Gemeente Eindhoven. Verslag bijeenkomst proeftuin. Datum 2 november 2016 Locatie Beatrixgebouw, Utrecht

Transcriptie

1 Gemeente Eindhoven Verslag bijeenkomst proeftuin Datum 2 november 2016 Locatie Beatrixgebouw, Utrecht

2 Inhoudsopgave 1 Warming-up Mogelijke instrumenten Waarderen van de instrumenten Impact Haalbaarheid Impact/haalbaarheid-tabel Impact/haalbaarheid-grafiek De arrangementen...25 Gemeente Eindhoven 2(25)

3 1 Warming-up 1 Warming-up Gemeente Eindhoven 3(25)

4 1 Warming-up Gemeente Eindhoven 4(25)

5 2. Mogelijke instrumenten 2. Mogelijke instrumenten Stel dat er geen restricties zouden zijn, wat zijn mogelijke instrumenten voor het probleem? Gemeentefonds 1. Werkgelegenheid/aantal banen. 2. Mate van internationalisering. 3. Aantal bedrijven/omzet bedrijven. 4. Aandeel in de landelijke belastingen of variant daarop (alleen belasting uit box 1, box 2 of box 3, of (gewogen) combi daarvan). 5. Innovatie zoals: R&D-gelden of octrooien. 6. WOZ-capaciteit. 7. Minder verevenen OZB. 8. Bovengenoemde maar dan de mutatie-variant: dus bv. Groei van het aantal bedrijven, groei werkgelegenheid/banen, groei kenniswerkers). 9. Huidige maatstaven meer gewicht geven: regionaal klantenpotentieel of Oad. 10. Bijdrage aan BBP rechtstreekse financiering regio s uit gemeentefonds. 58. Gemeentefonds op basisvoorzieningenniveau en investeringsbank voor impuls regionale economie. 61. Aanvulling vaste bedragen naast G4 voor regio s met grote economische potentie. 70. Invoer decentralisatie-uitkering binnen gemeentefonds met aanvraag en beschikking. Iedere regio heeft eigen problematiek en achtergrond, dat leidt tot een verschillende waardering. 80. Laat regio profiteren van economische groei door regionaal te verevenen van de WOZ-waarde. 81. Investeringen in gunstig ondernemersklimaat financieren vanuit OZB niet-woningen; deze belastingcapaciteit niet verevenen. 86. GF: "opschalingsbonus": bijv. cluster cultuur en ontspanning: trapsgewijze toedeling: hoe groter (inwoners), dan relatief meer middelen, Met mogelijkheid om dat deel dan uit te keren aan (niet-vrijblijvend) samenwerkende gemeenten die daarmee gezamenlijk in een hogere klasse terechtkomen. 89. Laat toename WOZ-waarde (areaal en waardestijging) vertraagd doorwerken in negatieve verdeelmaatstaf gemeentefonds. Dan hebben gemeenten de tijd om hun investeringen terug te verdienen Aantal maatstaven in het gemeentefonds sterk beperken. Meer gebruik maken van dataanalyse. Deel van het budget op regionaal niveau verdelen op basis van investeringsproposities met inbreng van private partijen. Eigen inkomsten 11. Lokale Btw-heffing. 12. Ingezetenenheffing, al dan niet boven bepaald inkomen. 13. Lokale bedrijvenbelasting. 14. Heffing afhankelijk van energiegebruik/energielabel. 15. Lokaal rekeningrijden. 16. Baatbelasting in het centrum. 17. Verhuurdersheffing en huurtoeslag. Gemeente Eindhoven 5(25)

6 2. Mogelijke instrumenten 27. Uitbreiding van het lokaal belastinggebied via OZB-gebruikersdeel i.c.m. minder verevening van belastingcapaciteit. 35. Een regionaal bedrijveninvesteringszone instellen. 37. Gebruik grondwaardestijging: goed lokaal beleid leidt tot instroom bedrijven en inwoners en hogere vraag en dus prijzen op grond- en vastgoedmarkten. 45. Regionale opcenten op de inkomstenbelasting de vennootschapsbelasting. 50. Lokaal milieubeleid, middels prijsmechanisme, voor lokale milieuproblemen (hier wordt het dus heel belangrijk of je groei van welvaart of groei van engere economische indicatoren nastreeft!). 60. Naar Amerikaans voorbeeld: tax increment financing. Lokale overheid/regio gaat lening aan met investeerders; investeerders worden terugbetaald via de waardestijging van omliggend onroerend goed a.g.v. de investering. 62. Bedrijven vragen om voorzieningen. Laat ze die zelf betalen als ze zoveel rendement opleveren. BIZ-constructie. 71. Zo er aandacht voor branding is, dan vooral om een beleid uit te stippen dat en economische ontwikkeling en voldoende banen en voldoende eerlijke verdeling van middelen met zich meebrengt, zodat burgers zich in de regio herkennen en bereid zijn daar een financiële bijdrage voor te leveren: regiobelasting. 84. Gemeenten verbieden om een hoger OZB-tarief voor niet-woningen te heffen dan het landelijk rekentarief in het gemeentenfonds. Op dit moment belemmert Eindhoven het eigen vestigingsklimaat door 30% meer te heffen dan dat tarief. 92. Gemeenten gelegenheid geven een belasting te heffen op bonussen bij bedrijfsovernames (topman NXP goed voor 400 miljoen). Specifieke uitkeringen 18. SU vergelijkbaar met ISV-middelen. 19. Grotere gemeentelijke risicodraging (en beleidsvrijheid). 41. Participatie EZ en provincie in regionaal investeringsfonds. 46. Als economische groei het uitgangspunt is dan kan je dat beter buiten het gemeentefonds houden, en beter nieuwe fondsen creëren: soort pieken in de delta, of via eigen inkomsten vergroten van gemeenten. 49. Samenwerking onderwijs bedrijfsleven en regionale overheid apart bekostigen op basis van meerjarenplannen en doelstellingen. Overige alternatieve ideeën 22. Samenwerking en investering samen met marktpartijen, bijv. Via het oprichten van een regionaal (fiscaal) aantrekkelijk investeringsfonds. 29. Opheffen provincies en vorming regio's waarheen provinciale middelen gaan provinciaal vereveningsfonds grondexploitaties. 38. Geef regio aandeel in hogere belastingopbrengst Rijk doordat de regio harder groeit, zoals bijvoorbeeld in de Manchester city deal. 43. Spillovers internaliseren d.m.v. Centrumgemeenteconstructie, waarbij matrixmodel een interessante vormgeving is. 48. Aanmoedigen private investeringen in voorzieningen, o.a. Door belastingverlaging. 55. Provinciale vermogens aanspreken ter bevordering van economische groei. 66. Introduceren van revolving fondsen. 68. Regionaal ontwikkelingsmaatschappijen tot leven wekken. Gemeente Eindhoven 6(25)

