Gemeente Eindhoven. Uitvoeringsprogramma. Participatiebudget

Transcriptie

1 A Gemeente Eindhoven Uitvoeringsprogramma Participatiebudget 2011

2 Uitvoeringsprogramma Participatiebudget 2009 Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Sectoren: - Werk - Strategie - Mens & Maatschappij - Economie & Cultuur / Economische Zaken & Arbeidsmarkt Datum Mei 2011 gemeente Eindhoven

3 Uitvoeringsprogramma Participatiebudget CONCEPT Inhoudsopgave Inhoudsopgave INLEIDING KADER PRIORITERING Werk staat voorop Zoveel mogelijk inburgeringsplichtigen (BPI) een aanbod Meer maatwerk in het kader van educatie voor personen met een inkomen tot 110% WML VERDELING BUDGET Werkdeel Inburgeringdeel Educatiedeel MONITORING RESULTATEN OP BASIS VAN PARTICIPATIELADDER VAN TOETSINGSCOMMISSIE PARTICIPATIEBUDGET NAAR ADVIESCOMMISSIE PARTICIPATIEBUDGET VERANTWOORDING BUDGET TOETSINGSKADER PARTICIPATIEBUDGET FINANCIEEL OVERZICHT 2010 EN PARTICIPATIEBUDGET PARTICIPATIEBUDGET REALISATIE gemeente Eindhoven 3

4 4.1 ALGEMEEN OVERZICHT RESULTATEN WERK Trajecten Flankerend beleid Evaluatie trajecten RESULTATEN INBURGERING RESULTATEN EDUCATIE PARTICIPATIETRAJECTEN TRAJECTEN TEN LASTE VAN WERKDEEL Inzet budget 2011 ten opzichte van Uitbesteding: dit doen we niet meer of stopt in Hulpverlening en welzijnsactiviteiten worden niet meer gefinancierd uit het Participatiebudget Inbesteding: minder geld,dus minder casemanagers / uitvoerders Planning en realisatie Nieuwe instroom: Werkleerbedrijf Zittend bestand: PB-bureau Sector Werk in de Krachtwijken Hoog opgeleide vluchtelingen Projecten met werkgevers en het Servicepunt Leren & Werken Sociale activering Zorgcliënten TRAJECTEN TEN LASTE VAN INBURGERINGSDEEL TRAJECTEN TEN LASTE VAN EDUCATIEDEEL SAMENWERKING gemeente Eindhoven

5 5.5 OVERZICHT PARTICIPATIETRAJECTEN PARTICIPATIEBUDGET KORTE VOORUITBLIK BUDGET KOMENDE JAREN WERKEN NAAR VERMOGEN / 1 REGELING ONDERKANT ARBEIDSMARKT...46 Bijlage I: Lijst van gebruikte afkortingen Bijlage 2: Overzicht voorstellen Toetsingscommissie P-budget Bijlage 3: Realisatie uitvoeringsprogramma W-deel Bijlage 4: Evaluatie trajecten Uitvoeringsprogramma werkdeel gemeente Eindhoven 5

