NOTA VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GRONINGEN INZAKE HET PROVINCIALE BELASTINGGEBIED.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NOTA VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GRONINGEN INZAKE HET PROVINCIALE BELASTINGGEBIED."

Transcriptie

1 NOTA VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GRONINGEN INZAKE HET PROVINCIALE BELASTINGGEBIED. I. Inleiding en korte samenvatting. Het provinciale belastinggebied is in discussie gekomen. In mei 2005 verscheen het advies van de stuurgroep verkenning decentraal belastinggebied (Stuurgroep Eenhoorn). Ook het Nationaal Platform "Anders betalen voor Mobiliteit" (naar de voorzitter wel de commissie Nouwen genoemd) heeft in mei haar rapport laten verschijnen. In juni 2005 verscheen van de Groningse PvdA-Statenfractie het essay "Provinciale belastingen: waar voor je geld". In het verleden zijn overigens al meerdere studies naar het belastinggebied verricht. De provincies beschikken momenteel over een belastinggebied in de vorm van opcenten op de hoofdsom van de motorrijtuigenbelasting. Bij invoering op termijn van een kilometerheffing zal het huidige belastinggebied verdwijnen. Na invoering voor probleemgebieden in de Randstad zal naar verwachting in 2012 in heel Nederland een kilometerheffing worden ingevoerd. Wij zijn van mening dat ter vervanging daarvan gekozen moet worden voor de ingezetenenheffing. De reden om dit onderwerp nu op de agenda te zetten en niet te wachten tot 2012 is dat er momenteel een debat wordt gevoerd met de gemeenten over de afschaffing van het eigenarendeel van de Onroerend Zaak Belasting (OZB). Als de provincies gelijk optrekken met de gemeenten hebben zij een grotere kans om dit punt op de rijksagenda te zetten. In het vervolg van deze nota komen de volgende onderwerpen aan de orde: waarom een provinciaal belastinggebied, huidige omvang van het belastinggebied en een drietal varianten ter vervanging van het huidige belastinggebied. Tot slot geven wij aan dat wij voorstander zijn van het zo lang mogelijk handhaven van het huidige belastinggebied en het op termijn vervangen daarvan door een ingezetenenheffing. II. Waarom een belastinggebied. De maatschappelijke problematiek op het niveau van het middenbestuur vereist een rol van de provincies, die meer is dan alleen het uitvoeren van wettelijke taken. Om die rol goed te kunnen vervullen is het noodzakelijk om over een eigen belastinggebied te beschikken, zodat provincies zelf keuzes (afweging van nut en offer) kunnen maken. Het provinciale belastinggebied heeft verschillende functies. De mogelijkheid op regionaal niveau nut en offer van bepaalde voorzieningen tegen elkaar af te wegen is naar onze mening de meest belangrijke. Die afweging vindt als het ware haar neerslag in de jaarlijkse begroting waarin de plannen voor het komende jaar zijn opgenomen. In zowel de begroting 2005 als 2006 wordt ongeveer 15 % van de uitgaven gedekt door belastingopbrengsten. Provincies springen in het algemeen zeer voorzichtig om met het opleggen van belastingen, zeker in een gedualiseerd bestel. De gezamenlijke provincies pleiten voor een versterking van de rol van de provincies op verschillende beleidsgebieden. Daarmee zijn uiteraard de nodige middelen gemoeid. Een loutere roep om meer geld uit Den Haag is niet langer de aangewezen weg. Ook de provincies zelf zullen voor de nodige middelen moeten zorgen. Belastingheffing is daartoe het aangewezen middel. III. Criteria voor beoordeling van provinciale belastingen. Niet alle denkbare belastingen komen in aanmerking. Er dient aan een aantal criteria te worden voldaan. In deze nota hanteren wij de volgende. 1. Het moet gaan om een algemene belasting, waarvan de opbrengst wordt aangemerkt als een algemeen dekkingsmiddel. Met andere woorden bestemmingsheffingen rekenen wij niet tot het autonome belastinggebied van de provincies. (Bestemmingsheffingen zijn die heffingen waarvan de opbrengst aan een bepaald van te voren omschreven doel moet worden besteed). 2. Autonomie: de provincies moeten (binnen bepaalde grenzen) vrij zijn in het bepalen van de belastingdruk. Dat houdt onder meer in dat er sprake kan zijn van een vrije zoom in de belastingen, dat wil zeggen dat de provincies die niet het maximum heffen wel de mogelijkheid houden dat in de toekomst te doen. 3. Herkenbaarheid: de belastingplichtige moet de opgelegde belasting zien als een provinciale belasting. 4. Draagvlak: het draagvlak voor (de introductie van een) belasting moet zo breed mogelijk zijn. 5. Stabiliteit: de belastingopbrengst moet in de tijd gezien stabiel zijn en niet te veel fluctueren, teneinde daarop de uitgaven te kunnen plannen. 1

2 6. Verhouding opbrengsten en kosten : er moet sprake zijn van een redelijke verhouding tussen kosten en opbrengsten van de belasting. Uiteraard is het begrip "redelijk"voor discussie vatbaar. Naar onze mening is er bij het huidige belastinggebied sprake van een redelijke verhouding (2,5 %). Bij een nieuwe belasting zal die verhouding in dezelfde orde van grootte moeten liggen. 7. Aanvaardbare verdeling:de verdeling van de opbrengst over de provincies moet aanvaardbaar zijn voor (de meerderheid van) de provincies. Dit is van belang met het oog op de budgettaire neutraliteit die bij (introductie van) belastingen wordt gesteld. Uit het gegeven van budgettaire neutraliteit vloeit namelijk voort dat bij introductie van een belasting of uitbreiding daarvan het Rijk tot hetzelfde bedrag terug treedt en dat via een uitname uit het provinciefonds meestal compenseert. 8. Aanvaardbare herverdeeleffecten : dit criterium vloeit als het ware voort uit het vorige. De eventuele herverdeeleffecten moeten voor de meerderheid van de provincies redelijk zijn, volgens de daarvoor geldende normen. 9. Inkomensbeleid : het voeren van een inkomensbeleid is voorbehouden aan het Rijk. 10. Economische gevolgen: belastingmaatregelen hebben economische gevolgen. Die moeten aanvaardbaar zijn. 11. Takenpakket provincies: de op te leggen belastingen moeten passen binnen het provinciale takenpakket. 12. Bestuurlijke verhoudingen: de belastingen moeten passen binnen de in Nederland bestaande bestuurlijke verhoudingen. IV. Te onderzoeken varianten. Er zijn in de verschillende nota's die de laatste jaren gepubliceerd zijn diverse alternatieve belastingen aan de orde gesteld. Van heffingen op elektriciteit tot vaartuigenbelasting. Dat zullen wij in het bestek van deze nota niet doen. Wij onderwerpen de meest voor de hand liggende alternatieven die momenteel in discussie zijn aan een nader onderzoek, te weten de opcenten op de kilometerheffing, een provinciale onroerend zaak belasting, opcenten op directe belastingen en de ingezetenenheffing. Maar we beginnen met een overzicht van het huidige belastinggebied van de provincies, de opcenten op de motorrijtuigenbelasting. A. Opcenten MRB (het huidige belastinggebied) De belastingopbrengsten 2004 zijn in totaal in Nederland ruim ,=. Het aandeel van de provincie Groningen daarin is ,=. Uiteraard is de opbrengst afgeleid van de per provincie gehanteerde tarieven en het gewicht van de voertuigen. Maar om een vergelijking te kunnen maken met mogelijke andere belastingbronnen moet afgezien worden van beleidsverschillen tussen de provincies, vandaar dat voor de vergelijking de werkelijke heffing niet mee mag tellen, maar de maximale heffing met volledig gebruik maken van de vrije zoom moet de basis zijn voor de vergelijking van de verschillende alternatieven. Zie voor de berekening Tabel 1. B. Opcenten kilometerheffing In het kader van deze nota staat de kilometerheffing niet ter discussie. Dat neemt niet weg dat wij op zich maatregelen die het gebruik van de auto belasten in plaats van het bezit toejuichen. De meest simpele vorm daarvoor is het instrument van de accijnsheffing, maar daarvoor is Europese regelgeving nodig. Naar het zich laat aanzien zal die nog de nodige tijd op zich laten wachten, vandaar dat in Nederland, met een hoge bevolkingsdichtheid, wordt gestreefd naar een kilometerheffing. Bij overschakeling op de kilometerheffing blijft het technisch mogelijk opcenten op die heffing te leggen. Daaraan zijn de nodige nadelen verbonden. De statenfractie van de PvdA noemt als grootste nadeel dat slechts 70 % van de huishoudens bijdraagt. Wij zijn het daar mee eens, maar naar ons oordeel is een extra nadeel dat de kilometerheffing zal worden opgelegd als bestemmingsheffing. Er zal dan niet aan te ontkomen zijn dat ook de provinciale opcenten het karakter zullen krijgen van een bestemmingsheffing. Daarmee gaat belastingruimte verloren, want de kosten voor verkeer en vervoer zullen bepalend zijn voor de te heffen opcenten. En die zijn in het algemeen lager dan de opbrengst van de huidige opcenten MRB. Onze conclusie is dat gelet op het feit dat invoering van opcenten op de kilometerheffing het gevaar met zich meebrengt dat er sprake kan zijn van verlies aan algemene belastingruimte, wij niet voor een dergelijke belasting zijn. 2

