Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur 2014 t/m 2028

Transcriptie

1 Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur 2014 t/m 2028 Vastgesteld door Provinciale Staten van Zuid-Holland PM 2013

2 2

3 Samenvatting Het Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur, afgekort MPI, wordt jaarlijks tegelijk met de begroting van de provincie Zuid-Holland opgesteld en vastgesteld. Het vervult de rol van zowel planningsinstrument voor, als toelichting op de in programma 2 van de begroting opgenomen middelen voor nieuwe en verbeterde infrastructuur. De projecten zijn bedoeld om de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid in de provincie Zuid-Holland te vergroten. Naast de jaren 2014 t/m 2017, die aansluiten op de meerjarenbegroting, geeft het MPI ook een doorkijk tot 15 jaar vooruit, de jaren 2018 t/m Met het MPI wordt geen nieuw beleid gemaakt, maar invulling gegeven aan het kaderstellend beleid van het Provinciaal Verkeer en Vervoerplan (PVVP) en uitwerkingen daarvan. Ook het toekennen van middelen aan projecten en ontwikkelingen gebeurt in principe in het kader van aparte, inhoudelijke besluiten, waarop de Procedureregeling Projecten MPI van toepassing is. Bij de inhoudelijke besluiten is het overall financiële overzicht, dat het MPI biedt, uiteraard wel van belang. Mede in het kader van de momenteel in ontwikkeling zijnde Visie Ruimte en Mobiliteit, wordt bezien in welke mate het MPI in de toekomst meer sturend kan worden ingezet. Zo bestaat het voornemen om met ingang van 2014 een meer gestandaardiseerd proces voor (her)verdeling van ruimte binnen het MPI op te zetten. Deze opzet zal in samenhang worden afgewogen met het nieuw op te stellen Programma Mobiliteit bij de Visie Ruimte en Mobiliteit. Beleidsmatig kader (hoofdstuk 2) Het bestuur van de provincie Zuid-Holland heeft de ambitie om de bereikbaarheid van de provincie Zuid-Holland te verbeteren. Deze ambitie is neergelegd in het Provinciaal Verkeer- en Vervoerplan (PVVP) en het Hoofdlijnenakkoord Zuid-Holland verbindt en geeft ruimte. Op basis van het Hoofdlijnenakkoord is in het MPI onder meer 100 miljoen extra opgenomen voor een betere inpassing van de Rijnlandroute, 200 miljoen voor nieuwe prioriteiten op het gebied van infrastructuur en 35 miljoen extra voor aanleg van fietspaden. Binnen het kader van het PVVP is het beleid verder uitgewerkt, onder meer in de nota Provinciale Vaarwegen en Scheepvaart, de nota Operationalisering Openbaar Vervoer , het Fietsplan 2008 en bijbehorende Uitvoeringsprogramma Fiets en het Meerjarenplan Verkeersveiligheid Als uitwerking zijn ook de (boven)regionale gebiedsontwikkelingen van belang in de Integrale Ruimtelijke Projecten (IRP s), de Oude Rijnzone, de Zuidplaspolder, Zuidvleugel-Zuid en Goeree-Overflakkee. Verwachting is dat een nieuwe Visie Ruimte en Mobiliteit incl. bijbehorend programma Mobiliteit als opvolger van het huidige PVVP in de loop van 2014 voor vaststelling zal worden aangeboden aan Provinciale Staten. Het effect van vernieuwd kaderstellend beleid vertaalt zich op zijn vroegst in het volgende MPI 2015 t/m Financieel kader (hoofdstuk 3) In totaal is in het MPI bijna 4,15 miljard opgenomen, inclusief de realisatie op lopende projecten en nog toe te delen middelen. De dekking uit zogenaamd netto provinciale investeringen en exploitatie (ten laste van de algemene middelen) bedraagt iets minder dan 2,39 miljard, ofwel 58% van het totaal. Ten laste van de BDU komt ca 0,16 miljard, 4% van het totaal. De resterende 38% van de dekking komt uit overige bijdragen van derden, een bedrag van ruim 1,59 miljard. De dekking in het MPI bestaat uit zowel incidentele als structurele middelen. Het grootste gedeelte van de middelen is eenmalig beschikbaar gesteld, bijvoorbeeld via de coalitieafspraken in 2007 en De structurele middelen komen elk jaar opnieuw beschikbaar voor toedeling op projecten. Voor de investeringen gebeurt dit in principe 15 jaar vooruit, bij instroom binnen de horizon van het MPI, wat noodzakelijk is gezien de lange 3

4 doorlooptijd van grotere infrastructuurprojecten. De exploitatiemiddelen en BDU worden in principe 4 jaar vooruit specifiek toegedeeld, bij instroom binnen de horizon van de meerjarenraming van de begroting. Strategisch overzicht van het totale MPI (hoofdstuk 4) De totale ambitie vanuit het beleidsmatig kader wordt geschat op een financiële omvang van ruim 4,8 miljard, waarvan circa 4,6 miljard die binnen de 15 jaar van het MPI valt. Bijna 3,9 miljard van deze ambities is al financieel gedekt en opgenomen in de programma s van het MPI. Daarnaast hebben in diverse onderhandelingen andere partijen officieel aangegeven de intentie te hebben om bij te dragen aan projecten, maar moet hierover nog besloten worden voordat deze bijdragen definitief in het MPI en begroting kunnen worden opgenomen. De hoeveelheid nog te verwachten bijdragen van derden wordt geschat op ongeveer 53 miljoen. Met de uitvoering van de al gedekte projecten is de infrastructuur in Zuid-Holland echter niet af. Naar schatting bestaan op basis van het huidige beleidskader binnen de 15 jaar van het MPI nog ter waarde van circa 649 miljoen aan ambities, waarvoor nog dekking gevonden zou moeten worden om ze uit te kunnen voeren. Met de komst van een nieuw beleidskader met een langere looptijd, zal naar verwachting een groter deel van de ambities buiten de 15 jaar van het MPI gaan vallen. SCHATTING FINANCIELE OMVANG AMBITIES o.b.v. BELEIDSKADER (div. plangrenzen) (par 2.4) 4.846,4 X 1 miljoen SCHATTING FINANCIELE OMVANG AMBITIES BINNEN HORIZON MPI t/m 2028 (par 2.4) 4.586,4 AL GEDEKTE AMBITIES ZOALS OPGENOMEN IN PROGRAMMA S MPI, INCLUSIEF DEFINITIEF TOEGEZEGDE BIJDRAGEN VAN DERDEN (par. 5.2 t/m 5.6) 3.884,1 AMBITIES, WAARVOOR NAAR VERWACHTING DEKKING NOG DEFINITIEF TOEGEZEGD ZAL WORDEN DOOR DERDEN (par. 3.4) 53,3 SCHATTING AMBITIES, WAARVOOR NOG DEKKING MOET WORDEN GEVONDEN BINNEN DE HORIZON MPI t/m 2028 (par 2.4) 649,0 MIDDELEN NOG BESCHIKBAAR VOOR TOEDELING (par 5.7) 253,5 SCHATTING RESTERENDE FINANCIELE BEHOEFTE BINNEN HORIZON MPI t/m ,5 In dit MPI is ook 253,5 miljoen aan middelen opgenomen, die nog beschikbaar zijn of in de toekomst beschikbaar komen voor toedeling. De voor toedeling beschikbare ruimte, waarover in het lopende jaar besloten kon worden, bedraagt 331,7 miljoen, waaronder delen van de 200 miljoen ten gevolge van het Hoofdlijnenakkoord. Hiervoor is op 27 augustus 2013 een voorstel vastgesteld door Gedeputeerde Staten en voorgedragen aan Provinciale Staten. De (beoogde) toedeling is verwerkt onder voorbehoud van besluitvorming door Provinciale Staten op 9 oktober Waar van toepassing is dit aangegeven met voetnoten. De rest van de in totaal beschikbare ruimte van 253,3 miljoen valt wel binnen de horizon van het MPI, maar kan pas op een later tijdstip toegedeeld worden. Als alle nog beschikbare ruimte ingezet wordt op de vooralsnog ongedekte ambities, dan blijft binnen de horizon van het MPI desondanks een financiële behoefte over van ongeveer 395 miljoen. Dit kan verder oplopen als bijvoorbeeld zou blijken dat de inzet van de ruimte op lopende projecten nodig is. In het afgelopen decennium zijn de jaarlijkse provinciale uitgaven voor nieuwe en verbeterde infrastructuur aan het stijgen ten gevolge van eenmalige impulsen van de colleges in 2003, 2007 en Tot 2020 ligt het investeringsniveau daarom hoog, gemiddeld rond de 300 miljoen per jaar. Op de lange termijn zakt de prognose 4

5 van de realisatie terug naar het structureel beschikbare niveau van circa 45 miljoen per jaar. Op basis van de ontwikkelingen en de inhoud van het kaderstellend beleid zullen in de loop van de tijd afwegingen van Provinciale Staten aan de orde zijn over nieuwe, eenmalige impulsen en/of het aanpassen van de structureel beschikbare middelen. Van de opgenomen middelen in de jaren 2014 t/m 2028 met provinciale beleidsvrijheid is ruim tachtig procent juridisch verplicht of bestuurlijk gecommitteerd. De resterende twintig procent is ten tijde van het opstellen van het MPI herprioriteerbaar of nog toedeelbaar. Dit is van belang in relatie tot de onzekerheden en risico s van projecten; indien nodig is deze ruimte met beperkte consequenties beschikbaar voor de benodigde bijsturing. De mate van verplichting binnen het MPI verandert uiteraard afhankelijk van besluiten over toedeling van vrije ruimte in het MPI en met de voortgang van individuele projecten. Uitwerking in programma s (hoofdstuk 5) Het MPI is uitgewerkt in vijf programma's: Wegen, Openbaar Vervoer, Fiets, Verkeersveiligheid en Vaarwegen. Onderwerpen als Dynamisch Verkeersmanagement en Goederenvervoer vinden hun plaats in de programma's Wegen en Vaarwegen. Ook de relevante middelen voor realisatie van de ontsluiting van de IRP s zijn binnen het MPI verdeeld over verschillende programma s (in dit MPI wegen en fiets). Bij elk van de MPI-programma s wordt een overzicht gegeven van de toegevoegde, afgeronde en wezenlijk veranderde projecten. De programma s in dit MPI bevatten in totaal bijna 200 (samengevoegde) projecten (in het programma Fiets zijn ook nog enkele tientallen projecten als overprogrammering in voorbereiding). Hiervan hebben 44 projecten een netto provinciale bijdrage van kleiner dan 1 miljoen. Deze projecten komen in principe direct ten laste van de exploitatiebegroting. De overige projecten met een netto provinciale bijdrage van meer dan 1 miljoen worden in principe geactiveerd als investering. Voor een inhoudelijke toelichting op de grotere projecten wordt verwezen naar de Projectenatlas, die als bijlage bij het MPI wordt geleverd. 5

6 6

7 Inhoudsopgave 1 Inleiding Beleidsmatig kader Inleiding Kaderstellend beleid en uitwerkingen Prioriteiten Hoofdlijnenakkoord Schatting financiële omvang ambities beleidskader Financieel kader Inleiding Achtergrond van de financiële dekkingsbronnen Beschikbare middelen Schatting nog verwachte bijdragen van derden Risico s en onzekerheden Strategisch overzicht Inleiding Overzicht van ambities en beschikbare middelen Prognose van realisatie Flexibiliteit Programmatische uitwerking Inleiding Programma Wegen Programma Openbaar Vervoer Programma Fiets Programma Verkeersveiligheid Programma Vaarwegen Nog voor toedeling beschikbare middelen Overzicht dekking vanuit structurele middelen Overzicht structurele overprogrammering Bijlage 1 Overzicht per regio Losse bijlage Projectenatlas, selectie infrastructuurprojecten 7

8 8

9 1 Inleiding Elk jaar wordt het Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur, afgekort MPI, tegelijk met de begroting van de provincie Zuid-Holland opgesteld en vastgesteld. Het MPI is een planningsinstrument, waarin de financiële middelen voor nieuwe en verbeterde infrastructuur staan weergegeven. Het MPI is een uitwerking van de in programma 2 van de begroting opgenomen middelen voor nieuwe infrastructuur. Met het MPI wordt geen nieuw beleid gemaakt. Ook het toekennen van middelen aan projecten en ontwikkelingen gebeurt in principe in het kader van aparte, inhoudelijke besluiten, waarop de Procedureregeling Projecten MPI van toepassing is. Bij de inhoudelijke besluiten is het overall financiële overzicht, dat het MPI biedt, uiteraard wel van belang. Mede in het kader van de momenteel in ontwikkeling zijnde Visie Ruimte en Mobiliteit, wordt bezien in welke mate het MPI in de toekomst meer sturend kan worden ingezet. Zo bestaat het voornemen om met ingang van 2014 een meer gestandaardiseerd proces voor (her)verdeling van ruimte binnen het MPI op te zetten. Deze opzet zal in samenhang worden afgewogen met het nieuw op te stellen Programma Mobiliteit bij de Visie Ruimte en Mobiliteit. Het overzicht van de projecten is uitgewerkt in de MPI-programma s: wegen, openbaar vervoer, fiets, verkeersveiligheid en vaarwegen. Onderwerpen zoals dynamisch verkeersmanagement, goederenvervoer en milieumaatregelen komen onder deze MPI-programma s terug. Daarnaast wordt inzichtelijk gemaakt welke middelen nog voor (nadere) toedeling beschikbaar zijn. Infrastructuurprojecten kennen een lange periode van voorbereiding en uitvoering. Het starten van een verkenning voor een project is alleen maar zinvol als er enige zekerheid bestaat dat het te zijner tijd ook uitgevoerd gaan worden. Daarom wordt in het MPI een horizon van 15 jaar vooruit gehanteerd. Een dergelijke planning past eveneens in het meerjarenperspectief van bijvoorbeeld het Provinciaal Verkeer en Vervoerplan (PVVP) en van de Rijksstructuurvisie Infrastructuur en Ruimte. Met ingang van het vorige MPI (MPI 2013 t/m 2027) is een nieuwe opbouw gehanteerd met het doel het strategische karakter van het MPI te vergroten. In het verleden weerspiegelde de structuur van het MPI sterk de functie als planningsinstrument voor de begroting; eerst werden de MPI-programma s uitgewerkt voor de vier begrotingsjaren, vervolgens werd een doorkijk gegeven voor de structurele middelen en ambities in de resterende 11 jaar binnen de horizon van het MPI. Het MPI heeft deze functie nog steeds, maar het onderscheid tussen begrotingsjaren en doorkijk is niet meer leidend voor de opbouw. Alle onderdelen zijn gericht op de hele periode van 15 jaar vooruit. Belangrijkste nieuwe element in deze opbouw is hoofdstuk 4, waarin een strategisch overzicht wordt gegeven van het totale investeringsprogramma: verhouding tussen ambitie en beschikbare middelen, prognose van de realisatie in de tijd, neerslag in de begroting en maatregelen om onderbesteding te verminderen en de mate van verplichting en flexibiliteit voor bijsturing. Dit leidt tot de volgende indeling van dit boekwerk. Hoofdstuk 2 beschrijft het voor het MPI relevante beleidsmatig kader, inclusief het Hoofdlijnenakkoord , en geeft een schatting van de financiële omvang van de hieruit volgende ambities. In hoofdstuk 3 wordt het financiële kader geschetst van de diverse dekkingsbronnen, de omvang van de hierop beschikbare en verwachte middelen en de financiële risico s. Hoofdstuk 4 biedt zoals bovenstaand beschreven een strategisch overzicht van het gehele programma. In hoofdstuk 5 is de uitwerking hiervan in de MPI-programma s te vinden, inclusief de nog voor toedeling beschikbare middelen en de doorkijk voor structurele middelen. Tot slot wordt in bijlage 1 een overzicht gegeven van de MPI-projecten per regio. 9

10 10

11 2 Beleidsmatig kader 2.1 Inleiding Het bestuur van de provincie Zuid-Holland heeft de ambitie om de bereikbaarheid van de provincie Zuid-Holland te verbeteren. Deze ambitie is neergelegd in het Provinciaal Verkeer- en Vervoerplan (PVVP) en diverse thematische en gebiedsgerichte uitwerkingen hiervan. In het Hoofdlijnenakkoord zijn de prioriteiten van het college voor deze periode aangegeven. De ambities voor nieuwe en verbeterde infrastructuur zijn voor een belangrijk deel al financieel gedekt met de in het MPI beschreven middelen, maar er resteert op basis van het beleidskader ook nog een substantiële hoeveelheid wensen. Paragraaf 2.2 beschrijft de relatie van het MPI met de hoofdlijnen van het beleidskader, waaronder het Provinciaal Verkeer- en Vervoerplan (PVVP), en uitwerkingen daarvan. In paragraaf 2.3 zijn de prioriteiten uit het Hoofdlijnenakkoord opgenomen, inclusief een overzicht van de extra middelen die ten gevolge van het akkoord in het MPI beschikbaar zijn gesteld. Tot slot wordt in paragraaf 2.4 een schatting gemaakt van de op basis van het beleidskader nog resterende ambities, bovenop de al in de programma s van het MPI opgenomen projecten en ontwikkelingen. 2.2 Kaderstellend beleid en uitwerkingen Provinciaal Verkeer- en Vervoerplan In het Provinciaal Verkeer- en Vervoerplan (PVVP) deel A wordt mobiliteit als een essentieel element voor de hedendaagse samenleving aangemerkt. Het aanbod en de kwaliteit van de verkeersvoorzieningen zijn echter achtergebleven bij de enorme groei naar verplaatsingsmogelijkheden. Een heldere koers is nodig om Zuid-Holland bereikbaar en ook leefbaar te houden. Zuid-Holland kiest daarom voor een beleidsmix van benutten (waar mogelijk) en bouwen (waar nodig). Netwerkefficiency vormt binnen het provinciaal beleid een kernbegrip: het totale netwerk van hoofd- en onderliggende wegen moet beter gaan functioneren. Als resultaat daarvan bepleit Zuid-Holland nadrukkelijk een systeem- en kwaliteitssprong voor zowel de weg als het openbaar vervoer en de fiets. Ook de nadruk op ketenmobiliteit en een betere afstemming tussen ruimtelijke ontwikkeling en het verkeeren vervoersysteem vloeien daaruit voort. Het PVVP deel B (de Beleidsagenda) heeft, evenals deel A, een looptijd tot De algemene beleidslijnen worden hierin geconcretiseerd en geprogrammeerd in de tijd. De beschikbare middelen zijn bij het rijk, de provincie, de kaderwetgebieden en de andere samenwerkende gemeenten echter beperkt. Via een gebied- en corridorgewijze uitwerking is daarom gezocht naar maatwerk en is door opdeling van de maatregelen naar een drietal (tijd)fasen het voorgestane pakket geprioriteerd. Verwachting is dat een nieuwe Visie Ruimte en Mobiliteit incl. bijbehorend programma Mobiliteit als opvolger van het huidige PVVP in de loop van 2014 voor vaststelling zal worden aangeboden aan Provinciale Staten. Het effect van vernieuwd kaderstellend beleid vertaalt zich op zijn vroegst in het volgende MPI 2015 t/m

