Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Alfalinoleenzuur
|
|
- Karen van de Brink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Alfalinoleenzuur De volgende organisaties hebben commentaar ingestuurd: Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie MVO de ketenorganisatie voor oliën en vetten 1 1 Onderschreven door de Nederlandse tak van de International Margarine Association of the countries of Europe: Imace-NL
2 Van: Christine Grit Verzonden: dinsdag 10 maart :43 Aan: GR_RGV2O15 Onderwerp: Respons op tweede serie achtergronddocumenten Gezondheidsraad RGV Geachte mevrouw/heer, Graag doe ik u bij dezen, namens de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI), de reactie toekomen op de tweede reeks achtergronddocumenten die u voor consultatie hebt opengesteld. Net als bij de eerste ronde, is de respons in één document gevoegd. Uiteraard kunt u te allen tijde bij eventuele vragen bij mij terecht. Met vriendelijke groet, Christine Grit Manager Voeding & Gezondheid FNLI
3 Consultatie respons tweede ronde achtergrond documenten Gezondheidsraad EGV A Notitie Consultatierespons op 7 achtergronddocumenten Onderwerp Achtergronddocumenten Alfalinoleenzuur, Dranken met toegevoegde suiker, Eieren, Noten en zaden, Peulvruchten, Vlees, Voedingscholesterol. Datum 9 maart 2015 Inleiding Als eerste willen we ook bij deze tweede reeks achtergrond documenten de Commissie bedanken voor het kunnen inzien van de Werkwijze en de achtergronddocumenten voor de Richtlijnen goede voeding (Rgv) Ook bij deze set documenten willen we graag de Commissie complimenteren met het vele werk dat hiertoe moet zijn uitgevoerd. Opnieuw is een reeks zeer grondig uitgewerkte documenten beschikbaar gesteld en dat is wat ons betreft zeker een compliment waard. We maken vervolgens graag van de gelegenheid gebruik om te reageren op de verschillende achtergronddocumenten die bij deze tweede ronde zijn verspreid voor consultatie. Alle 7 achtergronddocumenten zijn in onze achterban doorgenomen waarbij uiteraard de door de Commissie gestelde vragen zoveel mogelijk centraal hebben gestaan. De reacties op de verschillende documenten volgen vanaf pagina 2 van deze consultatierespons. De documenten worden in alfabetische volgorde behandeld, te beginnen bij alfa-linoleenzuur en eindigend bij voedingscholesterol. In onze eerste respons hebben we een algemeen punt naar voren gebracht en hebben we ook enige kanttekeningen bij de gevolgde werkwijze geplaatst. We wensen niet in herhalingen te vervallen, en willen daarom alleen melden dat het algemene punt en de bewuste kanttekeningen nog steeds van toepassing zijn. Respons consultatie tweede ronde achtergronddocumenten 1
4 Consultatie respons tweede ronde achtergrond documenten Gezondheidsraad Alfo-linoleenzuur Opmerking Eigenlijk is hier uitsluitend sprake van een vraag vooraf. Dit betreft: Wordt er, al dan niet in een separaat achtergronddocument, gekeken naar de effecten van verschillende verhoudingen van vetzuren in de voeding? Bijvoorbeeld de verhouding onverzadigd/verzadigd of de verhouding tussen omega 6 en omega 3 vetzuren? We hebben geen gedetailleerd commentaar op dit achtergronddocument. Respons consultatie tweede ronde achtergronddocumenten 2
5 de Van: Janneke van der Bijl Verzonden: dinsdag 10 maart :41 Aan: GR_RGV2O15 Onderwerp: MVO - ketenorganisatie voor olien en vetten_commentaar op achtergronddocument Richtlijnen goede voeding 2015 Alfa-linoleenzuur T Geachte leden van de Commissie Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad, Als bijlage treft u de reactie van MVO - de ketenorganisatie voor oliën en vetten op het concept achtergronddocument Alfa-linoleenzuur. MVO waardeert het zeer dat de Commissie de gelegenheid heeft gegeven om inhoudelijk commentaar te leveren. Hiervoor willen wij de Commissie hartelijk bedanken. Als u nog vragen heeft dan kunt u uiteraard contact met ons opnemen. Mocht u het op prijs stellen dan zijn wij uiteraard graag bereid om een en ander mondeling toe te lichten. Wij wensen de Commissie veel succes bij het afronden van dit werk. Voeding en Gezondheid Louis Braillelaan EK Zoetermeer www mvo ni MVO - de ketenorganisatie voor oliën en vetten MVO Netwerl<event -12 maart2015 Hoe kunnen v.e de groeiende ereidbevoifing van voldoende voedsel voorzien en met vlke ontvikkeiingen in de markt voor oliën en veffen moeten ve rekening houden luik hier vooraanmeldinci,
6 ÖVL.) Woord vooraf MVO de ketenorganisatie voor oliën en vetten wil op de eerste plaats de Commissie hartelijk bedanken voor de geboden mogelijkheid om een reactie te geven op de achtergronddocumenten voor de Richtlijnen Goede Voeding 2015 en voor inzage in de werkwijze. Wij waarderen het zeer dat de Commissie voor deze transparante aanpak heeft gekozen. Bij dezen maken wij graag gebruik van de gelegenheid tot het geven van commentaar op het achtergronddocument over Alfa-linoleenzuur (ALA). We willen daarbij met name aandacht vragen voor het feit dat de Commissie in het achtergronddocument meerdere malen aangeeft dat er te weinig onderzoek is gedaan om een uitspraak te doen over het gebruik van ALA en het optreden van chronische ziekten. Om te stimuleren dat er in de toekomst wel meer onderzoek wordt gedaan naar de gezondheidseffecten van ALA hopen we dat de Commissie hierop bij relevante instanties zal aandringen. Onze visie op de werkwijze hebben we reeds als bijlage toegevoegd aan het commentaar op het achtergronddocument Oliën en vetten. Wij hebben vernomen dat dit het eerste achtergronddocument is waarin specifieke vetzuren aan de orde komen en dat linolzuur en de visvetzuren later nog worden behandeld. Graag vernemen wij van de Commissie of ook oliezuur en de belangrijkste verzadigde vetzuren nog in een achtergronddocument zullen worden belicht. Ons commentaar op dit concept achtergronddocument over alfa-linoleenzuur wordt onderschreven door Imace- NL. We kijken met belangstelling uit naar de volgende achtergronddocumenten en wensen de Commissie veel succes bij het afronden van dit werk. fl MVO - de ketenorganisatie voor oliën en vetten Louis Braillelaan 80 T EK Zoeterrneer info@mvo.nl
