Schouderprothese Anatomie van het schoudergewricht Slijtage van het schoudergewricht Bestandsnaam Pagina 2 van 7 Laatste wijziging Versienummer

Transcriptie

1 Schuderprthese

2 Schuderprthese Anatmie van het schudergewricht Het schudergewricht wrdt gevrmd dr de kp van de bvenarm (humerus) en het schuderblad (scapula), dat nder andere de km (glenid) vrmt. Het schudergewricht wrdt mslten dr het kapsel. De binnenbekleding van het kapsel prduceert gewrichtsvcht. Dit vcht zrgt vr veding en smering van de kraakbeenlaag van het gewricht. Het schuderdak (acrmin) is een deel van het schuderblad en vrmt met het sleutelbeen (clavicula) een gewrichtje (acrmi-claviculair gewricht). Er zijn diverse spieren die een functie hebben rndm het schudergewricht. De rtatrenmanchet bestaat uit 4 spieren (m.supraspinatus, m.infraspinatus, m.teres minr en m.subscapularis) die belangrijk zijn vr het ged functineren van het gewricht. Tussen de rtatrenmanchet en het schuderdak ligt een slijmbeurs (bursa subacrmiale). De stabiliteit van het schudergewricht wrdt verzrgd dr de btten, het labrum (kraakbenige buitenrand van de schuderkm), de banden (ligamenten), het kapsel en de spieren/pezen. Fig.1: btten van de schuder Fig.2: zijaanzicht van de schuder Slijtage van het schudergewricht Vaak is de rzaak van de slijtage van het schudergewricht nduidelijk, sms ntstaat het ten gevlge van een vreger drgemaakt letsel (zals bijvrbeeld een scheur van één f meerdere pezen, btbreuk, schuder uit de km), een infectie f een aut-immuun aandening zals reumatïde arthritis. Ten gevlge van de slijtage wrdt het gewricht vaak stijf en pijnlijk. De slijtage kan alleen de kp, f zwel de kp als de km betreffen. Het del van de peratie is m de pijn te verminderen. Dit wrdt bereikt dr de versleten delen te vervangen dr een prthese. De beweeglijkheid van de schuder is met een prthese nit meer zals vreger, wel blijft er in het algemeen, vldende beweeglijkheid ver vr het verrichten van uw dagelijkse activiteiten. Sms is het resultaat van de peratie niet wat u ervan gehpt had. Bespreekt u dit dan met uw behandelend rthpedisch chirurg. Bestandsnaam 5.2 PI Schuderprthese Pagina 2 van 7

3 Schuderprthesen Er bestaan verschillende typen schuderprthesen. Welk type schuderprthese vr u van tepassing is heeft uw rthpedisch chirurg met u besprken. Sms is het echter pas tijdens de peratie te bepalen welke prthese vr u het meest geschikt is. 1. Halve schuderprthese: hierbij wrdt alleen de kp van de bvenarm vervangen dr een prthese. Vr deze prthese kan wrden gekzen indien de km van het schudergewricht ng van gede kwaliteit is. 2. Ttale schuderprthese: hierbij wrdt zwel de kp van de bvenarm als de km vervangen dr een prthese. Vr deze prthese kan wrden gekzen indien zwel de kp als de km van het gewricht versleten zijn. 3. Reversed (mgekeerde) ttale schuderprthese (figuur 3): hierbij wrdt de km van het gewricht vervangen dr een blvrmige prthese. De kp van het gewricht wrdt vervangen dr een kmvrmige prthese. Vr deze prthese kan wrden gekzen indien de kwaliteit van de rtatrenmanchet nvldende is. De functie van deze spieren kan bij deze prthese (deels) wrden vergenmen dr de deltaspier (m.deltideus). Bij het vervangen van de kp van de bvenarm kan verder ng wrden gekzen vr een prthese znder steel (figuur 4), met een krte steel f met een lange steel (figuur 5). De resultaten van prtheses znder steel en met een lange steel zijn 2.5 jaar na plaatsing vergelijkbaar. Fig.3: reversed schuderprthese Fig.4: schuderprthese znder steel Fig.5: schuderprthese met lange steel In het algemeen bestaat de prthese uit metaal (titanium, cbalt-chrm), keramiek en/f kunststf (plyethyleen) dat speciaal vr medische tepassingen is ntwikkeld. De dr ns gebruikte prtheses hebben vlgens wetenschappelijke nderzeken een revisiepercentage van 4% na 7 jaar, hiernaast met bij ngeveer 4% van de patiënten bij wie alleen de schuderkp is vervangen binnen 7 jaar alsng de km k vervangen wrden. AVE Orthpedische Klinieken registreert (verplicht) alle peratiegegevens van de dr ns geplaatste prthesen in de Landelijke Registratie Orthpedische Implantaten (LROI) m de kwaliteit van nze peraties en prthesen te berdelen. Uiteraard gebeurt dit anniem. Mcht u hier bezwaar tegen hebben verzeken wij u ns dit te melden. Vr verdere infrmatie verwijzen wij naar: Bestandsnaam 5.2 PI Schuderprthese Pagina 3 van 7