3 C. Provinciale Onroerend Zaak Belasting Vanwege het punt van de herkenbaarheid is de meest voor de hand liggende vorm waarin een provinciale OZB kan worden gegoten die van een zelfstandige heffing. Daarbij wordt de waarde van het onroerend goed belast. Gelet op het feit dat het kabinet Balkenende voornemens is het gebruikersdeel van de huidige gemeentelijke OZB af te schaffen, is het naar onze mening niet voor de hand liggend nu te komen met voorstellen voor invoering van een provinciale OZB. Een zelfstandige eigen provinciale OZB zal, daar zijn de deskundigen het over eens, aanzienlijke kosten met zich meebrengen. Dit mede vanwege het feit dat er waarschijnlijk een grote druk zal ontstaan om een hardheidsclausule in te voeren. Maar dat neemt niet weg dat voor lagere overheden dit een aantrekkelijke belasting is, vanwege de voordelen die er aan zijn verbonden. Om te beginnen is er sprake van een stabiele opbrengst. Het gaat bij de OZB om een brede grondslag, en de herkenbaarheid is (mede afhankelijk van de inningswijze) relatief groot. Daarbij moet echter wel bedacht worden dat het gaat om een met andere overheidslagen gedeelde grondslag. Dat betekent echter anderzijds weer dat het gaat om een belasting die goed inpasbaar is in de bestuurlijke verhoudingen. Een nadeel is echter dat de belastingcapaciteit een scheve verdeling vertoont. De gemiddelde waarde van de woningen ligt in Groningen t.o.v. de rest van Nederland relatief laag. Dat brengt met zich mee dat de burgers van de provincie Groningen per 1000 waarde van hun woning een hoger bedrag moeten neertellen dan de rest van de bewoners in Nederland. Uit Tabel 2 mag dat blijken. Onze conclusie is dat invoering van een zelfstandige provinciale OZB (momenteel) niet voor de hand ligt, hoewel deze belasting voor de lagere overheden op zich aantrekkelijk is. D. Opcenten op directe belastingen De commissie Eenhoorn gaat in haar rapport in op deze variant, met name toegespitst op gemeenten. Aan dat rapport ontlenen wij de volgende passage: "De opcenten kunnen op twee manieren worden uitgevoerd. De opcenten kunnen via een vaste opslag op de IB/LB worden geheven en worden verwerkt in de loonbelastingtabellen. De rijksbelastingdienst zorgt voor inning van de opcenten en betaalt uit aan gemeenten. De gemeenten rekenen af met de belastingplichtigen door middel van bijheffing of teruggaaf. De totale uitvoeringskosten van deze variant liggen naar schatting tussen de 120 en 220 miljoen. De initiële kosten voor de rijksbelastingdienst zijn geraamd op 20 tot 40 miljoen. De initiële kosten voor de gemeentelijke belastingdiensten heeft de Stuurgroep nog niet kunnen bepalen; deze zijn mede afhankelijk van de te kiezen systematiek. Een andere mogelijkheid is om de opcenten te heffen volgens het tarief dat iedere gemeente hanteert. De rijksbelastingdienst int de opcenten de belastingplichtigen die alleen in de loonbelasting zijn betrokken, ontvangen een aparte aanslag daarvoor - en betaalt de exacte bedragen per belastingplichtige uit aan de gemeenten. De uitvoeringskosten voor de rijksbelastingdienst zijn geraamd op 110 tot 200 miljoen, de initiële kosten op 40 tot 50 miljoen." Op zich is een dergelijke variant ook toepasbaar voor de provincies. Er zijn echter aan deze variant ook belangrijke nadelen verbonden. Wij noemen de volgende: a. de opbrengst is in de loop van de tijd gezien niet stabiel, maar onderhevig aan schommelingen. De zekerheid om daarop een planning van werkzaamheden en uitgaven te baseren is derhalve niet volledig aanwezig. b. ook voor deze variant geldt dat de belastingcapaciteit scheef verdeeld is over het land. Algemeen is bekend dat het inkomen in Groningen lager ligt dan het landelijk gemiddelde. Zo is het gemiddeld besteedbaar inkomen in 2002 in de provincie Groningen het laagst van heel Nederland. Onze conclusie ten aanzien van het opleggen van opcenten op loon- of inkomstenbelasting is dat het gelet op de instabiele opbrengsten in de tijd alsmede in acht genomen het feit er sprake is van een scheve verdeling van de belastingcapaciteit over Nederland, een dergelijke belasting niet de voorkeur verdient. 3