7 ILWL.) Commentaar Achtergronddocument Alfa-linoleenzuur Algemeen: 1. Het zou wellicht de transparantie ten goede komen als referenties werden gegeven van de studies die in de verschillende meta-analyses zijn opgenomen (geldt voor alle achtergronddocumenten). 2. Het lijkt onmogelijk om op basis van het hier beschreven onderzoek een aanbeveling te doen voor de ALA inname. In 2001 werd deze aanbeveling vastgesteld op 1 en%, maar deze aanbeveling berustte niet op onderzoeksresultaten maar werd berekend als de resultante van de voedingsnormen voor vetten, verzadigde vetzuren en trans-vetzuren. Wel werd toen op basis van literatuurgegevens gesteld: a-linoleenzuur beschermt waarschijnlijk tegen coronaire hartziekten. In de Richtlijnen Goede Voeding 2006 is de ALA aanbeveling niet gewijzigd. In deze versie van de Richtlijnen wordt o.a. verwezen naar een systematisch review van Wang en medewerkers (Wang, C., et al. (2006). n-3 Fatty acids from fish or fish-oil supplements, but not alpha-linolenic acid, benefit cardiovascular disease outcomes in primary- and secondary-prevention studies: a systematic review. Am J Clin Nutr 84(1): 5-17), dat in het huidige achtergronddocument niet meer is opgenomen. De reden daarvoor wordt niet gegeven en wij willen de Commissie vragen deze reden alsnog toe te voegen. Ook wordt in de Richtlijnen van 2006 vermeld dat verder onderzoek nodig is om een definitieve conclusie over het effect van alpha-linoleenzuur op het risico op hart en vaatziekten te kunnen trekken. Het komt ons voor dat deze conclusie ook nu nog opportuun is en wij hopen dat de Gezondheidsraad bij relevante instanties erop zal aandringen in de toekomst meer onderzoek te doen naar de gezondheidseffecten van ALA. 3. Wij constateren met spijt dat door de beperking die de Commissie zichzelf in het werkwijzedocument oplegt, het beschreven onderzoek slechts een deel van de beschikbare onderzoeksgegevens omvat. Zoals ook reeds vermeld in ons commentaar op de werkwijze dienen naar onze mening aanbevelingen te zijn gebaseerd op all available evidence en hieraan wordt nu helaas niet voldaan. 4. Dit lijkt ons met name van belang voor de mogelijke relatie tussen de ALA inname en het risico op prostaatkanker. Regel 47 t/m 49 (47/49): Onzes inziens is groene groente ook een belangrijke bron van ALA dus wellicht goed om hier te noemen. Verder stellen wij voor canola te vervangen door raap. 82/84: Geldt dit ook voor HDL-cholesterol? En zijn er gegevens bekend over de grootte/dichtheid van de verschillende LDL- en HDL deeltjes? Die zouden namelijk van belang zijn voor de mate waarin deze lipoproteïnen betrokken zijn bij coronaire hartziekten. 112/114: Geconcludeerd kan worden dat de resultaten van het beschikbare onderzoek niet wijzen op een invloed van ALA op het risico voor coronaire hartziekten, maar dat meer 2
8 IfL A L.) onderzoek van goede kwaliteit noodzakelijk is om een betrouwbare uitspraak te kunnen doen (zie aanbevelingen 2006). 131/134: Deze zinsconstructie klopt naar onze mening niet. In regel 133 moet die van worden tussengevoegd:...verschilde niet significant van die van de placebogroep... etc. 163/1 65: Het zou onze voorkeur hebben om de resultaten van deze studie te vermelden en daar aan toe te voegen dat dit éne resultaat te weinig is om een conclusie op te baseren en dat meer onderzoek nodig is. 170: Zeer terecht dat de Commissie -ondanks de beperking die zij zichzelf in de werkwijze oplegt- toch de relatie met prostaatkanker onderzoekt. 198: Zijn de cohorten in beide meta-analyses dezelfde of (ten dele) verschillend? Zouden in het laatste geval alle beschikbare cohorten gezamenlijk niet opnieuw geanalyseerd moeten worden? 230/231: Referentienummer ontbreekt (zal wel 18 zijn). 234/236: De conclusie zou kunnen worden aangevuld met Er zijn echter geen aanwijzingen voor een verhoogd risico ten gevolge van de inname van alfa-linoleenzuur. 241: Hier dient naar onze mening onderscheid gemaakt te worden tussen ischemische en hemorragische beroerte. 250: Er is slechts sprake van 1 meta-analyse. Moet in deze regel meta-analyses wellicht vervangen worden door cohorten? 263: In referentie 19 zijn ook resultaten voor de ALA status beschikbaar (ALA concentratie in plasma). Bij het onderzoek naar prostaatkanker was dat een reden om twee studies (12 en 30) niet mee te nemen (367/369). Wij willen de Commissie vragen aan te geven waarom studie 19 wél in haar overwegingen wordt betrokken. 271: Gezien de naam van de studie gaat het hier toch om een secundaire uitkomst? Zo ja, dan zou dat eigenlijk vermeld moeten worden (zoals in regel 126). 286: Zijn de cohorten in de meta-analyses dezelfde of (ten dele) verschillend? Zouden in het laatste geval alle beschikbare cohorten gezamenlijk niet opnieuw geanalyseerd moeten worden? 3
