Auteurs: Marjan Priet, onderwijzeres en amateur toneelspeler (les 1), en Maud Walkate, onderwijzeres en balletdanseres (les 2)

Transcriptie

1 PRIKKELSERIE: express jezelf Auteurs: Marjan Priet, onderwijzeres en amateur toneelspeler (les 1), en Maud Walkate, onderwijzeres en balletdanseres (les 2) Informatie In deze lessen gaan de kinderen spelen met bewegingen en de taal van hun lichaam. Ze werken daarbij, ter ondersteuning, met een sjaaltje. Een hulpmiddel dat zo simpel en basaal is, dat het uitnodigt tot ongekende expressie. Deze serie bestaat uit twee lessen: de eerste les is een dramales waarin lichaamstaal centraal staat. De tweede les is een dansles. Ook hierin worden kinderen uitgedaagd om zichzelf zo expressief mogelijk in de wereld te zetten. Het spel staat in beide lessen centraal. Goed of fout bestaat niet. De lessen zijn geschikt voor alle groepen. Het werkt buitengewoon stimulerend wanneer de leerkracht zelf actief meedoet. 89

2 Les 1. De dramatische taal van je lichaam VOORAF: DE PASSIE VAN Marjan Priet Als kind bezocht ik met de klas een voorstelling. Ik vond het geweldig om te kijken en te luisteren naar het verhaal. Ik vond het een fijne manier om het verhaal te beleven en had veel bewondering voor de acteurs. Later ging ik zelf spelen en was ik de persoon die het publiek kon meenemen in het verhaal. Ik vond het heerlijk om in een andere rol te kruipen en, daaraan voorafgaande, de rol te verkennen, de tekst te beleven en te spelen met lichaamstaal. Ook de beelden die op het toneel ontstonden door licht, gebruik van decor en de setting van de spelers vond ik erg belangrijk. Uiteindelijk maakten we met elkaar een mooie voorstelling. In mijn werk heb ik veel met kinderen gedaan op het gebied van drama: samen met de groep een musical gemaakt, teksten geschreven, geregisseerd, geïmproviseerd Ik vond én vind het prachtig om te zien hoe óók kinderen helemaal op kunnen gaan in hun rol. vol Informatie n om te ontdekken wie zij zijn en waar hun talent ligt en biedt hen de Met deze les wil ik de fantasie en het improvisatietalent van de kinderen prikkelen. Hiervoor maak ik gebruik kinderen van bovendien mijn eigen om talent hun eigen en van wensen één voorwerp. In deze les is dat een sjaaltje, maar de kinderen kunnen talent binnen de school te ontwikkelen of in te zetten bij het verwerken ie. Koffer vol leert en daagt hen uit om in verbinding net zo op goed ontdekkingsreis een stok of te een gaan, doos tot gebruiken. vereeën en creaties te komen en Teksten de eigen mogen, kwaliteiten maar en talenten onzintaal, dienend bijvoorbeeld te namaak Zweeds of namaak Russisch, werkt vaak beter. Kinderen kunnen met behulp van intonatie al heel snel duidelijk maken wat ze willen zeggen. et grotere geheel. We gaan ontdekken welke lichaamstaal, houding en mimiek, bij welke rol past. Uitgangspunt is dat de kinderen en de leerkracht elkaar positieve feedback en tips geven. boek bevat wenslessen, verbindingslessen, prikkellessen en ininderen met thema s te laten werken en hun talenten in te zetten om verwerken. De prikkellessen zijn ontwikkeld door vele professionals die ssie als vertrekpunt hebben Opstelling genomen voor de ontwikkeling van unieke deren en leerkrachten de kans Bij geven voorkeur om te in ontdekken kring. De waar middenruimte ze goed in is de speelvloer. n worden. Materialen boek is ontwikkeld voor alle groepen van het basisonderwijs Sjaaltjes, het liefst van verschillende formaten. aar binnen weekendscholen en buitenschoolse opvang. Duur boek is onderdeel van Koffer vol. Deze koffer aterialen van de stichting De Ongeveer Kracht van 30 8, als minuten. praktisch instrument atie van een klimaat waarin ieder kind zich welkom en gezien voelt en chzelf de ruimte geeft. dkracht biedt bovendien Les workshops die teams inspireren en ondersteuerken aan. Meer informatie over deze workshops, onze visie terialen: Introductie De leerkracht speelt een kleine act midden in de kring, het liefst zonder een zinnig woord te zeggen. Het sjaaltje is onderdeel van het spel, bedenk welke functie het heeft en speel daar, zonder woorden, een scène omheen. Afhankelijk van de groep kun je tijdens dit voorbeeld alvast een kind in je spel betrekken. ffervolkindkracht.com ontwikkeling van wensen, talenten, verbindingskracht en innovatie voor alle groepen van de basisschool

3 Instructie en verwerking We gaan het sjaaltje nu op verschillende manieren gebruiken in het spel. Nodig de kinderen uit om deze manieren te bedenken. Wie durft er een korte act mee te doen? Voorbeelden inzet doek: als hoofddoek, als sjaal, over de arm zoals een ober doet, bij een te onthullen kunstwerk, als poetsdoek, als schort, als schildersdoek, als mitella, als tafelkleed, als spook, als zakdoek, als handdoek Tips/informatie In de onderbouw kan de leerkracht mee gaan spelen. In de middenbouw kunnen de kinderen zelf vaak al een mooi spel neerzetten. In de bovenbouw kun je het improviseren aanmoedigen door een ander kind halverwege het spel in te laten stappen en mee te laten spelen. Kijk wat ontstaat. Hier helpt het gebruik van onzintaal heel goed. Schenk aandacht aan intonatie en lichaamstaal. Het is een leuk idee om aan de slag te gaan met tableau vivants. Het sjaaltje is weer het uitgangspunt. Stel een van de kinderen aan als regisseur. Hij/zij maakt de setting van een film die is stilgezet. Bijvoorbeeld een tafereel rond een picknickkleed. Afsluiting in de kring Bespreek met de kinderen wat ze met en van elkaar ontdekt hebben. Vraag ze of het leuk is om hier een volgende keer nog eens mee aan de slag te gaan. Kiezen we dan een ander voorwerp, gaan we dan weer met de hele groep aan de slag of in kleine groepjes.zijn er acts ontstaan die verder uitgewerkt kunnen worden? Kunnen we een verhaal maken, gaan we daarvoor teksten maken of is het leuk om met onzintaal bezig te blijven? 91