7 2. Mogelijke instrumenten 76. Door het Rijk te bekostigen investeringen in de infrastructuur (digitaal en fysiek) die belemmeringen wegnemen. 77. Investeringsfondsen per regio waar alle private en publieke middelen worden gebundeld incl. Europese fondsen. 87. Bedrijfsleven recht op aftrek geven op hun vpb als ze investeren in gemeenschapsvoorzieningen in de regio Loket openen voor Europese subsidies, samenwerking provincie, gemeenten en bedrijven. Aandachtspunten 21. Afspraken over gezamenlijk investeren en onderlinge concurrentie tegengaan. 32. Grofweg kun je 8 elementen identificeren die een onderlegger zijn voor regionaleeconomische groei: 1. Clusters, 2. Ondernemerschap, 3. Human capital, 4. Kennisinfrastructuur, 5 fysieke infrastructuur, 6. Amenities / voorzieningen, 7. Governance, 8. Financiering (venture capital). Ze hebben alle eigen instrumenten en er is interactie tussen. 33. Veel grotere rol voor regio voor kwaliteit MBO HBO en Uni. 36. Veel beter de intermediaire rol vervullen om mensen, bedrijven, ideeën en middelen aan elkaar te koppelen. 39. De idee om het derde aspiratieniveau van Goedhart te verlaten (gelijkwaardig voorzieningenniveau bij een gelijkwaardige belastingdruk), leidt tot de vraag wat dan een minimaal voorzieningenniveau kan zijn. Die vraag is lastig te beantwoorden. 40. Regionale opgaven vragen om complexe maatschappelijke investeringen. De traditionele bekostiging door dekking van uitgaven via gemeentebegroting werkt niet. Hier is projectfinanciering nodig met inzicht in aannames, cashflows, risico s). 44. Een voldoende schaal realiseren om de voordelen van arbeidsdeling en specialisatie, maar tegelijkertijd ook verbreding van de economische structuur mogelijk te maken. 52. Uitgangspunt is dat de taart die verdeeld wordt groter wordt, zo wordt iedereen er beter van 53. Veel beter als regio de internationale context waarnemen en zo nodig en mogelijk beïnvloeden. 56. Het is niet zo dat regionaal economische groei een zero sum game is. Het is dus niet zo dat per definitie de ene gemeente verliest als de andere wint. 63. Externe werving van bedrijven op regionaal niveau nastreven i.p.v. per gemeente 67. Kijk eens naar groei in de regio s buiten NL. Bijv. München: 35 jaar lange traditie van regionaalinnovatie beleid incl. institutional thickness: publiek en private instellingen die samen werken; heel interactieve. En mulitlevel: stad-staat-land. 74. Veel meer investeren in infrastructuur om zo arbeidsmarkt, woningmarkt en onderlinge communicatie te versterken. 78. Voorkomen van tegenproduktieve beleids- en belastingconcurrentie met andere gemeenten. Voorbeeld: overaanbod bedrijventerreinen in Nederland is deels het gevolg van prisoner's dilemma tussen gemeenten. Samenwerking, ofwel centraal gecoördineerd ofwel bottom-up, kan dit mitigeren en per saldo, voor elke gemeente, middelen vrijspelen voor andere doeleinden dan (near-)zero-sum games. 79. Verplichting afspraken te maken over regionale voorzieningen voor beter verblijfskwaliteit, waar wordt wat gerealiseerd zodat optimalere aanwending overheidsmiddelen plaatsvindt 82. Veel beter het regioperspectief vanuit internationaal oogpunt beschouwen 83. Maatstaven gemeentefonds en de gewichten daarbij gaan over verevenen en niet over groei creëren. 85. Ervoor zorgen dat er voldoende werkgelegenheid blijft/komt voor lager opgeleiden Gemeente Eindhoven 7(25)

