Beleid ondernemersfondsen

Transcriptie

1 Beleid ondernemersfondsen Bijlagen - Brief handelsvereniging Leek-Nietap ingekomen 7 mei Advies inzake harmonisatie belastingen en heffingen van 7 juni 2018

2 Inleiding Ondernemersfondsen zijn fondsen van, voor en door ondernemers. Deze fondsen zijn bedoeld om collectieve activiteiten en projecten te bekostigen. Denk bijvoorbeeld aan promotie van het centrum, de aanleg van glasvezel of de beveiliging van een gebied. De gemeente zorgt voor inning van de fondsen en sluist de opbrengst door naar de ondernemersorganisatie. Hiermee wordt bereikt dat elke ondernemer in het gebied bijdraagt aan de collectieve projecten en wordt free-rider gedrag (niet meebetalen en wel profiteren) voorkomen. Een ondernemersfonds kan de samenwerking tussen ondernemers in een gebied bevorderen en een positieve bijdrage leveren aan de aantrekkelijkheid en de kracht van een gebied. In Nederland worden drie typen ondernemersfondsen onderscheiden: 1. Leids model; algemeen fonds op basis van opslag op de OZB voor nietwoningen voor de hele gemeente. 2. Bedrijven Investerings Zone (BIZ); gebiedsgericht fonds op basis van een bijdrage gerelateerd aan de WOZ waarde van een belastingobject. 3. Reclamebelasting; gebiedsgericht fonds op basis van belasting op reclame uitingen (gevelreclame). Huidige situatie Westerkwartier In de gemeente Leek is een algemeen fonds van toepassing (zogenaamde Leids model). Het fonds wordt gevoed door een opslag op de OZB op niet-woningen in het hele grondgebied van de gemeente Leek. De gelden worden verdeeld over verschillende gebieden en trekkingsgerechtigden (centra, bedrijventerreinen, agrarisch, non-profit). De resultaten zijn wisselend. In de centra werkt het goed. Op een aantal bedrijventerreinen en in het buitengebied (agrarisch) blijkt het lastig om goede projecten van de grond te krijgen. De inning van gelden ten behoeve van het Ondernemersfonds van Leek stopt per In de gemeente Zuidhorn is voor het centrum reclamebelasting ingevoerd. Dit werkt naar tevredenheid. Het georganiseerde bedrijfsleven (zakenkring Zuidhorn) heeft aangegeven graag door te willen met reclamebelasting. De reclamebelasting in Zuidhorn loopt in elk geval nog door tot en met De gemeenten Marum en Grootegast kennen geen ondernemersfonds. Ook zijn er op dit moment geen initiatieven bekend om te komen tot een ondernemersfonds. Visie werkgroep Economische Zaken en aanwezig draagvlak De werkgroep economische zaken heeft een visiedocument opgesteld voor de gemeente Westerkwartier. Dit document is behandeld door de Stuurgroep en ligt ter vaststelling bij de Raadswerkgroep. Ten aanzien van ondernemersfondsen is opgenomen dat de gemeente bereid is initiatieven voor ondernemersfondsen te faciliteren. Voorwaarde is wel dat er voldoende draagvlak is bij de ondernemers in het betreffende gebied. Voor de uitrol van een algemeen fonds voor de gehele gemeente (uitrol model Leek) is er op dit moment onvoldoende draagvlak. Dit komt deels door onbekendheid met ondernemersfondsen, maar ook doordat de agrarische sector en naar verwachting een substantieel deel van de ondernemers op bedrijventerreinen geen meerwaarde zien in een ondernemersfonds. De ondernemersverenigingen voor de centra van Leek en Zuidhorn willen wel graag een ondernemersfonds houden. Hiervoor zou een gebiedsgericht ondernemersfonds een oplossing kunnen bieden. Hierbij zijn er twee mogelijke vormen; een fonds op basis van reclamebelasting en een BedrijvenInvesteringsZone (BIZ). Het centrum

