Gezond en Ethisch Sporten

Transcriptie

1 Geznd en Ethisch Sprten Ethiek in de sprt stimuleren Kristine De Martelaer (VUB, ICES) An De Kck (KU Leuven, ICES) Jnas Heuts (Vetbalfederatie Vlaanderen) Bb Brwaeys (Vetbalfederatie Vlaanderen) Antwerpen, 29 april 2014

2 Inhud Duiding van waarden en nrmen in de sprt & belang van kppeling naar de praktijk (15 Uitleg ver ethische aspecten binnen kwaliteitslabels (15 ) Gd practice: vertaling van VFV (15 ) Prblemen detecteren vanuit de sectr en debatteren ver mgelijke aanpak m ethiek naar praktijk te brengen (30 ) 2

3 Ethiek in de sprt Handelt ver de waarden en nrmen in de sprtwereld. Ethiek in de sprt valt binnen het nrmatieve studiegebied. Nrmatieve vragen en redeneringen gaan ver het beschrijven he we zuden meten handelen in bepaalde mstandigheden. Ethiek in de sprt gaat m de vraag welk sprtklimaat we wenselijk achten, welke waarden en nrmen we daarin weerspiegeld willen zien en he we denken deze k af te dwingen. Deze waarden kunnen nder andere zijn: Individuele integriteit, fair play en sciale integriteit. 3

4 Ethisch Sprten = sprten in vereenstemming met het geheel van psitieve waarden en nrmen en daarmee verband hudende maatregelen die eenieder in acht met nemen met het g p de bewaring en bevrdering van de individuele integriteit (fysieke, psychische en seksuele), fair play en sciale integriteit (slidariteit, diversiteit en inclusie)

5 Negenveldenmdel praktijk Thema 1: Individuele integriteit Thema 2: Fair play Beleid Vlaams beleid, sprtdiensten, sprtfederaties = macr Bestuur Club niveau en kleine sprtrganisaties mes Begeleiding Relatie trainer, cach - sprters micr Thema 3: Sciale integriteit 5

6 Aanpak ethiek Reactiebeleid Preventiebeleid Kwaliteitsbeleid Beleid / bestuur Begeleiding

7 Kwaliteitslabels Internatinaal: Clubmark (UK) en Deens certificatieprgramma Vlaanderen: verschillende federaties werken met een kwaliteitslabel (.a. in functie van de facultatieve pdracht Jeugdsprt) 7

8 Psitieve ervaringen * Via een kwaliteitslabel hebben uders van kinderen die zich willen inschrijven p deze manier een zekere garantie m bij een gede club terecht te kmen. Je kan fcuspunten aangeven die je als federatie van belang vindt en de clubs via het kwaliteitslabel meenemen in dit verhaal. Via een kwaliteitslabel wrdt nrechtstreeks k de interne kwaliteit van de federatie verbeterd. De betrkkenheid/relatie tussen de clubs en federatie verhgt. * Resultaten van de enquête ver kwaliteitslabels ICES en KU Leuven 8

9 maar vraagt k inzet* Het vraagt tijd en energie en de wil m te veranderen p een aantal vlakken. Een meilijkheid in de berdeling is het verschil tussen de therie f het p papier hebben van iets ten pzichte van wat zich werkelijk in de praktijk afspeelt. Je met een nrm stellen en daar vallen altijd clubs nder, zeker vr clubs die het net niet halen, kan dit sms meilijk zijn. Indien de lijn echter eenduidig, bjectief en transparant is, dan merk je vaak k begrip hiervr. * Resultaten van de enquête ver kwaliteitslabels ICES en KU Leuven 9

10 Ethische criteria vrbeelden 10

11 1. Ethiek Algemeen verschrijdende acties & initiatieven p managementniveau Ethische criteria: ethiek algemeen Thema Criteria Verantwrding 1.1 Acties van de federatie rnd ethiek ndersteunen De sprtclub infrmeert en sensibiliseert ver de initiatieven van de federatie: phangen van psters, verspreiden van flyers, p de website plaatsen De sprtclub past de initiatieven van de federatie te: aandacht vestigen p de trainingen (pr-actief), reageren als er iets vertreden wrdt (reactief) 1.2 Eigen initiatieven als club ndernemen Webadres, ft s Verslag, bevindingen trainers De sprtclub nderneemt naar eigen behefte initiatieven rnd ethisch sprten. Diverse bewijzen: ft s, dcumenten De sprtclub neemt initiatieven die aan ethische thema s grenzen (drug- en alchlgebruik, geznde veding, anti-dping ) Diverse bewijzen: ft s, dcumenten 1.3 Ethisch management (ethisch management brchure, 2013) De sprtclub stelt het 7-actieplan p uit de Ethisch management brchure Ingevuld werkblad 7-stappenplan De sprtclub vert het 7-actieplan uit. Actie 1: Bestuur is geëngageerd & frmuleert visie en missie Actie 2: Er wrdt een verantwrdelijke vr ethiek aangeduid Actie 3: Er wrdt een ethisch cmité pgericht Actie 4: Er wrdt een drlichting gemaakt ver de stand van zaken mtrent ethiek Actie 5: Er wrdt een ethische cde pgesteld Actie 6: Het ethisch management wrdt uitgeverd Actie 7: Er wrdt een evaluatie gemaakt 1.4 Ethiek pleiding De sprtclub lijst de relevante vrmingen mtrent ethiek in de buurt p en cmmuniceert die met de trainers (vrmingen via & De sprtclub zrgt ervr dat 20% van de trainers minimum 2 uur ethiek gerelateerde pleidingsuren vlgen per jaar. De sprtclub maakt p een clubvergadering tijd m de bevindingen van p de vrming te bespreken. (wat is er nuttig vr nze club, welke elementen kunnen we tepassen, veranderen ) Dcument met visie en missie De cntactgegevens van de persn De cntactgegevens van het cmité Het verslag van de drlichting Dcument met de ethische cde Diverse bewijzen: ft s, dcumenten Dcument met evaluatie Lijst van de vrmingen Vrming attest Verslag clubvergadering 1.5 Ethische cde (gedragscde, intern reglement, panathln verklaring ) De sprtclub stelt een gedragscde p in samenspraak met verschillende delgrepen (de gedragscde Dcument gedragscde 11

12 1. Ethiek Alge Thema verschrijdende acties & initiati Actie 7: Er wrdt een evaluatie gemaakt Dcument met evaluatie 1.4 Ethiek pleiding De sprtclub lijst de relevante vrmingen mtrent ethiek in de buurt p en cmmuniceert die met de trainers (vrmingen via & Ethiek algemeen(2) De sprtclub zrgt ervr dat 20% van de trainers minimum 2 uur ethiek gerelateerde pleidingsuren vlgen per jaar. De sprtclub maakt p een clubvergadering tijd m de bevindingen van p de vrming te bespreken. (wat is er nuttig vr nze club, welke elementen kunnen we tepassen, veranderen ) 1.5 Ethische cde (gedragscde, intern reglement, panathln verklaring ) De sprtclub stelt een gedragscde p in samenspraak met verschillende delgrepen (de gedragscde bevat aspecten van alle ethische thema s [fair play, sciale integriteit en individuele integriteit]) en laat die dr de verschillende delgrepen ndertekenen (vb. dr alle trainers, bestuursleden, sprters, uders ) Lijst van de vrmingen Vrming attest Verslag clubvergadering Dcument gedragscde De sprtclub legt de prcedure (+gevlgen) bij een vertreding van de gedragscde vast. Dcument prcedure vertredingen De sprtclub cmmuniceert de gedragscde via diverse kanalen (mail, website, clubblad ) Diverse bewijzen: website, dcumenten, clubblad De sprtclub sanctineert bij vertredingen en hudt die bij via een vast frmulier. Lijst vertredingen De sprtclub evalueert p regelmatige basis de gedragscde en past die aan indien ndig. Dcument evaluatie Panathln verklaring De sprtclub ndertekent de Panathln verklaring De sprtclub brengt de Panathln verklaring tt leven: trainers laten tekenen, grte pster hiervan uitgangen in de club Mail met bewijs van ndertekening Ft s, dcumenten, webadres 12