8 2. Mogelijke instrumenten 90. (inter)nationale connectiviteit verbeteren maakt ook dat je de kracht kan lenen van nabijgelegen krachtige agglomeraties (die hebben verstingsplaatsfactoren waar je van kan profiteren). 93. Vereenvoudig het belastinglandschap voor bedrijven. Maar gebruik van nieuwe technieken. Eén aanslag, één loket. Opbrengst lastenverlichting bedrijven en overheid wat in de regio geïnvesteerd kan worden. 97. Beleid gericht op veerkracht, aanpassingsvermogen kan net zo belangrijk zijn als groei 98. Maatstaven gemeentefonds nu geënt op vangnet i.p.v. stimulering 103. Veel betere integratie van stedelijk gebied, economische vestiging, natuur, cultuur en veiligheid Het realiseren van ambitieuze investeringsprogramma vraagt van decentrale overheden dat zij meer als private actor in het private domein moeten gaan opereren. Dubbele instrumenten 20. Deel van het budget direct naar de regio. 23. Extra geld overhevelen naar gemeenten. 24. Verdeling gemeentefonds groei honoreren extra banen meer inkomsten, extra bedrijven extra inkomens. 26. Verevening belstincapaciteit afschaffen. 30. Belastingcapaciteit minder verevenen, zodat gemeenten profiteren van waardestijging als gevolg van kapitalisatie van het profijt van voorzieningen. Daarmee kunnen zij investeringen in voorzieningen betalen. 34. Gemeenten laten profiteren van waardestijging WOZ laten houden, dan wel bevriezen waarde van verevening. 42. Extra geld naar vanuit gemeentefonds naar regio, maar ook geld van omzetbelasting en VPB weer terug naar gemeentefonds voor financiering minder succesvolle regio s bijv. Krimpgebieden 47. Extra middelen: uitbreiding belastinggebied, extra middelen voor economisch cluster gf (bijv. stukje opbrengst vennootschapsbelasting beschikbaar maken), btw op culturele voorzieningen, recreatie, sport beschikbaar maken. 51. Regionale BTW invoeren. 54. Beter voorzieningen leiden tot hogere grond/huizenprijzen. Als gemeenten deze kunnen belasten kunnen zij die voorzieningen betalen. 57. Eigen middelen: OZB, o.a. ozb niet-woningen verhogen als bijdrage bedrijven", met labeling aan voorzieningen. 59. Voor relevante voorzieningen een zeker minimumniveau garanderen, maar niet alles gelijk herverdelen. 64. Uitbreiding lokaal belastinggebied zodat er een betere afweging plaatsvindt over het rendement van investeringsuitgaven. 65. Regionaal investeringsfonds mogen vormen uit doeluitkering rijk. 69. Minder verevening van investeringen waarvan baten regionaal neerslaan: er ontstaat geen grotere taart als er geen prikkel is om deze taart te vergroten. 72. Regionale omzetbelasting. 73. GF: maatstaven opnemen zoals economische groeiregio, groei bedrijvigheid regio, werkgelegenheid regio, centrumfunctie zwaarder waarderen. 75. Nieuw gemeentefonds moet regionale samenwerking prikkelen. Maasschappelijke investeringen met publiek/private samenwerking waarvoor budget op regionaal niveau beschikbaar moet zijn en verdeeld moet worden. Er is wel een regionaal investeringsplatform o.i.d. nodig als kenniscentrum want de financiering van complexe projecten vraag andere Gemeente Eindhoven 8(25)

9 2. Mogelijke instrumenten oplossingen dan klassieke financiering via overheidsbegroting - en ook als opschalings- en verdelingsinstrument. Dus deel van het budget moet regionaal beschikbaar zijn. 88. Geef bedrijven belastingaftrekmogelijkheden indien zij bijdragen aan regionaal fonds voor economische ontwikkeling. 91. Verdeling gemeentefonds zo aanpassen dat economische groei ook meer geld oplevert 94. Opschalingskorting gemeentefonds moet opschalingsbonus worden, positieve prikkel om op groter schaalniveau bestuurlijke slagkracht te ontwikkelen en voorzieningen te realiseren. 95. Aftrekmogelijkheden voor bedrijven ikv innovatie koppelen aan verplichting om deel daarvan beschikbaar te stellen voor regionale voorzieningen. 96. Overheveling deel IB en BTW naar regionaal niveau. 99. Laat aan Rijk de bekostiging van investeringen en voorzieningen die het vestigingsklimaat bevorderen Aansluiten op belastingheffing buiten gemeenten, zoals bv opcenten op motorrijtuigenbelasting voor gemeenten Maatstaven in gemeentefonds drastisch vereenvoudigen. Geeft gemeenten meer ruimte om zelf beleidsprioriteiten te bepalen (stelling...). Op langere termijn geeft inwoneraantal al een heel goede prikkel aan gemeenten om aantrekkelijk te zijn. Beweegt ook mee met bedrijven, werkgelegenheid Regionaal investeringsfonds. Gemeente Eindhoven 9(25)

10 3 Waarderen van de instrumenten 3 Waarderen van de instrumenten 3.1 Impact Waardeer de onderstaande instrumenten. Wat is de impact van het instrument? Impact Aflopend gesorteerd op gemiddelde 1 = Klein, 5 = Groot Nr Instrument Mean SD n 1 Investeringen in gunstig ondernemersklimaat financieren vanuit OZB niet-woningen; deze belastingcapaciteit niet verevenen. 2 Geef regio aandeel in hogere belastingopbrengst Rijk doordat de regio harder groeit, zoals bijvoorbeeld in de Manchester city deal. 3 Als economische groei het uitgangspunt is dan kan je dat beter buiten het gemeentefonds houden, en beter nieuwe fondsen creëren: soort pieken in de delta, of via eigen inkomsten vergroten van gemeenten. 4 Samenwerking en investering samen met marktpartijen, bijv. Via het oprichten van een regionaal (fiscaal) aantrekkelijk investeringsfonds. 5 Uitbreiding van het lokaal belastinggebied via OZB gebruikersdeel i.c.m. minder verevening van belastingcapaciteit. 6 Opheffen provincies en vorming regio's waarheen provinciale middelen gaan. 7 Naar Amerikaans voorbeeld: tax increment financing. Lokale overheid/regio gaat lening aan met investeerders; investeerders worden terugbetaald via de waardestijging van omliggend onroerend goed a.g.v. de investering. 8 Een regionaal bedrijveninvesteringszone instellen. 9 Gebruik grondwaardestijging: goed lokaal beleid leidt tot instroom bedrijven en inwoners en hogere vraag en dus prijzen op grond- en vastgoedmarkten. 10 Investeringsfondsen per regio waar alle Gemeente Eindhoven 10(25)

