Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5
|
|
- Christel de Koning
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Projectduur: 1 januari december 2017 Financiering: Verantwoordelijke: Partners:
2 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Wat zijn de problemen? 1. Gehalte organische stof van bodems in Vlaanderen is (te) laag Verbeteren (verhogen) is een zeer traag proces. In de biologische teelt wordt sterker gefocust op het belang van O.S.
3 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 De rol van O.S. in de bodem Een donkerder kleur waardoor snellere opwarming Betere bodemstructuur, beter bewerkbaar en minder bodemverdichting Stimuleert een evenwichtig bodemleven Verhoogt het waterbergend vermogen en verhoogt de waterdoorlaatbaarheid Nutriënten beter vasthouden en nutriënten die vrijkomen door mineralisatie aanleveren en zo beschikbaar maken voor de planten
4 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Welke hoeveelheid O.S. zit er in een bodem? 1% C 0,010 x kg = kg/ha 1,4% C 0,014 x kg = kg/ha 1,8% C 0,018 x kg = kg/ha 6,0% C 0,060 x kg = kg/ha 2% afbraak van kg = 556 kg/ha/jaar 2% afbraak van kg = 778 kg/ha/jaar 2% afbraak van kg = kg/ha/jaar 38,920 x 1,72 = 66,942 x 5% N x 2% = 667kg/N per ha/jaar door mineralisatie beschikbaar voor de teelt
5 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Wat zijn de problemen? 1. Bio tracht meer te focussen rond opbouw van O.S. in de bodem Bemestingsnormen MAP 5 ( ) Stikstof: Werkzame N (kg / ha / jaar) Dierlijke N-tot. (kg / zand Niet zand ha / jaar) - aardbeien * - laag N-behoeftige teelten * Fosfor: Beter bodemleven en bodemstructuur 2. Door lagere P-normen: beperkte mogelijkheden voor opbouw van organische stof P 2 O 5 (kg / ha / jaar) Klasse I Klasse II Klasse III Klasse IV - aardbeien laag N-behoeftige teelten * Zonder werkingscoëfficiënten
6 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 N-bemestingsnormen aardbeien MAP 3 laag N-behoeftige teelt (fruit) = 125 kg werkzame N MAP 4 bij groenten (Groep I) = 250 kg werkzame N MAP 5 aparte teelt = 160 kg werkzame N P-bemestingsnormen aardbeien MAP 3 laag N-behoeftige teelten 80 kg P 2 O 5 MAP 4 bij groenten (Groep I) kg P 2 O 5 MAP 5 aparte teelt 45 kg P 2 O 5 = alle gronden in Vlaanderen in klasse IV tenzij aangetoond werd op basis van een grondanalyse dat de voorraad fosfaat lager is = klasse III of II of I = op perceelniveau niet op bedrijfsniveau
7 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Wat zijn de problemen? 1. Gehalte organische stof van bodems in Vlaanderen is laag Bodemleven en structuur = belangrijker in biologische teelt 2. Door lagere P-normen: beperkte mogelijkheden voor opbouw organische stof 3. Bij aardbeien (1 of 2 jaar) en meerjarig kleinfruit: Werkwijze in bio-teelt Slechts 1 voorraadbemesting bij aanplant voor meerdere jaren Nadien is bemesting moeilijker en duurder
8 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Oplossing: gebruik van bedrijfseigen reststromen Organisch materiaal, meestal plantaardig Vb.: stro, maaisel van gras-klaver, snoeisel, oogstresten, Gebruik hiervan als bemesting valt niet onder MAP Dierlijke mest (bedrijfseigen en aanvoer) valt wel onder MAP Boerderijcompost valt niet onder MAP Aanvoer gecertificeerde groencompost valt onder MAP Mogelijkheden met bedrijfseigen reststromen: Opbouw van organische stof in de bodem Bemestingsadviezen optimaal invullen is complexer
9 Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Oplossing: gebruik van bedrijfseigen reststromen L: stro leggen in plukpad, na de teelt inwerken; R: compost op plantstrook
10 Overzicht On-farm demonstratieproeven 1. Aardbeien Toevoegen van organisch materiaal aan de bodem via: teelttechniek basisbemesting teeltresten 2. Kleinfruit Toevoegen van organisch materiaal aan de bodem via: teelttechniek
11 1. On-farm demo s: aardbeien Aardbeiperceel in Ternat (Biobees, Luc Pauwels) Proefopzet : 4 tunnels met in 5 ruggen, veldjes van 6m met telkens 3m buffer
12 1. On-farm demo s: aardbeien A. Toevoegen van OM via teelttechniek: Geen toevoer van OM Gangbare technieken: Polyethyleen folie op rug Antiworteldoek in plukpad Toevoer van OM Alternatieve technieken: Biodegradeerbare folie op rug Stro in plukpad (bij planten + in voorjaar) Japanse haver ingezaaid in plukpad Spontane vegetatie in plukpad Einde teelt: afvoeren of onderwerken van OM
