Bodemverbeterende maatregelen en stikstofdynamiek

Transcriptie

1 Bodemverbeterende maatregelen en stikstofdynamiek Koen Willekens Bart Vandecasteele Greet Ruysschaert Tommy D Hose Luc Dereycke Lieven Delanote Stefaan De Neve 9 oktober 2014 CriNglooP Collectief Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant

2 Inhoud 1. Context 2. Proefopzetten 4. Conclusies 2

3 1. Context Bodemverbeterende maatregelen Niet-kerende bodembewerking (NKB) Composttoepassing Bodemkwaliteit Organische stof, ph, Structuur, biologie Stikstofdynamiek Stikstofbeschikbaarheid Stikstofbenutting Stikstofverliezen

4 2. Meerjarige Proefopzetten Bodembeheer Vegtilco Praktijkperceel Meulebeke Niet-kerende bodembewerking versus ploegen Boerderijcompost, drie doses: 0, 15 en 45 ton ha -1 jaar -1 PCG Bodembewerking: ploegen, spitten en niet-kerende bodembewerking Groencompost: 0, 15 en 45 ton ha -1 jaar -1 Bopact ILVO Niet-kerende bodembewerking versus ploegen Boerderijcompost, nuldosis en 2 t C ha -1 jaar -1 Runderdrijfmest versus varkensdrijfmest TILMAN-ORG bioperceel ILVO Bodembewerking, kerende versus niet-kerende bodembewerking (Groen)bemesting: vernietigingswijze, dosering maaimeststof Bodemverbeterende middelen: (boerderijcompost, PRP-Sol) 1-5 jaar nkb en compost = IN DE OMSCHAKELING

5 NKB en stikstofbeschikbaarheid in relatie tot bodemstructuur Tilman-Org Prei 2012 Nmin 0-60 cm kg ha K NK Geen opbrengstverschil K versus NK s1 s2 s3 s4

6 Tilman-Org Knolselder 2013 NKB en stikstofbeschikbaarheid in relatie tot bodemstructuur Nmin kg ha s1 s2 s3 s4 K 0-10 cm NK 0-10 cm K 0-30 cm NK 0-30 cm K 0-60 cm NK 0-60 cm Marktbare oprbrengst knolselder t ha K 38.1 NK Visueel vastgestelde verdichting onderin bouwvoor Ontstaan bij oogst prei december 2012 NIET opgeheven door NKB

7 NKB en stikstofbeschikbaarheid in relatie tot gelaagdheid organische stof Vegtilco 2011 TOC bewerking NKB hoger mineralisatiepotentieel 0-10 cm laag (incubatietest compost met bodem 0-10 en cm) b c Anova NKB donkerder blad jonge knolselder b b < 0.1 TILMAN-ORG 2013 a a Anova Scheffe laag cm K NK p-value C0 C1 C2 p-value p-value < a 0.95 ab 1.04 b < < 0.05 (0.06) (0.13) (0.11) (0.11) (0.13) (0.08) (0.09) (0.08) (0.10) (0.05) (0.05) (0.12) (0.07) (0.13) (0.07) p < p < NKB: Nmin hoger in het bodemprofiel Zakt minder snel weg Beter bereikbaar voor de plantenwortels 9

8 kg Nmin ha cm NKB & compost, en stikstofbeschikbaarheid Vegtilco B-t1 B-t2 B-t3 W-t1 W-t2 W-t3 P-t1 P-t2 P-t cm 0-60 cm 0-30 cm Nmin 0-90 cm t1 C0 C1 C3 Anova Scheffe a 85.4 ab b p < 0.05 p < 0.05 WORTELEN (23.5) (24.4) (13.9) Andere proefopzetten, e.g. Bopact Jaarlijks compost, korte termijn (< 5 jaar), < 20 kg Nmin ha -1 extra 0-90 cm 8

9 NKB en stikstofbeschikbaarheid in relatie tot bodemstructuur Vegtilco Geen verschillen in minerale stikstofbeschikbaarheid gemeten Wel kleine verschillen in (stikstof)opbrengst door kleine verschillen in bodemconditie BROCCOLI PREI K NK ANOVA K NK ANOVA N opname s1-s2 (kg ha -1 ) p < 0.1 N opname s2-s3 (kg ha -1 ) N opname s1-s3 (kg ha -1 ) p < Bemesting prei kg N ha -1 met kunstmest Extra 30 kg N ha -1 met bijbemesting: geen effect op de opbrengst, wel een verhoogd stikstofresidu Bodemconditie beperkt de (stikstof)opbrengst tot een niveau dat lager is dan wat vooropgesteld wordt in adviessystemen

10 Compost (bodem organische stof) en stikstofbeschikbaarheid TOC bewerking compost b c Anova Anova Scheffe laag cm K NK p-value C0 C1 C2 p-value p-value < a 0.95 ab 1.04 b < < 0.05 (0.06) (0.13) (0.11) (0.11) (0.13) b b < 0.1 (0.08) (0.09) (0.08) (0.10) (0.05) a a (0.05) (0.12) (0.07) (0.13) (0.07) p < p < Belang van bodemorganische stof voor het opbrengstpotentieel ½ van de stikvoorziening afkomstig uit bodem organische stof 9 voor teelten met langere groeiperiode (prei, wortelen)

11 4. Conclusies en verder onderzoek NKB opmerking Organische stof + gelaagdheid Structuur! timing, noodzaak N-beschikbaarheid! ~ structuur N-benutting + gelaagdheid (langere termijn) N-uitspoeling, N-residu + gelaagdheid (langere termijn) Compost opmerking Organische stof + behoud en snelle opbouw Structuur + langere termijn N-beschikbaarheid + tot +20 kg 0-90 cm bodemprofiel (korte termijn) N-benutting? N-uitspoeling, N-residu - bemesting aanpassen (langere termijn) Meerjarig proefopzet aanhouden voor onderzoek van effecten op de langere termijn NKB aanhouden Composttoepassing, hoe lang doorgaan, onderhoudsdosis?

12 Bedankt voor jullie aandacht! Vragen? Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant Onderzoeksdomein Teelt en Omgeving Burg. Van Gansberghelaan Merelbeke Tel