Integraal Veiligheidsplan

Transcriptie

1 Integraal Veiligheidsplan Het ontwerpen en uitvoeren van levens verlengde maatregelen aan verhardingen en kunstwerken in het areaal van district Midden Nederland Zuid te Utrecht Datum April 2015 Zaaknummer

2 Colofon Uitgegeven door : Onderhoudsteam Droog Midden Nederland Informatie : Julia Dikmans-Guseva Telefoon : Mail : Julia.guseva@rws.nl Uitgevoerd door : Julia Dikmans-Guseva Coördinatie door : Jan van der Veer Archief/ Hummingbird : Datum : April 2015 Projectfase : Contractvoorbereiding Status : Definitief Versienummer : 0 Acceptatie Integraal Veiligheidsplan Paraaf Datum Opgesteld Vrijgegeven Vastgesteld Projectadviseur IV: Julia Dikmans-Guseva Technisch manager: Jan Van der Veer Project manager: Wilhelm van Eeken

3 Document historie Status Versie Datum Opmerking Definitief 0 APRIL 2015

4

5 Inhoud 1 Inleiding Introductie Inkadering van Integrale Veiligheid Veiligheidsambitie Opdrachtgever Projectspecifieke doelstellingen Doelstelling veiligheidsplan 8 2 Scope Omschrijving van het bouwwerk Locaties van de werkzaamheden Planning van de werkzaamheden 9 3 Uitgangspunten en Randvoorwaarden Veiligheidsthema s Afweging per Veiligheidsthema Wet- en regelgeving, normen en richtlijnen, regels en voorschriften 12 4 Organisatie Betrokken partijen Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden Afstemming V&G/IV coördinatie Actualisatie en detaillering van het integraal veiligheidsplan Oplevering van Integraal Veiligheidsdossier aan opdrachtgever door opdrachtnemer Concrete Taken, Bevoegdheden en Verantwoordelijkheden ON Overleg en rapportage Overleg Rapportage Veiligheidscultuur 15 5 Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE) Werkwijze veiligheidsrisicomanagement Toelichting beoordelen en prioriteren van de veiligheidsrisico s Restrisico s voortvloeiend uit de werkzaamheden van Opdrachtnemer Restrisico s voortvloeiend uit de werkzaamheden van Opdrachtnemer 18 Bijlage 1 RIE overzicht van projectspecifieke restrisico s ten aanzien van integrale veiligheid in de uitvoeringsfase 19 Bijlage 2 Definities 20 Pagina 5 van 22

6 1 Inleiding 1.1 Introductie Integrale veiligheid wordt beschouwd als de beheersing van alle relevante veiligheidsthema s van een object of project in hun onderlinge samenhang. Integrale veiligheid is dus breder dan Veiligheid & Gezondheid (V&G). In dit integrale veiligheidsplan zijn naast de gebruikelijke V&G-aspecten andere veiligheidsaspecten opgenomen zoals weergegeven in onderstaande afbeelding. Welke thema s specifiek voor dit project van toepassing zijn, is beschreven in hoofdstuk 3. Constructieve veiligheid Brandveiligheid Algemeen Arbeidsveiligheid Sociale veiligheid Security Integrale veiligheid Interne veiligheid Modaal/ Sectoraal/ Objectgericht Veiligheid wegverkeer Machineveiligheid Zee- en binnenvaart Spoorwegveiligheid Verkeersveiligheid Tunnelveiligheid Veiligheid tegen overstroming Externe veiligheid Gevaarlijke stoffen Inrichtingen Transport (bereikbaarheid) Hulpverlening (middelen) (organisatie) 1.2 Inkadering van Integrale Veiligheid Voor de inbedding van integrale veiligheid in de primaire processen (projecten aanleg en beheer & onderhoud) heeft de afdeling Veiligheid van de Dienst Infrastructuur het Kader Integrale Veiligheid (KIV) opgesteld. Het KIV is goedgekeurd in de regiegroep Werkwijzer BOD en is tevens als verplicht opgenomen in de Werkwijzer Aanleg. Daarnaast is een Leidraad Integrale Veiligheid (LIV) opgesteld. De LIV is als richtlijn opgenomen in de Werkwijzer Aanleg. 1.3 Veiligheidsambitie Opdrachtgever Rijkswaterstaat heeft zich verplicht tot een proactieve en integrale aanpak van veiligheidszorg voor: Medewerkers en andere betrokkenen (beroepsgebonden veiligheid); Gebruikers van de wegen en de vaarwegen (interne veiligheid); Omwonenden (externe veiligheid). Rijkswaterstaat neemt veiligheid expliciet in haar doelstellingen op en beschouwt deze als integraal onderdeel van haar primaire processen. Pagina 6 van 22