13 1. On-farm demo s: aardbeien Teeltwijzes in plukpad Anti wortel doek Spontane vegetatie + stro 2 x stro Japanse haver + stro Tunnel 4 Tunnel 3 Tunnel 2 Tunnel 1
14 1. On-farm demo s: aardbeien B. Toevoegen van OM via basisbemesting: 4 soorten basisbemesting loodrecht op tunnels 1. Stalmest 2. Groencompost 3. Gras-klaver als maaimeststof 4. Organische bio-handelsmeststoffen Basisbemesting aangevuld (tot advies) met organische handelsmeststoffen
15 1. On-farm demo s: aardbeien Basisbemesting op ruggen Teeltwijzes in plukpad Stalmest + handelsmeststoffen Compost + handelsmeststoffen Gras-klaver + handelsmeststoffen Anti wortel doek Spontane vegetatie + stro 2 x stro: bij planten en in voorjaar Japanse haver + stro Handelsmeststoffen Tunnel 4 Tunnel 3 Tunnel 2 Tunnel 1
16 1. On-farm demo s: aardbeien Basisbemesting op ruggen Teeltwijzes in plukpad Stalmest + handelsmeststoffen Compost + handelsmeststoffen Maaimeststof: gras-klaver + handelsmeststoffen Handelsmeststoffen Tunnel 4 Anti wortel doek Tunnel 3 Spontane vegetatie + stro Tunnel 2 2 x stro Tunnel 1 Japanse haver + stro
17 1. On-farm demo s: aardbeien C. Toevoegen van OM via opruim van de teelt: Materiaal dat ondergewerkt kan worden: Japanse haver + stro Stro (na planten en in voorjaar) Spontane vegetatie + stro Aardbeiplanten Materiaal dat afgevoerd wordt: T-Tape PE-folie Antiworteldoek Aardbeien
18 Tunnel 1: Japanse haver + stro + bio-afbreekbare folie + aardbeiplanten kunnen ondergewerkt worden = IMPORT van organisch materiaal
19 Tunnel 2: stro + bio-afbreekbare folie + aardbeiplanten kunnen ondergewerkt worden = IMPORT van organisch materiaal
20 Tunnel 3: spontane vegetatie + stro kunnen ondergewerkt worden, aardbeiplanten en PEfolie worden afgevoerd = netto IMPORT
21 Tunnel 4: antiworteldoek + PE-folie + aardbeiplanten worden afgevoerd. Niets wordt ondergewerkt = enkel EXPORT van organisch materiaal
22 Basisbemesting Basisbemesting 1. On-farm demo s: resultaten 1) Bepaling van %C in de bodem Start project (januari 2016): %C (gemiddeld over het hele perceel): 1,4 Einde project (december 2017): Teeltwijzes A-W-D SP VEG STRO JAP HAV RUG Teeltwijzes A-W-D SP VEG STRO JAP HAV PLUKPAD 1,5 1,5 1,5 1,7 S MEST 1,3 1,4 1,4 1,4 S MEST 1,7 1,8 1,9 1,8 COMP 1,4 1,4 1,6 1,4 COMP 1,5 1,6 1,7 1,8 M MEST 1,4 1,5 1,7 1,8 M MEST 1,3 1,5 1,5 1,4 HMS 1,3 1,3 1,5 1,5 HMS Tunnel 4 Tunnel 3 Tunnel 2 Tunnel 1 Tunnel 4 Tunnel 3 Tunnel 2 Tunnel 1 = Effect van basisbemesting op de ruggen = Effect van teeltwijze op het plukpad
23 %C 1. On-farm demo s: resultaten 1,90 1,80 1,70 1,60 1,50 1,40 1,30 1,20 Conclusies over %C 1,80 1,75 1,70 1,60 1,60 1,55 1,55 1,55 1,50 1,45 1,45 1,45 1,45 1,40 1,40 A-W-D SP VEG STRO JAP HAV 1,30 %C per teelttechniek Teelttechniek STALMEST COMPOST MAAIMESTSTOF ORG. HMS Cijfers laten voorlopige tendensen zien Echte effecten ten vroegste binnen 1 jaar = effect van ondergewerkte materialen zoals stro, Japanse haver, spontante vegetatie, aardbeiplanten. Antiworteldoek + handelsmeststoffen (gangbaar) = daling in %C Tendensen bij compost en maaimeststof als bemesting zijn vrij sterk
24 Basisbemesting 1. On-farm demo s: resultaten 3) Saldo droge stof (DS) per ha :op- en afgevoerd IMPORT (+) Organische handelsmeststoffen Maaimeststof Compost Stalmest Stro Folie (bio-afbr) EXPORT (-) Aardbeiplanten Vruchten PE-folie Aantal ton DS/ha netto opgevoerd Stalmest Groencompost Maaimeststof Handelsmeststoffen 10,0 9,6 8,5 8,8 9,0 8,7 7,5 7,9 8,0 7,1 6,7 7,0 6,1 6,3 5,5 6,0 5,0 4,0 3,0 3,1 4,0 3,4 4,1 2,0 1,0 1,2 A-W-D SP VEG STRO JAP HAV Teelttechniek
25 2. On-farm demo s: kleinfruit Perceel zomerframboos te Bellegem (De Grenshoeve, Luc & An Goemaere)
26 2. On-farm demo s: kleinfruit Toevoegen van OM via teelttechniek: Gangbare technieken: Antiworteldoek op plukpad Gras-klaver op plukpad, maaisel op plantstrook of plukpad Alternatieve technieken: Compost Spontane vegetatie Snoeihout Groenbedekker Maaimeststof Luzerne op plantstrook op plukpad ingezaaid om op plantstrook aan te brengen
27 Proef in 3 herhalingen met zomerframboos, ras Glen Ample, aanplant in juni 2016 Bij het maaien van het plukpad wordt het maaisel van de groenbedekker en luzerne op de plantstrook gebracht. Op de andere objecten blijft het maaisel op het plukpad liggen.