6 1 Inleiding Voor u ligt het uitvoeringsprogramma Het programma is opgesteld in samenwerking met de diverse sectoren van de gemeente. De opgave om tot een financiële reductie te komen van de omvang van het programma was geen eenvoudige. Maar de betrokken sectoren hebben hier aan bijgedragen waardoor lopende initiatieven met een toekenning vanuit de toetsingscommissie (weliswaar in geringere omvang) doorgang kunnen hebben. Ook door een andere of slimmere inzet van middelen zijn we van mening meer met minder te kunnen doen. Het geld is minder, maar de ambities niet! Het doel van het Participatiebudget is om personen te laten participeren in de Eindhovense samenleving. Bij voorkeur door betaalde arbeid, maar dat kan ook door maatschappelijke participatie. Met het budget zorgen we dat personen gaan participeren door deelname aan een traject in het kader van werk, activering, inburgering of educatie. Prioritering Participatiebudget 2011 Op 8 februari 2011 is de nota Prioritering Participatiebudget 2011 vastgesteld door de Raad. Dit was het vervolg op het in maart 2009 vastgesteld visiestuk Een pakket op maat. Voor iedereen die gaat participeren. Aanleiding voor herijking van het kader was dat het te besteden budget in 2011 minder omvangrijk is dan voorgaande jaren. Dit heeft er dan ook toe geleid dat de raad een keuze heeft gemaakt op welke wijze het budget ingezet gaat worden. Na vaststelling van de nota Prioritering Participatiebudget 2011 kan nu het uitvoeringsprogramma opgesteld en vastgesteld worden. Werkend aan morgen Het Coalitieakkoord Werken aan Morgen is nader uitgewerkt in het Coalitieprogramma Werkend aan morgen. Belangrijke punten hieruit zijn, dat alle Eindhovenaren mee moeten doen en dat werk de allerbeste wijze is hiervoor. Indien werk nog een brug te ver is, kan sociale activering bijdragen aan participatie, bij voorkeur als opmaat naar betaald werk. Ook is extra aandacht gevraagd voor voortzetting van re-integratie in de krachtwijken. In het programma zijn de aandachtspunten uit het Coalitieakkoord meegenomen. Structureel 7,5 mln minder bijstandsuitgaven in 2014 In het kader van de bezuinigingen heeft het college de volgende ambitie vastgesteld: 6 gemeente Eindhoven

7 -over 4 jaar 10% minder bijstandsafhankelijkheid in Eindhoven -jaarlijks 1,9 miljoen minder bijstandsuitgaven, oplopend tot 7,5 miljoen structureel in effectiviteit in besteding re-integratiemiddelen 50% beter -balans rechten-plichten in Eindhovense sociale zekerheid meer in evenwicht. Om bovenstaande ambitie te kunnen verwezenlijken is het werkdeel van het Participatiebudget meer dan hard nodig om te zorgen dat klanten zo snel mogelijk uitstromen naar werk / geen aanspraak hoeven te maken op bijstand. Om met minder middelen toch meer te kunnen doen worden zaken anders ingeregeld. Zo zal bijvoorbeeld meer ingezet worden op het bieden van maatwerk via inkoop bij het PB-bureau (paragraaf 5.1.3), zal de Ergon opdracht krijgen om voor hetzelfde budget als 2010 een extra aanbod te ontwikkelen naast Trabajo en de Arbeidspool voor nieuwe klanten om te voorkomen dat deze langdurig op bijstand aangewezen worden (paragraaf 5.1.4) en zullen de casemanagers van de Sector Werk meer zelf gaan doen en ook collectief zaken op gaan pakken. In 2012 de helft minder Participatiebudget werkdeel dan in 2011 Recentelijk zijn de contouren van de nieuwe Wet werken naar vermogen (WWnV) gepubliceerd inclusief de financiële gevolgen. De verwachting is dat het participatiebudget voor 2012 met de helft afneemt. Dit in tegenstelling tot de eerdere prognoses, waarbij we nog van kwart uitgingen. Dit hangt allemaal samen met de nieuwe wet Werken naar Vermogen (WWnV). Het College en de Raad zullen dus ingrijpende keuzes moeten gaan maken over de inzet van het budget. De voorbereidingen in het kader van de Wet werken naar vermogen zijn reeds in gang gezet. Alle inburgeraars (van het BPI bestand) alsnog een aanbod Ook het deel voor inburgering is meer dan hard nodig om de ambitie van de Raad te kunnen verwezenlijken. Een groot deel van het BPI bestand heeft nog geen inburgeringstraject gevolgd en alles wordt op alles gezet om de komende 2 jaren zoveel mogelijk personen alsnog te laten inburgeren, voordat het Rijk de kraan in het kader van inburgering echt dicht draait (2014). We krijgen in 2013 nog wel geld, maar vooral voor de lopende trajecten. gemeente Eindhoven 7