12 Het kaderstellend beleid op het gebied van mobiliteit en uitwerkingen hiervan zijn in wisselwerking afgestemd met de beleidsvisies van andere kerntaken van de provincie, zoals ruimtelijke ontwikkeling en regionale economie, en met integrale plannen in het fysieke domein. Uitwerkingen voor thema s binnen mobiliteit Binnen het kader van het PVVP is het beleid verder uitgewerkt. In de Nota Operationalisering Openbaar Vervoer schetst de provincie hoe zij samen met haar partners wil bijdragen aan de ontwikkeling van een hoogwaardig en efficiënt openbaar vervoersysteem in Zuid-Holland. Het Fietsplan 2008 en bijbehorende Uitvoeringsprogramma Fiets zet in op een beter fietsnetwerk, aandacht voor communicatie en gedrag en investeringen in stalling- en overstapfaciliteiten. De Beleidsnota Vaarwegen en Scheepvaart geeft de provinciale visie op de beroeps- en recreatievaart in relatie tot het netwerk van tien functioneel samenhangende vaarwegtrajecten. Het Meerjarenplan Verkeersveiligheid beschrijft de verkeersveiligheidambities voor de provincie Zuid-Holland als regievoerder en als wegbeheerder van de provinciale wegen. Gebiedsgerichte uitwerkingen en IRP s Naast deze nota s wordt het beleidskader tevens uitgewerkt in een scala aan projecten, onder meer de Integrale Ruimtelijke Projecten (IRP s) Zuidplaspolder en Oude Rijnzone, de Corridorstudie N207 en de gebiedsuitwerking Haarlemmermeer Bollenstreek. Per gebiedsontwikkeling wordt het doel van de samenwerking vastgelegd in bestuursovereenkomsten en uitvoeringsafspraken. Prestaties en besluitvorming van de partners worden op elkaar afgestemd om tot een integraal samenhangende ontwikkeling te komen. De middelen voor provinciale bijdragen in de ontsluiting van de IRP s zijn verdeeld over verschillende MPIprogramma s (in dit MPI wegen en fiets). TABEL 2.1 PROVINCIALE BIJDRAGEN IN ONTSLUITING IRP s Omschrijving (x 1 miljoen) Gereserveerd voor provinciale bijdrage INTEGRALE GEBIEDSONTWIKKELING ZUIDPLASPOLDER IRP Zuidplaspolder: Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog, inclusief maatregelen brugbediening 144,8 Fietspaden Zuidplaspolder in MPI-programma Fiets (deel van de oorspronkelijke 8,1 miljoen inmiddels gerealiseerd en daarom niet meer opgenomen in het MPI) 7,9 INTEGRALE GEBIEDSONTWIKKELING OUDE RIJNZONE Provinciale bijdrage Maximabrug (25% met een maximum van 10 miljoen), gedekt via budget beschikbaar voor Provinciale bijdragen ontsluiting Integrale Ruimtelijke Projecten Fietspaden IRP Oude Rijnzone in MPI-programma Fiets (deel van de oorspronkelijke 7,5 miljoen inmiddels gerealiseerd en daarom niet meer opgenomen in het MPI) 10,0 6,7 TOTAAL 169,4 Relatie met beheer en onderhoud van infrastructuur De in het MPI beschreven projecten en ontwikkelingen zijn gericht op aanleg van nieuwe infrastructuur en functionele verbeteringen van bestaande infrastructuur. Het dagelijks en structureel onderhoud van de bestaande infrastructuur valt buiten het MPI. Een deel van de projecten voor verbetering van infrastructuur wordt overigens wel integraal uitgevoerd met het beheer en onderhoud. 12

13 Vanzelfsprekend leidt de aanleg van nieuwe (vaar)wegen tot een aanpassing van het totale areaal van provinciale infrastructuur. GS hebben in 2011 besloten om bij nieuwe projecten de beheer- en onderhoudskosten op te nemen in het projectbesluit en in de provinciale meerjarenbegroting ( ). In de voorbereidingsfase van nieuwe provinciale infrastructuur worden ook de kosten van beheer en onderhoud berekend. Daarbij wordt een relatie gelegd tussen ontwerp en beheer en onderhoud (life cycle costing). Aan de hand van het opgestelde ontwerp wordt een onderhoudsraming opgesteld, die gebaseerd is op het ontwerp en is berekend met behulp van de normkosten die zijn genoemd in het rapport Beheer en Onderhoud Transparant (laatste versie juli 2010), waarin de normkosten en budgetbehoefte voor beheer en onderhoud van de provinciale infrastructuur zijn opgenomen. Hiermee wordt het onderhoud voor 30 jaar berekend, via de zogenaamde Contante Waarde. Bij het besluit om over te gaan van voorbereidingsfase naar uitvoeringsfase wordt het onderhoudsbedrag meegenomen. Het benodigde budget voor het beheer en onderhoud wordt structureel opgenomen in de provinciale meerjarenbegroting vanaf het moment van oplevering. 2.3 Prioriteiten Hoofdlijnenakkoord Het Hoofdlijnenakkoord streeft naar een forse verbetering van de bereikbaarheid in Zuid-Holland. Er is gekozen voor extra investeringen in wegen en openbaar vervoer, zodat mensen en goederen snel op de juiste plaats zijn. Er wordt dan ook vol ingezet op de uitvoering van infrastructuurprojecten en er is 200 miljoen extra beschikbaar voor nieuwe prioriteiten. In het bestaande programma worden de volgende accenten gelegd: Afronding in deze collegeperiode van de MerwedeLingelijn, de N210 Krimpenerwaard, de N207 Zuidwestelijke Randweg Gouda en de N209 Bergschenhoek. Aanleg van het HOV-net Zuid-Holland Noord en de Rijnlandroute, waarbij een algemene heroverweging plaatsvindt binnen en tussen de beide projecten. Voor de Rijnlandroute wordt gestreefd naar een verbeterde inpassing met extra middelen uit het totaal beschikbare gebiedsbudget, waarbij 100 miljoen extra beschikbaar is vanuit -middelen. Openbaar vervoer moet in grotere mate als goed alternatief worden ingezet voor het woon-werkverkeer. Er wordt daarom geïnvesteerd in duurzaamheid, veiligheid en toegankelijkheid. Het vraagt ook een hoge frequentie van veel gebruikte lijnen. De leefbaarheid van (kleine) kernen wordt bevorderd door maatwerk. Als gevolg van de korting op de Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer van het rijk is op termijn prioritering nodig. Dit punt wordt taakstellend meegenomen bij de aanbesteding van concessies vanaf 2014 (zie voor de gevolgen van de korting op de BDU binnen het MPI de paragrafen 3.3 Beschikbare middelen en 4.5 Ontwikkelingen en sturing). In deze coalitieperiode is daarnaast 24 miljoen extra beschikbaar om het kwaliteitsniveau van de wegen en vaarwegen te behouden (jaarlijkse lasten in de collegeperiode, een deel van de bestedingen wordt geactiveerd als investering). Functionele verbeteringen, die in het kader van het planmatig beheer en onderhoud worden uitgevoerd, worden in het MPI beschreven. Ook wordt geïnvesteerd in de aanleg van fietsinfrastructuur. Er is 35 miljoen extra beschikbaar voor de realisatie van snelfietsroutes voor woon-werkverkeer, schoolroutes en verbindingen tussen stedelijk en landelijk gebied. 13

14 De extra investeringen t.g.v. het Hoofdlijnenakkoord zijn als volgt opgenomen in het MPI 2014 t/m 2028, waarbij bedragen ten opzichte van het Hoofdlijnenakkoord en vorige MPI gegroeid zijn door indexering naar prijspeil 2014: TABEL 2.2 EXTRA INVESTERINGEN t.g.v. HOOFDLIJNENAKKOORD Omschrijving (x 1 miljoen) Extra investering Hoofdlijnenakkoord PROGRAMMA WEGEN MIRT Haaglanden capaciteitsmaatregelen N211 44,7 Corridor N207 41,6 Noordelijke Ontsluiting Greenport Bollenstreek 7,8 Netwerkintegratie HWN-OWN 30,7 Kleine projecten (tot ca. 5 miljoen) 20,7 Beschikbaar voor lopende projecten en onderhandelingen 26,1 Nieuwe prioriteiten infrastructuur, toegedeeld aan Knoop Leiden West i.h.k.v. Rijnlandroute 36,4 Extra middelen t.b.v. inpassing Rijnlandroute 104,1 Functionele verbeteringen binnen beheer en onderhoud 16,8 PROGRAMMA FIETS Nieuwe woon-werkverbindingen en stad-landverbindingen 36,4 PROGRAMMA VERKEERSVEILIGHEID Maatregelen verkeersveiligheid binnen beheer en onderhoud 12,8 PROGRAMMA VAARWEGEN Functionele verbeteringen binnen beheer en onderhoud 17,1 TOTAAL 395,2 2.4 Schatting financiële omvang ambities beleidskader In deze paragraaf wordt een schatting gegeven van de financiële omvang van de ambities op basis van het in de voorgaande paragrafen beschreven beleidskader, onder meer de Beleidsagenda van het PVVP (deel B), uitwerkingsnota s van het PVVP en besluitvorming over de Integrale Ruimtelijke Projecten (IRP s). Bijna 3,9 miljard van deze ambities is al financieel gedekt en opgenomen in de programma s van het MPI. Daarnaast hebben in diverse onderhandelingen andere partijen officieel aangegeven de intentie te hebben om bij te dragen aan projecten, maar moet hierover nog besloten worden voordat deze bijdragen definitief in het MPI en begroting kunnen worden opgenomen. De hoeveelheid nog te verwachten bijdragen van derden wordt geschat op ruim 53 miljoen (zie paragraaf 3.4). Met de uitvoering van de al gedekte projecten is de infrastructuur in Zuid-Holland echter niet af. Er bestaan nog meer ambities en wensen, waarvoor nog dekking gevonden moet worden om ze uit te kunnen voeren. Een schatting hiervan ter waarde van circa 649 miljoen is opgenomen in tabel

15 TABEL 2.3 SCHATTING FINANCIËLE OMVANG (RESTERENDE) AMBITIE BELEIDSKADER (x 1 miljoen) Omschrijving Totale ambitie Binnen horizon MPI (15 jaar) AL GEDEKTE AMBITIES ZOALS OPGENOMEN IN PROGRAMMA S MPI, INCLUSIEF DEFINITIEF TOEGEZEGDE BIJDRAGEN VAN DERDEN (par. 5.2 t/m 5.6) 3.884, ,1 AMBITIES, WAARVOOR NAAR VERWACHTING DEKKING NOG DEFINITIEF TOEGEZEGD ZAL WORDEN DOOR DERDEN (par. 3.4) 53,3 53,3 SCHATTING AMBITIES o.b.v. BELEIDSKADER, WAARVOOR NOG DEKKING MOET WORDEN GEVONDEN Ontsluiting Zuidplaspolder wegen langere termijn Duinpolderweg (verbinding N206-N208-N205) ) N207 Corridor: capaciteitsuitbreiding Alphen-Leimuiden (bovenop al voorziene maatregelen), inclusief maatregelen brug Ringvaart Haarlemmermeer N207 corridor: bereikbaarheid Greenport Boskoop (bovenop al voorziene maatregelen), waaronder Westelijke Randweg Waddinxveen en passage Hazerswoude-Dorp Capaciteitsverruiming Zuidvleugelwegen van bijzonder belang (OWN+) op langere termijn Netwerkbeheer en verkeersmanagement provinciale wegen Functionele aanpassingen wegen in trajecten beheer en onderhoud Ontsluiting Zuidplaspolder OV langere termijn 10 5 Kwaliteitsverbetering infrastructuur OV StedenbaanPlus op lange termijn Kwaliteitsverbetering en bereikbaarheid haltes OV, waaronder R-net 10 5 Programma Fiets langere termijn (bovenop al voorziene projecten) Duurzaam Veilig en Essentiële Herkenbaarheidskenmerken (EHK) Functionele aanpassingen vaarwegen en bruggen in trajecten beheer en onderhoud Subtotaal ambities waarvoor nog dekking gevonden moet worden 909,0 649,0 TOTALE AMBITIE 4.846, ,4 1) De kosten van de Duinpolderweg (verbinding N206-N208-N205) worden geschat op 124 miljoen. Daarvoor is 27,5 miljoen al gereserveerd in het MPI ( 28,6 miljoen na indexering naar prijspeil 2014) en wordt een bijdrage van Holland Rijnland verwacht van 12,5 miljoen. Voor het dekken van de resterende 84 miljoen lopen onderhandelingen met andere regionale partijen en met het rijk i.h.k.v. de structuurvisie SMASH. 15

16 Alles bij elkaar leidt dit tot een schatting van de totale financiële omvang van de ambities van ruim 4,8 miljard. In het MPI wordt een planningshorizon gehanteerd van 15 jaar vanwege de lange doorlooptijd van infrastructurele projecten. Toch zullen niet alle ambities op basis van het beleidskader binnen deze horizon vallen. Daarom wordt naast een schatting van de totale omvang van de nog resterende ambities ook een aanname gedaan over het deel dat ideaal gesproken binnen de horizon van 15 jaar van het MPI tot realisatie zou moeten komen. Dit is nodig om een overzicht te kunnen geven van hoe de ambities zich verhouden tot de beschikbare middelen in dezelfde periode (zie paragraaf 4.2). Momenteel valt slechts een beperkte hoeveelheid ambitie buiten de termijn van het MPI; bijna 4,6 miljard ligt binnen de horizon van 15 jaar. Een nieuw programma Mobiliteit zal naar verwachting leiden tot aanpassing van de totale ambities van het beleidskader. Ook zal de planhorizon later liggen dan van het huidige PVVP (2020), waarschijnlijk 2030 met een doorkijk naar de verdere toekomst. Het is daardoor mogelijk dat een groter deel van de ambities op basis van een nieuwe visie buiten de 15 jaar van het MPI zal vallen. De lijst van ambities waarvoor nog dekking moet worden gevonden in tabel 2.3 geeft een indicatie van projecten, die bij het toedelen van investeringsruimte in aanmerking kunnen komen, maar is hiervoor niet limitatief. Het is echter geen besluitvorming over de scope of status van de genoemde projecten. Ook wordt geen voorschot genomen op welk aandeel in de financiële dekking van de provincie of andere partijen verwacht mag worden. Voor wat betreft het provinciale aandeel bestaan binnen het huidige MPI nog mogelijkheden voor toedeling van middelen. De nog beschikbare ruimte voor toedeling bedraagt in totaal ruim 253 miljoen (zie onder meer paragraaf 4.2 en paragraaf 5.7). Voor de overige ambities zal in de toekomst aparte besluitvorming moeten plaatsvinden over de beschikbare financiële dekking en/of aanpassing en fasering van ambitie. 16

17 3 Financieel kader 3.1 Inleiding Het MPI heeft een nauwe samenhang met de provinciale Begroting en meerjarenraming. In paragraaf 3.2 wordt de achtergrond geschetst van de diverse financiële dekkingsbronnen, die voor het MPI van belang zijn. Vervolgens wordt in paragraaf 3.3 een overzicht gegeven van de omvang van de beschikbare dekking uit deze bronnen. Paragraaf 3.4 geeft een schatting van bijdragen van andere partijen, die wel worden verwacht, maar vooralsnog onvoldoende zeker zijn toegezegd voor directe opname in de begroting. Tot slot worden in paragraaf 3.5 risico s en onzekerheden van de dekkingsbronnen en projecten behandeld. 3.2 Achtergrond van de financiële dekkingsbronnen Voor het MPI zijn de volgende financiële dekkingsbronnen van belang: Provinciale investeringen en exploitatie ( netto ). De Brede Doeluitkering verkeer en vervoer (BDU). Begrotingstechnisch valt de BDU onder de bijdragen van derden. Beleidsmatig kan de provincie binnen bereikbaarheidsdoelen haar eigen afweging maken over de verdeling van de middelen, bijvoorbeeld over exploitatie openbaar vervoer en nieuwe infrastructuur. Om deze reden wordt BDU in het MPI apart behandeld. Overige bijdragen van derden. Provinciale investeringen en exploitatie ( netto ) Een belangrijk deel van de projecten voor nieuwe en verbeterde infrastructuur die de provincie realiseert wordt ten laste gebracht van algemene middelen provincie. Dit wordt ook wel aangeduid als netto lasten, ofwel de totale realisatie ( bruto ) min de bijdragen van derden. Belangrijke voeding van de algemene middelen zijn de opcenten Motorrijtuigenbelasting en de uitkering Provinciefonds. In de beleidsnota Investeringen, Waarderingen en Afschrijvingen (Nota IWA) is bepaald dat de provinciale bijdragen aan projecten van minder dan 1 miljoen direct ten laste van de exploitatiebegroting worden gebracht. provinciale bijdragen groter dan of gelijk aan 1 miljoen worden in principe geactiveerd als investering; dit is echter geen verplichting. De rente- en afschrijvingslasten (kapitaallasten) van de investeringen worden jaarlijks ten laste van de exploitatiebegroting gebracht. Binnen het MPI zijn zowel incidentele als structurele investeringen en exploitatie opgenomen. Het grootste gedeelte van de middelen is incidenteel beschikbaar gesteld, bijvoorbeeld via de coalitieafspraken in 2007 en De structurele middelen komen elk jaar opnieuw beschikbaar voor toedeling op projecten. Voor de investeringen gebeurt dit in principe 15 jaar vooruit, bij instroom binnen de horizon van het MPI, wat noodzakelijk is gezien de lange doorlooptijd van grotere infrastructuurprojecten. De exploitatiemiddelen worden in principe 4 jaar vooruit specifiek toegedeeld, bij instroom binnen de horizon van de meerjarenraming van de begroting. Een specificatie van de beschikbare dekking op basis van de doorkijk structurele middelen 15 jaar vooruit is te vinden in paragraaf 5.8. Voor de compensatie van prijsstijgingen in de markt indexeert de provincie Zuid-Holland de toekomstige jaarschijven van haar netto bijdragen in het MPI, inclusief de structurele middelen, op basis van de IBOI-ramingen 17

