De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap

Transcriptie

1 De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap Congres Leve het jonge kind! 2011 Deelsessie Democraatjes in de dop? Mirjam van der Ven, Eduniek

2 Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame School (1999) toenemende gedragsproblematiek grensoverschrijdend gedrag afnemende omgangsvaardigheden maatschappelijke zorg om jeugdcriminaliteit en geweld

3 Wat is er aan de hand met onze jeugd?

4 Ontwikkelingen in de samenleving Toegenomen welvaart: Individualisering Democratisering en emancipatie Ontkerkelijking Migratie

5 Gevolgen in het algemeen traditionele verbanden verdwijnen vacuüm t.a.v. uitdragen van normen en waarden wegvallen richtlijnen en regels sterk toegenomen vrijheid om eigen keuzes te maken mondige burgers geen erkenning van gezag

6 Gevolgen voor kinderen kinderen veel meer dan vroeger zéér gewenst kind is mee-geëmancipeerd kinderen van nu nauwelijks verplichtingen gelijkwaardigheid weinig grenzen sterk besef van eigenwaarde De De Vreedzame School: School: democratie moet moet je leren! je leren!

7 Gevolgen voor opvoeding nadruk op individuele ontplooiing vertrouwde kaders waar kinderen en volwassenen elkaar ontmoeten zijn verdwenen verantwoordelijkheid opvoeding drukt zwaar op scholen en ouders handelingsverlegenheid bij professionele opvoeders

8 Voordelen, maar ook sterke eigenwaarde vraagt om zelfbeheersing meer vrijheid vraagt om verantwoordelijkheid individualisme vraagt om gemeenschapszin Waar en van wie leren kinderen zelfbeheersing verantwoordelijkheid gemeenschapszin De De Vreedzame School: democratie moet moet je leren! je leren!

9 Wat moet er gebeuren in opvoeding en onderwijs? balans tussen steun en toezicht verdichting van de opvoeding kinderen het gevoel geven dat het uitmaakt dat ze er zijn kinderen serieus nemen kinderen actief aanspreken op hun verantwoordelijkheid een gevoel van sociale verbondenheid creëren een democratisch-pedagogisch offensief De Vreedzame De Vreedzame School: democratie School moet je leren!

10 Uitgangspunten De Vreedzame School een programma dat kinderen het gevoel geeft dat ze nodig zijn in de gemeenschap dat werkt aan sociale verbondenheid waarmee kinderen een stem krijgen en leren die op een verantwoorde manier gebruiken dat een klimaat creëert waarin positief sociaal gedrag en participatie centraal staat school niet zozeer voorbereiding op deelname aan samenleving, het is zelf een interessante samenleving groep en school als oefenplaats voor a democratic way of life De Vreedzame De Vreedzame School: democratie School moet je leren!

11 Doelen van De Vreedzame School gezamenlijke besluitvorming conflicten oplossen open staan voor verschillen verantwoordelijkheid voor gemeenschap democratisch ABC positief sociaal en moreel klimaat, waarin: kinderen en leerkrachten zich veilig voelen kinderen zich gehoord en gezien voelen iedereen op een positieve manier met elkaar omgaat minder sprake is van handelingsverlegenheid bij leerkrachten de eigen kracht van kinderen benut wordt

12 Wat leren kinderen in De Vreedzame School? gezamenlijke besluitvorming conflicten oplossen verantwoordelijkheid voor gemeenschap open staan voor verschillen democratisch ABC mening hebben argumenteren verplaatsen in mening ander compromissen sluiten respect voor minderheid kritisch denken win-win-oplossing onderhandelen mediatie van perspectief wisselen omgaan met boosheid verantwoordelijkheid voor elkaar zorgzaam behulpzaamheid initiatief nemen participatie samenwerken tolerantie vrijheid van meningsuiting respect voor andere culturen, levensbeschouwingen, religies principes van democratie verkiezingen vertegenwoordiging democratische instituties

13 Hoe doen we dat? Elke week een les in alle groepen Training leerkrachten toepassing in dagelijkse praktijk Coaching in de klas Activiteiten voor ouders Mediatie en leerlingmediatoren Gemeenschapstaken in klas, school en buurt Groepsvergaderingen en commissies De Vreedzame De Vreedzame School: democratie School moet je leren!