8 Evaluatie 2010 Om de inzet van het budget voor 2011 te kunnen bepalen is het belangrijk om de resultaten over 2010 mee te nemen. Deze maken dan ook onderdeel uit van dit uitvoeringsprogramma. Wet werken naar vermogen Vanaf 2013 zal de Wet werken naar vermogen (WWVN) van kracht gaan. Dit betreft een stelselwijziging in Sociale Zekerheidsland. Met de intrede van de wet worden delen van de doelgroepen WSW en Wajong ook onder deze wet gebracht waarmee de Minister wil komen tot één regling voor personen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Iedere persoon krijgt een loonwaarde toegekend en voor het deel dat personen geen loonwaarde vertegenwoordigen, wordt (aanvullende) bijstand verstrekt. Deze wet gaat gepaard met enorme bezuinigingen waardoor de ruimte die overblijft om vrij te besteden aan re-integratie zeer beperkt zal worden. Donderdag 21 april is er een concept bestuursakkoord afgesloten. We zijn aan slag om de gevolgen van deze wet te bestuderen en de gevolgen hiervan voor Eindhoven. Namens de Toetsingscommissie Participatiebudget, Sectorhoofden Strategie, Economie & Cultuur, Mens & Maatschappij en Werk 8 gemeente Eindhoven

9 2 Kader 2.1 Prioritering Werk staat voorop Werk staat voorop, liefst direct of anders zo snel mogelijk. Indien er problemen zijn die duurzaam werken verstoren, wordt dit flankerend opgepakt: problemen worden niet (meer) bovengeschikt gemaakt aan het (weer gaan) werk(en). Educatie wordt ingezet om een plek te krijgen of behouden op de arbeidsmarkt. Ook inburgering wordt, naast de wettelijke doelgroepen, in het kader van participatie bezien. In het kader van inburgering zijn tevens prioritaire doelgroepen benoemd om de beperkte budgetten die er nu nog zijn zo optimaal mogelijk in te zetten met een zo n groot mogelijk maatschappelijk rendement. Voor wat betreft de aanwending van het Participatiebudget is het belangrijk: om te blijven investeren in mensen op alle relevante treden van de participatieladder (treden 1, 2, 3, 4 en 5); om de uitstroom uit de uitkering te vergroten; belangrijk voor de cliënten en belangrijk voor het terugdringen van het tekort op Inkomensbudget (BUIG het budget waarvan de uitkeringen worden betaald, laat voor 2011 een tekort zien, hiervoor is reeds een reservering in de gemeentelijke begroting ingeboekt). De combinatie van bovenstaande 2 punten leidt tot het uitgangspunt: op alle relevante treden van de participatieladder gaat de meeste aandacht en Participatiebudget naar cliënten, die in potentie kunnen uitstromen naar werk (die komen dus op alle genoemde treden voor). Op alle relevante treden van de participatieladder staat een reëel perspectief op arbeid centraal. Grofweg kunnen we in dat kader onze cliënten op 4 manieren van dienst zijn: 1. Met relatief korte trajecten (scholing, leer-werktrajecten, loonkostensubsidie, enzovoort), gericht op uitstroom naar werk op relatief korte termijn, tegen relatief lage kosten. gemeente Eindhoven 9

10 2. Met langere trajecten ( langduriger loonkostensubsidies, projecten in samenwerking met werkgevers), gericht op uitstroom naar werk op iets langere termijn, tegen relatief hoge kosten. 3. Met een activeringsaanbod, primair gericht op maatschappelijke participatie en hooguit secundair op uitstroom, in voorkomende gevallen in combinatie met trajecten van reclassering, dak- en thuislozenzorg, verslavingszorg. 4. Met flankerend beleid (schuldhulpverlening, kinderopvang, enzovoort). Er wordt dus uitgegaan van de mogelijkheden tot groei bij mensen. Het inzicht in groeimogelijkheden en het meten van de resultaten vindt plaats aan de hand van de participatieladder. In het kader van inburgering verdwijnt de rol van gemeenten. De verantwoordelijk komt nog meer bij de inburgeraar zelf te liggen. De verwachting is dat de wetswijziging per 2014 in zal gaan. De raad heeft er voor gekozen om het zogenaamde BPI-bestand (vastgesteld statisch bestand van personen die potentiel inburgeringsplichtig zijn met een inburgeringsplicht) zoveel mogelijk van een aanbod te voorzien. Gezien de budgettaire kant, is gekozen om prioritaire doelgroepen vast te stellen. Ook zal, waar mogelijk, gebruik worden gemaakt van de mogelijkheid om personen te ontheffen van de inburgeringsplicht Zoveel mogelijk inburgeringsplichtigen (BPI) een aanbod In het kader van inburgering verdwijnt de rol van gemeenten. De verantwoordelijk komt nog meer bij de inburgeraar zelf te liggen. De verwachting is dat de wetswijziging per 2013 in zal gaan. De raad heeft er voor gekozen om het zogenaamde BPI-bestand (vastgesteld statisch bestand van personen die potentiel inburgeringsplichtig zijn) zoveel mogelijk van een aanbod te voorzien. Gezien de budgettaire kant, is gekozen om prioritaire doelgroepen vast te stellen. Ook zal, waar mogelijk, gebruik worden gemaakt van de mogelijkheid om personen te ontheffen van de inburgeringsplicht. 10 gemeente Eindhoven