18 uit het Centraal Economisch Plan (CEP) van het CPB peildatum maart/april. Dit geeft de gemiddelde prijsstijging weer van de bruto investeringen van de collectieve sector, onder meer in infrastructuur voor wegen, fietspaden en openbaar vervoer. Het IBOI percentage voor indexering naar 2014 is door het CPB in april 2013 vastgesteld op 1,25%. BDU In 2005 is de Wet Brede Doeluitkering verkeer en vervoer (BDU) in werking getreden. Deze wet is gericht op het verbeteren van de uitvoering van het verkeer- en vervoersbeleid op regionaal niveau in samenhang met dat op landelijk niveau. Vanuit de BDU wordt onder meer bekostigd: de exploitatie van het openbaar vervoer; het verbeteren van de haltetoegankelijkheid; het verbeteren van de sociale veiligheid; een bijdrage aan provinciale infrastructurele projecten; projecten van lokale wegbeheerders ten behoeve van de regionale infrastructuur; projecten op het gebied van gedragsbeïnvloeding. Voor het structurele, jaarlijks uitgekeerde deel van de BDU (het zogenaamde relatieve deel ) hebben de decentrale overheden (provincies en stadsregio s) de ruimte om zelf prioriteiten te stellen. De provincie stelt daartoe jaarlijks een Bestedingsplan BDU op. Deze beleidsvrijheid is de reden dat de BDU apart in het MPI in beeld wordt gebracht, hoewel het begrotingstechnisch geldt als een bijdrage van derden. Daarnaast kunnen op grond van de Wet BDU specifieke subsidies door het rijk worden verstrekt (het zogenaamde absolute deel ). Zoals al aangekondigd bij de besluitvorming over het huidige MPI 2013 t/m 2027 is met ingang van het nieuwe MPI 2014 t/m 2028 de structurele bijdrage van 6 miljoen per jaar vanuit het Bestedingsplan BDU aan provinciale infrastructuur direct te koppelen aan de huidige structurele bijdrage van 6 miljoen netto provinciale middelen in het Bestedingsplan BDU. Deze bijdrage hoeft daardoor niet meer via het Bestedingsplan te lopen, maar kan direct in de begroting worden gekoppeld aan de verbetering van provinciale infrastructuur zoals opgenomen in het MPI.Dit betekent overigens niet dat het MPI in het geheel geen bijdragen van derden via de BDU bevat. Ten eerste zal de afronding van projecten, waaraan al eerder een provinciale bijdrage vanuit de BDU is toegekend nog meerdere jaren duren. Ten tweede wordt de BDU soms ook gebruikt door het rijk voor het verstrekken van projectspecifieke subsidies (het zogenaamde absolute deel van de BDU). Hierover heeft de provincie echter geen beleidsvrijheid; het bedrag mag alleen voor de gespecificeerde projecten worden ingezet. Verwachting is dat daarom op termijn de BDU als apart gespecificeerde dekking in het MPI kan vervallen en als onderdeel van de algemene bijdragen van derden kan worden beschouwd. Bijdragen uit de BDU in het MPI worden in principe niet geïndexeerd. Er wordt rekening gehouden met het bedrag dat in een gegeven jaar uitgekeerd moet worden, niet met het huidige prijspeil in de markt. Bijdragen van derden overig De overige bijdragen van derden zijn alle inkomsten op projecten anders dan de BDU, die uitgekeerd wordt aan de provincie Zuid-Holland. Dit bestaat vrijwel geheel uit projectspecifieke bijdragen van rijk, stadsregio s, gemeenten en waterschappen. Als deze partijen hun bijdragen ten laste van hun BDU dekken, dan wordt dit toch beschouwd als een bijdrage van derden overig. 18

19 Het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) van het Rijk geeft een overzicht van de aanleg- en benuttingsprojecten op het terrein van natte en droge infrastructuur. Het onderdeel regionale/lokale projecten in het MIRT was in het verleden strikt beperkt tot projecten met een investeringsniveau van meer dan 112,5 miljoen, de eerder in deze paragraaf beschreven BDU-grens. Op dit principe is onder meer de rijksbijdrage aan de Rijnlandroute en RijnGouwelijn gebaseerd. In de Nota Mobiliteit is vastgesteld dat wanneer een regionaal project effectiever is voor het oplossen van een probleem op het hoofdwegennet, dan een vergelijkbare investering op HWN-niveau, ook een bijdrage uit het MIRT mogelijk is. In het laatste geval is dit dus niet de BDU-grens het bepalende gegeven, maar een gezamenlijk verkeerskundig belang van rijk en regio. De afgesproken cofinanciering uit het MIRT voor de Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog, onderdeel van het IRP Zuidplaspolder, is hiervan een concreet voorbeeld. Naast het rijk leveren ook de stadsregio s, gemeenten en waterschappen financiële bijdragen in de projecten. Zoals eerder in deze paragraaf beschreven, wordt een deel van deze bijdragen gedekt uit de BDU van de stadsregio Rotterdam en van het stadsgewest Haaglanden. Deze bijdragen vallen onder de overige bijdragen van derden. Ditzelfde geldt voor bijdragen aan projecten van gemeenten uit middelen, die zij hebben ontvangen via de regionale BDU of de regionale middelen Duurzaam Veilig. Indexering van de overige bijdragen van derden is afhankelijk van de per project gemaakte afspraken. 3.3 Beschikbare middelen In tabel 3.1 is de omvang van de diverse dekkingsbronnen in dit MPI opgenomen. Dit is inclusief de realisatie tot en met 2012 op nog lopende projecten. Pas als projecten volledig afgerond zijn en boekhoudkundig worden gesloten vervallen ze uit het MPI. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat een weg, die al geruime tijd geleden in gebruik is gesteld, nog als project in het MPI voor komt, omdat er nog gerelateerde werkzaamheden in uitvoering zijn op het omliggende wegennet. TABEL 3.1 BESCHIKBARE MIDDELEN DEKKINGSBRONNEN MPI (x 1 miljoen) Dekkingsbron Omvang Aandeel ALGEMENE MIDDELEN (NETTO) Te activeren als investeringen (inclusief realisatie t/m 2013) 1.751,3 42% Te activeren als investeringen, o.b.v. doorkijk structurele middelen ( 28,5 mln. p.j.) 313,5 8% Ten laste van de exploitatiebegroting (inclusief realisatie t/m 2013) 130,8 3% Ten laste van de exploitatiebegroting, o.b.v. doorkijk structurele middelen ( 17,4 mln. p.j.) 191,6 5% Subtotaal algemene middelen 2.387,2 58% BDU (INCLUSIEF REALISATIE t/m 2013) 158,2 4% OVERIGE BIJDRAGEN VAN DERDEN (INCLUSIEF REALISATIE t/m 2013) 1.592,2 38% TOTAAL (BRUTO) 4.137,6 100% 19

20 In totaal is in het MPI bijna 4,15 miljard opgenomen, inclusief de realisatie op lopende projecten. De dekking uit provinciale investeringen en exploitatie bedraagt iets minder dan 2,39 miljard, ofwel 58% van het totaal. Ten laste van de BDU komt 0,16 miljard, 4% van het totaal; het aandeel is gehalveerd in verband met de directe inzet van netto exploitatiemiddelen in plaats van BDU, zoals beschreven in paragraaf 3.2. De voorziene besteding van de BDU-middelen is opgenomen in tabel 3.2. De resterende 38% van de dekking komt uit overige bijdragen van derden, een bedrag van ruim 1,59 miljard. Dit is exclusief de nog verwachte, maar nog niet direct in de begroting opgenomen bijdragen van derden, waarvan een schatting is opgenomen in paragraaf 3.4. Ten gevolge van het landelijke regeerakkoord van september 2011 is de BDU-uitkering verlaagd. In het GS-besluit van 28 juni 2011 ( ) over de gevolgen van deze korting van rijkszijde is een meerjarig perspectief geschetst uitgaand van een korting op de beschikbare middelen voor provinciale infrastructuur van 2 miljoen per jaar. In dit MPI 2014 t/m 2028 zijn de laatste resterende taakstellingen voor de jaren 2014 en 2015 ingevuld door inzet van incidentele vrijval in de programma s wegen en OV. TABEL 3.2 PROJECTEN IN HET MPI MET EEN BIJDRAGE UIT BDU Projectnummer Omschrijving Bijdrage (x 1 mln) B N207 OTA plus oml. N207/RW1, 1e en 2e fase 10,5 B N207 ZW Randweg Gouda 21,6 B N208 Rotonde Sassenheim t.p.v. N443 0,9 B N210 Wegvak Krimpenerwaard 6,1 B N217 Omleiding Stougjesdijk 4,4 B N218 Hartelcorridor aanleg fietsbrug 0,1 B N219 Omleiding Zevenhuizen 28,4 B Provinciale bijdrage aan fietsbrug Leiden Merenwijk - Poelgeest 0,8 B20001 Ontwikkeling buscorridors (Coalitieakkoord) - Algemeen 28,2 B Ontwikkeling buscorridors (Coalitieakkoord) Alphen aan den Rijn - Schiphol 6,8 B210052A HOV-NET Zuid-Holland Noord 2,3 B Merwede Linge Lijn 3,6 B N207 Beperkte busvoorzieningen 0,4 B Spoortunnel Delft (bijdrage aan derde) 5,0 EN Maatregelen verkeersveiligheid trajecten 2012 ev investering 2,7 EN A Verkeersveiligheid maatregelen trajecten DBI, waaronder duurzaam veilig (bijdrage uit Coalitieakkoord) EN Maatregelen verkeersveiligheid trajecten 2012 ev exploitatie 1,0 EN Kruising N207 - N454 (Coenecoopbrug - Waddinxveen) 2,0 EN Rotonde N208 - Meer en Duin 1,1 EN Rotonde N208 2e Poellaan-Catharijnelaan 0,5 EN Rotonde N209 Benthuizenweg-Omleidingsweg (Benthuizen) 2,3 EN Veiligheidsmaatr. traject N209b: (nieuw) Reconstructie Gemene-/ Hoogeveenseweg 1,1 EN Rotonde N210 Lopikerplein te Schoonhoven Bijdrage 0,5 EN Aansluiting N215 - Nieuwe Tonge (Middelharnis) 1,0 EN N215 Melissant - Dirksland 4,4 EN Aanpassingen hoofdrijbaan N223 (Westland, Midden-Delfland) 0,9 0,5 20

21 Projectnummer Omschrijving Bijdrage (x 1 mln) EN Kruising N444 - Op/afrit A44 (Postviaduct - Voorhout) 3,4 Parallelweg N214B 6,0 B F267 Leiderdorp - viaduct A4 - de Does 2,2 B F267.2 Leiderdorp - Koudekerk; gedeelte Zoeterwoude Dorp - Leiderdorp 3,0 Uitvoeringsprogramma fiets ,5 TOTAAL 158,2 3.4 Schatting nog verwachte bijdragen van derden Bijdragen van derden worden pas opgenomen in begroting en het projectbudget in het MPI als een grote mate van zekerheid bestaat over toekenning hiervan. Dit geldt voor bijdragen waaraan derden zich juridisch verplicht hebben dan wel waarover geen wezenlijk inhoudelijk en procesmatig voorbehoud is gemaakt. Tegelijk worden in onderhandelingen soms al wel intenties uitgesproken en /of voorwaardelijke toezeggingen gedaan voor bijdragen in projecten. Op basis hiervan is in tabel 3.3 een schatting opgenomen van nog verwachte bijdragen van derden. Dit is uitsluitend gebaseerd op situaties waarin een intentie door een andere partij officieel is aangegeven, bijvoorbeeld in bestuurlijk overleg, inclusief een concreet bedrag. Hierover moet nog besloten worden voordat deze bijdragen definitief in het MPI en begroting kunnen worden opgenomen. Met de verwachte bijdragen van derden wordt geen voorschot genomen op bijdragen die de provincie graag van anderen zou willen ontvangen, maar waarvan een dergelijke indicatie niet is gegeven. TABEL 3.3 SCHATTING NOG VERWACHTE BIJDRAGEN VAN DERDEN (x 1 miljoen) Omschrijving Verwachte bijdrage Afspraken BO-II RGL-Oost: ontsluiting BioScience Park, bijdragen rijk en gemeente Leiden 20,0 Maatregelen Bereikbaarheidsstudie Grensstreek provincie Zuid-Holland en provincie Noord-Holland, verbinding N206-N208-N205 (Noordelijke Ontsluiting Greenport), bijdrage regio Holland Rijnland Ontwikkeling buscorridors: Sassenheim (Duin-Bollenstreek) Schiphol, bijdragen andere regionale partijen 20,8 TOTAAL 53,3 12,5 De schatting van nog verwachte bijdragen van derden is van belang om een beeld op te bouwen van de strategische situatie op specifieke projecten en van de verhouding tussen de totale ambities en beschikbare middelen (zie paragraaf 4.2). 3.5 Risico s en onzekerheden Risico s van de dekkingsbronnen De netto provinciale dekking voor de diverse projecten is verankerd in de provinciale begroting. Ook van de jaarlijkse hoeveelheid structurele middelen (periode 2018 t/m 2028) mag bij gelijkblijvend beleid en externe omstandigheden verantwoord worden aangenomen dat ook deze middelen beschikbaar zullen komen. 21

22 Een risico in dit verband vormt de indexering van rijksbijdragen. In 2012 en 2013 heeft er wisselend indexatie van de bijdragen vanuit het Rijk plaatsgevonden. Onder het huidige economische klimaat is indexering van de Rijksbijdragen in de komende jaren een risico. De in het MPI opgenomen budgetten zijn in principe exclusief BTW, omdat de provincie de BTW op haar projecten (uitzonderingssituaties daargelaten) terug kan claimen via het BTW-compensatiefonds. De verhoging van de BTW van 19% naar 21% op 1 oktober 2012 heeft echter voor een beperkt aantal projecten wel gevolgen, voornamelijk omdat eerder toegezegde rijksbijdragen inclusief BTW niet opgehoogd worden om het verschil te compenseren. Dit betreft onder andere de projecten Rijnlandroute en Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog. Om de gevolgen hiervan op te vangen wordt bij de besluitvorming over dit MPI voorgesteld om hiervoor 18,5 miljoen ( 18,7 miljoen na indexering) vanuit de voor toedeling beschikbare middelen aan te wenden. Het ministerie van Financiën heeft een wetsvoorstel gemaakt voor Houdbare Overheidsfinanciën, de wet HOF. Kern van de wet is dat er normen worden opgenomen voor de bijdrage van de decentrale overheden aan het EMU-tekort. Op termijn kan invoering van de wet HOF er toe leiden dat de norm voor de provincie Zuid-Holland aanzienlijk lager komt te liggen. Op dat moment zal bepaald moeten worden in hoeverre dit op gespannen voet staat met het voorgenomen tempo van investeringen in het MPI. Risico s en onzekerheden van projecten Naast risico s voor de dekkingsbronnen spelen de risico s en onzekerheden binnen de afzonderlijke projecten. Zo kan de projectscope bij uitwerking van Voorlopig Ontwerp en Definitief Ontwerp hoger uitvallen dan oorspronkelijk verwacht, inclusief het risico dat de gehanteerde standaardindexering volgens het IBOI-percentage voor het specifieke project tekort schiet. Dergelijke tegenvallers worden in eerste instantie op het niveau van het MPI budgetneutraal opgevangen, via voorstellen voor herverdeling van vrijval ( meevallers ). Mocht dit op enig moment ontoereikend blijken te zijn, dan is aparte besluitvorming over herprioritering en/of beschikbaar stellen van extra middelen nodig. De grotere risico s in projecten worden ook opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen van de begroting, waarbij een onderscheid gemaakt wordt in via het weerstandvermogen afgedekte risico s en informatief gemelde risico s. Dit algemene principe functioneert vooral goed wanneer het programma bestaat uit een groot aantal kleinere projecten in variërende stadia van voorbereiding en uitvoering. De onzekerheden en risico s van projecten in uitvoering kunnen dan verantwoord worden opgevangen door bij te sturen op proje/cten die nog in voorbereiding zijn. Incidenteel worden extra maatregelen voor afdekking van onzekerheden en risico s getroffen, vooral bij zeer grote projecten. Vanwege de onzekerheidsmarges van de Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog en het HOV-net Zuid- Holland Noord is in 2010 in het MPI een totaal volume van 100 miljoen aan projecten aangewezen, die voorlopig niet beschikbaar zijn voor verdere uitwerking in verband met het behouden van voldoende flexibiliteit. Ondertussen is bij de besluitvorming over het HOV-net, net als bij de Rijnlandroute, rekening gehouden met het afdekken van onzekerheidsmarges binnen het projectbudget. Daarom is het volume dat voorlopig niet beschikbaar is voor verdere uitwerking teruggebracht tot 45 miljoen, uitsluitend gekoppeld aan de onzekerheid van de Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog. In paragraaf 4.4 is een inschatting gemaakt van de mate van verplichting binnen het MPI en daarmee onder meer de flexibiliteit voor het opvangen van risico s en onzekerheden. 22

23 4 Strategisch overzicht 4.1 Inleiding In hoofdstuk 2 is het beleidsmatig kader op het gebied van mobiliteit behandeld en een schatting gemaakt van de financiële omvang van ambities voor nieuwe en verbeterde infrastructuur, die hieruit volgen. In hoofdstuk 3 is het financiële kader en de beschikbare middelen vastgelegd. Dit hoofdstuk brengt dit samen in een overzicht van aan ambities toegedeelde middelen, resterende ambities en middelen die nog beschikbaar zijn voor toedeling (paragraaf 4.2). Ook wordt op hoofdlijn een prognose gegeven van de realisatie in de tijd en de resulterende neerslag in de provinciale begroting (paragraaf 4.3) Tot slot wordt een schatting gemaakt van de mate van verplichting binnen het MPI en daarmee de flexibiliteit voor bijsturing (paragraaf 4.4). 4.2 Overzicht van ambities en beschikbare middelen TABEL 4.1 GESCHATTE OMVANG AMBITIES IN VERHOUDING TOT BESCHIKBARE MIDDELEN (x 1 miljoen) SCHATTING FINANCIELE OMVANG AMBITIES o.b.v. BELEIDSKADER (div. plangrenzen) (par 2.4) 4.846,4 SCHATTING FINANCIELE OMVANG AMBITIES BINNEN HORIZON MPI t/m 2028 (par 2.4) 4.586,4 AL GEDEKTE AMBITIES ZOALS OPGENOMEN IN PROGRAMMA S MPI, INCLUSIEF DEFINITIEF TOEGEZEGDE BIJDRAGEN VAN DERDEN (par. 5.2 t/m 5.6) Prognose realisatie t/m ,5 Toegedeeld op projecten, prognose realisatie in 2014 t/m ,1 Toegedeeld op projecten, prognose realisatie in 2018 t/m ,5 1) TOTAAL 3.884,1 AMBITIES, WAARVOOR NAAR VERWACHTING DEKKING NOG DEFINITIEF TOEGEZEGD ZAL WORDEN DOOR DERDEN (par. 3.4) 53,3 SCHATTING AMBITIES, WAARVOOR NOG DEKKING MOET WORDEN GEVONDEN BINNEN DE HORIZON MPI t/m 2028 (par 2.4) 649,0 MIDDELEN NOG BESCHIKBAAR VOOR TOEDELING (par 5.7) Beschikbaar voor lopende projecten en onderhandeling (wegen) 15,2 Nog toe te delen incidentele vrijval 2,6 Beschikbaar voor toedeling bij instroom in begrotingsjaren o.b.v. structurele middelen Exploitatie 191,6 Nog toe te delen structurele investeringen, vooralsnog niet beschikbaar voor uitwerking ivm onzekerheidsmarges Parallelstructuur A12 BTW-verhoging 19-21% => daardoor tekort schietende rijksbijdragen 18,7 2) TOTAAL 253,5 25,4 1) SCHATTING RESTERENDE FINANCIELE BEHOEFTE BINNEN HORIZON MPI t/m ,5 1) Binnen deze budgetten in totaal 45 miljoen vooralsnog niet beschikbaar voor uitwerking i.v.m. onzekerheidsmarges, waarvan 19,6 miljoen toegedeelde en 25,4 miljoen toe te delen investeringen. 2) Nog toe te delen naar de projecten, die geconfronteerd worden met gevolgen van de BTW-verhoging van 19% naar 21% 23

