Algemene doelstellingen voor lessenreeks De Tijdmachine

Transcriptie

1 De Tijdmachine Mu1/2a Algemene doelstellingen voor lessenreeks De Tijdmachine - Leerlingen begrijpen het verschil tussen hun zang-, spreek- en gedachtenstem - Leerlingen ontdekken dat je je stem op heel veel verschillende manieren kunt gebruiken - Leerlingen leren zelf liedjes en klanken bedenken met instrumenten en hun lichaam - Leerlingen leren dat er liedjes zijn van vroeger en van vandaag - Leerlingen leren dat je niet weet wat er morgen kan gebeuren, hoe liedjes zullen klinken in de toekomst Aanvullende suggesties voor lessenreeks De Tijdmachine Extra als inleiding op het thema vroeger De tijdmachine Sesamstraat Mijnheer Aart en Ieniemienie Sesamstraat Mijnheer Aart en Pino Liedje Koekeloere Aflevering Koekeloere De Tijdmachine Woezel en Pip: Later als ik groot ben Met het tijdmachine-thema kun je alle kanten op. Je kunt er een hele week mee vullen. Laat leerlingen dingen meenemen van vroeger. Je kunt een tijdpad maken met al deze meegenomen dingen. Je kunt de leerlingen laten nadenken en tekeningen laten maken over hun eigen toekomst (b.v. wat ze willen worden). Lesfase 1 Oriëntatie 5 minuten Titel: Liedjes van oma Mu1/2a.1 - Leerlingen begrijpen het verschil tussen hun zangstem en hun spreekstem - Leerlingen leren het lied Jan Huygen in de ton - Leerlingen leren bewegen bij Jan Huygen in de ton Duur van de les: 30 minuten Doelen: zie bijlage SLO doelen Materialen: - Mogelijkheid om muziek en filmpjes af te spelen - Bladmuziek (zie bijlage 1) - Mp3 van Hallo allemaal, Ga staan, Ga zitten, Ga maar in de kring staan, Kom maar in de kring zitten (zie website) - Bladmuziek Jan Huygen in de ton (zie bijlage 2) - Mp3 Jan Huygen in de ton (zie website) - Zing hallo allemaal en vraag aan de leerlingen hoe je dit hebt gezegd: je hebt gezongen. - Zing hallo kinderen en vraag de leerlingen het terug te zingen met hallo juf/meester. - Wissel nu het spreken en het zingen af, zodat de leerlingen bewust worden van het verschil. - Zing nu afwisselend sta op en ga zitten en laat de leerlingen reageren door te zingen en het te doen (gebruik hiervoor de noten E en G) Let op: Kleuters hebben een hoge zangstem, zing dus niet te laag 1

2 Lesfase 2 Onderzoek 10 minuten - Vertel de leerlingen dat jullie in een tijdmachine gaan en teruggaan naar de tijd van toen onze oma s en opa s net zo oud waren als zij nu zijn. - Onderzoek met de leerlingen wat er toen allemaal anders was. - Vertel van een liedje die jouw oma veel zong. Zing het lied Jan Huygen in een ton. - Stel vragen over het lied (b.v. Wat was de achternaam van Jan? Wat gebeurde er met Jan? Waar zat hij in?) Lesfase 3 Uitvoering 10 minuten - Zing het lied nog een keer. Laat de leerlingen meezingen. Begin het liedje met 1-2-3, gezongen op de begintoon van het lied. - Zing het lied een paar keer met alle leerlingen samen (Omdat het zo mooi klinkt, omdat de jongens het alleen willen laten horen, omdat iemand het alleen voor de klas wil zingen) - Zing Ga maar in een kring staan of We maken een kringetje van jongens en van meisjes. Zing met de leerlingen Jan Huygen in de ton. Loop op de maat van het lied met de leerlingen met de klok mee. Bij en de ton die viel in duigen vallen de leerlingen naar achteren en laten ze hun handen los. Suggestie: Om de kinderen in een mooie kring te laten lopen, kun je verschillende dingen doen: om een cirkel van stoelen/blokken heen lopen of een lijn op de grond trekken. Als het lekker weer is, kan dit ook goed buiten. Lesfase 4 Evaluatie 5 minuten - Wie kan er voordoen wat het verschil is tussen je spreek- en je zangstem? - Wie kan het uitleggen? - Wat gebeurde er met Jan Huygen? Suggesties: Misschien weet je zelf nog een ander oud Nederlands liedje om te zingen met de leerlingen. Weten de kinderen welke liedjes hun opa s en oma s kennen? Laat ze het aan hun grootouders vragen. Misschien kunnen de kinderen dat dan aan de klas aanleren of misschien wil er een opa of oma in de klas komen zingen. 2