4 Operatie Er wrdt een incisie gemaakt aan de vrzijde van de schuder. De pees van de m.subscapularis wrdt meestal drgenmen. De versleten kp van de schuder wrdt afgezaagd. De bvenarm wrdt verder vrbereid vr het kunnen plaatsen van de prthese. Indien ndzakelijk wrdt de km van het gewricht ntdaan van resterend kraakbeen en verder vrbereid vr het kunnen plaatsen van de prthese. Afhankelijk van de gekzen prthese wrdt deze met f znder btcement vastgezet. De pees van de m.subscapularis wrdt teruggehecht indien drgenmen en de wnd wrdt geslten met hechtingen f nietjes. Er wrdt een pleister en shulder-immbilizer (srt mitella) aangelegd. Vrbereiding Hulpmiddelen& zrg na ntslag: sms zijn hulpmiddelen ndig f is extra zrg ndig tijdens de revalidatieperide. Sms is na de pname ng wat langer verblijf in een revalidatie-instelling ndig (dit laatste dient u zelf te regelen en bekstigen). Bij al deze zaken kan een ergtherapeut u helpen. Wij adviseren u zich dr ns naar de ergtherapeut te laten verwijzen. Verdere infrmatie vindt u in de flder fysitherapie & ergtherapie die u is verstrekt. Medicatie & pleisters: vrafgaand aan de peratie heeft u een recept vr pijnstillers, pleisters en eventueel een maagbeschermer thuis gestuurd gekregen. Deze medicatie en pleisters dient u, samen met een dsje paracetaml, in huis te halen. Fysitherapie: het prtcl vr de nabehandeling is dr ns, samen met nder andere FysiCncept pgesteld. De fysitherapeuten van FysiCncept zullen vr de peratie cntact met u pnemen m de nabehandeling met u te bespreken. Indien de nabehandeling niet bij hen kan plaats vinden zullen zij u helpen bij het vinden van een ged alternatief. Rken: rken verhgt de kans p cmplicaties na elke peratie. Er is nder andere een verhgde kans p het ptreden van een infectie, wndhelingsstrnissen, het niet f vertraagd vastgreien van btten en algemene cmplicaties als een trmbsebeen, hart- f herseninfarct, lngntsteking etc. Elke week dat u, vrafgaand aan de peratie, niet rkt helpt m uw verhgde kans p cmplicaties te verminderen. Na 6-8 weken is het verhgde risic p cmplicaties met ngeveer 50% afgenmen. He langer u het rken staakt, he beter. Ok krtdurend stppen helpt dus m de verhgde kans p cmplicaties te verlagen. Wij adviseren u dan k dringend m uw uiterste best te den het rken (tijdelijk) te staken. Vraag z ndig uw huisarts m begeleiding. Anesthesie De anesthesilg van de betreffende peratielcatie zal, p krte termijn, een cnsult met u veren. Hierbij wrdt uw algehele gezndheid berdeeld. Sms is het ndig m gegevens bij andere behandelaars p te vragen en/f ng verdere nderzeken te verrichten. De anesthesilg bespreekt met u welke medicijnen u niet f juist wel met innemen vrafgaand aan de peratie en he lang u bepaalde medicatie vrafgaand aan de peratie dient te staken. De peratie vindt nder algehele narcse plaats. De dag van de peratie Eten/drinken: in principe mag u 6 uur vóór de peratie niet meer eten f drinken, met uitzndering van heldere vleistffen (water, thee, limnade) die u tt maximaal 2 uur vr de peratie ng mag drinken. Indien de anesthesilg een afwijkend advies heeft gegeven dient u zich aan die instructies te huden. Persnlijke verzrging: u mag het peratiegebied in de week vr de peratie niet meer scheren. Op de dag van de peratie met u zich niet meer insmeren met bdyltin.i.d. U mag geen nagellak, make-up, sieraden en cntactlenzen dragen. Zrg vr makkelijk zittende kleding. Medicatie: u neemt een dsje paracetaml, de dr ns vrgeschreven medicatie en de eventuele andere medicijnen die u gebruikt in riginele verpakking mee naar de peratielcatie. Bestandsnaam 5.2 PI Schuderprthese Pagina 4 van 7