24 In tabel 4.1 is weergegeven hoe de geschatte omvang aan ambities voor nieuwe en verbeterde infrastructuur uit het beleidskader zich verhoudt tot de beschikbare middelen op totalen. Tabel 4.2 geeft een vergelijkbaar beeld met tabel 4.1, maar in plaats van op totalen gericht op inhoudelijke specificatie van de projecten, resterende ambities en nog voor toedeling beschikbare middelen. Omwille van de overzichtelijkheid zijn waar mogelijk projecten in beleidsmatig samenhangende clusters gepresenteerd. Het cluster Netwerkintegratie Hoofdwegennet Onderliggend wegennet bevat bijvoorbeeld de lopende projecten voor verbetering van de HWN-OWN aansluitingen A15/N3, A16/N3 en N57/N218, maar ook de op langere termijn nog gereserveerde middelen voor HWN-OWN aansluitingen en vooralsnog ongedekte ambities binnen het Bereikbaarheidspakket Zuidvleugel. De projecten of clusters van projecten met een netto provinciale bijdrage van meer dan 10 miljoen zijn afzonderlijk opgenomen. De rest van de projecten, met een netto provinciale bijdrage van minder dan 10 miljoen per stuk, zijn per programma opgenomen als Overige lopende projecten. Een volledige uitwerking van de programma s is te vinden in hoofdstuk 5. Zoals beschreven in paragraaf 2.4 wordt de totale ambitie vanuit het beleidsmatig kader geschat op een financiële omvang van ruim 4,8 miljard, waarvan circa 4,6 miljard die binnen de 15 jaar van het MPI valt. Bijna 3,9 miljard van deze ambities is al financieel gedekt en opgenomen in de programma s van het MPI. Daarnaast hebben in diverse onderhandelingen andere partijen officieel aangegeven de intentie te hebben om bij te dragen aan projecten, maar moet hierover nog besloten worden voordat deze bijdragen definitief in het MPI en begroting kunnen worden opgenomen. De hoeveelheid nog te verwachten bijdragen van derden wordt geschat op ongeveer 53 miljoen (paragraaf 3.4). Met de uitvoering van de al gedekte projecten is de infrastructuur in Zuid-Holland echter niet af. Naar schatting bestaan binnen de 15 jaar van het MPI op basis van het huidige beleidskader nog ter waarde van circa 649 miljoen aan ambities, waarvoor nog dekking gevonden zou moeten worden om ze uit te kunnen voeren. In dit MPI is ook 253,5 miljoen aan middelen opgenomen, die nog beschikbaar zijn of in de toekomst beschikbaar komen voor toedeling. De voor toedeling beschikbare ruimte, waarover in het lopende jaar besloten kon worden, bedraagt 331,7 miljoen, waaronder delen van de 200 miljoen ten gevolge van het Hoofdlijnenakkoord. Hiervoor is op 27 augustus 2013 een voorstel vastgesteld door Gedeputeerde Staten en voorgedragen aan Provinciale Staten. Door indexering naar prijspeil 2014 is dit bedrag gestegen naar 335,9 miljoen. De rest van de in totaal beschikbare ruimte van 253,5 miljoen valt wel binnen de horizon van het MPI, maar kan pas op een later tijdstip toegedeeld worden. Als alle nog beschikbare ruimte ingezet wordt op de vooralsnog ongedekte ambities, dan blijft binnen de horizon van het MPI desondanks een financiële behoefte over van ongeveer 395 miljoen. Dit kan verder oplopen als bijvoorbeeld zou blijken dat de inzet van de beschikbare ruimte op lopende projecten nodig is. Voor deze resterende ambities zal in de toekomst aparte besluitvorming moeten plaatsvinden over de financiële dekking. Enerzijds kan dit worden gezocht in besluiten over in de toekomst voor toedeling beschikbaar komende (structurele) ruimte, herprioritering, vrijval en het beschikbaar stellen van eventuele nieuwe financiële middelen, bijvoorbeeld als impuls in volgende collegeperiodes. Anderzijds kunnen besluiten worden genomen over het aanpassen van de totale ambitie, uitwerking en fasering van de projecten in kwestie, bijvoorbeeld naar aanleiding van de verwachte nieuwe Beleidsvisie Mobiliteit. 24

25 TABEL 4.2 INHOUDELIJKE SPECIFICATIE VAN AMBITIES EN BESCHIKBARE MIDDELEN (x 1 miljoen) AMBITIE t/m 2028 Schatting Dekking o.b.v. programma kosten Totaal Omschrijving niveau Derden BDU overig BUDGET Dekking doorkijk / BDU Prognose realisatie t/m NOG VER- WACHTE BIJDRAGEN Derden overig NOG TE DEKKEN AMBITIE t/m 2028 OPMERKINGEN PROGRAMMA WEGEN N206 Rijnlandroute 821,5 821,5 220,5 536,9 64,1 18,4 123,5 679,6 Corridor N207 (lopende projecten plus ambitie langere termijn) 233,1 113,1 100,6 12,5 6,9 90,2 16,0 120,0 N207 Zuidwestelijke Randweg Gouda 91,8 91,8 47,0 21,6 23,2 85,2 6,6 N207 Overslagterminal Alphen / Aansluiting N11 42,9 42,9 18,0 10,5 14,4 37,3 5,6 N209 Rotterdam-Zoetermeer 129,7 129,7 31,1 98,6 97,2 32,5 N210 Reconstructie 116,8 116,8 98,8 6,1 11,9 115,3 1,5 N211 capaciteitsmaatregelen (gedeelte A4-N222) en Ongelijkvloerse kruising Erasmusweg-Lozerlaan-Wippolderlaan 52,4 52,4 49,5 2,9 4,2 17,6 30,6 N214/N216 Alblasserwaard ongelijkvloerse kruising 16,2 16,2 7,9 8,3 8,7 7,5 N219 Omleiding Zevenhuizen 46,8 46,8 16,6 28,4 1,8 44,6 2,2 N222 Verlengde Veilingroute (project 3in1 Westland) 145,9 145,9 41,9 104,0 80,9 65,0 N470/N471 Delft-Zoetermeer-Rotterdam, incl evt aanpassingen irt A ,8 264,8 30,9 181,9 52,0 212,8 52,0 IRP Zuidplaspolder: Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog 283,3 283,3 112,0 138,5 32,8 17,3 192,5 73,5 IRP Zuidplaspolder: ontsluiting wegen langere termijn 25,0 0,0 25,0 IRP Oude Rijnzone, waaronder provinciale bijdrage Maximabrug Oude Rijn Grensstreek PNH, waaronder Duinpolderweg (verbinding N205- N208-N206) DVM Wegen, inclusief ambitie netwerkbeheer en verkeersmanagement Netwerkintegratie HWN-OWN, waaronder aansluitingen en beschikbaar voor (MIRT) afspraken Deltapoort Logistieke verbindingen en bereikbaarheid havenindustrieel en maritiem complex 10,4 10,4 10,4 2,5 7,9 138,4 41,9 19,5 0,9 0,7 20,8 3,6 12,7 25,6 12,5 84,0 60,4 20,4 20,4 8,1 10,3 2,0 40,0 124,5 124,5 55,9 25,3 43,3 28,3 52,9 43,3 38,2 38,2 28,8 9,4 16,0 22,2 Verbetering kruisingen weg-vaarweg 10,1 10,1 10,1 6,0 4,1 Functionele aanpassingen wegen in trajecten beheer en onderhoud 66,3 36,3 26,2 10,1 15,7 18,6 2,0 30,0 Capaciteitsverruiming Zuidvleugelwegen van bijzonder belang (OWN+) op langere termijn 125,0 0,0 125,0 Energietransitie infrastructuur 10,1 10,1 2,4 7,7 2,4 7,7 Wegen overige lopende projecten 83,7 83,7 39,2 5,3 39,2 61,1 22,6 Risicoreservering N206 Rijnlandroute 121,5 121,5 121,5 16,4 105,1 Wegen totaal 3.058, , ,2 72, ,2 239,1 855,4 717, ,0 12,5 424,0 Toedeling 1,5 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv vervanging brug R damseweg Toedeling 3,5 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv nadeelcompensatie Toedeling 16,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) Toedeling 1,6 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv extra kosten N444 Nagelbrug Toedeling 5,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv DVM / regiodesk Toedeling 3,3 mln. / 15,0 mln. / 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv aansluiting A16/N3 resp. maatregelen wegenstudie Deltapoort resp. aansluitingen N59 Toedeling 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) Toedeling 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv meerkosten stil asfalt Toedeling 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) Toedeling 2,9 mln. / 1,8 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv N222 aansl. Van Luijklaan resp. N222 verdubbeling N466 PROGRAMMA OPENBAAR VERVOER HOV NET Zuid-Holland Noord 471,5 451,5 176,0 2,3 273,2 86,7 193,1 171,7 20,0 Infrastructuur OV netwerk StedenbaanPlus, inclusief lopende projecten buscorridors Merwede Linge Lijn, inclusief robuustheid en ongelijkvloerse kruisingen 215,0 94,2 47,2 35,3 0,2 11,5 16,9 55,6 21,7 20,8 100,0 71,4 71,4 38,6 3,6 22,6 6,6 32,2 27,0 12,2 Provinciale bijdrage Spoortunnel Delft 37,0 37,0 19,2 5,0 12,8 37,0 Kwaliteitsverbetering en bereikbaarheid haltes OV, waaronder R-net 17,2 12,2 2,1 10,1 2,1 7,6 2,5 5,0 IRP Zuidplaspolder: ontsluiting OV langere termijn 5,0 0,0 5,0 Toedeling 15,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) Toedeling 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv R-net 25

26 (x 1 miljoen) AMBITIE t/m 2028 Schatting Dekking o.b.v. programma kosten Totaal Omschrijving niveau Derden BDU overig BUDGET Dekking doorkijk / BDU OV overige lopende projecten 9,5 9,5 9,5 9,5 Prognose realisatie t/m Risicoreservering HOV NET Zuid-Holland Noord 51,6 51,6 51,6 0,1 25,8 25,7 NOG VER- WACHTE BIJDRAGEN OV totaal 878,2 727,4 344,2 46,2 308,8 28,2 184,5 309,1 233,8 40,8 110,0 Derden overig NOG TE DEKKEN AMBITIE t/m 2028 OPMERKINGEN PROGRAMMA FIETS Uitvoeringsprogramma Fiets : stad-landverbindingen 23,0 23,0 17,8 5,2 6,2 16,8 Uitvoeringsprogramma Fiets : woonwerk/schoolverbindingen 37,0 37,0 34,0 3,0 10,2 29,8-3,0 Uitvoeringsprogramma Fiets 2008 t/m ,8 109,8 77,1 6,6 26,1 84,5 25,3 Programma Fiets, resterende ambitie langere termijn 75,0 0,0 75,0 Fiets totaal 244,8 169,8 128,9 11,8 26,1 3,0 100,9 71,9-3,0 0,0 75,0 Toedeling 1,5 mln. / 3,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv Fietsoversteek N218 Brielle resp. invulling structurele overprogrammering VERKEERSVEILIGHEID N223 Westland verkeersveiligheid 37,2 37,2 17,1 0,9 19,2 15,0 22,2 N214b Alblasserwaard parallelweg 15,1 15,1 9,1 6,0 0,9 14,2 Verkeersveiligheid overige lopende projecten 133,5 133,5 94,6 20,5 15,4 3,0 73,4 59,7 0,4 Duurzaam Veilig en Essentiële Herkenbaarheidskenmerken langere termijn 15,0 0,0 15,0 Verkeersveiligheid totaal 200,8 185,8 120,8 27,4 34,6 3,0 88,4 82,8 14,6 0,0 15,0 Toedeling 2,7 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv Turborotonde t Woudt Toedeling 15,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) Toedeling 4,4 mln. / 3,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv reconstructie N484 resp. N207 parallelweg Gouda-Alphen PROGRAMMA VAARWEGEN Julianasluis Gouda 46,4 46,4 41,2 5,2 33,7 12,7 DVM Vaarwegen 16,7 16,7 16,2 0,5 8,7 8,0 Bochtafsnijding en verbreding Delftse Schie 13,1 13,1 9,9 3,2 4,0 9,1 Functionele aanpassingen vaarwegen en bruggen 98,6 73,6 61,0 12,6 22,1 51,2 0,3 25,0 Vaarwegen overige lopende projecten 29,0 29,0 14,2 14,8 8,8 5,4 14,8 Vaarwegen totaal 203,8 178,8 142,5 0,0 21,5 14,8 77,3 86,4 15,1 0,0 25,0 Toedeling 4,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv verbetering vaarwegen obv kansenkaart loswallen, ligpl.beleid, aanp. oevers derden Toedeling 20,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) MPI TOTAAL 4.586, , ,6 158, ,2 288, , , ,5 53,3 649,0 NADER TOE TE DELEN RUIMTE Beschikbaar voor lopende projecten en onderhandeling (wegen) 15,2 15,2 10,1 5,1-15,2 Nog toe te delen incidentele vrijval 2,6 2,6 2,6-2,6 Beschikbaar voor toedeling bij instroom in begrotingsjaren o.b.v. structurele middelen Exploitatie Nog toe te delen structurele investeringen, vooralsnog niet beschikbaar voor uitwerking ivm onzekerheidsmarges Parallelstructuur A12 191,6 191,6 191,6-191,6 25,4 25,4 25,4-25,4 BTW-verhoging 19-21% => daardoor tekort schietende rijksbijdragen 18,7 18,7 8,1 10,6-18,7 Nader toe te delen ruimte totaal 0,0 253,5 36,5 0,0 0,0 217,0 0,0 20,8 232,7 0,0-253,5 Toedeling 18,5 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) MPI TOTAAL 4.586, , ,1 158, ,2 505, , , ,2 53,3 395,5 26

27 4.3 Prognose van realisatie Figuur 4.1 laat de financiële omvang van de jaarlijkse realisatie op projecten binnen het MPI zien. Voor de jaren tot en met 2012 is dit de realisatie op basis van de vastgestelde jaarrekeningen. Voor de jaren 2013 en verder betreft het een prognose, opgebouwd uit de verwachte kasritmes van de projecten. De totale realisatie is inclusief BDU en overige bijdragen van derden; de netto realisatie het beslag op de algemene middelen van de provincie. FIGUUR 4.1 TOTALE EN NETTO REALISATIE MPI (PROGNOSE) In het afgelopen decennium zijn de jaarlijkse provinciale uitgaven voor nieuwe en verbeterde infrastructuur aan het stijgen ten gevolge van eenmalige impulsen van de colleges in 2003, 2007 en Ook in de komende jaren ligt het niveau aanzienlijk hoger dan dat van de structureel beschikbare middelen vanwege de doorloop van de impuls uit 2007 en de 335 miljoen, die in het huidige Hoofdlijnenakkoord beschikbaar is gesteld. De structurele middelen bedragen op het moment in totaal 45,9 miljoen per jaar. Met toevoeging van de impulsen ligt de verwachte realisatie in de periode tot 2020 aanzienlijk hoger; gemiddeld rond de 300 miljoen per jaar totaal en 150 tot 200 miljoen netto ten laste van de algemene middelen. De prognoses op totalen worden echter sterk bepaald door een klein aantal zeer grote projecten. De projecten Rijnlandroute, Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog en HOV-net vormen circa 40% van totale prognose in de periode 2014 t/m 2017 en circa 60% van de totale prognose in de periode 2018 t/m Eventuele wijzigingen in de planning van deze projecten werken dus zwaar door en kunnen, ondanks de voor 2014 opgenomen technische correctie op totalen in de begroting van 10% (zie tabel 4.3), direct gevolgen hebben voor de financiële uitputting van dat jaar. In het kader van de lopende ontwikkelingen rond een meer sturend MPI zal verkend worden welke verbeteringen er op dit vlak mogelijk zijn. Op de lange termijn zakt de verwachte realisatie uiteraard terug naar het structurele investeringsniveau. Op basis van de ontwikkelingen en de inhoud van het kaderstellend beleid zullen in de loop van de tijd afwegingen van 27