4 E. Ingezetenenheffing Om te beginnen verstaan wij onder een ingezetenenheffing een door personen van 18 jaar en ouder af te dragen bijdrage aan de provincie. In principe gaat het daarbij om een vast bedrag, maar dat heeft wel tot gevolg dat de lagere inkomensgroepen in verhouding meer worden belast dan de hogere inkomensgroepen. Een voordeel van deze belasting is dat het draagvlak zo breed mogelijk is. Ten opzichte van de opcenten motorrijtuigenbelasting geldt die verbreding van de grondslag als een voordeel. In het essay van de statenfractie van de PvdA gaat men er van uit dat de waterschappen worden opgeheven en ondergebracht bij de provincies. Wij laten die voorkeur in dit kader voor wat hij is, doch merken op dat het meeliften met de waterschapsbelastingen een goede mogelijkheid is om tegen relatief beperkte kosten deze belasting in te voeren. Een andere mogelijkheid in dit verband is meeliften met het waterbedrijf. In het verleden is dat gebeurd met het opleggen van de aanslagen waterverontreiniging. In Tabel 3 zijn de effecten weergegeven van de invoering van een ingezetenenheffing voor personen boven de 18 jaar. Daarbij zijn de opbrengstgegeven van de opcenten motorrijtuigenbelasting 2004 als uitgangspunt genomen. Wij trekken ten aanzien van deze variant de volgende conclusies: a. de ingezetenenheffing voldoet aan de meeste criteria b. het is voor de provincie Groningen een goede belasting. Ten opzichte van de opcenten op de MRB neemt de vrije zoom toe met een bedrag van ruim 5 mln. De voornaamste reden daarvoor is dat de autodichtheid in de provincie Groningen relatief laag is. Zie daarvoor ook Grafiek 1. Grafiek 1. Autodichtheid naar provincie In Flevoland en Utrecht zitten de meeste leasebedrijven. c. indien de opbrengst van de opcenten MRB 2004 via een ingezetenenheffing opgebracht zou moeten worden, zou iedere inwoner van de provincie Groningen boven de 18 jaar een bedrag moeten betalen van ruim 71 (exclusief perceptiekosten) d. er zal tussen provincies een behoorlijke herverdeling plaats vinden, die bij uitname uit het provinciefonds teniet gedaan moet worden. Onze conclusie is dat deze belasting voor de provincie Groningen een goed alternatief is. 4

5 V. Budgettaire neutraliteit. Zoals gezegd zal invoering van een nieuwe belasting, dan wel uitbreiding van de mogelijkheden voor bestaande belastingen vanwege het rijk altijd gepaard gaan met de voorwaarde dat op rijksniveau er sprake dient te zijn van budgettaire neutraliteit. Dat kan op landelijk niveau door het verlagen van de rijksbelastingen en een uitname uit het provinciefonds. Daarmee is weliswaar op macroniveau de budgettaire neutraliteit bereikt, maar tussen provincies onderling kunnen nog wel grote verschillen ontstaan. Er zal wat betreft de uitname uit het provinciefonds dus een variant nodig zijn die de maximale opbrengst van de nieuwe of de uitgebreide bestaande belasting zo dicht mogelijk benadert. Ter bepaling van de gedachten gaan wij uit van de volgende situatie: bij de invoering van de kilometerheffing komt het huidige belastinggebied van de provincies (opcenten MRB) te vervallen en het wordt vervangen door de ingezetenenheffing. Stel dat dat in 2006 plaats vindt, dan heeft dat de volgende consequenties: 1. De werkelijke belastingopbrengst van ,=(= 2004: zie tabel 1) via de opcenten motorrijtuigenbelasting komt te vervallen 2. Daarvoor in de plaats komt eenzelfde opbrengst via de ingezetenenheffing. 3. De correctiefactor "opbrengst motorrijtuigenbelasting"uit het provinciefonds komt te vervallen. 4. In het provinciefonds wordt een nieuwe correctiefactor ingevoerd, die omschreven kan worden als een soort "correctiefactor opbrengst ingezetenenheffing." In Tabel 4 zijn de gevolgen van deze operatie weergegeven. De resultaten vragen nadere uitleg. a. Om te beginnen zijn wij er van uitgegaan dat vervanging van de opcenten op de motorrijtuigenbelasting door de ingezetenenheffing er toe zal leiden dat er via het provinciefonds een correctie zal plaats vinden voor het verschil in belastingcapaciteit (zoals dat nu ook voor de opbrengst opcenten MRB plaats heeft). Bij de laatste herziening van de verdeling provinciefonds is namelijk als uitgangspunt gehanteerd dat alle provincies eenzelfde uitgangspositie zouden moeten hebben, hetgeen geleid heeft tot de correctiemaatstaf "opbrengst motorrijtuigenbelasting" in het provinciefonds. Tot nu toe heeft onze provincie hiervan geprofiteerd. Het belastinggebied opcenten MRB is namelijk voor de provincie Groningen relatief minder gunstig dan de ingezetenenheffing. De statenfractie van de PvdA wijst daar terecht op. b. Het bovenstaande brengt met zich mee dat provincies die bij de maatstaf ingezetenenheffing relatief gezien slechter scoren er bij de compensatie via het provinciefonds op vooruit gaan. Noord-Brabant is daarvan met een verbetering van ruim 16 mln. het sterkste voorbeeld. Uit Tabel 4 blijkt dat Groningen ruim 3,2 mln. inlevert. c. Bij de ingezetenenheffing (zie blz. 4 van deze nota) hebben wij geconstateerd dat die heffing voor Groningen een goede belasting is, want de vrije zoom neemt met ruim 5 mln. toe. Daarvan is, zoals uit Tabel 4 blijkt, ruim 3,2 mln. nodig ter compensatie van het verlies via de uitkering provinciefonds. Bij de tariefstelling van de ingezetenenheffing dient daarmee dan ook rekening te worden gehouden. Dat zal neerkomen op ongeveer 7 per inwoner van 18 jaar en ouder in de provincie Groningen. De belastingdruk is dan gelijk aan de huidige belastingdruk met betrekking tot de bezitters van een auto/ motor. d. Het bovenstaande neemt niet weg dat de introductie van een ingezetenenheffing bij het verdwijnen van het huidige belastinggebied naar onze mening de meest voor de hand liggende optie is. VI. Ons standpunt. Gelet op het bovenstaande komen wij tot het volgende oordeel omtrent (eventuele wijzigingen in) het provinciale belastinggebied: 1. Een zo lang mogelijke handhaving van het huidige belastinggebied in de vorm van opcenten op de MRB heeft onze voorkeur. 2. Indien de plannen om te komen tot een kilometerheffing doorgaan, zal er een ander belastinggebied voor de provincies moeten komen. Daarvoor zijn verschillende alternatieven mogelijk. Onze voorkeur gaat uit naar een ingezetenenheffing in de vorm van een belasting van alle burgers van 18 jaar en ouder. 3. Per bestuurslaag zal er sprake moeten zijn van budgettaire neutraliteit. 4. Zonder vooruit te lopen op de technische uitwerking daarvan kan gesteld worden dat invoering van een ingezetenenheffing voor de provincie een voordelige optie is, zij het dat een deel van dat voordeel via het provinciefonds waarschijnlijk zal "weglekken." 5. Bij de tariefbepaling zal te zijner tijd rekening moeten worden gehouden met dat "weglekeffect". 5

6 VII. Vervolgstappen. Op grond van hetgeen wij in deze nota naar voren hebben gebracht, hebben wij in het kader van de IPOdiscussie over het belastinggebied ons standpunt naar voren gebracht, zoals dat in bovenstaand punt VI is verwoord. De discussie is uiteraard nog niet afgerond en zal de komende jaren nog door moeten gaan. In dit verband betreuren wij het standpunt van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties die nu nog geen keus wil doen inzake het toekomstig provinciaal belastinggebied en in zijn reactie op het rapport van de Stuurgroep Eenhoorn van 26 augustus j.l. het volgende naar voren brengt: "Het voorstel van de Stuurgroep Eenhoorn om een provinciale ingezetenenheffing in te voeren is vooralsnog niet aan de orde. Dit is pas aan de orde als de motorrijtuigenbelasting, waarover nu de provinciale opcenten worden geheven, ophoudt te bestaan als algemene belastinggrondslag (naar huidige inzichten in 2012). Zoals gezegd in de inleiding willen wij trachten de toekomst van het provinciaal belastinggebied toch nu op de rijksagenda te krijgen. Als de provincies gelijk optrekken met de gemeenten over de vervanging van het gemeentelijk belastinggebied zijn naar onze mening de kansen groter dit te realiseren. Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen. 6

