MAP 5 en fosfor in de bodem. Jan Bries

Transcriptie

1 MAP 5 en fosfor in de bodem Jan Bries

2 Inhoud 1) Fosfor en plantengroei, algemeen 2) Fosfor bemestingsadviezen: BEMEX Nutriëntenbehoefte teelt Bodemvoorraad beschikbaarheid 3) Actuele toestand P-beschikbaarheid 4) Bemestingsadviezen versus P-normen 5) Besluit

3 1) Fosfor en plantengroei P Suikerbieten Graan Aardappel Maïs

4 1) Fosforbeschikbaarheid voor plantengroei Lage temperatuur. Bij 13 ºC is de opname slechts 30% van de opname bij 21 ºC. Gronden met een lage ph. Bij ph 4,5 is de opname slechts 50% van de opname bij ph 6 à 7. Slecht wortelgestel. Wortels moeten dichter bij P komen voor opname dan bijvoorbeeld N of K. Weinig organische stof, slechte structuur Droogte. P

5 2) Fosfor bemestingsadviezen: BEMEX Gewas Export teelt gewasrespons Beschikbaarheid Streefzone BEMEX: Bodemvoorraad Landbouwkundig Optimaal Bemestings -advies Analysemethodiek Proefveldonderzoek Meststoffen- keuze

6 2.1 Nutriëntenbehoefte teelt Marktbaar product + + Oogstrest... Totale = Behoefte Luxeconsumptie, opname efficiëntie Relatie bodemtype Aardappel kg : N P 2 O 5 K 2 O MgO 50 ton knollen ton loof Suikerbieten 60 ton wortelen ton koppen

7 opbrengst opbrengst 2.1 Gewasrespons Bodem A: bemesting > gewasexport Bodem B: bemesting < gewasexport Veel bemesting A B Geen bemesting streefzone risico op P-verlies bodemfosforgehalte bodemfosforgehalte Bron: F. Amery

8 2.2 Bodemvoorraad-beschikbaarheid AL-extract : P-water < P-CaCl 2 < P-Olsen < P-AL < P-ox < P-totaal De voedingselementen P, K, Mg, Na, Ca worden bepaald in een ammoniumlactaatextract, met ICP.

9 2.2 Bodemvoorraad-beschikbaarheid AL-extract : bodemtype, ph correctie voor uitspoelingsverliezen verhoudingen elementen Meerjarige onderzoeksreferentie in onze bodems en klimaatomstandigheden antagonisme K/Mg, K/Na, Ca/Mg gewaseigenschappen beworteling, schijnbare benutting, teeltduur

10 2.2 Beoordelingsklassen P-gehalte (BDB) Beoordeling Akkers (0-23 cm) Weiland (0-6 cm) mg P per 100 g droge grond (AL-extract) - alle texturen zeer laag < 5 < 8 laag tamelijk laag streefzone tamelijk hoog hoog zeer hoog > 50 > 60 MAP 5 P-beschikbaarheidsklassen Akkers (mg P/100 g droge bodem) Grasland (mg P/100 g droge bodem) Klasse I (lage P-beschikbaarheid) Klasse II (P streefzone) Klasse III (matige P-beschikbaarheid) Klasse IV (hoge P-beschikbaarheid) > 40 > 50

11 Standaardgrondontleding Klasse III

12

13 3. Actuele toestand P-beschikbaarheid MAP 5 Klasse

14

15 Akker fosfor

16 Weiland fosfor

17 3. Evolutie P-beschikbaarheid Procentuele verdeling van fosforgehalte van de akkerbouwstalen in 7 beoordelingsklassen gedurende verschillende perioden in de Kempen. Klasse zeer laag 2,1 0,7 0,4 0,2 0,4 0,5 0,3 laag 1,9 1,5 1,3 1,0 0,8 1,2 1,1 tamelijk laag 3,0 2,5 2,0 1,7 1,5 2,3 2,1 streefzone 13,7 12,8 10,7 9,0 9,8 13,6 12,3 tamelijk hoog 44,1 44,7 39,8 35,9 40,4 44,8 41,7 hoog 30,3 33,0 38,9 42,7 41,1 33,4 37,1 zeer hoog 4,9 4,8 6,9 9,5 6,0 4,2 5,3 Procentuele verdeling van fosforgehalte van de weilandstalen in 7 beoordelingsklassen gedurende verschillende perioden in de Kempen. Klasse zeer laag 1,1 1,4 0,8 1,2 1,0 1,5 1,2 laag 5,2 5,4 5,0 4,3 5,6 7,4 6,0 tamelijk laag 10,5 10,6 9,3 10,1 9,5 12,8 10,6 streefzone 24,1 22,7 23,5 20,9 22,1 24,3 21,3 tamelijk hoog 42,2 44,0 44,1 43,6 43,0 38,6 39,6 hoog 14,3 13,6 14,9 17,4 16,5 13,5 18,0 zeer hoog 2,6 2,3 2,4 2,5 2,3 1,9 3,3

18 3. P-beschikbaarheid: gangbaar versus biologische landbouw

19 % van de percelen % van de percelen 3. P: landbouw versus particulier % van de tuinen % van de tuinen fosfor akker ( ) fosfor groentetuin ( ) fosfor weiland ( ) 50 fosfor gazon ( )

20 3. P-beschikbaarheid in MAP 5- klassen 100% 80% 60% 40% 20% 0% akker weiland akker weiland akker weiland akker weiland Vl. Zandstreek Kempen Zandleemstreek Leemstreek Klasse IV Klasse III Klasse II Klasse I

21 4. Bemestingsadviezen versus P-normen MAP5: Klasse I Klasse II Klasse III Klasse IV Laag Streefzone Tamelijk hoog Hoog Gras (gras/maïs) Maïs Granen Aardappelen Bieten Andere gewassen extra opbouw gewasexport ref ref 2017-

22 Consumptieaardappelen Zandleemstreek ( ) Bodemvruchtbaarheid P O -advies 2 5 Bemestingsnorm mg/100 g % zeer laag < Klasse 1 95 laag Klasse 1 95 tamelijk laag Klasse 1 95 normaal - streefzone Klasse 2 75 tamelijk hoog Klasse 3 70 hoog Klas zeer hoog > Klasse 4 55 Globaal gemiddelde (kg P 2 O 5 /ha) 72 68

23 Deeg- of voedermaïs Vlaamse Zandstreek ( ) Bodemvruchtbaarheid P O -advies 2 5 Bemestingsnorm mg/100 g % zeer laag < Klasse laag Klasse tamelijk laag Klasse normaal - streefzone Klasse 2 80 tamelijk hoog Klasse 3 70 hoog Klas zeer hoog > Klasse 4 55 Globaal gemiddelde (kg P 2 O 5 /ha) 43 59

24 5. Besluit en bedenkingen Beredeneerde P-bemesting vereist een uitgebreid referentiekader Staalnamediepte: 23 cm akker, 6 cm weide P-toestand: Vlaanderen > n. Frankrijk/Wall. groentetuin > akkers gazons > weide Merendeel landbouwpercelen onterecht in klasse IV ingedeeld. Bemestingsnormen op perceelsniveau en balans op bedrijfsniveau: een contradictio in terminis?