Reisproduct Modaliteit Prijs Periode Beschrijving

Transcriptie

1 Bijlage 2 bij Statenbrief - zaaknummer ` Prijzen en prijseffecten in het Tarievenhuis Oost Nederland In deze bijlage komen de volgend punten aan de orde: 1. Nieuwe producten in het Tarievenhuis 2. Aanpassing kilometertarieven in twee stappen 3. Stapsgewijze aanpassing Altijd Vrij-abonnementen (1 juli ) 4. Wat is het effect van deze verhogingen 5. Gemiddelde prijseffecten volgens scenarioberekeningen Hypercube 6. Negatieve prijseffecten voor deel van de reizigers 1. Nieuwe producten in het Tarievenhuis De drie provincies hebben samen met de OV-bedrijven in Oost Nederland een uniform producten- en tarieven-portfolio ontwikkeld: Reisproduct Modaliteit Prijs Periode Beschrijving Dal Voordeel Oost Altijd Voordeel Oost Dal Vrij Oost Weekend Vrij Oost Altijd Vrij (op concessieniveau) Bus 15,00 jaar Bus & Trein 20,00 jaar Bus 15,00 maand Bus & Trein 25,00 maand Bus 50,00 maand Bus & Trein 75,00 maand Bus 150,00 jaar Bus & Trein 200,00 jaar Bus per concessie maand Bus & Trein per concessie maand Ritkaart bus Bus 2,00 tot 8,00 rit prijs afhankelijk van afstand Dagkaart Oost Bus 10,00 dag 1 dag onbeperkt reizen in Regio Oost NL Kidskaart Bus 1,00 1,5 uur Meermanskaart Bus 16,50 dag 40% korting in daluren 40% korting in daluren; 20% korting in spitsuren Vrij reizen tijdens daluren 100% korting in weekend; 40% korting in daluren 100% korting tijdens dal- en spitsuren De gearceerde reisproducten zijn de nieuwe OV-Oost producten. Ritkaart en Dagkaart zijn per 1 februari 2017 al geüniformeerd in Oost Nederland. Meermanskaart en Kidskaart waren in Oost Nederland al gelijk. De prijzen van de nieuwe abonnementen zijn voor alle doelgroepen gelijk. Korting wordt niet gegeven op basis van leeftijd, maar op basis van tijdstip van de reis. Maandabonnementen zijn ook als jaarabonnement verkrijgbaar waarbij de jaarprijs veelal gelijk is aan 10 maal de maandprijs. De spitsuren zijn als volgt gedefinieerd: maandag t/m vrijdag van H uur. Bij ritkaarten voor de bus komt (daar waar momenteel toegepast) de spitstoeslag te vervallen. Weergegeven prijzen zijn inclusief 6% BTW. Per 1 juli 2017 worden de volgende abonnementen afgeschaft: 20% Dalkorting Oost Alternatief: - Dalvoordeel Oost: 40% korting in de daluren Altijd 40% Korting Scholier Alternatief op de bus: - Altijd 40% Korting (landelijk) Alternatief op de trein: - Dalvoordeel Oost - Altijd Voordeel Oost - Altijd Vrij (per concessie)