7 Tabel 1. Belastingcapaciteit opcenten motorrijtuigenbelasting 2004 Provincie Maximale belastingcapaciteit 2004 in % Belastingopbrengst 2004 in % Vrije zoom 2004 in % Belastingopbrengst als % van de belastingcapaciteit Groningen ,23% ,32% ,04% 72,14% Friesland ,71% ,37% ,51% 63,88% Drenthe ,01% ,14% ,72% 73,24% Overijssel ,53% ,11% ,16% 76,55% Gelderland ,17% ,60% ,80% 78,56% Utrecht ,91% ,15% ,34% 72,46% Noord-Holland ,68% ,21% ,92% 53,69% Zuid-Holland ,72% ,72% ,37% 73,88% Zeeland ,38% ,49% ,13% 73,42% Noord-Brabant ,70% ,18% ,56% 72,35% Limburg ,88% ,89% ,86% 70,44% Flevoland ,06% ,84% ,58% 65,24% Totaal ,00% ,00% ,00% 70,33% 7

8 Tabel 2. Provinciale OZB per 1.000,-- waarde Provincie woning woning- Te realiseren Per Belasting per voorraad waarde opbrengst woning waarde 2004 (gem.) 2004 (gem.) (=opbr. mrb. 2004) Groningen ,49 2,05 Friesland ,19 1,87 Drenthe ,06 1,80 Overijssel ,85 1,70 Gelderland ,81 1,50 Utrecht ,90 1,45 Noord-Holland ,36 1,21 Zuid-Holland ,98 1,50 Zeeland ,58 1,93 Noord-Brabant ,31 1,62 Limburg ,01 1,49 Flevoland ,46 2,61 Totaal ,18 1,62 Toelichting: kolom 2 en kolom 3: gegevens van het CBS: Regionale Kerncijfers kolom 4: de te realiseren opbrengst is gelijk gesteld aan de maximale opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting 2004 kolom 5: de per woning op te brengen belasting kolom 6: de per woning op te brengen belasting per 1000 waarde. 8

9 Tabel 3. Effecten invoering ingezetenenheffing Provincie Bevolking 18+ Procentuele Opbrengst Opbrengst Toename Werkelijke Tarief opbrengst Nederland verdeling max. opc. Mrb vrije zoom Groningen ,62% ,06 Friesland ,91% ,73 Drenthe ,96% ,25 Overijssel ,70% ,39 Gelderland ,00% ,94 Utrecht ,09% ,16 Noord-Holland ,09% ,07 Zuid-Holland ,25% ,67 Zeeland ,34% ,66 Noord-Brabant ,81% ,02 Limburg ,17% ,62 Flevoland ,06% ,76 Totaal ,00% ,61 Bron: CBS is 110,34 per inwoner > 18 jaar Toelichting: kolom 4 geeft weer de opbrengst van de ingezetenenheffing op basis van de maximale opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting.. kolom 5 geeft de maximale opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting kolom 6 is het verschil tussen kolom 4 en kolom 5. kolom 7 geeft weer de werkelijke opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting 2004 kolom 8 geeft weer het tarief per inwoner van 18> nodig voor de realisering van de opbrengst in kolom 7. 9

10 Tabel 4. Doorwerking ingezetenenheffing op uitkering Provinciefonds Provincie Uitkering PF 2006 Uitkering PF 2006 Verschil met correctiefactor met correctiefactor MRB ingezetenenheffing Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Totaal

Ontwikkeling provinciale belasting

Ontwikkeling provinciale belasting Ontwikkeling provinciale belasting 2015-2019 C. Hoeben COELO Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden COELO Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden Faculteit

Nadere informatie

Nieuwe verdeelmodel provinciefonds

Nieuwe verdeelmodel provinciefonds Nieuwe verdeelmodel provinciefonds vertaling ijkpunten naar inclusief actualisering Eindrapport Cebeon, 24 mei 2011 I Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Bestuur... 4 3 Verkeer en vervoer... 6 4 Water en

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1994 1995 24 272 Wijziging van de Provinciewet en de Wet op de motorrijtuigenbelasting 1994 in verband met verruiming van het provinciale belastinggebied

Nadere informatie

Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2014 Data voor alle 12 provincies

Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2014 Data voor alle 12 provincies Gemeentelijke Duurzaamheidsindex GDI-2014 Data voor alle 12 provincies Stichting Duurzame Samenleving www.gdindex.nl info@gdindex.nl 0317-750645 1 De GDI omvat de 3 dimensies van duurzaamheid: Mens & Maatschappij,

Nadere informatie

Raadscommissievoorstel

Raadscommissievoorstel Raadscommissievoorstel Status: Voorbereidend besluitvormend Agendapunt: 9 Onderwerp: Grondslag rioolheffing Datum: 11 november 2014 Portefeuillehouder: dhr. N.L. Agricola Decosnummer: 279 Informant: G.

Nadere informatie

Hervorming van het gemeentelijk belastinggebied

Hervorming van het gemeentelijk belastinggebied Hervorming van het gemeentelijk belastinggebied mr Johan de Jong Inhoudsopgave Aanloop Knelpunten Bouwstenen Beoogde doelen Politieke spel Nieuw Kabinet Wat kost u dit? Welke voorstellen krijgen we via

Nadere informatie

HET GEMEENTELIJK BELASTINGGEBIED. Robbert Verkuijlen, coördinator belastingzaken VNG

HET GEMEENTELIJK BELASTINGGEBIED. Robbert Verkuijlen, coördinator belastingzaken VNG HET GEMEENTELIJK BELASTINGGEBIED Robbert Verkuijlen, coördinator belastingzaken VNG VNG-ledenvergadering: Het gemeentelijk belastinggebied wordt uitgebreid door een keuze te maken uit de beschikbare alternatieven.tegelijkertijd

Nadere informatie

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De heer J.W. Remkes Postbus EA Den Haag

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De heer J.W. Remkes Postbus EA Den Haag De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De heer J.W. Remkes Postbus 20011 2500 EA Den Haag Bijlagen Uw kenmerk -- -- Inlichtingen bij drs. G.IJ. Batelaan mr. G.A. van Nijendaal Onderwerp

Nadere informatie

Introductie provinciale financiën. Provincie Groningen

Introductie provinciale financiën. Provincie Groningen Introductie provinciale financiën Provincie Groningen 08.04.2015 1 Wie zijn wij? Afdeling Financiën & Control Fred Hassert (afdelingshoofd) Harmen Boeijenk (clustercoördinator beleid en advies) Johan Oosterling

Nadere informatie

Aan de Raad. No. : 7/11. Muntendam : 9 december Onderwerp : Vaststellen Verordening OZB

Aan de Raad. No. : 7/11. Muntendam : 9 december Onderwerp : Vaststellen Verordening OZB Aan de Raad. No. : 7/11. Muntendam : 9 december 2011. Onderwerp : Vaststellen Verordening OZB. ---------------------------------------------- Samenvatting A. Op basis van de door u vastgestelde begroting

Nadere informatie

Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd:

Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: 3508 Invoering van een bronbelasting en afschaffing van de dividendbelasting alsmede wijziging van enige wetten in verband met enkele maatregelen voor het bedrijfsleven (Wet bronbelasting 00) TWEEDE NOTA