28 Provinciale Staten aan de orde zijn over nieuwe, eenmalige impulsen en/of het aanpassen van de structureel beschikbare middelen. Dit MPI 2014 t/m 2028 sluit aan bij de provinciale Begroting 2014 en meerjarenraming t/m De totaal beschikbare budgetten zijn opgenomen in de begroting en de prognose voor de jaren 2014 t/m 2017 in de jaarschijven van programma 2. TABEL 4.3 TOTALEN VAN HET MPI EN NEERSLAG IN DE BEGROTING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m TE ACTIVEREN ALS INVESTERING Wegen 2.571, ,8 72, ,2 239,1 839,9 143,2 248,4 196,6 94, ,9 Openbaar vervoer 681,9 316,3 41,3 296,1 28,2 138,8 46,0 83,4 83,9 95,9 233,9 Fiets 121,2 82,6 11,1 24,5 3,0 77,7 4,4 20,2 19,1 2,5-3,0 Verkeersveiligheid 168,3 107,9 26,4 31,0 3,0 80,2 27,2 31,6 11,5 3,3 14,6 Vaarwegen 177,8 141,5 0,0 21,5 14,8 77,3 36,9 22,6 13,2 12,8 15,1 Nog toe te delen 59,8 34,4 0,0 0,0 25,4 0,0 0,0 2,6 8,8 7,4 41,1 Subtotaal 3.780, ,5 150, ,3 313, ,9 257,7 408,8 333,1 215, ,6 DIRECT TEN LASTE VAN DE EXPLOITATIEBEGROTING Wegen 51,2 40,4 0,8 10,0 0,0 15,6 9,3 16,9 9,2 0,0 0,0 Openbaar vervoer 45,5 27,9 4,9 12,7 0,0 45,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Fiets 48,7 46,4 0,7 1,6 0,0 23,1 7,3 17,8 0,7 0,0 0,0 Verkeersveiligheid 17,4 12,8 1,0 3,6 0,0 8,2 5,0 4,0 0,2 0,1 0,0 Vaarwegen 1,0 1,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,9 0,0 0,0 0,0 0,0 Nog beschikbaar voor toedeling 193,7 2,1 0,0 0,0 191,6 0,0 2,0 0,0 0,0 0,0 191,6 Subtotaal 357,5 130,6 7,4 27,9 191,6 92,6 24,5 38,7 10,1 0,1 191,6 TOTAAL 4.137, ,1 158, ,2 505, ,5 282,2 447,5 343,2 216, ,2 TECHNISCHE CORRECTIES NEERSLAG INVESTERINGEN IN BEGROTING % van investeringsvolume Correctie volume investeringen Correctie overprogrammering -10,0% -20,0% -20,0% -20,0% -25,8-81,8-66,6-43,2-4,8-10,2-9,5-8,1 32,6 Subtotaal -30,6-92,0-76,1-51,3 32,6 NEERSLAG 4.137, ,1 158, ,2 505, ,5 251,6 355,5 267,1 164, ,8 Er wordt door de provincie gekozen om bij de projecten een voorspoedige realisatie na te streven. Het alternatief zou zijn om al op voorhand extra ruimte in planningen op te nemen, bijvoorbeeld voor eventuele bezwaar- en 28

29 beroepprocedures. Op programmaniveau heeft dit echter het effect dat er ten opzichte van de prognoses van de afzonderlijke projecten altijd een hoeveelheid onderbesteding te verwachten is. Het is niet vooraf te voorspellen welke projecten met vertragende factoren te maken krijgen, maar over een totaal van honderden projecten zal het vrijwel altijd voorkomen. Om hieraan recht te doen wordt op de neerslag van de investeringen in de begroting en meerjarenraming een correctie toegepast van 10% voor het eerstvolgende jaar en 20% voor de drie jaren daarna. Dit betreft uitsluitend een technische aanpassing van de prognose voor totalen in de begrotingsjaren; voor de afzonderlijke projecten blijven de volledige budgetten gegarandeerd. Als vertraging op programmaniveau toch niet optreedt, dan wordt geen rem gezet op de voortgang van de projecten. 4.4 Flexibiliteit Het MPI bevat projecten en ontwikkelingen in alle stadia van het planproces. Sommige projecten zijn al aanbesteed en worden gebouwd, bij andere is nog in algemene termen een budget gereserveerd voor een bepaalde doelstelling en moeten de specifieke projecten nog worden uitgewerkt. De mogelijkheden om de besteding van een budget bij te sturen of te heroverwegen zal daarom verschillen. De flexibiliteit van het totale programma is onder meer van belang voor de keuzevrijheid van bestuur en politiek en voor het vermogen om onzekerheden en risico s van afzonderlijke projecten op te vangen. Deze flexibiliteit hangt niet alleen af van de fase waarin een project zich bevindt. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat een project nog niet in uitvoering is, maar de provincie zich wel verplicht heeft om een financiële bijdrage te leveren. Daarom wordt een schatting gemaakt van de mate van verplichting in de volgende categorieën: Juridisch verplicht. De betaling is wettelijk afdwingbaar door andere partijen, bijvoorbeeld een aannemer of een ontvanger van subsidie. Bestuurlijk gecommitteerd. Er is een openbaar besluit van de provincie om het budget voor een specifiek project of projecten beschikbaar te stellen. Herprioriteerbaar. Er is een openbaar besluit van de provincie om het budget voor een ontwikkeling of doel beschikbaar te houden, maar er is nog geen koppeling gemaakt met specifieke projecten. Nog beschikbaar voor toedeling. Aan het budget is geen andere doelstelling opgelegd dan dat het beschikbaar is voor nieuwe en/of verbeterde infrastructuur. In het algemeen kan gesteld worden dat bij een sterkere mate van verplichting de consequenties van heroverweging verstrekkender zullen zijn. De precieze gevolgen bij heroverweging zullen desondanks variëren per project, bijvoorbeeld schadeclaims en verloren gaan van bereikte afspraken met andere partijen. FIGUUR 4.2 GESCHATTE MATE VAN VERPLICHTING De schatting van de mate van verplichting is gemaakt voor de netto provinciale middelen en de BDU, omdat over inzet hiervan beleidsvrijheid bestaat. De overige bijdragen van derden zijn vrijwel altijd slechts voor het specifieke project of doel inzetbaar, waarop ze opgenomen zijn. Ook beperkt de schatting zich tot de begrotingsjaren en verder, in het geval van dit MPI de jaren 2014 t/m De realisatie tot en met het lopende jaar is niet 29

30 in de analyse meegenomen, omdat hierop geen significante bijsturing meer aan de orde is. Zoals te zien in figuur 4.2 bedragen de totale netto provinciale middelen en BDU in de jaren 2014 t/m 2028 bijna 1,8 miljard. Het grootste gedeelte hiervan is juridisch verplicht of bestuurlijk gecommitteerd, bij elkaar ruim tachtig procent. De resterende twintig procent is ten tijde van het opstellen van het MPI herprioriteerbaar of nog toedeelbaar. Ten gevolge van (1) het besluit van Provinciale Staten van 10 oktober 2012 (nr. 6481) over globale verdeling van vrije ruimte MPI alsmede (2) de verwerking van het voorstel beoogde verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI (onder voorbehoud van goedkeuring Provinciale Staten) is ten opzichte van het MPI 2013 t/m 2027 meer bestuurlijk verplicht en minder herprioriteerbaar of nog toedeelbaar. Ook moet aangetekend worden dat 191,6 miljoen aan exploitatiemiddelen op basis van de doorkijk structurele middelen niet direct beschikbaar is voor toedeling, maar in jaarlijkse tranches van 17,4 miljoen beschikbaar komt voor toedeling bij instroom in de begrotingsjaren. De herprioriteerbare en nog toedeelbare ruimte is van belang in relatie tot de onzekerheden en risico s van projecten, zoals beschreven in paragraaf 3.5. Indien nodig is deze ruimte met beperkte consequenties beschikbaar voor de benodigde bijsturing. Dit geldt in het algemeen voor het hele MPI en in het bijzonder voor 45 miljoen van deze ruimte in relatie tot de onzekerheidsmarge van de Parallelstructuur A12/Moordrechtboog. 30

31 5 Programmatische uitwerking 5.1 Inleiding In het PVVP en Hoofdlijnenakkoord is een integraal pakket aan maatregelen opgenomen om de bereikbaarheid te verbeteren, rekening houdend met de wensen van de gebruiker, leefbaarheid en veiligheidseisen. Voor wat betreft de maatregelen voor nieuwe en verbeterde infrastructuur is dit terug te vinden in de vijf programma s in het MPI: Wegen (paragraaf 5.2), Openbaar Vervoer (paragraaf 5.3), Fiets (paragraaf 5.4), Verkeersveiligheid (paragraaf 5.5) en Vaarwegen (paragraaf 5.6). Onderwerpen als Dynamisch Verkeersmanagement en Goederenvervoer zijn niet als aparte MPI-programma s opgenomen. Hiervan vinden de projecten hun plaats in de bovengenoemde programma s. De programma s in dit MPI bevatten in totaal bijna 200 projecten (in het programma Fiets zijn ook nog enkele tientallen projecten als overprogrammering in voorbereiding). Hiervan hebben 44 projecten een netto provinciale bijdrage van kleiner dan 1 miljoen. Deze projecten komen in principe direct ten laste van de exploitatiebegroting. De 156 projecten met een netto provinciale bijdrage van meer dan 1 miljoen worden in principe geactiveerd als investering. Voor een inhoudelijke toelichting op de grotere projecten wordt verwezen naar de Projectenatlas, die als bijlage bij het MPI wordt geleverd. Per programma worden de relevante financiële mutaties weergegeven. Het kan daarbij gaan om het invoegen van nieuwe projecten, het afronden dan wel annuleren van projecten of het in betekenende mate wijzigen van projecten. Projecten die al zijn afgerond kunnen nog voorkomen in het MPI. De reden hiervoor is dat het project boekhoudkundig nog niet is afgesloten. Daarnaast kan verschuiving van de kasritmes (jaarlijkse provinciale uitgaven op een project) plaatsvinden. Deze mutaties genereren geen vrije ruimte, omdat ze niet leiden tot een verandering van de totale provinciale bijdrage, maar er vindt slechts een herverdeling van middelen over de jaren plaats. Tot slot zijn in paragraaf 5.7 de middelen opgenomen, die nog beschikbaar zijn voor toedeling, en in paragraaf 5.8 wordt een overzicht gegeven van waar in de programma s en nog voor toedeling beschikbare middelen de dekking vanuit van de structureel beschikbare middelen is verwerkt. 5.2 Programma Wegen Algemeen Het programma Wegen betreft de aanleg van nieuwe wegen ter ontsluiting van woon, werk- en recreatiegebieden en de reconstructie van bestaande provinciale wegen ten behoeve van verbetering van de doorstroomsnelheid en de verkeersveiligheid. Bijdragen in grootschalig onderhoud worden, als het gaat om functionele verbetering, ook opgenomen in dit programma. De provincie zet in het Hoofdlijnenakkoord en het PVVP beleidsmatig in op integrale bereikbaarheid. Voor wegen betekent dit dat het systeem van hoofdwegen en onderliggend wegennet als geheel zo efficiënt mogelijk moet functioneren. Daarbij kunnen de bereikbaarheidseisen per gebied verschillen (selectieve bereikbaarheid). Versterking van de belangrijkste verbindingen in het regionale wegennet en verbetering van de aansluiting op het hoofdwegennet hebben prioriteit, wat ook de belangen van het goederenvervoer dient. Samenwerking met de regionale partners is in de aanpak dan ook een vereiste. 31

32 Hoofdlijnenakkoord In het Hoofdlijnenakkoord is onder de noemer automobiliteit een aantal projecten opgenomen waaraan gedurende deze coalitieperiode prioriteit wordt gegeven. Het betreft afronding van de N210 Krimpenerwaard, N207 Zuidwestelijke Randweg Gouda en de N209 Bergschenhoek alsmede aanleg van de Rijnlandroute. Voor verbeterde inpassing van de Rijnlandroute heeft dit college 100 miljoen extra beschikbaar gesteld. Diverse projecten Belangrijke ontwikkelingen binnen het wegenprogramma: Bij besluit van Provinciale Staten op 10 oktober 2012 (besluitnummer 6481) zijn vanuit de op dat moment beschikbare financiële ruimte in het Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur van in totaal 243,6 miljoen de volgende bedragen globaal toegedeeld: o o 37 miljoen aan MIRT Haaglanden capaciteitsmaatregelen N211 (gedeelte A4-N222); 14 miljoen aan Ongelijkvloerse kruising Erasmusweg-Lozerlaan-Wippolderlaan; o 40 miljoen aan de Corridor N207; o o o o o o 7,5 miljoen aan de Noordelijke Ontsluiting Greenport Bollenstreek (verbinding N205-N208-N206); 30 miljoen aan Logistieke verbindingen en bereikbaarheid havenindustrieel en maritiem complex; 50 miljoen aan Netwerkintegratie HWN-OWN; 20 miljoen aan Kwaliteitsverbetering OV-infrastructuur; 20 miljoen aan Kleine projecten (tot ca. 5 miljoen); 25,1 miljoen beschikbaar gehouden voor lopende projecten/onderhandelingen en nieuwe projecten. Op 10 oktober 2012 hebben PS besloten tot de start van de voorbereidingsfase van het proviniciale project N211-Project MIRT Haaglanden, onder voorbehoud van overeenstemming over een bestuursovereenkomst tussen Rijk, provincie en stadsgewest Haaglanden over het gehele project "A4 Passage en Poorten & Inprikkers", te ondertekenen najaar Vanuit de financiële ruimte in het Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur 43 miljoen exclusief btw (bruto projectbudget is 51 mln. inclusief btw) toe te kennen ten behoeve van het (provinciaal) N211-Project MIRT Haaglanden. Vanuit deze 43 miljoen is 31 miljoen (excl. btw) bedoeld voor maatregelen aan de N211 op het gedeelte A4 t/m de Veilingroute. De overige middelen zijn gereserveerd voor maatregelen aan de kruising N211/Wippolderlaan/Erasmusweg/Lozerlaan. Voor de Duinpolderweg is besloten met een planstudie te starten. Daartoe is een MER-procedure opgestart en worden diverse andere voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd, zoals het opstellen van wegontwerpen, uitvoeren van een Economische Effectrappartage, Natuuronderzoek etc. Een en ander moet leiden tot een keuze voor een voorkeursalternatief medio Parallel worden geprekken met het Rijk gevoerd over mogelijke co-financiering. Op 26 juni 2013 hebben PS ingestemd met aanvang van de realisatiefase ( uitvoeringsbesluit ) van het Project RijnlandRoute alsmede de scopebeschrijving RijnlandRoute Nadere Uitwerking. Op 27 juni 2012 hebben Provinciale Staten gekozen voor de voorkeursvariant Zoeken naar Balans Optimaal. De scope van deze voorkeursvariant - beschreven in de Nota Voorkeursalternatief is met het besluit van juni 2013 aangevuld. Op basis van het rapport RijnlandRoute Nadere Uitwerking, d.d. 19 maart 2013 zijn aan de scope de extra inpassingsmaatregelen toegevoegd. Zo zal een betere ruimtelijke inpassing over het gehele tracé kunnen worden bereikt alsmede een hogere verkeersveiligheid, met name op de knooppunten met het hoofdwegennet. Bij het project Parallelstructuur A12 stond: 2013 in het teken van de aanbestedingsprocedure (concurrentiegerichte dioloog). Begin 2014 vindt de definitieve gunning plaats. In augustus heeft de Minister de beschikking voor de parallelstructuur A12/Moordrechtboog afgegeven. Daarmee is de bijdrage van het Rijk zekergesteld. 32

33 Voor de N207 zuid (omgeving greenport Boskoop) is een quick scan uitgevoerd. Op basis daarvan wordt eind 2013 / begin 2014 bepaald voor welke maatregelen de 40 mln voor de corridor N207 wordt ingezet. Voor de N207 Noord worden momenteel voorbereidende werkzaamheden (RO procedures, def ontwerp) uitgevoerd zodat in 2014 de uitvoering kan starten. Tabel 5.1 geeft weer welke projecten sinds het vorige MPI zijn toegevoegd, welke projecten zijn afgerond of vervallen en welke projecten in betekenende mate zijn gewijzigd. In tabellen 5.2 en 5.3 zijn de budgetten en prognoses van de projecten opgenomen. TABEL 5.1 VERANDERINGEN PROGRAMMA WEGEN t.o.v. MPI 2013 t/m 2027 Project nr. Omschrijving Toelichting TOEGEVOEGD B MIRT Haaglanden capaciteitsmaatregelen N211 N207 Corridor: nieuwe tranche t.g.v. Hoofdlijnenakkoord Provinciale bijdrage Duinpolderweg (Noordelijke Ontsluiting Greenport Bollenstreek) Logistieke verbindingen en maritiem complex Bij besluit van Provinciale Staten van 10 oktober 2012 (besluitnummer 6481) zijn deze projecten en globale posten toegevoegd aan het MPI, op basis van toedeling vanuit de op dat moment beschikbare financiële ruimte in het Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur van in totaal 243,6 miljoen. Netwerkintegratie HWN/OWN Kleine projecten Beschikbaar lopende projecten en onderhandeling VERVALLEN / AFGEROND B B B B B (Tijdelijke) aansluiting Rijnfront-Zuid N207 Aanpassen wegprofiel Noordringdijk N208 Rotonde Sassenheim t.p.v. N443 N208 Weggedeelte Sassenheim - Lisse N209 Reconstructie aansluiting De Kulck (incl. fietskruising), Bleiswijk- Zuid Project is afgerond en het resterende budget à 2,7 mln. netto is overgeheveld naar de post Rijnlandroute. Project is afgerond. Project is afgerond. Project is afgerond. Project is afgerond. 33

34 Project nr. Omschrijving Toelichting B B B B B B N211 A4 Harnaschknoop, Korte termijn N211 Poelzone rotonde Emmastraat N218 Hartelcorridor aanleg fietsbrug 1% Kunstregeling W HWN/OWN aansluitingen, planstudie A15/N3 en mogelijk A16/N3 HWN/OWN planstudie aansluitingen A16/N3 Project is afgerond. Project vervalt in het wegenprogramma vanwege samenvoeging met EN Turborotonde N211/N465 (programma Verkeersveiligheid). Project is afgerond. Planstudie is afgerond. Planstudie is afgerond. EVW Milieumaatregelen Wet luchkwaliteit COA; bijdrage aan project Walstroom Project walstroom is afgerond en inmiddels opgenomen in regulier beheer van de Dienst Beheer Infrastructuur. DRM impuls Impulsgelden Hoofdlijnenakkoord (betrokken in voorstel toedeling vrije ruimte ) Bij besluit van Provinciale Staten van 10 oktober 2012 (besluitnummer 6481) is deze post nader toegedeeld aan MIRT Haaglanden N211, Corridor N207, Duinpolderweg, Logistieke verbindingen en maritiem complex, netwerkintegratie HWN-OWN, kleine projecten, lopende projecten en onderhandelingen. IN BETEKENENDE MATE GEWIJZIGD B100631A N 206 Rijnlandroute Budget is aangepast overeenkomstig het Uitvoeringsbesluit, waarmee door Provinciale Staten is ingestemd op 26 juni B B B N207-Corridor, aanleg Bentwoudlaan en Vredenburghlaan N210 Wegvak Krimpenerwaard N219 Omleiding Zevenhuizen Het projectbudget is opgehoogd met 8,0 mln netto provinciale middelen vanuit de 40 mln die door Provinciale Staten op 10 oktober 2012 zijn toebedeeld aan de Corridor N207. Voorstel ophoging projectbudget met 3,5 mln op 9 oktober 2013 in PS i.v.m. compensatieregeling kabels & leidingen Project is 3,0 mln goedkoper uitgevoerd. 34

