Auteurs: Saskia Zoet, pianiste, en Wietske Zoethout, fluitiste (les 1 en 2); Marjan Priet, amateur toneelspeler (les 3) en Marlijn Nijboer (les 4)

Transcriptie

1 Prikkelserie: DE TAAL VAN MUZIEK Auteurs: Saskia Zoet, pianiste, en Wietske Zoethout, fluitiste (les 1 en 2); Marjan Priet, amateur toneelspeler (les 3) en Marlijn Nijboer (les 4) De kinderen gaan tijdens deze serie op zoek naar de emoties die muziek oproept. Ze experimenteren met emoties en muziek en leggen ook de verbinding tussen emotie en lichaamstaal. Dit alles ter voorbereiding op de slotopdracht: maak een filmpje, een serie foto s, een modeshow of een dramavoorstelling waarbij muziek een belangrijke rol speelt. Deze serie is geschikt voor de bovenbouw. vol Muziek is er altijd geweest in mijn leven, en misschien was het er zelfs al toen ik nog niet geboren was. Soms in de vorm van een liedje dat in mijn hoofd bleef zitten en op ieder moment uit mijn mond kon rollen, soms verpakt als de klanken van de viool van mijn vader, of als prachtige muziek op de radio. Ik vond ie. Koffer vol leert het kinderen ook altijd bovendien een feestje om hun als eigen het wensen draaiorgel door de straat kwam. en daagt hen uit om in verbinding Het duurde op ontdekkingsreis mijn beleving te gaan, heel tot erg vereeën en creaties te komen en len de eigen en opstaan, kwaliteiten want en mijn talenten vingers dienend wilden te niet altijd gehoorzamen. Vanaf die tijd wilde ik meer, meer en lang voordat ik zelf muziek mocht gaan maken op de piano, met val- et grotere geheel. meer. Mijn muziekhonger was geboren. Eerst ontdekte ik dat er muziek of klanken zitten achter ingewikkelde zwarte bolletjes, heel veel streepjes en ingewikkelde tekens op papier. Daarna merkte ik, door het boek bevat wenslessen, verbindingslessen, prikkellessen en ininderen aanslaan van tonen, dat er zomaar melodietjes ontstonden. Muziek werd voor mij een reis door klanken en de ontdekking dat daarin een melodie zit, of een gevoel en zelfs een herinnering. Die tocht is nog steeds ssie als vertrekpunt hebben niet genomen afgelopen voor de en ontwikkeling blijft voor mij van altijd unieke even spannend. deren en leerkrachten de kans geven om te ontdekken waar ze goed in boek is ontwikkeld voor alle groepen van het basisonderwijs boek is onderdeel van Koffer vol. Deze koffer aterialen van de stichting De Kracht van 8, als praktisch instrument atie van een klimaat waarin ieder kind zich welkom en gezien voelt en aan. Meer informatie over deze workshops, onze visie terialen: VOORAF: DE PASSIE VAN.. Saskia Zoet 84

2 1. Voorspel Materialen 5 cd spelers. 6 vooraf geselecteerde fragmenten van diverse muziekstijlen. De leerkracht zet deze op cd of heeft ze via YouTube binnen handbereik. Bijvoorbeeld: 1. Een liedje van het junior songfestival. 2. Toccata van Bach. 3. Prelude d après midi d un faune. 4. Hiphop muziek. 5. New Age muziek. 6. Jazz en of blues. Maximaal 30 minuten. Kringgesprek Laat de kinderen vertellen wat muziek voor hen betekent. Vraag ze of muziek hun stemming kan beïnvloeden en of ze daar een voorbeeld bij kunnen vertellen. Nodig ze uit om te vertellen welke emoties bepaalde liedjes of muziekstukken bij hen oproepen. Instructie Laat de kinderen een aantal muziekfragmenten horen en laat ze opschrijven welke emotie ze bij de muziek ervaren. Ze kunnen deze emoties ook tekenen. Inventariseer vervolgens de emoties die de kinderen hebben opgeschreven of getekend. Afsluiting Vraag de kinderen om voor de volgende les een favoriet liedje of muziekstuk mee te nemen en te vertellen welke emotie(s) dit oproept. 85