Nadere informatie

Onderwerp : Voorstel tot vaststelling van de tarieven ozb 2005

Onderwerp : Voorstel tot vaststelling van de tarieven ozb 2005 Raad : 21 december 2004 Agendanr. : 29 Doc.nr : B200413438 Afdeling: : Financiën RAADSVOORSTEL Onderwerp : Voorstel tot vaststelling van de tarieven ozb 2005 Toelichting Vanaf 1 januari 2005 moeten de

Nadere informatie

Een ruimer lokaal belastinggebied

Een ruimer lokaal belastinggebied Een ruimer lokaal belastinggebied FAMO Voorjaarsbijeenkomst Remco van Eijkel Wouter Vermeulen Waarom een ruimer lokaal belastinggebied? Nederland kent een klein lokaal belastinggebied kloof tussen uitgaven

Nadere informatie

5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk)

5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) 5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) Tot de woonlasten worden gerekend de OZB, rioolrechten en afvalstoffenheffing. De woonlasten vormen het grootste deel van de opbrengst uit de gemeentelijke heffingen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1998 1999 25 816 Regels inzake een regulerende heffing op het gebruik van wegen in de Randstad tijdens spitsuren (Wet op het rekeningrijden) Nr. 8 NOTA VAN

Nadere informatie

: Nieuw belastingstelsel

: Nieuw belastingstelsel A L G E M E E N B E S T U U R Vergadering d.d. : 7 september 2011 Agendapunt: 7 Onderwerp : Nieuw belastingstelsel KORTE SAMENVATTING: In het Bestuursakkoord Water is overeengekomen dat de waterschappen

Nadere informatie

PS2008BEM32-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Programmabegroting 2009, posten voorjaarsnota. Aan Provinciale Staten,

PS2008BEM32-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Programmabegroting 2009, posten voorjaarsnota. Aan Provinciale Staten, PS2008BEM32-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 7 oktober 2008 Nummer PS : PS2008BEM32 Afdeling : Financiën Commissie : alle Registratienummer : 2008INT228103 Portefeuillehouder

Nadere informatie

De intermediair voor verantwoord lenen. Leef met je hart, leen met verstand.

De intermediair voor verantwoord lenen. Leef met je hart, leen met verstand. De intermediair voor verantwoord lenen. Leef met je hart, leen met verstand. Nationaal Leenonderzoek Analyse van tienduizenden lening aanvragen in 2015 Onlangs is door Geldshop een grootschalig onderzoek

Nadere informatie

Het hoe en waarom van de belastingheffing

Het hoe en waarom van de belastingheffing Hoofdstuk 1 Het hoe en waarom van de belastingheffing 1.1 Onderscheid in belastingen De sociale, economische maar ook de juridische gevolgen van de belastingheffing verschillen naar gelang het type belasting.

Nadere informatie

a cc groningen - 5 JAN. 201 i IdU Aan Provinciale Staten

a cc groningen - 5 JAN. 201 i IdU Aan Provinciale Staten f);; X provincie groningen bezoekadres: Martinikerkhof 12 Aan Provinciale Staten postadres: Postbus 610 9700 AP Groningen algemeen teiefoonnr: 050 316 49 li www.provlnciegroningen.nl info@provinciegroningen.nl

Nadere informatie

personen-/bestelauto s benzine diesel LPG volledig tarief volledig tarief

personen-/bestelauto s benzine diesel LPG volledig tarief volledig tarief AUTOBELASTINGEN 2014 MRB Nul-tarief MRB voor zeer zuinige auto s stopt 1 januari 2014 Het nul-tarief motorrijtuigenbelasting dat in 2010 is ingevoerd voor zeer zuinige auto s stopt per 1 januari 2014.

Nadere informatie

Basisscholen in krimpgebieden in schooljaar 2017/2018

Basisscholen in krimpgebieden in schooljaar 2017/2018 Basisscholen in krimpgebieden in 2017/2018 In welke provincies sluiten de meeste basisscholen? Aan het begin van 2017/2018 zijn in Groningen, Zeeland, Limburg en Flevoland rond 2% van de basisscholen gesloten

Nadere informatie

Leenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2017 vs 2016

Leenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2017 vs 2016 MAAKT HET WAAR Leenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2017 vs 2016 Geldshop, onafhankelijk adviseur en bemiddelaar in consumptief krediet, heeft een grootschalig onderzoek gedaan naar leningaanvragen voor

Nadere informatie

Aanvulling BBL-oud-grond Provincies, natuurlijk doen! Onder embargo. 2

Aanvulling BBL-oud-grond Provincies, natuurlijk doen! Onder embargo. 2 1. Inleiding Voor de verdeling van de middelen uit de hoofdlijnennotitie van het ministerie van EZ ( 200 miljoen) is advies gevraagd aan onze commissie (Commissie Jansen-2). Dit advies is uitgebracht in

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 8942 14 juni 2010 Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 7 juni 2010, nr. R&P/RA/2010/11430,

Nadere informatie

Voorjaarsnota 2018 Uitgangspunten begroting 2019 en meerjarig kader Provincie Gelderland

Voorjaarsnota 2018 Uitgangspunten begroting 2019 en meerjarig kader Provincie Gelderland Voorjaarsnota 2018 Uitgangspunten begroting 2019 en meerjarig kader Provincie Gelderland 12:16 Bezoekadres: Markt 11, 6811 CG ARNHEM Postadres: Postbus 9090, 6800 GX ARNHEM Telefoon: (026) 3599480 E-mail:

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA 's-gravenhage

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA 's-gravenhage Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Kenmerk Uw kenmerk Datum 5 maart 2018

Nadere informatie

Aan: de leden van klankbordgroep fusie Beemster-Purmerend. Beemster/Purmerend, 04 juni 2019

Aan: de leden van klankbordgroep fusie Beemster-Purmerend. Beemster/Purmerend, 04 juni 2019 Aan: de leden van klankbordgroep fusie Beemster-Purmerend Beemster/Purmerend, 04 juni 2019 Op 13 mei jl. is een presentatie aan de Klankbordgroep gegeven over de ontwikkeling van de financiën van de gemeenten

Nadere informatie

Ontwikkeling naar duurzaamheid is te belangrijk om aan het toeval over te laten.

Ontwikkeling naar duurzaamheid is te belangrijk om aan het toeval over te laten. Ing. maart 2014 PS2014-1 2014-0039 PS23/4 Van: geurt van de kerk Verzonden: maandag 10 maart 2014 9:44 Aan: info@gdindex.nl Onderwerp: Gemeentelijke duurzaamheidsindex GDI#2014

Nadere informatie

Opvallend in deze figuur is het grote aantal bedrijven met een vergunning voor exact 340 stuks melkvee (200 melkkoeien en 140 stuks jongvee).

