Respiratoire Revalidatie : Overwegingen bij selectie van patienten. Wim Janssens MD, PhD COPD en respiratoire revalidatie UZ-Gasthuisberg Leuven

Transcriptie

1 Respiratoire Revalidatie : Overwegingen bij selectie van patienten Wim Janssens MD, PhD COPD en respiratoire revalidatie UZ-Gasthuisberg Leuven

2 Inleiding Waarom respiratoire revalidatie Definitie van respiratoire revalidatie Wat verwachten van respiratoire revalidatie Economische aspecten Praktische implementatie van revalidatieprogramma

3 Waarom respiratoire revalidatie COPD = respiratoire aandoening - Expiratoire flow limitatie - Dynamische hyperinflatie - Gaswisselingstoornissen COPD = systemische aandoening - cardiovasculaire morbiditeit - type II diabetes - anemie - osteoporose - angst/depressie/slaapstoornissen - spierzwakte/decondiotionering

4 Waarom respiratoire revalidatie COPD ESW BODE index Celli et al. NEJM 2004

5 Waarom respiratoire revalidatie Patienten met COPD zijn erg inactief Pitta et al. AJRCCM 2001

6 Waarom respiratoire revalidatie VE (L/min) VO2 (L/min) Longcapciteit is niet volledig gebruikt tijdens inspanning Dagelijkse inspanningen zijn niet geassocieerd met veel ventilatie Bij COPD minder reserve en wordt inactiviteit een sociaal aanvaard mechanisme. Dit leidt evenwel tot verdere deconditionering

7 Modified from Cooper AJM 2006 Waarom respiratoire revalidatie 1. Smoking 4. Depression Tachypnea Airflow obstruction Ventilatory requirement 3. exacerbations Anxiety Air trapping Skeletal muscle abnormalities Hyperinflation Deconditioning Dyspnea Reduced exercise capacity Morbidity Poor health-related quality of life 2. Inactivity

8 1. Smoking Waarom respiratoire revalidatie ESW 1 (% of value at age 25) Smoked and susceptible to its effects Disability Death Age (years) Never smoked or not susceptible to smoke Stopped at 45 Stopped at 65

9 2. Inactiviteit Waarom respiratoire revalidatie Mortality (Probability Survival) High Moderate Low Very Low Years Very low: zittend werk, geen fysieke activiteit tijdens vrije tijd Low: minder dan 2 uur per week lichte activiteit. Garcia-Aymerich Thorax 2006

10 3. Exacerbations Waarom respiratoire revalidatie 1.0 Survival rate 84% 78% 70% 64% % Days post exacerbation TORCH trial: 3 year mortality = 15% Almagro et al. Chest 2002

11 4. Depression Waarom respiratoire revalidatie Survival rate % 78% 70% 64% 56% Normale gemoedstoestand Licht depressief Ernstig depressief Days post exacerbation Prevalentie 44% bij COPD opname voor exacerbatie Almagro et al. Chest 2002 Ng et al. Arch Int Med 2007

12 Respiratoire revalidatie Waarom respiratoire revalidatie Definitie van respiratoire revalidatie Wat verwachten van respiratoire revalidatie Economische aspecten Praktische implementatie van revalidatieprogramma

13 Definitie ERS-ATS 2006 Respiratoire revalidatie is een bewezen, multi-disciplinare en omvattende interventie gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde activiteiten van het dagelijks leven Revalidatie is geïntegreerd in de individuele behandeling van patienten en is erop gericht om de symptomen te verminderen, de functionele status en 'participatie' te verbeteren en de medische consumptie te beperken. Revalidatie doet dit door de systemische consequenties van de aandoening aan te pakken

14 Definitie ERS-ATS 2006 Respiratoire revalidatie is een bewezen, multi-disciplinare en omvattende interventie gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde activiteiten van het dagelijks leven Revalidatie is geïntegreerd in de individuele behandeling van patienten en is erop gericht om de symptomen te verminderen, de functionele status en 'participatie' te verbeteren en de medische consumptie te beperken. Revalidatie doet dit door de systemische consequenties van de aandoening aan te pakken

15 Revalidatie, multidisciplinair! Longarts Onderzoekers Huisarts Patiënt Sociaal werker Kinesitherapeut Verpleegkundige Ergotherapeut Diëtiste Psychologe

16 Revalidatie, multidisciplinair! In welke mate denkt u dat de volgende disciplinie heeft bijgedragen tot het algemene effect van uw revalidatieprogramma? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Arts Training Psycholoog Sociaal werk Ergotherap. Dieetist Geenszins Niet Een beetje Veel Erg veel Troosters ATS 2004

17 Respiratoire revalidatie Waarom respiratoire revalidatie Definitie van respiratoire revalidatie Wat verwachten van respiratoire revalidatie Economische aspecten Praktische implementatie van revalidatieprogramma

18 Doelstellingen respiratoire revalidatie? Revalidatie: verbetering van inspanningscapaciteit!!! MCID Troosters et al. AJRCCM 2005

19 Doelstellingen respiratoire revalidatie? Revalidatie: Vermindering risico op exacerbatie!!! Na opname voor AE Na ziekenhuisopnames Risk for unplanned admissions Behnke (14/12; 18 months) Man (20/21; 3 months) Murphy (13/13; 6 months) Overall (47/46) Favors Rehab Favors UC Puhan Respir Res 2005

20 Doelstellingen respiratoire revalidatie? Revalidatie: Verbetering van levenskwaliteit!!! HRQoL (MCID) 3 2 MCID 0 ambulant thuis hospitalisatie medicatie >18months Follow-up (Wks) Troosters et al.ajrccm 2005