11 3 Waarderen van de instrumenten Impact Aflopend gesorteerd op gemiddelde 1 = Klein, 5 = Groot Nr Instrument Mean SD n private en publieke middelen worden gebundeld incl. Europese fondsen. 11 Spillovers internaliseren d.m.v centrumgemeenteconstructie, waarbij matrixmodel een interessante vormgeving is. 12 Samenwerking onderwijs bedrijfsleven en regionale overheid apart bekostigen op basis van meerjarenplannen en doelstellingen. 13 Zo er aandacht voor branding is, dan vooral om een beleid uit te stippen dat en economische ontwikkeling en voldoende banen en voldoende eerlijke verdeling van middelen met zich meebrengt, zodat burgers zich in de regio herkennen en bereid zijn daar een financiële bijdrage voor te leveren: regiobelasting. 14 Participatie EZ en provincie in regionaal investeringsfonds. 15 Door het Rijk te bekostigen investeringen in de infrastructuur (digitaal en fysiek) die belemmeringen wegnemen. 16 Gemeentefonds op basisvoorzieningenniveau en investeringsbank voor impuls regionale economie. 17 Aanmoedigen private investeringen in voorzieningen, o.a. door belastingverlaging. 18 Minder verevenen OZB Bedrijven vragen om voorzieningen. Laat ze die zelf betalen als ze zoveel rendement opleveren. BIZ-constructie. 20 Lokale bedrijvenbelasting Bijdrage aan BBP Aantal maatstaven in het gemeentefonds sterk beperken. Meer gebruik maken van data-analyse. Deel van het budget op regionaal niveau verdelen op basis van investeringsproposities met inbreng van private partijen. 23 Provinciale vermogens aanspreken ter bevordering van economische groei Gemeente Eindhoven 11(25)

12 3 Waarderen van de instrumenten Impact Aflopend gesorteerd op gemiddelde 1 = Klein, 5 = Groot Nr Instrument Mean SD n 24 WOZ-capaciteit Rechtstreekse financiering regio s uit gemeentefonds. 26 Bedrijfsleven recht op aftrek geven op hun vpb als ze investeren in gemeenschapsvoorzieningen in de regio. 27 GF: "opschalingsbonus": bijv. cluster cultuur en ontspanning: trapsgewijze toedeling: hoe groter (inwoners), dan relatief meer middelen, Met mogelijkheid om dat deel dan uit te keren aan (niet-vrijblijvend) samenwerkende gemeenten die daarmee gezamenlijk in een hogere klasse terechtkomen. 28 Mate van internationalisering Aanvulling vaste bedragen naast G4 voor regio s met grote economische potentie. 30 Regionale opcenten op de inkomstenbelasting de vennootschapsbelasting. 31 Werkgelegenheid/aantal banen Lokaal milieubeleid, middels prijsmechanisme, voor lokale milieuproblemen (hier wordt het dus heel belangrijk of je groei van welvaart of groei van engere economische indicatoren nastreeft!) 33 SU vergelijkbaar met ISV-middelen Aandeel in de landelijke belastingen of variant daarop (alleen belasting uit box 1, box 2 of box 3, of (gewogen) combi daarvan). 35 Aantal bedrijven/omzet bedrijven Laat toename WOZ-waarde (areaal en waardestijging) vertraagd doorwerken in negatieve verdeelmaatstaf gemeentefonds. Dan hebben gemeenten de tijd om hun investeringen terug te verdienen. 37 Introduceren van revolving fondsen Regionaal ontwikkelingsmaatschappijen tot leven wekken. 39 Ingezetenenheffing, al dan niet boven bepaald inkomen. 40 Lokale BTW-heffing Gemeente Eindhoven 12(25)

13 3 Waarderen van de instrumenten Impact Aflopend gesorteerd op gemiddelde 1 = Klein, 5 = Groot Nr Instrument Mean SD n 41 Innovatie zoals: R&D-gelden of octrooien. 42 Bovengenoemde maar dan de mutatievariant: dus bv. Groei van het aantal bedrijven, groei werkgelegenheid/banen, groei kenniswerkers). 43 Laat regio profiteren van economische groei door regionaal te verevenen van de WOZ-waarde. 44 Loket openen voor Europese subsidies, samenwerking provincie, gemeenten en bedrijven. 45 Huidige maatstaven meer gewicht geven: regionaal klantenpotentieel of Oad. 46 Baatbelasting in het centrum Provinciaal vereveningsfonds grondexploitaties. 48 Grotere gemeentelijke risicodraging (en beleidsvrijheid). 49 Invoer decentralisatie-uitkering binnen gemeentefonds met aanvraag en beschikking. Iedere regio heeft eigen problematiek en achtergrond, dat leidt tot een verschillende waardering. 50 Verhuurdersheffing en huurtoeslag Heffing afhankelijk van energiegebruik/energielabel. 52 Lokaal rekeningrijden Gemeenten verbieden om een hoger OZB-tarief voor niet-woningen te heffen dan het landelijk rekentarief in het gemeentefonds. Op dit moment belemmert Eindhoven het eigen vestigingsklimaat door 30% meer te heffen dan dat tarief. 54 Gemeenten gelegenheid geven een belasting te heffen op bonussen bij bedrijfsovernames (topman NXP goed voor 400 miljoen) Gemeente Eindhoven 13(25)