3 De Tijdmachine Mu1/2a.2 Titel: Liedjes van moeder - Leerlingen ontdekken verschillende soorten stemgebruik - Leerlingen herkennen toonhoogten - Leerlingen leren het liedje Zeg moeder, waar is Jan? Duur van de les: 30 minuten Doelen: zie bijlage SLO doelen Materialen: - Mogelijkheid om muziek en filmpjes af te spelen - Bladmuziek Zeg moeder waar is Jan? (zie bijlage 4) - Mp3 Zeg moeder waar is Jan? (zie website) - Zeg moeder waar is Jan op Youtube: Lesfase 1 Oriëntatie 10 minuten - Zing hallo kinderen, zingen de kinderen hallo meester/juf terug? Zing en spreek afwisselend en luister goed naar hoe de leerlingen antwoorden. Vraag of er een leerling jouw rol wil overnemen, Laat een paar kinderen hallo kinderen zingen, de klas reageert nu met hallo [naam van het kind], Herhaal het spel sta op en ga zitten van de vorige les - Vertel aan de leerlingen dat jullie weer in de tijdmachine stappen en teruggaan naar de tijd van oma en opa. - Herhaal het liedje Jan Huygen in een ton met bewegingen Lesfase 2 Onderzoek 10 minuten - Vertel aan de leerlingen dat je je stem op veel verschillende manieren kunt gebruiken. Onderzoek met de leerlingen op welke manier je je stem kunt gebruiken. (hoog, laag, hard, zacht, piepend, schor enz.) Laat de leerlingen de verschillen benoemen. - Laat het Youtube filmpje zien. Bespreek met de leerlingen wat er aan de hand is in het lied. - Waar zou Jan naar toe kunnen zijn gegaan? Suggestie: Op youtube zijn er ook nog andere voorbeelden te vinden, ter inspiratie. Onderzoek met de kinderen waar Jan allemaal naartoe had kunnen gaan en probeer dit in het lied in te passen. Lesfase 3 Uitvoering 5 minuten - Zing het eerste couplet van Zeg moeder, waar is Jan? Zing dit met de leerlingen samen. - Bedenk met de leerlingen hoe je dat kunt zingen, omdat verschillende moeders verschillende stemmen hebben. Zing zelf Zeg moeder waar is Jan en laat de leerlingen op dezelfde manier Daarginder daarginder en Daarginder komt ie an nazingen. Laat een leerling jouw rol overnemen. Zing het lied nu helemaal voor met een gewone zangstem en met alle bewegingen. - Laat de leerlingen meezingen en meebewegen. Lesfase 4 Evaluatie 5 minuten - Wie kan er nog eens voordoen wat het verschil is tussen je spreek- en je zangstem? - Wat kan je nog meer doen met je stem? Wie kan er iets voordoen? - Waar was Jan naartoe gegaan in het lied? Suggestie: Je kunt andere liedjes die de leerlingen kennen ook met verschillende stemmen proberen te zingen. Er zijn verschillende spelletjes om te ontdekken dat iedereen een andere stem heeft, b.v Tiktiktik wie ben ik? 3