13 4. Persnlijke Integriteit (fysieke, psychische en seksuele integriteit) Ethische criteria: individuele integriteit (fysiek, psychisch en seksueel) Thema Criteria Verantwrding 4.1 Sprt met grenzen ( De sprtclub breidt de wegwijzer uit met eigen cntacten (lkale plitie, cntactpersn bij de federatie ), en cmmuniceert die met de trainers. De sprtclub breidt de gedragscde uit met specifieke regels mtrent lichamelijke en seksuele integriteit. Dcument met uitgebreide wegwijzer Dcument met de gedragscde Vlaggensysteem De sprtclub heeft minimum één bestuurder en één trainer die het Vlaggensysteem kent via een vrming. De sprtclub vrziet een mment met de trainersgrep m ver dit thema te vergaderen en het vlaggensysteem te leren kennen aan de hand van de 30 vrbeeldcases. (begeleidende presentatie hiervr te vinden p Aanspreek Persn Integriteit (API) De sprtclub stelt een API aan De sprtclub cmmuniceert de cntactgegevens van de API De API buwt zveel mgelijk zijn kennis p (pleiding, kennis van wegwijzer, reglementen en gedragscdes) waarbij de club de API ndersteunt. De club levert inspanningen m de API z laagdrempelig mgelijk te maken als aanspreekpunt. ( vrzien, vaste mmenten dat de API aanwezig is p de club, een sticker met de cntactgegevens p de lidkaart ) De sprtclub stelt een frmulier p waar de API meldingen kan registreren. De sprtclub kan het reactieplan tepassen: heeft kennis van het reactieplan, heeft een ndteam samengesteld, neemt ntities bij het tepassen ervan in vrm van een verslag. Actieplan 4.2 Specifieke accenten De sprtclub heeft het p maat gesneden actieplan pgesteld De sprtclub past het p maat gesneden actieplan te: de club nderneemt acties per uitgangspunt dat van tepassing is vr de sprtclub. Vrming attesten & cntactgegevens Krt verslag van het verleg Cntactgegevens API Verspreidingskanalen (website ) Vrming attesten API, dcumentatiemap vr API Ft s, webadres Lijst met persnen die zetelen in het ndteam, verslag Dcument met het ingevuld actieplan Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres De sprtclub stelt duidelijke regels p rnd eerlijke speelkansen en cmmuniceert die transparant. Dcument met regeling + webadres De sprtclub biedt verschillende niveaus aan vlgens de ntwikkeling van het kind zdat iedereen zich mtrisch en sprttechnisch kan ntplien. Overzicht van de verschillende speelniveaus gelinkt aan het mtrisch 13

14 4. Persnlijke (fysieke, psychische en s De sprtclub kan het reactieplan tepassen: heeft kennis van het reactieplan, heeft een ndteam samengesteld, neemt ntities bij het tepassen ervan in vrm van een verslag. Actieplan Persnlijke De sprtclub heeft het p integriteit maat gesneden actieplan pgesteld (2) 4.2 Specifieke accenten De sprtclub past het p maat gesneden actieplan te: de club nderneemt acties per uitgangspunt dat van tepassing is vr de sprtclub. Lijst met persnen die zetelen in het ndteam, verslag Dcument met het ingevuld actieplan Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres De sprtclub stelt duidelijke regels p rnd eerlijke speelkansen en cmmuniceert die transparant. Dcument met regeling + webadres De sprtclub biedt verschillende niveaus aan vlgens de ntwikkeling van het kind zdat iedereen zich mtrisch en sprttechnisch kan ntplien. De sprtclub neemt anti-pestinitiatieven. (regels aan de gedragscde tevegen, tijden de anti-pest week het thema nder de aandacht brengen, tips p de website plaatsen, ingrijpen bij een incident, didactische werkvrmen tepassen die uitsluiting en pestgedrag zveel mgelijk vrkmen ). Meer inf p De sprtclub neemt hlebivriendelijke initiatieven (thema nder de aandacht brengen, didactische werkvrmen tepassen die uitsluiting en pestgedrag zveel mgelijk vrkmen ). Meer inf p Overzicht van de verschillende speelniveaus gelinkt aan het mtrisch niveau van die leeftijdscategrie. Diverse bewijzen: webadres, rapprtering incidenten, verslag/psmming van didactische werkvrmen, dcument met gedragsregels rnd pesten Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres 14