14 3 Waarderen van de instrumenten 3.2 Haalbaarheid Waardeer de onderstaande instrumenten. Wat is de haalbaarheid van het instrument? Haalbaarheid Aflopend gesorteerd op gemiddelde 1 = Laag, 5 = Hoog Nr Instrumenten Mean SD n 1 Investeringen in gunstig ondernemersklimaat financieren vanuit OZB niet-woningen; deze belastingcapaciteit niet verevenen. 2 Samenwerking en investering samen met marktpartijen, bijv. Via het oprichten van een regionaal (fiscaal) aantrekkelijk investeringsfonds. 3 Minder verevenen OZB Huidige maatstaven meer gewicht geven: regionaal klantenpotentieel of Oad. 5 Spillovers internaliseren d.m.v centrumgemeenteconstructie, waarbij matrixmodel een interessante vormgeving is. 6 Als economische groei het uitgangspunt is dan kan je dat beter buiten het gemeentefonds houden, en beter nieuwe fondsen creëren: soort pieken in de delta, of via eigen inkomsten vergroten van gemeenten. 7 Provinciale vermogens aanspreken ter bevordering van economische groei. 8 Loket openen voor Europese subsidies, samenwerking provincie, gemeenten en bedrijven. 9 Laat toename WOZ-waarde (areaal en waardestijging) vertraagd doorwerken in negatieve verdeelmaatstaf gemeentefonds. Dan hebben gemeenten de tijd om hun investeringen terug te verdienen. 10 Ingezetenenheffing, al dan niet boven bepaald inkomen. 11 Uitbreiding van het lokaal belastinggebied via OZB gebruikersdeel i.c.m. minder verevening van belastingcapaciteit. 12 Aantal bedrijven/omzet bedrijven GF: "opschalingsbonus": bijv. cluster cultuur en ontspanning: trapsgewijze toedeling: hoe groter (inwoners), dan Gemeente Eindhoven 14(25)

15 3 Waarderen van de instrumenten Haalbaarheid Aflopend gesorteerd op gemiddelde 1 = Laag, 5 = Hoog Nr Instrumenten Mean SD n relatief meer middelen, Met mogelijkheid om dat deel dan uit te keren aan (nietvrijblijvend) samenwerkende gemeenten die daarmee gezamenlijk in een hogere klasse terechtkomen. 14 Laat regio profiteren van economische groei door regionaal te verevenen van de WOZ-waarde. 15 Participatie EZ en provincie in regionaal investeringsfonds. 16 Samenwerking onderwijs bedrijfsleven en regionale overheid apart bekostigen op basis van meerjarenplannen en doelstellingen. 17 Aanvulling vaste bedragen naast G4 voor regio s met grote economische potentie 18 Aantal maatstaven in het gemeentefonds sterk beperken. Meer gebruik maken van data-analyse. Deel van het budget op regionaal niveau verdelen op basis van investeringsproposities met inbreng van private partijen. 19 Gemeentefonds op basisvoorzieningenniveau en investeringsbank voor impuls regionale economie. 20 Investeringsfondsen per regio waar alle private en publieke middelen worden gebundeld incl. Europese fondsen 21 WOZ-capaciteit SU vergelijkbaar met ISV-middelen Rechtstreekse financiering regio s uit gemeentefonds. 24 Regionaal ontwikkelingsmaatschappijen tot leven wekken. 25 Gebruik grondwaardestijging: goed lokaal beleid leidt tot instroom bedrijven en inwoners en hogere vraag en dus prijzen op grond- en vastgoedmarkten. 26 Introduceren van revolving fondsen Bedrijfsleven recht op aftrek geven op hun vpb als ze investeren in gemeenschapsvoorzieningen in de regio. 28 Bijdrage aan BBP Een regionaal bedrijveninvesteringszone instellen Gemeente Eindhoven 15(25)

16 3 Waarderen van de instrumenten Haalbaarheid Aflopend gesorteerd op gemiddelde 1 = Laag, 5 = Hoog Nr Instrumenten Mean SD n 30 Door het Rijk te bekostigen investeringen in de infrastructuur (digitaal en fysiek) die belemmeringen wegnemen. 31 Aanmoedigen private investeringen in voorzieningen, o.a. door belastingverlaging. 32 Geef regio aandeel in hogere belastingopbrengst Rijk doordat de regio harder groeit, zoals bijvoorbeeld in de Manchester city deal. 33 Lokale bedrijvenbelasting Naar Amerikaans voorbeeld: tax increment financing. Lokale overheid/regio gaat lening aan met investeerders; investeerders worden terugbetaald via de waardestijging van omliggend onroerend goed a.g.v. de investering. 35 Mate van internationalisering Zo er aandacht voor branding is, dan vooral om een beleid uit te stippen dat en economische ontwikkeling en voldoende banen en voldoende eerlijke verdeling van middelen met zich meebrengt, zodat burgers zich in de regio herkennen en bereid zijn daar een financiële bijdrage voor te leveren: regiobelasting. 37 Innovatie zoals: R&D-gelden of octrooien Werkgelegenheid/aantal banen Provinciaal vereveningsfonds grondexploitaties. 40 Bedrijven vragen om voorzieningen. Laat ze die zelf betalen als ze zoveel rendement opleveren. BIZ-constructie. 41 Bovengenoemde maar dan de mutatievariant: dus bv. Groei van het aantal bedrijven, groei werkgelegenheid/banen, groei kenniswerkers). 42 Aandeel in de landelijke belastingen of variant daarop (alleen belasting uit box 1, box 2 of box 3, of (gewogen) combi daarvan). 43 Lokaal milieubeleid, middels prijsmechanisme, voor lokale milieuproblemen (hier wordt het dus heel belangrijk of je groei van welvaart of Gemeente Eindhoven 16(25)

17 3 Waarderen van de instrumenten Haalbaarheid Aflopend gesorteerd op gemiddelde 1 = Laag, 5 = Hoog Nr Instrumenten Mean SD n groei van engere economische indicatoren nastreeft!). 44 Verhuurdersheffing en huurtoeslag Heffing afhankelijk van energiegebruik/energielabel. 46 Grotere gemeentelijke risicodraging (en beleidsvrijheid). 47 Regionale opcenten op de inkomstenbelasting de vennootschapsbelasting. 48 Baatbelasting in het centrum Invoer decentralisatie-uitkering binnen gemeentefonds met aanvraag en beschikking. Iedere regio heeft eigen problematiek en achtergrond, dat leidt tot een verschillende waardering. 50 Opheffen provincies en vorming regio's waarheen provinciale middelen gaan. 51 Gemeenten verbieden om een hoger OZB-tarief voor niet-woningen te heffen dan het landelijk rekentarief in het gemeentefonds. Op dit moment belemmert Eindhoven het eigen vestigingsklimaat door 30% meer te heffen dan dat tarief. 52 Gemeenten gelegenheid geven een belasting te heffen op bonussen bij bedrijfsovernames (topman NXP goed voor 400 miljoen). 53 Lokale BTW-heffing Lokaal rekeningrijden Gemeente Eindhoven 17(25)