Opvallend in deze figuur is het grote aantal bedrijven met een vergunning voor exact 340 stuks melkvee (200 melkkoeien en 140 stuks jongvee). Ontwikkeling melkveebedrijven in Utrecht, Gelderland en Brabant Analyse van mogelijke groei van melkveebedrijven op basis van gegevens van CBS en provincies Het CBS inventariseert jaarlijks de feitelijk

Nadere informatie

Notitie Ontwikkeling van de lokale woonlasten

Notitie Ontwikkeling van de lokale woonlasten Notitie Ontwikkeling van de lokale woonlasten Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (voorts COELO) publiceert jaarlijks de Atlas van de lokale lasten, een overzicht van de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 755 Wijziging van de Algemene wet inzake rijksbelastingen en van de Invorderingswet 1990 in verband met de wijziging van de percentages belasting-

Nadere informatie

Provincies, natuurlijk doen! Aanvulling BBL-oud-grond

Provincies, natuurlijk doen! Aanvulling BBL-oud-grond Provincies, natuurlijk doen! Aanvulling BBL-oud-grond Aanvullend advies aan het Interprovinciaal Overleg over de verdelingsvraagstukken samenhangend met de BBL-oud-grond Juni 2013 Inhoud 1 Inleiding 2

Nadere informatie

Elena van Kampen en Marty Rottman. Publicatiedatum CBS-website: 20 december Voorburg/Heerlen, 2007

Elena van Kampen en Marty Rottman. Publicatiedatum CBS-website: 20 december Voorburg/Heerlen, 2007 07 06 Grote verschillen vermogenspositie 20060schillen 0schillen in provincies Elena van Kampen en Marty Rottman Publicatiedatum CBS-website: 20 december 2007 Voorburg/Heerlen, 2007 Verklaring der tekens.

Nadere informatie

4. Lokale Heffingen. Kader. Algemeen. Tarievenbeleid Onroerende zaakbelastingen

4. Lokale Heffingen. Kader. Algemeen. Tarievenbeleid Onroerende zaakbelastingen 4. Lokale Heffingen Kader De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente en zijn daarom een integraal onderdeel van het gemeentelijke beleid. Ze raken de burgers heel

Nadere informatie

Lokale belastingen: meer, beheerst!

Lokale belastingen: meer, beheerst! Advies Stuurgroep verkenning decentraal belastinggebied Den Haag, 18 mei 2005 Lokale belastingen: meer, beheerst! Voorwoord van de voorzitter Het Openbaar Bestuur in Nederland is in de afgelopen jaren

Nadere informatie

Belastinguitgave 2013

Belastinguitgave 2013 Belastinguitgave 2013 Overijsselse gemeenten beperken stijging woonlasten Inwoners van Overijssel betalen in 2013 gemiddeld slechts een fractie meer aan gemeentelijke woonlasten dan vorig jaar. In tien

Nadere informatie

34 002 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2015) Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd:

34 002 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2015) Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: 34 002 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2015) DERDE NOTA VAN WIJZIGING Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: 1 In artikel I wordt na onderdeel P een

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Als u ooit een bedrijf heeft gestart, dan is de kans het grootst dat u dat in het eerste kwartaal van het jaar heeft gedaan. Veel ondernemers starten traditiegetrouw

Nadere informatie

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025

Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Persbericht PB13 062 1 oktober 2013 9:30 uur Grote gemeenten goed voor driekwart van bevolkingsgroei tot 2025 Tussen 2012 en 2025 groeit de bevolking van Nederland met rond 650 duizend tot 17,4 miljoen

Nadere informatie

In de bijgevoegde analyse wordt weergegeven waardoor de verschillen ten opzichte van de meicirculaire zijn ontstaan.

In de bijgevoegde analyse wordt weergegeven waardoor de verschillen ten opzichte van de meicirculaire zijn ontstaan. Memo Aan: de Raad van de gemeente Oude IJsselstreek Cc: Van: College van burgemeester en wethouders Datum: 6 oktober 2015 Kenmerk: 15ini02499 Onderwerp: uitwerking septembercirculaire 2015 (Algemene uitkering

Nadere informatie

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Provinciale Staten van Flevoland Postbus AB LELYSTAD

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Provinciale Staten van Flevoland Postbus AB LELYSTAD Ministerie van Binnenlandse Zaken en > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Provinciale Staten van Flevoland Postbus 55 8200 AB LELYSTAD Turfmark 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2005 725 Wet van 22 december 2005 tot wijziging van de Gemeentewet in verband met het afschaffen van het gebruikersdeel van de onroerendezaakbelasting

Nadere informatie

Nationaal Leenonderzoek Analyse van tienduizenden leningaanvragen uit 2016

Nationaal Leenonderzoek Analyse van tienduizenden leningaanvragen uit 2016 Nationaal Leenonderzoek Analyse van tienduizenden leningaanvragen uit 2016 Geldshop heeft uitgebreid onderzoek naar leningaanvragen in Nederland 2016 uitgevoerd. In totaal werd de data van 29.501 aanvragen

Nadere informatie

Wijziging van de Wet inkomstenbelasting 2001 tot het geleidelijk uitfaseren van de aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld

Wijziging van de Wet inkomstenbelasting 2001 tot het geleidelijk uitfaseren van de aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld Wijziging van de Wet inkomstenbelasting 2001 tot het geleidelijk uitfaseren van de aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld VOORSTEL VAN WET Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen

Nadere informatie

Voorgesteld besluit Kennisnemen van bijgevoegde gemeentelijke belastingverordeningen met toelichting voor de gemeente Westerkwartier.

Voorgesteld besluit Kennisnemen van bijgevoegde gemeentelijke belastingverordeningen met toelichting voor de gemeente Westerkwartier. Advies Aan: Van: Secretarissenoverleg (SO) Stuurgroep (SG) Raadsgroep (RG) Ambtelijke werkgroep financiën CC: Datum: 11 oktober 2018 Betreft: Belastingen en heffingen Agendapunt Voorgesteld besluit Kennisnemen

Nadere informatie

De LokaleLastenVergelijker

De LokaleLastenVergelijker Centraal Bureau voor de Statistiek De LokaleLastenVergelijker Arjan Bruil 1. Inleiding De LokaleLastenVergelijker (LLV) van het Centraal Bureau voor de Statistiek geeft informatie over de hoogte van lokale

Nadere informatie

Provinciefonds. Maartcirculaire 2018

Provinciefonds. Maartcirculaire 2018 Provinciefonds Maartcirculaire 2018 - Gedeputeerde Staten van de provincies - Dagelijks bestuur van het Interprovinciaal Overleg DGBRW/ Bestuur en Financiën Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA

Nadere informatie

Persbericht. Werkloosheid in alle provincies gedaald

Persbericht. Werkloosheid in alle provincies gedaald Persbericht PB99-191 28 juli 1999 9.30 uur Werkloosheid in alle provincies gedaald De gunstige ontwikkeling op de arbeidsmarkt in 1998 leidde in alle provincies tot een daling van de werkloosheid en een

Nadere informatie

Gemeenteraad Gooise Meren

Gemeenteraad Gooise Meren Gemeenteraad Gooise Meren Informatieve vragen van feitelijke/technische aard Van : Hart voor Bussum en 50Plus Datum indiening : Maandag 29 maart 2016 Betreft : Begroting Beantwoording wordt standaard op

Nadere informatie

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016 College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel DATUM 13-9-2016 NUMMER PS PS2016PS17 AFDELING MAO COMMISSIE BEM STELLER Leo Donker DOORKIESNUMMER 0646994683 DOCUMENTUMNUMMER 818ACAEO PORTEFEUILLEHOUDER

Nadere informatie

Type belastingen in het systeem van nationale rekeningen Curaçao, 2013

Type belastingen in het systeem van nationale rekeningen Curaçao, 2013 Type belastingen in het systeem van nationale rekeningen Curaçao, 2013 Lorette Ford Inleiding Belastingen worden gezien als de belangrijkste inkomstenbron voor de overheid, mede ter financiering van de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 819 Wijziging van de Wet inkomstenbelasting 2001 tot het geleidelijk uitfaseren van de aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld Nr. 3

Nadere informatie

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders Nummer: Datum vergadering: 24-08-2010 Onderwerp: Methodiek rioolheffingen Conceptbesluit: - Kennis te nemen van de discussienotitie methodiek rioolheffingen.