35 TABEL 5.2 PROGRAMMA WEGEN, PROJECTEN TE ACTIVEREN ALS INVESTERING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Programma Doorkijk Prognose realisatie Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m INITIATIEFFASE B B147010s MIRT Haaglanden capaciteitsmaatregelen N211 N470/N471 aanpassingen i.r.t. A13/16 N207 Corridor: nieuwe tranche t.g.v. Hoofdlijnenakkoord Aansluitingen HWN-OWN, waaronder ongelijkvloerse kruisingen N11 Leiden-Alphen Provinciale bijdrage Duinpolderweg (Noordelijke Ontsluiting Greenport Bollenstreek) 44,7 44,7 15,0 29,7 52,0 52,0 52,0 33,5 33,5 23,3 10,2 22,0 22,0 22,0 7,8 7,8 3,1 4,7 VOORBEREIDINGSFASE B100631A risicoreservering Risicoreservering N206 Rijnlandroute 121,5 121,5 16,4 105,1 B B B N206, Verlegging Duinvallei Katwijk (BO RGL-West) N207 corridor: Verbeteren doorstroming Alphen a/d Rijn - Leimuiden N207-Corridor, aanleg Bentwoudlaan en Vredenburghlaan 5,2 5,2 5,2 5,0 5,0 1,3 3,7 36,2 23,7 12,5 1,1 29,3 5,8 B B N211 Harnaschknoop, Lange termijn oplossing 2,3 2,3 0,4 0,9 1,0 HWN/OWN aansluiting 1) 16,7 16,7 16,7 A16/N3 BIJDRAGE Actieplan Geluid: Meerkosten 2) 10,1 10,1 8,1 2,0 stil asfalt bij B&O EVW Milieumaatregelen Wet luchkwaliteit COA; bijdrage aan project Walstroom Provinciale bijdrage verbinding N205-N208-N206 (Noordelijke Ontsluiting Greenport Bollenstreek) 0,1 0,1 0,1 20,8 20,8 20,8 EN Ongelijkvloerse kruising 3) 16,2 7,9 8,3 8,7 7,5 N214/216 N222 Veilingroute Aansluiting 4) 2,9 2,9 2,9 Van Luijklaan N222 verdubbeling N466-5) 1,8 1,8 1,8 Verlengde Veilingroute Benutten, waaronder DVM / 6) 5,1 5,1 3,1 2,0 regiodesk 35

36 Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Programma Doorkijk Prognose realisatie Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m Beschikbaar voor (MIRT) afspraken n.a.v. Wegenstudie 15,2 4,0 11,2 4,0 11,2 Deltapoort 7) Aansluitingen HWN-OWN 8) 10,1 10,1 10,1 rond N59 Energietransitie 9) 10,1 2,4 7,7 2,4 7,7 infrastructuur Verbetering kruisingen wegvaarweg 10) 10,1 10,1 6,1 4,0 UITVOERINGSFASE B Provinciale bijdrage infrastructuur aan alternatief bedrijventerrein Hoeksche Waard, zijnde Westelijke Dordtse Oevers IRP Zuidplaspolder: Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog 8,2 8,2 3,7 4,5 281,6 110,3 138,5 32,8 17,3 190,8 73,5 B100631A N206 Rijnlandroute 820,8 219,8 536,9 64,1 17,0 124,2 679,6 B N207 OTA plus oml. N207/RW1, 1e en 2e fase 42,9 18,0 10,5 14,4 37,3 5,6 B N207 ZW Randweg Gouda 88,3 43,5 21,6 23,2 85,3 3,0 N207: vervanging brug 11) 3,5 3,5 3,5 Rotterdamseweg B B N207 gebiedsontsluiting Boskoop BIJDRAGE N207 corridor: N459 Capaciteitsuitbreiding en aansluiting rondweg Reeuwijk-Brug 0,9 0,9 0,8 0,1 10,4 10,4 0,3 10,1 B N207 Verbeteren doorstroming Alphen - 5,3 5,3 0,8 4,5 Kruisweg B N207 Quickscan N207 Zuid 0,0 0,0 0,3-0,3 B N207 Verbeteren doorstroming Passage Leimuiden 17,0 17,0 0,7 16,3 B Brug Leidschevaart (corridor N207 Noord) 3,6 3,6 0,3 3,3 B N209 Nieuwe Hoefweg 67,9 3,7 64,2 67,9 B B B N209 Reconstructie aansluiting De Kulck (incl. fietskruising), Bleiswijk-Zuid N209 Capaciteitsvergroting N209 Doenkade N209 Reconstructie knoop A13 - N209 3,0 1,8 1,2 3,0 2,9 2,9 2,7 0,2 32,2 1,2 31,0 6,6 25,6 36

37 Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Programma Doorkijk Prognose realisatie Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m B N209 Verbreding Bergschenhoek 23,6 21,5 2,1 17,0 6,6 B N210 Wegvak 12) 116,8 98,8 6,1 11,9 115,3 1,5 Krimpenerwaard B N211 A4 Harnaschknoop, Korte termijn N211 Capaciteitsmaatregelen 1ste fase ikv Beter Benutten (BIJDRAGE aan groot onderhoud DBI) 3,5 0,6 2,9 3,5 1,9 1,9 0,1 1,8 B N217 Omleiding Stougjesdijk 12,3 5,9 4,4 2,0 12,0 0,3 B B N218 Hartelcorridor aanleg fietsbrug HWN/OWN aansluiting N57/N218 26,3 0,8 0,1 25,4 26,3 20,4 0,4 20,0 12,1 8,3 B N219 Omleiding Zevenhuizen 46,8 16,6 28,4 1,8 44,7 2,1 B N222 Verlengde Veilingroute (3in1) 145,9 41,9 104,0 80,9 65,0 B N440 Landscheidingsweg 13,6 1,9 11,7 13,2 0,4 B B B B B199054A N208 Verbeteren leefbaarheid Hillegom Omlegging N456 aansluiting A20 Moordrecht Bijdrage N470 Aanleggen Provinciale weg HWN/OWN aansluiting A15/N3 BIJDRAGE A4 Programma IODS / Verbinding A4 - Midden Delfland (Projectm. ) 2,1 2,1 1,5 0,6 19,3 15,3 4,0 11,3 8,0 210,6 28,7 181,9 210,6 13,3 13,3 13,3 5,4 5,3 0,1 3,8 1,6 B Aanbrengen stil asfalt 9,3 9,3 7,3 2,0 B B Provinciale bijdragen in ontsluiting IRP's Ontsluiten terminals goederenvervoer 10,4 10,4 2,5 7,9 11,0 11,0 10,5 0,5 EMPIDVM MPI DVM 15,3 15,3 8,1 7,2 EN Openbaar verlichtingsnet 3,1 3,1 1,5 1,6 EN Functionele vervanging kunstwerken (via trajectaanpakken) Rondweg Voorhout/inpassing sportlaan Lisse (incl. aansluiting N444 en N443) 13,8 13,8 6,8 7,0 5,2 5,2 5,2 TOTAAL 2.571, ,8 72, ,2 239,1 839,9 682, ,9 1) Toedeling 3,3 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv aansluiting A16/N3 37

38 2) Toedeling 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv meerkosten stil asfalt 3) Toedeling 16,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv N214/N216 Ongelijkvloerse kruising 4) Toedeling 2,9 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv N222 aansluiting Van Luijklaan 5) Toedeling 1,8 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv. N222 verdubbeling N466 6) Toedeling 5,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv DVM / regiodesk 7) Toedeling 15,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv maatregelen wegenstudie Deltapoort 8) Toedeling 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv aansluitingen N59 9) Toedeling 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv energietransitie infrastructuur 10) Toedeling 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv verbetering kruisingen weg-vaarweg 11) Toedeling 1,5 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv vervanging brug R damseweg 12) Toedeling 3,5 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv nadeelcompensatie TABEL 5.3 PROGRAMMA WEGEN, PROJECTEN DIRECT TEN LASTE VAN DE EXPLOITATIEBEGROTING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m VOORBEREIDINGSFASE B B Voorbereidings- en nazorgkosten algemeen Provinciale bijdrage aan fietsbrug Leiden Merenwijk - Poelgeest Beschikbaar voor bijdrage A27 Gorinchem Beschikbaar voor doorstromingsmaatregelen aansluiting N219 10,3 10,1 0,2 5,9 4,4 0,8 0,8 0,8 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 EN Maatregelen Nagelbrug N444 1) 3,7 3,7 3,7 Brug Eendragtspolder 0,6 0,6 0,6 IRP Zuidplaspolder: Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog; maatregelen brugbediening 1,7 1,7 1,7 UITVOERINGSFASE B N207-N456 Rotonde 't Weegje 0,6 0,6 0,6 B B N207 Extra opstelstroken Oranje Nassausingel Provinciale bijdrage rotondes Keukenhof 1,3 1,3 1,2 0,1 0,4 0,4 0,4 B Kwaliteitsnet goederenvervoer 27,2 17,8 9,4 5,5 21,7 TOTAAL 51,2 40,4 0,8 10,0 0,0 15,6 35,6 0,0 1) Toedeling 1,6 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv extra kosten N444 Nagelbrug 38

39 5.3 Programma Openbaar Vervoer De provincie Zuid-Holland stimuleert het openbaar vervoer door te investeren in duurzaamheid, veiligheid en toegankelijkheid. Regionaal openbaar vervoer speelt een belangrijke rol in stedelijke netwerken en in het vergroten van regionale bereikbaarheid. Openbaar vervoer wordt hierbij als goed alternatief ingezet voor het woon-werkverkeer. De leefbaarheid van (kleine) kernen wordt bevorderd door maatwerk. De provincie Zuid-Holland is verantwoordelijk voor diverse vormen van openbaar vervoer. De provincie is verantwoordelijk voor het stad- en streekvervoer per bus, de contracten voor openbaar vervoer over het water (Waterbus), het collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV) en voor twee regionale treindiensten, namelijk Dordrecht-Geldermalsen (MerwedeLingelijn) en Gouda-Alphen aan den Rijn. Daarnaast wordt er gewerkt aan het HOV-NET Zuid-Holland Noord met als doel om het gehele openbaar vervoernetwerk in Holland Rijnland en Midden Holland te verbeteren door op specifieke corridors de kwaliteit van het openbaar vervoer op een hoogwaardig niveau te brengen. Het programma Openbaar Vervoer bevat projecten die bijdragen aan hoogwaardig en samenhangend openbaar vervoer. Dit wordt bereikt door het voorzieningenniveau en de kwaliteit van het openbaar vervoer te verbeteren. De provincie Zuid-Holland doet dit op verschillende manieren, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van buscorridors en het leveren van een bijdrage aan het project Hoogwaardig Openbaar Vervoer-Drechtsteden. Tabel 5.4 geeft weer welke projecten sinds het vorige MPI zijn toegevoegd, welke projecten zijn afgerond of vervallen en welke projecten in betekenende mate zijn gewijzigd. In tabellen 5.5 en 5.6 zijn de budgetten en prognoses van de projecten opgenomen. TABEL 5.4 VERANDERINGEN PROGRAMMA OPENBAAR VERVOER t.o.v. MPI 2013 t/m 2027 Project nr. Omschrijving Toelichting TOEGEVOEGD Kwaliteitsverbetering OVinfrastructuur Bij besluit van Provinciale Staten op 10 oktober 2012 is een budget van 20 miljoen toegedeeld uit vrijval ten behoeve van Kwaliteitsverbetering OV-infrastructuur. VERVALLEN / AFGEROND B B B B B Bushaltes, plaatsing, verplaatsing, aanpassing N207 Beperkte busvoorzieningen 1% Kunstregeling OV- RGL Spoortunel Delft (bijdrage aan derde) Busstations Heinenoord en Oude Tonge Het project is afgerond. Het resterende budget van 0,05 mln. is beschikbaar voor herprioritering. Het project is afgerond. Het project is stopgezet. Het budget is overgeheveld naar het HOV-NET Zuid-Holland Noord Het project is wat betreft de bijdrage vanuit het MPI afgerond. Het project is afgerond. Het resterende budget bedraagt 1,31 mln. Dit restant is beschikbaar voor herprioritering. 39

40 TABEL 5.5 PROGRAMMA OPENBAAR VERVOER, PROJECTEN TE ACTIVEREN ALS INVESTERING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m VOORBEREIDINGSFASE B20001 Ontwikkeling buscorridors (Coalitieakkoord) - Algemeen 39,2 11,0 28,2 1,0 27,9 10,3 Ontwikkeling buscorridors 11,5 11,5 11,5 B HOV-Net Zuid-Holland Risicoreservering 51,6 51,6 0,1 25,8 25,7 R-Net 1) 10,1 10,1 7,6 2,5 Robuustheid en ongelijkvloerse 2) 15,2 8,6 6,6 3,0 12,2 kruisingen MerwedeLingelijn UITVOERINGSFASE B B Ontwikkeling buscorridors (Coalitieakkoord) Alphen aan den Rijn - Schiphol Ontwikkeling buscorridors (Coalitieakkoord) Goeree Overflakkee - Rotterdam 22,4 15,6 6,8 2,2 20,2 3,0 3,0 0,6 2,4 B210052A HOV-NET Zuid-Holland 3) 451,4 175,8 2,3 273,3 86,5 193,2 171,7 Noord B Merwede Linge Lijn 56,2 30,0 3,6 22,6 32,2 24,0 B B Bushaltes, plaatsing, verplaatsing, aanpassing N207 Beperkte busvoorzieningen 0,8 0,8 0,8 3,0 2,4 0,4 0,2 3,0 B % Kunstregeling OV - RGL 0,2 0,2 0,2 B Busstations Heinenoord en Oude Tonge 2,1 2,1 2,1 B HOV-Drechtsteden (Coalitieakkoord, bijdrage aan derde) 15,2 15,2 10,1 5,1 TOTAAL 681,9 316,3 41,3 296,1 28,2 138,8 309,2 233,9 1) Toedeling 10,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv R-net 2) Toedeling 15,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv robuustheid en ongelijkvloerse kruisingen MerwedeLingelijn 3) Het budget voor HOV-net Zuid-Holland Noord is inclusief reserveringen voor incidentele subsidies ten behoeve van de Ontsluiting BioSciencePark ( 10,7 miljoen) en de Ringweg Oost ( 29.3 miljoen) in het kader van de vaststelling van HOVnet Zuid-Holland Noord door Provinciale Staten op 30 januari

41 TABEL 5.6 PROGRAMMA OPENBAAR VERVOER, PROJECTEN DIRECT TEN LASTE VAN DE EXPLOITATIEBEGROTING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m UITVOERINGSFASE Milleu-eisen OV 8,5 8,5 0,0 0,0 8,5 0,0 0,0 B Spoortunnel Delft (bijdrage aan derde) 37,0 19,3 5,0 12,7 37,0 0,0 0,0 TOTAAL 45,5 27,8 5,0 12,7 0,0 45,5 0,0 0,0 5.4 Programma Fiets Eén van de hoofdopgaven uit het Hoofdlijnenakkoord Zuid-Holland verbindt en geeft ruimte is een forse verbetering van de mobiliteit. De provincie Zuid-Holland wil als onderdeel daarvan blijven investeren in fietspaden. In het Hoofdlijnenakkoord is 35 miljoen beschikbaar gesteld voor realisatie van fietsinfrastructuur. Het Hoofdlijnenakkoord legt het accent op bovenregionale verbindingen, zoals snelfietsroutes voor woonwerkverkeer of schoolroutes en verbindingen tussen het stedelijk en landelijk gebied. Dit beleidskader is uitgewerkt in een nieuw Uitvoeringsprogramma Fiets dat in de Statencommissie Verkeer en Milieu van 4 april 2012 is besproken en goedgekeurd. De middelen voor Fiets zijn op projectniveau gealloceerd in het MPI 2014 t/m Om de doelstellingen van het uitvoeringsprogramma te kunnen garanderen wordt gewerkt met 'overprogrammering'. Door naast de programmering een aantal extra projecten in voorbereiding te nemen ontstaat de mogelijkheid om structureel vertraagde projecten uit de programmering om te wisselen met snel uitvoerbare projecten uit de overprogrammering. De aanleg van een gemiddeld fietspad neemt immers 4 à 5 jaar in beslag o.a. door ruimtelijke procedures, onteigeningen en het inklinken van de fietspadfundering. De doelstelling van het uitvoeringsprogramma is om voor eind 2015 minimaal 36 woon-werkverbindingen en 40 stad-landverbindingen te hebben gerealiseerd of opgewaardeerd. Voortgang lopende uitvoeringsprogramma Fiets Na de afronding van het uitvoeringsprogramma met 74 fietsprojecten en 144 km fietspad zullen naar verwachting 18 fietsprojecten in 2013 gerealiseerd kunnen worden waarvan 9 woon-werkverbindingen en 9 stadlandverbindingen. De prognose voor de aantallen uitgevoerde projecten in deze collegeperiode is opgenomen in tabel 5.7. Daarnaast is bij besluit van GS d.d. 27 augustus 2013 een viertal fietsprojecten (woon-werk verbindingen) toegevoegd aan het Uitvoeringsprogramma , waarmee de doelstelling voor het aantal te realiseren projecten in deze collegeperiode stijgt van 36 naar 40 woon-werk verbindingen. 41

42 TABEL 5.7 PROGNOSE AANTALLEN UITGEVOERDE PROJECTEN PROGRAMMA FIETS Soort verbinding doelstelling woon - werk verbindingen stad - land verbindingen totaal aantal fietsprojecten Tabel 5.8 geeft weer welke projecten sinds het vorige MPI zijn toegevoegd, welke projecten zijn afgerond of vervallen en welke projecten in betekenende mate zijn gewijzigd. In tabellen 5.9 en 5.10 zijn de budgetten en prognoses van de projecten opgenomen. TABEL 5.8 VERANDERINGEN PROGRAMMA FIETS t.o.v. MPI 2013 t/m 2027 Project nr. Omschrijving Toelichting TOEGEVOEGD Instroom 8 fietsprojecten in programma Instroom 12 nieuwe fietsprojecten in programma Instroom Fietsoversteek N218 Brielle Projecten vanuit overprogrammering Nieuwe projecten benoemd in het Uitvoeringsprogramma Nieuw project GEREALISEERD / VERVALLEN / IN OVERPROGRAMMERING 22 projecten In totaal 11 projecten gerealiseerd, 7 projecten vervallen en 4 projecten naar overprogrammering IN BETEKENENDE MATE GEWIJZIGD 7 projecten Voor 2 projecten budget verlaagd door lagere realisatiekosten; voor 5 projecten budget verhoogd conform actuele raming TABEL 5.9 PROGRAMMA FIETS, PROJECTEN TE ACTIVEREN ALS INVESTERING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Programma Doorkijk Prognose realisatie Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m VOORBEREIDINGSFASE Uitvoeringsprogramma fiets Stad-landverbindingen Uitvoeringsprogramma fiets Woon-werk/schoolverbindingen Uitvoeringsprogramma fiets ,3 17,1 0,2 6,1 11,2 0,0 2,9 2,9 0,3 2,6 7,0 7,0 0,1 9,9-3,0 42

