PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL Reg.nr. 'PS/-2X>!^/^2>0 1 4 NOV Routing

Transcriptie

1 Luttenbergstraat 2 Postbus GB Zwolle Telefoon Fax overijssel.nl postbus@overijssel.nl Provinciale Staten van Overijsse PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL Reg.nr. 'PS/-2X>!^/^2>0 Dat. 1 4 NOV 2013 ontv.: Routing a.d. Bijl.: Inlichtingen bij dhr. B. Edelenbos telefoon B.Edelenbos@overijssel.nl KvK IBAN NL45RABO Onderwerp: Brieven toekomst fi pandering (pv Datum Kenmerk 2013/ Pagina 1 Toezending aan Provinciale Staten met oogmerk: [X] ter informatie [ ] anders, en wel: Bijlagen I. Brief financiering Regionaal OV. II. Persbericht "Rijk breekt... ". III. Gelderland, brief afschrift. Afgelopen week zijn er een tweetal brieven verstuurd aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, mevrouw Mansveld, en aan de Vaste Commissie voor Infrastructuur & Milieu van de Tweede Kamer. De brieven gaan over de toekomst van het regionale OV gezien de grote rijksbezuinigingen op het OV. Wij sturen u deze brieven ter kennisname toe. Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, secretari Datum verzending 13.N0V2013 >ro incie \ verijssel

2 !St«l i&ïm&l Ö*ei Postbus CB Den Haag Postbus BC Den Haag De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Mevrouw W. Mansveld Postbus EX DEN HAAG uw brief van uw kenmerk Onderwerp Financiering regionaal openbaar vervoer ons kenmerk SkW MOB 06568/2013 datum 31 oktober 2013 Geachte mevrouw Mansveld, Met interesse namen wij kennis van uw brief aan de provincies en stadsregio's over de afschaffing van de forfaitaire index van de BDU. Met dit schrijven willen wij de consequenties helder maken van deze en andere besluiten en voornemens met betrekking tot de financiering van het regionale openbaar vervoer. Deze consequenties zijn groot. Wij zouden daarom graag meerjarenafspraken met u willen maken over de financiering van het regionale openbaar vervoer. Het regionale openbaar vervoer speelt een onmisbare rol in het waarborgen van de bereikbaarheid in ons land. In sommige corridors levert het een bijdrage van meer dan 50% in de modal split. Het zorgt ervoor dat steden niet verstopt raken en waarborgt de mobiliteit waar auto en fiets, om wat voor reden dan ook, niet gebruikt kunnen worden. Het regionaal openbaar vervoer is bovendien onmisbaar bij het voor- en natransport van reizigers die gebruik maken van de trein en is daarmee essentieel voor het faciliteren van "van deur tot deur' transport. Een van de doelstellingen die u gesteld heeft in de Structuurvisie Infrastructuur, Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit is het verbeteren van de bereikbaarheid. In de Visie constateert u dat de mobiliteitsbehoefte de komende decennia verder zal toenemen. Om aan die behoefte te kunnen voldoen, zal ook een beroep worden gedaan op het regionale openbaar vervoer. Het aanbod aan openbaar vervoer is het afgelopen decennium gegroeid. Tegelijkertijd is de kwaliteit sterk verbeterd: bussen en haltes zijn toegankelijk gemaakt voor mensen met een beperking, actuele reisinformatie is ingevoerd, veel materieel is voorzien van airconditioning. De efficiëntieslag die gemaakt is onder het opdrachtgeverschap van provincies en stadsregio's werpt op deze manier zijn vruchten af. Maar aan de efficiencygroei zit een grens. Het regionale openbaar vervoer is namelijk een zeer arbeidsintensieve sector. Meer dan 60% van de kosten van de vervoerbedrijven betreffen arbeid. Omdat op de langere termijn de lonen meer stijgen dan de inflatie, is het onvermijdelijk dat bij een gelijk blijvend aanbod het regionaal openbaar vervoer een kostenstijging kent die hoger is dan die inflatie. Bij aanbestedingen merken de provincies en stadsregio's het effect hiervan: de prijs per dienstregelinguur, de gebruikelijke kosteneenheid in het openbaar vervoer, gaat geleidelijk stijgen. Inlichtingen bij Doorkiesnummer Bijlagen R. Klooster (IPO) / R. Meijer (SkW) / geen