4 De Tijdmachine Mu1/2a.3 Titel: Liedjes van mij - Leerlingen leren zelf liedjes en klanken bedenken met instrumenten en hun lichaam. - Leerlingen leren het lied Ik zing mijn eigen lied. Duur van de les: 30 minuten Doelen: zie bijlage SLO doelen Materialen: - Mogelijkheid om muziek en filmpjes af te spelen - Ritme-instrumenten (bijv Chinese eetstokjes) - Bladmuziek Ik zing mijn eigen lied (zie bijlage 5) - Mp3 Ik zing mijn eigen lied (zie website) Lesfase 1 Oriëntatie 5 minuten Herhaal hallo kinderen - hallo meester/juf, let op de juiste toonhoogte en ritme. Laat een paar leerlingen jouw rol overnemen. Lesfase 2 Onderzoek 10 minuten - Onderzoek met de leerlingen welke geluiden je allemaal kunt maken met je lijf. Probeer de verschillende geluiden in een ritmisch schema te passen van rust. Maak er een ritmische uitvoering. Eén leerling doet een geluid voor in rust. De rest van de groep doet het in hetzelfde tempo na. Probeer het goed door te laten lopen. Geef elke leerling 2 ritmestokjes en laat ze onderzoeken welke geluiden ze er mee kunnen maken. Stimuleer ze om op allerlei dingen in de klas te slaan. Laat een paar leuke geluiden horen in het rust schema. Lesfase 3 Uitvoering 10 minuten - Zing het lied Ik speel mijn eigen lied en doe bij de kruisjes iedere keer iets anders (b.v. klappen, drie stappen lopen, vingersknippen, op benen klappen, drummen met de stokjes). Je kunt aan het begin nog even 123 meetellen tijdens de actie. - Laat de leerlingen zelf een actie verzinnen en voordoen. De andere leerlingen herhalen de actie gedurende het hele lied. Zing het lied een aantal keren. Nodig leerlingen uit om als tussenspel zelf een liedje te bedenken. Suggestie: Het gaat er nu vooral om dat de kinderen het ritme goed meedoen, het zingen is minder belangrijk. Wat niet betekent dat je geen complimenten mag geven aan de kinderen die ook meezingen. Lesfase 4 Evaluatie 5 minuten - Hoe doe je dat, zelf liedjes bedenken? (met je stem, met instrumenten) - Wat vond je het leuk/moeilijk aan het zelf bedenken? Suggesties: Je kunt jullie zelfgemaakte liedjes opnemen (met video/geluid) en naar de ouders sturen. 4

5 De Tijdmachine Mu1/2a.4 Titel: Liedjes van nu - Leerlingen leren het lied Pannenkoeken bakken - Leerlingen werken samen in het lied Pannenkoeken bakken Duur van de les: 30 minuten Doelen: zie bijlage SLO doelen Materialen: - Mogelijkheid om muziek en filmpjes af te spelen - Speellokaal of grote vrije ruimte in klas - Rond laken of een grote ronde lap van elastische stof/ parachute - Een aantal pittenzakken - Liedje De tijdmachine tijdmachine-met-wolfram/#q=vroeger - Aflevering Koekeloere De Tijdmachine #q=tijdmachine - Bladmuziek Pannenkoeken bakken (zie bijlage 3) - Mp3 Pannenkoeken bakken (zie website) Lesfase 1 Oriëntatie 10 minuten Kijk één van de filmpjes over de tijdmachine. Bespreek met de leerlingen waar je allemaal naar toe zou kunnen gaan met een tijdmachine. Betrek ook de toekomst erin. Vertel dat je morgen/volgende week graag pannenkoeken wil gaan bakken. Lesfase 2 Onderzoek 5 minuten Inventariseer met de leerlingen wat je allemaal nodig hebt om pannenkoeken te kunnen bakken? Lesfase 3 Uitvoering 10 minuten - Leer het lied pannenkoeken bakken aan de leerlingen, met de bewegingen. - Laat alle leerlingen met beide handen een stuk van de elastische stof vasthouden. Vertel dat dit jullie pannenkoekenpan is en gebruik een pittenzak als pannenkoek. Leg deze in het midden van het doek neer. Zing het lied met de leerlingen, vervang de tekst Pak hem als je kan voor Vang hem als je kan. Bij de tekst Vang hem als je kan laat je de leerlingen de doek naar beneden gaan, zodat bij HAP de pittenzak omhoog wordt gelanceerd. Let op! De pittenzak moet wel weer opgevangen worden in de doek. Als dit goed gaat, kan er steeds weer een nieuwe pannenkoek bij, net zo lang tot er toch een uit de pan vliegt. Lesfase 4 Evaluatie 5 minuten - Wat moet je doen als je pannenkoeken wilt bakken? Hoe begin je? Wat doe je daarna? - Wat helpt, als je de pittenzak goed omhoog wilt krijgen en weer goed wilt opvangen? Suggesties: Organiseer een echte pannenkoekbakochtend. 5