5 Opname: u meldt zich p het afgesprken tijdstip p de peratielcatie.u wrdt begeleid naar een ruimte waar u zich kunt mkleden. Er wrdt een infuus ingebracht en u krijgt antibitica tegediend. De anesthesilg en rthpedisch chirurg kmen bij u langs. Operatie: u wrdt naar de peratiekamer gebracht alwaar u wrdt aangeslten p apparatuur die de hartslag, bleddruk en andere parameters registreren. Er vindt een laatste cntrle plaats met het hele peratieteam, waarna de verdving wrdt tegediend. Na de peratie: u wrdt naar de recvery gebracht, alwaar u dr gespecialiseerde verpleegkundigen wrdt gecntrleerd en verzrgd. Daar wrdt uw peratiepijn en eventueel ander ngemak zals misselijkheid met medicijnen behandeld. Meestal kmt de chirurg ng even langs m te vertellen he de peratie is verlpen. Ontslag: de ttale pnameduur bedraagt maximaal 3 dagen (2 nachten). Hierna gaat u met ntslag. Belp pname Dag 1 na de peratie: de bledwaarde (Hb) wrdt gecntrleerd; er wrdt een röntgenft van de schuder gemaakt; u wrdt uit bed gehaald en de revalidatie wrdt, nder leiding van de fysitherapeut, gestart; indien u (m gezndheidsredenen) in een ziekenhuis bent gepereerd verblijft u daar gedurende de hele pname. Indien u in een kliniek bent gepereerd wrdt u, met een taxi naar een revalidatielcatie vergebracht. sms gaat het z ged dat u niet langer pgenmen heft te blijven en al met ntslag gaat. Dag 2 na de peratie: dit is de laatste dag van uw pname. De revalidatie wrdt vrtgezet en u krijgt instructies mee vr thuis Nabehandeling Verver naar huis: dient u zelf te regelen. U met nder begeleiding naar huis en kunt niet zelf autrijden. Aangepast verver is niet ndig. Ok thuis heeft u de eerste nacht een begeleider ndig. Wndzrg: het verband en de eventuele pleister dienen 48 uur te blijven zitten, daarna mag u deze zelf verwijderen. Vaak prduceert de wnd de eerste dagen wat bled en/f wndvcht. Zlang dit het geval is plakt u een pleister ver de wnd. Duchen mag na 2 dagen f, als de wnd ng niet drg is, vanaf het mment dat deze wel drg is. In bad/zwemmen is na 14 dagen tegestaan. Medicatie: u gebruikt paracetaml 1000mg 4x per dag. Hiernaast mag u de vrgeschreven pijnstillers (i.h.a. diclfenac 50mg en xycdn 5mg) gebruiken p geleide van de pijn. Indien u k een maagbeschermer (pantzl 20mg) vrgeschreven hebt gekregen gebruikt u deze 1x per dag zlang u diclfenac gebruikt. Belastbaarheid: er dient vanaf de eerste dag na de peratie direct gestart te wrden met efenen. Na 2 weken zal de belasting geleidelijk wrden pgeverd. Het gebruik van de shulder-immbilizer wrdt na 4 weken geleidelijk afgebuwd. De ttale revalidatie tt het eindresultaat is bereikt duurt ngeveer 6-12 maanden. Autrijden mag u weer den p het mment dat u verantwrd kunt deelnemen aan het verkeer ( ndingreep kan maken). Fysitherapie: intensieve fysitherapeutische begeleiding is essentieel tijdens het revalidatieprces en begint, in ieder geval, de dag na de peratie. Verdere infrmatie vindt u in de flder fysitherapie & ergtherapie die u is verstrekt. Cntrle afspraak: er wrdt een pliklinische cntrle afspraak gemaakt vr ngeveer 2 weken na de peratie. De ntslagbrief die u hebt meegekregen dient u mee te nemen naar uw cntrle afspraak. Bestandsnaam 5.2 PI Schuderprthese Pagina 5 van 7