7 1.4 Projectspecifieke doelstellingen Om aan bovenstaande ambitie invulling te geven worden de volgende doelen nagestreefd om veiligheid in de werkprocessen te borgen en de veiligheidscultuur te bevorderen: Uitgangspunt is dat voldaan wordt aan de wet- en regelgeving en dat wordt voldaan aan het beleid, de normen en richtlijnen van RWS; 1 Er wordt voldaan aan de RWS ambitie voor Integrale veiligheid. Namelijk nul doden en nul zwaargewonden onder RWS-personeel en personeel van contractanten die werken in opdracht van RWS; Veiligheidsrisico s worden zoveel aangepakt bij de bron conform de arbeidshygiënische strategie 2. Indien er volgens de afweging nog onacceptabele veiligheidsrisico s overblijven, dienen deze te worden weggenomen. De veiligheidscultuur in het project is pro-actief (we zijn alert op mogelijke nieuwe risico s); (zie ook figuur 1) De opdrachtnemer wordt door RWS integraal op veiligheid beoordeeld op basis van de leidraad integrale veiligheid. Het inventariseren en beheersen van de risico s voortkomend uit de voorgeschreven taken, services en activiteiten. Het aanvullen, complementeren en detailleren van bestaande plannen (IVP) en dossiers (IVD en V&G dossiers). Figuur 1: Veiligheidscultuurladder 1 Er kan als gevolg van de ouderdom van objecten niet altijd worden voldaan aan de betreffende wet- en regelgeving, voor de te vervangen of nieuw te maken onderdelen dient wel de geldende wet- en regelgeving te worden gevolgd 2 Voor meer informatie zie Bijlage 2 Definities Pagina 7 van 22

8 1.5 Doelstelling veiligheidsplan Opdrachtnemer dient, conform eis PM120 uit de Vraagspecificatie Proces, in het PMP aan te geven hoe hij omgaat met integraal veiligheidsmanagement. De UAV/GC eist voorts een veiligheidsplan en een veiligheidsmanagementsysteem. Het Veiligheidsplan dient tenminste te voldoen aan de wettelijke eisen uit de Arboweten regelgeving. In de Vraagspecificatie Proces zijn diverse eisen gesteld aan arbeidsveiligheid, verkeersveiligheid en bereikbaarheid voor de hulpverlening/calamiteitenmanagement. Het veiligheidsplan van de ON dient te beschrijven op welke wijze het veiligheidsmanagement wordt toegepast bij de uit te voeren taken, activiteiten en services. Dit als onderdeel van het toepassen van het veiligheidsmanagementsysteem conform eis PM120 uit de Vraagspecificatie Proces. Lopende het contract heeft de opdrachtnemer de mogelijkheid om wijzigingsvoorstellen (instructies) ten aanzien van veiligheid te doen. Dit betekent dat de ON de ruimte krijgt om tussentijds verbetervoorstellen te doen door de opgedane praktijkervaring (in ons areaal) en aan de hand van de laatste stand der techniek. Voorstellen voor wijzigingen ten aanzien van veiligheid die niet binnen de gecontracteerde taken, services en activiteiten vallen dienen met de Opdrachtgever besproken te worden. Naast dit IVP is ook een Integraal Veiligheidsdossier (IVD) door de opdrachtgever opgesteld 3. Het Integrale Veiligheidsdossier geeft een overzicht van alle relevante informatie voor de borging van Integrale Veiligheid bij de uitvoering van de werkzaamheden aan bestaande infrastructuur binnen de scope van het project. Op basis van bevindingen in de realisatiefase (ontwerp, bouw en onderhoud) van de werkzaamheden in de scope van het project dient dit dossier aangevuld te worden met informatie per gewijzigd object die voor toekomstige Aanleg en Beheer & Onderhoudswerkzaamheden relevant kan zijn. Dit conform eisen in par van de Vraagspecificatie Proces ten aanzien van het bijhouden van een Integraal veiligheidsdossier. Te denken valt aan informatie over aangebrachte structurele voorzieningen voor gebruik en onderhoud, Tekeningen en berekeningen, Technische documentatie van machines als inspectie- en onderhoudsvoorschriften en gebruiksvoorschriften. Per object dient de al bestaande veiligheidsdocumentatie (zoals V&G dossier, de RI&E s en andere veiligheidsinformatie) als uitgangspunt. Deze dossiers dienen echter nog aangevuld en verbreed te worden met de overige veiligheidsthema s die in dit plan zijn genoemd. 3 Het betreft hier het IVD PC Droog Midden Nederland Zuid zaaknummer d.d. februari 2015 Pagina 8 van 22