3 van Zuidhorn heeft een ondernemersfonds op basis van reclamebelasting. De zakenkring Zuidhorn is hier tevreden over en wil dit graag continueren. Het bestuur van de Handelsvereniging Leek-Nietap, hierbij gesteund door de ledenvergadering, heeft een verzoek ingediend voor de invoering van reclamebelasting in het centrum van Leek, conform het model in Zuidhorn (brief is bijgevoegd). Met de inkomsten kunnen activiteiten worden bekostigd die bijdragen aan een levendig en aantrekkelijk centrum, alsmede de promotie en marketing van het centrum. BIZ De BIZ is een betrekkelijk nieuw instrument waarbij in een afgebakend gebied een belasting wordt geheven die gerelateerd is aan de WOZ waarde van het belastingobject (niet-woning). Het initiatief moet komen van de ondernemers, die een plan moeten maken voor de gehele periode (maximaal 5 jaar). Nadat de gemeente op verzoek van de initiatiefnemers een BIZ verordening heeft vastgesteld, moet er een draagvlakmeting worden uitgevoerd door de gemeente. Om de BIZ in werking te laten treden moet aan de volgende eisen worden voldaan: - Een respons van minimaal 50%; - 2/3 van de respondenten moet voorstemmen; - De voorstemmers vertegenwoordigen meer dan 50% van de WOZ waarde. In de praktijk blijkt dat het hele invoeringstraject veel tijd vraagt van ondernemers en gemeente. In veel gevallen wordt voor de totstandkoming gebruik gemaakt van professionele ondersteuning voor de initiatiefnemers. Daarbij bestaat het risico dat bij de draagvlakmeting blijkt dat niet aan de eisen wordt voldaan. Alle moeite is dan voor niets geweest. Tegenstanders van de BIZ (minimaal 20% van de ondernemers) kunnen ook tussentijds een nieuwe draagvlakmeting afdwingen. Reclamebelasting Reclamebelasting is een ander instrument dat wordt gebruikt voor voeding van een ondernemersfonds in centrumgebieden. Belasting wordt geheven over reclame uitingen die vanaf de openbare weg zichtbaar zijn. Voor het vaststellen van het tarief zijn er verschillende mogelijkheden: - Een heffing per reclame uiting; - Een heffing per m² reclame uiting; - Een heffing per object; - Een heffing gerelateerd aan de WOZ waarde van een object. In Zuidhorn is gekozen voor de meest eenvoudige variant om de perceptiekosten (administratieve lasten voor de gemeente) zo laag mogelijk te houden, namelijk een heffing per object waarbij het aantal reclame uitingen en de oppervlakte ervan niet van belang zijn. Nadeel van deze variant is dat kleine ondernemers evenveel betalen als grote ondernemers. Voor de invoering van reclamebelasting worden geen wettelijke eisen gesteld aan het draagvlak. Uiteraard kan de gemeente hier wel eisen aan stellen, bijvoorbeeld dat de ledenvergadering van de betreffende ondernemersvereniging in (ruime) meerderheid hiermee heeft ingestemd. BIZ versus reclamebelasting Hoewel ook de invoering van reclamebelasting de nodige inspanningen vraagt van de gemeente, is het traject om te komen tot een BIZ voor zowel ondernemers als gemeente nog aanmerkelijk intensiever en complexer. Daarnaast is er bij een BIZ een reëel afbreukrisico dat uiteindelijk niet voldaan wordt aan de eisen van de