6 Cmplicaties: he slechter uw gezndheid, he grter de kans p cmplicaties. In de literatuur ver (reversed) schuderprthesilgie wrden cmplicatiepercentages tt 19% gerapprteerd; de meest vrkmende cmplicaties zijn: een nableding/bleduitstrting (0.5%), bledarmede (7%), infectie (0.1-5%), instabiliteit/lslating van de prthese (0.7%), stijf wrden van de schuder (frzen shulder), f letsel aan structuren rnd de schuder zals pezen/zenuwen/bledvaten; de wnd kan lang gevelig blijven; k kunnen er cmplicaties in andere rgaansystemen ptreden; infectie: de kans p een infectie is het grtst in de peride direct na de peratie. Via de bledbaan kunnen bacteriën elders uit het lichaam echter k later ng bij de prthese terecht kmen. Meld u uw tandarts/huisarts/specialist derhalve altijd dat bij u een kunstgewricht is geïmplanteerd, zeker als er mgelijk sprake is van een infectie. Tekmstige nderzeken/ingrepen: m de kans p een infectie van de prthese te minimaliseren dient U 2 tabletten augmentin 500/125mg te gebruiken 1 uur vrafgaand aan elk van de vlgende ingrepen: alle invasieve prcedures indien u een verminderde weerstand hebt; tandheelkundige ingrepen in geïnfecteerd gebied; cystscpie (kijknderzek van de blaas) als de urinekweek psitief is bij een symptmatische infectie; endscpie (kijknderzek/-peratie) in geïnfecteerd gebied; esfagscpische ingrepen (kijknderzek/-peratie via de slkdarm). Een recept hiervr dient u bij uw huisarts aan te vragen. Vliegveld: mdat de prthese (deels) uit metaal bestaat kunnen detectieprtjes p het vliegveld hierp reageren. Sped: redenen m met sped cntact p te nemen kunnen zijn: een nableding, nhudbare pijn en/f tekenen van infectie (krts, zwelling en/f uitvled van trebel vcht/pus). U kunt te allen tijde cntact pnemen via Tijdens kantruren wrdt u gehlpen dr een assistent. Z ndig wrdt een arts-assistent f medisch specialist ingeschakeld. s Avnds, s nachts en in het weekeind hrt u een meldtekst met een mbiel nummer dat u kunt bellen m cntact te krijgen met de dienstdende arts. Bestandsnaam 5.2 PI Schuderprthese Pagina 6 van 7

7 Literatuur 1. is/irlenbusch_whitepaper_2013.pdf 2. Berth & Pap. Stemless shulder prsthesis versus cnventinal anatmic shulder prsthesis in patients with stearthritis. A cmparisn f the functinal utcme after a minimum f tw years fllw-up. J Orthpaed Traumatl 2013: 14; p Griffin et al. Patient age is a factr in early utcmes after shulder arthrplasty. J Shulder Elbw Surg 2014: Jun 20; p Lee et al. Current Cncepts Review. The Musculskeletal Effects f Cigarette Smking. J Bne Jint Surg Am 2013; 95: p Mrris et al. Risk factrs fr periprsthetic infectin after reverse shulder arthrplasty. J Shulder Elbw Surg 2015; 24: p Randelli et al. Revisin reverse shulder arthrplasty in failed shulder arthrplasties fr rtatr cuff deficiency. Jints 2015; 3(1): p Richards et al. Patient and prcedure-specific risk factrs fr deep infectin after primary shulder arthrplasty. Clin Orthp Relat Res. 2014; 472(9): p Wall et al. Reverse Ttal Shulder Arthrplasty: A Review f Results Accrding t Etilgy. J Bne Jint Surg Am 2007; 89: p Gegevens kliniek AVE Orthpedische Klinieken Website: Huizermaatweg 400A 1276 LL Huizen (035) Wij zijn 24 uur per dag bereikbaar via Bestandsnaam 5.2 PI Schuderprthese Pagina 7 van 7