Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen"

Joachim de Backer
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest en

1 Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Tommy D Hose, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest en Greet Ruysschaert CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017

2 Koolstofopslag in de bodem CO 2 Mineralisatie JRC ESDAC Mineralisatie Nutriënten (N,..) Humificatie Bodem organische stof

3 Koolstofopslag in de bodem Akker Gras Bos ADEME 2014

4 Meerjarige veldproeven + literatuur SYMBIOS

5 Teeltsystemen Klimaat Rotaties/gewassen Bemesting Bewerking Perceelsrand Minder minerale meststoffen Opbrengst LCA Veenvervanging Ecosysteem diensten C C C C C fysisch chemisch C biologisch Bodem kwaliteit/processen/functies ziekteweerbaarheid

6 Koolstofopslag onder grasland Hoe snel wordt koolstofvoorraad onder grasland opgebouwd? 2,50 1,99 2,00 Sink: 0,5 1,0 t C ha -1 jaar -1 1,50 1,00 0,50 1,28 1,01 1,00 0,70 0,72 0,60 0,60 0,55 0,47 0,49 0,37 0,33 0,00 Ongep. data Leifeld et al Kämpf et al Poeplau et al Arrouays et al Conant et al Tyson et al Arrouays et al Fornara et al Poeplau et al Lugato et al Post en Kwon 2000 IPCC 2000 t C ha 1 jaar jaar jaar > jaar > 40 jaar

Koolstofopslag onder grasland Hoeveel koolstof gaat verloren bij scheuren van grasland? <10 11 20 >20 <10 jaar 11-20 jaar > jaar Gregory et al. 2016 Freibauer et al. 2004 Freibauer et al.

7 Koolstofopslag onder grasland Hoeveel koolstof gaat verloren bij scheuren van grasland? < >20 <10 jaar jaar > jaar Gregory et al Freibauer et al Freibauer et al Poeplau et al Soussana et al Loiseau et al Loiseau et al ,00 0,50 0,47 1,00 1,00 0,95 1,50 1,70 2,00 1,81 t C ha 1 jaar 1 2,50 2,80 3,00 3,20 3,50 Source: 1,0 2,0 t C ha -1 jaar -1

GVE/ha 2-4 sneden Grazen Maaien Maaien + Grazen Mestdagh et al. 2006 2.

8 Koolstofopslag onder grasland 1. Maaien vs. Grazen 3. Intensief vs. Extensief kg OC m -1 (0-60cm) 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 4 GVE/ha 2-4 sneden Grazen Maaien Maaien + Grazen Mestdagh et al Mineraal vs. Organisch 4. Vernieuwing 1-2 sneden+ 4 GVE/ha Soussana, Klump et al. (in prep.)

9 Rotaties/gewassen Bemesting Bewerking Opbrengst C C C C C fysisch chemisch C biologisch N P Bodem kwaliteit/processen/functies ziekteweerbaarheid

10 Organische bemesting/bodemverbeteraar Veldproef Duur jaar Product C dosis t C/ha.jaar C seq. t C/ha.jaar C retentie % Ferti (UGent) 8 Drijfmest Ferti (UGent) 8 Stalmest Ferti (UGent) 8 GFT compost Ferti (UGent) 8 Boerderijcomp Ferti (UGent) 8 Boerderijcomp Farmco (UGent) 7 Boerderijcomp Vegtilco 3 Boerderijcomp Vegtilco 3 Boerderijcomp BOPACT 4 Boerderijcomp Biochar 1,5 Compost Biochar 2 Biochar Biochar 2,5 Biochar Biochar 1,5 Biochar compost Vanden Nest et al. 2014, Willekens et al. 2014, Nelissen et al. 2014, D Hose et al. 2014, 2016

0,85 y = 0,20x R² = 0,67 y = 0,26x R² = 0,79 0 1 2 3 4 5 6 7

11 Compost/stalmest/stro Compost Stalmest Stro 2,0 1,8 Koolstofopbouw (t C ha 1 jaar 1 ) 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 y = 0,18x R² = 0,85 y = 0,20x R² = 0,67 y = 0,26x R² = 0, Koolstofinput (t C ha 1 jaar 1 ) Bron: D Hose en Ruysschaert 2017 Mededeling 231

%-punt C 2010-2014 0-30 cm Varkens Ploegen / 0.