18 3 Waarderen van de instrumenten 3.3 Impact/haalbaarheid-tabel 3.3 Impact/haalbaarheid-tabel Impact/haalbaarheid- tabel Aflopende gesorteerd op product per categorie Impact Haalbaarheid Nr Instrumenten Mean SD Mean SD Product Gemeentefonds 1 Investeringen in gunstig ondernemersklimaat financieren vanuit OZB nietwoningen; deze belastingcapaciteit niet verevenen. 2 Minder verevenen OZB Gemeentefonds op basisvoorzieningenniveau en investeringsbank voor impuls regionale economie. 4 Aantal maatstaven in het gemeentefonds sterk beperken. Meer gebruik maken van data-analyse. Deel van het budget op regionaal niveau verdelen op basis van investeringsproposities met inbreng van private partijen. 5 GF: "opschalingsbonus": bv cluster cultuur en ontspanning: trapsgewijze toedeling: hoe groter (inwoners), dan relatief meer middelen, Met mogelijkheid om dat deel dan uit te keren aan (niet-vrijblijvend) samenwerkende gemeenten die daarmee gezamenlijk in een hogere klasse terechtkomen. 6 Aanvulling vaste bedragen naast G4 voor regio s met grote economische potentie. 7 WOZ-capaciteit Rechtstreekse financiering regio s uit gemeentefonds Bijdrage aan BBP Laat toename WOZ-waarde (areaal en waardestijging) vertraagd doorwerken in negatieve verdeelmaatstaf gemeentefonds. Dan hebben gemeenten de tijd om hun investeringen terug te verdienen. 11 Huidige maatstaven meer gewicht geven: regionaal klantenpotentieel of Oad Aantal bedrijven/omzet bedrijven Laat regio profiteren van economische groei door regionaal te verevenen van Gemeente Eindhoven 18(25)

19 3 Waarderen van de instrumenten 3.3 Impact/haalbaarheid-tabel Impact/haalbaarheid- tabel Aflopende gesorteerd op product per categorie Impact Haalbaarheid Nr Instrumenten Mean SD Mean SD Product de WOZ-waarde. 14 Mate van internationalisering Werkgelegenheid/aantal banen Innovatie zoals: R&D-gelden of octrooien Aandeel in de landelijke belastingen of variant daarop (alleen belasting uit box , box 2 of box 3, of (gewogen) combi daarvan). 18 Bovengenoemde maar dan de mutatie-variant: dus bv. groei van het aantal bedrijven, groei werkgelegenheid/banen, groei kenniswerkers). 19 Invoer decentralisatie-uitkering binnen gemeentefonds met aanvraag en beschikking. Iedere regio heeft eigen problematiek en achtergrond, dat leidt tot een verschillende waardering. Eigen inkomsten 20 Uitbreiding van het lokaal belastinggebied via OZB gebruikersdeel i.c.m minder verevening van belastingcapaciteit. 21 Gebruik grondwaardestijging: goed lokaal beleid leidt tot instroom bedrijven en inwoners en hogere vraag en dus prijzen op grond- en vastgoedmarkten. 22 Een regionaal bedrijveninvesteringszone instellen Naar Amerikaans voorbeeld: tax increment financing. Lokale overheid/regio gaat lening aan met investeerders; investeerders worden terugbetaald via de waardestijging van omliggend onroerend goed a.g.v. de investering. 24 Ingezetenenheffing, al dan niet boven bepaald inkomen Zo er aandacht voor branding is, dan vooral om een beleid uit te stippen dat en economische ontwikkeling en voldoende banen en voldoende eerlijke verdeling van middelen met zich meebrengt, zodat burgers zich in de regio herkennen en bereid zijn daar een financiële bijdrage voor te leveren: regiobelasting. 26 Lokale bedrijvenbelasting Gemeente Eindhoven 19(25)

20 3 Waarderen van de instrumenten 3.3 Impact/haalbaarheid-tabel Impact/haalbaarheid- tabel Aflopende gesorteerd op product per categorie Impact Haalbaarheid Nr Instrumenten Mean SD Mean SD Product 27 Bedrijven vragen om voorzieningen. Laat ze die zelf betalen als ze zoveel rendement opleveren. BIZ-constructie. 28 Lokaal milieubeleid, middels prijsmechanisme, voor lokale milieuproblemen (hier wordt het dus heel belangrijk of je groei van welvaart of groei van engere economische indicatoren nastreeft!). 29 Regionale opcenten op de inkomstenbelasting de vennootschapsbelasting Baatbelasting in het centrum Verhuurdersheffing en huurtoeslag Heffing afhankelijk van energiegebruik/energielabel Lokale BTW-heffing Gemeenten verbieden om een hoger OZB-tarief voor niet-woningen te heffen dan het landelijk rekentarief in het gemeentefonds. Op dit moment belemmert Eindhoven het eigen vestigingsklimaat door 30% meer te heffen dan dat tarief. 35 Gemeenten gelegenheid geven een belasting te heffen op bonussen bij bedrijfsovernames (topman NXP goed voor 400 miljoen). 36 Lokaal rekeningrijden Specifieke uitkeringen 37 Als economische groei het uitgangspunt is dan kan je dat beter buiten het gemeentefonds houden, en beter nieuwe fondsen creëren: soort pieken in de delta, of via eigen inkomsten vergroten van gemeenten. 38 Samenwerking onderwijs bedrijfsleven en regionale overheid apart bekostigen op basis van meerjarenplannen en doelstellingen. 39 Participatie EZ en provincie in regionaal investeringsfonds SU vergelijkbaar met ISV-middelen Grotere gemeentelijke risicodraging (en beleidsvrijheid) Overige alternatieve ideeën Gemeente Eindhoven 20(25)