9 2 Scope 2.1 Omschrijving van het bouwwerk De opdracht voor het ontwerpen en uitvoeren van levens verlengde maatregelen aan verhardingen en kunstwerken in het areaal van district Midden Nederland Zuid te Utrecht is omschreven in de Vraagspecificatie Eisen. 2.2 Locaties van de werkzaamheden Locaties van de werkzaamheden betreffen de verhardingen en kunstwerken gelegen in het beheergebied van het RWS Midden Nederland Zuid. 2.3 Planning van de werkzaamheden Opdrachtnemer wordt geacht een planning op te stellen van benodigde activiteiten om tot het gewenste resultaat te komen binnen de gestelde termijn. Pagina 9 van 22

10 3 Uitgangspunten en Randvoorwaarden 3.1 Veiligheidsthema s In onderstaand overzicht is weergegeven welke veiligheidsthema s 4 van toepassing zijn in de voorbereidingsfase en uitvoeringsfase voor het contract het ontwerpen en uitvoeren van levens verlengde maatregelen aan verhardingen en kunstwerken in het areaal van district Midden Nederland Zuid te Utrecht. Constructieve veiligheid Brandveiligheid Algemeen Arbeidsveiligheid Sociale veiligheid Security Integrale veiligheid Interne veiligheid Modaal/ Sectoraal/ Objectgericht Veiligheid wegverkeer Machineveiligheid Zee- en binnenvaart Spoorwegveiligheid Verkeersveiligheid Tunnelveiligheid Veiligheid tegen overstroming Externe veiligheid Gevaarlijke stoffen Inrichtingen Transport (bereikbaarheid) Hulpverlening (middelen) (organisatie) Tabel: Overzicht van de veiligheidsthema s en hun onderlinge samenhang. Doorgehaald de thema s die voor dit project niet van belang zijn. 3.2 Afweging per Veiligheidsthema Bij de afweging per veiligheidsthema wordt onderbouwd waarom een bepaald thema voor de omschreven werkzaamheden al dan niet van toepassing is. Taken, services en activiteiten Voor de taken, services en activiteiten worden hieronder per veiligheidsthema enkele aandachtspunten weergegeven waar bij de uitvoering van de werkzaamheden rekening mee dient te worden gehouden. Aanvullend is per objectcategorie een risico-inventarisatie opgesteld, waaruit blijkt welke thema s relevant zijn. Zie ook Hoofdstuk 5. 4 In Bijlage 2 zijn de definities beschreven van de verschillende veiligheidsthema s. Pagina 10 van 22

