Richtlijnen Goede Voeding

Transcriptie

1 ParkinsonNet 29 november2013 Voeding en het brein: een samenspel Food for thought Voeding en cognitie Lisette CPGM de Groot Ondine van de Rest Sturend (eetlust) en afhankelijk (adequate voeding) Risico factoren cognitieve achteruitgang Richtlijnen Goede Voeding Endogeen Leeftijd, hormonen Geslacht Genen Exogeen Hoofd-trauma Opleidingsniveau Medicatie Sociale factoren Leefstijl Roken Alcohol gebruik Lichamelijke activiteit Voeding Voeding werkt?? RR = 0.87 Mediterraan..wat mag het dan zijn? Olijfolie Vis Groente, fruit.. Vetzuren Vitamine C Vitamine E Β-caroteen B-vitaminen Polyfenolen Sofi, Am J Clin Nutr

2 Op zoek naar bewijs Bewijskracht RCT Prospectieve studies Is dat er voor brain foods, nutriënten of supplementen? Cross-sectionele humane studies Basic science: dierstudies; mechanistische studies Vette vis omega-3 vetzuren?? 3 vetzuren Het eten van vette vis (rijk aan omega-3 vetzuren) voorkomt of vertraagt het ontstaan van dementie Plantaardig Noten Zaden A. Juist C. Nog niet bekend Dierlijk Zalm Makreel Haring Mechanismen Vetzuren - 60% van het brein bestaat uit vet Membraan doorlaatbaarheid, membraan functie, activiteit van de blood brain barrier. Observationale studies Fish/ omega-3 fatty acids and cognition in elderly Study design # studies Protective effect Cross-sectional 8 5 Prospective Van de Rest, de Groot Ann Nutr Met 2012 Manders, de Groot, van Staveren et al, J Gerontol Biol Sc Med Sc 2004 Study design # studies Protective effect Cross-sectional 9 6 Prospective

3 Omega-3 vetzuren interventiestudies 26 weeks of supplementary LC-n3-FA induced gray matter volume preservation (vs placebo) Meta-analyse Mazereeuw, 2012 Uitsluitend een effect bij ouderen met MCI Niet bij gezonde ouderen of ouderen met dementie left hippocampus, precuneus, superior temporal, inferior parietal and postcentral gyri right middle temporal gyrus 0.5 %/yr Witte A V et al. Cereb. Cortex 2013;cercor.bht163 Stelling 1 The sunlight vitamin Het eten van vette vis voorkomt of vertraagt het ontstaan van dementie A. Juist, volgens epidemiologie Juist, bij MCI volgens 1 RCT A. Onjuist B. Nog niet bekend Vitamine D heeft een positief effect op cognitie A. Juist C. Nog niet bekend/ weet ik niet D. Alleen bij ouderen Bronnen en deficiëntie Mechanismen vitamine D - brein Bevolkingsgroep Gezondheidsraad 2008 Criterium 25(OH)D Prevalentie (% - jaar rond) Volwassenen lichte huid < 30 nmol/l 5-10 Volwassenen donkere huid < 30 nmol/l Ouderen zelfstandig wonend < 50 nmol/l 50 Eigen Onderzoek SENECA (zelfst wonend) < 30 nmol/l 29 V-FIT (fragiel) < 30 nmol/l 39 VIB-studie (verpleeghuis )* < 30 nmol/l 85 Bron: Gezondheidsraad 2008, 2012 With courtesy to Elske Brouwer-Brolsma 3

4 Prospectieve studies Neurology 2012 Stelling - 2 Lage D status is geassocieerd met poorer cognitive function and a higher risk of AD. GR 2012: Het is onvoldoende aangetoond dat suppletie het neuropsychologisch functioneren verbetert Vitamine D heeft een positief effect op cognitie A. Juist, in epidemiologie C. Nog niet bekend D. Alleen bij ouderen Foliumzuur en vitamine B12 B vitaminen - bronnen B-vitamines hebben een positieve invloed op cognitie A. Juist C. Nog niet bekend Foliumzuur groene groenten, fruit, volkoren producten... Vitamine B12 dierlijke producten vlees, vis, melk, kaas, eieren... Vit B12 deficientie: 25-40% vd ouderen Oorzaak: malabsorptie food bound IF deficiency B-vitaminen: FA, B12 verhoogde kans op beroerte/ herseninfarct/ witte stof schade directe neurotoxische effecten, invloed op neurotransmitters invloed op phospholipiden en myeline productie via methylering Van Asselt, AJCN

5 Studies naar B-vits en cognitie RCT: effect by hoog hcy en MCI Review Van de Rest et al, Ann Nutr Met 2012 International Journal of Geriatric Psychiatry Volume 27, Issue 6, pages , 21 JUL 2011 DOI: /gps Vitamine B12 en brain MRI veelbelovend!! The shrinking brain Smith, 2010 (n=271, >70y, MCI) B-vitamins or placebo for 24 months Lower rate of brain atrophy after treatment with Hcy lowering B-vitamins Nutrient interactions cognitive decline NHANES 3706 >60 yrs B12-status Folate N OR cognitive impairment Normal Normal Normal High (0.2, 0.9) Low Normal (0.9, 2.5) Stelling - 3 B-vitamines hebben een positieve invloed op cognitie A. Wellicht bij MCI / hoog hcy C. Nog onvoldoende bekend Low High (2.5, 8.7) Selhub, Am J Clin Nutr

6 Samenvattend - effect op cognitie NRC, 24 januari 2007 Epidemiologie RCT Gezonde Voeding Vette vis Mediterraan Beschermend Atrofie Cognitie (MCI) Vitamine D Beschermend?? B-vitaminen Wisselend resultaat Atrofie, cognitie (MCI, hoog hcy) Dank voor Uw aandacht 6