21 3 Waarderen van de instrumenten 3.3 Impact/haalbaarheid-tabel Impact/haalbaarheid- tabel Aflopende gesorteerd op product per categorie Impact Haalbaarheid Nr Instrumenten Mean SD Mean SD Product 42 Samenwerking en investering samen met marktpartijen, bijv. via het oprichten van een regionaal (fiscaal) aantrekkelijk investeringsfonds. 43 Spillovers internaliseren d.m.v. centrumgemeenteconstructie, waarbij matrixmodel een interessante vormgeving is. 44 Investeringsfondsen per regio waar alle private en publieke middelen worden gebundeld incl. Europese fondsen. 45 Provinciale vermogens aanspreken ter bevordering van economische groei Geef regio aandeel in hogere belastingopbrengst Rijk doordat de regio harder groeit, zoals bijvoorbeeld in de Manchester city deal. 47 Door het Rijk te bekostigen investeringen in de infrastructuur (digitaal en fysiek) die belemmeringen wegnemen. 48 Aanmoedigen private investeringen in voorzieningen, o.a. door belastingverlaging. 49 Bedrijfsleven recht op aftrek geven op hun vpb als ze investeren in gemeenschapsvoorzieningen in de regio. 50 Loket openen voor Europese subsidies, samenwerking provincie, gemeenten en bedrijven. 51 Regionaal ontwikkelingsmaatschappijen tot leven wekken Introduceren van revolving fondsen Opheffen provincies en vorming regio's waarheen provinciale middelen gaan Provinciaal vereveningsfonds grondexploitaties Product = Impact x haalbaarheid Gemeente Eindhoven 21(25)

22 3 Waarderen van de instrumenten 3.3 Impact/haalbaarheid-tabel 3.4 Impact/haalbaarheid-grafiek Index 1 Investeringen in gunstig ondernemersklimaat financieren vanuit OZB niet-woningen; deze belastingcapaciteit niet verevenen. 2 Minder verevenen OZB. 3 Gemeentefonds op basisvoorzieningenniveau en investeringsbank voor impuls regionale economie. 4 Aantal maatstaven in het gemeentefonds sterk beperken. Meer gebruik maken van dataanalyse. Deel van het budget op regionaal niveau verdelen op basis van investeringsproposities met inbreng van private partijen. 5 GF: "opschalingsbonus": bv cluster cultuur en ontspanning: trapsgewijze toedeling: hoe groter (inwoners), dan relatief meer middelen, Met mogelijkheid om dat deel dan uit te keren aan (niet-vrijblijvend) samenwerkende gemeenten die daarmee gezamenlijk in een hogere klasse terechtkomen. Gemeente Eindhoven 22(25)

23 3 Waarderen van de instrumenten 3.3 Impact/haalbaarheid-tabel Index 6 Aanvulling vaste bedragen naast G4 voor regio s met grote economische potentie. 7 WOZ-capaciteit 8 Rechtstreekse financiering regio s uit gemeentefonds 9 Bijdrage aan BBP. 10 Laat toename WOZ-waarde (areaal en waardestijging) vertraagd doorwerken in negatieve verdeelmaatstaf gemeentefonds. Dan hebben gemeenten de tijd om hun investeringen terug te verdienen. 11 Huidige maatstaven meer gewicht geven: regionaal klantenpotentieel of Oad. 12 Aantal bedrijven/omzet bedrijven. 13 Laat regio profiteren van economische groei door regionaal te verevenen van de WOZwaarde. 14 Mate van internationalisering. 15 Werkgelegenheid/aantal banen. 16 Innovatie zoals: R&D-gelden of octrooien. 17 Aandeel in de landelijke belastingen of variant daarop (alleen belasting uit box 1, box 2 of box 3, of (gewogen) combi daarvan). 18 Bovengenoemde maar dan de mutatie-variant: dus bv. Groei van het aantal bedrijven, groei werkgelegenheid/banen, groei kenniswerkers). 19 Invoer decentralisatie-uitkering binnen gemeentefonds met aanvraag en beschikking. Iedere regio heeft eigen problematiek en achtergrond, dat leidt tot een verschillende waardering. 20 Uitbreiding van het lokaal belastinggebied via OZB gebruikersdeel i.c.m. minder verevening van belastingcapaciteit. 21 Gebruik grondwaardestijging: goed lokaal beleid leidt tot instroom bedrijven en inwoners en hogere vraag en dus prijzen op grond- en vastgoedmarkten. 22 Een regionaal bedrijveninvesteringszone instellen. 23 Naar Amerikaans voorbeeld: tax increment financing. Lokale overheid/regio gaat lening aan met investeerders; investeerders worden terugbetaald via de waardestijging van omliggend onroerend goed a.g.v. de investering. 24 Ingezetenenheffing, al dan niet boven bepaald inkomen. 25 Zo er aandacht voor branding is, dan vooral om een beleid uit te stippen dat en economische ontwikkeling en voldoende banen en voldoende eerlijke verdeling van middelen met zich meebrengt, zodat burgers zich in de regio herkennen en bereid zijn daar een financiële bijdrage voor te leveren: regiobelasting. 26 Lokale bedrijvenbelasting. 27 Bedrijven vragen om voorzieningen. Laat ze die zelf betalen als ze zoveel rendement opleveren. BIZ-constructie. 28 Lokaal milieubeleid, middels prijsmechanisme, voor lokale milieuproblemen (hier wordt het dus heel belangrijk of je groei van welvaart of groei van engere economische indicatoren nastreeft!). 29 Regionale opcenten op de inkomstenbelasting de vennootschapsbelasting. 30 Baatbelasting in het centrum. 31 Verhuurdersheffing en huurtoeslag. 32 Heffing afhankelijk van energiegebruik/energielabel. 33 Lokale BTW-heffing. 34 Gemeenten verbieden om een hoger OZB-tarief voor niet-woningen te heffen dan het landelijk rekentarief in het gemeentefonds. Op dit moment belemmert Eindhoven het eigen vestigingsklimaat door 30% meer te heffen dan dat tarief. 35 Gemeenten gelegenheid geven een belasting te heffen op bonussen bij Gemeente Eindhoven 23(25)