3 2- Landelijke Bijdrage Index Vanaf 2011 is in nieuwe concessies en in een aantal bestaande concessies de "landelijke bijdrage index' (LBI) opgenomen. Deze index voor de overheidsbijdrage gaat uit van de reële, door onafhankelijk onderzoek vastgestelde, kostenstructuur van de bedrijven en de daadwerkelijke stijging van die kosten. De index voor 2014 is berekend op basis van cijfers uit de Macro Economische Verkenningen en komt uit op circa 2,5%. Deze wijze van indexering hebben wij met de vervoerders afgesproken naar aanleiding van de landelijke stakingen in het openbaar vervoer in SkVV en IPO hechten sterk aan deze afspraak; hij past bij goed opdrachtgeverschap en bij een betrouwbare overheid. Met deze indexeringsafspraak zijn wij ook tegemoet gekomen aan een wens van uw ambtsvoorganger. Bezuiniging op BDU Bij de start van de BDU in 2005 is met de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat een bescheiden jaarlijkse groei van het budget afgesproken. Deze heeft in het eerste decennium van de 21 e eeuw ook plaatsgevonden, maar is in 2011 omgebogen in een forse bezuiniging. Deze korting loopt uiteindelijk op tot een structureel bedrag van circa 175 miljoen per jaar. Voor de drie grote stadsregio's komt daar een bezuiniging van een kleine 100 miljoen per jaar bovenop. BDU-index lager dan kostenontwikkeling OV De praktijk van de afgelopen jaren laat zien dat de door uw ministerie aan de decentrale overheden uitgekeerde index elk jaar lager is dan de kostenstijging in het regionaal openbaar vervoer. Het verschil bedraagt gemiddeld circa 1%. Het in het geheel niet meer indexeren zou, uitgaande van de kostenstijgingen van de afgelopen vijfjaar, een feitelijke daling van de BDU met circa 2,5% per jaar betekenen. Afschaffen 'rode diesel' en verhoging van de gebruiksvergoeding op het spoor Het achterblijven van de BDU bij genoemde LBI is niet de enige negatieve financiële ontwikkeling. Decentrale overheden die concessieverlener zijn voor regionaal spoor hebben ook extra kostenposten door de afschaffing van de 'rode diesel' en de verhoging van de gebruiksvergoeding op het spoor. De totale jaarlijkse extra kosten hiervan lopen in de miljoenen euro's. Ze betekenen een structurele kostenverhoging van verscheidene procenten. Bezuiniging op studentenreisrecht Ten slotte zorgt ook de voorgenomen bezuiniging op het de studentenreisrecht voor een forse inkomstenreductie voor de decentrale overheden en de regionale vervoerders. In sommige regio's bestaan de inkomsten van het openbaar vervoer voor vele tientallen procenten uit het studentenkaartcontract. De halvering van het beschikbare budget hiervoor bij het ministerie van OC&W heeft dan ook een enorme invloed op het totaal aan inkomsten voor het openbaar vervoer. Consequenties Het cumulerende effect van de genoemde financiële ontwikkelingen is dat de tekorten in het regionaal openbaar vervoer met het jaar groter worden. Het kan helaas dan ook niet anders dan dat er keuzes gemaakt worden. Die keuzes kunnen zowel liggen op het vlak van het voorzieningenniveau (minder vervoer, maar ook minder innovatie) als op het gebied van tarieven (hogere prijzen). Tariefstijgingen kunnen niet de volledige oplossing bieden. Door vraaguitval vloeit bij een te grote stijging een deel van de voorspelde extra inkomsten weg. Op het gebied van het voorzieningenniveau zullen de klappen met name vallen in de landelijke gebieden, waar het openbaar vervoer geheel kan verdwijnen. In stedelijke gebieden zal