11 De volgende veiligheidsthema s zijn van toepassing bij de taken, services en activiteiten: Constructieve veiligheid De constructieve veiligheid kan afnemen door: gewijzigd gebruik (de gebruiksintensiteit is toegenomen), schades, einde levensduur en specifieke risico s zoals vermoeiing bij staal, betonrot en scheurvorming bij betonconstructies en houtrot bij houtconstructies. Ook gewijzigde normen kunnen tot risico leiden omdat deze uitgaan van nieuw en verbeterd inzicht. Om afname van de constructieve veiligheid tijdig te signaleren zijn inspecties noodzakelijk. Het correct afstellen van installaties of installatie delen kan overbelasting voorkomen. Bij ontwerp en aanleg dient voldaan te worden aan de wettelijke kaders (zoals bouwbesluit en Europese richtlijnen en RWS richtlijnen). Brand-(explosie)veiligheid Door werkzaamheden zoals snijbranden en lassen neemt het brandgevaar toe. Dit is zeker het geval bij werkzaamheden in de onmiddellijke omgeving van tankschepen in sluizen. Bij het werken op plaatsen waar ophoping van gassen mogelijk is, denk aan besloten ruimten, neemt het risico op explosiegevaar toe. Arbeidsveiligheid Arbeidsveiligheid heeft betrekking op de medewerkers en overige mensen in de onmiddellijke nabijheid van de bouwplaats. Een veilige werkomgeving heeft alles te maken met: - De juiste werkomstandigheden; - Zorgvuldigheid bij de werkzaamheden; - Anticiperen op onvoorziene omstandigheden; - Het tijdig informeren van alle betrokken partijen. Voor invullen van het bovenstaande kan aan de volgende aspecten worden gedacht (niet limitatief): - Werken in Besloten Ruimte (zie Integraal veiligheidsdossier); - Toolboxmeeting; - LMRA (Last Minute Risico Analyse); - BHV organisatie ON; - Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM s) - Opleiding van personeel (VCA-certificaten). Dit alles dient voor het bereiken van aanvaardbare risico s bij het uitvoeren van de werkzaamheden. Voor bijna alle locaties geldt dat het wettelijk bepaald is dat onderhoudswerkzaamheden altijd met minimaal 2 personen uitgevoerd moeten worden, als deze plekken afgelegen zijn en hulp van afstand ingeroepen moet kunnen worden. (Bijna)ongevallen worden altijd gemeld. Elektrische installaties en elektrische arbeidsmiddelen. In vele objecten zijn eveneens elektrische installaties en elektrische arbeidsmiddelen aanwezig. De arbo-verplichtingen inzake elektrische arbeidsveiligheid zijn voorts beschreven in het Kader Bedrijfsvoering Elektrische Installaties, versie 1.0 van 6 juli Pagina 11 van 22

12 Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid wordt gedefinieerd als: de veiligheid van verkeersdeelnemers, als gevolg van deelname aan het wegverkeer. T.a.v. dit aspect wordt in Nederland permanent gestreefd naar een verbetering van de verkeersveiligheid. Hiertoe bestaat weliswaar geen directe wettelijke verankering, maar anderzijds is er wel de Wet Aansprakelijkheid Wegbeheerder. Richtlijnen op dit gebied zijn gegeven in de Werkwijzer Aanleg. Het door de Opdrachtnemer voorleggen van verkeersmaatregelen aan de wegbeheerder maakt essentieel Verkeersveiligheid heeft specifiek betrekking op de hoofdonderdelen: Hulpverlening Afhankelijk van de bereikbaarheid van de werkzaamheden die uitgevoerd worden kan het raadzaam zijn om maatregelen (bereikbaarheidsplan) te nemen om een goede bereikbaarheid van de hulpdiensten te garanderen. Denk bijvoorbeeld aan het werken in besloten ruimten (kelders, putten en taatskuipen) of in een drooggezet sluishoofd. 3.3 Wet- en regelgeving, normen en richtlijnen, regels en voorschriften Binnen welke normen en richtlijnen de werkzaamheden uitgevoerd dienen te worden is beschreven in de vraagspecificatie van het contract het ontwerpen en uitvoeren van levens verlengde maatregelen aan verhardingen en kunstwerken in het areaal van district Midden Nederland Zuid te Utrecht. De algemene en specifieke regels en voorschriften, die op de verschillende objecten gelden, zijn opgenomen in het Integraal Veiligheidsdossier. Naast deze regels en voorschriften is in het Integraal Veiligheidsdossier informatie opgenomen om bepaalde risico s voor de werkzaamheden te verkleinen. Hierbij kan gedacht worden aan overzichtskaarten waarop per object de besloten ruimten zijn aangegeven. Pagina 12 van 22