9 290/292: Referentie 23 gaat, volgens de titel alleen over marine n-3 polyunsaturated fatty acids. Dit zou dus ALA uitsluiten. Het lijkt ons daarom verstandig in de tekst te vermelden dat ook de ALA inname deel uitmaakte van deze studie. 343/354: De tekst is niet geheel duidelijk. Zo is er sprake van één meta-analyse (27), maar wordt vervolgens een andere meta-analyse (29) als de meta-analyse besproken. Waar het woordje samen (348) op slaat is daarom niet duidelijk, te meer daar de in de tekst vermelde RR waarde [1,00 (95% bti: 0,91-1,11)1 volgens tabel 10 bij referentie 27 lijkt te behoren. 356: K = kwartiel? 361: Zijn de cohorten in de meta-analyses dezelfde of (ten dele) verschillend? Zouden in het laatste geval alle beschikbare cohorten gezamenlijk niet opnieuw geanalyseerd moeten worden? 367/369: Het is onduidelijk waarom dit een reden zou zijn om deze meta-analyses buiten beschouwing te laten, aangezien ALA bloedwaarden rechtstreeks verband houden met ALA inname. Beide meta-analyses wijzen op een (mogelijk) positief verband tussen ALA inname en/of status en prostaatkanker. Samen met de resultaten van referenties 32 en 37 zijn deze aanwijzingen onzes inziens te sterk om verder onbesproken te blijven. Zie overigens ook onze opmerking bij regel /88: Het is niet helemaal duidelijk of dit referentie 34 betreft. 404/405: We begrijpen de verwijzing naar referentie 38 niet (publicatie uit 1999 van een Nederlandse studie, géén meta-analyse), want de gevonden associatie was (volgens het abstract tenminste) niet significant. 436/445: Aan de conclusie dient onzes inziens te worden toegevoegd dat het mogelijke verband tussen ALA inname en prostaatkanker nader moet worden onderzocht. 4
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding op het achtergronddocument over alfa-linoleenzuur
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over alfa-linoleenzuur De commissie heeft op het achtergronddocument over alfa-linoleenzuur (ALA) reacties ontvangen van
Nadere informatieIngezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Vis
Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Vis De volgende organisaties hebben commentaar ingestuurd: Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie Rijksinstituut voor
Nadere informatieIngezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Natrium
Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Natrium De volgende organisaties hebben commentaar ingestuurd: Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie Rijksinstituut voor
Nadere informatieDe wetenschap achter de richtlijn voor vet
De wetenschap achter de richtlijn voor vet Marianne Geleijnse Hoogleraar Voeding en Hart- en Vaatziekten Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit MVO Netwerkevent 31 maart 2016 Subsidies van voedingsindustrie
Nadere informatieIngezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Eieren
Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Eieren De volgende organisaties hebben commentaar ingestuurd: mmmeggies Hartstichting Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
Nadere informatieReactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over Kalium De commissie heeft op het achtergronddocument over kalium reacties ontvangen van de Federatie Nederlandse
Nadere informatieIngezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Kalium
Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Kalium De volgende organisaties hebben commentaar ingestuurd: Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie Rijksinstituut voor
Nadere informatieIngezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Vlees
Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Vlees De volgende organisaties hebben commentaar ingestuurd: Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie Rijksinstituut voor
Nadere informatieVetten, sojaproducten en gezondheid van het hart Wat zegt de wetenschap?
Vetten, sojaproducten en gezondheid van het hart Wat zegt de wetenschap? Standpuntnota van de ENSA Scientific Advisory Committee Inleiding Sinds vele jaren erkennen wetenschappers de belangrijke rol die
Nadere informatieNieuwe Richtlijnen Goede Voeding
Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding Wat zijn de nieuwe voedingsaanbevelingen vanuit de wetenschap? Prof. Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Voedingsonderzoek is moeilijk! Hoe komen Richtlijnen tot
Nadere informatieKies gezond vet! Wetenschap en praktijk! Gerard Hornstra,"
Kies gezond vet! Wetenschap en praktijk! Gerard Hornstra," emeritus hoogleraar " Experimentele Voedingskunde" Universiteit Maastricht" " Voorzitter MVO stuurgroep" Kies gezond vet! Kies gezond vet!! Vet
Nadere informatieKoolhydraten en de preventie van welvaartsziekten
Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten Evidence-based richtlijn van de German Nutrition Society Van vezels tot suikers: koolhydraten omvatten een brede range van voedingsstoffen. Wat is er precies
Nadere informatieWetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen
Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen Prof Daan Kromhout Gezondheidsraad Gezondheidsraad 1 De commissie Wat zijn Richtlijnen goede voeding? Geïntegreerde boodschappen gebaseerd
Nadere informatieAlles over VETTEN GOEDE ÉN SLECHTE. E-book
Alles over VETTEN GOEDE ÉN SLECHTE E-book WAT IS VET? VET IS EEN VOEDINGSSTOF DIE ZIT IN BIJVOORBEELD HALVARINE, OLIE, VLEES, KAAS EN IN KOEK, SNACKS EN SAUZEN. VET IS ALTIJD EEN MENGSEL VAN VETZUREN.