4 de frequentie achteruit gaan. Niet alleen doet dit de leefbaarheid geen goed, het schaadt ook de bereikbaarheid van en in de economische topregio's. Het regionaal openbaar vervoer mag dan gedecentraliseerd zijn, de laatste jaren doen de Tweede Kamer en uw ministerie in toenemende mate een beroep op de stadsregio's en provincies om verbeteringen aan te brengen. Het gaat dan bijvoorbeeld om zaken betreffende toegankelijkheid, sociale veiligheid en chipkaart. Verbeteringen als het aanbrengen van een lift in een bus of een knop voor het inschakelen van een luidspreker op een halte kosten veel geld en hebben een beperkt rendement. Dat geldt ook voor het ontwikkelen van chipkaartproducten voor specifieke doelgroepen. Provincies en stadsregio's staan zeker niet op voorhand onwelwillend tegenover dergelijke wensen, maken lopen wel tegen de grens van hun financiële mogelijkheden aan. Om die reden willen wij graag de opgaven binnen het openbaar vervoer met u bespreken ten einde te komen tot reële meerjarenafspraken, waarbij de verwachtingen op de financiële mogelijkheden zijn afgestemd. Het is daarbij onontkoombaar dat alle facetten rondom het openbaar vervoer bespreekbaar zijn: financiering, tarifering, voorzieningenniveau en toegankelijkheid. Uit het bovenstaande mag duidelijk zijn dat de stadsregio's en provincies zich grote zorgen maken over de financierbaarheid van het regionale openbaar vervoer op de middellange termijn. Wij willen daarover graag met u het gesprek aangaan. Afschrift van deze brief sturen wij naar de Vaste Commissie voor Infrastructuur en Milieu van de Tweede Kamer. Met vriendelijke groet, Stadsregio's kader Verkeer en Vervoer INTERPROVINCIAAL OVERLEG jym?!%3s**- J" J.N. Baljeu voorzitter J.W.R. van Lunteren lid bestuur Vereniging IPO

5 PROVINCIES: RIJK BREEKT OV BUITEN DE RANDSTAD AF Met het afschaffen van het accijnsvoordeel op rode diesel en de verhoging van de gebruiksheffing voor het spoor legt het rijk een bom onder het openbaar vervoer buiten de randstad. Dat schrijven de provincies Gelderland, Overijssel, Friesland, Groningen en Limburg, de stadsregio Arnhem-Nijmegen en de Regio Twente in een brandbrief aan de Tweede Kamer, die volgende week debatteert over de maatregelen op het spoor. Het schrappen van treindiensten op zondag en in de avonduren moet niet worden uitgesloten, terwijl de prijzen van de treinkaartjes kunnen stijgen met bijna 40%. "De aangekondigde maatregelen hebben desastreuze gevolgen voor het regionale spoor. Minder treinen, duurdere kaartjes. Hiermee jaagt de staatssecretaris de reiziger de trein uit," zegt gedeputeerde Conny Bieze (Gelderland) namens de regionale bestuurders. Rode Diesel De meeste regionale treinen rijden op rode diesel. In het Lenteakkoord is de fiscale vrijstelling hiervoor met ingang van 1 januari 2013 afgeschaft. Hierdoor zijn de brandstofkosten van regionale vervoerders fors gestegen. Deze lastenverzwaring zou vanaf 2014 naar de vervoerders worden teruggesluisd via lastenverlichting, maar daar ziet de staatssecretaris van af. In plaats daarvan wil het rijk investeren in het duurdere vloeibare gas LNG. Gedeputeerde Bieze: "Niet alleen is dit duurder dan diesel, maar de lastenverlichting komt zo niet terecht bij de vervoerders die hiervoor moeten opdraaien, terwijl dit wel de afspraak was. Goed voor het milieu, maar niet voor de treinreiziger" Minder treinen Daarnaast wil de staatssecretaris de gebruiksvergoeding voor het spoor met ingang van 2015 met 50 miljoen verhogen. Gedeputeerde Bieze: 'De gewenste frequentieverhoging op het regionale spoor verdwijnt hiermee helemaal uit het zicht. We willen meer treinen en meer reizigers, maar we krijgen minder treinen en duurdere kaartjes". Minder reizigers Door de stapeling van kortingen staat het water het regionale treinverkeer inmiddels aan de lippen. Om de extra lasten op te kunnen brengen zijn rigoureuze maatregelen nodig, zoals het schrappen van weekend- en avonddiensten, het laten vervallen van treindiensten, zoals Arnhem-Tiel en Zutphen-Apeldoorn, en prijsverhogingen tot bijna 40%. Dan nog is het maar de vraag of deze draconische maatregelen het gewenste effect hebben. Gedeputeerde Bieze: "Wij verwachten dat zoveel reizigers afvallen door de prijsstijgingen dat we maar een derde van de lastenverzwaring kunnen opvangen." Minder banen Hier wordt dan nog voorbij gegaan aan de sociale functie die het OV in de regio heeft. Gedeputeerde Bieze: "Woningen en bedrijven worden minder goed bereikbaar in regio's die te maken hebben met krimp en die economisch al op achterstand staan. Dat staat nog los van de tientallen arbeidsplaatsen die bij de vervoerders op de tocht staan." Electrificatïe