43 Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Programma Doorkijk Prognose realisatie Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m B B F267.2 Leiderdorp - Koudekerk; gedeelte Zoeterwoude Dorp - Leiderdorp F900.5; Fietsbrug Oude Rijn (Katwijk) 4,5 1,5 3,0 4,5 7,3 7,3 0,5 6,8 Fietsoversteek N218 Brielle 2) 1,5 1,5 1,5 Invulling structurele 1) 3,0 3,0 3,0 overprogrammering fiets UITVOERINGSFASE B B B Uitvoeringsprogramma fiets Stad-landverbindingen Uitvoeringsprogramma fiets F267 Leiderdorp - viaduct A4 - de Does F271.1 Fietspad Duyfraklaan (Katwijk) F455; Viaduct 'Brug naar het Groene Hart 70,9 40,7 5,9 24,3 66,0 4,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2,2 0,0 2,2 0,0 0,1 2,1 0,0 1,1 1,1 0,0 0,0 1,1 0,0 0,0 3,5 3,5 0,0 0,0 3,5 0,0 0,0 TOTAAL 121,2 82,6 11,1 24,5 3,0 77,7 46,5-3,0 1) Toedeling 3,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv invulling structurele overprogrammering 2) Toedeling 1,5 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv Fietsoversteek N218 Brielle TABEL 5.10 PROGRAMMA FIETS, PROJECTEN DIRECT TEN LASTE VAN DE EXPLOITATIEBEGROTING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m VOORBEREIDINGSFASE Fp Fp sl Uitvoeringsprogramma fiets Stad-landverbindingen Uitvoeringsprogramma fiets ,0 8,5 0,1 0,4 2,2 6,8 0,0 5,1 5,1 0,0 0,0 0,4 4,7 0,0 Fp ww Woon-werk/schoolverbindingen Uitvoeringsprogramma fiets ,2 6,2 0,0 0,0 0,5 5,7 0,0 B F220 Eiland van Dordrecht 0,7 0,7 0,0 0,0 0,1 0,6 0,0 43

44 Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Programma Doorkijk Prognose realisatie Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m B526701A B B F267.1 Zoeterwoude - Laan van Oud Raadwijk F271.2 Oude Rijn - Nieuwrhijngeest F580 Fietspad bochtafsnijding Schie 0,5 0,5 0,0 0,0 0,0 0,5 0,0 0,3 0,3 0,0 0,0 0,0 0,3 0,0 0,8 0,8 0,0 0,0 0,0 0,8 0,0 UITVOERINGSFASE Fp Fp sl Uitvoeringsprogramma fiets Stad-landverbindingen Uitvoeringsprogramma fiets ,8 11,0 0,6 1,2 10,2 2,6 0,0 2,3 2,3 0,0 0,0 1,3 1,0 0,0 Fp ww Woon-werk/schoolverbindingen Uitvoeringsprogramma fiets ,7 1,7 0,0 0,0 0,9 0,8 0,0 B F96.7 Fietstunnel Boskoop 0,4 0,4 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 B Projectmanagementkosten Fiets 8,9 8,9 0,0 0,0 7,1 1,8 0,0 TOTAAL 48,7 46,4 0,7 1,6 0,0 23,1 25,6 0,0 5.5 Programma Verkeersveiligheid Om het regionale wegennet te versterken wordt naast het verbeteren van de capaciteit van de wegen (programma Wegen), ook sterk ingezet op het verbeteren van de verkeersveiligheid. Het centrale doel voor verkeersveiligheid is de reductie van slachtoffers en ziekenhuisgewonden. In de Nota Mobiliteit was voor 2010 een doelstelling geformuleerd die inhield: een reductie van 15% doden respectievelijk 7,5% ziekenhuisgewonden ten opzichte van het gemiddelde van Deze doelstelling is in het regiegebied provincie Zuid-Holland gehaald. Na de Nota Mobiliteit is het Strategisch Plan Verkeersveiligheid opgesteld. De minister heeft het plan tussentijds laten evalueren en daaruit blijkt dat de teruggang van het aantal ongevallen landelijk gezien onvoldoende is. Om de doelstelling voor 2020 te kunnen behalen is een Beleidsimpuls Verkeersveiligheid opgesteld, waarbij vooral gericht wordt op de kwetsbare groepen verkeersdeelnemers: jonge beginnende bestuurders, ouderen en (oudere) fietsers. Met name het behalen van een reductie van ziekenhuisgewonden lijkt moeilijk haalbaar. De provincie speelt vanaf 1 januari 2005 een dubbelrol op het gebied van verkeersveiligheid. Deze dubbelrol bestaat enerzijds uit de wegbeheerderrol en anderzijds uit de rol van regievoerder. Bij het wegbeheer gaat het om het verbeteren van de verkeersveiligheid op de provinciale wegen in de gehele provincie. De provinciaal wegbeheerder heeft daarbij ook te maken met Stadsgewest Haaglanden en Stadsregio Rotterdam, aangezien een deel van het provinciaal wegennet in deze regiegebieden is gelegen. Bij de regievoering gaat het om het blijven verbeteren van de verkeersveiligheid in het regiegebied Provincie Zuid-Holland, waarbij de Regionale Projectgroepen Verkeersveiligheid (RPV s) een belangrijke rol spelen. Het regiegebied bestaat hierbij uit het 44

45 gebied van de provincie dat buiten het gebied van Stadsgewest Haaglanden en Stadsregio Rotterdam valt. In het eind 2010 door GS vastgestelde Meerjarenplan Verkeersveiligheid zijn het beleid en de verkeersveiligheidsdoelstelling voor de jaren voor beide rollen vastgelegd, waarbij nauw is aangesloten bij het Strategisch Plan Verkeersveiligheid Gezien de doelstelling voor 2020 wordt bezien of die doelstelling voor de provincie haalbaar is en of elementen uit de landelijke Beleidsimpuls Verkeersveiligheid voor de provincie in haar rol als regievoerder en voor de RPV s bruikbaar zijn. De komende periode zal in ieder geval de rol van de provincie als regievoerder gericht op de regio s en aandacht voor de eigen provinciale wegen worden voortgezet. Verkeersveiligheid wordt bepaald door 3 elementen: mens, voertuig, weg. Voor het verbeteren van verkeersveilig gedrag door de mens wordt ingezet op gedragsbeïnvloeding. Dit wordt binnen de provincie opgepakt in samenwerking met het Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid (ROV) en de regionale partners. Voor het verbeteren van de veiligheid van voertuigen worden op Europees niveau afspraken gemaakt. Het MPIprogramma verkeersveiligheid richt zich op het laatste element: de inrichting van het wegennet. In het verleden is met name ingezet op het veilig maken van de kruispunten op de provinciale wegen. De meeste knelpunten zijn gedurende deze periode verbeterd, door bijvoorbeeld het vervangen van een voorrangskruispunt door een rotonde. Mede hierdoor heeft er een sterke daling van het aantal ongevallen op de provinciale wegen plaatsgevonden. Om de verkeersveiligheid op de wegen verder te verbeteren wordt nu ingezet op de aanpak van gehele trajecten, door deze Duurzaam Veilig in te richten. Veel verkeersveiligheidsmaatregelen worden uitgevoerd in het kader van de trajectgewijze aanpak, waarbij het onderhoud op grotere trajectdelen wordt uitgevoerd in combinatie met verbetermaatregelen op het traject. De verkeersveiligheidsmaatregelen voor de trajecten worden gefinancierd uit de projecten EN Verkeersmaatregelen trajecten DBI, EN Maatregelen verkeersveiligheid trajecten 2012 e.v. investering en EN Maatregelen verkeersveiligheid trajecten 2012 e.v. exploitatie. In tabel 5.11 is voor de jaren 2012 tot en met 2014 een overzicht opgenomen van de trajecten uit de trajectaanpak waarin verkeersveiligheidsmaatregelen worden meegenomen. TABEL 5.11 TRAJECTEN MET VERKEERSVEILIGHEIDSMAATREGELEN Trajecten gerealiseerd in 2012 Trajecten in uitvoering 2013 Trajecten 2014 N211a N209a N206a+b+d N219a N209b N207b+c+f N228a N211a N209c+d N443a N219a N213a N445a N445a N216b N446a N446a N217a N464a N450a N219b N477a N463a N231b N481a N481a N471a+c N482a N489a N487a N496a N497a Tabel 5.12 geeft weer welke projecten sinds het vorige MPI zijn toegevoegd, welke projecten zijn afgerond of vervallen en welke projecten in betekenende mate zijn gewijzigd. In tabellen 5.13 en 5.14 zijn de budgetten en prognoses van de projecten opgenomen. 45

46 TABEL 5.12 VERANDERINGEN PROGRAMMA VERKEERSVEILIGHEID t.o.v. MPI 2012 t/m 2026 Project nr. Omschrijving Toelichting TOEGEVOEGD 1) EN N207 Parallelweg traject Gouda-Alphen EN Veiligheidsmaatregel traject N209b: Reconstructie Gemeneweg en Hoogeveenseweg EN Parallelweg N214 EN N223 turborotonde t Woudt, Nieuw onderdeel van project Aanpassingen hoofdrijbaan N223 (Westland, Midden-Delfland) EN Reconstructie N484 In dit project worden op delen de parallelweg en fietspad verbreed. Op 2 gedeelten wordt het fietspad omgebouwd naar parallelweg. Financiering uit Verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI. In dit project wordt een parallelweg gerealiseerd langs de N209 Hoogeveenseweg en worden 2 kruispunten aangepast en een fietspad verbreed langs de N209 Gemeneweg. De aanpassing van het onderdeel parallelweg zat eerst in het project EN Overige financiering komt uit EN en EN A. De scope is een duurzaam veilige inrichting van de N214 vanaf de Damseweg (Graafstroom) tot de A27 nabij Noordeloos. Landbouwverkeer wordt ontvlochten van doorgaand verkeer en bestaande fietspaden verkeersveiliger gemaakt. Financiering uit Verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI. Aansluitingen t Woudt en Molenlaan worden samen aangesloten op één nieuw te realiseren turborotonde. Financiering uit Verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI. Financiën worden toegevoegd aan project Aanpassingen hoofdrijbaan N223 (Westland, Midden- Delfland), deelproject DV fase 3 (EN ). Dit project bestaat onder andere uit het verbreden van de parallelweg, verleggen hoofdrijbaan, verkeersveiliger vormgeven kruispunten, verwijderen beperkt gebruikt fietspad en het realiseren van een ontbrekende fietsvoorziening. Financiering uit Verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI. AFGEROND / VERVALLEN 1) EN N207 aanpassen ontsluiting Gouderakse Tiendweg op ZWR Gouda EN Rotonde N208 - Meer en Duin Project is gerealiseerd. Situatie en eventuele maatregelen zullen worden beschouwd in volgende trajectaanpak. EN N209 Aanleg parallelweg, tussen N455 en HSL Realisatie parallelweg wordt in het project EN opgepakt. Zie hierboven in de tabel Toegevoegd. EN Kruising N218 - Henri Fordstraat - Molendijk (Zwartewaal) Project is gerealiseerd. EN Kruising N218 - v.d. Wallendam (Brielle) Project is gerealiseerd. EN Rotonde Dorpsweg/Kortgerecht (Leerdam) Project is gerealiseerd. EN Rotonde N220 - Woutersweg ('s-gravenzande) Project is gerealiseerd. In het kader van de projecten EN en EN Verkeersveiligheid maatregelen trajecten DBI zijn in het jaar 2012 op 10 trajecten verkeersveiligheidsmaatregelen gerealiseerd. Zie ook tabel

47 IN BETEKENENDE MATE GEWIJZIGD EN EN A EN EN EN Verkeersveiligheid maatregelen trajecten DBI Kruising N207 - N454 (Waddinxveen) Verkeersveiligheid maatregel traject N211a: Turborotonde N211/N465 (Monster) Kruising N444 - Op/afrit A44 (Postviaduct - Voorhout) Uit deze 2 verzamelprojecten is geld overgeboekt naar het project EN Veiligheidsmaatr. traject N209b: Reconstructie Gemene-/ Hoogeveenseweg. Project is goedkoper aanbesteed. Hierdoor bijdrage derden ook lager. Totale kosten project lager door lagere kosten aankoop huizen en grond. Hierdoor bijdrage derden ook lage. Daarnaast minder subsidie Haaglanden verkregen dan ingeschat. Aandeel valt daarom wat hoger uit. Project duurder door extra kosten kabels en leidingen en daardoor ontstane vertraging. Tevens lagere inkomsten derden doordat bijdrage derden deels uit overdracht grond bestaat. TABEL 5.13 PROGRAMMA VERKEERSVEILIGHEID, PROJECTEN TE ACTIVEREN ALS INVESTERING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m VOORBEREIDINGSFASE EN EN EN Veiligheidsmaatr. traject N209b: (nieuw) Reconstructie Gemene- / Hoogeveenseweg Aansluiting N215 - Nieuwe Tonge (Middelharnis) Aanpassing parallelweg Maasdijk-Papedijk/Heenweg ('s- Gravenzande) 5,0 3,9 1,1 0,1 4,9 2,3 1,3 1,0 0,1 2,2 0,6 0,4 0,0 0,2 0,2 0,4 EN N223 Turborotonde t Woudt 1) 2,7 2,7 2,7 EN N207 Parallelweg traject 2) 3,0 3,0 3,0 Gouda-Alphen EN Parallelweg N214B 3) 15,1 9,1 6,0 0,9 14,2 EN Reconstructie N484 4) 4,5 4,5 4,1 0,4 UITVOERINGSFASE EN EN A EN Maatregelen verkeersveiligheid trajecten 2012 ev investering Verkeersveiligheid maatregelen trajecten DBI, waaronder duurzaam veilig (bijdrage uit Coalitieakkoord) Kruising N207 - N454 (Coenecoopbrug - Waddinxveen) 15,3 12,4 2,7 0,2 0,1 15,2 0,0 33,3 32,8 0,5 0,0 32,9 0,4 0,0 3,9 0,9 2,0 1,0 2,6 1,3 0,0 EN Rotonde N208 - Meer en Duin 4,2 2,2 1,1 0,9 4,2 0,0 0,0 EN Rotonde N208 2e Poellaan- Catharijnelaan 2,9 1,7 0,5 0,7 2,8 0,1 0,0 47

48 Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Programma Doorkijk Prognose realisatie Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m EN EN EN EN EN Rotonde N209 Benthuizenweg- Omleidingsweg (Benthuizen) Rotonde N210 Lopikerplein te Schoonhoven Bijdrage Bocht benz.st. 't Louwtje ('s- Gravenzande) Rotonde Monsterseweg/Julianaweg Verkeersveiligheid maatregel traject N211a: Turborotonde N211/N465 (Monster) 4,6 2,3 2,3 0,0 0,7 3,9 0,0 1,4 0,9 0,5 0,0 1,3 0,1 0,0 0,6 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 0,0 0,6 0,4 0,0 0,2 0,6 0,0 0,0 4,6 1,7 0,0 2,9 2,0 2,6 0,0 EN N215 Melissant - Dirksland 12,2 6,5 4,4 1,3 2,8 9,4 0,0 EN EN EN EN EN EN EN EN EN Rotonde N216/Zandkade (Schelluinen) Kruising N218 - Henri Fordstraat - Molendijk (Zwartewaal) (afgerond) Kruising N218 - v.d. Wallendam (Brielle) Rotonde Brielseweg (Westvoorne) Rotonde N220 - Woutersweg ('s-gravenzande) Aanpassingen hoofdrijbaan N223 (Westland, Midden- Delfland) Rotonde N223 Oostbuurtseweg/Noordlierweg (De Lier) Kruising N444 - Op/afrit A44 (Postviaduct - Voorhout) Kruising N453 - Zuidplaslaan (Waddinxveen) 1,4 0,9 0,0 0,5 1,4 0,0 0,0 1,0 0,5 0,0 0,5 1,0 0,0 0,0 3,1 1,6 0,0 1,5 3,1 0,0 0,0 2,3 1,0 0,0 1,3 2,3 0,0 0,0 0,6 0,3 0,0 0,3 0,6 0,0 0,0 31,2 11,7 0,9 18,6 13,7 17,5 0,0 3,3 2,7 0,0 0,6 1,3 2,0 0,0 7,8 4,2 3,4 0,2 6,3 1,5 0,0 0,8 0,8 0,0 0,0 0,0 0,8 0,0 TOTAAL 168,3 107,9 26,4 31,0 3,0 80,2 73,5 14,6 1) Toedeling 2,7 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv Turborotonde t Woudt 2) Toedeling 3,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv N207 parallelweg Gouda-Alphen 3) Toedeling 15,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv N214b Alblasserwaard parallelweg 4) Toedeling 4,4 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv reconstructie N484 48

49 TABEL 5.14 PROGRAMMA VERKEERSVEILIGHEID, PROJECTEN DIRECT TEN LASTE VAN EXPLOITATIEBEGROTING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m VOORBEREIDINGSFASE EN EN EN Voorbereidingskosten algemeen Verkeersveiligheid N207 zuidelijke rotonde ikv ontsluitingsstructuur Boskoop BIJDRAGE N470 Aanpassen ontsluiting Abtsrechtse-weg te Delft/ Midden-Delfland ikv A4 IODS 5,2 5,2 4,5 0,7 0,3 0,3 0,3 0,4 0,4 0,0 0,4 UITVOERINGSFASE EN EN EN Maatregelen verkeersveiligheid trajecten 2012 ev exploitatie Rotondes Ammerstol en Wetering (nieuw) Rotonde Dorpsweg/Kortgerecht (Leerdam) 6,7 5,7 1,0 0,0 1,1 5,6 0,0 4,1 0,9 0,0 3,2 1,9 2,2 0,0 0,7 0,3 0,0 0,4 0,7 0,0 0,0 TOTAAL 17,4 12,8 1,0 3,6 0,0 8,2 9,2 0,0 5.6 Programma Vaarwegen De provincie Zuid-Holland is een waterrijke provincie. Vervoer over water, zowel personenvervoer als goederenvervoer heeft veel mogelijkheden die nog lang niet alle benut zijn. Om de knelpunten in de verkeersafwikkeling over de weg zoveel mogelijk tegen te gaan, wil de provincie dat het vervoer van goederen over water gestimuleerd wordt. Vaarwegen waar goederenvervoer kansen liggen, moeten met prioriteit worden aangepakt, zodat er vlot en veilig gevaren kan worden. Beschikbaarheid van voldoende voorzieningen zoals wacht- en ligplaatsen en laad- en loswallen langs de provinciale vaarwegen, het uitbouwen van dynamisch verkeersmanagement op het water (o.a. centrale bediening van bruggen en trajectbegeleiding middels communicatiesystemen), het wegnemen van knelpunten in de vaarweg (bijv. door verhogen van bruggen en lokale verbredingen), de realisatie van de bochtafsnijding bij Overschie en uitbreiding van de capaciteit van de Julianasluis dragen hier in zeer belangrijke mate aan bij. Voor de recreatievaart wil de provincie haar waterwegen ontwikkelen tot één aantrekkelijk, gedifferentieerd en samenhangend recreatietoervaartnet. Deze ambities zijn o.a. beschreven in de in juni 2006 vastgestelde beleidsnota Provinciale Vaarwegen en Scheepvaart. Het programma vaarwegen bevat projecten die enerzijds te maken hebben met nieuw aan te leggen infrastructuur (bruggen, oevers, etc.) en anderzijds verbeterprojecten die voortvloeien uit de beleidsnota Provinciale Vaarwegen en Scheepvaart. De onderhoudsprojecten (waarbij het areaal niet wordt uitgebreid of aangepast of waarbij het 49