28 2. On-farm demo s: resultaten 1) Bepaling van %C in de bodem Start project (januari 2016): %C (gemiddeld over het hele perceel): 1,0 Einde project (december 2017): Object RUG Object PLUKPAD A-W-D 1,2 GB 1,4 SH 1,4 LUZ 1,2 SP VEG 1,3 COMP 1,6 A-W-D 1,3 GB 1,1 SH 1,1 LUZ 1,1 SP VEG 1,1 COMP 1,2
29 2. On-farm demo s: resultaten %C per teelttechniek 1,5 1,4 1,3 1,25 1,25 1,25 1,2 1,15 1,2 1,1 1 1,4 %C Conclusies over %C: Zeer lichte stijging op het hele perceel Compost zorgt voor sterkste stijging Stijging %C onder antiworteldoek: mogelijk te verklaren door hogere temperaturen (= versnelde mineralisatie)
30 Bedankt voor uw aandacht! Met dank aan: - Luc Pauwels - Luc & An Goemaere Financiering: Verantwoordelijke: Partners: Meer info via proefcentrum.pamel@vlaamsbrabant.be
Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5
Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Projectduur: 1 januari 2016 31 december 2017 Financiering: Verantwoordelijke: Partners: Praktijkgerichte oplossingen
Nadere informatieMet compost groeit de prei als kool
Met compost groeit de prei als kool Joris De Nies 27 juni 2018 +/- 1 ha glastuinbouw Tomaat, paprika, sla,komkommer, courgette +/- 10 ha vollegrondsgroenten Prei, bloemkool, sla, spruiten, asperges, kolen,
Nadere informatieir. L. Delanote, ir. A. Beeckman PCBT vzw Kruishoutem, 16 maart 2011
ir. L. Delanote, ir. A. Beeckman PCBT vzw Kruishoutem, 16 maart 2011 De vruchtbaarheid en de biologische activiteit van de bodem worden behouden en verbeterd - Door de teelt van vlinderbloemigen, groenbemesters
Nadere informatieCCBT-project: Optimalisatie bemesting in de biologische kleinfruitteelt
CCBT-project: Optimalisatie bemesting in de biologische kleinfruitteelt Doelstelling: Inzicht in nutriëntenbehoefte en analyses (bodem, blad, plantsap, nitraatresidu) bij de biologische teelt van kleinfruit
Nadere informatieOnkruidbeheersing in de biologische kleinfruitsector. CCBT-project van april 2016 tot december 2017
Onkruidbeheersing in de biologische kleinfruitsector CCBT-project van april 2016 tot december 2017 Overzicht 1. Inleiding en probleemstelling 2. Proeven rond onkruidbeheersing 2.1 Deelactie: teelt onder
Nadere informatieOrganische bemesting en MAP 4 doorheen de biologische kleinfruitsector
Organische bemesting en MAP 4 doorheen de biologische kleinfruitsector Situering In 2011 zorgde de komst van MAP 4 voor heel wat bezorgdheid. Er leefden vele vraagtekens, of en hoe de verstrengde wetgeving
Nadere informatieBodemvruchtbaarheid in de ecologische moestuin
Bodemvruchtbaarheid in de ecologische moestuin zaterdag 28 november 2015 Frank Petit-Jean Cultuur versus natuur: successie Pioniersvegetatie wat als de mens niet ingrijpt? Graslandvegetatie Ruigte Struweel
Nadere informatieStikstofbemesting bij biologische aardappelen
Stikstofbemesting bij biologische aardappelen A. Beeckman (Inagro), J. Rapol (Inagro), L. Delanote (Inagro) Samenvatting Uit proeven van voorgaande jaren kwam naar voor dat stalmest te traag werkt om optimaal
Nadere informatieAanleiding project. 2. Opzet project 3. Resultaten eerste. 4. Vervolg. Bodemkwaliteit op zandgrond. Inhoud presentatie
Bodemkwaliteit op zandgrond Inhoud presentatie Resultaten en ervaringen NKG eerste jaar 2011 Borkel & Schaft, 14 december 2011, Janjo de Haan 1. Aanleiding project en visie op bodembeheer 2. Opzet project
Nadere informatieLandgebruik en bodemkwaliteit Jan de Wit Nick van Eekeren
Landgebruik en bodemkwaliteit 60-20 - 20 Jan de Wit Nick van Eekeren Grasland Bouwland Huidige landbouwontwikkeling naar controle just in time, precisiebemesting,. Dit vraagt ook om risico-beheersing,
Nadere informatieOordeelkundige stikstofbemesting in de begoniateelt
Oordeelkundige stikstofbemesting in de begoniateelt Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd maart 2015 februari 2017 Dominique Van Haecke Projectpartners
Nadere informatieMeerjarig proefopzet bodembeheer
Meerjarig proefopzet bodembeheer Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Alex De Vliegher, Greet Ruysschaert, Bert Van Gils, Bert Reubens, Johan Van Waes Eenheid Plant, Teelt en Omgeving Studiedag Bioforum
Nadere informatieOpties voor duurzaam stikstof- en koolstofbeheer in intensieve teelten
Opties voor duurzaam stikstof- en koolstofbeheer in intensieve teelten De Vliegher A. De Waele J. Agneessens L. CriNglooP Collectief 9 oktober 2014 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid
Nadere informatieORGANISCH BODEMVERBETEREND
DCM VIVISOL - Stimuleert en diversifieert het bodemleven! Inbreng van het organisch bodemverbeterend middel DCM VIVISOL creëert de ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van een actief en gevarieerd
Nadere informatieBodem en bemesting: Regelgeving, knelpunten en kansen voor de biologische glastuinbouw. Willemijn Cuijpers (LBI) Oude Leede, 4 februari 2010
Bodem en bemesting: Regelgeving, knelpunten en kansen voor de biologische glastuinbouw Bedrijvennetwerk Bodem & Bemesting Willemijn Cuijpers (LBI) Oude Leede, 4 februari 2010 De randvoorwaarden: gebruiksnormen
Nadere informatieStudienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen. Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden?
Studienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden? Annemie Elsen BDB Inhoud Belang van organische stof in de bodem meten
Nadere informatieOptimalisatie bemesting in de biologische kleinfruitteelt CCBT-project
Optimalisatie bemesting in de biologische kleinfruitteelt CCBT-project 2014 2015 Met steun van de Vlaamse Overheid CCBT-project Met steun van de Vlaamse Overheid Inhoud 1. Situering project 2. Plantsap-analyses
Nadere informatieMaaimeststof: een volwaardig alternatief voor stalmest? Inleiding Doel en context Proefopzet Inagro ILVO (a) (b) Figuur 1 Tabel 1
Maaimeststof: een volwaardig alternatief voor stalmest? Bram Vervisch, Annelies Beeckman, Johan Rapol, Lieven Delanote, Victoria Nelissen, Koen Willekens Inleiding Proeven de voorbije jaren hebben aangetoond
Nadere informatieBeperkte bijbemesting volstaat voor goede biologische prei-opbrengst
Beperkte bijbemesting volstaat voor goede biologische prei-opbrengst Lieven Delanote, Annelies Beeckman, Johan Rapol MAP4 legt aan de groentetelers een aantal nieuwe normen en maatregelen inzake bemesting
Nadere informatieActua Bemesting. Dominique Van Haecke. PCS Studiedag Boomkwekerij 2016, 4 februari 2016, Destelbergen 1
Actua Bemesting Dominique Van Haecke 1 Inhoud Systeem Werkzame Stikstof Fosforbemestingsnormen Verplichte staalnames met bemestingsadvies Staalnames ikv betalingsrechten CVBB - Individuele Begeleiding
Nadere informatieOordeelkundige stikstofbemesting in de chrysantenteelt
Oordeelkundige stikstofbemesting in de chrysantenteelt Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd maart 2015 februari 2017 Dominique Van Haecke Projectpartners
Nadere informatieOordeelkundige stikstofbemesting in de boomkwekerij
Oordeelkundige stikstofbemesting in de boomkwekerij Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd maart 2015 februari 2017 Dominique Van Haecke Projectpartners
Nadere informatieStudienamiddag Bodemkundige Dienst van België. Meten om te sturen. Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden?
Studienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden? Annemie Elsen BDB Bodemkundige Dienst van België Studienamiddag Meten
Nadere informatieGroenbedekkers houden grond en mineralen op het perceel en uit de beek
Groenbedekkers houden grond en mineralen op het perceel en uit de beek Bram Van Nevel Bram.van.nevel@inagro.be 051/27.33.47 Waarom groenbedekkers? 1. Restnitraat 2. Verhogen bodemvruchtbaarheid 3. Verlagen
Nadere informatieBegeleidingscommissie Bodem Vredepeel. 15 december 2015 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Marc Kroonen
Begeleidingscommissie Bodem Vredepeel 15 december 2015 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Marc Kroonen Programma Mededelingen Eerste resultaten 2015 Teeltseizoen 2015 Opbrengsten Eerste resultaten uitspoelingsmetingen
Nadere informatieKoolstofopbouw in biologische teelten. Oplossingen voor organische stofopbouw onder MAP 5
Koolstofopbouw in biologische teelten Oplossingen voor organische stofopbouw onder MAP 5 Colofon Deze brochure kadert in het demonstratieproject Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw
Nadere informatieOrganische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman. Saalland Advies 1
Organische stof: daar draait het om! Gouden Grond 26 januari 2018 Wim Stegeman Saalland Advies 1 Wat ga ik vertellen? Wie ben ik? Wat is het? Eigen stappen Tips Vragen Saalland Advies 2 Introductie Akkerbouwbedrijf
Nadere informatieWerkzame stikstof v.s. Totale stikstof
Werkzame stikstof v.s. Totale stikstof Verónica Dias Demonstratieproject (03-2015 02-2017) 1 MAP IV: 2 systemen Totale N berekenen op basis van de totale N van een bepaalde meststof Werkzame N berekenen
Nadere informatieVruchtkwaliteit. Meer is zeker niet altijd beter!!! Stikstofbemesting. Bemesting bij appel en peer. Er zijn zeer grote jaarsinvloeden
6 Bemesting bij appel en peer Vruchtkwaliteit Ann Gomand 18 januari 19 Meer is zeker niet altijd beter!!! Proefcentrum Fruitteelt vzw Fruittuinweg 1, B 38 Sint Truiden 3 ()11 69 7 8 pcfruit@pcfruit.be
Nadere informatieLore Lauwers. Werking vaste en vloeibare mest in functie van de teelt
Lore Lauwers Werking vaste en vloeibare mest in functie van de teelt Dierlijke mest Samengestelde organische meststof - Bron van organische stof - Bodemvruchtbaarheid! - N, P, K, Mg, Ca, Na, - Deels gebonden
Nadere informatieKan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden?