6 Op de lange termijn pleiten de provincies voor een volledige electrificatie van de regionale spoorlijnen. Treinen rijden dan electrisch en niet meer op diesel of gas. De provincies bieden aan samen met het rijk te onderzoeken hoe de investeringskosten van eletrificatie zich kunnen terugverdienen. Voor de korte termijn is dit geen oplossing. De provincies vragen de Tweede Kamer dan ook met klem om de maatregelen terug te draaien of er voor te zorgen dat de treinreiziger in de regio wordt gecompenseerd. Regionaal Succes Gedeputeerde Conny Bieze: "De staatssecretaris moet verder kijken dan de randstad. Wij hebben een succes gemaakt van regionale treindiensten waar het rijk geen brood meer in zag. Met de kortingen breekt het rijk af wat wij hebben opgebouwd. Straks zijn we weer terug bij af. Geen treinen, geen reizigers, geen werk!"

7 *- -v ^i provincie GELDERLAND Hui«ofer Provincie mi 10S' fmtwtv POStSttfWS Postum 9Ö3Ö 6880 GX Arnhem Tweede Kamer der Staten Generaal De Vaste Commissie voor Infrastructuur & Jvlifeu T.a.v. de voorzitter, leden en griffier Postbus HA DEN HAAG i&^ooomtmrmr'oss) 359 9? 11 s»l6laxntimmer (Ó26! 3S$ S>ï &0 i w\m',a&féefïmd.ril datum 1 november 2013 ondetwerp Regionaal treinvervoer zaaknummer Geachte voorzitter en commissieleden, Het afschaffen van het accijnsvoordeel op rode diesel en de verhoging van de geforuiksneffing voor het spoor hebben desastreuze gevolgen voor met name hetregionaletreinvervoer. Als gevolg van deze maatregelen komen dienstregelingen zwaar onder druk te staan of krijgt de reiziger te maken met onbegrijpelijke prijsverhogingen. Aankomende week debatteert: uw Kamer over de begroting t&m. Wij vragen u dringend aandacht te besteden aan de gevolgen van beide maatregelen. Rode diesel Als onderdeel van het Lenteakkoord van 25 mei 2012 is de fiscale vrijstelling op rode diesel per 1 januari 2013 afgeschaft. Hierdoor zij«de brandstofkosten voor de regionale vervoerders significant gestegen. In het akkoord Is ook aangegeven dat deze lastenverzwaring vanaf 2014 wordt teruggesiuisd via lastenverlichting. Naar wij begrijpen wil het Rijk dit doen door middel van duurzame investeringen in bijvoorbeeld Liquid Natural Gas (LMG). Niet alleen ïs gebruik van LNG duurder dan het gebruik van diesel, deze wijze van compensate doet ook geen recht aan de investeringen die vervoerders al hebben gedaan in hun materieel. Hiermee komt de lastenverlichting niet terecht bij diegene die de lastenverzwaring voor de kiezen hebben gekregen terwijl dit wel de afspraak was. Verhoging gebmiksheffing in het regeerakkoord van het kabinet Rufte I staat dat de gebruik$vergoeding - die aan alle vervoerders in rekening wordt gebracht voor het gebruik van de railinfrastructuur ~ met ingang van 2015 met in totaal 50 min. verhoogd moet worden. Dit leidt tot een relatief grote belasting voor de uitvoering van het regionaal spoor. De frequentieverhoging waar in het verleden naar werd gestreefd, verdwijnt hiermee helemaal uit het zicht n&mngen bij dhr. T.J. Spaargaren s-tradrea post@geldertand.nl setefseiwumtnef (028) BHG Sa* Om Hasg. rskenifsgmimmw 28.5» ic.ea»an-mämmer; KL748NGHQ28S BSC-swfe v»! cte BMG. BNSHN12G bjw-mimrfi«: N18Q182S3 öö.sf'3