11 2.1.3 Meer maatwerk in het kader van educatie voor personen met een inkomen tot 110% WML In het kader van de educatie geldt nog steeds de verplichte winkelnering bij een ROC. Er zal een start gemaakt gaan worden in 2011 richting meer maatwerk. Daarmee wordt bedoeld dat de inzet van educatie meer bij dient te dragen aan de participatie van personen. Gezien de slinkende budgetten zal voorrang worden gegeven aan personen met een inkomen tot 110% WML. Deze groep heeft immers minder financiële mogelijkheden om zelf onderwijs te bekostigen. 2.2 Verdeling budget Werkdeel De raad heeft gekozen voor de volgende verdeling van het Participatiebudget voor het onderdeel Werkdeel - 20% voor mensen met een korte afstand tot de arbeidsmarkt (< 6 maanden) - 50% voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt (> 6 maanden) - 20% voor sociale activering voor mensen zonder direct perspectief op de arbeidsmarkt - 10 % voor flankerend beleid ter bevordering van arbeidsparticipatie Inburgeringdeel De gemeente heeft vanaf 2013 geen rol meer in het kader van inburgering. Inburgering zal dan ook niet meer gefinancierd worden vanuit het Rijk. Voor nu heeft de Raad gekozen om het (resterende) BPI bestand alsnog van een aanbod te voorzien. Dat was in het Raadsvoorstel scenario 3. In dit scenario zouden de kosten voor 2011 het budget voor inburgering met ½ miljoen overschrijden. Daarom is gekozen voor prioritaire doelgroepen en zal in september 2011 een evaluatie van de stand van zaken over de voorgaande periode worden uitgevoerd. Op basis van die ervaringsgegevens kan dan een goede indicatie gegeven worden van de kosten en wat binnen het beschikbare budget voor 2011 en 2012 past. gemeente Eindhoven 11

12 In maart is in de nieuwsbrief van het ministerie van Binnenlandse Zaken een indicatief bedrag voor inburgering 2012 vermeld, dat betreft: (in tegenstelling tot in 2010) Educatiedeel Op het Educatiedeel is ook (wederom) een korting toegepast. Deze korting zal niet gecompenseerd worden uit andere budgetten. Het beschikbare budget zal conform de verplichte winkelnering volledig ingezet worden bij het ROC. 2.3 Monitoring resultaten op basis van Participatieladder De gemeenteraad krijgt jaarlijks een evaluatie aangeboden waarin inzichtelijk wordt gemaakt hoe de uitstroom is per trede van de ladder ten opzichte van het totale bestand, van welke trajecten deze personen gebruik hebben gemaakt en wat de effectiviteit is van de ingezette trajecten. Zie hiervoor hoofdstuk 4. De resultaten van de inzet van het participatiebudget zullen gemeten worden met behulp van de participatieladder. De klanten van de sector Werk worden allemaal op de ladder geplaatst. Dit proces is nu nagenoeg afgerond en op dit moment vindt de controle plaats op de juistheid van de registratie. Wanneer nog enkele controles zijn afgerond kunnen we zeggen dat we een goede basis hebben gelegd voor de monitoring. De zogenaamde participatieladder geeft een kwantitatief overzicht van het aantal klanten en de daarbij behorende gemaakte bewegingen op de ladder. Het gaat hierbij om de resultaten die gehaald en of personen een trede hoger zijn gekomen. Uiteindelijk doel is uitstroom uit de uitkering door werkaanvaarding of terugkeer naar onderwijs (bij jongeren). Daarnaast is het belangrijk om de resultaten van de trajecten te meten en of deze trajecten kwalitatief voldoen om de resultaten te kunnen halen. Dus enerzijds is het belangrijk om te weten welke resultaten op persoonsniveau zijn gehaald (de participatieladder) en anderzijds is het belangrijk om de ingekochte trajecten te monitoren en de kwaliteit hiervan te meten. 12 gemeente Eindhoven

