Economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem

Transcriptie

1 Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem Economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem Een onderzoek naar de elementen die van belang zijn om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken. Auteur: Ingeborg van Etten Klas: MX501 1

2 Titelpagina Titel onderzoek: Economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem Een onderzoek naar de elementen die van belang zijn om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken Naam: Ingeborg van Etten Klas: MX501 Project: Afstudeerproject School: Media en Entertainment Management te Hogeschool INHolland te Haarlem Opdrachtgever: Lectoraat Citymarketing en Leisure te Diemen Mevr. A. Lombarts Dhr. R. Leeseman Afstudeerbegeleider: Dhr. T. Bouman Datum:

3 Samenvatting In dit onderzoek is te lezen welke elementen van belang zijn bij het inzichtelijk maken van de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem. Dit onderzoek is gedaan in opdracht van het lectoraat City marketing en Leisure Management in Diemen. Het lectoraat gebruikt dit onderzoek om te kijken of het mogelijk is een model te ontwikkelen om de toegevoegde waarde van evenementen op het gebied van imago, economie en sociale cohesie inzichtelijk te maken. In dit onderzoek zal alleen de economische kant belicht worden. In het onderzoek worden een aantal aspecten onderzocht om antwoord te kunnen geven op de centrale vraag. De centrale vraag van dit onderzoek is als volgt: Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken? Tijdens de literatuurstudie en het veldonderzoek kwam naar voren dat de evenementen die voor dit onderzoek van belang zijn, vooral de grote publieksevenementen in Haarlem zijn; Bloemencorso, Bevrijdingspop, Haarlem Jazzstad, de Stripdagen en het Houtfestival. Daarnaast kwam naar voren dat publieksevenementen kunnen zorgen voor een positief imago van een stad en economische bijdrage kunnen leveren. Op de vraag wat verstaan kan worden onder het begrip economische bijdrage kwam uit de theorie naar voren dat de economische bijdrage van publieksevenementen gezien kan worden als een verschijnsel op de economische bedrijvigheid. De economische bijdrage kan onderverdeeld worden in twee effecten; bestedingseffecten en niet- bestedingseffecten. Uit het veldonderzoek bleek dat economische bijdrage vooral gezien kan worden als wat kost een evenement en wat levert het op. Kijkend naar de elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage kwam uit de theorie naar voren dat evenementen dicht bij andere vrijetijdsvoorzieningen moeten plaatsvinden om een economische bijdrage te genereren. Daarnaast zijn de uitgaven, verblijfsduur, het bezoekersaantal en de herkomst van de bezoekers volgens de theorie van belang. Uit het veldonderzoek kwam het merendeel van deze elementen ook naar voren. Daarnaast bleek dat een goed imago, de weersomstandigheden, combinatiebezoek en het herhaalbezoek bepalende elementen zijn als het gaat om de economische bijdrage. De kosten van een publieksevenement voor de gemeente zijn moeilijk te vinden. Uit de theorie kwam naar voren dat gemeentes voornamelijk kosten hebben voor de promotie, subsidie, vergunningen en de gemeentelijke instanties. Uit het veldonderzoek kwam naar voren dat de kosten van extra manuren, inzet van politie, inzet van gemeentelijke handhavers en de schoonmaak van de stad gezien kunnen worden als kosten voor de gemeente. De opbrengsten van een publieksevenement kunnen volgens de theorie gescheiden worden in opbrengsten voor de stad en opbrengsten voor de verschillende branches. Uit de theorie blijkt dat positief imago gezien kan worden als een opbrengst voor de stad en dat publieksevenementen zorgen voor stijging van de omzet van de ondernemers. In het veldonderzoek wordt een onderverdeling aangegeven van directe en indirecte kosten van een publieksevenement voor de stad. De respondenten geven aan dat de directe opbrengsten die een stad genereert vooral gezien kunnen 3

4 worden als opbrengsten voor de ondernemers in de stad. De indirecte opbrengsten zijn de opbrengsten die niet in geld uit te drukken zijn. Uit het veldonderzoek blijkt dat dit positieve beeldvorming van de stad, imagoverbetering en het ontvangen van herhaalbezoek kunnen zijn. In het verleden is een model ontwikkeld om de economische bijdrage van evenementen inzichtelijk te maken. Uit het model komt naar voren dat aantal bezoekers, additionele bezoekers, verblijfsduur en de uitgaven van de bezoekers van belang zijn om de economische bijdrage van een evenement te berekenen. Uit het veldonderzoek blijkt dat het van belang is te weten wie het evenement bezoekt, wat de bezoekersopbouw is, hoelang de bezoekers blijven, wat de omzet in de stad is, wat de bezoekers hebben gedaan op die dag, wat de weersomstandigheden zijn, waarvoor de bezoekers komen en wat de bezoekers uitgeven. Om de economische bijdrage inzichtelijk te maken zijn de volgende elementen bepalend: Voor een evenement: Soort evenement; Ingrediënten van het evenement; Geografische ligging van het evenement. Tijdens het evenement; Type bezoeker; Doel van de bezoeker; De uitgaven; Verblijfsduur; Bezoekersopbouw; Weersomstandigheden; Bezoekersaantal. Na het evenement Kosten voor de gemeente; Opbrengsten voor de stad; Imagoverbetering; Herhaalbezoek. Opbrengsten voor de ondernemers. Wanneer deze elementen bekend zijn, kan er gekeken worden of een evenement economisch bijgedragen heeft aan de stad. 4

5 Voorwoord Voor u ligt het rapport: Economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem. Dit rapport is een onderzoek naar het inzichtelijk maken van de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem. Dit met als doel dat mijn opdrachtgever deze informatie kan gebruiken voor het onderzoek naar een model waarop publieksevenementen op het gebied van imago, economie en sociale cohesie getoetst kunnen worden. De afgelopen vier jaar zijn voorbij gevlogen. Ik kijk terug op vier leuke jaren op de opleiding Media en Entertainment Management aan de hogeschool van INHOLLAND te Haarlem. Ik heb de afgelopen maanden hard gewerkt aan mijn afstudeeropdracht en dit is het uiteindelijke resultaat. Ik wil een aantal mensen bedanken. Allereerst wil ik mijn opdrachtgevers, Dhr. R. Leeseman en Mevr. A. Lombarts, bedanken voor de kans en het vertrouwen dat ze mij gegeven hebben om dit onderzoek te doen. Daarnaast wil ik alle respondenten bedanken voor hun tijd en medewerking. Last, but not least, wil ik iedereen in mijn nabije omgeving bedanken voor de steun en interesse van de afgelopen vier jaar, maar in het bijzonder de afgelopen maanden. Bedankt! Met deze scriptie wil ik mijn periode als student afsluiten. Ik hoop dat jullie genieten van het lezen van het onderzoek en dat ik de wetenschap weer een stukje verder geholpen heb door middel van dit onderzoek. Ingeborg van Etten Zaandam, 4 mei

6 Inhoudsopgave Pag. Samenvatting 3 Voorwoord 5 Inhoudsopgave 6 Hoofdstuk 1 Inleiding Inleiding Probleemveld Achtergrond informatie opdrachtgever Aanleiding voor het onderzoek Onderzoeksdoel, probleemstelling en onderzoeksvragen Onderzoeksdoel Probleemstelling Onderzoeksvragen Theoretisch kader Wat is er algemeen over het onderwerp geschreven? Wat is de huidige situatie van dit onderwerp? Beperkingen 12 Hoofdstuk 2 Literatuuronderzoek Inleiding Literatuuronderzoek Belangrijke publieksevenementen voor dit onderzoek Economische bijdrage Elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage Kosten publieksevenementen Opbrengsten publieksevenementen Model economische impact Conclusies literatuuronderzoek Conclusie onderzoeksvraag 1: Publieksevenementen Conclusie onderzoeksvraag 2: Economische bijdrage Conclusie onderzoeksvraag 3: Economische elementen Conclusie onderzoeksvraag 4: Kosten Conclusie onderzoeksvraag 5: Opbrengsten Conclusie onderzoeksvraag 6: Economisch model Algemene conclusie literatuur onderzoek 20 6

7 Hoofdstuk 3 Onderzoeksmethodologie Inleiding Onderzoeksmodel Onderzoeksontwerp Onderzoekspopulatie Meetinstrument Technieken 22 Hoofdstuk 4 Veldonderzoek Inleiding Onderzoekscontext Identiteit van de onderzoeker Relatie tussen de onderzoeker en de respondent Verloop van het veldonderzoek Onderzoeksresultaten Belangrijke publieksevenementen voor dit onderzoek Economische bijdrage Elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage Kosten publieksevenementen Opbrengsten publieksevenementen Model economische impact Conclusies veldonderzoek Conclusie onderzoeksvraag 1: Publieksevenementen Conclusie onderzoeksvraag 2: Economische bijdrage Conclusie onderzoeksvraag 3: Economische elementen Conclusie onderzoeksvraag 4: Kosten Conclusie onderzoeksvraag 5: Opbrengsten Conclusie onderzoeksvraag 6: Economisch model Algemene conclusie literatuur veldonderzoek 30 Hoofdstuk 5 Conclusies en aanbevelingen Inleiding Beantwoording onderzoeksvragen en centrale vraag Theoretische reflectie Discussie Bijdrage aan de kennis op het vakgebied Aanbevelingen Methodologische reflectie Vervolg onderzoek 34 7

8 Bijlagen 35 Bijlagen hoofdstuk Bijlage 1. Overzicht van de grote publieksevenementen in Haarlem 36 Bijlagen hoofdstuk Bijlage 2. Definities publieksevenementen theorie 37 Bijlage 3. Overzicht publieksgerichte evenementen 38 Bijlage 4. Uitleg soorten economie 39 Bijlage 5. Uitleg VALUE- model 40 Bijlage 6. Stappenplan VALUE- model 42 Bijlage 7. Overzicht belangrijke elementen uit de theorie 43 Bijlagen hoofdstuk Bijlage 8. Onderzoeksmodel 45 Bijlage 9. Topiclijst 46 Bijlage 10. Onderzoeksvragen getoetst aan topiclijst 47 Bijlage 11. Vragen voor de respondenten 49 Bijlage 12. Respondenten die meewerken aan dit onderzoek 50 Bijlagen hoofdstuk Bijlage 13. Analyse en repertoire interview 1 51 Bijlage 14. Analyse en repertoire interview 2 55 Bijlage 15. Analyse en repertoire interview 3 57 Bijlage 16. Analyse en repertoire interview 4 61 Bijlage 17. Analyse en repertoire interview 5 63 Bijlage 18. Analyse en repertoire interview 6 66 Bijlage 19. Analyse en repertoire interview 7 68 Bijlage 20. Analyse en repertoire interview 8 71 Bijlage 21. Analyse en repertoire interview 9 73 Bijlage 22. Analyse en repertoire interview Bijlage 23. Analyse en repertoire interview Bijlage 24. Definities publieksevenementen onderzoek 85 Bijlage 25. Belangrijke elementen uit het veldonderzoek 86 Bijlage 26. Bepalende elementen uit het onderzoek 89 Tabellenoverzicht 90 Figurenoverzicht 91 Literatuurlijst 92 Auteursverklaring 94 8

9 Hoofdstuk 1. Inleiding 1.1 Inleiding In dit hoofdstuk is te lezen wat het probleemveld van het onderzoek is, welke onderzoeksvragen het onderzoek bevat en is er een korte theoretische uitleg te lezen over het onderwerp. 1.2 Probleemveld In deze paragraaf staat de achtergrond van de opdrachtgever vermeld. Tevens is de aanleiding van het onderzoek beschreven Achtergrondinformatie opdrachtgever Het lectoraat Leisure Management is in 2004 ingesteld. Met de komst van een nieuwe lector, Angelique Lombarts op 1 februari 2007, is de koers verlegd. Het lectoraat is omgedoopt tot Lectoraat City Marketing & Leisure Management om zodoende ook voldoende focus te kunnen geven op het city marketing aspect binnen het lectoraat. Het eerste halfjaar kenmerkte zich door verkenning van de context, de opbouw van netwerken, zowel intern als extern, en het aangaan van de eerste partnerrelaties met de verschillende schools en collega Lectoraten & Kenniskringen. Een kerntaak van het Lectoraat is het produceren, aanbieden en verspreiden van kennis. In eerste instantie is dit bedoeld voor de Leisure & Tourism opleidingen aan Hogeschool INHolland, maar ook de directe toepasbaarheid van de kennis in het werkveld is een belangrijk aspect. Onderzoek kenmerkt zich zowel door een gedegen theoretische achtergrond als een gezonde dosis pragmatiek. Het lectoraat heeft om bovengenoemde reden drie klantengroepen gedefinieerd: de opleiding met haar docenten, het onderwijs en haar studenten en het werkveld met haar werkgevers. Onderzoek, uitgevoerd door de Lector en haar Kenniskring, dient ten goede te komen aan één of meerdere van deze drie doelgroepen Aanleiding voor het onderzoek van de opdrachtgever Evenementen spelen een steeds belangrijkere rol in de citymarketing van gemeenten. Evenementen fungeren in eerste instantie om de levendigheid in een stad te vergroten, maar kunnen ook als instrument gebruikt worden om het imago van een stad te vergroten. Wat zijn nu de bepalende elementen wanneer het gaat om het imago, economisch effect en de sociale cohesie? Met behulp van een uitgebreid literatuuronderzoek wil het lectoraat dit in kaart brengen. Er wordt onderzoek gedaan naar drie verschillende onderwerpen: sociale cohesie, bedrijfseconomie en imago. Het uiteindelijke doel is een model te ontwikkelen waarmee de toegevoegde waarde van evenementen op het gebied van imago, economie en sociale cohesie beoordeeld kunnen worden. Dit zou je als stad kunnen gebruiken om de evenementenmix nog beter aan te laten sluiten op de doelstellingen van de stad, om 1 (Bron: ment/het+lectoraat/frontpage.htm, gelezen op ) 9

10 het effect van een individueel evenement op de drie verschillende terreinen te beoordelen, of om de kracht van de evenementenmix tussen steden te vergelijken. Om het model te kunnen ontwikkelen onderzoeken verschillende studenten één van de bovenstaande dimensies in een bepaalde stad. De steden waarin nu onderzoek gedaan wordt zijn: Haarlem, Almere, Rotterdam en Den Haag Onderzoeksdoel, probleemstelling en onderzoeksvragen In deze paragraaf staat het onderzoeksdoel toegelicht. Verder is de probleemstelling te lezen en zijn de onderzoeksvragen uitgelicht Onderzoeksdoel Tijdens mijn onderzoek wil ik inzicht verkrijgen in de elementen die van belang zijn bij de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem. Wanneer ik mijn scriptie af heb, zal ik aanbevelingen doen aan het lectoraat City Marketing & Leisure Management over hoe de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk kan worden gemaakt Probleemstelling Het onderzoek vindt plaats in de gemeente Haarlem. Tijdens mijn onderzoek zal ik onderzoeken hoe de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk gemaakt kan worden. Ik zal dit doen door onderzoek te doen naar elementen die van belang zijn voor opbrengsten voor bedrijven in de stad. Tevens zal ik onderzoeken welke elementen kosten generen voor de overheid en de gemeente Haarlem Onderzoeksvragen Centrale vraagstelling Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken? Onderzoeksvragen Voordat de centrale vraag beantwoord kan worden, zullen eerst de onderzoeksvragen beantwoord moeten worden. De onderzoeksvragen van dit onderzoek zijn: 1. Welke publieksevenementen zijn voor mijn onderzoek relevant? 2. Wat wordt verstaan onder de economische bijdrage van een publieksevenement? 3. Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem te bepalen? 4. Welke elementen behoren tot de kosten van publieksevenementen? 5. Welke elementen behoren tot de opbrengsten van publieksevenementen? 6. Zijn in het verleden economische modellen ontwikkeld om de economische bijdrage van publieksevenementen te meten en welke elementen bevatten deze modellen? 2 (Bron: ment/het+lectoraat/frontpage.htm, gelezen op ) 10

11 1.4 Theoretisch kader In dit deel van de inleiding zal worden ingegaan op de informatie die al bekend is over het onderwerp en wat de huidige situatie is rondom het onderwerp. Daarnaast zal in kaart gebracht worden welke publieksevenementen plaatsvinden in Haarlem, wat het evenementenbeleid is en wat de rol is van publieksevenementen in de stad Haarlem op dit moment Wat is er algemeen over dit onderwerp geschreven Over het onderwerp publieksevenementen zijn veel boeken geschreven. Hierin is te lezen wat een publieksevenement inhoudt en hoe deze opgezet moet worden. Over het onderwerp economische bijdrage van publieksevenementen zijn vooral onderzoeken gepubliceerd, die gebruikt zullen worden voor dit onderzoek. Daarnaast zal gebruik worden gemaakt van algemene economische boeken Wat is de huidige situatie in de omgeving van het onderwerp Evenementen in Haarlem Het historisch gegroeide, veelzijdige evenementenaanbod is de kracht van Haarlem 3. Jaarlijks vinden er ongeveer 250 activiteiten plaats die beschouwd kunnen worden als evenement. Voor een overzicht van de grote publieksevenementen in Haarlem, zie bijlage 1, pag. 36. Over het algemeen worden de publieksevenementen in de stad Haarlem, door de bezoekers gewaardeerd met een 7,5 4. Haarlem wil deze goede waardering behouden en het imago als stad van cultuur en erfgoed versterken 5. Daarnaast kunnen evenementen zorgen voor een goede sfeer en bekendheid van de stad. Zo zijn er veel verschillende evenementen die jaarlijks terugkeren in de stad 6. Evenementenbeleid Haarlem Om ervoor te zorgen dat de evenementen in Haarlem bijdragen aan bovengenoemde punten is het van belang dat er een goed evenementenbeleid is opgesteld. In het evenementenbeleid van van de gemeente Haarlem wordt duidelijk vastgesteld wat de gemeente met de evenementen, die in de stad plaatsvinden, wil bereiken. Door middel van subsidiebijdragen wil de gemeente ervoor zorgen dat de evenementen een succes blijven voor de stad Haarlem. In de periode van staan cultuurhistorie, sport en bloemen centraal in de stad Haarlem wat evenementen betreft. Tevens is er voor drie jaar een evenementenmanager aangesteld, nadat uit gesprekken met verschillende evenementenorganisatoren was gebleken dat ze langs te veel verschillende loketten moesten voor de organisatie van een evenement. Dit zorgde voor veel verschillende afstemmingsmomenten. De evenementenmanager is het aanspreekpunt voor de organisatoren van grootschalige evenementen 7. 3 (Bron: Cultuurnota Haarlem , gemeente Haarlem) 4 (Bron: Esselink & Dijkers, 2008) 5 (Bron: Cultuurnota Haarlem , gemeente Haarlem) 6 (Bron: Vlegels, 2007) 7 (Bron: Vlegels, 2007) 11

12 1.4.3 Beperkingen Dit onderzoek bevat economische bijdrage als onderzoekscomponent. Aangezien het gaat om de invloed van evenementen op de economie in de stad, zal niet uitgebreid gekeken worden naar de economische gezondheid van de stad Haarlem of van de georganiseerde evenementen. Gekozen is om de focus te leggen op de elementen die van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen inzichtelijk te maken. 12

13 Hoofdstuk 2. Literatuuronderzoek 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk is een theoretische uitleg te lezen met betrekking tot de onderzoeksvragen en de centrale vraag. 2.2 Literatuur onderzoek In deze paragraaf is per onderzoeksvraag te lezen welke belangrijke theorie van toepassing is voor dit onderzoek Belangrijke publieksevenementen voor dit onderzoek Voor dit onderzoek zal uitgegaan worden van de volgende definitie over publieksevenementen: Een gebeurtenis met een begin en einddatum die op één of meerdere locaties plaatsvindt, verplaatsbaar is en waarbij bezoekers specifiek voor de activiteiten komen. 8 Voor overige definities, zie bijlage 2, pag. 37. Publieksevenementen kunnen verschillende doelstellingen hebben. Eén van de doelstellingen die een publieksevenement kan hebben is het versterken van relaties Een andere doelstelling kan zijn het creëren van belevenissen. Voor elke gemeente geldt dat een publieksevenement kan bijdragen aan de economie van de stad en een positief imago 9. Onderverdeling evenementen Publieksevenementen kunnen op drie verschillende manieren worden onderverdeeld, namelijk: Indeling naar vorm; Indeling naar bezoekersgroep; Indeling naar basisdoelstellingen. 10 Voor dit onderzoek wordt uitgegaan van de indeling naar bezoekersgroepen. Deze indeling gaat uit van zakelijke - en publieksgerichte evenementen. In dit geval zijn de publieksgerichte evenementen van belang, omdat het hier gaat om evenementen die voor het publiek georganiseerd worden en niet om evenementen die de relatie kunnen versterken van twee partijen. Voor een overzicht van publieksgerichte evenementen, zie bijlage 3, pag. 38. Naast de indeling naar bezoekersgroepen kunnen evenementen ook onderverdeeld worden naar de grootte. De schalering die door Jan Verhaar gegeven wordt, is als volgt: Kleinschalig: tot 500 bezoekers per dag. Middelgroot: bezoekers per dag. 8 (Respons, 2007 pag. 1) 9 (Bron 1: Penseel, Bron 2: Esselink, 2008) 10 (Bron: Penseel, 2006) 13

14 Grootschalig: meer dan 5000 bezoekers per dag. Mega- events: meer dan één miljoen bezoekers per dag. 11 Evenementen en het beleid in Haarlem In Haarlem worden jaarlijks 250 activiteiten georganiseerd. De belangrijkste evenementen die naar voren komen zijn: Bevrijdingspop ( bezoekers); Haarlem Jazzstad ( bezoekers); Bloemencorso ( bezoekers); Stripdagen ( bezoekers); Houtfestival ( bezoekers). Een overzicht van alle grote publieksevenementen in Haarlem vindt u in bijlage 1, pag Bovenstaande publieksevenementen ontvangen de meeste bezoekers voor de stad Haarlem en zijn daarom van groot belang. Het college van B&W geeft in het evenementenbeleid aan dat publieksevenementen van groot belang zijn voor de stad Haarlem. Ze kunnen zorgen voor sfeer, economische spin-off, bekendheid voor de stad en het creëren van recreatieve mogelijkheden 13. In het rapport Haarlem beleeft het, waar onderzoek gedaan is naar de economische waarde van evenementen, is te lezen dat de zes bovengenoemde evenementen in de stad Haarlem zorgen voor additionele bestedingen Economische bijdrage In het boek Brood en Spelen wordt uitleg gegeven over het begrip economische betekenis. Economische bijdrage, economische waarde en economische spin-off kunnen gezien worden als een paraplubegrip voor de economische effecten van een publieksevenement. Economische betekenis is een toevoeging aan de economische bedrijvigheid in een stad. Twee economische effecten die naar voren komen zijn: Bestedingseffecten; Niet bestedingseffecten. Bestedingseffecten Bestedingseffecten kunnen simpelweg gezien worden als economische effecten die veroorzaakt worden door extra bestedingen die de bezoekers doen. Het kan hier gaan om extra toegevoegde waarde en werkgelegenheid in de regio, dit kan ook gezien worden als economische impact. 11 (Verhaar, pag. 36) 12 (Bron: Esselink & Dijkers, 2008) 13 (Vlegels, 2007) 14 (Bron: Esselink & Dijkers, 2008) 14

15 Niet bestedingseffecten Deze kunnen gezien worden als overige economische effecten die niet tastbaar zijn. Hierbij moet gedacht worden aan de effecten die niemand kan uitsluiten, zoals de overlast en promotionele effecten en het genereren van naamsbekendheid. Deze effecten kunnen onderverdeeld worden in algemene niet- financiële effecten en specifieke niet- financiële aspecten. In onderzoeksvraag 4 en 5 zal hier specifieker op ingegaan worden. Om te bepalen, of een evenement daadwerkelijk heeft bijgedragen aan de economie van een stad, is het belangrijk om een kosten/ baten analyse te maken. Om de economische bijdrage van publieksevenementen vast te stellen is het noodzakelijk dat financiële en niet- financiële kosten en opbrengsten van een publieksevenement vergeleken worden. Het is belangrijk te weten in welke sectoren de kosten en in welke sectoren de opbrengsten vallen. 15 Daarnaast kan in de economie onderscheid gemaakt worden in het aanbod van economie. Het boek De beleveniseconomie geeft vier verschillen in het aanbod van economie: Commodities; Goederen; Diensten; Belevenissen. Voor een uitleg van de bovengenoemde economiesoorten, zie bijlage 4, pag. 39. Voor dit onderzoek is beleveniseconomie relevant, omdat een ondernemer bij het organiseren van een publieksevenement opzettelijk diensten als podium gebruikt om mensen aan te spreken. 16 In de volgende paragrafen zal ingegaan worden op welke elementen bepalend zijn voor de economische bijdrage Elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage In dit deel van de theorie is te lezen, welke elementen bepalend zijn voor de economische bijdrage van publieksevenementen in een stad. De elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage kunnen onderverdeeld worden in voor, tijdens en na een publieksevenement. Voor een evenement Door middel van publieksevenementen probeert de gemeente het stadsbezoek en het imago van de stad te stimuleren. Als het imago van een stad goed is, is de kans op bezoek en uitgaven in de stad groot. Daarom moet de communicatie, die stad doet richting bezoekers, goed zijn (Bron, Oldenboom, 2001a) 16 (Bron: Pine II & Gilmore, 2001) 17 (Bron: Oldenboom, 2006 b) 15