8 provincie HFI HFRI ÄKIH Gevolgen De stapeling van beide maatregelen maakt dat het water het regionaal treinverkeer aan de uppers staat. Om de extra lasten op te kunnen brengen zijn rigoureuze maatregeien nodig. Reële scenario's 1 die nu worden besproken, zijn het schrappen van de dienstregeling op zondag, het schrappen van avonddienstregelingen of kaartprijzen die kunnen stijgen met bijna 40%. Het moge duidelijk zijn dat een verminderde bereikbaarheid van woningen en arbeidsmarkt door de aanpassing van het voorzieningenniveau zai leiden tot een nog lastiger te stimuleren economische ontwikkeling en een snellere krimp in bepaalde gebieden. Prijsverhogingen bieden ook geen oplossingen. Uit onderzoek, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van l&m zelf, blijkt duidelijk dat prijsverhogingen tot bijna 40% nodig zijn om (bij gelijkblijvende vraag) de tekorten te compenseren. In praktijk blijkt dat als gevolg van prijselasticiteit door de prijsstijging zoveel reizigers afvallen dat deze verhoging uiteindelijk maar 1/3 van de lastenverzwaring kan opvangen. Hier wordt dan nog voorbijgegaan aan de sociale functie die het ov in de regio vervult. In de bijlage vindt u een beknopt overzicht van de mogelijke consequenties per gebied. Mogelijke oplossingen Om het regionale spoor op de lange termijn de duurzame ruggengraat te laten blijven van goed functionerende ov-systemen streven wij uiteindelijk naar een volledige elektrificatie van onze spoorlijnen. Daarom willen wij samen met het Rijk onderzoeken hoe de investeringskosten van elektrificatie zich kunnen terugverdienen in de tijd. Voor de korte termijn is dit echter geen oplossing. Wij vragen dan ook niet klem om de verhoging van de gebruiksvergoeding terug te draaien of het regionale vervoer adequaat te compenseren omdat deze het regionaal treinvervoer onredelijk hard treft. Daar waar het gaat om compensatie als gevolg van de gewijzigde behandeling van rode diesel vragen wij dat de beoogde prijscompensatie ook daadwerkelijk bij gedupeerden terecht kan komen. Tot &lot vragen wij voor het volgende nog uw aandacht Als decentrale politiek zijn wij van ver gekomen. Het kan u daarbij niet zijn ontgaan dat wij als decentrale politiek een keuze hebben gemaakt. Gedecentraliseerde treindiensten die werden gekenmerkt door grauwe middelmaat, zijn door ons getransformeerd tot een succes met als resultaat dat: * het gebruik substantieel is gestegen; «de kwaliteit veel beter wordt gewaardeerd dan voorheen;» er meer openbaar vervoer voor minder geld wordt gerealiseerd;» de frequentie van de diensten fors is verhoogd; * regionale treindiensten nu integraal onderdeel zijn van ov-netwerken en ov-knooppunten; * Het regionale ov zich veel meer richt op de gehele reisketen, d.w.z. van deur tot deur. U zult begrijpen dat wij niet meer willen terugglijden naar die grauwe middelmaat. Ds bijlage.

