PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL Reg.nr. Kb/JLO *M /SM 1 11 JUN Dat. ontv.: Routing

Transcriptie

1 Luttenbergstraat 2 Postbus GB Zwolle Telefoon Fax overijssel.nl postbus@overijssel.nl Provinciale Staten van Overijssel PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL Reg.nr. Kb/JLO *M /SM 1 Dat. 11 JUN 2014 ontv.: Routing vk I3AN NL45RABO Inlichtingen bij hr. B. Edelenbos ïlefoon Edelenbos@overijssel.nl Onderwerp: Voortgang Herijking OV-tactiek. 1 Toezending aan Provinciale Staten met oogmerk: [X] ter informatie [ ] anders, en wel: Bijlagen Geen. Op 26 maart 2014 heeft u een besluit genomen over de Herijking OV-tactiek. Conform dit besluit sturen wij u deze eerste brief over voortgang van de herijking. In deze brief gaan wij in op de volgende punten: 1. Nieuw financieel perspectief als gevolg van besluitvorming en huidige omstandigheden. 2. Proces stakeholders. 3. Wijzigingen dienstregeling per december Lobby richting Rijk. 5. Uitvoering moties Herijking van 26 maart Nieuw financieel perspectief Ten opzichte van de uitgangssituatie van het PS voorstel"herijking OV-tactiek" (PS/2013/865) is de financiële situatie van het openbaar vervoer positief gewijzigd. In figuur 1 op de volgende pagina is het besluit van PS vertaald naar de huidige situatie per april Eventuele ombouwmaatregelen eind 2014 en in komende jaren zijn hierin nog niet meegenomen. Het geschetste beeld in onderstaande figuur (figuur 1) is het nieuwe financiële perspectief voor dehherijking OV-tactiek. Het tekort voor 2014 is teruggebracht van 8,1 miljoen naar 5,4 miljoen. Deze structurele daling is het gevolg van uw besluit om meer BDUgeld voor OV beschikbaar te stellen (90% in plaats van 80%) en doorgevoerde maatregelen binnen de OV-tactiek Op dit moment gaan wij uit van een tekort van 3,7 miljoen. Het verschil tussen 5,4 miljoen en 3,7 miljoen wordt verklaard door de verwachting (op basis van de eerste maanden) dat in 2014 de indexkosten lager liggen dan vooraf ingeschat en de opbrengsten juist hoger liggen dan ingeschat. Dit is vooralsnog geen structurele daling omdat de definitieve opbrengsten en index van 2014 pas eind 2015 bekend worden. verzending! f Ml 2 provincie

2 2 Figuur 1: Veranderd financieel perspectief Tekort PS Voorstel Huidig Tekort (mei 2014) a Wijziging door PS besluit m Maatregelen binnen Kader OV-Tactiek 2008 m Besparing op de kosten van de index a Hogere opbrengsten m Tekort Voor het meerjarenperspectief levert dit het volgende beeld op (figuur 2). Het tekort loopt zonder verdere maatregelen weer op tot 8,3 miljoen in 2018 (blauwe balken). Gezien jaarlijkse fluctuaties ten aanzien van opbrengsten en indices hanteren wij een bandbreedte van plus (rode balken) en min 2 miljoen (groene balken). Conform uw besluit wordt de komende jaren gewerkt aan een nieuwe OV-tactiek met een bijbehorend financieel evenwicht. Elk jaar zullen wij deze grafiek aanpassen aan de dan bekende financiële gegevens. Figuur 2: voortschrijdend meerjarenperspectief (exclusief nieuwe bezuinigingen) Ï'Ï Bandbreedte lager tekort van 2 miljoen m Situatie mei prognose m Bandbreedte hoger tekort van 2 miljoen prowincie