2 Dal Vrij 65+ Alternatief: Dal Voordeel of Altijd Voordeel 2. Aanpasing kilometertarieven in 2 stappen De producten in het Tarievenhuis Oost (THO) die de reiziger meer voordeel gaan opleveren, geven ten opzichte van de huidige situatie een negatief opbrengstensaldo voor de vervoerders. De mindere opbrengsten kunnen in principe op meerdere manieren gefinancierd worden: Het aantrekken van meer reizigers als gevolg van de aantrekkelijke kortingsproducten. Het aantrekken van extra reizigers in de spits door de verschuiving van reizigers naar de daluren. Het afdekken van het risico op het niet optreden van de reizigersgroei door de provincie. Het verhogen van de kilometertarieven en de prijs van de Altijd Vrij Abonnementen. Bij de eerste twee opties wordt geanticipeerd op mogelijke en onzekere effecten van het nieuwe THO. Het is niet 100% zeker dat deze effecten zullen optreden. De vervoerbedrijven bleken ook niet bereid om het risico op het niet tot stand komen te lopen. Het overnemen van dit risico door de provincie (optie 3) is niet nodig omdat bij optie 4 weliswaar de kilometertarieven in de busconcessies omhoog gaan, maar de reizigers zelf het effect kunnen neutraliseren door het juiste kortingsproduct te kiezen. De effecten van de invoering van het Tarievenhuis en de tariefaanpassingen zullen nauwgezet gemeten worden. Dit geldt nadrukkelijk ook voor de opbrengsteffecten van de tariefaanpassingen. Aan de hand van monitoringscijfers zullen de scenario-berekeningen voor opbrengsten getoets worden aan de werkelijkheid na invoering van het Tarievenhuis. Tabel 1: Aanpassingen kilometertarieven in twee stappen: km-prijs per 1 januari 2017 aanpassing i.v.m. invoeren Tarievenhuis oost NL 50% aanpassing km tarief per 1 januari 2018 (excl LTI) 50% aanpassing km tarief per 1 januari 2018 (excl LTI) Achterhoek Rivierenland bus 0,144 0,015 0,152 0,159 Veluwe bus 0,144 0,018 0,153 0,162 Arnhem Nijmegen bus 0,149 0,003 0,151 0,152 Gelderland Trein 0,1903-0,001 0,1898 0,1893 De verhoging bestaat uit twee componenten: een compensatie voor opbrengstachteruitgang als gevolg van scherpere productkeuzes door reizigers en vanwege opbrengst achteruitgang door hogere kortingen in het Tarievenhuis. De verhogingen zorgen ervoor dat het Tarievenhuis opbrengstneutraal wordt ingevoerd. De aanpassingen van het kilometer-tarief worden in twee stappen doorgevoerd: 50% per 1 juli 2017, en 50% per 1 januari Na vaststelling van het Tarievenhuis moeten deze prijzen per kilometer nog definitief vastgesteld worden. Dit gebeurt voor 1 juli, nadat definitieve vaststellingsverzoek van de opbrengstverantwoordelijke vervoerders zijn ingediend. H niet gewijzigd. 3. Stapsgewijze aanpassing Altijd Vrij-abonnementen (1 juli juli 2020/2021) De prijzen voor 65+ worden per 1 juli gelijk getrokken met prijzen Volwassen. Deze senioren Vrijabonnementen worden weinig verkocht. Bijvoorbeeld bij Arriva niet meer dan enkele tientallen. In Arnhem Nijmegen bestaat de 65+ korting voor Breng Vrij bus nu al niet meer. De korting voor leeftijdsgroep 4-18 jaar wordt stapsgewijs afgebouwd. In juli 2021 is de overgang naar gelijke prijzen voor alle doelgroepen voltooid. Hieronder worden de huidige prijzen van de Vrij-abonnementen (per maand) afgezet tegen de prijzen per 1 juli