16 Tijdens Het is van belang dat een evenement zo attractief mogelijk is, dicht bij het centrum gelegen is en dat de producten die verkocht worden door lokale ondernemers verkocht worden om zo economische bijdrage te genereren voor de stad. 18 Het onderzoek Haarlem beleeft het geeft aan, dat het voor de economie van belang is, dat een bezoeker het bezoek aan een evenement combineert met een stadsbezoek zodat men meer uitgeeft. Daarnaast zijn het aantal bezoekers, de kenmerken van de bezoekers en de duur van het verblijf belangrijk om meer economische bijdrage te genereren. 19 Na een evenement Pas na een evenement kan bepaald worden wat de opbrengsten van het desbetreffende evenement zijn. In verschillende onderzoeken wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de opbrengsten voor de detailhandel en de horeca. Deze opbrengsten bepalen de economische bijdrage aan de stad Kosten publieksevenementen Voor dit onderzoek zullen de kosten, die een gemeente heeft om een publieksevenement mogelijk te maken, belicht worden. Helaas bestaat hier weinig literatuur over, maar uit wat wel gevonden is zal geprobeerd worden een zo goed mogelijk antwoord te geven op deze vraag. In verschillende begrotingen staat dat gemeentes vooral geld kwijt zijn aan subsidies en vergunningen voor een publieksevenement. 21 Ook de promotie is een kostenpost voor de gemeente, omdat door middel van goede promotie gezorgd kan worden dat de stad op de kaart gezet wordt 22. Deze kosten kunnen het beste aangeduid worden als algemene niet- financiële effecten, omdat dit kosten zijn die sowieso gemaakt worden door de gemeente om een publieksevenement te laten plaatsvinden. 23 Subsidie Als een evenement maatschappelijk gezien meerwaarde heeft zal de gemeente verschillende subsidies verstrekken, met als doel de kwaliteit van de stad te vergroten. 24 Daarnaast is het van belang dat een evenement voldoet aan de eisen die een gemeente stelt om in aanmerking te komen voor een subsidie. 25 Vergunningen Alvorens een publieksevenement kan plaatsvinden in de stad is een vergunning nodig. Brandweer en de politie spelen bij de aanvraag van vergunningen een grote rol 26.Gemeentelijke diensten geven 18 (Bron: Jökóvi, 1996) 19 (Bron: Esselink & Dijkers) 20 (Bron 1: van Leeuwen, 2003 Bron 2: Esselink & Dijkers,2008) 21 (Bron: Programma begrotingen van de gemeente Haarlem, Delft en Den Haag) 22 (Bron: van Leeuwen, L, 2003) 23 (Bron, Oldenboom, 2001a) 24 (Bron 1: Kaarsgaren, L. (2007) Bron 2: Jökóvi, (1996) 25 (Bron 1: Vlegels, 2007, Bron 2: Gemeente Nijmegen, 2004 ) 26 (Bron: Verhaar, ) 16

17 advies over de veiligheid die van belang is bij een publieksevenement. 27. De brandweer controleert op brandveiligheid, de GGD op waterkwaliteit en hygiëne. Bouw en woningtoezicht controleren de veiligheid van de geplaatste tenten en podia en de regiopolitie bekijkt of de vergunningen worden nageleefd. Deze diensten werken allemaal in opdracht van de gemeente Opbrengsten publieksevenementen In het artikel: Evenementen zijn een stimulans voor de economie, geeft dr. L. van Leeuwen, hoogleraar aan de universiteit Tilburg, aan dat publieksevenementen niet alleen kunnen zorgen voor imagoverbetering, maar ook voor economische meerwaarde van de stad. Dit artikel, over de Floriade in 1992, meldt dat dit evenement heeft gezorgd voor een nationaal economische spin-off van ongeveer 400 miljoen euro en 800 mensjaren werk in de regio 29. Publieksevenementen hebben een positieve invloed op de werkgelegenheid en de horecaomzet van de ondernemers in de stad, omdat de toeristische bestedingen toenemen op het moment dat een publieksevenement in de stad gehouden wordt. 30 Volgens het boek Brood en Spelen kunnen deze effecten gezien worden als bestedingseffecten van publieksevenementen 31. Het onderzoek Haarlem beleeft het meldt dat, wanneer de waardering van de bezoeker voor een evenement hoog is, dit gevolgen kan hebben voor het herhaalbezoek aan de stad. Tevens komt in verschillende onderzoeken naar voren dat publieksevenementen een positief effect hebben op het imago van een stad. Deze kunnen aangegeven worden als niet- tastbare effecten Model economische impact In het verleden is door Dhr. E. Oldenboom het VALUE- model ontwikkeld om de economische bijdrage van evenementen inzichtelijk te maken. Het VALUE- model gaat uit van de volgende variabelen: V= aantal bezoekers; A= Aandeel additionele bezoekers; L= verblijfsduur; UE = Uitgaven per persoon per dag. Het model berekent de economische impact van publieksevenementen aan de hand van de vier bovengenoemde variabelen. In het model wordt uitgegaan van additionele en niet- additionele bezoekers. Voor een nadere uitleg van het VALUE- model, zie bijlage 5, pag. 40. Op het moment dat alle stappen nagelopen zijn, kan de totale uitgave van een bezoeker berekend worden. Voor een overzicht van deze stappen, zie bijlage 6, pag (Bron: Kaarsgaren, 2007) 28 (Bron: Westermann,2004) 29 (van Leeuwen 2003) (Bron 1. Esselink en Dijkers, 2008 Bron 2. van Reeth, 2005.Bron 3. Evers, Oldenboom, 2006 b) 31 (Bron: Oldenboom, 2001) 32 (Bron: Oldenboom, 2001 a.) 17

