Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen What s in a name?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen What s in a name?"

Veerle Aalderink
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen What s in a name?

2 The people have the right and duty to participate individually and collectively in the planning and implementation of their health care. (Alma-Ata Declaration, 1978 WHO)

3 Inleiding Patient-centredness? Patient empowerment? Patient involvement? Shared decision-making? Patient participation? Ervaringsdeskundigheid? Lay involvement? Partnership? Patient representation?

4 Inleiding

5 Inleiding

6 Inleiding

7 Inleiding

8 Inleiding

9 Inleiding Het team geeft voorlichting en training aan zorgverleners, cliënten en hun families over de risico s en preventie van decubitus. De instelling monitort meningen van cliënten over de kwaliteit van de operatieve zorg. Het team organiseert een of meer multidisciplinaire bijeenkomsten met cliënten en hun familieleden, in een afgezonderde ruimte

De instelling monitort meningen van cliënten over de kwaliteit van de operatieve zorg.

10 Wat is patiëntenparticipatie? Patiëntenparticipatie is het benutten van de unieke ervaringsdeskundigheid van patiënten met als doel de kwaliteit van de zorg te verhogen. (Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO, 2005) Patiëntenparticipatie is het actief betrekken van patiënten en burgers in aangelegenheden die met gezondheid en gezondheidszorg te maken hebben. (Koning Boudewijnstichting, 2007)

doel de kwaliteit van de zorg te verhogen.

11 Thorarinsdottir et al. 2014

12 Niveaus van patiëntenparticipatie Participatie in de individuele zorgrelatie Patiëntenrechten (2002) Patiënten worden betrokken om samen met de zorgverlener beslissingen te nemen over hun eigen individuele zorg Macro Meso Micro

Patiënten worden betrokken om samen met de zorgverlener

13 Niveaus van patiëntenparticipatie Beleidsniveau: betrekken van patiënten bij strategische beslissingen voor de gehele organisatie bijv. ICURO stakeholderoverleg projecten Procesniveau: afdelin gsgebonden niveau Macro Meso Micro

14 Niveaus van patiëntenparticipatie Betrokkenheid van burgers in de bredere gezondheidsgerelateer de besluitvorming bijv. verdeling van de financiële middelen, ontwikkeling van richtlijnen. Betreft de relatie tussen patiënten en overheden, lokaal, regionaal en federaal. Macro Meso Micro

verdeling van de financiële middelen, ontwikkeling van richtlijnen.

15 Vormen van patiëntenparticipatie + I N V L O E D P A T I E N T Informatie - + INVLOED PROFESSIONAL - Patiënt wordt geïnformeerd; nog geen echte betrokkenheid

16 Informeren Heup- en knieklas De heup- en knieklas is een mondelinge vorm van informatieoverdracht die in groep doorgaat. Een belangrijk voordeel van deze van vorm van informatieoverdracht is de mogelijke combinatie van communicatiekanalen (audio-visueel, slides en eventueel een syllabus) waardoor het de voordelen van mondelinge en schriftelijke informatie van informatieoverdracht integreert. Good practice AZ Sint Blasius Dendermonde Bron: Werkgroep Gebruikersparticipatie, 2013

(audio-visueel, slides en eventueel een syllabus) waardoor het de voordelen van mondelinge en schriftelijke informatie

17 Informeren Kiosk Een bijzondere manier van gebruikersparticipatie op macroniveau zijn die projecten waar er actief een brug gelegd wordt tussen de voorziening / de gebruikers en de buurtbewoners. Door elkaar te leren kennen en te respecteren ontstaan er samenwerkingsverbanden en krijgen de gebruikers de kans om actief te participeren in de eigen buurt. Good practice Psychiatrisch centrum Gent, Sleidinge Bron: Werkgroep Gebruikersparticipatie, 2013

Door elkaar te leren kennen en te respecteren ontstaan er samenwerkingsverbanden en krijgen de gebruikers de

18 Vormen van patiëntenparticipatie + I N V L O E D P A T I E N T Raadplegen Informatie - + INVLOED PROFESSIONAL - Zorgverlener bepaalt maar gaat op zoek naar mening patiënt. Patiënt wordt geïnformeerd; nog geen echte betrokkenheid

Zorgverlener bepaalt maar gaat op zoek naar mening

19 Vormen van patiëntenparticipatie + I N V L O E D P A T I E N T Adviseren Raadplegen Informatie - + INVLOED PROFESSIONAL - Actief op zoek naar mening van de patiënt Zorgverlener kan hiervan in de besluitvorming afwijken Zorgverlener bepaalt maar gaat op zoek naar mening patiënt. Patiënt wordt geïnformeerd; nog geen echte betrokkenheid

