/of vervanging kan hij de overeenkomst binnen genoemde dertig dagen inlegvrij maken. 15 Citeertitel Deze algemene voorwaarden kunnen worden aangehaald als: Algemene voorwaarden voor Rabo ToekomstSparen De tekst van deze Algemene voorwaarden voor Rabo ToekomstSparen 2007 is op 28 december 2007 gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht.

11 9 Algemene Voorwaarden voor de Effectendienstverlening van de Rabobank Door ondertekening door de klant van het Openingsformulier Rabobank Effectenrekening of een andere overeenkomst zijn deze Algemene Voorwaarden voor de Effectendienstverlening van de Rabobank 2007 van toepassing op de beleggingsdienstverlening door de Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank B.A. ( Rabobank Nederland ) en/of de bij haar aangesloten banken. Rabobank Nederland en de bij haar aangesloten banken beschikken over een vergunning als kredietinstelling, beleggingsonderneming en financiële dienstverlener en zijn ingeschreven in het register zoals bedoeld in artikel 1:107 van de Wet op het financieel toezicht (Wft) gehouden door De Nederlandsche Bank N.V. ( respectievelijk de Stichting Autoriteit Financiële Markten ( te Amsterdam. Van deze Algemene Voorwaarden voor de Effectendienstverlening van de Rabobank 2007 zullen tevens een integraal onderdeel uitmaken de navolgende bijlagen, met inachtneming van de wijzigingen zoals deze daarin van tijd tot tijd zullen worden aangebracht: I Algemene beschrijving van de aard en risico s van financiële instrumenten; II Bescherming van uw financiële instrumenten en gelden bij de Rabobank; III Het orderuitvoeringsbeleid van de Rabobank; IV Beknopte beschrijving beleid inzake belangenconflicten. De meest actuele versie van deze bijlagen is steeds te vinden op Voor de bemiddeling bij de aan- en verkoop van opties dient tevens de Verklaring inzake Optiehandel Euronext en/of de Verklaring inzake Optiehandel Buitenland door de klant te worden ondertekend. Voor de bemiddeling in (financiële) termijncontracten (futures) dient tevens de Verklaring inzake futures Euronext te worden ondertekend. In geval van afwijkingen tussen deze Algemene Voorwaarden voor de Effectendienstverlening van de Rabobank 2007 en de specifiek op opties en futures van toepassing zijnde bepalingen, zullen laatstgenoemde bepalingen prevaleren. Afhankelijk van de verleende beleggingsdiensten en/of het gekozen communicatiekanaal kunnen naast de Algemene Voorwaarden voor de Effectendienstverlening van de Rabobank 2007 ook andere voorwaarden van toepassing zijn, respectievelijk kan worden verlangd dat ook andere overeenkomsten dan wel verklaringen worden ondertekend. Voor zover daarvan in deze Algemene Voorwaarden voor de Effectendienstverlening van de Rabobank 2007 niet is afgeweken, zijn op de beleggingsdienstverlening van de Rabobank ook de Algemene Bankvoorwaarden van toepassing, met uitzondering van de artikelen 22 tot en met 27 van de Algemene Bankvoorwaarden. 1 Definities In deze algemene voorwaarden wordt verstaan onder: Bank : de Coöperatieve Centrale Raiffeisen- Boerenleenbank B.A. ( Rabobank Nederland ), gevestigd te Amsterdam en/of de bij haar aangesloten banken. Bewaarnemer: de B.V. Bewaarbedrijf Rabobank Nederland, waarvan de statutaire doelomschrijving beperkt is tot het op eigen naam doch voor rekening en risico van de Klant (laten) bewaren van effecten en rechten ten aanzien van effecten, alsmede het sluiten van overeenkomsten en het (doen) verrichten van werkzaamheden die voor deze bewaring dienstig zijn, waarbij onder effecten worden verstaan alle als zodanig door de Bewaarnemer aanvaarde goederen. Effecten: (i) een aandeel of een ander daarmee gelijk te stellen verhandelbaar waardebewijs of recht, een obligatie of een ander verhandelbaar schuldinstrument, elk ander verhandelbaar waardebewijs waarmee aandelen, obligaties of een ander verhandelbaar schuldinstrument door uitoefening van de daaraan verbonden rechten of door conversie kan worden verworven of dat in geld wordt afgewikkeld; (ii) een geldmarktinstrument (zoals depositocertificaten en commercial paper); (iii) een recht van deelneming in een beleggingsinstelling; (iv) een optie, future, swap, (rente)termijncontract of een ander derivatencontract dat betrekking heeft op effecten, valuta, rentevoeten, rendementen, of andere afgeleide instrumenten, indexen, grondstoffen of een andere economische waarde en dat kan worden afgewikkeld door middel van materiële aflevering of in contanten; (v) alle op een Effectenrekening geadministreerde vorderingen die de Klant ter zake van de hiervoor onder (i) tot en met (iv) gedefinieerde effecten van een bepaalde soort op de Bank en/ of de Bewaarnemer en/ of derden heeft of zal verkrijgen; (vi) al hetgeen overigens van tijd tot tijd als zodanig door de Bank zal worden aangemerkt en die door de Bank op een Effectenrekening worden geadministreerd. Effectenrekening: een in de administratie van de Bank en/of de Bewaarnemer op naam van de Klant aangehouden rekening waarop de Effecten van de Klant bij de Bank en/of de Bewaarnemer worden aangehouden. Geldrekening: een daartoe aangewezen rekening bij de Bank, ten laste waarvan de Bank de in het kader van de beleggingsdienstverlening door de Klant verschuldigde bedragen kan incasseren en waarop de Bank de aan de Klant toekomende bedragen kan bijschrijven. Klant: degene of degenen, of bij een commanditaire vennootschap, vennootschap onder firma of een maatschap (na invoering van de Wet personenvennootschappen een openbare vennootschap of een stille vennootschap), de vennoten of de maten, zowel samen als ieder afzonderlijk, voor wie de Bank een Effectenrekening aanhoudt. 2 Beleggingsdiensten De Bank biedt - voor zover relevant in het kader van deze algemene voorwaarden - de volgende beleggingsdiensten en nevendiensten aan de Klant aan: i het ontvangen en doorgeven van orders voor rekening van de Klant met betrekking tot Effecten; ii het uitvoeren van orders met betrekking tot Effecten voor rekening van de Klant; iii het op verzoek van de Klant verstrekken van beleggingsadvies met betrekking tot één of meer transacties die met Effecten verband houden (tenzij de Klant gebruikmaakt van een serviceconcept waarbij geen beleggingsadvies wordt verstrekt); iv bewaring (al dan niet door het inschakelen van de Bewaarnemer) en beheer van Effecten voor rekening van de Klant en daarmee samenhangende diensten zoals contanten- en/of zekerhedenbeheer; v onderzoek op beleggingsgebied en financiële analyse of andere vormen van algemene aanbevelingen in verband met transacties in Effecten.