Nadere informatie

Begroting 2018 Lokale heffingen Provincie Gelderland

Begroting 2018 Lokale heffingen Provincie Gelderland Begroting 2018 Lokale heffingen Provincie Gelderland donderdag 9 november 2017 12:00 Bezoekadres: Markt 11, 6811 CG ARNHEM Postadres: Postbus 9090, 6800 GX ARNHEM Telefoon: (026) 3599480 E-mail: post@gelderland.nl

Nadere informatie

BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002. d.d. 11-07-2001

BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002. d.d. 11-07-2001 BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002 d.d. 11-07-2001 1. Productgroepnummer: 0001 3. Productgroepnaam: Financieringsmiddelen Het betreft een verzameling van mogelijke financieringsmiddelen,

Nadere informatie

Betreft Voorstel gedifferentieerde rioolheffing op basis van WOZ-waarde en type object

Betreft Voorstel gedifferentieerde rioolheffing op basis van WOZ-waarde en type object Notitie Referentienummer Datum Kenmerk 21 augustus 2012 314119 Betreft Voorstel gedifferentieerde rioolheffing op basis van WOZ-waarde en type object 1 Inleiding Eind 2011 is de rioolheffing opnieuw berekend

Nadere informatie

Woningtransacties per maand, Nederland 2013-2015

Woningtransacties per maand, Nederland 2013-2015 Uitstekend eerste halfjaar 2015 Nederlandse woningmarkt De Nederlandse woningmarkt heeft een prima eerste half jaar achter de rug. In de eerste 6 maanden van 2015 werden door het Kadaster 75.249 woningtransacties

Nadere informatie

Ons kenmerk Rfv/ Doorkiesnummer

Ons kenmerk Rfv/ Doorkiesnummer De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de staatssecretaris van Financiën Bijlagen Geen Inlichtingen bij S. Vroonhof Onderwerp Advies Uitlichting FWI Uw kenmerk FO2000/U69450 Ons kenmerk

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 43757 2 december 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 24 november 2015, 2015-0000289457,

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA DEN HAAG Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Uw kenmerk Datum 14 februari 2019 Betreft Beantwoording

Nadere informatie

In gemeenten met minste huurwoningen worden de meeste huurwoningen geliberaliseerd

In gemeenten met minste huurwoningen worden de meeste huurwoningen geliberaliseerd In gemeenten met minste huurwoningen worden de meeste huurwoningen geliberaliseerd Een overzicht van de spreiding van huursegmenten per provincie en voor een aantal steden Staf Depla, Lid Tweede Kamer

Nadere informatie

4.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk)

4.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) Procentueel aandeel per belastingsoort op totale belastingopbrengsten 2006 Burgerzaken 3% Parkeren 11% Rioolrecht 14% Havengelden 6% Bouwleges 4% Begraaf- en crematierechten 4% Overige baten 2% OZB 33%

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 21 september 2010 Nummer voorstel: 2010/93

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 21 september 2010 Nummer voorstel: 2010/93 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 21 september 2010 Nummer voorstel: 2010/93 Voor raadsvergadering d.d.: 05-10-2010 Agendapunt:

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon

Nadere informatie

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Prognose aantal leerlingen (index: 2011 = 100) (index: 2016 = 100)

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Prognose aantal leerlingen (index: 2011 = 100) (index: 2016 = 100) Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2011 en 2015 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal Graydon kwartaal monitor Kwartaal 1 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q3 216, Q4 216 en Q1 6 Starters per branche 7 Faillissementen per branche 8 Opheffingen per branche 9 Netto-groei

Nadere informatie

Rapportage beoordelen en incidenteel belonen 2012

Rapportage beoordelen en incidenteel belonen 2012 Rapportage beoordelen en incidenteel belonen 2012 Oktober 2013 Samenvatting Provinciebreed wordt er in 2012 met 91% van de medewerkers een planningsgesprek gevoerd, met 81% een voortgangsgesprek en met

Nadere informatie

B en W d.d

B en W d.d B en W 14.0354 d.d. 8-4-2014 Onderwerp Reactie aan VNG op de onderzoeksrapportage Groot-onderhoud gemeentefonds Besluiten:Behoudens advies van de commissie 1. Vast te stellen de brief aan de gemeenteraad

Nadere informatie

Vervangen van het systeem van (MRB en) Provinciale opcenten

Vervangen van het systeem van (MRB en) Provinciale opcenten Aan de minister van Verkeer en Waterstaat Zijne Excellentie C.M.P.S. Eurlings Postbus 20901 2500 EX DEN HAAG Zoetermeer, 15 mei 2008 Geachte heer de Minister, Inmiddels is er enige tijd verstreken tussen

Nadere informatie

Technische berekening van het tarief en de rioolheffing

Technische berekening van het tarief en de rioolheffing Technische berekening van het en de rioolheffing Inleiding De lasten voor het beheer en onderhoud van riolering en water worden via rioolheffing betaald door burgers en bedrijven. De termen die hier in

Nadere informatie

Datum : 6 september 2005 Nummer : PS2005BEM41 Dienst/sector : CS Commissies : Alle. Inhoudsopgave Samenvatting pag. 1. Ontwerpbesluit I pag.

Datum : 6 september 2005 Nummer : PS2005BEM41 Dienst/sector : CS Commissies : Alle. Inhoudsopgave Samenvatting pag. 1. Ontwerpbesluit I pag. STATENVOORSTEL Datum : 6 september 2005 Nummer : PS2005BEM41 Dienst/sector : CS Commissies : Alle Registratienummer : 2005cgc000636i Rapporteur : J.G.P. van Bergen Titel : Programmabegroting 2006 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Leenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2016 vs 2015

Leenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2016 vs 2015 Leenonderzoek Verbouwingen De cijfers 2016 vs 2015 Geldshop, onafhankelijk adviseur en bemiddelaar in consumptief krediet, heeft een grootschalig onderzoek gedaan naar leningaanvragen voor het leendoel

Nadere informatie

Eén grondslag voor de gemeentelijke bijdrage aan de GGD

Eén grondslag voor de gemeentelijke bijdrage aan de GGD Eén grondslag voor de gemeentelijke bijdrage aan de GGD Inleiding Mede vanwege de herhaalde vragen vanuit gemeenten vroeg het algemeen bestuur om een voorstel voor de herziening van de grondslag voor de

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2012 557 Besluit van 6 november 2012 tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit kostenverrekening en gegevensuitwisseling Wet waardering onroerende

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 568 Wijziging van de Financiële-verhoudingswet in verband met een vereenvoudiging van het verdeelmodel van het provinciefonds Nr. 4 ADVIES AFDELING

Nadere informatie

J. Goossens raad november 2013

J. Goossens raad november 2013 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email J. Goossens 040 2083571 jgo@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp Programmabegroting 2014-2017. 13raad00542 7 november 2013

Nadere informatie

Actualisatie verdeelmodel jeugdzorg 2009

Actualisatie verdeelmodel jeugdzorg 2009 Aan: Van: Ashna Nakched Evert Pommer en Klarita Sadiraj Inlichtingen bij Evert Pommer e.pommer@scp.nl T 7947 kamer D-0608 Datum 24 januari 2010 Actualisatie verdeelmodel jeugdzorg 2009 Het ministerie van

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 400 C Vaststelling de begrotingsstaat het provinciefonds voor het jaar 2013 Nr. 3 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld

Nadere informatie

Onderwerp: Voorstel tot vaststelling van diverse verordeningen betreffende gemeentelijke heffingen alsmede aanpassing van de tarieven 2016.