Nadere informatieVETTEN EN GEZONDHEID INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR GEZOND LEVEN VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM
VETTEN EN GEZONDHEID INGEBORG A BROUWER, PHD HOOGLERAAR VOEDING VOOR GEZOND LEVEN VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM ACHTERGROND Geregistreerd voedingswetenschapper: Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen
Nadere informatieReactie van de commissie Richtlijnen goede voeding op het achtergronddocument over vitamine- en
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over vitamine- en mineralensupplementen De commissie heeft op het achtergronddocument over vitamine- en mineralen reacties
Nadere informatieDit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen
2014R1226 NL 18.11.2014 000.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B VERORDENING (EU) Nr. 1226/2014 VAN DE COMMISSIE
Nadere informatieSamenvatting, conclusies en aanbevelingen
Samenvatting, conclusies en aanbevelingen In publiceerde de toenmalige oedingsraad de Nederlandse voedingsnormen. Deze waren hoofdzakelijk gericht op de preventie van deficiëntieverschijnselen. De laatste
Nadere informatieGeachte heer, Van Gool,
Organisatie Naam Adres Woonplaats datum : 21-08-2015 ref : SP telefoon : 070-2191702 e-mail : peters@nzo.nl betreft : Reactie NZO op Achtergronddocumenten Eiwit en transvetzuren t.b.v. de Richtlijnen Goede
Nadere informatieTransvetzuurgehalte in chips verlaagd
Transvetzuurgehalte in chips verlaagd Projectnummer: ZD 04 K102 Datum: maart 2006 1 Samenvatting Het streven van de Minister van VWS is dat in 2010 meer mensen eten volgens de Richtlijnen Goede Voeding
Nadere informatieGezondheidsvoordelen
Gezondheidsvoordelen Hart- en vaatziekten De focus op zuivelproducten en hart- en vaatziekten wordt vaak in verband gebracht met verzadigd vet. Omdat zuivelproducten verzadigde vetzuren bevatten en bijdragen
Nadere informatieVoor op brood (kuipjes 41 % totaal vet) Voor op brood (kuipjes > 41 % vet) Twenty Four Brio Light Becel pro.activ Calorie Light
INFOKAART n van margarine-, halvarine- en bak- en braadproducten December 2016 - Het assortiment margarineproducten wordt steeds groter en sluit steeds beter aan op de wensen en eisen van de consument.
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 16 december 2009 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 050 500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 008 500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 5 VX DEN HAAG T 070 0 79 F 070 0 78 www.minvws.nl
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 23 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieReactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015. op het achtergronddocument over verzadigde, enkelvoudig
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over verzadigde, enkelvoudig en meervoudig onverzadigde (n-6) vetzuren De commissie heeft op het achtergronddocument over
Nadere informatieNoten en gedroogde zuidvruchten passen in een gezond voedingspatroon
Noten en gedroogde zuidvruchten passen in een gezond voedingspatroon Noten, rozijnen, gedroogde pruimen en andere gedroogde zuidvruchten bevatten veel gezonde vetten, vezels, vitamines en mineralen. Uit
Nadere informatie15 Voedingsregels voor een betere gezondheid.
15 Voedingsregels voor een betere gezondheid www.fitpsel.nl Alsjeblieft; de 15 voedingsregels voor een betere gezondheid gratis voor jou! Door toepassing van deze eenvoudige regels reduceer je chronische
Nadere informatienatuurlijke oorsprong
PALMOLIE Palmolie is de meest gebruikte plantaardige olie in de wereld en een belangrijke bron van vetten in onze voeding. Palmolie is een ingrediënt in margarines, koekjes en ijs, maar ook in non-food
Nadere informatieReactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over Natrium De commissie heeft op het achtergronddocument over natrium reacties ontvangen van de Federatie Nederlandse
Nadere informatie3.1 Inleiding 67 3.2 Suiker en suikers
INHOUD 13 17 1.1 Inleiding 17 1.2 Definitie van vet 18 1.2.1 Structuur van vet 18 1.2.2 Vetzuurgroepen 19 1.2.3 Oorsprong van vet 23 1.3 Aanwezigheid van vet in levensmiddelen 24 1.3.1 Onverzadigde vetzuren
Nadere informatieVoedingspatronen. Achtergronddocument bij Richtlijnen goede voeding 2015. Gezondheidsraad. Gezondheidsraad. Adviezen.