3 Tabel 2: aanpassingen prijzen Altijd Vrij (prijs per maand) Product Kind/Jeugd Senior Volwassen Kind/Jeugd Senior Volwassen Arriva Altijd Vrij Bus 111,00 118,00 139,00 117,00 117,00 117,00 Arriva Altijd Vrij Bus en Trein 129,00 128,00 180,00 140,00 140,00 140,00 Syntus Veluwe Vrij 111,85 111,85 140,15 140,00 140,00 140,00 Breng Vrij 65,00 81,00 81,00 82,00 82,00 82,00 Breng Vrij Plus (afgerond) 111,00 136,00 136,00 138,00 138,00 138,00 De prijzen van Arriva Vrij worden in vier of vijf jaar gelijk getrokken, afhankelijk van de huidige korting. Voorgesteld wordt om de prijzen van Breng Vrij en Veluwe Vrij worden in vijf stappen gelijk te trekken. Bij de Arriva Vrij-abonnementen is de huidige korting lager, waardoor een afbouw in 4 jaar volstaat. Dat leidt tot de volgende aanpassingen per maand voor de doelgroep 4-18 jaar: Arriva Altijd Vrij Bus Arriva Altijd Vrij Bus en Trein Syntus Veluwe Vrij Breng Vrij Breng Vrij Plus (afgerond) Actuele prijzen Prijzen per 1 juli 2021 De verhogingen zijn exclusief de jaarlijkse verhogingen vanwege de landelijke OV tarieven index (LTI) Definitieve vaststelling van de prijzen vindt plaats voor 1 juli Wat is het effect van deze aanpassingen? De meeste reizigers kunnen bij het THO goedkoper uit zijn wanneer ze het juiste product kiezen. Helaas zullen ook reizigers op achteruit gaan. Zoals reizigers die geen producten aanschaffen en gewoon op saldo reizen: Zij zijn duurder uit door het hogere kilometertarief op de Veluwe en in Achterhoek-Rivierenland en in regio Arnhem Nijmegen. Niet in de regionale trein. Het betreft hier reizigers die weinig reizen - max. 2 keer per maand - - per maand. Zij zullen weinig merken van de overgang. Als zij meer besteden kunnen deze reizigers deze prijstijging teniet doen door een van de kortingsabonnementen te kopen. Reizigers die op een Altijd Vrij abonnement reizen: Dit zijn reizigers die vaak (minimaal 12 dagen per maand) reizen. Uit de scenariostudie blijkt dat deze reizigers relatief goedkoop reizen. Een verhoging van de prijzen van Altijd Vrij is dan ook te rechtvaardigen. Als alternatief is het Dal Vrij Oost product beschikbaar. De kortingen voor Vrij abonnementen voor doelgroepen (Kind 4-11 jaar) Scholier (12-18 jaar) worden in 4 jaar afgebouwd bij Arriva en in 5 jaar bij Syntus en Hermes/Breng. In het THO wordt gekozen voor het afschaffen van het leeftijdsvoordeel van 65+ reizigers voor de regionale tarieven. Maar deze reizigers hebben in de bus nog steeds wel de automatische D L T B T M D A V O korting geeft in de daluren en 20% in de spits, ontstaat voor de doelgroep 65+ een cumulatieve korting van 74% in de daluren en 54% in de spitsuren. Dit is een aantrekkelijk alternatief voor deze groep reizigers. Deze reizigers kunnen in het THO goedkoper uit zijn. Scholieren die met een AKS (Altijd Korting Scholieren) reizen of met korting op een Altijd Vrij abonnement. Het regionale AKS abonnement wordt met ingang van het THO afgeschaft. Als alternatief voor de bus geldt het landelijke product Altijd Korting, dat net als het AKS 40% korting op de bus geeft. D Het landelijke product geeft echter geen korting op de regionale trein. De scholierenkorting op 3

4 de regionale trein was een verworvenheid uit de periode dat de sterabonnementen nog op de regionale trein gebruikt konden worden. Bij NS bestaat ook geen scholierenkorting. Evenmin op de Valleilijn. Het alternatief op de trein wordt in het Tarievenhuis Altijd Voordeel: 20% korting in de spits en 40% korting in de daluren. 66% van de scholieren kilometers wordt buiten de spits gemaakt, dus dit product kan ook voor scholieren een alternatief zijn. De meeste scholieren die van het AKS gebruik maken hebben op 1 januari de beschikking gekregen over een OV Studentenkaart. Het gebruik van AKS op de regionale trein is in januari jl. grofweg gehalveerd. Bij het jaarabonnement AKS zijn 60% minder abonnementhouders op de trein geregistreerd en bij het maandabonnement 45% minder. 5. Gemiddelde positieve prijseffecten voor bijna alle doelgroepen. Scenarioberekeningen die voor het opbrengst neutraal invoeren van het nieuwe tarievenhuis gemaakt zijn, wijzen uit dat bijna alle doelgroepen in de nieuwe situatie gemiddeld goedkoper uit kunnen zijn. Alleen studenten die met hun studentenkaart buiten de vrij-reizen dagen op saldo met 40% korting reizen, zijn na 1 juli iets duurder uit. Hieronder de tabel met de prijseffecten per doelgroep. Een negatief percentage als prijseffect is in deze tabel een vooruitgang voor de reiziger. Bijvoorbeeld de groep Volwassen gaat er in scenario-berekeningen op de treindient Gelderland als totale groep gemiddeld 12,4% voordeliger uitkomen in het Tarievenhuis. Tabel 3: Totale gewogen prijseffecten per doelgroep Samenvatting van paragraaf 1.2 van de bijlage bij Scenariostudie OV-Oost (Hypercube) Doelgroep Kind Jeugd Student Volwassen Senior Anoniem Totaal T I P A R Aantal reizigers Prijseffect -19,1% -2,6% 4,6% -13,2% -4,9% -11,0% -8,7% T I P T G Aantal reizigers Prijseffect 7,7% -0,1% 3,5% -12,4% -1,7% -1,2% -2,6% T I P V Aantal reizigers Prijseffect -24,3% -11,0% 5,3% -6,3% -8,0% -12,5% -8,0% T I P A N Aantal reizigers Prijseffect -24,1% -16,4% 0,4% -13,0% -37,2% -20,3% -16,2% Toelichting doelgroepen: Kind: 4-11 jaar Jeugd: jaar Student: Studenten WO, HBO of MBO/BOL kunnen met het studentenreisproduct gratis of met korting reizen. Ze kunnen zelf kiezen of ze met een weekproduct gratis reizen of met een weekend product gratis reizen. In de scenariostudie en de prijseffect analyse, zijn alleen de betalende studenten die op korting reizen meegenomen. Volwassen: jaar 4