15 2. Fair Play Ethische criteria: fair play Thema Criteria Verantwrding 2.1 Frmele fair play De sprtclub cmmuniceert het spelreglement via diverse kanalen (website, bij inschrijving ). Webadres, clubblad, dcument spelregels De sprtclub brengt p een riginele manier de spelregels nder de aandacht (via cartns, via een quiz ). 2.2 Infrmele fair play De sprtclub stimuleert p diverse manieren infrmele fair play (handschudactie, fairplaytss, inspanningen leveren vr fairplayklassement ). De sprtclub rganiseert een fairplayactie naar jeugdleden (de meest faire speler per pleg, een fairplayprijs ). De sprtclub rganiseert een fairplayactie naar uders (bewustmaking, vrming, infbundel rnd psitief cachen ). Meer inf p De sprtclub rganiseert een fairplayactie naar supprters (bewustmaking, ludieke acties [een llly met slgan m je zet te huden tijdens de match ], psters ). De sprtclub neemt initiatieven m de waardering van scheidsrechters/jury te verhgen (kinderen zelf de rl laten pnemen van scheidsrechter/jury tijdens trainingen, jngeren van een hgeren grep wedstrijden laten fluiten/jureren van een jngere grep ) 2.3 Reactie p nfair gedrag Afbeeldingen, presentatie van de quiz Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres Verslag, filmpje, evaluatie De sprtclub stelt een prcedure p vr spelers die nfair gedrag vertnen (f willen melden). Dcument met prcedure De sprtclub stelt een prcedure p vr trainers die nfair gedrag vertnen (f willen melden). Dcument met prcedure De sprtclub stelt een prcedure vr teschuwers/uders die nfair gedrag vertnen (f willen melden). Dcument met prcedure De sprtclub rapprteert elk nfair incident en maakt een verzicht per jaar. Dcument met een verzicht 15

16 3. Sciale integriteit (slidariteit, diversiteit en inclusie) Ethische criteria: sciale integriteit (slidariteit, inclusie, diversiteit) Thema Criteria Verantwrding 3.1 Financiële belemmeringen aanpakken De sprtclub maakt een verzicht van de krtingssystemen en terugbetalingsmgelijkheden in de gemeente. De sprtclub neemt hiervr minstens cntact p met het OCMW, de sprtdienst, welzijnsrganisatie De sprtclub prmt actief het verzicht van krtingssystemen en terugbetalingsmgelijkheden en plaatst het p zijn website, samen met de terugbetalingsfrmulieren van de ziekenfndsen (terug te vinden p De sprtclub duidt een inschrijvingsverantwrdelijke aan die de frmulieren samen met het nieuwe lid invult. De sprtclub stelt een afbetalingsplan p vr de leden (f gezinnen) die het ndanks het gebruik van een gedifferentieerd tarief en tussenkmsten ng meilijk hebben m het lidgeld in één keer te betalen. (een afbetalingsplan is terug te vinden p Laagdrempelige sprtclub Dcument met het verzicht /verslag van het cntact Link van de webpagina Cntactgegevens verantwrdelijke + bewijs van bekendmaking (website, clubblad ) Dcument met het afbetalingsplan van de club De sprtclub brengt minstens vijf tips van in de praktijk. Overzicht van de vijf tips + verslag De sprtclub screent zichzelf (f in samenwerking met de federatie) p laagdrempeligheid en stelt een jaaractieplan p. De sprtclub laat zich dr een sciale rganisatie f sprtdienst screenen p diversiteitsvriendelijkheid en/f laagdrempeligheid. 3.3 Teleiding initiatief De sprtclub rganiseert minstens één specifiek teleiding initiatief (bv. Initiatiemment, pendeurdag) vr het brede publiek per jaar. Verslag screening + jaaractieplan Verslag screening De sprtclub maakt prmtie vr het teleiding initiatief in samenwerking met andere rganisaties Cntacten Diverse bewijsstukken: uitndiging, ft s, verslag 16