Gezondheidsraad Gezondheidsraad Voedingspatronen Adviezen De taak van de Ge z ond h eids r aad is mi n is t ers en parlement te advise r en over vraag s tukken op het gebied van de volksgezond heid. De
Nadere informatieReactie van de commissie Richtlijnen goede voeding op het achtergronddocument over transvetzuren
Transvetzuren Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over transvetzuren De commissie heeft op het achtergronddocument over transvetzuren reacties ontvangen van
Nadere informatieReactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015. op het achtergronddocument over peulvruchten
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over peulvruchten De commissie heeft op het achtergronddocument over peulvruchten reacties ontvangen van de Nederland,
Nadere informatieMULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN WERK EN ERNSTIGE PSYCHISCHE AANDOENINGEN. Versie 0.0
MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN WERK EN ERNSTIGE PSYCHISCHE AANDOENINGEN Versie 0.0 Datum Goedkeuring 21-04-2011 Methodiek Evidence based Verantwoording Trimbos-instituut Inhoudsopgave Multidisciplinaire
Nadere informatieReactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015. op het achtergronddocument over eicosapentaeenzuur
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) De commissie heeft op het achtergronddocument Eicosapentaeenzuur
Nadere informatieNBOV: Gebruik margarine en roomboter in de bakkerssector
www.vetzuursamenstelling.nl NBOV: Gebruik margarine en roomboter in de bakkerssector De NBOV heeft een enquête uitgevoerd om te onderzoeken of bakkers gebruik maken van roomboter of margarine in 6 verschillende
Nadere informatieAchtergronddocument Richtlijnen goede voeding 2015
1 OCR 2 Concept niet citeren of naar verwijzen 3 Achtergronddocument Richtlijnen goede voeding 2015 4 Vetten en oliën Dit achtergronddocument is een samenvatting van wetenschappelijke peer-reviewed publicaties
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting 8. * COgnitive Functions And Mobiles; in dit advies aangeduid als het TNO-onderzoek.
Samenvatting In september 2003 publiceerde TNO de resultaten van een onderzoek naar de effecten op het welbevinden en op cognitieve functies van blootstelling van proefpersonen onder gecontroleerde omstandigheden
Nadere informatieMVO pleit voor een valide voedselkeuzelogo dat communiceert en stimuleert
MVO pleit voor een valide voedselkeuzelogo dat communiceert en stimuleert Samenvatting MVO - de ketenorganisatie voor oliën en vetten pleit voor een voedselkeuzelogo op de voorzijde van verpakkingen mits
Nadere informatiegegevens van de mannen die aan het begin van het onderzoek nog geen HVZ en geen diabetes hadden.
Samenvatting In hoofdstuk 1 hebben we het belang en het doel van het onderzoek in dit proefschrift beschreven. Wereldwijd vormen hart- en vaatziekten (HVZ) de belangrijkste oorzaak van sterfte. Volgens
Nadere informatiePalmolie en cardiovasculaire gezondheid
Palmolie en cardiovasculaire gezondheid Gerard Hornstra Emeritus Hoogleraar Experimentele Gezondheidkunde Universiteit Maastricht NUTRI-SEARCH, Gronsveld, Nederland Inleiding Palmolie, wereldwijd de meest
Nadere informatieGezonde basisvoeding met de Schijf van Vijf Factsheet
Voedingscentrum De erkende autoriteit op het gebied van gezond, veilig en duurzaam eten Gezonde basisvoeding met de Schijf van Vijf Factsheet De Schijf van Vijf is het voorlichtingsmodel dat het Voedingscentrum
Nadere informatieAdvies Opleiding & Installatie B.V. UITSLUITEND PER E-MAIL verzonden aan: marcel.balk@minbzk.nl
UITSLUITEND PER E-MAIL verzonden aan: marcel.balk@minbzk.nl Aan: Ministerie van BZK Directoraat-generaal Wonen en Bouwen t.a.v. de heer M. Balk Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Datum : 31 januari 2015 Aantal
Nadere informatiematige alcohol consumptie gezondheid
matige alcohol consumptie positief voor gezondheid R e s u l t a t e n v a n 3 j a a r w e t e n s c h a p p e l i j k o n d e r z o e k Matige en regelmatige alcoholconsumptie heeft overall een positief
Nadere informatieVOEDINGS ADVIEZEN IN DE (HUISARTSEN) PRAKTIJK. 19 november 2015
VOEDINGS ADVIEZEN IN DE (HUISARTSEN) PRAKTIJK Iris de Vries Tamara de Weijer Huisarts i.o. & promovenda Huisarts 19 november 2015 Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding Hippocrates
Nadere informatieRichtlijnen Goede Voeding
ParkinsonNet 29 november2013 Voeding en het brein: een samenspel Food for thought Voeding en cognitie Lisette CPGM de Groot Ondine van de Rest Sturend (eetlust) en afhankelijk (adequate voeding) Risico
Nadere informatierdr 4Y( ) MVO pleit voor een valide voedselkeuzelogo dat communiceert en stimuleert Doc. 52 Samenvatting MVO -
de communiceert en stimuleert MVO pleit voor een valide voedselkeuzelogo dat 4Y( ) 2719 EK Zoetermeer info@mvoni Louis Braillelaan 80 T 079 363 43 50 www.mvo.ni MVO - ketenorganisatie voor oliën en vetten
Nadere informatieHet programma. De boodschappenkar. Even voorstellen: Door de bomen het bos niet meer zien? Feiten en fabels
De boodschappenkar Door: Anne Mesman-de Winter, Diëtist Het programma over goede voeding Informatie over de Richtlijnen goede voeding Hoe ziet volgens u een gezond boodschappenmandje eruit? Toelichting
Nadere informatie8.5. Boekverslag door Stefan 3796 woorden 29 oktober keer beoordeeld. Wetenschapsoriëntatie
Boekverslag door Stefan 3796 woorden 29 oktober 2017 8.5 2 keer beoordeeld Vak Wetenschapsoriëntatie https://www.scholieren.com/verslag/111353 Pagina 1 van 12 Achtergrondinformatie De Schijf van Vijf geeft
Nadere informatieManifest Essentiële vetten voor kinderen
Manifest Essentiële vetten voor kinderen BF2532 Blue Band Manifest Brochure.indd 1 29-06-2010 11:16:39 Inhoudsopgave Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland... 4 Diëtisten Coöperatie Nederland en Nederlandse
Nadere informatieWorkshop diabetes en koolhydratenbeperking bij overgewicht. Graag in samenwerking
Workshop diabetes en koolhydratenbeperking bij overgewicht Graag in samenwerking Voor zowel kinderen als volwassenen zijn overgewicht en obesitas de belangrijkste risicofactoren voor de ontwikkeling van
Nadere informatieEr gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen
Er gaat niets boven Groningen! Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Inhoud 1. Rol van dieet en samenstelling
Nadere informatieAlfa-linoleenzuur. Achtergronddocument bij Richtlijnen goede voeding Gezondheidsraad. Gezondheidsraad. Adviezen.