3 2. Vingeroefening Voorbereiding Zoek op internet een filmpje, zonder muziek. 30 tot 60 minuten. vol Opdracht ie. Koffer vol leert Verdeel kinderen de bovendien kinderen om in groepjes. hun eigen Ieder wensen groepje gaat muziek zoeken bij een gelegenheid of locatie. Bijvoorbeeld: op ontdekkingsreis te gaan, tot ver- en daagt hen uit om in verbinding eeën en creaties te komen en 1. de eigen Winkelcentrum kwaliteiten en of talenten een winkel dienend die te alle kinderen kennen: muziek voor de zomer en muziek voor de winter. et grotere geheel. 2. Het dolfinarium, de zeehondencrèche of een dierentuin (tijdens een show). boek bevat wenslessen, verbindingslessen, prikkellessen en ininderen 3. Het filmpje dat jij ze hebt laten zien. 4. Een modeshow. ssie als vertrekpunt hebben 5. genomen Een open voor de dag ontwikkeling van de school. van unieke deren en leerkrachten de kans 6. geven De pauze om te ontdekken van een voetbalwedstrijd. waar ze goed in Bedenk zelf hoeveel tijd de groepjes krijgen. Dit hangt ook samen met het aantal gelegenheden waarbij ze boek is ontwikkeld voor alle groepen van het basisonderwijs muziek moeten zoeken. Laat de kinderen geheel vrij in hun muziekkeuze. boek is onderdeel van Koffer vol. Deze koffer aterialen van de stichting De Laat Kracht ieder van groepje 8, als praktisch de eigen instrument keuze presenteren door een stukje muziek te laten horen. Laat ze duidelijk atie van een klimaat waarin ieder maken kind waarom zich welkom ze een en bepaald gezien voelt nummer en hebben gekozen en welke emoties dit oproept. aan. Meer informatie over deze workshops, onze visie terialen: Kring Kijk, samen met de kinderen, terug op de vorige les. Vraag ze of ze nu anders naar muziek luisteren dan daarvoor. Inventariseer vervolgens welke muziek de kinderen hebben meegenomen en welke emotie deze muziek bij hen oproept. Schrijf de titels en de bijbehorende emoties op het digibord. Laat de kinderen het filmpje op internet zien. Afsluiting 86

4 3. Intermezzo Emotie zegt iets over je gevoel. In deze les werken we aan de bijbehorende gezichtsuitdrukkingen en lichaamshoudingen. De kinderen brengen hun emotie over naar de kijker. Voorbereiding Zet de muziek die de kinderen tijdens de vorige les gekozen hebben in de computer die bij het digibord hoort. 45 tot 60 minuten. Kring We starten met gezichtsgymnastiek. Beweeg je wenkbrauwen, samen of één voor één, je wangen, je neus, je mond.. Wie kan een lief gezicht maken? Bang? Verdrietig? Blij? Wie weet er nog meer? Refereer aan de emoties uit de vorige les van deze serie. Opdracht Verdeel de kinderen in dezelfde groepjes als tijdens de vorige les. Ieder groepje gaat aan de slag met de muziek die het de vorige keer gekozen heeft. Laat de kinderen eerst in kleine groepjes ontdekken wat je met je lichaam kunt vertellen. Daarna gaan ze bedenken welke lichaamshoudingen en gezichtsuitdrukkingen passen bij de gekozen muziekfragmenten. De groepjes presenteren het geheel ter afsluiting aan elkaar. 87

5 4. Finale De kinderen gaan nu, in groepjes, zelf aan de slag. Uitgangspunt is dat ze muziek en beeld combineren. Dit kan door: 1. Een serie foto s te maken, daar muziek bij te selecteren, en het geheel in een prikkelende presentatie te showen. 2. Een filmpje over een zelfgekozen onderwerp te maken en daar muziek onder te zetten. 3. Een modeshow te maken waarin muziek een belangrijke rol speelt. 4. Een theatervoorstelling te maken, waarbij muziek zoveel mogelijk de woorden vervangt. Er wordt dus zo weinig mogelijk gesproken, de muziek vervangt de gesproken taal. 5. Een vertelvoorstelling te maken, waarbij muziek het verhaal ondersteunt. Het is het leukst wanneer een verteller hierbij ondersteund wordt door kinderen die muziek maken. Tip: laat de kinderen ter voorbereiding hierop een fragment horen van een vertelvoorstelling van bijvoorbeeld Frank Groothof of het Nederlands Blazers Ensemble, in samenwerking met Bart Moeyaart. vol Stimuleer de kinderen om zoveel mogelijk hun eigen talenten in te zetten. Ze kunnen uiteraard in alle gevallen ook zelf muziek ie. Koffer vol leert kinderen bovendien om hun eigen wensen maken. en daagt hen uit om in verbinding op ontdekkingsreis te gaan, tot vereeën en creaties te komen en de eigen kwaliteiten en Geef talenten de kinderen dienend te zoveel mogelijk de ruimte om zelf aan de slag et grotere geheel. te gaan, maar stel wel een duidelijke deadline! Laat alle kinderen hun productie voor de groep presenteren. boek bevat wenslessen, verbindingslessen, prikkellessen en ininderen ssie als vertrekpunt hebben genomen voor de ontwikkeling van unieke deren en leerkrachten de kans geven om te ontdekken waar ze goed in boek is ontwikkeld voor alle groepen van het basisonderwijs boek is onderdeel van Koffer vol. Deze koffer aterialen van de stichting De Kracht van 8, als praktisch instrument atie van een klimaat waarin ieder kind zich welkom en gezien voelt en aan. Meer informatie over deze workshops, onze visie terialen: Tip 88