21 Doelstellingen respiratoire revalidatie? Resultaten respiratoire revalidatie Leuven MWD 50 QF 20 CRDQ Pre 3months 6months 12months

22 Doelstellingen respiratoire revalidatie? Resultaten Leuven: verminderd aantal exacerbaties n opnames # * Control (n 74) Rehabilitation (n =55) # p=0.06 *p< Jaar na revalidatie unpublished results

23 Doelstellingen respiratoire revalidatie? Resultaten Leuven: verbetering overleving? Survival (%) 100 Geen revalidatie (n=74) Revalidatie (n=55) Time (years) unpublished results

24 Respiratoire revalidatie Waarom respiratoire revalidatie Definitie van respiratoire revalidatie Wat verwachten van respiratoire revalidatie Economische aspecten Praktische implementatie van revalidatieprogramma

25 Economische aspecten respiratoire revalidatie % Budget gezondheid / Bruto Nationaal Product US Germany France The Netherlands Spain UK Belgie : 8.6 % BNP Halpin D, Proc Am Thorac Soc, 2006

26 Economische aspecten respiratoire revalidatie Kosten COPD in U.K. andere zorgen 6 % Ambulante zorgen 16% Hospitalisatie 54% Medicatie 16% Zuurstof 3% Onderzoeken 5 % Halpin D, Proc Am Thorac Soc, 2006

27 Economische aspecten respiratoire revalidatie Controls Rehabilitation Aantal patienten Hospitalisaties Respiratoir totaal Aantal dagen in hosp. Respiratoir totaal Dagen per hospitalisatie Consultatie huisarts ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± P<0.05 * * * * 0.1 * Griffiths et al. Lancet 2000

28 Economische aspecten respiratoire revalidatie QALY: quality adjusted life year aantal levensjaren winst door een behandeling x een aanpassing volgens levenskwaliteit 0 (= dood) 1 (perfect gezond) Cost-utility analysis: kosten-baten analyse waarbij de kosten van een behandeling worden afgewogen tegen de winst in Qaly Incremental Cost/utility ratio revalidatie: Kosten revalidatie Kosten standaard zorgen Qaly revalidatie Qaly standaard zorgen Revalidatie = / qaly Heupoperatie= / qaly CABG= / qaly Hemodialyse = / qaly B blokker Hypertensie = /qaly Interferon MS= / qaly Griffiths et al. Thorax 2001

29 Economische aspecten respiratoire revalidatie Resultaten respiratoire revalidatie Leuven 3 2,5 2 1,5 1 0, AB courses 0 GP visits 0 ADD Pre 6 months 12 months 18 months

30 Economische aspecten respiratoire revalidatie Total Cost ($) Inpatient Goldstein Lancet 1994 Outpatient Belgium Outpatient Troosters AJM 2000 Home Strijbos, chest MWD (m)

31 Kosten-baten analyse Leuven N=494 met 1 jaar follow-up Gemiddeld 46 sessies per pt aan 86 Euro/sessie Totale uitgave : Euro Gemiddeld : minder hospitalisatiedagen aan 520 Euro/ dag Totale inkomsten : Euro Reele kosten: Euro = Euro/pt Kosten voor MICD ( 10pts on CRDQ ) 1574 Euro x 10/13 = Euro/patient/jaar

32 Respiratoire revalidatie Waarom respiratoire revalidatie Definitie van respiratoire revalidatie Wat verwachten van respiratoire revalidatie Economische aspecten Praktische implementatie van revalidatieprogramma

33 Respiratoire Revalidatie: Wie? Respiratoire revalidatie is een bewezen, multi-disciplinare en omvattende interventie gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde activiteiten van het dagelijks leven Revalidatie is geïntegreerd in de individuele behandeling van patienten en is erop gericht om de symptomen te verminderen, de functionele status en 'participatie' te verbeteren en de medische consumptie te beperken. Revalidatie doet dit door de systemische consequenties van de aandoening aan te pakken Dus niet enkel COPD patienten (meest frequent)

34 Respiratoire revalidatie: Waar? 1e Lijn Satellite 2e Lijn Revalidatiecentrum (3e lijn) 1e lijn: Patiënt met mild of weinig gecompliceerd COPD onder Specifieke nomenclatuur (epathologie) 2e lijn: Patiënt met weinig gecompliceerd COPD onder Specifieke K-nomenclatuur 3e lijn: Revalidatiecentrum: Patiënt met ernstig of gecompliceerd COPD onder conventie Respiratoire revalidatie FEV1 of TL,CO < 50%pred met beperkte levenskwaliteit, inspanningsvermogen, spierkracht

35 Respiratoire revalidatie: Waar? UZ Gent UZ Leuven CHU Sart-Tilman CH St-Ode Centra met conventie

36 Respiratoire revalidatie: Hoe?

37 Besluit Respiratoire revalidatie is een (kosten-)effectieve aanvulling van de behandeling van symptomatische patienten met chronische longaandoeningen Revalidatieprogramma's zijn multidisciplinair en richten zich essentieel op de 'niet respiratoire' problemen bij de patiënt. Aangetoonde effecten zijn een verbeterd inspanningsvermogen, betere levenskwaliteit en symptomen, verbeterde gemoedstoestand, en gereduceerde medische consumptie

38 Met dank aan team respiratoire revalidatie UZ- Leuven Marc Decramer MD PhD Rik Gosselink PhD, Thierry Troosters PhD Veronica Barbier, Iris Coosemans, Ilse Muylaert, Valerie Robesyn Dirk Delva, Paul Batens, Linda Stans Geert Celis, Rina Droogmans Chris Burtin, Daniel Langer Antoine Fremault MD, Francois Beaucage MD