9 provincie GELDERLAND 0 Wij vertrouwen er dan ook op dat u begrip heeft voor anze problemen en om 'm staat steil om o ook in de toekomst de regionale treindiensten de huidige kwaliteit te later* behouden. Dit verzoek wordt meéb gedaan door de provincies Groningen, Friesland, Overijssel en Limburg, de stadsregio Amhern-Nijmegen en de regio Twente. o o i B Hoogachtend Gedeputeerde Staten van Gelderland, ptv. Copmissarïs van de Koning bijlage

10 provincie GELDERLAND Stjiag 1 Regionale scenario's Achterhoek/Riviaf&nlmé Totale kostenstijging rode cftesei: Prijsstijging indien direct doorberekend aan reiziger 1. Totale kostenstijging gebruiksheffing: Prijsstijging indien direct doorberekend aan reiziger 5 : 0,919 mio 34% 0,710 mio De prijsstijgingen Seiden enter tot een daling van het aantal reizigers. Oit leidt tot omzetderving. Hierdoor leidt de prijsstijging maar tot een dekking van 30% van de kostenstijging. De conclusie is dus dat de kostenstijging maar beperkt wordt gecompenseerd door de tarief stijging. Als prijsverhoging geen alternatief is om de gestegen kosten te dekken, wordt gekeken naar de volgende opties: op zondag geen treinen meer laten rijden; alie ritten na 22,00 uw laten vervallen: een derde deel van de dienstregeling over laten gaan naar een uurdlenst; de hele dienstregeling laten overgaan naar een uurdlenst vanaf uur; de treindienst Arnhem-Tiet iafcen vervalen; de treindienst op Zuiphen-Apeldoom laten verwalten. De Vêil&iijn (elektrische tractie} Totale kostenstijging gebruiksheffing: Prijsstijging indien direct doorberekend aan reiziger 4 : 0,225 mio 2,8% De prijsstijgingen leiden achter tot een daling van het aantal reizigers. Dit leidt tot omzetderving. Hierdoor leidt de prijsstijging maar tot en dekking van 38% van de kostenstijging. De conclusie is dus dat de kostenstijging maar beperkt wordt gecompenseerd door de tariefstijging, Ate prijsverhoging geen alternatief is om de gestegen kosten te dekken, wordt gekeken naar de volgende opties: op alle zaterdagen geen kwartierdienst meer rijden; op alle werkdagen de zomerdienstregeling invoeren; op alle zondagen na uur starten met de dienstregeling; ' A«ngê«m«o vordt <M hei mntó feisgsrs m «en fsfi)si%mg gelyk MifeHjven,m pra&ijk «1 het sanui r«iaig«ns daten, 'kaam

11 provincie GELDERLAND Twente Totale kostenstijging rode diesel: 0,270 mio Prijsstijging indien direct doorberekend aan reiziger 5 : 34% Totale kostenstijging gebruiksheffing: _ 0,710 mio Prijsstijging indien direct doorberekend aan reiziger": 6% De prijsstijgingen leiden echter tot een daling van het aantal reizigers. Dit leidt tot omzetderving. Hierdoor leidt de prijsstijging maar tot een dekking van 30% van de kostenstijging. De conclusie is dus dat de kostenstijging maar beperkt wordt gecompenseerd door de tariefstijging. Als prijsverhoging geen alternatief is om de gestegen kosten te dekken, wordt gekeken naar de volgende opties: geen vervoer meer aanbieden in de avonduren; geen vervoer meer aanbieden in het weekend; teruggang in frequentie gedurende de ochtendspits. Stadsregio Arnhem-Nijmegen Totale kostenstijging rode diesel: Totale kostenstijging gebruiksheffing: 0,171 mio 0,025 mio De prijsstijgingen leiden echter tot een daling van het aantal reizigers. Dit leidt tot omzetderving. Hierdoor leidt de prijsstijging maar tot een dekking van 30% van de kostenstijging. De conclusie is dus dat de kostenstijging maar beperkt wordt gecompenseerd door de tariefstijging. Overijssel Zwolle-Kampen Totale kostenstijging rode diesel: Vechtdaitijn Zwotle-Emmen Totale kostenstijging gebruiksheffing: 0,200 rnio 0,455 mio De extra kosten komen neer op een verhoging van de gebruiksheffing van circa 25%. Als de provincie deze verhoging verwerkt in de dienstregeling, zou dat betekenen dat er op zondag geen treinen meer rijden of in het hele weekend slechts een uurdienst. Zwolle-Kampen De prijsstijgingen leiden echter tot een daling van het aantal reizigers. Dit leidt tot omzetderving. Hierdoor leidt de prijsstijging maar tot een dekking van 30% van de kostenstijging. De conclusie is dus dat de kostenstijging maar beperkt wordt gecompenseerd door de tariefstijging. ' Aangenomen wordt dat het aantal reizigers na een prijsstijging gelijk zal blijven, in praktijk za> het aantal reizigers dalen. ' Idem