Gezondheidsraad Gezondheidsraad Alfa-linoleenzuur Adviezen De taak van de Ge z ond h eids r aad is mi n is t ers en parlement te advise r en over vraag s tukken op het gebied van de volksgezond heid. De
Nadere informatieRole of nutrition in carcinogenesis and cancer prevention. Prof. dr. ir. Ellen Kampman Wageningen Universiteit & Academisch Medisch Centrum Nijmegen
Role of nutrition in carcinogenesis and cancer prevention Prof. dr. ir. Ellen Kampman Wageningen Universiteit & Academisch Medisch Centrum Nijmegen Rol van voeding in de carcinogenese en kankerpreventie
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Vetten zijn gezond en noodzakelijk laat je niets wijsmaken Vet heeft een slecht imago en dat is vreemd omdat vet noodzakelijk is en zeker niet alleen maar slecht is en het het is niet iets wat je zoveel
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 32 793 Preventief gezondheidsbeleid Nr. 64 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der
Nadere informatieRol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease
Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van
Nadere informatieReactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015
Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over eiwit De commissie heeft op het achtergronddocument over eiwit reacties ontvangen van de Alpro Nederland, Federatie
Nadere informatieVan Richtlijnen Goede Voeding naar de Schijf van Vijf en diëtistenpraktijk Andrea Werkman
Van Richtlijnen Goede Voeding naar de Schijf van Vijf en diëtistenpraktijk Andrea Werkman Logischer voor diëtist? Is het logischer geworden door uit te gaan van voedingsmiddelen? De aandacht voor voedingsmiddelen
Nadere informatiePURE ARCTIC OIL. Omega-3 oil from the Arctic 100 % natural
PURE ARCTIC OIL Omega-3 oil from the Arctic 100 % natural 01 DE FOCUS OP BEWEGEN, GOEDE VOEDING EN ANTIVEROUDERING NEEM TOE Hoe kan het dan dat er ook een toename is in hart- en vaatziekten, diabetes 2
Nadere informatieRaadsmededeling - Openbaar
Raadsmededeling - Openbaar Nummer : 92/2015 Datum : 4 juni 2015 B&W datum : 16 juni 2015 Beh. ambtenaar : Lotte Vorwerg Portefeuillehouder : H. Rijks Onderwerp : Mantelzorgwaardering 2015 Aanleiding Momenteel
Nadere informatieAlcoholhoudende dranken
Gezondheidsraad Gezondheidsraad Alcoholhoudende dranken Adviezen De taak van de Ge z ond h eids r aad is mi n is t ers en parlement te advise r en over vraag s tukken op het gebied van de volksgezond heid.
Nadere informatieZittingsdocument B7-0000/2011 ONTWERPRESOLUTIE
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Zittingsdocument 24.2.2011 B7-0000/2011 ONTWERPRESOLUTIE ingediend overeenkomstig artikel 88, lid 2, van het Reglementdoor Glenis Willmott, Daciana Sarbu, Nessa Childers, Karin
Nadere informatie1"1\ Betreft Reactie op Business case Historische NAW. Datum Amsterdam, 8 juli 2010. Geachte heel
I Stichting Bits of Freedom Postbus 10746 1001 ES Amsterdam 1"1\ E W www.bof.nl Bankrekening 554706 512 Bits of Freedom, Amsterdam KVK-nr. 34 12 1286 Betreft Reactie op Business case Historische NAW Datum
Nadere informatieOmega 3-vetzuren in de voeding Een check-up
Shutterstock Het item vet in de voeding wordt vaak negatief bejegend. Vetten zijn nochtans essentiële voedingsstoffen. Het is uiteraard belangrijk om verschillende soorten vetten in de juiste hoeveelheden
Nadere informatieGezonde voeding en voldoende beweging ook voor ouderen. Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015
Gezonde voeding en voldoende beweging ook voor ouderen Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015 Waar hebben we het over? Gezonde voeding Nieuwe richtlijnen Gezondheidsraad
Nadere informatieAan Provinciale Staten van Overijssel
www.prv-overijssel.nl Aan Provinciale Staten van Overijssel Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 425 25 25 Telefax 038 425 48 52 Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum
Nadere informatieOnderzoek naar het gebruik van frituurvet in de horeca Effectmeting
Onderzoek naar het gebruik van frituurvet in de horeca Effectmeting Voedsel en Waren Autoriteit, Projectnummer: ZD05K101 September 2005 1 Samenvatting Eén van de beleidsdoelstellingen van de minister van
Nadere informatieVitaminen en mineralen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Vitaminen en mineralen Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Vitaminen 3 Mineralen 4 Voeding 4 Dagelijkse behoefte 4 Wanneer extra vitaminen gebruiken