13 4 Organisatie 4.1 Betrokken partijen Naam en adresgegevens sleutelpersonen Veiligheid: Projectmanager OG Opdrachtgever Organisatie : Ministerie van Infrastructuur en Milieu : Directoraat Generaal Rijkswaterstaat : Programma s, Projecten en Onderhoud (PPO) : Wilhelm van Eeken Naam Bezoekadres : Griffioenlaan 2 Postcode en Plaats : 3526 LA Utrecht Telefoonnummer : adres : wilhelm.van.eeken@rws.nl Contractgemachtigde OG Organisatie : Ministerie van Infrastructuur en Milieu : Directoraat Generaal Rijkswaterstaat : Programma s, Projecten en Onderhoud (PPO) Naam : n.n.t.b. Bezoekadres : Griffioenlaan 2 Postcode en Plaats : 3526 LA Utrecht Telefoonnummer : adres : V&G- coördinator / Integrale Veiligheidscoördinatie OG: Organisatie : Ministerie van Infrastructuur en Milieu : Directoraat Generaal Rijkswaterstaat : Programma s, Projecten en Onderhoud (PPO) Naam : Jan van der Veer Bezoekadres : Griffioenlaan 2 Postcode en Plaats : 3526 LA Utrecht Telefoonnummer : adres : jan.vander.veer@rws.nl Calamiteitencoördinator Opdrachtnemer Organisatie : n.n.t.b. Naam : Bezoekadres : Postcode en Plaats : Telefoonnummer : adres : 4.2 Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden Om de veiligheidsambitie en projectspecifieke doelstellingen te realiseren worden in verschillende activiteiten voorzien. Bij elk van de vijf IPM-rollen bij de opdrachtgever kunnen specifieke veiligheidstaken verantwoordelijkheden en bevoegdheden Pagina 13 van 22

14 worden toegekend. Deze interne taakverdeling wordt in een separaat document geregeld. 4.3 Afstemming V&G/IV coördinatie Veiligheid raakt alles en iedereen in een project. Daarom is het belangrijk dat één individu de veiligheidsaandacht en activiteiten binnen het project coördineert. Dat is de Technisch Manager. De Technisch Manager kan zich laten ondersteunen door een Projectadviseur Integrale Veiligheid. Het aanstellen van een V&G-coördinator ontwerpfase is een wettelijke verplichting vanaf de planfase (contractvoorbereiding), omdat in die fase er al (ontwerp) keuzes worden gemaakt die van invloed zijn op arbeidsveiligheid in de latere fasen. Dit kan de Technisch Manager zijn of de Projectadviseur Integrale Veiligheid. Afstemming V&G- coördinatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer Na afloop van de Voorbereidingsfase zal de opdrachtgever, op basis van een geïntegreerd contract voor ontwerp en uitvoering, het werk uitbesteden aan een marktpartij. Deze marktpartij zal zich bezighouden met het uitvoeringsontwerp en de realisatie van het werk. In de zin van het Arbobesluit is er daarom sprake van zowel ontwerpwerkzaamheden als uitvoerende werkzaamheden die bij de opdrachtnemer worden neergelegd. Tijdens de overdrachtsbespreking zal de V&G- coördinator voor de Voorbereidingsfase de volgende documenten overdragen aan de V&G coördinator van de opdrachtnemer: RI&E uit de Contractvoorbereidingsfase; Integraal veiligheidsplan (inclusief V&G-plan) gebaseerd op de Contractvoorbereidingsfase; Integraal veiligheiddossier (inclusief V&G-dossier) gebaseerd op de Contractvoorbereidingsfase. 4.4 Actualisatie en detaillering van het integraal veiligheidsplan Het IVP, met de daarin opgenomen het V&G-plan, wordt gedurende het alle projectfases actueel gehouden en waar nodig gedetailleerd. Tot moment van contractering doet OG dat. Na moment van contractering dient ON een veiligheidsplan op te stellen, zie par. 1.5 van dit document. Het staat ON vrij gebruik te maken van het Integraal veiligheidsplan van OG. Gedurende de contracttijd worden de afspraken uit het integraal veiligheidsplan via SCB getoetst. 4.5 Oplevering van Integraal Veiligheidsdossier aan opdrachtgever door opdrachtnemer Aan het eind van het contract wordt het bijgewerkte Integraal Veiligheidsdossier van de Opdrachtnemer aan de beheerder overgedragen. Deze zal het dossier vervolgens weer overdragen aan een nieuwe Opdrachtnemer. Het dossier moet gezien worden als een gebruiksaanwijzing van de overgedragen objecten waarvoor ontwerp-, sloop-, en onderhoudswerkzaamheden zijn verricht. De dossiers kunnen gecombineerd worden met ontwerpnota s en op- en afleverdossiers. Hierover dient de Opdrachtnemer nader te overleggen met de Technisch Manager en de Projectadviseur Integraal Veiligheid van Opdrachtgever. Pagina 14 van 22