Zorgverlener kan hiervan in de besluitvorming afwijken Zorgverlener bepaalt maar

20 Adviseren Babbeldoos Kinderen willen graag participeren en beschikken ook over de daartoe benodigde capaciteiten. Bovendien hebben kinderen unieke kennis en ervaring over alle dingen die ze meemaken, zodat hun mening en advies moeten en kunnen bevraagd worden. Een extra uitdaging bestaat er wel in om methodieken op kindermaat te ontwikkelen, die kinderen uitdagen en prikkelen om hun ervaringen en mengingen vrijuit te delen. Dit betekent dan ook dat deze methodieken niet alleen moeten aansluiten bij de ervaringen en interesses van de kinderen, maar ook dat ze kindvriendelijk en uitnodigend moeten gepresenteerd worden. Good practice Algemeen ziekenhuis, Jan Palfijn, Gent Bron: Werkgroep Gebruikersparticipatie, 2013

Een extra uitdaging bestaat er wel in om methodieken op kindermaat te ontwikkelen, die kinderen uitdagen en prikkelen om hun ervaringen en mengingen vrijuit te delen.

21 Vormen van patiëntenparticipatie + I N V L O E D P A T I E N T - Regie bij patiënt Partnerschap Adviseren Raadplegen Informatie + INVLOED PROFESSIONAL - Patiënt bepaalt doelen en prioriteiten Regie is primair bij de patiënt en zorgverlener heeft adviserende en ondersteunende rol Gelijke samenwerking Gemeenschappelijke besluitvorming Actief op zoek naar mening van de patiënt Zorgverlener kan hiervan in de besluitvorming afwijken Zorgverlener bepaalt maar gaat op zoek naar mening patiënt. Patiënt wordt geïnformeerd; nog geen echte betrokkenheid

22 Partnerschap Regie bij patiënt Boe-groep / Peer-groep / PIT-groep Boe peer pit groepen. Good practice Psychiatrische kliniek, Pittem Bron: Debyser B.

24 Patiëntenparticipatie in Quality management Ontwikkeling van kwaliteitscriteria/standaarden/protocols Uittekenen van zorgprocessen Comité kwaliteitszorg Kwaliteitsverbeteringstrajecten Besprekingen resultaten verbeteringstrajecten Patient-centred care strategies Formele bevragingen bevindingen van patiënten / omgeving Geschreven policy m.b.t. patiëntenrechten Begrijpbaar patiënteneducatie materiaal Fact sheets bij ontslag

25 Resultaten Patiëntenparticipatie/omgeving in quality management is beperkt >50% organiseert formele patiënten bevragingen ¾ heeft geschreven policy patiëntenrechten 38% patiënteneducatiemateriaal zorgpad 43% fact sheets bij ontslag Geen significante associatie tussen participatie in quality management en patient-centred strategies

26 Meerwaarde Therapeutisch waarde (Boevink 2000, Davidson et al. 2005): Empowerment, verhogen zelfwaarde, patiëntentevredenheid, verhoogde therapietrouw Helpt patiënt ook met zijn competenties om te gaan (en niet alleen met ziekte) (WHO, 2010) Kan cultuur in organisatie positieve beïnvloeden (Stringer et al. 2008)

27 Meerwaarde

28 Meerwaarde

29 Meerwaarde

30 Hoe patiëntenparticipatie vorm geven?

31 Hoe patiëntenparticipatie vorm geven?

32 Uitdagingen m.b.t. patiëntenparticipatie Patiëntenparticipatie en laaggeletterdheid / ouderen / gedepriveerde bevolkingsgroepen Snelle technologische ontwikkeling en talrijke biomedische innovaties: patiënt heeft keuze! Leren van elkaar gezien de beperkte beschikbare evidentie over goede praktijkvoeringen

Vergelijkbare documenten

Academische Zitting. 15 juni 2018 Brugge. Wit-Gele Kruis van Vlaanderen

Academische Zitting. 15 juni 2018 Brugge. Wit-Gele Kruis van Vlaanderen Academische Zitting 15 juni 2018 Brugge Wit-Gele Kruis van Vlaanderen Programma 1. Voorwoord door mevr. dr. G. De Brabanter voorzitter Wit-Gele Kruis West-Vlaanderen 2. Prof. Dr. A. Van Hecke toelichting