Nadere informatieVoeding en Ouderen. Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit. Symposium Voeding en Ouderen - november 2014 -
Voeding en Ouderen Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit Symposium Voeding en Ouderen - november 2014 - Heel oud worden: 115 (NL) of 122 (F) Ouder worden? Levensverwachting 2013 man: 79,4 jaren
Nadere informatieIngezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Uitwisseling eiwit, vet en koolhydraten
Ingezonden commentaren op het openbare concept van het achtergronddocument Uitwisseling eiwit, vet en koolhydraten De volgende personen/organisaties hebben commentaar ingestuurd: Federatie Nederlandse
Nadere informatieNDF VOEDINGSRICHTLIJN DIABETES 2015
NDF VOEDINGSRICHTLIJN DIABETES 2015 HANNE VAN BALLEGOOIJEN nr. 1 Het begint met een idee DISCLOSURE De totstandkoming van deze richtlijn is gefinancierd door het Diabetes Fonds. Geen van de leden van de
Nadere informatieConsensus over de vervanging van verzadigd vet
Verklaring mogelijke belangen Consensus over de vervanging van verzadigd vet NAV Voedingsforum 14 maart 2013: Verzadigde vetzuren in relatie tot hart- en vaatziekten (HVZ) Peter Zock Unilever R&D Vlaardingen
Nadere informatieDiewertje Sluik, Edith Feskens
Nutriëntendichtheid van basisvoedingsmiddelen Diewertje Sluik, Edith Feskens NZO Symposium, 21 November 2013 Inhoud Kwaliteit van voeding meten: dieetscores/indexen Nutrient profiling Nutriëntendichtheid
Nadere informatieRapport. Datum: 18 december 2003 Rapportnummer: 2003/486
Rapport Datum: 18 december 2003 Rapportnummer: 2003/486 2 Klacht Verzoeker klaagt erover dat de Belastingdienst/Holland Midden/kantoor Leiden zijn (privé-)agenda niet aan hem heeft geretourneerd. Beoordeling
Nadere informatieNieuwe wegen naar gezonde voeding
Nieuwe wegen naar gezonde voeding 1 Wat eten we en wordt het beter? Matthijs van den Berg Hoofd van het Centrum Voeding, Preventie en Zorg bij het RIVM. 2 Wat eten we en wordt het beter? Matthijs van den
Nadere informatieGezonde Voeding. Nieuwe voedingsdriehoek Heleen Casteleyn
Gezonde Voeding Nieuwe voedingsdriehoek Heleen Casteleyn Een juiste balans voor gezondheid en milieu 3 uitgangspunten: Meer plantaardige producten dan dierlijke Vermijden van ultrabewerkte producten Verspil
Nadere informatieHoofdstuk 1 - Gezond eten met aandacht voor vetten
Hoofdstuk 1 - Gezond eten met aandacht voor vetten Dit hoofdstuk bevat zeven vragen Hoofdstuk 1 gaat over het belang van een gezond voedingspatroon en de rol van vetten hierin. Na bestudering van dit hoofdstuk
Nadere informatieEen leven lang vitaal. Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen?
Een leven lang vitaal Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen? Oudste vrouw van de wereld Japanse Misao Okawa, 115 jaar Gemiddelde levensverwachting Mannen en vrouwen in de 20 ste
Nadere informatie30 dagen een commitment met jezelf aangaan!
30 dagen een commitment met jezelf aangaan! 1. Training 2. Voeding 3. Rust 1. Training - Grote spieren trainen benen, borst en rug - Cardio training - Dagelijks middelmatig bewegen Grote spieren trainen:
Nadere informatieEvidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.
Niet dezelfde piramide voor elke vraag Evidence piramide Gecontroleerde studies Welk studie type? 3 1 Effect van roken op longkaner Richard Doll 1951: prospectieve studie 2/3 mannelijke Britse artsen Goede
Nadere informatieAchtergronddocument Richtlijnen goede voeding 2015
1 OCR 2 Concept niet citeren of naar verwijzen 3 Achtergronddocument Richtlijnen goede voeding 2015 4 Alfa-linoleenzuur Dit achtergronddocument is een samenvatting van wetenschappelijke peer-reviewed publicaties
Nadere informatieDE FOCUS OP BEWEGEN, GOEDE VOEDING EN ANTI- VEROUDERING NEEM TOE
2/12 3/12 01 DE FOCUS OP BEWEGEN, GOEDE VOEDING EN ANTI- VEROUDERING NEEM TOE Hoe kan het dan dat er ook een toename is in hart- en vaatziekten, diabetes 2 en overgewicht? Studies tonen aan dat een goede
Nadere informatieDe nieuwe voedingsdriehoek: kompas voor een gezond leven. Nina Van Den Broecke 30/09/2018
De nieuwe voedingsdriehoek: kompas voor een gezond leven Nina Van Den Broecke 30/09/2018 Inhoud 1. Nieuwe voedingsdriehoek: waarom en hoe? 2. De voedingsdriehoek Inhoudelijke visie Gezond Leven tips 3.
