Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding

Transcriptie

1 Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding Wat zijn de nieuwe voedingsaanbevelingen vanuit de wetenschap? Prof. Edith Feskens,

2 Inhoud Voedingsonderzoek is moeilijk! Hoe komen Richtlijnen tot stand? Wat zijn de nieuwe Richtijnen?

3 Voedingsonderzoek is moeilijk! In vergelijking tot Farma: Het gaat niet om 1 stof maar om meerdere stoffen tegelijk De nutrienten en bio-actieve stoffen werken samen, of juist niet De nutrienten en bio-actieve stoffen werken op allerlei plaatsen in het lichaam, niet alleen op 1 orgaan

4 Nog meer lastige zaken: dosis

5 Optimum inname & Spreiding

6 Randomised Controlled Trials - studieopzet

7 RCT: de controlegroep Wat zou er gebeurt zijn zonder de interventie? Oplossing een controlegroep, of een controlebehandeling: een behandeling met een bekend effect, of inactief (moet hetzelfde eruit zien, zgn. placebo)

8 RCT: de vergelijking tussen I en C groep Beste vergelijking door: Random mensen toedelen aan behandeling/controle Zorgt voor gelijke verdeling risicofactoren Blinderen van onderzoeksmederwerkers (objectief!) Blinderen van deelnemers (even grote placebo effecten) Dan is verschil in uitkomst tussen beide groepen toe te schrijven aan de behandeling

9 Voedingsonderzoek is moeilijk: bewijslast

10 Experimenten versus Observaties We kunnen niet eenvoudig experimenteren met voeding en chronische ziekten zoals kanker en HVZ Daarom bestuderen we het Natuurlijk Beloop in zgn Cohort Onderzoeken: Relatieve Risico:: 3/5 1/5

11 Kenmerken Cohort onderzoek: Prospectief, dus oorzaak gaat vooraf aan het gevolg Maar mensen die meer roken hebben ook andere karakteristieken (mannen, dunner, meer alcohol, koffie..) = confounding (verstoring) Bij Groente/Fruit mensen vaak gezondere eetgewoonten, meer lichamelijke activiteit Oplossing: statistische correcties Let op: hoe goed is de voedingsinname gemeten?

12 Voedingsonderzoek is moeilijk: bewijslast

13 Systematische Reviews en Meta-analyses Kan zowel met gegevens uit observationeel onderzoek, of uit RCTs Belangrijk om te kijken hoe homogeen de resultaten zijn Let op: Garbage in = Garbage out

14 Kortom: RCTs staan aan de top van de bewijslast-pyramide Maar voor voeding is een echte RCT lastig! Dus observationeel onderzoek ook belangrijk Dus meer tegenstrijdige resultaten Dus verwarring bij pers en consument

15 Hoe komen Voedings-aanbevelingen in NL tot stand? Stand van zaken wetenschap: Gezondheidsraad Vertaling naar consument: Voedingscentrum

16

17 Een advies op verzoek van de minister

18 De Commissie

19 De Werkwijze

20 Uitkomstmaten Ziekte en sterfte Intermediaire uitkomstmaten: Bloeddruk LDL-cholesterol Lichaamsgewicht

21 Voedingsfactoren Dietary pattern Food group Food Food part Nutrient QUANTITY: ENERGY

22 29 Deelrapporten Uitgebreide documentatie in Deelrapporten: aardappelen; alcohol; alcoholhoudende dranken; dranken met toegevoegd suiker; eieren; granen en graanproducten; groente en fruit; koffie; noten en zaden; peulvruchten; thee; vetten en oliën; vis; vitamine- en mineralensupplementen; vlees; voedingspatronen; water; zuivel. alfa-linoleenzuur; eiwit; kalium; natrium; eicosapentaeenzuur en docosahexaeenzuur (visvetzuren); transvetzuren; uitwisseling van eiwit, vet en koolhydraten; verzadigde, enkelvoudig en meervoudig onverzadigde (n-6) vetzuren; verteerbare koolhydraten; voedingscholesterol.

23

24 Punt van aandacht Conclusie cohort ondersteund door conclusie RCT: verband = overtuigend Niet ondersteund door conclusie RCT (of geen RCT aanwezig): verband = aannemelijk Overtuigend kan alleen voor HVZ of diabetes.

25 Voorbeeld: alcoholhoudende dranken

26

27

28

29 Q&A Alcohol

30

31

32 Advies in het kort (2)

33 Advies in het kort (3)

34 Meer Q&A - dranken

35 Q&A zuivel

36 Gewicht: kg DM: -15% Darm ca: -15%

37 Nieuw: peulvruchten en noten&zaden

38 Nieuw: koffie

39 Nieuw: thee

40 Nieuw: voedingspatronen Vegetarisch: SBP -5 mmhg Vegetarisch: CHZ -5% Gezonde patronen: sterfte en ziekte %

41 RGV 2005 in het kort - Gevarieerde voeding; Voldoende lichaamsbeweging - Dagelijks gram groente en 200 gram fruit. - Dagelijks gram vezel (afkomstig van groente, fruit en volkoren graanproducten). - Per week twee porties vis (à gram), waarvan ten minste een portie vette vis. - Verzadigde vetzuren minder dan 10 energieprocent, trans-onverzadigde vetzuren minder dan 1 energieprocent. - Voedingsmiddelen en dranken met gemakkelijk vergistbare suikers, dranken met een hoog gehalte aan voedingszuren tot 7 eet/drinkmomenten per dag. - Keukenzout tot maximaal 6 gram per dag. - Indien men alcoholische drank gebruikt, beperk dit dan tot 2 glazen (mannen) of 1 glas (vrouwen) per dag.

42 Dit aten we in 1998 (VCP gegevens) Tarwebrood Dagvoeding, 2200 kcal (Alcohol weggelaten)

43 Samenvatting In NL brengt Gezondheidsraad wetenschappelijk advies uit over normen en richtlijnen recent in 2015 Het Voedingscentrum maakt de vertaalslag naar het publiek (professional en consument): dit is de beste bron voor informatie!- recent Nieuwe Schijf van Vijf Voedingsonderzoek is moeilijk! Pers en consument/patient zijn daarom makkelijk in verwarring!