24 3 Waarderen van de instrumenten 3.3 Impact/haalbaarheid-tabel Index bedrijfsovernames (topman NXP goed voor 400 miljoen). 36 Lokaal rekeningrijden. 37 Als economische groei het uitgangspunt is dan kan je dat beter buiten het gemeentefonds houden, en beter nieuwe fondsen creëren: soort pieken in de delta, of via eigen inkomsten vergroten van gemeenten. 38 Samenwerking onderwijs bedrijfsleven en regionale overheid apart bekostigen op basis van meerjarenplannen en doelstellingen. 39 Participatie EZ en provincie in regionaal investeringsfonds. 40 SU vergelijkbaar met ISV-middelen. 41 Grotere gemeentelijke risicodraging (en beleidsvrijheid). 42 Samenwerking en investering samen met marktpartijen, bijv. via het oprichten van een regionaal (fiscaal) aantrekkelijk investeringsfonds. 43 Spillovers internaliseren d.m.v. centrumgemeenteconstructie, waarbij matrixmodel een interessante vormgeving is. 44 Investeringsfondsen per regio waar alle private en publieke middelen worden gebundeld incl. Europese fondsen. 45 Provinciale vermogens aanspreken ter bevordering van economische groei 46 Geef regio aandeel in hogere belastingopbrengst Rijk doordat de regio harder groeit, zoals bijvoorbeeld in de Manchester city deal. 47 Door het Rijk te bekostigen investeringen in de infrastructuur (digitaal en fysiek) die belemmeringen wegnemen. 48 Aanmoedigen private investeringen in voorzieningen, o.a. door belastingverlaging 49 Bedrijfsleven recht op aftrek geven op hun vpb als ze investeren in gemeenschapsvoorzieningen in de regio. 50 Loket openen voor Europese subsidies, samenwerking provincie, gemeenten en bedrijven 51 Regionaal ontwikkelingsmaatschappijen tot leven wekken. 52 Introduceren van revolving fondsen. 53 Opheffen provincies en vorming regio's waarheen provinciale middelen gaan. 54 Provinciaal vereveningsfonds grondexploitaties. Gemeente Eindhoven 24(25)

25 4 De arrangementen 3.3 Impact/haalbaarheid-tabel 4 De arrangementen Vraag 1. Construeer minstens één kansrijk arrangement. 2. Geef aan welke instrumenten gebruikt worden met welke randvoorwaarden. 3. Presenteer daarna het arrangement en ga hierbij ook in op de volgende aandachtspunten. Rendement voor centrum stad, de regio en Nederland in termen van meer middelen, investeringen en groei? Wie zullen er eventuele nadelen ervaren (andere regio s, bedrijven, regio gemeenten)? Wat zijn de implicaties vwb regionale governance, aanpassing wet- en regelgeving? Waar zit naar verwachting draagvlak / waar weerstand? Wat betekent dit voor de belastingdruk van bedrijven? Team A: het arrangement Uitgangspunt: belastingdruk bedrijven en particulieren blijft gelijk, maar deel opbrengst zou terug moeten naar regio, gelinkt aan voorzieningen/investeringen, bv in de vorm van een regionaal investeringsfonds. Maatwerk zou wel uitgangspunt mogen zijn, waarbij economisch sterke regio s (werkgelegenheid) meer ruimte voor voorzieningen zou moeten hebben. Idee is om vanuit gedachte basisvoorzieningen gemeentefonds kleiner te maken, en door bijv. vennootschapsbelasting voor een klein deel vrij te maken en aan economische regio s te geven om daar een regionaal investeringsfonds mee te voeden. Vraagt wel een goede governance vanuit overkoepelend regionaal belang. Geen vrijblijvendheid, want dat blokkeert. Team B: het arrangement Meer eigen belastingopbrengsten kunnen genereren, bij voorkeur ozb, ozb capaciteit niet verevenen of gedeeltelijk of met vertraging. City deal zoals bij Manchester: gemeenten die dat willen verenigen zich in regio s, die krijgen deel van de extra Vpb van Rijk als hun groei hoger is dan een af te spreken basispad. Team C: het arrangement Uitbreiden lokaal belastinggebied. Op lokaal niveau: uitbreiden lokaal belastinggebied, bijvoorbeeld door belasting grondwaardestijging, wellicht lokale milieuheffingen, ingezetenen- of OZB belasting Regionaal niveau: zorg voor lonend maken regionale samenwerking en vermijden prisoners dillema's. Deel van het gemeentefonds op regionaal niveau laten landen. Maatstaven duidelijk differentiëren naar doelstellingen: deels gericht op economische kracht en potentie, maar deels ook gericht op sociale opgaven. Nationaal niveau: verminderen verevening zodat incentives op lokaal niveau goed gericht staan. Landelijk kenniscentrum om risico 24 uitgevonden wielen te verminderen. Vereenvoudiging maatstaven zodat e.e.a. Inzichtelijker wordt. Gemeente Eindhoven 25(25)