Nadere informatieVetzuursamenstelling van bakkerijmargarines in Nederland in 2008
Voedingsmiddelenanalyses van de Afdeling Humane Voeding Deel 15 Vetzuursamenstelling van bakkerijmargarines in Nederland in 2008 Paul JM Hulshof, Truus Kosmeyer Maart 2009 Afdeling Humane Voeding Wageningen
Nadere informatieRawfood. tips & tricks 66 FRONTIER LIFE 15.02
Rawfood tips & tricks 66 FRONTIER LIFE 15.02 Auteur: Noëlle Kabel VOEDING In augustus 2013 kwam ik in aanraking met rawfood. Ik had toen al een jaar alle geraffineerde suikers uit mijn eetpatroon geschrapt,
Nadere informatieEvaluatie EvenementAssistent
Evaluatie EvenementAssistent Praktijktest oktober 2011 tot en met december 2011 1 pilot EvenementAssistent De EvenementAssistent is tijdens een pilot getest door zowel organisatoren als vergunningverleners
Nadere informatieInformatieboekje. GRIP- Studie GRoente Inname Peuters
Informatieboekje GRIP- Studie GRoente Inname Peuters Contactgegevens Onderzoeksteam Prof. Dr. Ir. Kees de Graaf (hoofdonderzoeker Humane Voeding) Dr. Gerry Jager (Universitair Docent) Ir. Victoire de Wild
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting 119 120 Samenvatting Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar de voorziening met essentiële vetzuren van gespeende biggen. Gewervelde dieren hebben in de voeding de essentiële vetzuren linolzuur
Nadere informatie1. Is de standaard duidelijk over de werkzaamheden die mogen worden uitgevoerd.? Zo nee, graag toelichten waarom niet.
Reactie op Consultatiedocument Standaard 4400N Met belangstelling heb ik kennis genomen van het consultatiedocument Standaard 4400N. Ik maak graag gebruik van de mogelijkheid om te reageren op dit document.
Nadere informatieNew EU Claims Regulation. EU Claims Verordening: belangrijkste gevolgen voor bedrijfsleven. Inhoud. Marieke Lugt, Friesland Foods
EU Claims Verordening: belangrijkste gevolgen voor bedrijfsleven Marieke Lugt, Friesland Foods NVLR, Rotterdam 5 juli 2007 Inhoud Introductie Reikwijdte Voedingsprofielen Algemene eisen alle claims Voedingwaarde-etikettering
Nadere informatieAlbert Voogd. Healthy living De consument is ook maar een mens
Albert Voogd Healthy living De consument is ook maar een mens Strategische uitgangspunten Albert Heijn Voeding en Gezondheid Wetenschappelijk gedegen onderbouwd Maatschappelijk geaccepteerd Simpel en inspirerend
Nadere informatieVoedselconsumptie Vergeleken met de Richtlijnen goede voeding Belangrijkste bevindingen
Voedselconsumptie 212-214 Vergeleken met de Richtlijnen goede voeding 215 Het RIVM onderzoekt de voedselconsumptie in Nederland. Deze factsheet geeft in het kort weer hoe volwassenen (19-79 jaar) in de
Nadere informatieGezonde voeding in de huisartsenpraktijk. Jaap Seidell, VU en VUmc
Gezonde voeding in de huisartsenpraktijk Jaap Seidell, VU en VUmc voedingsrichtlijnen Hoeveel kun je voorkomen als je alles goed doet? Walter Willett Gezondheidsverlies in Nederland ten gevolge van voeding
Nadere informatieCholesterol. Alles wat je ooit wilde weten
Cholesterol Alles wat je ooit wilde weten Waar komt cholesterol vandaan? Het overgrote deel van de cholesterol in ons lichaam maakt ons lichaam zélf aan. Eén derde nemen we op via onze voeding. Cholesterol
Nadere informatieErytrocytair Vetzurenprofiel
Dr **** ***** * Erytrocytair Ontvangen op:02/11/2011 Indruk:16/11/2011 De administratieve gegevens die in ons informatica systeem zijn opgenomen, zijn deze die ons door de voorschrijvende arts zijn gemeld.
Nadere informatieBloeddruk en hartfalen door geluid van weg- en railverkeer. Danny Houthuijs en Elise van Kempen
Bloeddruk en hartfalen door geluid van weg- en railverkeer Danny Houthuijs en Elise van Kempen 1 Uit New Scientist 25 augustus 2007: Dying for some peace and quiet Beleidsanalyse Geluid Verzoek van Milieu
Nadere informatieALCOHOL & GEZONDHEID. De wetenschap. Dr. ir. Trudy Voortman
ALCOHOL & GEZONDHEID De wetenschap Dr. ir. Trudy Voortman trudy.voortman@erasmusmc.nl Over deze lezing Alcoholgebruik in Nederland en in deze zaal Alcohol en gezondheid Overmatig alcoholgebruik Matig alcoholgebruik
Nadere informatieMet veel belangstelling heeft SRA-Bureau Vaktechniek kennisgenomen van het consultatiedocument NBA Handreiking 1141 Data-analyse bij de controle.
NBA Het Bestuur Postbus 7984 1008 AD Amsterdam Consultatie-wet-en-regelgeving@nba.nl Betreft: Reactie op Consultatie Handreiking 1141 Nieuwegein, 14 september 2018 Geachte collegae, Met veel belangstelling
Nadere informatieMINDER SUIKER BETER VET UITDAGINGEN VOOR DE VOEDINGSINDUSTRIE
MINDER SUIKER BETER VET UITDAGINGEN VOOR DE VOEDINGSINDUSTRIE WIE IS FLANDERS FOOD? VZW 2005 Vlaamse voedingsbedrijven + Fevia Vlaanderen WAT IS ONZE MISSIE? Flanders FOOD ondersteunt en faciliteert competitieve,
Nadere informatie