Resultaten met functionele agrobiodiversiteitsmaatregelen vanuit project Boeren en Agrobiodiversiteit.. Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden? Jan de Wit Louis Bolk Instituut 1 Biodiversiteit?
Nadere informatieBodemkwaliteit op zand
Bodemkwaliteit op zand 2011-2016 Resultaten gangbare en biologische bedrijfssystemen rond opbrengsten, bodemkwaliteit, bemesting en uitspoeling Themamiddag Bemesting Akkerbouw, Putten, 30 november 2017
Nadere informatieMAP5 Het oog op een betere waterkwaliteit met respect voor de bodem
MAP5 Het oog op een betere waterkwaliteit met respect voor de bodem Actieprogramma 2015 2018 in uitvoering van de Nitraatrichtlijn Uitgangspunt van het 5 de Actieprogramma Bodemkwaliteit (organische stof)
Nadere informatieBereken voor uw akker- en groentepercelen eenvoudig zelf: de organische koolstofevolutie de stikstof- en fosforbalans
Demetertool Vlaanderen is open ruimte Bereken voor uw akker- en groentepercelen eenvoudig zelf: de organische koolstofevolutie de stikstof- en fosforbalans LNE Groenbedekker Gele mosterd De online Demetertool
Nadere informatieBodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem
Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Gera van Os PPO-Bollen, Bomen & Fruit Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt: Opbouw en afbraak organische stof
Nadere informatieOrganisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar
17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume
Nadere informatieDe bodem is de basis voor gewasbescherming!
De bodem is de basis voor gewasbescherming! www.tenbrinkebv.nl Agenda Bemestingsproeven bloembollen. Bodemvruchtbaarheid Flevoland in gevaar. Verschillen tussen kavels binnen de Noordoostpolder. Grond
Nadere informatieGroenbedekkers en bodemvruchtbaarheid. Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting
Groenbedekkers en bodemvruchtbaarheid Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting 17-09-2015 Waarom groenbedekkers uitzaaien? Nut groenbedekkers Goede humustoestand N-uitspoeling vermijden
Nadere informatieUitrijden effluent binnen MAP 5
Uitrijden effluent binnen MAP 5 Inleiding Het nieuwe mestdecreet bevat een aantal wijzigingen voor het uitrijden van effluent van een biologische mestverwerkingsinstallatie. Om meer duidelijkheid te scheppen,
Nadere informatieOrganische stof Impact op waterhuishuishouding
Landbouw & Waterkwaliteit Organische stof Impact op waterhuishuishouding 26 januari 2018 Gerard H. Ros Nutriënten Management Instituut Waterschap Amstel, Gooi en Vecht Wageningen Universiteit Gerard Ros
Nadere informatieBodemkundige Dienst van België
onafhankelijke v.z.w. spin-off KULeuven(1945) ± 100 medewerkers www.bdb.be Certalent Advies BDB-West (Roeselare) Hoofdzetel (Heverlee) land- en tuinbouw milieuhygiëne bodemhygiëne Analyse SPB Environnement
Nadere informatieMAISTEELT 2019: DE SUCCESFACTOREN!
MAISTEELT 2019: DE SUCCESFACTOREN! In deze editie aandacht voor: Vernietigen en verkleinen vanggewas ph Organische stof: compost Kali bemesting Onderzaai Raskeuze Organisatie maisteelt Een plant groeit
Nadere informatieHoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen
Hoe maak je een bemestingsplan binnen de gebruiksnormen Natuur en Landschap Pleasure green Milieu Tonnis van Dijk Nutriënten Management Instituut NMI 3 november 2011 Beperkingen in bemesting Europese regelgeving:
Nadere informatieBodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming?
Bodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming? TOMMY D HOSE Studiedag Landbouw en Klimaat 17 april 2018, Melle Overzicht Koolstofopslag in landbouwbodems en organische
Nadere informatieBodemverbeterende maatregelen en stikstofdynamiek
Bodemverbeterende maatregelen en stikstofdynamiek Koen Willekens Bart Vandecasteele Greet Ruysschaert Tommy D Hose Luc Dereycke Lieven Delanote Stefaan De Neve 9 oktober 2014 CriNglooP Collectief Instituut
Nadere informatieDEMETERtool in de praktijk. Pilootstudie bij 50 Vlaamse landbouwers
DEMETERtool in de praktijk Pilootstudie bij 50 Vlaamse landbouwers Slotevenement 7 maart 2016 Landbouwbedrijven 50 bedrijven (10 per provincie) op vrijwillige basis verschillende types landbouwbedrijf
Nadere informatieOrganische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers
Organische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers Demoproject bemesting in de vollegrondssierteelt: het totaal concept gedemonstreerd! Verónica Dias (PCS) Stijn Moermans (BDB) Projectpartners
Nadere informatieOrganische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers
Organische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers Demoproject bemesting in de vollegrondssierteelt: het totaal concept gedemonstreerd! Verónica Dias (PCS) Stijn Moermans (BDB) Projectpartners
Nadere informatie25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu?