3 2. Proces met stakeholders Het proces met stakeholders is inmiddels in gang gezet. De eerste afspraken zijn gemaakt. In een aantal kernen wordt, in het kader van Noaberschap 3.0. samen met de gemeente en belangengroepen gekeken naar een kleinschalige invulling van de mobiliteitsbehoefte. De ervaringen die wij hiermee opdoen gaan wij komende periode gebruiken voor andere kernen. Doel is om na de zomervakantie met alle partijen toe te werken naar de grote aanpassing van de dienstregeling in de komende jaren en naar de opvolging van de Regiotaxi. Wij zien dat partijen zijn nu ook zelf hun standpunt en inbreng aan het bepalen zijn voor deze gesprekken Wijzigingen dienstregeling per december 2014 De provincie is samen met Syntus gekomen tot een dienstregelingwijziging per 14 december De laatste details hiervan worden nu nog uitgewerkt. Het voorstel is in lijn met uw besluit van 26 maart Van grote routewijzigingen is in deze dienstregelingwijziging geen sprake: ingezet wordt op "laaghangend fruit", zijnde wijzigingen die effectief zijn, snel ingezet kunnen worden, geen of weinig reizigers duperen en een positief effect hebben op de doelstellingen uit de OV-tactiek. In het voorstel wordt de frequentie van een aantal lijnen terug gebracht omdat de bezetting laag is. Ook wordt op een aantal lijnen - vanwege een zeer lage bezetting - een eerste of een laatste rit geschrapt. Daar tegenover staat een aantal nieuwe lijnen waarmee wordt ingespeeld op vraag naar OV, zoals richting het Deltion College in Zwolle. Met Syntus wordt momenteel gewerkt aan een invulling van het capaciteitsprobleem. De provincie heeft het kader van oplossingsrichtingen aangegeven, Syntus werkt binnen dit kader aan een oplossing. Half juni 2014 is bekend hoe deze oplossing eruit ziet. Realisatie van extra capaciteit bij start van het nieuw schooljaar wordt zeer lastig. Ook zijn wij hierover nog in gesprek met betrokken partijen zoals de gemeenten en het ROCOV. Wij zullen u in de volgende voortgangsbrief informeren over het totale pakket. 3. Lobby richting Rijk Op initiatief van Overijssel met steun van Oost en Noord-Nederland heeft IPO bezwaar aangetekend tegen het besluit van het Ministerie van Infrastructuur om de index op de BDU af te schaffen. Door het besluit van het ministerie groeit het "indexgat" waarover wij u geïnformeerd hebben in het Statenvoorstel "Herijking OV-tactiek". Tot onze teleurstelling heeft het ministerie ons bezwaar afgewezen. Wij hebben besloten om hier tegen in beroep te gaan. In overleg met IPO en andere provincies wordt dit voorbereid. Daarnaast wordt in IPO verband gekeken naar de lobby rond de financiering van het OV. Overijssel is een van de trekkers in deze discussie. 4. Uitvoering moties rond Besluit Herijking OV-tactiek van 26 maart 2014 In de Motie Breediik c.s. vraagt u om: 1. Om PS zo spoedig mogelijk te informeren over de huidige wijze van bijhouden van reizigersaantallen. 2. Om een voorstel te doen hoe de provincie samen met vervoerders, kan komen tot een betrouwbaar en toegankelijk (dynamisch) systeem om het aantal reizigers en in- en uitstappers op de lijnen van het OV-systeem te tellen en de ontwikkeling van de aantallen te volgen. Vooraf Informatievoorziening is een onderwerp dat landelijk georganiseerd is. Provincies en vervoerders hebben landelijke afspraken gemaakt over informatielevering. De afspraken zijn vastgelegd in de MlPOV-standaard die provincies opnemen in de concessies. Deze afspraken zijn geactualiseerd vanwege het chipkaartsysteem dat nu een belangrijke informatiebron is. Binnen de concessie is de vervoerder verantwoordelijk voor de levering van informatie. sro lncie %^J\#prjJSSl