4 draagvlakmeting. Een ander nadeel is dat de ondernemers een vijfjarenplan voor het gebied moeten maken en dit ook moeten uitvoeren. Dit maakt het instrument minder flexibel en het is lastiger om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. Voordeel van een BIZ is dat de belasting is gerelateerd aan de WOZ waarde en daarmee als eerlijker wordt ervaren. In theorie kan dat ook met de reclamebelasting, maar in de eenvoudige variant die Zuidhorn hanteert, betalen alle bedrijven evenveel. In Zuidhorn wordt dat niet als groot bezwaar gezien. Voor beide vormen geldt dat zij ingezet kunnen worden voor collectieve activiteiten en projecten in een afgebakend gebied. De door de gemeente geïnde gelden worden via een subsidie doorgesluisd naar het ondernemersfonds en de ondernemers hebben de regie met betrekking tot de inzet van de middelen. In zijn algemeenheid hebben beide instrumenten en de varianten daarbinnen vooren nadelen. Voor de eenduidigheid binnen de gemeente gaat de voorkeur uit naar hetzelfde systeem voor de verschillende gebieden. Het verdient derhalve de voorkeur om voor centrum Leek aan te sluiten bij centrum Zuidhorn (reclamebelasting). De handelsvereniging Leek-Nietap heeft zich in haar brief ook uitgesproken voor reclamebelasting in het centrum van Leek. Voorgesteld wordt daarom om te koersen op de invoering van reclamebelasting voor de centra van Leek en Zuidhorn. Invoering In Zuidhorn loopt de reclamebelasting in elk geval door tot en met De handelsvereniging Leek-Nietap zou de reclamebelasting in Leek graag per ingevoerd willen hebben. Dit invoering is een tijdrovende klus voor de gemeente. In overleg met de ondernemers moet tot een gebiedsafbakening gekomen worden, alle reclame uitingen in dat gebied moeten geïnventariseerd worden en er moet een verordening reclamebelasting worden vastgesteld. Hierbij is een goede communicatie tussen en met ondernemers belangrijk voor het bereiken van een breed draagvlak, ook onder ondernemers die niet zijn aangesloten bij de handelsvereniging. De werkgroep Financiën geeft aan dat er onvoldoende tijd en capaciteit beschikbaar is voor een zorgvuldige invoering van de reclamebelasting in Leek per De focus ligt de komende maanden op het harmoniseren van de drie algemene belastingverordeningen (OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing). Het advies aan de Stuurgroep hieromtrent van 7 juni 2018 is bijgevoegd. Gelet op het belang van een zorgvuldige invoering wordt voorgesteld om de tijd te nemen en te koersen op invoering van reclamebelasting voor het centrum van Leek per Dit heeft als bijkomend voordeel dat de besluitvorming hieromtrent door de nieuwe gemeenteraad kan plaatsvinden, en er tegelijkertijd besloten kan worden over continuering in Zuidhorn. Ook andere gebieden waar er draagvlak is en wordt aangetoond zouden dan nog meegenomen kunnen worden. Overbrugging 2019 in Leek Aangezien het ondernemersfonds in de gemeente Leek stopt per en wordt voorgesteld dat de reclamebelasting in Leek wordt ingevoerd per zal bekeken moeten worden hoe 2019 overbrugd kan worden. Hiervoor zijn de volgende mogelijkheden: - De gemeente Leek heeft nog budget voor ondersteuning initiatieven vanuit winkelcentra. Dit restant budget ( euro) kan deels worden aangewend in 2019.

5 - De handelsvereniging Leek-Nietap heeft als trekkingsgerechtigde van het Ondernemersfonds Van Leek nog resterend budget dat (deels) kan worden aangewend in De Provincie Groningen heeft per een nieuwe regeling opengesteld voor Retail. Vanuit deze regeling kunnen initiatieven gericht op versterking winkelcentra, waaronder centrummanagement financieel worden ondersteund. Voorwaarde is wel dat er een detailhandelsvisie is. Dat is in Leek het geval. Al met al lijken er voldoende mogelijkheden om 2019 financieel te overbruggen om initiatieven vanuit Leek centrum financieel te ondersteunen en het nieuwe Retail Platform Leek een goede start te laten maken. Voorgesteld besluit 1. Ondernemersfondsen faciliteren als hiervoor draagvlak is bij de ondernemers in het betreffende gebied. 2. Opdracht geven aan de ambtelijke organisatie om een voorstel uit te werken voor de nieuwe gemeenteraad voor invoering van reclamebelasting per , voor die gebieden waar hiervoor voldoende draagvlak is aangetoond. 3. Om te voorkomen dat in Leek eventuele initiatieven in 2019 niet financieel ondersteund kunnen worden, het restant budget 2018 voor ondersteuning winkelcentra van de gemeente Leek, doorschuiven naar 2019 ten behoeve van centrum Leek.