17 3. Sciale (slidariteit, div 3.2 Laagdrempelige sprtclub De sprtclub brengt minstens vijf tips van in de praktijk. Overzicht van de vijf tips + verslag De sprtclub screent zichzelf (f in samenwerking met de federatie) p laagdrempeligheid en stelt een jaaractieplan p. Sciale integriteit (2) De sprtclub laat zich dr een sciale rganisatie f sprtdienst screenen p diversiteitsvriendelijkheid en/f laagdrempeligheid. 3.3 Teleiding initiatief De sprtclub rganiseert minstens één specifiek teleiding initiatief (bv. Initiatiemment, pendeurdag) vr het brede publiek per jaar. De sprtclub maakt prmtie vr het teleiding initiatief in samenwerking met andere rganisaties (bv. OCMW, sprtdienst, buurtwerk ) Verslag screening + jaaractieplan Verslag screening Diverse bewijsstukken: uitndiging, ft s, verslag Cntacten De sprtclub bereikt met de activiteit minstens X % deelnemers van de begde delgrep. Deelnemerslijst activiteit 3.4 Samenwerken/Netwerken De sprtclub neemt cntact p met de verschillende grepen die ze willen betrekken (etnischeculturele minderheden, mensen in armede, mensen met een beperking, ). De sprtclub vraagt hen m feedback, maakt verleg en discussie mgelijk, neemt cntact p met sciale rganisaties die de delgrepen vertegenwrdigen. (G-sprt, welzijnsrganisaties, OCMW, revalidatiecentrum ) Verslag verlegmmenten, mailverkeer De sprtclub werkt samen met een sciale rganisatie (zie vrig criteria) een sprt aanbd uit. Samenwerkingsvereenkmst De sprtclub hudt de sciale rganisatie p de hgte van haar aanbd en vert via die weg prmtie. De sprtclub rganiseert één f meerdere evenementen, activiteiten f teleiding initiatieven in samenwerking met de sciale rganisatie. De sprtclub rganiseert minimum één keer per jaar een (neven)activiteit waar uders p uitgendigd zijn (familiedag, afsluitfeest, udersprtdag ). De sprtclub rganiseert één keer per jaar een initiatief met een andere sprtclub (een ruildag f - training, een efenmatch ) De sprtclub rganiseert een actie vr het gede del (een benefietactie, een spnsrtcht als clubactiviteit ). Mailverkeer met de verschillende rganisaties. Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres Diverse bewijzen: ft s, dcumenten, webadres 17

18 TIPS Denk na ver de uitdagingen bij juw sprtclubs en frmuleer p basis daarvan de ethische criteria! Ethische criteria = duidelijk en meetbaar Eind juni: handleiding Ethische criteria vr sprtief kwaliteitslabel p 18

19 Interessante sites (ICES vzw) (vrmingen) (Panathln verklaring) (pstarten uderwerking) (tips m participatiedrempels weg te werken) (vlaggensysteem en handleiding vr lichamelijke en seksuele integriteit) (anti-pesten initiatieven) (actieplan hlebi s) 19

20 Gd practice VFV 1 juli

21 Gd practice VFV Alle kinderen hebben het recht Sprt te beefenen Zich te vermaken en te spelen In een geznde mgeving te leven Waardig behandeld te wrden Getraind en begeleid te wrden dr cmpetente mensen Deel te nemen aan training die aangepast is aan hun leeftijd, individueel ritme en mgelijkheden Zich te meten met kinderen van hetzelfde niveau in een aangepaste cmpetitie In veilige mstandigheden aan sprt te den Te rusten De kans te krijgen kampien te wrden, f het niet te wrden 21

22 Gd practice VFV Panathln rll-up Audits FO Jeugdsprt 2010 Subsidiëring EVS 22

23 Gd practice VFV Elite 2 Elite 1 Betaald vetbal Interprvinciaal Prvinciaal Amateurvetbal Gewestelijk +++ Gewestelijk ++ Gewestelijk +

24 Gd practice VFV Vrwaarden m met de jeugd prvinciaal f interprvinciaal vetbal te mgen spelen Geldig auditverslag met minimaal te behalen resultaat 4 kwaliteitscriteria Prvinciaal Auditverslag met als resultaat 2 sterren Interprvinciaal Auditverslag met als resultaat 3 f 4 sterren Accmmdatie Staff Omkadering Verplichte deelname aan de PJOactiviteiten (DETECTIE) Aantal plegen per leeftijdscategrie (inclusief geen algemeen frfait ) een auditresultaat is geldig vr 3 seizenen EN: Jaarlijkse check-up dr de federatie

25 Gd practice VFV Beleidsplan VFV Panathlnverklaring 24 september 2004 Hervrming jeugdcmpetitie KBVB-pleidingsvisie September 2006 Greien en winnen visie KBVB FO Jeugdsprt subsidiëring clubs sinds 2010

26 Gd practice VFV Kinderen leren beter vetballen Hervrming jeugdcmpetitie Kinderen en clubs kunnen meer den wat ze echt willen Kinderen beleven meer vetbalplezier

27 Gd practice VFV Minimumleeftijd aansluiting 2v2 bij U6 U7 gewestelijk, U8/U9 gewestelijk + prvinciaal 8v8 bij U12/U13 Verplichte vervanging na time-ut (11v11) 4x15' (5v5 /8v8) en 4x20' (11v11) 5v5 (max. 8), 8v8 (max. 12) en 11v11 (max. 16) Reeksen van 8 plegen Klassement bij 11v11 (vanaf U14/U15) Reeksindeling niveaucde 11v11 prv/gew 2 geb. jaren samen 5v5 vanaf U10 + 5v5/8v8 vanaf U14 Afznderlijke 5v5 en 8v8 (vanaf U10) meisjes Meisjes U18 met jngens t.e.m. U17 5v5 in zaal f p kunstgras in winter 27

31 Gd practice VFV Rechten van het kind kinderen kansen geven m: 1. graag te vetballen 2. hun talenten te ntwikkelen 3. wedstrijden p maat te spelen 4. tijdens de wedstrijd vldende te vetballen 5. p een leuke en leerrijke manier te trainen 6. in een krachtige leermgeving te vetballen 7. zich met de steun van de uders te ntwikkelen 8. in een veilige en geznde mgeving te vetballen 9. te winnen en te verliezen 31

32 Gd practice VFV FO Jeugdsprt Bek EVS 15 sleutels Audits Indeling jeugdcmpetitie 32

33 Gd practice VFV Alles ver FO Jeugdsprt: Luik ethiek p VFV-website: Audits dr Ft PASS: Meer inf ver de hervrming van het jeugdvetbal: 15 sleutels van de hervrming van het jeugdvetbal: Meldpunt: ethiek@vetbalfederatievlaanderen.be 33

34 Debat Kleine grepjes Vraag 1: Welke ethische waarden en nrmen vinden jullie binnen de federatie belangrijk? Vraag 2: He heb je deze ethische waarden en nrmen in de praktijk prberen te vertalen? Vraag 3: He zu je dit in de tekmst aanpakken p basis van je waarnemingen bij de sprtclubs? 34

35 Bedankt vr uw aandacht!