4 Ad 1: Huidige werkwijze reizigersaantallen Binnen de concessies wordt het aantal reizigers op drie verschillende aan elkaar complementaire werkwijzen vastgesteld: 1. Het aantal reizigers dat gebruik heeft gemaakt van een OV-chipkaart wordt elke maand aan de provincie gerapporteerd. Deze gegevens zijn te analyseren tot op het niveau van de in- en uitstaplocatie, dus het OV-gebruik tot op de halte c.q. het station is hiermee vast te stellen voor reizigers met een OV-chipkaart. 2. In de busconcessies worden jaarlijks in november zogenaamde NVS-tellingen (Normering Voorzieningenniveau Streekvervoer) gehouden. Bij die tellingen wordt van alle busritten op vaste telpunten de voertuigbezetting geregistreerd. Deze tellingen zijn al van voor de invoering van de Wet Personenvervoer 2000 de basistellingen in het OV, en ze geven daarmee een langjarig beeld van het gebruik c.q. de ontwikkeling van specifieke OV-lijnen. 3. Door de concessiehouder en/of provincie worden specifieke tellingen of onderzoeken gehouden wanneer daaraan voor een analyse of afweging behoefte aan is. Het verkrijgen van de voornoemde vervoerdata is verankerd in de concessieafspraken. 4 Ad 2: betrouwbaar en toegankelijk systeem Met de voornoemde gegevensbronnen is een schat aan informatie beschikbaar over het gebruik van het OV. Toch laat geen enkele gegevensbron het totale gebruik van het OV zomaar zien: eén van de achterliggende doelen bij de invoering van de OV-chipkaart was beter zicht te krijgen op de opbrengsten en het gebruik van het OV, en het specifieke reisgedrag. Daarin slaagt het systeem, echter zolang niet alle reizigers gebruik maken van een OV-chipkaart laten de gebruiksdata niet het volledige OV-gebruik zien; de NVS-tellingen geven zicht op het gebruik van een busrit op een specifiek punt van de route. Deze tellingen worden door chauffeurs uitgevoerd. Uit onderzoek blijkt dat cijfers lager liggen dan gedacht, maar de ontwikkeling op een specifieke lijn of op een specifiek telpunt is er veelal redelijk tot goed uit af te leiden. Een groter probleem is dat de tellingen op een telpunt niet zomaar te sommeren zijn om tot een totaalplaatje te komen: sommige reizigers passeren meerdere telpunten, andere op hele korte ritten misschien geen enkele, en het aantal en de ligging van de telpunten wijzigt in de loop der jaren bij het ontstaan, verdwijnen of wijzigen van lijnen; de aanvullende meer incidentele onderzoeken zijn gezien hun specifieke aanleiding onregelmatig en niet gebiedsdekkend. Een volledige gebiedsdekkende telling zou gezien de hoeveelheid veldwerk uitermate kostbaar zijn wanneer een betrouwbaar beeld over alle lijnen (of zelfs ritten) moet worden gegeven. Een totaalplaatje van het OV-gebruik is om de hiervoor genoemde redenen enkel uit een combinatie van bronnen op te bouwen, en dan nog zijn bepaalde aannames naar alle waarschijnlijkheid noodzakelijk (denk aan: "we gaan er van uit dat het reisgedrag van reizigers met een papieren kaartje op hoofdlijnen hetzelfde is als dat van een OVchipkaartgebruiker"). Het probleem om uit de beschikbare data een goed totaalplaatje op te bouwen, en tegelijk op een gedetailleerder niveau het meer specifieke gebruik te kunnen volgen en inzichtelijk te maken, speelt landelijk. Vanuit OV Oost, de gezamenlijke concessiebeheerorganisatie van Flevoland, Gelderland en Overijssel, zijn daarom twee structurele en meer verdergaande acties in gang gezet: Met het landelijke Kennisplatform Verkeer en Vervoer (KPVV) is een project geïnitieerd om samen met de andere decentrale overheden en vervoerders te komen tot een landelijke standaard en een verbeterde registratie van instappers en reizigerskilometers in relatie tot de totale vervoeropbrengsten (actueler, vollediger en betrouwbaarder).» Voor Oost Nederland is een managementinformatiesysteem in ontwikkeling om de door de vervoerders en vanuit andere bronnen te leveren vervoerdata in te verwerken, op te slaan en toegankelijk te maken. provincie M l *»# ÜK# ^terf ï

5 Wanneer dit systeem gereed is zal vanuit dit systeem actief in managementinformatie worden voorzien aan de betrokkenen, en zal het systeem voor de inhoudelijk medewerkers bruikbaar zijn om verdergaande analyses mee uit te voeren en rapportages te maken. De Overijsselse vervoerders zijn bij beide projecten betrokken. Verder is met Syntus afgesproken de huidige zichtabonnementen te verchippen. Dit is een belangrijke stap om via het geregistreerde gebruik van de OV-chipkaart tot een completer beeld te komen van het reizen per openbaar vervoer (hoe, waar, wanneer). Bij deze ontwikkeling sluiten wij aan bij de discussie over het landelijk productassortiment. Daarnaast denken wij ook met de gesprekken met maatschappelijke partijen en gemeenten voldoende input te kunnen krijgen om naast te data tot een weloverwogen besluit over een nieuw OV-netwerk te komen. Concluderend achten wij een nieuw Overijssels systeem niet haalbaar, maar denken dat met de genoemde acties en een landelijk aanpak wij uitvoering geven aan uw motie. 5 In de Motie Slagman c.s. vraagt u: 1. Onderzoek te doen naar de toepasbaarheid van dit systeem van Openbaar Vervoer in Overijssel (volgens het concept 2. Bij dit onderzoek de recreatie- en horecaondernemers (hotels en dergelijke) nadrukkelijk te betrekken en indien nodig de samenwerking met het Twents Bureau voor Toerisme, het Regionaal Bureau voor Toerisme Vechtdal-Dsseldelta, eventueel andere toeristische organisaties te zoeken. 3. Het resultaat van dit onderzoek zo spoedig mogelijk aan PS mee te delen om daarna gezamenlijk te bezien of deze maatregel een positieve bijdrage kan leveren aan een goed Openbaar Vervoer in Overijssel. Wij zijn bezig met het opstarten van het overleg met gemeenten, maatschappelijke partijen en bedrijven. In het overleg met deze partijen zullen wij dit onderzoek meenemen en u daarna informeren over de uitkomsten. Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, secretaris, prowincie