5 Senior: 65+ Anoniem: Alle reizigers die geen persoonlijke OV-chipkaart hebben. 6. Negatieve prijseffecten Hieronder een samenvatting van de meest nadelige effecten per jaar per doelgroep en het maximaal aantal reizigers dat mogelijk met deze prijseffecten te maken krijgt. Het betreft alleen frequente reizigers die per jaar besteden in het regionaal OV. Er zijn ook reizigers die in lagere prijseffect categorieën vallen. Kind 4-11 jaar Arnhem Nijmegen: M 1,- Max 166 reizigers Veluwe: M - Max 71 reizigers Achterhoek Rivierenland: N A Gelderland Trein: idem Volwassen jaar: Arnhem Nijmegen: M - Max 622 reizigers Veluwe: M 7,- Max 140 reizigers Achterhoek Rivierenland: M - Max 875 reizigers Gelderland Trein: M - Max 406 reiziger Senior 65+: Arnhem Nijmegen: M - Max 4 reizigers Veluwe: M 9,-. Max 1426 reizigers Achterhoek Rivierenland: M - Max 71 reizigers Gelderland Trein: M - Max 33 reizigers Jeugd jaar Per 1 januari 2017 kunnen de minderjarige MBO-BOL-leerlingen met de studentenkaart reizen. De scenariostudie uit 2016 is daarom voor doelgroep jaar op dit punt niet meer actueel. De aantallen reizigers die last hebben van deze negatieve effecten zullen naar verwachting 50 tot 60% dalen (op basis van cijfers van januari 2017). De onderstaande maximale prijseffecten uit de analyse van Hypercube treden dus voor een ca. de helft van de hieronder genoemde aantallen reizigers niet op, en voor andere reizigers pas in Arnhem Nijmegen: max 170,- per jaar Max 1301 reizigers Achterhoek Rivierenland: 215,- per jaar Max 277 reizigers Treindienst Gelderland: - per jaar Max 59 reizigers Veluwe: 286,- per jaar Max 225 reizigers - Scholieren die alleen op saldo reizen op de Veluwe en in Achterhoek en Rivierenland hebben te maken met verhogingen zoals deze zijn toegelicht onder punt 1. - Scholieren die met Altijd Vrij Reizen krijgen te maken met een stapsgewijze verhoging in vier jaar. Dit wordt toegelicht onder punt 2. Effect van afschaffen Altijd Korting Scholier Voor de bus: Scholieren die nu het regionale Altijd Korting Scholier (AKS) gebruiken op de bus, ondervinden geen verhogingen. Het landelijke product Altijd Korting biedt eveneens 40% korting en het landelijke abonnement is even duur als het huidige regionale product AKS:. 5

6 Voor de trein: Voor de AKS reiziger is er geen landelijk alternatief. Scholierenkortingkorting op het spoor is ook minder gebruikelijk. Op de Valleilijn bestaat deze korting niet, evenmin bij NS. Voor bijna alle reizigers is in de nieuwe situatie Dal Voordeel Oost het goedkoopste alternatief. Voor een enkeling is Arriva Altijd Vrij of Dal Voordeel Oost de goedkoopste optie. 400 scholieren gebruikten in januari 2017 het product Altijd Korting Scholier op de trein. De maximale kostentoename is ca.,- -per maand of maximaal 189,- per jaar. Omdat dit een forse kostentoename is, komt er een compensatieregeling voor de AKS abonnementhouders in de regionale trein. Scholieren die met een AKS abonnemnten gereisd hebben, A V O 100 van de provincie retour krijgen. In - retour. 6