Onderwerp: Voorstel tot vaststelling van diverse verordeningen betreffende gemeentelijke heffingen alsmede aanpassing van de tarieven 2016. Gemeente Boxmeer Onderwerp: Voorstel tot vaststelling van diverse verordeningen betreffende gemeentelijke heffingen alsmede aanpassing van de tarieven 2016. Nummer: 8d. AAN de Raad van de gemeente Boxmeer

Nadere informatie

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 1 (index: 2009 = 100) 2014-2019 (index: 2014 = 100)

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 1 (index: 2009 = 100) 2014-2019 (index: 2014 = 100) Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2010 en 2014 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-049 8 juli 2008 9.30 uur In 2025 fors meer huishoudens in de Randstad Sterkste groei aan noordoostzijde Randstad Ook meer huishoudens in Noord-Brabant

Nadere informatie

OV Visie Holland Rijnland Midden-Holland

OV Visie Holland Rijnland Midden-Holland OV Visie Holland Rijnland Midden-Holland - Voor de OV Visie - Voor de OV-Concessie Zuid-Holland Noord Fred van der Blij 14 februari 2018 OV Visie is gezamenlijk proces Vanuit 19 gemeenten afspraak om OV

Nadere informatie

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Gedeputeerde Staten STATENNOTITIE Aan de leden van Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Nieuw verdeelmodel Provinciefonds HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

Nadere informatie

gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d. 5 september 2017;

gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d. 5 september 2017; Besluit 58/17 Voorgestelde behandeling PS-vergadering : Onderwerp Heffingsverordening landinrichtingskosten Noord-Brabant Provinciale Staten van Noord-Brabant, gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten,

Nadere informatie

MARKTFLITSEN SPECIAL: Leeftijd intermediaire bedrijven. Bedrijfsleeftijd is een goede indicatie voor financiële soliditeit en omvang

MARKTFLITSEN SPECIAL: Leeftijd intermediaire bedrijven. Bedrijfsleeftijd is een goede indicatie voor financiële soliditeit en omvang : Leeftijd intermediaire bedrijven Bedrijfsleeftijd is een goede indicatie voor financiële soliditeit en omvang INLEIDING Het Ratinginstituut Financieel Dienstverleners (RiFD) publiceert regelmatig actuele,

Nadere informatie

Financiële begroting 2015 samengevat

Financiële begroting 2015 samengevat Financiële begroting 2015 samengevat Begrotingscyclus Het beleid en de financiën van de provincie komen op een aantal momenten in het jaar provinciebreed aan de orde. Dit wordt ook wel de begrotings- of

Nadere informatie

Tariefbepaling waterschapsbelasting

Tariefbepaling waterschapsbelasting Tariefbepaling waterschapsbelasting Aanleiding In de bestuurlijke commissie Financiën en Bestuurlijke Zaken op 18 april 2017 is het voorstel Duurzaam financieel beleid aan de orde geweest. Gevraagd is

Nadere informatie

De uitvoering van de onderzoeken is gebaseerd op het zogenaamde Groninger Model. Over dit model hebben wij u reeds eerder geïnformeerd.

De uitvoering van de onderzoeken is gebaseerd op het zogenaamde Groninger Model. Over dit model hebben wij u reeds eerder geïnformeerd. 26-7-200725 september 2007 Corr.nr. 2007-34133, FC Nummer 23/ 2007 Zaaknr. 47817 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen tot vaststelling van de Verordening onderzoek doelmatigheid

Nadere informatie

Om een duidelijke afweging te kunnen maken is het gewenst om een aantal definities eerst te verduidelijken.

Om een duidelijke afweging te kunnen maken is het gewenst om een aantal definities eerst te verduidelijken. Aan: Van: Betreft: A.J. Flach B. Starink Heffingsgrondslagen rioolheffing Datum: 23-11-2012 Memo heffingsgrondslagen Inleiding In deze memo wordt ingegaan op de uitwerking van de mogelijke heffingsgrondslagen

Nadere informatie

Ontwikkeling leerlingaantallen

Ontwikkeling leerlingaantallen Ontwikkeling leerlingaantallen Elk jaar wordt op 1 oktober het leerlingaantal van elke basisschool geregistreerd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (). Op basis van deze leerlingtelling wordt de bekostiging

Nadere informatie

Verhuiswensen ouderen komen moeilijk uit

Verhuiswensen ouderen komen moeilijk uit Verhuiswensen ouderen komen moeilijk uit mei 2018, Leo Prins en Paul de Vries - Ouderen verhuizen zeer weinig. Van alle senioren in een koopwoning wil 6,6 procent verhuizen, maar dat lukt maar 2,3 procent.

Nadere informatie

Raadsvergadering 12 december 2002 Made, 27 november 2002. 1. De bijgevoegde verordening rioolrechten 2003 conform vast te stellen.

Raadsvergadering 12 december 2002 Made, 27 november 2002. 1. De bijgevoegde verordening rioolrechten 2003 conform vast te stellen. Aan de Raad Raadsvergadering 12 december 2002 Made, 27 november 2002 Agendapunt 13 Onderwerp Tarief rioolrecht 2003 Voorstel 1. De bijgevoegde verordening rioolrechten 2003 conform vast te stellen. Financiële

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2017

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2017 Graydon kwartaal monitor 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht t.o.v. voorgaande kwartalen 6 Starters per branche 7 Faillissementen per branche 8 Opheffingen per branche 9 Netto-groei

Nadere informatie

Hondenbelasting Verleden, heden en toekomst. Rosalie van Heijst 20 april 2016

Hondenbelasting Verleden, heden en toekomst. Rosalie van Heijst 20 april 2016 Hondenbelasting Verleden, heden en toekomst Rosalie van Heijst 20 april 2016 Waarom hondenbelasting? Oorspronkelijk Sociale doeleinden: bekostiging armenzorg Regulerend: beperken aantal honden in het

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 32 780 C Wijziging van de begrotingsstaat van het provinciefonds voor het jaar (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 31 322 Kinderopvang Nr. 264 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Tarieven met ingang van 1 januari 2011

Tarieven met ingang van 1 januari 2011 12345 Tarieven met ingang van 1 januari 2011 Motorrijtuigenbelasting In deze brochure vindt u de tarieven van motor rijtuigenbelasting voor motoren, personenauto s, bestelauto s, autobussen en vrachtauto

Nadere informatie

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr 19 mei 2015 Corr.nr. 2015-20.867, FC Nummer 36/2015 Zaaknr. 574002 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen ter vaststelling van de Voorjaarsnota 2015 en de daarin opgenomen

Nadere informatie

Titel : Wet Markt en Overheid; bepalen welke economische activiteiten zijn aan te merken als zijnde van algemeen belang in de zin van de Wet

Titel : Wet Markt en Overheid; bepalen welke economische activiteiten zijn aan te merken als zijnde van algemeen belang in de zin van de Wet College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel DATUM 10-12-2013 NUMMER PS PS2014BEM02 AFDELING MAO COMMISSIE BEM STELLER Ageeth Nijkamp DOORKIESNUMMER 2714 DOCUMENTUMNUMMER 80EEBE0B PORTEFEUILLEHOUDER

Nadere informatie