25 jaar biologische teelt op zandgrond: waar staan we nu? Resultaten van systeemonderzoek Bodemkwaliteit op Zand van WUR proeflocatie Vredepeel 24 januari 2019, Janjo de Haan, Marie Wesselink, Harry Verstegen
Nadere informatieORGANISCHE STOF: WAT LEVERT HET OP? KOSTEN EN BATEN VAN ORGANISCHE STOF VOOR DE AKKERBOUWER
ORGANISCHE STOF: WAT LEVERT HET OP? KOSTEN EN BATEN VAN ORGANISCHE STOF VOOR DE AKKERBOUWER Masterplan Mineralenmanagement INLEIDING Organische stof in de bodem staat sterk in de belangstelling. Organische
Nadere informatieOrganische stof in de bodem
Organische stof in de bodem Theorie C1 Wat is organische stof in de bodem? Organische stof in de bodem bestaat uit materiaal zoals bv. oogst- en plantenresten, compost en mest, maar ook het bodemleven
Nadere informatieORGANISCHE STOF BEHEER
ORGANISCHE STOF BEHEER Weet wat je bodem eet! Anna Zwijnenburg van A tot Z landbouwadvies EVEN VOORSTELLEN Zelfstandig landbouwadviseur voor de akkerbouw/groenvoeder gewassen voor de thema s bodem, vruchtwisseling
Nadere informatieMAP 5 en fosfor in de bodem. Jan Bries
MAP 5 en fosfor in de bodem Jan Bries Inhoud 1) Fosfor en plantengroei, algemeen 2) Fosfor bemestingsadviezen: BEMEX Nutriëntenbehoefte teelt Bodemvoorraad beschikbaarheid 3) Actuele toestand P-beschikbaarheid
Nadere informatieUitrijden effluent binnen MAP 5
Uitrijden effluent binnen MAP 5 Inleiding Het nieuwe mestdecreet bevat een aantal wijzigingen voor het uitrijden van effluent van een biologische mestverwerkingsinstallatie. Om meer duidelijkheid te scheppen,
Nadere informatieBodemvruchtbaarheid Flevoland in gevaar Bemesting op maat!
Bodemvruchtbaarheid Flevoland in gevaar Bemesting op maat! Back to the roots. www.tenbrinkebv.nl Agenda Doelstelling bemestingsproeven bloembollen. Resultaten zichtbaar gemaakt. Conclusie meerjarig onderzoek.
Nadere informatieBeheer gericht op bodemkwaliteit in een biologisch teeltsysteem met groenbedekkers en plantaardige bemestingsvormen
Beheer gericht op bodemkwaliteit in een biologisch teeltsysteem met groenbedekkers en plantaardige bemestingsvormen Koen Willekens, Victoria Nelissen, Bert Van Gils, Peter Lootens, Tom De Swaef, Jane Debode,
Nadere informatieBodemmonster Bodemmonster
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Bodemmonster Belangrijk om te weten: Fosfaat laag: voldoende bemesten Kali laag: voldoende bemesten of bijsturen Magnesium laag: bijsturen
Nadere informatieMilieukundig en economisch verantwoord fosforgebruik
Milieukundig en economisch verantwoord fosforgebruik Fien Amery, Bart Vandecasteele (ILVO) Annemie Elsen, Wendy Odeurs (BDB) Erik Smolders, Sophie Nawara (KU Leuven) Agriflanders, 11 januari 2019 Fosfor
Nadere informatieDe organische stof balans: nuttig instrument voor bouw- èn grasland. NMI, Marjoleine Hanegraaf. Opstellen van een balans. Principe van een OS- balans
De organische stof balans: nuttig instrument voor bouw- èn grasland. NMI, Marjoleine Hanegraaf Principe van een OS- balans Het doel van een OS-balans is handhaven van het organische stofgehalte. Aanvoerbronnen
Nadere informatieKLW KLW. Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari Ruwvoerproductie en economie!
Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk!? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari 2017 Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Ruwvoerproductie en economie! KLW Actualiteit: Managementinstrument
Nadere informatieProgramma: Studiemiddag Klein- en Steenfruit
Programma: Studiemiddag Klein- en Steenfruit 1) Geïntegreerde gewasbescherming 2014 2) Selectieve gewasbescherming d.m.v. foggen 3) Mogelijkheden biologische bestrijding 4) Waarschuwings- en adviessystemen
Nadere informatieWaarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer?
Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer? Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer (CAH Vilentum) Onderzoeker Bodem- en plantgezondheid (WUR) Bodembeheer Waterbeheer Diepe sporen als gevolg van
Nadere informatieUitrijden effluent binnen MAP 5
Uitrijden effluent binnen MAP 5 Inleiding Het nieuwe mestdecreet bevat een aantal wijzigingen voor het uitrijden van effluent van een biologische mestverwerkingsinstallatie. Om meer duidelijkheid te scheppen,
Nadere informatieBodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1
Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4
Nadere informatieWerken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren
Werken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren Inhoud Waarom werken aan organische stof? Maatregelen organische stof Hoe we dat proberen vorm te geven onder de Nederlandse
Nadere informatieDe ontwikkeling tot MAP5: standpunt op hoofdlijnen
De ontwikkeling tot MAP5: standpunt op hoofdlijnen 1/ De resultaten van de nitraatmetingen in Vlaanderen evolueren in onvoldoende mate naar de door Europa vooropgestelde doelstellingen. Enkel de doelstellingen
Nadere informatieBemestingswaarde van nabehandelde digestaatproducten
Bemestingswaarde van nabehandelde digestaatproducten Thijs Vanden Nest (), Elke Vandaele (VLACO) Bart Vandecasteele, Viooltje Lebuf, Wim Vanden Auweele, Emilie Snauwaert, Koen Willekens, Chris Van Waes
Nadere informatieStrategieën voor graslandbemesting
Strategieën voor graslandbemesting Auteurs An Schellekens Joos Latré In samenwerking met Luc Van Dijck 7/04/2014 www.lcvvzw.be 2 / 8 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 3 Inleiding... 5 Effecten van soort van
Nadere informatie(Ver)ken je tuinbodem. Annemie Elsen Stan Deckers
(Ver)ken je tuinbodem Annemie Elsen Stan Deckers Tuinbodems in Vlaanderen ZUURTEGRAAD (ph) 2/3 tuinen = overbekalkt 3/4 gazons = overbekalkt voedingselementen minder beschikbaar voor planten nooit blindelings
Nadere informatieWerken aan bodem is werken aan:
DE BODEM ONDER EEN VRUCHTBARE KRINGLOOP Van knelpunten naar maatregelen Sjoerd Roelofs DLV 06-20131200 Werken aan bodem is werken aan: 1. Organische stof 2. Bodemchemie 3. Waterhuishouding 4. Beworteling
Nadere informatieValorisatie van N-rijke oogstresten tot bodemverbeteraar
Valorisatie van N-rijke oogstresten tot bodemverbeteraar Studiedag GeNeSys 9 juni 2016 Jarinda Viaene Promotoren ILVO: Bert Reubens, Bart Vandecasteele Promotor UGent: Prof. Stefaan De Neve 1 2 Context
Nadere informatieEvenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant
Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Belangrijk om te weten: Algemeen: Fosfaat, kali, magnesium Op zand: ph en o.s. Op klei: % slib Bodemmonster Fosfaat laag: voldoende bemesten
Nadere informatieOrganische stof: Impact op bodem en bodemleven
Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Aad Termorshuizen Gouden Gronden, 26 januari 2018, Aduard Even voorstellen Aad Termorshuizen Specialist bodemkwaliteit en plantenpathogenen 20 jaar als docent
Nadere informatieComposteren en inkuilen van dikke fractie en stalmest
Composteren en inkuilen van dikke fractie en stalmest Studiedag GeNeSys 9 juni 2016 Jarinda Viaene Promotoren ILVO: Bert Reubens, Bart Vandecasteele Promotor UG: Prof. Stefaan De Neve 1 2 Deel 1: Mogelijkheden
Nadere informatieBiologische bloemkool heeft voordeel bij kleine startbemesting: ook verse grasklaver volstaat
Biologische bloemkool heeft voordeel bij kleine startbemesting: ook verse grasklaver volstaat Annelies Beeckman, Lieven Delanote, Johan Rapol Bij vroege en stikstofbehoevende teelten zoals bloemkool is
Nadere informatieDe organische stofbalans: Kengetallen
De organische stofbalans: Kengetallen Volgens handboek Bodem & Bemesting Aangevuld door Willem van Geel T.b.v. 2 e Masterclass Organische stof(balans) POP3 Project Biologische landbouw op de kaart Template
Nadere informatieEffect van organische stof op opbrengst, stikstofuitspoeling en bodemkwaliteit
Effect van organische stof op opbrengst, stikstofuitspoeling en bodemkwaliteit Resultaten Bodemkwaliteit op Zand Congres Beter Bodem Beheer, Lunteren, 4 oktober 2016 Janjo de Haan, Harry Verstegen, Willem
Nadere informatieN-index: wat zeggen de cijfers?
Beste klant, N-index: wat zeggen de cijfers? U heeft een analyse ontvangen van de Bodemkundige Dienst met bepaling van de N-index en met het bijhorend N-bemestingsadvies. Hieronder vindt u een verduidelijking
Nadere informatieinagro Code van goede praktijk bodembescherming advies organische koolstofgehalte en zuurtegraad ONDERZOEK & ADVIES IN LAND- & TUINBOUW
inagro ONDERZOEK & ADVIES IN LAND- & TUINBOUW Code van goede praktijk bodembescherming advies gehalte en zuurtegraad 2 Toelichting resultaten MTR_versie 2011 ORGANISCHE KOOLSTOF Organische stof en in de
Nadere informatiePeriode Kort overzicht projecten
Periode 2018-2019 Kort overzicht projecten CCBT- project: Biologische frambozenteelt: geschikte rassen en biologisch plantgoed Zoektocht naar geschikte rassen en plantgoed van (zomer)frambozen Geen biologisch
Nadere informatieHet belang van bodem voor landbouw Gert Van de Ven An Schellekens Bodem als basis voor ecosysteemdiensten 26 november 2016
Het belang van bodem voor landbouw Gert Van de Ven An Schellekens Bodem als basis voor ecosysteemdiensten 26 november 2016 Bodemgebruik Enkele cijfers % cultuurgrond/ totale opp. Vlaams Gewest Provincie
Nadere informatieILVO. Nieuwe organische meststoffen: wat zijn ze waard?