15 4.6 Concrete Taken, Bevoegdheden en Verantwoordelijkheden ON De rollen en taken van ON op het gebied van projectmanagement, omgevingsmanagement, technisch management, projectbeheersing en contractmanagement/ondersteuning zijn beschreven in de Vraagspecificatie Proces. De rollen en taken die direct te maken hebben met integrale veiligheid worden hier ook in benoemd. 4.7 Overleg en rapportage Om Integrale Veiligheid goed te beheersen en alle betrokkenen voldoende op de hoogte te houden is het nodig om structureel overleg te voeren over dit onderwerp. Het is zinvol om deze documentatie op een gestructureerde manier vast te leggen Overleg Conform par van de Vraagspecificatie Proces kent het project een aantal overleggen. Veiligheid zal een standaard agendapunt op deze overleggen zijn Rapportage Aan de Opdrachtgever bij RWS wordt bij de periodieke rapportage gerapporteerd over de voortgang van integrale veiligheid bij het project. De projectadviseur Integrale Veiligheid van RWS levert via de contractgemachtigde en de projectmanager voorafgaand aan de periodieke rapportage informatie over de voortgang van integrale veiligheid. De IPM rolhouders zijn verantwoordelijk voor de onder de eigen verantwoordelijkheid vallende veiligheidsaspecten en het aantoonbaar borgen daarvan het in het project. In de periodieke rapportage wordt voor het project de volgende informatie toegevoegd aan de reeds bestaande rapportage inhoud: o o o o Informatie over de incidenten die hebben plaatsgevonden en gevaarlijke situaties die zijn gemeld; Vordering van de acties die in het kader van integrale veiligheid zijn toebedeeld aan de IPM rolhouders; Informatie over veiligheidsaudits en verbetercyclus voor veiligheid, waaronder corrigerende maatregelen opdrachtnemer; Informatie over de beheersing van de top 10 veiligheidsrisico s in het project. Gegevens van de voortgangsrapportage van de opdrachtnemer (conform par van de Vraagspecificatie Proces) zullen worden opgevraagd via de contractgemachtigde van RWS en zullen als input dienen voor de rapportage van RWS. 4.8 Veiligheidscultuur Het projectteam streeft een proactieve veiligheidscultuur na. De volgende concrete acties worden ingezet ter bevordering van de veiligheidscultuur: - Vanaf de overdrachtsbespreking de ambities en de risico s met de opdrachtnemer delen. - Veiligheid in de overleggen met de opdrachtnemer proactief aan de orde te stellen. Pagina 15 van 22

16 - In de projectvoortgangsrapportages veiligheid als expliciet aandachtpunt meenemen. - Waar nodig gezamenlijk met de opdrachtnemer onderzoek uit te voeren naar incidenten en bijna ongevallen. - Met diverse communicatiemiddelen en uitingen het belang van veiligheid benadrukken. Pagina 16 van 22