50 deels MPI en deels B&O budgetten betreft conform de Nota Budgetbehoefte) zijn opgenomen in het programma Beheer en Onderhoud (B&O), buiten het MPI-programma Vaarwegen. Het hoofdproject Realiseren van vaarwegmanagement bestaat uit projecten ter verbetering van de doorstroming op het vaarwegennet, waarbij er zowel wordt geïnvesteerd in de vaarwegen zelf als in de bediening van de bruggen over de vaarwegen. In de afgelopen periode zijn veel provinciale bruggen aangesloten op bedieningscentrales. Hiervoor moeten de bruggen technisch worden aangepast. Ook worden er twee bediencentrales gerealiseerd dan wel geüpgraded in de komende jaren (centrale Steekterpoort bij Alphen aan den Rijn en centrale Gouda bij de Julianasluis). Afstandsbediening biedt mogelijkheden voor een betere afstemming tussen verkeer op de weg en het scheepvaartverkeer op het water. Momenteel wordt er gewerkt aan de afronding van de basismaatregelen van de afstandbediening van de bruggen en het verbeteren van de basisbetrouwbaarheid van het vaarwegennet door optimalisatie van het vaarwegmanagement (o.a. bediensysteem en verkeersbegeleiding). Tabel 5.15 geeft weer welke projecten sinds het vorige MPI zijn toegevoegd, welke projecten zijn afgerond of vervallen en welke projecten in betekenende mate zijn gewijzigd. In tabellen 5.16 en 5.17 zijn de budgetten en prognoses van de projecten opgenomen. TABEL 5.15 VERANDERINGEN PROGRAMMA VAARWEGEN t.o.v. MPI 2012 t/m 2026 Project nr. Omschrijving Toelichting TOEGEVOEGD Binnenvaart overig (naast weg-vaarwegkruisingen) Toedeling vrije ruimte MPI à 20 mln. (excl. indexering) aan realisatie containerterminals en optimalisatie van overslaglocaties bij provinciale vaarwegen. En voor de realisatie van structurele verbetermaatregelen op de Gouwe. GEREALISEERD / VERVALLEN EVW Aanpassing Hefbrug Waddinxveen Project gerealiseerd. IN BETEKENENDE MATE GEWIJZIGD EVW Instroom verbeterprojecten vaarwegen o.b.v. kansenkaart loswallen Vanuit overprogrammering budget à 4,0 mln. (excl. indexering) voor revitalisering bestaande provinciale loswallen (uitwerking beleidsnota Provinciale Vaarwegen en Scheepvaart). TABEL 5.16 PROGRAMMA VAARWEGEN, PROJECTEN TE ACTIVEREN ALS INVESTERING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Programma Doorkijk Prognose realisatie Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m VOORBEREIDINGSFASE EVW Verbetering vaarw. o.b.v. kansenkaart loswallen, ligpl. 4,1 4,1 4,1 beleid, aanp. oevers derden 1) Binnenvaart overig 2) 20,2 5,4 14,8 5,4 14,8 50

51 Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Programma Doorkijk Prognose realisatie UITVOERINGSFASE EVW000304A GO Hartelbrug_03 8,8 8,8 8,8 EVW Bochtafsnijding Delftse Schie - Overschie (incl. studiekosten) 13,0 9,8 3,2 3,9 9,1 EVW Verbreding Delftse Schie 0,0 0,0 EVW010802A St. Sebastiaansbrug 19,4 8,5 10,9 1,8 17,6 EVW011001A EVW EVW EVW EVW000601A Bijdrage aan ophoging Hoornbrug Tweede sluiskolk Julianasluis - Gouda (incl. studiekosten) Functionele verbeteringen VW (bijdrage aan GO VW) Nota Vaarwegen en scheepvaart Realiseren vaarwegmanagement (DVM) 3,1 3,1 2,0 1,1 45,3 40,1 5,2 33,5 11,8 31,2 29,7 1,5 4,0 26,9 0,3 15,9 15,7 0,2 14,4 1,5 16,8 16,3 0,5 8,9 7,9 TOTAAL 177,8 141,5 0,0 21,5 14,8 77,3 85,4 15,1 5) Toedeling 4,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv verbetering vaarwegen obv kansenkaart loswallen, ligpl.beleid, aanp. oevers derden 6) Toedeling 20,0 mln. (prijspeil 2013) voorgesteld vanuit ruimte MPI (PS 9 okt 13) tbv binnenvaart overig TABEL 5.17 PROGRAMMA VAARWEGEN, PROJECTEN DIRECT TEN LASTE VAN DE EXPLOITATIEBEGROTING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m UITVOERINGSFASE EVW Julianasluis: vernieuwen brugbediening 1,0 1,0 0,2 0,8 TOTAAL 1,0 1,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,8 0,0 51

52 5.7 Nog voor toedeling beschikbare middelen In het MPI zijn ook middelen opgenomen, die nog beschikbaar zijn voor toedeling. Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van eenmalige, nog niet specifiek bestemde impulsen, zoals de 200 miljoen naar aanleiding van het Hoofdlijnenakkoord Een andere incidentele oorzaak van toedeelbare ruimte is vrijval door meevallers op lopende projecten. Jaarlijks leidt het opschuiven van de horizon van het MPI tot instroom van structurele middelen. Voor de investeringen gebeurt dit in principe 15 jaar vooruit, bij instroom binnen de horizon van het MPI, wat noodzakelijk is gezien de lange doorlooptijd van grotere infrastructuurprojecten. De structurele exploitatiemiddelen worden pas specifiek toegedeeld op projecten bij instroom in de begrotingsjaren, 4 jaar vooruit. In totaal bevat dit MPI 253 miljoen aan nog voor toedeling beschikbare middelen, hetgeen substantieel minder is in vergelijking met het MPI 2013 t/m Dit is een gevolg van (1) het besluit van Provinciale Staten van 10 oktober 2012 (nr. 6481) over globale verdeling van vrije ruimte MPI alsmede (2) de verwerking van het voorstel beoogde verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI (onder voorbehoud van goedkeuring Provinciale Staten). Het grootste deel van de nog voor toedeling beschikbare middelen ( 217 miljoen) kan echter pas op een later tijdstip toegedeeld worden. Dit zijn vooral de structurele exploitatiemiddelen, die bij jaarlijks bij instroom in de begrotingsjaren beschikbaar komen voor toedeling. De rest betreft structurele investeringen, die vooralsnog niet beschikbaar zijn voor verdere verdeling in verband met de onzekerheidsmarge van het project Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog. Om de gevolgen van de verhoging van de BTW van 19% naar 21% op te vangen wordt bij de besluitvorming over dit MPI voorgesteld om hiervoor 18,5 miljoen ( 18,7 mln na indexering) vanuit de voor toedeling beschikbare middelen aan te wenden.dit zal vervolgens verder worden verdeeld naar de relevante projecten, onder andere de Rijnlandroute en Parallelstructuur A12 / Moordrechtboog. In tabellen 5.18 en 5.19 zijn deze budgetten opgenomen. 52

53 TABEL 5.18 NOG VOOR TOEDELING BESCHIKBARE MIDDELEN, TE ACTIVEREN ALS INVESTERING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig t/m INITIATIEFFASE Beschikbaar lopende projecten 1) 15,2 15,2 10,1 5,1 en onderhandeling VOORBEREIDINGSFASE Nog toe te delen structurele investeringen, vooralsnog niet beschikbaar voor uitwerking ivm onzekerheidsmarges Parallelstructuur A12 2) BTW-verhoging 19-21% => daardoor tekort schietende rijksbijdragen Nog toe te delen incidentele vrijval investeringen 25,4 25,4 25,4 18,7 18,7 8,1 10,6 0,5 0,5 0,5 TOTAAL 59,8 34,4 0,0 0,0 25,4 0,0 18,7 41,1 1) Maakt onderdeel uit van het voorstel (beoogde) verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI (PS 9 okt 13) 2) In totaal 45 miljoen vooralsnog niet beschikbaar voor uitwerking i.v.m. onzekerheidsmarges, waarvan 19,6 miljoen toegedeelde en 25,4 miljoen toe te delen investeringen. TABEL 5.19 NOG VOOR TOEDELING BESCHIKBARE MIDDELEN, DIRECT TEN LASTE VAN EXPLOITATIEBEGROTING Dekking op basis van (x 1 miljoen) Budget Prognose realisatie Programma Doorkijk Projectnr. Omschrijving Totaal BDU Derden overig /BDU t/m VOORBEREIDINGSFASE Beschikbaar voor toedeling bij instroom in begrotingsjaren o.b.v. structurele middelen Exploitatie Nog toe te delen incidentele vrijval exploitatie 191,6 191,6 191,6 2,1 2,1 2,1 TOTAAL 193,7 2,1 0,0 0,0 191,6 0,0 2,1 191,6 53

54 5.8 Overzicht dekking vanuit structurele middelen De projectbudgetten en nog toedeelbare ruimte op basis van structurele middelen zijn zichtbaar in tabellen van de paragrafen 5.2 t/m 5.7. In deze paragraaf is in aanvulling daarop een apart overzicht van de structurele middelen gegeven. Tabel 5.20 geeft weer welke veranderingen sinds het vorige MPI zijn opgetreden. De meeste wijzigingen betreffen het doorschuiven van budgetten op basis van het verschuiven van de horizon van MPI en begrotingsjaren. Daarnaast is het niveau van de structurele provinciale exploitatiemiddelen en investeringen gegroeid door indexering naar prijspeil TABEL 5.20 VERANDERINGEN t.o.v. MPI 2013 t/m 2027 Programma / Project Dekkingsbron (x 1 miljoen) Provinciale reservering NAAR REGULIERE BUDGETTEN t.g.v. JAARLIJKSE UITSTROOM UIT DE DOORKIJK STRUCTURELE MIDDELEN Toegedeeld aan diverse projecten conform Overzicht (beoogde) verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI N206 Rijnlandroute (budget in programma wegen nu nog voor 64,1 mln op basis van structurele middelen) Buscorridors Alphen-Schiphol en Bollenstreek-Schiphol (budget in programma openbaar vervoer nu volledig op basis van reguliere middelen) TOTAAL exploitatie -17,4 1) investering investering -18,1-10,4-45,9 TOEGEVOEGD IN DOORKIJK STRUCTURELE MIDDELEN t.g.v. JAARLIJKSE INSTROOM Beschikbaar voor toedeling bij instroom in begrotingsjaren o.b.v. structurele middelen exploitatie Toegedeeld aan diverse projecten conform Overzicht (beoogde) verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI exploitatie 17,4 investering TOTAAL 45,9 28,5 1) IN BETEKENENDE MATE GEWIJZIGD Herbestemming van HOV-net ZH-noord naar Rijnlandroute (deel in structureel budget) +/- 82,2 Indexering structurele middelen exploitatie (gestegen van 17,2 miljoen p.j. naar 17,4 miljoen p.j., keer 11 jaar van de doorkijk) Indexering structurele middelen investeringen (gestegen van 28,15 miljoen p.j. naar 28,5 miljoen p.j., keer 11 jaar van de doorkijk) exploitatie 2,3 investering TOTAAL 6,2 1) Verwerkt in het MPI 2014 t/m 2028 onder voorbehoud van besluitvorming door PS over overzicht en, waar van toepassing, individuele projecten. 3,9 54

55 Deze veranderingen leiden tot de volgende neerslag van structurele middelen in de programma s en nog toe te delen middelen. In totaal is de hoeveelheid dekking op basis van structurele middelen in het MPI door de indexering gestegen van 498,15 miljoen naar 505,1 miljoen. TABEL 5.21 OVERZICHT VAN DEKKING o.b.v. STRUCTURELE MIDDELEN 2018 t/m 2028 Programma / Project (x 1 miljoen) Provinciale reservering PROGRAMMA WEGEN (paragraaf 5.2) IRP Zuidplaspolder: Parallelstructuur A12 en Moordrechtboog 32,8 N206 Rijnlandroute 64,1 N470/471 aanpassingen in relatie tot A13/A16 52,0 1) Aansluitingen HWN-OWN, waaronder ongelijkvloerse kruisingen N11 Leiden Alphen 22,0 Aansluitingen HWN-OWN rond N59 10,1 2) Provinciale bijdrage verbinding N205-N208-N206 (Noordelijke Ontsluiting Greenport Bollenstreek) 20,8 Ongelijkvloerse kruising N214/216 8,3 2) Beschikbaar voor (MIRT) afspraken n.a.v. Wegenstudie Deltapoort 11,2 2) Energietransitie infrastructuur 7,7 2) Actieplan geluid: meerkosten stil asfalt 10,1 2) PROGRAMMA OPENBAAR VERVOER (paragraaf 5.3) R-net 10,1 2) Robuustheid en ongelijkvloerse kruisingen MerwedeLingelijn 6,6 2) Ontwikkeling Buscorridors op langere termijn 11,5 1) PROGRAMMA FIETS (paragraaf 5.4) Invulling structurele overprogrammering fiets 3,0 2) PROGRAMMA VERKEERSVEILIGHEID (paragraaf 5.5) N207 Parallelweg traject Gouda-Alphen 3,0 2) PROGRAMMA VAARWEGEN (paragraaf 5.6) Maatregelen binnenvaart overig 14,8 2) NOG VOOR TOEDELING BESCHIKBARE MIDDELEN (paragraaf 5.7) Beschikbaar voor toedeling bij instroom in begrotingsjaren o.b.v. structurele middelen Exploitatie 191,6 Nog niet toegedeelde structurele investeringen, vooralsnog niet beschikbaar voor uitwerking i.v.m. onzekerheidsmarges Parallelstructuur A12 25,4 1) TOTAAL 505,1 1) In totaal is 45 miljoen voorlopig niet beschikbaar voor verdere uitwerking in verband met afdekken onzekerheidsmarges IRP Zuidplaspolder: Parallelstructuur A12 en Moordrechtboog. Dit wordt gevormd door de gemarkeerde bedragen (de N470/471 aanpassingen i.r.t. A13/16 t.w.v. 8,1 miljoen). 2) Verwerkt in het MPI 2014 t/m 2028 onder voorbehoud van besluitvorming door PS over overzicht en, waar van toepassing, individuele projecten. 55

56 5.9 Overzicht structurele overprogrammering In oktober 2012 hebben Provinciale Staten opdracht gegeven te gaan werken met structurele overprogrammering en daartoe een aantal spelregels vastgesteld. Dit als extra maatregel voor het vergroten van de realisatie en verminderen van onderbesteding. De voornaamste spelregels: - Het programma overprogrammering mag voor elk van de vier jaren in de meerjarenraming van de begroting worden gevuld met projecten tot een maximum van 10 miljoen netto provinciale investeringen. - Vanuit de afzonderlijke projecten worden besluiten voorgelegd aan GS en waar vereist PS over de inhoud, voortgang en de gewenste dekking door opname in het programma overprogrammering (conform vereisten van de Procedureregeling Projecten MPl). - De budgetten van de overprogrammeringsprojecten worden opgenomen in het MPl en de begroting. Tegelijk worden de totalen van het MPl in de jaarschijven van de begroting verlaagd met dezelfde omvang op basis van dekking in latere jaren (binnen de 15 jaar van het MPI). Daardoor is het programma overprogrammering begrotingstechnisch neutraal en draagt het bij aan het verminderen van onderbesteding. - Het risico van incidentele overbesteding, tot de omvang van de in het begrotingsjaar opgenomen overprogrammeringsprojecten, wordt afgedekt door binnen de programmareserve Mobiliteit en Milieu voldoende middelen beschikbaar te houden om de gevolgen in de vorm van tijdelijke extra kapitaallasten op te vangen. Op grond hiervan is gezocht naar geschikte projecten. Naast het feit dat, zoals bij elk MPI-project, een duidelijk provinciaal mobiliteitsbelang gediend moet worden en de kosten in redelijke verhouding staan tot de baten, is voor een overprogrammeringsproject vereist dat er geen langdurige onderhandelingen, procedures of bestuurlijke trajecten (meer) verwacht worden voorafgaand aan een go/no go moment. Dit doordat het project al ver is voorbereid of doordat het overwegend onder onze eigen verantwoordelijkheid valt. De overgeprogrammeerde projecten zijn opgenomen in de programma s in paragrafen 5.2 t/m 5.6. Onderstaand overzicht is aanvullend daarop. Deze projecten maken onderdeel uit van het voorstel voor de (beoogde) verdeling impuls Hoofdlijnenakkoord en overige ruimte MPI dat op 9 oktober 2013 in PS zal worden behandeld. Waar nodig conform de vereisten van de procedureregeling is een voorbehoud gemaakt voor vaststelling van de verdeling. TABEL 5.22 OVERZICHT PROJECTEN STRUCTURELE OVERPROGRAMMERING x 1 mln Overprogrammering Actieplan Geluid: Meerkosten stil asfalt bij B&O 8,1 2,1 2,0 2,0 2,0 Overprogrammering R-Net 7,6 1,5 2,0 2,1 2,0 Overprogrammering Verbetering vaarwegen. o.b.v. kansenkaart loswallen, ligplaatsenbeleid, aanpassing oevers derden. 4,1 0,5 0,5 1,5 1,6 Overprogrammering N223 Turborotonde 't Woudt 2,7 0,0 1,0 1,7 0,0 Overprogrammering N207 Parallelweg traject Gouda-Alphen 3,1 0,0 3,1 0,0 0,0 Overprogrammering Reconstructie N484 4,0 0,2 0,6 1,2 2,0 Overprogrammering fietspaden 3,0 0,5 1,0 1,0 0,5 Totaal 32,6 4,8 10,2 9,5 8,1 Correctie overprogrammering -32,6-4,8-10,2-9,5-8,1 Saldo

57 Stadsgewest Haaglanden Stadsregio Rotterdam 57