4 Les 2. Dansen in vrijheid VOORAF: DE PASSIE VAN Maud Walkate Toen ik 3 jaar was, mocht ik op balletles. Ik vond het fantastisch in mijn nieuwe balletpakje en schoentjes. Ik sliep ermee in bed. Vier jaar later was mijn podiumdebuut. In een zwarte tutu mocht ik dansen op muziek van Bach. Ik had het gevoel alsof ik zweefde. Muziek, dans, emotie, sfeer, creativiteit: dit was mijn wereld. In de balletlessen kon ik mijn creativiteit uiten en mijn energie kwijt en voelde ik me vrij. Dansen werd mijn passie. Dierbare herinneringen heb ik aan een les dansexpressie, waarin we met sjaaltjes mochten dansen. Dat is mijn inspiratiebron voor deze les. vol Informatie We gaan in deze les zo vrij en expressief mogelijk dansen. De kinderen worden aangemoedigd om zelf verschillende bewegingen te ontdekken. n om te ontdekken wie zij zijn en waar hun talent ligt en biedt hen de talent binnen de school te ontwikkelen of in te zetten bij het verwerken ie. Koffer vol leert kinderen bovendien om hun eigen wensen en daagt hen uit om in verbinding Materialen op ontdekkingsreis te gaan, tot vereeën en creaties te komen en de eigen Voor kwaliteiten ieder kind en een talenten sjaaltje. dienend te et grotere geheel. Muziek: Hokey Pokey (bijvoorbeeld via YouTube te vinden), of een liedje dat bij deze leeftijdsgroep helemaal in is. boek bevat wenslessen, verbindingslessen, prikkellessen en ininderen met thema s te laten werken en hun talenten in te zetten om Duur verwerken. De prikkellessen zijn ontwikkeld door vele professionals die ssie als vertrekpunt hebben 30 genomen tot 60 voor minuten. de ontwikkeling van unieke deren en leerkrachten de kans geven om te ontdekken waar ze goed in n worden. Les boek is ontwikkeld voor alle groepen van het basisonderwijs aar binnen weekendscholen en buitenschoolse opvang. Warming up boek is onderdeel Draai van Koffer een muzieknummer vol. Deze en laat koffer de kinderen hierop vrij bewegen. aterialen van de stichting De Kracht van 8, als praktisch instrument atie van een klimaat waarin Kern ieder kind zich welkom en gezien voelt en chzelf de ruimte geeft. Deel de sjaaltjes uit en vertel de kinderen dat ze gaan uitproberen wat je allemaal kunt met zo n sjaaltje. Ze dkracht biedt bovendien workshops kunnen die ze teams tijdens inspireren het dansen ondersteuerken aan. Meer informatie over deze workshops, onze visie op hun buik leggen, of op hun hoofd, ze kunnen ze omhoog gooien en weer opvangen, ze kunnen de sjaaltjes wegblazen. Laat de kinderen experimenteren en stimuleer ze om zelf terialen: nog meer mogelijkheden te bedenken. Opdracht 1. De muziek gaat aan en jullie gaan onderzoeken wat je met het sjaaltje kunt. Als de muziek stopt, sta je stil als een standbeeld. Dat standbeeld kan er iedere keer anders uitzien, en je mag ook met elkaar een ffervolkindkracht.com standbeeld vormen. Wanneer de groep dit een aantal keren gedaan heeft, gaan we variëren: 2. Als de muziek stopt, maak je een propje van je sjaaltje en verstop je het sjaaltje goed in twee handen, ontwikkeling van wensen, talenten, verbindingskracht en innovatie voor alle groepen van de basisschool

5 zodat je niets meer ziet. Kunnen jullie toveren? Blaas 1 keer in je handen en het sjaaltje floept eruit. Gooi het in de lucht en vang het sjaaltje op met een lichaamsdeel, je hoofd, je teen, je knie, enz. 3. Nog een variant: de leerkracht geeft aan met welk lichaamsdeel de kinderen het sjaaltje vangen. 4. Kijkopdracht: gooi het sjaaltje omhoog en kijk goed hoe het neerkomt. Je wordt daarna zelf het sjaaltje en valt precies net zo op de grond als het sjaaltje deed. Kring De kinderen laten zien wat ze hebben ontdekt en wat ze mooi vinden. Afsluiting Zet de muziek aan: we gaan dansen met de sjaaltjes! Tip Kinderen vinden het heerlijk om zelf een dansje te mogen verzinnen. Verdeel de kinderen in groepjes die allemaal een stukje gaan bedenken van dezelfde dans en op dezelfde muziek. Ze maken dus allemaal een andere scène uit dezelfde dans. De groepjes dansen om de beurt in het midden, als ze klaar zijn, gaan ze weer aan de kant staan en komt het volgende groepje op. Het is leuk om, net als bij bijvoorbeeld breakdance, met de hele groep in een grote kring om het dansgebeuren heen te staan en mee te klappen. 93