18 De elementen die van belang zijn bij het meten van de economische impact van publieksevenementen zijn: Herkomst bezoekers; Overnachtingen; Uitgave Conclusies theoretisch kader Per onderzoeksvraag is uit de theorie een conclusie geformuleerd. Deze zijn hieronder te lezen Conclusie onderzoeksvraag 1: Publieksevenementen Publieksevenementen kunnen bijdragen aan het imago en de economie van de stad. Het antwoord op de onderzoeksvraag: Welke publieksevenementen zijn voor mijn onderzoek relevant?, luidt: Bevrijdingspop; Het Hutfestival; De Stripdagen; Haarlem Jazz; Bloemencorso. Deze evenementen trekken de meeste bezoekers naar Haarlem en hebben in 2008 gezorgd voor ruim twee miljoen inkomsten voor de stad Conclusie onderzoeksvraag 2: Economische bijdrage Wat wordt verstaan onder economische bijdrage voor een publieksevenement? Er kan geconcludeerd worden dat het begrip economische bijdrage gezien kan worden als een toegevoegde waarde aan de economie van de stad, die onderverdeeld kan worden in twee effecten: Bestedingseffecten; Niet bestedingseffecten. Bestedingseffecten zijn effecten die ontstaan op het moment dat bezoekers extra geld uit geven in de stad als gevolg van het plaatsvinden van een evenement. Niet- bestedingseffecten zijn effecten die niet tastbaar zijn, zoals overlast en promotie. Daarnaast kunnen publieksevenementen gezien worden als beleveniseconomie, omdat een ondernemer opzettelijk diensten als podium gebruikt om bezoekers te trekken. Tevens kan geconcludeerd worden dat het van belang is dat er een kosten/ baten analyse gemaakt wordt om te kijken of een evenement daadwerkelijk heeft bijgedragen aan de stad Conclusie onderzoeksvraag 3: Economische elementen Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem te bepalen, Uit het theoretisch onderzoek kan geconcludeerd worden dat er acht elementen zijn die bepalend zijn voor de economische bijdrage van publieksevenementen. Voordat een evenement plaatsvindt, is het 33 (Bron: Oldenboom, 2006 c.) 18

19 van belang dat er goede communicatie plaatsvindt richting de bezoekers. Tevens moeten evenementen niet al te attractief zijn en plaatsvinden in de buurt van andere vrijetijdsbestedingen. Voornamelijk de uitgaven, die de bezoekers doen, zijn bepalend bij het genereren van economische bijdrage. Daarnaast zijn het bezoekersaantal, de kenmerken van de bezoekers en de verblijfsduur van de bezoekers van groot belang om economische bijdrage te genereren aan een stad. Als laatste is het van belang te weten welke opbrengsten er gegenereerd zijn door de ondernemers om te zien of een publieksevenement heeft bijgedragen aan de economie van de stad Conclusie onderzoeksvraag 4: Kosten publieksevenementen Welke elementen behoren tot de kosten van publieksevenementen Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat de gemeente verschillende kosten maakt om een publieksevenement te laten plaatsvinden. De kosten die, de gemeente maakt, zijn: Promotie; Subsidie; Vergunningen. Deze kosten moet de gemeente sowieso maken om een publieksevenement te laten plaatsvinden en kunnen daarom gezien worden als algemene en niet- financiële kosten. Daarnaast kan geconcludeerd worden dat de gemeente nog kosten heeft voor de gemeentelijke instanties die zich bezig houden met een publieksevenement, zoals brandweer, politie, bouw- en woningtoezicht en de GGD Conclusie onderzoeksvraag 5: Opbrengsten publieksevenementen Welke elementen behoren tot de opbrengsten van publieksevenementen? De opbrengsten die, door publieksevenementen gegenereerd kunnen worden, kunnen onderverdeeld worden in twee groepen: Opbrengsten voor de stad; Opbrengsten voor de verschillende branches. Opbrengsten voor de stad Wanneer de waardering van een evenement hoog is, is dit positief voor het imago en de naamsbekendheid van de stad. Een positief imago voor een stad kan gezien worden als opbrengsten, omdat op die manier de kans op bezoek van toeristen erg hoog is. Deze opbrengsten kunnen ook gezien worden als niet- tastbare effecten. Opbrengsten voor de verschillende branches Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat de horeca en de detailhandel extra omzet genereren door de extra bestedingen die de bezoekers doen tijdens een evenement. 19

20 2.3.6 Conclusie onderzoeksvraag 6: Economisch model Zijn in het verleden economische modellen ontwikkeld om de economische bijdrage van publieksevenementen te meten en welke elementen bevatten deze modellen? In het verleden is het VALUE- model ontwikkeld om de economische bijdrage van publieksevenementen te meten. Uit het model blijkt dat er vier primaire elementen zijn, namelijk: Aantal bezoekers; Additionele bezoekers; Verblijfsduur; Uitgaven Op dit moment kan nog niet gezegd worden of de bovengenoemde elementen de enige elementen zijn, die nodig zijn om de economische impact van publieksevenementen in een stad te bepalen. In het veldonderzoek zal hier uitgebreid op ingegaan worden Algemene conclusie theoretisch kader Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken? Uit de literatuurstudie kan geconcludeerd worden dat voornamelijk de grote publieksevenementen in Haarlem kunnen zorgen voor veel additionele bestedingen en zo kunnen bijdragen aan de economie van de stad. Geconcludeerd kan worden dat de economische bijdrage van publieksevenementen gezien kan worden als toegevoegde waarde aan de economie in de stad op het moment dat bezoekers geld uitgeven. Daarnaast zijn de volgende elementen bepalend als het gaat om het creëren van economische bijdrage: De attractiviteit van een publieksevenement; Het bezoekersaantal; De kenmerken bezoekers; De verblijfsduur bezoekers. Om de economische bijdrage van publieksevenementen inzichtelijk te maken zijn de volgende elementen bepalend: Kosten die de gemeente maakt voor het plaatsvinden van het evenement; Aantal bezoekers; Soort bezoekers; Verblijfsduur van de bezoekers; Uitgaven per bezoeker per dag. Opbrengsten die de stad en de ondernemers genereren uit het publieksevenement. Om te zien of een publieksevenement daadwerkelijk heeft bijgedragen aan de economie van de stad is het van belang dat de kosten en opbrengsten met elkaar vergeleken worden. Voor een overzicht van alle elementen die naar voren komen in de theorie, zie bijlage 7, pag