13 Volledigheidshalve staat de participatieladder hieronder afgebeeld. Links staan de 6 treden en in de rechterkolom staat een aantal voorbeelden die bedoeld zijn om de trede toe te lichten. In de bijlage van deze notitie vindt u een uitgebreidere toelichting op de treden. De participatieladder Treden Enkele voorbeelden per trede (niet uitputtend) 6. Economisch zelfst. Aanbod is afgerond: economisch zelfstandig zoals betaald werk, Studie (WSF/BBL) 5. Betaald werk met ondersteuning Van werk naar werk / Opleiding of Inburgering naast werk / WSW 4. Onbetaald werk Vrijwilligerswerk /duale inb.trajecten met werkcomponent / BOL-opl 3. Deelname georganiseerde activiteiten Participatieaanbod zonder werkcomponent/ sport in teamverband 2. Sociale contacten buiten de deur Mantelzorg voor niet-huisgenoten / contact met buurtbewoners 1. Geïsoleerd Nauwelijks contacten buiten deur / mantelzorg huisgenoten 2.4 Van Toetsingscommissie participatiebudget naar Adviescommissie participatiebudget In opdracht van het (voormalige) college is de Toetsingscommissie Participatiebudget opgericht. Deze commissie bestaat uit de sectorhoofden van de 4 sectoren: Strategie, Mens & Maatschappij, Economie & Cultuur en Werk. De toetsingscommissie kwam in 2010 maandelijks bij elkaar. In bijlage 2 staat het overzicht van de tot op heden geaccordeerde voorstellen. In augustus 2010 is er een pas op de plaats gemaakt met het toetsen / toekennen van nieuwe voorstellen omdat op de bestedingen een rem gezet moest worden teneinde het budget 2010 niet te overschrijden. Daar zijn we ook in geslaagd. De frequentie van de toetsingscommissie kan in 2011 omlaag. Er is geen financiële ruimte om nieuwe besluiten te nemen. Wel is het belangrijk om de afstemming te houden tussen de sectoren om verbindingen te blijven leggen tussen de aanpalende beleidsvelden en om de samenwerking rondom de klant goed vorm te (blijven) geven. In dit kader is het wellicht logisch om de naam te wijzigen in adviescommissie omdat de toetsingsfunctie niet meer van toepassing is. gemeente Eindhoven 13

14 2.5 Verantwoording budget De inzet van het participatiebudget is gekoppeld aan verantwoordingseisen opgesteld door het Ministerie. Eén van de belangrijkste eisen is dat het besteedde geld terug te leiden is naar personen. Het is weliswaar mogelijk om een bedrag aan een project toe te kennen, maar dan toch geldt de eis dat achteraf rekenschap plaatsvindt over de kosten per persoon in de vorm van een trajectprijs. Bij inbesteding moet inzichtelijk zijn dat de medewerker bekostigd is uit het participatiebudget, dat de desbetreffende persoon geen wettelijke taken uitvoert in het kader van de bijstand en dat de diensten ten goede komen aan het bevorderen van participatie (uitvoeringskosten gericht op re-integratie van personen). Voor wettelijke taken behoort de gemeente het uitvoeringsbudget aan te wenden. 2.6 Toetsingskader participatiebudget Om onbedoelde onrechtmatige bestedingen te voorkomen is het noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de begroting sluitend is aan het einde van het jaar en de gelden rechtmatig zijn besteed. Voor het borgen van het voornoemde is het zogeheten Toetsingskader Participatiebudget opgesteld. Op basis van deze richtlijn beoordeelt de adviescommissie de projectvoorstellen en neemt de Toetsingscommissie Participatiebudget het definitieve besluit. Het kader is ongewijzigd. 14 gemeente Eindhoven