17 5 Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE) De kern van het IVP is het veiligheidsrisicomanagement. Dit vindt plaats door middel van een systematische inventarisatie, beoordeling en beheersing van veiligheidsrisico s. Hieronder wordt een invulling gegeven van eis RM110 uit de Vraagspecificatie Proces en aan de wettelijke vereisten uit de Wet op de Arbeidsomstandigheden en aan de wettelijke vereisten uit de Wet op de Arbeidsomstandigheden. 5.1 Werkwijze veiligheidsrisicomanagement De risico-inventarisaties vallen grofweg in twee onderdelen uiteen. Enerzijds gaat het om de veiligheidsrisico s die opdrachtnemer loopt tijdens de uitvoering. Anderzijds zijn er ook veiligheidsrisico s die ontstaan indien tijdens de voorbereidingsfase en ontwerpfase onvoldoende is nagegaan wat de risico s zijn tijdens bouw, gebruik, beheer en onderhoud. Hoewel de ontwerpwerkzaamheden in het onderhoudscontract gering zijn, dienen de risico s voor de objecten te worden geïnventariseerd en te worden beschreven in de ontwerpnota. Met het doorlopen van de volgende stappen wordt invulling gegeven aan het veiligheidsrisicomanagement: inventariseren van de veiligheidsrisico s aan de hand van de veiligheidsthema s; beoordelen van de veiligheidsrisico s en opstellen risicoreducerende maatregelen; prioriteren van de veiligheidsrisico s; opstellen van verbetermaatregelen; monitoren van de uitvoering van de gekozen maatregelen; bijstellen van de risico-inventarisatie, -evaluatie en prioritering. 5.2 Toelichting beoordelen en prioriteren van de veiligheidsrisico s Beoordeling en prioritering van de veiligheidsrisico s vindt plaats aan de hand van de risicomatrices voor veiligheid zoals die beschreven zijn in de RWS Leidraad Integrale veiligheid, versie Restrisico s voortvloeiend uit de werkzaamheden van Opdrachtnemer De Opdrachtgever heeft tevens werkzaamheden verricht tijdens de contractvoorbereiding als bedoeld in artikel 2.23, afdeling 5, hoofdstuk 2 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Tijdens deze werkzaamheden heeft de Opdrachtgever: - een risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE) bijgehouden op het gebied van integrale veiligheid. Dit zijn in het algemeen de risico s die OG gesignaleerd heeft voorafgaand aan de contractering en die samenhangen met de gedefinieerde Taken, Activiteiten en Services uit het contract. De RIE is standaard gekoppeld aan de risicodatabase van het project zodat de geïnventariseerde projectrisico s in de planfase worden overgedragen naar de contractvoorbereiding en aanbesteding. - Informatie verzameld over de objecten die voor Opdrachtnemer van belang kan zijn om zijn werkzaamheden veilig te kunnen uitvoeren. Dit Pagina 17 van 22

18 zijn in het algemeen de beperkingen die inherent zijn aan de objecten en infrastructuur (zie hiervoor de meegeleverde veiligheidsinformatie) Bijlage 1 bevat een overzicht van projectspecifieke restrisico s ten aanzien van integrale veiligheid in de uitvoeringsfase die redelijkerwijs niet door de Opdrachtgever in de ontwerpfase konden worden geëlimineerd. 5.4 Restrisico s voortvloeiend uit de werkzaamheden van Opdrachtnemer De risico s die de opdrachtnemer in de ontwerpfase signaleert worden aangegeven in de ontwerpnota s, samen met de genomen ontwerpmaatregelen. De restrisico s die voortkomen uit het ontwerp zal de opdrachtnemer door middel van werkplannen tijdens de uitvoeringsfase mitigeren. De restrisico s die dan nog overblijven, dienen te worden opgenomen in de desbetreffende op- en afleverdossiers en het Integraal Veiligheidsdossier. Pagina 18 van 22

19 Bijlage 1 RIE overzicht van projectspecifieke restrisico s ten aanzien van integrale veiligheid in de uitvoeringsfase Pagina 19 van 22