Nieuwe organische meststoffen: wat zijn ze waard? Thijs Vanden Nest, Bart Vandecasteele, Fien Amery & Chris Van Waes CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 ILVO In samenwerking met 2 Teeltsystemen
Nadere informatieComposteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer
Composteren, waar doen we het voor? Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Onderwerpen Steeds meer eisen aan de bodem Wat doet organische stof in de bodem? Koolstof-vastlegging altijd goed? Schoon product
Nadere informatieFocusbedrijven en nitraatresidu. Gebieds- én bedrijfsspecifieke
MAP5 in 2015 Focusbedrijven en nitraatresidu Gebieds- én bedrijfsspecifieke aanpak Focusbedrijf 2015 Meer dan 50% van het areaal in focusgebied Gronden in gebruik op 1 januari 2014 Enkel rekening gehouden
Nadere informatieMAP V en de sierteelt wat zit erin voor u? Studieavond bemesting in de vollegrondssierteelt - Destelbergen 28 mei 2015
MAP V en de sierteelt wat zit erin voor u? Studieavond bemesting in de vollegrondssierteelt - Destelbergen 28 mei 2015 Mestbeleid = 3 sporenbeleid 29/05/2015 2 Focus op oordeelkundige bemesting N Evenwichtsbemesting
Nadere informatieMAP 5 in de tuinbouw. Wase Tuinders 28/01/2016 Micheline Verhaeghe
MAP 5 in de tuinbouw Wase Tuinders 28/01/2016 Micheline Verhaeghe Inhoud Waarom MAP 5 kwaliteit oppervlakte- en grondwater Werking CVBB MAP 5 in de praktijk Nitraatresidu Focusbedrijven P-klassen Verplichte
Nadere informatieSamenstelling en eigenschappen
Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige
Nadere informatieDe positieve kant van onkruid Boomkwekerij Hans Puijk - Vlamings
De positieve kant van onkruid Boomkwekerij 13-02-2016 Hans Puijk - Vlamings Inhoud Bodem, balans en elementen (herh) Bewerkingen en bodem management Wat zeggen onkruiden op het perceel Uitbreiding, nieuw
Nadere informatieVeelgestelde vragen bij het nieuwe actieprogramma
Veelgestelde vragen bij het nieuwe actieprogramma Doelstelling Hoe kan het dat in Nederland een andere regeling geldt dan in Vlaanderen voor dezelfde Nitraatrichtlijn? In Nederland mag bijvoorbeeld al
Nadere informatieBemestingsonderzoek en stand van zaken MAP en begonia
Bemestingsonderzoek en stand van zaken MAP en begonia Van Haecke Dominique Destelbergen 20/01/2014 Agenda ADLO Het KNS-bemestingssysteem toegepast in de grondgebonden sierteelt CVBB: Referentiepercelen
Nadere informatieMaatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen
Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Tommy D Hose, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest en Greet Ruysschaert CriNglooP Collectief studienamiddag
Nadere informatieBodembeheer in de biologische landbouw
Bodembeheer in de biologische landbouw Koen Willekens Alex De Vliegher Bart Vandecasteele Bert Van Gils Bert Reubens Lieven Delanote Annelies Beeckman Stefaan De Neve 9 oktober 2014 CriNglooP Collectief
Nadere informatieDe kracht van organische stof.
De kracht van organische stof. Agenda. Het belang van organische stof in de bodem! Proefopzet 2012 2013 Proefresultaten Conclusie Belang van organische stof. Verbeteren van de structuur. Voeding van het
Nadere informatieStudieavond prei. Bemesting van winterprei
Studieavond prei Bemesting van winterprei - TIP - Ken uw veld Rekenvoorbeeld fictief veld herfstprei 25/4: 15 ton varkensdrijfmest (8 kg N/ton) 31/05: profielanalyse (0-30/30-60) cm: 13/06: toediening
Nadere informatievan harte welkom Koolstof Kringlopen
van harte welkom Koolstof Kringlopen 1 Programma 13:30 Opening met lezing 14:00 Instructie geleide rondgang 14:15 Geleide rondgang 16:45 Actieve demonstratie machines Afsluiting met drankje & snack Koolstof
Nadere informatieBodemkwaliteit op zandgrond
Bodemkwaliteit op zandgrond Presentatie opzet project Janjo de Haan Bodem speerpunt voor ministerie van EL&I Bodemprogramma Samenvoeging gewasbeschermings, bemestings, en systeemonderzoek Co innovatieprogramma
Nadere informatieStalmestopslag op de kopakker: Hoe risico op uitspoeling beperken en een waardevol product maken?
Stalmestopslag op de kopakker: Hoe risico op uitspoeling beperken en een waardevol product maken? Jarinda Viaene, Victoria Nelissen, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Bert Reubens CriNglooP Collectief
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2
Inhoudsopgave Document: Pagina: 1. Onderscheidende product(ie) kenmerken van Bio-Trio 2 2. Bio Spring NSE 18-0-3(+2)+12 4 3. Bio Allround NSE 10-4-6(+3)+12 6 4. Bio Pre-Seed NSE 10-10-0(+HF)+12 8 5. Bio
Nadere informatieNutriNorm.nl. Op NutriNorm vindt u praktische en onafhankelijke informatie over bemesting, meststoffen, bodem en strooien.
NutriNorm.nl Op NutriNorm vindt u praktische en onafhankelijke informatie over bemesting, meststoffen, bodem en strooien. Wij werken samen met onze kennispartners: Eurofins Agro, WageningenUR, Louis Bolk
Nadere informatieHUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN
HUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN OPBRENGST EN KWALITEIT VAN RAAIGRAS BIJ VERMINDERDE BEMESTING Greet Verlinden, Thomas Coussens en Geert Haesaert Hogeschool Gent, Departement Biowetenschappen
Nadere informatie