14 De lessenserie Blok 1 We horen bij elkaar - groepsvorming Blok 2 We lossen conflicten zelf op - conflicthantering Blok 3 We hebben oor voor elkaar - communicatie Blok 4 We hebben hart voor elkaar - gevoelens Blok 5 We dragen een steentje bij participatie Blok 6 We zijn allemaal anders diversiteit De Vreedzame De Vreedzame School: democratie School moet je leren!

15 De Vreedzame Wijk it takes a village to raise a child De Vreedzame De De School: Vreedzame democratie School Wijk moet je leren!

16 vrije tijd straat kind thuis school De Vreedzame Wijk

17 Ontwikkelproject Democratisch Burgerschap bij Jonge Kinderen (Bernard van Leer Foundation) ( ) wat is er nodig in aanbod 3-6-jarigen om een goede basis te leggen, aansluitend aan het programma in groep 3 t/m 8?

18 Activiteiten ontwikkelproject 4 pilotlocaties (2 voorscholen +2 kleutergroepen) bijeenkomsten voor leidsters en leerkrachten tussendoor uitproberen activiteiten bijeenkomsten benutten om ideeën te laten ontstaan inbreng van leidsters en leerkrachten

19 Interventies Peutergroepen Familiemuseum/-muur Helpende Handjes Verteldoos Kleutergroepen Routines Lessen van De Vreedzame School Taken Vergaderen

20 De Participatieladder VEEL 5. eigenaarschap Invloed kinderen 3. meedenken 4. meebeslissen 3. advies 2. kiezen WEINIG 1. opdracht VEEL Invloed volwassene WEINIG

21 De Vreedzame School voor peuters en kleuters 1 map voor peuters 2 mappen voor kleuters 6 blokken, doorgaande lijn peuters-groep 8 Aap en Tijger / wereldbal samenwerken: Coöperatief Leren taal en woordenschat kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte ouders en kletskaarten

22 De Vreedzame School voor kleuters 2 mappen voor kleuters: map met lessen map met illustraties in kleur, A4 formaat logo s DVS en van de blokken illustraties coöperatieve werkvormen illustraties per blok

23 Blok 1 We horen bij elkaar

24 De Vreedzame School voor peuters Overzicht blok 1: We horen bij elkaar Welkom! Fijn dat je er bent Hoe heet jij? Dit ben ik Zo gaat het bij ons Zo ziet ons lokaal er uit Wij helpen de juf Jij krijgt een opsteker Stop Zullen we dat samen doen?

25 De Vreedzame School voor kleuters Overzicht blok 1: We horen bij elkaar Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 Les 5 Les 6 Les 7 Les 8 Les 9 Les 10 Welkom in onze groep Zo doen wij dat in onze klas Wat is waar? Taken in onze groep Taken verdelen Opstekers en afbrekers Wij geven opstekers Stop! Hou op! Een feest Aap is jarig

26 Blok 2 We lossen ruzies zelf op

27 De Vreedzame School voor peuters Overzicht blok 2: We lossen ruzies zelf op Ik mag eerst! Samen delen We maken het weer goed

28 De Vreedzame School voor kleuters Overzicht blok 2: We lossen ruzies zelf op Les 11 Les 12 Les 13 Les 14 Les 15 Les 16 Samen kunnen we alles Ruzie We maken het weer goed! Om de beurt Ik mag eerst De Los het op-kaart

29 Blok 3 We hebben oor voor elkaar

30 De Vreedzame School voor peuters Overzicht blok 3: We hebben oor voor elkaar Vertel het maar! Luister maar Vraag het maar Wat vind jij?

31 De Vreedzame School voor kleuters Overzicht blok 3: We hebben oor voor elkaar Les 17 Les 18 Les 19 Les 20 Les 21 Les 22 Samen praten Zo praten wij met elkaar Praten met je lichaam Iets aardigs vragen Wat vind jij? Samen kiezen

32 Blok 4 We hebben hart voor elkaar

33 Sociale taken

34 Stemmen

35 Blok 5 We dragen een steentje bij

36 Voorzitter

37 Blok 6 We zijn allemaal anders

38 De Vreedzame School voor peuters en kleuters begin schooljaar : blok 1, 2, 3 beschikbaar begin 2012: blok 4, 5, 6 beschikbaar

39 De familiemuur (blok 1 peuters) Het familiemuseum (blok 6 kleuters)