21 Hoofdstuk 3. Onderzoeksmethodologie 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt duidelijk hoe het veldonderzoek is aangepakt. Alle onderzoeksvragen zijn beantwoord aan de hand van de gevonden literatuur. Het is nu van belang om, door middel van veldonderzoek, te kijken of de elementen die naar voren komen in de theorie ook naar voren komen in de praktijk. Wanneer het veldonderzoek is afgerond, zal de centrale vraag beantwoord worden aan de hand van literatuur en veldonderzoek. 3.2 Onderzoeksmodel Voor dit onderzoek is gekozen voor kwalitatief onderzoek, omdat dit onderzoek niet vraagt om gegevensverzameling, maar om meningen en aannames vanuit het beroepenveld. Deze meningen en aannames zullen door middel van interviews verzameld worden. Voor deze scriptie is een onderzoeksmodel gemaakt, dat de volgende punten bevat: Centrale vraag en deelvragen; Antwoorden gegeven door middel van theorie; Antwoorden gegeven door middel van veldonderzoek; Antwoord op de centrale vraag. Voor het onderzoeksmodel, zie bijlage 8, pag Onderzoeksontwerp Tijdens de interviews is het van belang dat de antwoorden, die gegeven worden, betrekking hebben op de verschillende onderwerpen. Daarom zal tijdens de interviews gebruikt worden gemaakt van een topiclijst, zie bijlage 9, pag. 46. Deze lijst fungeert voor de onderzoeker als leidraad voor het interview. Er is gekozen voor deze indeling van de topiclijst omdat alle onderzoeksvragen op deze manier gedekt worden. Om dit te controleren is een tabel gemaakt waarin de onderzoeksvragen getoetst worden aan de topiclijst, zie bijlage 10, pag. 47. Uit deze tabel valt op te maken dat elke onderzoeksvraag gedekt is, op de onderzoeksvraag over de economische modellen na. In het literatuuronderzoek kwam naar voren dat er maar één model ontwikkeld is om te kijken of publieksevenementen bijdragen aan de economie van de stad. Tijdens het interview zal aan de respondent gevraagd worden wat men vindt van een model om de economische bijdrage van publieksevenementen te toetsen. Aan de hand van de elementen die naar voren zijn gekomen tijdens de literatuurstudie en het veldonderzoek zal een vergelijking gemaakt worden, om deze onderzoeksvraag zo goed mogelijk te beantwoorden. Daarnaast is per topic een aantal vragen gesteld aan de respondent. De vragen die aan de respondent gesteld zijn, zijn terug te vinden in bijlage 11, pag

22 3.4 Onderzoekspopulatie Voor dit onderzoek zullen ongeveer 10 à 11 respondenten worden geïnterviewd. Deze respondenten bezitten professionele kennis over het onderwerp en komen uit de volgende branches: Gemeente Haarlem; Organisatoren; Horecabond Haarlem; City Marketing Haarlem; Veiligheidsbureau Kennermerland. Er is gekozen voor deze branches om te zorgen dat alle onderzoeksvragen gedekt worden. De respondenten zullen per of telefonisch benaderd worden. Voor een overzicht van de respondenten die meewerken aan dit onderzoek, zie bijlage 12, pag Meetinstrument Door middel van het afnemen van diepte- interviews, die face to face zullen plaatsvinden, zal het veldonderzoek versterkt worden. Hiervoor is ongeveer 6 weken uitgetrokken. Hier is bewust voor gekozen, omdat alle interviews getranscribeerd moeten worden om ze goed te kunnen analyseren. Het afnemen, uittypen en analyseren zal per interview ongeveer 11 uur in beslag nemen. 3.6 Technieken Om te zorgen dat de juiste conclusies getrokken worden uit het veldonderzoek zullen alle interviews geanalyseerd worden, door middel van thema- analyses. Dit houdt in dat uit elk interview de belangrijkste trefwoorden gezocht worden, die worden onderverdeeld in verschillende thema s die voorkomen in het interview. Nadat deze thema s bekend zijn zal per respondent een repertoire gemaakt worden waarin te lezen is hoe de respondent over de verschillende thema s spreekt. Nadat dit uitgewerkt is, kan begonnen worden aan de beantwoording van de onderzoeksvragen en de centrale vraag. 22

23 Hoofdstuk 4. Veldonderzoek 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk zal de onderzoekscontext en het verloop van het veldonderzoek besproken worden. Aan de hand van de uitkomsten van het veldonderzoek zullen de onderzoeksvragen en de centrale vraag beantwoord worden. 4.2 Onderzoekscontext In dit deel van het veldonderzoek wordt beschreven wat de identiteit is van de onderzoeker, maar ook wat de onderzoeksrelatie is tussen de respondent en de onderzoeker Identiteit van de onderzoeker De identiteit van de onderzoeker is als volgt: Afstuderende student aan de opleiding Media en Entertainment Management; 21 jaar; Woonachtig in Zaandam; Doet een onderzoek naar het inzichtelijk maken van de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem Relatie tussen de onderzoeker en de respondent De onderzoeker wil graag weten hoe de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk gemaakt kan worden. Om hierachter te komen is het van belang daar respondenten voor te interviewen die beschikken over kennis van dit onderwerp. De relatie tussen de respondent en de onderzoeker is het overbrengen van informatie van de respondent naar de onderzoeker, zodat de onderzoeker dit kan verwerken in het onderzoek Verloop van het veldonderzoek Het verloop van het veldwerk is voorspoedig geweest. Veel respondenten waren bereid om op korte termijn een interview te geven over het onderwerp, waardoor het veldwerk vlot en zonder problemen verliep. Nadat de interviews waren afgenomen zijn deze, zoals te lezen in hoofdstuk 3, geanalyseerd en zijn er thema- analyses en repertoires gemaakt om zo de juiste antwoorden op de onderzoeksvragen te geven. Deze thema- analyses zijn terug te vinden in bijlage 13 t/m 23 op pag. 51 t/m Onderzoeksresultaten Deze paragraaf behandelt de bevindingen van het veldonderzoek per onderzoeksvraag. De onderzoeksresultaten zullen anoniem weergegeven worden, om er zeker van te zijn dat geen van de respondenten die meegewerkt hebben aan het onderzoek nadeel ondervinden van de uitspraken die zij tijdens de interviews gedaan hebben. 23