15 3 Financieel overzicht 2010 en Participatiebudget 2010 Toegekend budget Werkdeel Toegekend budget Inburgering Meeneemregeling 2009 naar Beschikbaar P-budget Inhuur/caseload P-budget (inbesteding) Projecten P-budget (uitbesteding) Realisatie P-budget Beschikbaar P-budget Realisatie P-budget Meeneemregeling 2010 naar Voor het educatiedeel betreft nog steeds de verplichte winkelnering bij het ROC. Het budget 2010 is volledig besteed bij het ROC Eindhoven ( ). Pas op de plaats Gezien de voortvarendheid van de bestedingen in 2010 (ten opzichte van de voorgaande jaren) is er na de zomer door de Sector Werk een pas op de plaats gemaakt met het inzetten van re-integratietrajecten. Indien het bestedingspatroon was voortgezet dan hadden we voor het W-deel te maken gehad met een forse overschrijding. gemeente Eindhoven 15

16 We zijn van mening dat de klant hier geen hinder van heeft ondervonden omdat lopende trajecten niet zijn stopgezet. Het ging met name om de inzet van nieuwe trajecten. Hierbij zijn de volgende acties toegepast: - Er zijn afspraken gemaakt om trajecten korter / goedkoper uit te voeren - Er is selectiever gekeken naar de inzet van trajecten en met name van vervolgtrajecten (is er werk of participatieperspectief) - Selectievere inzet op trajecten gericht op arbeid en activering: trajecten die niet primair hierop gericht zijn, zijn niet meer ingezet (zoals hulpverlening, woonbegeleiding) Door deze ingrepen is dus enerzijds gezorgd dat het budget niet overschreden is en anderzijds dat er zelfs nog een reserve is ontstaan die ingezet kan worden ten behoeve van de participatie van klanten in Het besteedbare budget werkdeel gaat van 33 mln. in 2010 naar 27 mln. in Nog steeds een flinke uitdaging, maar zoals reeds gesteld in de inleiding is er toch een goed en evenwichtig programma 2011 opgesteld. Het budget voor Inburgering zal volledig aan inburgering worden besteed (conform raadsvoorstel), evenals het deel educatie omdat hier de verplichte winkelnering geldt. In voorgaand jaar is er tussen de budgetten geschoven (van inburgering naar w-deel en van w- deel naar educatie). Gezien de nieuwe financiële werkelijkheid heeft ieder onderdeel het eigen budget meer dan nodig (en daarnaast bestaat deze vrijheid sowieso niet voor het WEB-deel). 3.2 Participatiebudget 2011 Participatiebudget, waarvan: Inburgering (Ministerie WWI) Educatie (Ministerie OCW) Werk (Ministerie SWZ) Werk (meeneemregeling) Totaal Werk gemeente Eindhoven

17 4 Realisatie Algemeen overzicht 2010 In april 2010 is het uitvoeringsprogramma 2010 vastgesteld. De planning was vastgesteld op Hierbij was reeds vastgesteld dat dit bedrag niet gehaald mocht worden omdat hier geen dekking voor was. Echter in het verleden is altijd sprake geweest van een forse onderbenutting, waardoor nu een fictieve overschrijding was gecalculeerd. Medio 2010 bleek dat de benutting van het participatiebudget zeer spoedig verliep en is dus de rem op de uitgaven gezet. Hierdoor is de realisatie over Het beschikbare budget is hiermee niet overschreden. In bijlage 3 staat het overzicht uitvoeringsprogramma 2010 met daar aan toegevoegd per doelgroep de planning en realisatie. 4.2 Resultaten werk Trajecten In het kader van de inzet van trajecten is het streven erop gericht om zoveel mogelijk burgers economisch zelfstandig te laten functioneren. Dit doel is bereikt als zij trede 5 of 6 behalen. Voor sommige personen is (in eerste instantie) duurzame participatie via vrijwilligerswerk een doel (trede 3 of 4). Tevens zijn er trajecten die personen voorbereiden op een traject gericht op uitstroom, het zogeheten voorschakeltraject. Bijvoorbeeld personen met een verslavingsprobleem of psychiatrische aandoening is het raadzaam eerst een voorbereidingstraject te volgen waarna de weg richting arbeid te bewandelen is. Het voorschakeltraject vindt dus plaats als eerst in de thuissituatie of andere zaken aangepakt moeten worden, waarna de desbetreffende persoon mogelijk in de gelegenheid is om competenties richting arbeid te verwerven. In onderstaande tabel staat een overzicht van het aantal personen dat in 2010 aan een traject heeft meegedaan, waarbij de verschillende resultaatgebieden vermeld staan. gemeente Eindhoven 17