6 De Tijdmachine Mu1/2a.5 Titel: de Tijdmachine - Leerlingen leren dat er liedjes zijn van vroeger en van vandaag - Leerlingen leren dat je niet weet wat er morgen kan gebeuren Duur van de les: 30 minuten Doelen: zie bijlage SLO doelen Materialen: - Mogelijkheid om muziek en filmpjes af te spelen - Bladmuziek De tijdmachine (zie bijlage 6) - Bewegingen bij de Tijdmachine (zie bijlage 7) - Mp3 De tijdmachine (zie website) - Muziek van nu: Rap - Muziek van heel vroeger RDQMgvcFYeLejjw&index=5 - Muziek van Mozart Lesfase 1 Oriëntatie 10 minuten Laat kleine stukjes van de filmpjes aan de leerlingen zien en voer een gesprek over muziek van vroeger en van nu. Als leerlingen muziek van nu kunnen noemen, laat dat dan ook zien en horen. Lesfase 2 Onderzoek 5 minuten - Onderzoek met de leerlingen het begrip tijd, vandaag, morgen, gisteren, een week, een jaar. - Kan je reizen in de tijd? Alleen als je een tijdmachine hebt! Bespreek met de leerlingen waar ze heen zouden willen. Beperk het tot tijd. Lesfase 3 Uitvoering 10 minuten - Leer de leerlingen het opzegversje De tijdmachine met de juiste ritmische acties aan. - Laat de leerlingen eerst de bewegingen meedoen en dan de tekst meezeggen Lesfase 4 Evaluatie 5 minuten Wat is het verschil tussen gisteren, vandaag en morgen? Bespreek met de leerlingen welke liedjes van vroeger waren en welke van nu. 6

7 Bijlage 1 Introductieliedjes 1

8 Bijlage 2 Jan Huygen in de ton 2

9 Bijlage 3 Zeg moeder, waar is Jan? 3

10 Bijlage 4 Ik zing mijn eigen lied 4

11 Bijlage 5 Pannenkoeken bakken Pannenkoeken, pannenkoeken: roeren in een beslagkom Bakken in de pan: giet het beslag in de pan Lekker bakken, lekker bakken: de pannenkoek losschudden van de bodem van de pan Pak hem als je kan: gooi de pannenkoek in de lucht HAP!: klap als een krokodil je handen op elkaar 4

12 Bijlage 6 De tijdmachine Acties: stap in, stap maar eens in: wenken kom hier. 4x Waar wil je heen: vraag gebaar 4x veren Wil je naar gisteren: twee duimen wijzen over je schouder 2x veren Of naar vandaag: twee vingers wijzen naar de grond voor je 2x veren We gaan naar morgen: wijs met twee vingers en gestrekte armen voor je uit 2x veren Op Dat en graag van Dat wil ik graag, klap in je handen Alles mag, alles mag: strek je handen boven je hoofd en beschrijf aan elke kant een kwartcirkel naar beneden Geg wat doe je: wijs met een groots gebaar de kring rond en stop op dag bij iemand. Hij/zij mag zeggen wat hij/wij zou doen op een dag waar alles mag. 5

13 Bijlage 7 Bewegingen De tijdmachine 6