12 BOPACT veldproef MAP? C Koolstofopslag Drijfmest Bewerking Compost Verhoging %-punt C cm Varkens Ploegen / 0.01 Runder Ploegen / 0.07 Varkens Ploegen Compost 0.14 Runder Ploegen Compost 0.14 D Hose et al. 2016

cm 0,00 P Ploegen NKG Niet kerend Herverdeling van de koolstof

13 Niet-kerende bodembewerking BOPACT veldproef 4,50 4,00 3,50 3,00 C-stocks (0-30cm) kg C m -2 2,50 2,00 1,50 1,00 0, cm 0-10 cm 0,00 P Ploegen NKG Niet kerend Herverdeling van de koolstof Vlaamse studies: o.a. D Haene 2008, Vermang 2012 Erosiebestrijdingsmaatregel

14 Conclusies Koolstofopslag hangt af van landgebruik en landbeheer Grasland stockeert meer koolstof dan akkerland Leeftijd Beheer Akkerland Organische meststoffen: type Niet kerend: herverdeling Groenbedekkers: ontwikkeling Gewasrotatie: gewassoort

15 Periode: Scenario-analyse Combinatie van eigen onderzoek en literatuur Maatregel BAU Scenario C-aanvoer tc CO 2 -equiv. t CO 2 Areaal blijvend grasland -1% jaar -1 behoud Compostgebruik 13% 26% Groenbedekkers huidig areaal +30% Graanstro inwerken 30% 60% Totaal: kton CO 2 equivalenten per jaar 15% van de jaarlijkse CO 2 uitstoot van akker en tuinbouw 2,5% van de jaarlijkse CO 2, CH 4 en N 2 O uitstoot van de landbouw (incl. veeteelt)

4 per 1000 initiative Frankrijk, http://4p1000.

verhoging CO 2 in atmosfeer compenseren Vlaanderen

2005) Landgebruik 0 30cm t C/ha 0,4% t C/ha Areaal

16 4 per 1000 initiative Frankrijk, C in de bodem 0,4% verhogen => verhoging CO 2 in atmosfeer compenseren Vlaanderen (Lettens et al. 2005) Landgebruik 0 30cm t C/ha 0,4% t C/ha Areaal 2015 ha 0,4% kt C 0,4% kt CO 2 Akker 52 0, ,4 320 Gras 86 0, ,5 215 Som: 535 BOPACT veldproef (5 jaar) Dierlijke mest, groenbedekkers en stro inwerken 0,7 ton C/ha.jaar + compost 1,3 ton C/ha.jaar

17 4 per 1000 initiative Frankrijk, C in de bodem 0,4% verhogen => verhoging CO 2 in atmosfeer compenseren Vlaanderen (Lettens et al. 2005) Landgebruik 0 30cm t C/ha 0,4% t C/ha Areaal 2015 ha 0,4% kt C 0,4% kt CO 2 Akker 52 0, ,4 320 Gras 86 0, ,5 215 Som: kton CO 2 equivalenten per jaar 46% van de jaarlijkse CO 2 uitstoot van akker en tuinbouw 8% van de jaarlijkse CO 2, CH 4 en N 2 O uitstoot van de landbouw (incl. veeteelt)

18 Dank u wel Tommy D Hose Instituut voor Landbouw, Visserij en Voedingsonderzoek Burg. Van Gansberghelaan Merelbeke België T + 32 (0) F +32 (0) tommy.dhose@ilvo.vlaanderen.be

Vergelijkbare documenten

Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen

Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen MINARAAD - infomoment LULUCF 30 januari 2018 Tommy D Hose, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest