Aan de Raad. Made, 10 mei Agendapuntnummer: 8. harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzalen

Transcriptie

1 Aan de Raad Made, 10 mei 2011 Agendapuntnummer: 8 Raadsvergadering: 30 juni 2011 Registratienummer: Casenr: Onderwerp: harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzalen Portefeuillehouder: Bijlagen: Ter inzage: M.F.L.A. van Oosterhout Ambtelijke coördinatie: MA Steller: J. Schortemeijer 1. Raadsbesluit 1. Ontwerpplannen 2. Overeenkomst harmonisatie 3. Adviesrapportage K2 SAMENVATTING Als gevolg van de Wet OKE én het teruglopende aantal kinderen die de peuterspeelzalen bezoekt, wordt het peuterspeelzaalwerk te duur. Daarom hebben we K2 opdracht gegeven een onderzoek te verrichten naar de mogelijkheden de Stichting Peuterspeelzaalwerk Drimmelen (SPD) te laten fuseren met de kinderopvang. Het onderzoek is afgerond. Alle drie de partijen zijn bereid tot een harmonisatietraject teneinde het peuterspeelzaalwerk in de gemeente op een verantwoorde wijze overeind te houden. Toelichting: Inleiding De laatste jaren zijn er veel ontwikkelingen op het peuterspeelzaalwerk afgekomen. Eén van die ontwikkelingen is de door het Rijk voorgenomen harmonisering van voorzieningen voor kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar. Daartoe heeft het kabinet ingestemd met het wetsvoorstel Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE). Gemeenten krijgen de wettelijke verantwoordelijkheid om een goed voorschools aanbod te doen aan jonge kinderen met een taalachterstand. Hiertoe dient de kwaliteit van zowel peuterspeelzalen als kinderopvang aan dezelfde eisen te voldoen. In de gemeente Drimmelen speelt naast de genoemde landelijke ontwikkelingen een terugloop van het aantal peuters bij de peuterspeelzalen. Vanaf 2011 is er reeds een bezuiniging van ,- voor het peuterspeelzaalwerk doorgevoerd. De kwaliteitsverschillen tussen peuterspeelzaalwerk en kinderopvang zijn in onze gemeente klein en worden middels de toekenning van VVE-middelen (Voor- en Vroegschoolse Educatie) met ingang van 2011 én deze harmonisatie nog kleiner: doel is namelijk om met ingang van komend schooljaar op alle locaties VVE-programma s aan te bieden; gericht op kinderen met een taalachterstand. Aanleiding We constateren al jaren een aanzienlijke teruggang in het aantal peuters die de peuterspeelzalen bezoekt. Het aantal kinderen dat een kinderopvang bezoekt, stijgt daarentegen. De peuterspeelzaal wordt in de toekomst voor de gemeente een te dure

2 voorziening in relatie tot de subsidie en de ouderbijdrage die men ontvangt. De verschillen tussen beide instanties zijn steeds kleiner geworden. Ook in de kinderopvang wordt aandacht besteed aan taalontwikkeling; al dan niet in nauwe samenwerking met de peuterspeelzaal. Een logische stap is de SPD (Stichting Peuterspeelzaalwerk Drimmelen) te fuseren/ harmoniseren met de kinderopvang en er één kwalitatief goede voorziening van te maken. Met deze integratie wil de gemeente de kwaliteit van het peuterspeelzaalaanbod in de gemeente zoveel mogelijk behouden. Tevens maakt de harmonisatie het mogelijk een bezuiniging door te voeren op het peuterspeelzaalwerk, aangezien een aanzienlijk deel van de ouders straks een deel van de kosten via de belasting terug kan vragen. In bepaalde kernen werd er al intensief samengewerkt met kinderopvang, met name op de zgn. drieplusgroepen. Zowel de SPD als de kinderopvang zien de voordelen van een harmonisatie in. De Wet OKE maakt deze harmonisering mogelijk. In veel gemeenten is deze wet aangegrepen om beide voorzieningen samen te voegen. Wet OKE De ministerraad heeft in 2009 ingestemd met indiening van het wetsvoorstel Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (wet OKE) bij de Tweede Kamer. Hierin wordt aangestuurd op meer en betere voorschoolse educatie in de kinderopvang en peuterspeelzalen. Kinderen met een taalachterstand kunnen zo beter worden geholpen om die achterstand weg te werken. Peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen gaan hiervoor meer samenwerken. Het minimumniveau van de kwaliteitseisen aan peuterspeelzalen moet meer in lijn komen met die van de kinderopvang. De wet OKE trad in werking op 1 augustus Vanaf die datum kregen gemeenten dus de wettelijke verantwoordelijkheid om een goed voorschools aanbod te doen aan alle jonge kinderen met een taalachterstand. De gemeenten krijgen een inspanningsverplichting om bijvoorbeeld in samenwerking met de consultatiebureaus al deze kinderen te bereiken. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten ontwikkelt in samenwerking met het ministerie van OCW modellen voor samenwerking tussen peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen. Onderdeel van de wet is een landelijk kwaliteitskader voor peuterspeelzalen. Op een groep van maximaal 16 kinderen staan twee leidsters, waarvan minimaal één met een opleiding op SPW-3 niveau of gelijkwaardig. Als er voorschoolse educatie wordt gegeven, moeten er twee beroepskrachten zijn. De GGD houdt toezicht op de kwaliteitseisen in peuterspeelzalen. De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op de voorschoolse educatie. Het kabinet wil hiermee komen tot een sluitend systeem voor kinderopvang voor 0 4 jarigen. Binnen dit systeem kunnen taalachterstanden bij kinderen vroegtijdig worden onderkend en aangepakt. Doelen harmonisatiewet OKE: - voor alle kinderen kwalitatief goede opvang in peuterspeelzalen en kinderopvang, zodat ontwikkelingskansen van kinderen worden vergroot; - voor alle kinderen die het nodig hebben is een VVE aanbod beschikbaar; - betere samenwerking peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen; - kwaliteitseisen peuterspeelzalen meer in lijn met die van de kinderopvang. Onderzoek K2 Medio 2010 zijn we gestart met een onderzoek naar de mogelijkheden van een harmonisatie van het peuterspeelzaalwerk (PSZ-werk) met de kinderopvang (KO). De invoering van de Wet OKE maakt deze harmonisatie mogelijk. K2 Adviesbureau Jeugdvraagstukken begeleidt dit traject. In de werkgroep hebben naast de gemeente en K2, vanzelfsprekend ook de kinderopvangorganisaties Eskadee en De Roef en de Stichting Peuterspeelzalen Drimmelen (SPD) een rol. Adviesbureau K2 hebben we opdracht gegeven tot een onderzoek naar een

3 geïntegreerde voorziening van kinderopvang en peuterspeelzalen. In de oriëntatiefase heeft K2 een onderzoek verricht naar de meest passende kinderopvangpartner voor de peuterspeelzalen. Dit heeft geresulteerd in de adviesrapportage Harmonisatie peuterspeelzalen en kinderopvang gemeente Drimmelen, Fase 1; Onderzoek naar en advies over integratiepartners. Deze rapportage inclusief advies is in augustus 2010 door de betrokken partijen goedgekeurd. Deze is als bijlage bijgevoegd. In nauw overleg met SPD is gekozen aan te sluiten bij de KO-organisaties Eskadee en De Roef. Met name omdat in diverse kernen al nauw wordt samengewerkt, maar ook omdat beide partijen zowel qua bedrijfscultuur, pedagogische visie en beleid prima aansluiten bij SPD. Vervolgens heeft K2 samen met de werkgroep de contouren van de nieuwe organisatie verder uitgewerkt en geconcretiseerd. Er is een ontwerpplan opgesteld voor beide KOorganisaties en een stappenplan voor de verdere implementatie. De gemeente heeft een overeenkomst opgesteld teneinde (financiële) garanties te bieden aan de beide KOorganisaties na de harmonisatie met de SPD. Overeenkomst Bijgevoegde conceptovereenkomst is in nauw overleg met de betrokken partijen opgesteld, één ander binnen de financiële kaders van de gemeente. Kort samengevat de belangrijkste punten: De subsidie 2011 voor de Stichting Peuterspeelzalen Drimmelen, ad ,-, blijft voor 2011 ongewijzigd. Er volgt dus voor 2011 geen verlaging van dit bedrag na de datum van harmonisatie. Dit als stimulans de organisaties zo spoedig mogelijk te harmoniseren; Met ingang van 2012 zal de gemeente Drimmelen nog 5 jaar lang 60% subsidie van het huidige subsidiebedrag voor peuterspeelzaalwerk verstrekken, dus ,- per jaar (+ jaarlijkse indexering). Per saldo een bezuiniging van ,- per jaar, conform de KTD; De huur die de gemeente rekent voor de peuterspeelzaalruimten wordt de komende 2 jaar (vanaf het moment van harmonisatie) op het huidige niveau gehandhaafd (dus geen stijging, anders dan de gangbare indexering); Na 2 jaar vindt er een evaluatie van de harmonisatie plaats en zullen aan de hand daarvan de huurtarieven in nauw overleg met de betrokken organisaties opnieuw worden vastgesteld. Indien hiervoor financiële ruimte is, worden deze tarieven bijgesteld richting het niveau van de kinderopvang. Dit betreft vanzelfsprekend alleen de door de geméénte verhuurde ruimten aan de kinderopvang. Als alles volgens plan verloopt ondertekenen de bestuurders van SPD, ESKADEE, De Roef en de gemeente op 1 juli de overeenkomst harmonisatie (met daarin de uitgangspunten en afspraken). Financiële consequenties Voor 2010 ontvangt de SPD een subsidie van ,-. K2 heeft verschillende scenario s van de harmonisatie doorgerekend. Om te kunnen bepalen welk percentage van de ouders (klanten van SPD) straks in aanmerking komt voor een tegemoetkoming in de kinderopvangkosten via de belastingdienst, heeft K2 in het najaar van 2010 een vragenlijstenonderzoek onder de ouders uitgevoerd. Uit dit onderzoek blijkt dat in de onderzoeksperiode 75% van de responderende ouders in aanmerking komt voor een

4 tegemoetkoming in de kinderopvangkosten. Aangezien we bijvoorbeeld vanwege de crisis geen gegarandeerde uitspraken kunnen doen over het waarschijnlijke percentage ouders dat voor tegemoetkoming in aanmerking komt, hanteert K2 in de berekeningen vier percentages. Rekening houdend met deze marge én de mogelijkheden voor de KO om te bezuinigen danwel de ouderbijdrage van de peuteropvang te verhogen of bijvoorbeeld inkomensafhankelijk te maken, is het financiële risico van de harmonisatie voor zowel Eskadee als de Roef aanvaardbaar. De subsidie dient dan wel minimaal ,- te bedragen. Wel hebben we afgesproken dat we na twee jaar de huidige huurtarieven eventueel bijstellen als blijkt dat de harmonisatie financieel goed uitpakt. Over 5 jaar zal eventueel de subsidie worden bijgesteld op basis van de jaarcijfers van de KO. Vooralsnog heeft de harmonisatie een voordelig financieel effect voor de gemeente van ,- per jaar. De subsidie wordt m.i.v verlaagd van ,- naar ,-. Over twee jaar zullen de huuropbrengsten wellicht nog hoger worden. De gemeentelijke subsidie zal verdeeld worden over beide KO-organisaties op basis van werkelijke kosten. Het percentage voor de verdeling wordt op dit moment nog berekend door K2. Beide organisaties hebben aangegeven akkoord te gaan met een verdeling op deze basis. Nieuwe organisatie Alle betrokken partijen hebben de intentie uitgesproken om op korte termijn te willen harmoniseren. Concreet betekent dit dat de peuterspeelzalen opgenomen worden in de beide kinderopvang-organisaties. Er komt echter geen nieuwe organisatie, maar het peuterspeelzaalwerk wordt geïntegreerd in de kinderopvangorganisaties De Roef (in Lage Zwaluwe) en Eskadee (in de overige kernen). Vooralsnog betekent dit dat het peuterspeelzaalwerk een aparte unit (stichting) wordt binnen de structuur van de kinderopvangorganisaties. Dit is vooral administratief handiger teneinde zowel de inkomsten (ouderbijdrage én gemeentelijke subsidie) als ook de kosten van de peuteropvang inzichtelijk te houden. De gemeentelijke subsidie mag vanzelfsprekend alleen worden ingezet voor de peuteropvang, níet voor de KO. De werkzaamheden, als ook de rechten en plichten voor de peuterleidsters blijven gelijk, alleen onder een andere werkgever. De ambitie is om op termijn het peuterspeelzaalwerk volledig te integreren in de kinderdagopvang. Een belangrijke voorwaarde voor Stichting Peuterspeelzalen Drimmelen voor de harmonisatie is, naast continuïteit van haar pedagogische kwaliteit, de garantie voor behoud van werk voor het personeel van de peuterspeelzalen.alle personeel van de peuterspeelzalen gaat over naar de kinderopvangorganisaties, inclusief alle rechten en plichten. De medewerkers van Stichting Peuterspeelzalen Drimmelen zijn werkzaam onder de Cao Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening (WMD). De kinderopvangorganisaties hanteren de Cao Kinderopvang. De beide Cao s verschillen op enkele punten van elkaar. De verschillen zijn door de werkgroep in beeld gebracht. Aangezien dit een verandering voor het personeel betreft, moet de vakbond een sociaal plan opstellen in overleg met de directie van SPD. Vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers hebben een landelijk conceptsociaal plan voor overdracht van personeel van de Cao WMD naar de Cao Kinderopvang opgesteld. Door middel van dit sociaal plan trachten werkgevers- en werknemersorganisaties te komen tot evenwichtige afspraken bij overgang voor iedereen, waarin de overdracht van het personeel geregeld wordt. Verdere stappen Naast het sociaal plan zullen de kinderopvangorganisaties en SPD hun personeel z.s.m. informeren over wat er komende is. Zowel de kinderopvangorganisaties als SPD hebben de OR (ondernemingsraad) gedurende het traject steeds geïnformeerd over de voortgang van

5 de harmonisatie. Daarnaast moet de OR van de betrokken organisaties twee maanden voor de overnamedatum hun advies uitbrengen over organisatieplan en personeelsformatieplan (het ontwerpplan). Ook organisatorisch zal één en ander nog voorbereid moeten worden: het peuteraanbod na harmonisatie, de inplanning van de peuters (aanpassing groepsgrootte naar 14 kinderen), het informeren van de ouders, het aanpassen van de inschrijfformulieren en websites etc. Hier zal de komende weken door beide KO-organisaties hard aan gewerkt worden. In beide ontwerpplannen is een stappenplan opgenomen voor de verdere afwikkeling van de harmonisatie. Dit is met name een taak voor de drie betrokken organisaties. Burgemeester en wethouders van Drimmelen, drs. C. Smits Secretaris drs. G.L.C.M. de Kok Burgemeester

6 De raad van de gemeente Drimmelen; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 17 mei 2011 gelet op bijgevoegd voorstel en de overwegingen van het college; B e s l u i t : Instemmen met: De ondertekening van bijgevoegde overeenkomst tussen de gemeente, SPD en beide kinderopvangorganisaties, en daarmee met onder andere de hoogte van de gemeentelijke subsidie en de huurprijzen voor de komende jaren. Kennisnemen van bijgevoegde ontwerpplannen harmonisatie. Made, 30 juni de raad voornoemd, griffier voorzitter mr. M.J.N. Schetters-Schuurbiers drs. G.L.C.M. de Kok