20 Bijlage 2 Definities Begrip Arbeidshygiënische strategie Definitie Bij het nemen van maatregelen dient u steeds de fasen van de arbeidshygiënische strategie te doorlopen, dat wil zeggen: 1. Probeer eerst de bron van het probleem weg te nemen. Lukt dit niet of onvoldoende ga dan naar stap 2; B.v. maak gebruik van een verf die geen kankerverwekkende stoffen bevat. 2. Scheiden van mens en bron (b.v. ontoegankelijk maken). Leidt dit niet tot voldoende resultaat dan naar stap 3; B.v. het afsluiten van een koker van een duiker met een kroosrek zodat onbevoegden er niet in kunnen komen. 3. Verminderen van het aantal blootgestelde medewerkers en/of de blootstellingduur; (Bijv. fysiek belastende werkzaamheden verdelen over meerdere personen, toepassen van taakroulatie.). Zijn de risico s nog niet voldoende weggenomen dan resteert stap 4; 4. Het toepassen van persoonlijke beschermingsmiddelen als laagste rangorde maatregel. (Bijv. het gebruik van valbeschermingsmiddelen). Een combinatie van deze fasen mag (en moet soms) worden toegepast. Het niet (kunnen) opvolgen van de arbeidshygiënische strategie schriftelijk motiveren; Eventuele restrisico s vast leggen en opnemen in het (toekomstig) V&G-dossier. Toelichting. Door de arbeidshygiënische strategie te volgen beoogt men een zo hoog mogelijk veiligheidsbeheersingsniveau te bereiken. Mocht hiervan afgeweken worden dan dient dit, met redenen omkleed, vastgelegd te worden. In artikel 3 spreekt de Arbeidsomstandighedenwet van een te bereiken veiligheids- en gezondheidsniveau volgens de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening. Spreekwoordelijk is dit een maatschappelijke norm waarnaar concreet gestreefd dient te worden. Daarnaast wordt in dit artikel het redelijkerwijs- Pagina 20 van 22

21 principe besproken waarmee wordt bedoeld de technische, operationele en economische haalbaarheid van te treffen maatregelen. Dit zijn, in de tijd, dynamische begrippen. Er kan niet van het doelstellingsniveau worden afgeweken. Wel bespreekbaar is de wijze, of het tijdpad, waarop de doelstellingen bereikt worden. Arbeidsveiligheid BMS Brandveiligheid Constructieve veiligheid Deming-cirkel Externe veiligheid transport Groepsrisico Hulpverlening Machineveiligheid OMS Plaatsgebonden risico De veiligheid van personen die beroepshalve aanwezig zijn. Beheers Management Systeem (ingericht door OG) De veiligheid van personen met betrekking tot brand en de gevolgen van brand voor een constructie. De veiligheid van personen met betrekking tot het bezwijken van of het ontstaan van schade aan een constructie. De Deming-cirkel beschrijft vier activiteiten (plan, do, check, act) die zorgen voor een betere kwaliteit. Het cyclisch karakter garandeert dat kwaliteitsverbetering continue onder de aandacht is. De kans om te overlijden als rechtstreeks gevolg van een ongewoon voorval bij het transport van een gevaarlijke stof (via weg, water, spoor en/of leiding). De kans per jaar dat in één keer een groep mensen komt te overlijden bij een ongeval met gevaarlijke stoffen. Het bieden van hulp tijdens een incident waarmee de veiligheid van personen is gemoeid. Hierbij spelen aspecten als bereikbaarheid van de plaats van het incident, beschikbaarheid van hulpverleningsmiddelen en de organisatie van hulpverlening een rol. De veiligheid voor (vaarweg-, weg- en algemene) gebruikers en onderhouds- en bedienend personeel van machines. Onderhouds Management Systeem (ingericht door ON). De kans per jaar dat een persoon komt te overlijden door een ongeval met gevaarlijke stoffen als deze Pagina 21 van 22

22 persoon zich permanent en onbeschermd op een bepaalde plaats zou bevinden. Security Sociale veiligheid Spoorwegveiligheid De bescherming of beveiliging van inrichtingen, personen en infrastructuur tegen moedwillige verstoringen. De mate waarin mensen beschermd zijn en zich beschermd voelen tegen persoonlijk leed door misdrijven (criminaliteit), overtredingen en overlast door andere mensen. Veiligheid op en rondom het spoorwegnet in Nederland, zowel van treinreizigers en passanten (wegen langs het spoor, spoorwegkruisingen) als werkers aan het spoor. Veiligheid tegen overstroming Veiligheid van personen of objecten met betrekking tot hoog water. Veiligheid wegtunnels De interne veiligheid van ondergrondse wegconstructies. Veiligheid zee- en binnenvaart Veiligheid van het transport over zee en de binnenvaart. Verkeersveiligheid De veiligheid van de verkeersdeelnemer als gevolg van deelname aan het wegverkeer. Pagina 22 van 22