12 provlnae GELDERLAND / O O Groningen o in Groningen exploiteert Arriva de regionale treindiensten Groningen-Delfëijl, Groningen - Winschoten/Leer (D), Groningen-Roodeschool, Groningen Veendam en Groningen-Leeuwarden. i e Totaie kostenstijging rode diesel: 1,100 mio 6 Totale kostenstijging gebruiksheffing: 0,710 mio Prijsstijging indien beide direct doorberekend aan reiziger 7 : >30% De prijsstijgingen leiden echter tot een daling van het aantal reizigers. Dit teidt tot omzetderving. Hierdoor leidt de prijsstijging maar tot een dekking van 30% van de kostenstijging. De conclusie is dus dat de kostenstijging maar beperkt wordt gecompenseerd door de tariefstijging. Als prijsverhoging geen alternatief is om de gestegen kosten te dekken, wordt gekeken naar de volgende opties: - Op maandag t/m vrijdag rijden buiten de spits vrijwel alleen nog uurdiensten. - Treinen beginnen later te rijden en stoppen eerder. Er rijden geen koopavondritten meer. - Invoeren van een vakantiedienstregeling, waardoor tijdens schoolvakanties op werkdagen minder treinen rijden. - Op zondag rijden nog beperkt treinen. Er rijden alleen nog Studentenritten. Fryslän In Fryslän exploiteert Arriva de regionale treindiensten Leeuwarden-Sneek-Stavoren, Leeuwarden-Harlingen Haven en Leeuwarden-Groningen. Totale kostenstijging rode diesel; Totale kostenstijging gebruiksheffing: 0,600 mio 0,500 mio Prijsstijging indien beide direct doorberekend aan reiziger 8 : >30% De prijsstijgingen leiden echter tot een daling van het aantal reizigers. Dit leidt tot omzetderving. Hierdoor leidt de prijsstijging maar tot een dekking van 30% van de kostenstijging. De conclusie is dus dat de kostenstijging maar beperkt wordt gecompenseerd door de tariefstijging. '. Als prijsverhoging geen alternatief is om de gestegen kosten te dekken wordt gekeken naar de volgende opties: later beginnen, eerder stoppen en lagere frequenties in het weekend; invoering van een vakantiedienstregeling met lagere frequenties op maandag t/m vrijdag tijdens schoolvakanties; teruggang in frequentie op maandag t/m vrijdag nä de ochtendspits.? Aangenomen wordt dat het aantal reizigers»a een prijsstijging gelijk zal blijven, 'm praktijk jai hst aantal reizigers dalen. a Idem

13 provincie GELDERLAND Limburg Totale kostenstijging rode diese! (Maaslijrt): Totale kostenstijging gebruiksheffing (alle regionale lijnen): 0,600 mio 0,500 mio Prijsstijging indien beide direct doorberekend aan reiziger 9 ; >30% De prijsstijgingen leiden echter tot een daling van het aantal reizigers. Dit leidt tot omzetdervirsg. Hierdoor leidt de prijsstijging maar tot een dekking van 30% van de kostenstijging. De conclusie is dus dat de. kostenstijging maar beperkt wordt gecompenseerd door de tariefstijging. De kostenstijging als gevolg van de hogere gebruiksheffing loopt vanaf 2017 nog extra op naar aanleiding van de decentralisatie van de spoorlijnen Roermond-Maastricht en Heerlen-Sittard. ' Aangenomen wordt dat het aantal reizigers ns een prijsstijging gelijk zal blijven, iti praktijk ai het aantal reizigers dalen

14 provincie / kopie: o *».»» College van Gedeputeerde Staten van de provincie Overijssel o - College van Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen 0 - College van Gedeputeerde Staten van de provincie Friesland x - College van Gedeputeerde Staten van de provincie Limburg s - Dagelijks Bestuur van de Stadsregio Arnhem Nijmegen 6 - Dagelijks Bestuur van de Regio Twente 6