24 4.3.1 Belangrijke publieksevenementen voor dit onderzoek Aan verschillende respondenten is gevraagd wat hun definitie is van publieksevenementen. Zij zijn het erover eens dat publieksevenementen toegankelijk moeten zijn voor een brede doelgroep en een middel zijn om publiek richting de stad te trekken. Voor de definities van de respondenten, zie bijlage 24, pag. 85. Publieksevenementen in Haarlem De respondenten geven aan dat ze Haarlem een leuke stad vinden als het gaat om publieksevenementen en vrijetijdsvoorzieningen. Het is een stad met veel musea, winkels en evenementen. Publieksevenementen zijn voor de stad van groot belang, ze zetten de stad op de kaart en kunnen zorgen voor een positief imago. Ook economisch gezien zijn publieksevenementen belangrijk voor de stad. Haarlem is een cultuurstad met weinig ouderwetse economie waardoor cultuur en toerisme grote economische pijlers zijn. De creatieve economie staat in Haarlem centraal. Belangrijke publieksevenementen in Haarlem De evenementen, die tijdens de interviews vaak genoemd werden, zijn: Haarlem Jazzstad; Bloemencorso; Bevrijdingspop; Houtfestival; Stripdagen. De respondenten geven aan dat bovengenoemde publieksevenementen veel toeristen trekken, zowel regionaal als nationaal. De reden hiervoor is dat deze publieksevenementen veel landelijke aandacht creëren voor Haarlem Economische bijdrage Aan de respondenten is gevraagd wat ze verstaan onder het begrip economische bijdrage. Eén van hen zegt dat het één het ander versterkt. Hij zegt: Evenementen trekken bezoekers, deze bezoekers geven geld uit bezoekers komen niet alleen voor het evenement, maar gaan ook de stad in, mensen komen naar de stad en geven geld uit. Andere respondenten geven aan dat de economische bijdrage gezien kan worden als de uitgaven die de bezoekers doen in de stad. Men geeft aan dat op het moment dat bezoekers niet alleen op het evenemententerrein blijven, maar ook wat anders gaan doen, dit economische bijdrage voor de stad en de ondernemers kan genereren. 24

25 Tevens wordt het financiële aspect het meest genoemd als het gaat om economische bijdrage. Hiermee wordt bedoeld dat het van belang is te weten wat een evenement kost en wat het evenement oplevert voor de stad en de ondernemers Belangrijke elementen economische bijdrage In paragraaf is te lezen, dat de respondenten van mening zijn dat publieksevenementen kunnen bijdragen aan de economie van de stad Haarlem. De elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage van publieksevenementen zullen onderverdeeld worden in voor, tijdens en na een publieksevenement. Voor een publieksevenement In Haarlem worden veel evenementen georganiseerd op de Grote Markt of in de omgeving daarvan. Volgens de respondenten is dit voordelig voor de ondernemers die zich in het centrum van Haarlem hebben gevestigd. Eén van hen geeft aan dat de bezoekers die naar Bevrijdingspop komen eerst door de stad moeten lopen voor ze daadwerkelijk op het evenemententerrein zijn. Doordat deze bezoekers onderweg nog wat kopen, draagt dit bij aan de economie van de stad. Ook het imago speelt volgens de respondenten een grote rol bij de economische bijdrage. Op het moment dat het imago goed is, zullen meer bezoekers richting de stad komen. Daarnaast is het soort evenement ook bepalend, omdat elk publieksevenement weer andere bezoekers trekt. Tijdens het evenement Tijdens het evenement is het volgens de respondenten van belang dat niet alleen geld uitgegeven wordt op het evenemententerrein, maar vooral geld uitgeven in de stad, om zo bij te dragen aan de economie van de stad. Dit geeft meteen aan dat het combinatiebezoek van groot belang is. Daarnaast wordt het type bezoeker ook genoemd als element dat bepalend is voor de economische bijdrage. De respondenten geven aan dat Bevrijdingspop andere bezoekers trekt dan Haarlem Jazz. De weersomstandigheden kunnen ook van grote invloed zijn op de economische bijdrage van de stad. Dit kan twee kanten op gaan. Een aantal respondenten geeft aan dat wanneer het weer slecht is, mensen niet naar het evenement toe komen. Andere respondenten zijn van mening dat wanneer het weer slecht is, dit voordelig kan werken voor de horecaondernemers, omdat mensen dan sneller binnen wat gaan eten of drinken. Na het evenement De economie van de stad Haarlem krijgt een positieve impuls als bezoekers van publieksevenementen herhaalbezoeken afleggen. Het herhaalbezoek komt dan ook veel naar voren in de interviews. Tijdens de Stripdagen komen mensen van heinde en verre. Als deze mensen zijn een dagje in Haarlem geweest zijn en thuis zeggen thuis: Dat is een leuke stad, daar ga ik nog eens naar toe, kan hieruit herhaalbezoek voortkomen. 25

26 4.3.4 Kosten publieksevenementen Kosten van een publieksevenement kunnen liggen bij de evenementenorganisator, de gemeente en bij de hulpdiensten. In dit deel van het onderzoek zal ingegaan worden op de kosten die de gemeente moet maken om een publieksevenement in de stad Haarlem te laten plaatsvinden. Tijdens de interviews is gevraagd wat verstaan wordt onder directe en indirecte kosten. De meeste respondenten gaven aan dat directe kosten meteen zichtbaar zijn en dat indirecte kosten pas later zichtbaar worden en dat kosten niet altijd in geld uit te drukken zijn. Overlast kan gezien worden als kostenpost, omdat overlast gevolgen kan hebben voor het slagen of falen van een publieksevenement. Voor een evenement Vooral het verstrekken van vergunningen kost de gemeente geld. De respondenten spreken hier van manuren, die de gemeente maakt. Daarnaast worden er ook veel kosten gemaakt voor de controle van het evenemententerrein. Er worden verschillende analyses gemaakt voor het desbetreffende evenement. Deze kunnen ook gezien worden als manuren. Zowel de brandweer, bouw en woningtoezicht, politie als de gemeente moeten het evenemententerrein goedkeuren. Tijdens een evenement De evenementenorganisatoren zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor de veiligheid rondom het evenement. Toch is men van mening, dat tijdens een publieksevenement extra kosten worden gemaakt voor de veiligheid. Men doelt hierop de extra inzet van politie en gemeentelijke handhavers. Na een evenement Na een evenement worden voornamelijk kosten gemaakt voor de schoonmaak van de stad en het herstel van beschadigde objecten. Voor de reiniging van het evenemententerrein zijn de evenementenorganisatoren zelf verantwoordelijk Opbrengsten publieksevenementen In dit deel van het onderzoek zullen de opbrengsten, die publieksevenementen volgens de respondenten genereren voor de stad Haarlem, worden beschreven. Opbrengsten Tijdens de interviews kwamen twee mooie definities over de opbrengsten van publieksevenementen naar voren, namelijk: Vanaf het moment dat je de deur achter je sluit, wat je dan allemaal uitgeeft. Het hoeft niet altijd terug te vloeien naar het evenement of de gemeente. Het belangrijkste is dat je daar in die tent, daar op de Grote Markt uitgeeft, in de stad zelf. Daar worden wij beter van. 26