Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden?

Transcriptie

1 Resultaten met functionele agrobiodiversiteitsmaatregelen vanuit project Boeren en Agrobiodiversiteit.. Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden? Jan de Wit Louis Bolk Instituut 1

2 Biodiversiteit? Dat is toch vooral natuur? En huidige landbouw is toch woestijn van gras en mais? 2

3 Ook boeren denken vaak eerst aan andere teelten M.n. eiwitrijke gewassen = duur, sojavervanger (regenwoud) Maar helaas: Saldo van beste vervanger is 250 per ha. Terwijl grondkosten al snel zijn. Kortom, andere teelten dan mais en gras kosten boer meestal geld. Graan als krachtvoervervanger Alle alternatieve gewassen niks? Toch wel.. Integraal doorrekenen: vervanging 50% mais door graan (incl. stro, malen/opslaan extra, andere voerkwaliteit): Saldoverandering bij 5500 / 6500kg/ha: + 0 of / ha graan Omdat het past (na mais, voor gras): Geen groenbemester nodig Extra gras (minstens 2,5 ton/ha) Ook mogelijk: Graan als dekvrucht: 25 kg haver per ha bij voorjaarsinzaai gras = +1,5 ton ds in 1e snede + betere bodem (..) 3

4 Waarom staat die mais zo golvend? Gras, mais, graan: is dat alle biodiversiteit? Verschil in bodemkwaliteit! Ondergronds is er een jungle aan diversiteit In heel tropisch regenwoud zouden >5 miljoen soorten planten en dieren voorkomen, maar in 1 hand grond zitten al honderdduizenden verschillende organismen 4

5 Ook qua gewicht telt ondergronds mee Onder de 2-3 koeien per hectare. Zitten er nog 3-7 onder de grond. Functionele agrobiodiversiteit: zodanig gebruiken en stimuleren dat bedrijf er beter van gaat draaien 5

6 Hoe die ondergrondse jungle in te zetten en te stimuleren? Basis belangrijk: ph, voorkomen structuurschade, minder en zorgvuldige grondbewerking Voeden bodemleven: org. bemesting, MAAR vooral: gewas met veel wortels en gewasresten(ook in winter) Na 33 jaar v ergelijking: Gras Akker % OS 6 2 Wormen (g/m2) Biodiversiteitgebruiken: balans tussen vragende (m.n. rooivruchten) en verzorgende gewassen (m.n. gras en graan). Doorrekening van samenwerking: voor gemiddelde melkveehouder en akkerbouwer elk. EN Gras hoeft geen 1-vormige woestijn te zijn In puur Engels raaigras zaten 14 andere plantensoorten.. Maar ook: meer PASSENDE soorten gras en kruiden inzaaien kan opbrengst verhogen 6

7 Gras + Klaver = functionele biodiversiteit Beste stimulans voor bodemleven Hoge opbrengst met nauwelijks kunstmest Dus bespaart ook fossiele energie Gezond, eiwitrijk, smakelijk ruwvoer Klaver is goede bijenplant Wormen kg/ha Gras 820 Grasklaver 1100 Integrale doorrekening gras rode klaver: - 80 tot per ha grasklaver Soms passen andere gewassen toch, voor specifieke situaties Kort-seizoensteelten (voor tijdige inzaai van grasklaver of aardbeien of ). Hennep: met structuur Gerst-erwten: met eiwit 7

8 Koeien. Kruisen kan interessant zijn; tot + 70 per koe Sterkere koeien, goede huisvesting en verzorging: efficiëntere voerbenutting en minder antibiotica Beweiding Met al deze dingen bezig geweest in project Want er valt eindeloos veel te leren: Welk grasmengsel is passend bij mijn perceel? Hoe beheers ik de klaver? Kunnen wormen geïntroduceerd worden? Voegt compost iets toe aan bodemverzorging? Wat is een passende beweidingsstrategie?. vooral bij de bodem.. 8

9 Want: goede bodem kun je heel snel verknoeien Maar opbouw van een goede bodem duurt jaren! Kijk daarom ook eens iets vaker onder de grond 9

10 Functionele maatregelen ; Maar. burger verwacht mooie, leuke dingen En what about the rest? ecosysteemdiensten 10

11 De waarde van Wie gaat dat betalen? s invullen: DE WAARDE van Bijv. compost: deel van RDM vervangen door compost Eerste paar jaar kost het vaak geld Langere termijn: ± 50 per ha/jaar voor akkerbouwer, Extra dienst: koolstofvastlegging, ± 8 per ha/jaar Vooral: wie gaat aan s bijdragen en hoe? Op zoek naar verdienmodellen (donateurs, adoptie, landschapsveiling, streekproducten). Elk model begint met aansprekend verhaal en direct link met ecosysteemdiensten Dus: Kan stimuleren van biodiversiteit zonder externe gelden? JA, functionele biodiversiteitsmaatregelen. Maar voor veel ecosysteemdiensten is betaling nodig 11