18 Omschrijving Behaalde trede Aantal 2009 % t.o.v. totaal 2009 Aantal 2010 Totaal aantal trajecten Totaal aantal trajecten dat doorloopt naar volgend jaar % t.o.v. totaal % % Onafhankelijke diagnose % % Sociale Activering 3 of % 244 5% Plaatsing op vervolgtraject % 278 6% Economische zelfstandigheid 5 of % % Uitval / niet succesvol % % De uitval van trajecten of trajecten die niet succesvol zijn afgerond, laat in 2010 een stijging zien ten opzichte van Redenen hiervoor liggen in het feit dat in 2010 het budget al krimpend was en vervolgtrajecten voor personen in het kader van de meer hulp- en welzijnsgerelateerde minder zijn ingezet. In 2010 is reeds de start gemaakt om kritischer te kijken naar de inzet van de trajecten gericht op (voorbereiding op) werk (zie ook paragraaf 5.1). Daarnaast is de Sector Werk in het verleden ook meer coulant omgegaan met de prestatiefinanciering (daar was financieel ook de ruimte voor). Hiermee wordt bedoeld dat indien bleek dat de doelstelling sociale activering of werk gedurende het traject niet haalbaar bleek, regelmatig een andere prestatie als doel werd gesteld (bijvoorbeeld doorverwijzing naar psychiatrie of verslavingszorg). In 2010 zijn we veel kritischer geworden op de vooraf afgesproken prestatie en het uiteindelijke resultaat gericht op het behalen van trede 4, 5 of 6. Om echt resultaat te kunnen halen, is het zeer belangrijk om goed de beoogde resultaten voor ogen te houden. 18 gemeente Eindhoven

19 4.2.2 Flankerend beleid Naast trajecten en vormen van werk met ondersteuning, zijn er evenzeer zaken die bijdragen aan arbeidsinschakeling maar die niet direct een re-integratie-instrument zijn. Het gaat om zaken waaronder het regelen van kinderopvang of het aanpakken van schulden. Deze zaken zijn te bekostigen uit het participatiebudget als duidelijk is dat het belemmeringen wegneemt opdat werk tot de mogelijkheden gaat behoren. Hieronder een overzicht van de flankerende voorzieningen die de gemeente Eindhoven heeft voor burgers die op weg naar werk zijn of recentelijk werk hebben aanvaard. Flankerend beleid Aantal 2009 Aantal 2010 Kinderopvang Schulddienstverlening Uitstroompremies Team Duurzame Uitstroom Totaal Evaluatie trajecten Naast de overall resultaten van de trajecten, is ook verzocht om een evaluatie van de ingezette trajecten. In bijlage 3 staan alle trajecten / contracten vermeld met de daarbij behorende resultaten. gemeente Eindhoven 19

20 4.3 Resultaten inburgering 2010 In 2010 zijn 972 nieuwe trajecten opgestart. De ambitie was 900, dus dit is een positief resultaat (108%). Het slagingspercentage is 85,45%. Het landelijke slagingspercentage is 73%. Dus ook hier is weer sprake van een zeer positief resultaat. In ¾ van de trajecten was sprake van een duaal traject. Dat houdt in dat naast de taal ook aandacht is voor participatie. Het beleid heeft zich tot en met 2010 gericht op de gemotiveerde (vrijwillige en verplichte) inburgeraars. Dat is dan ook terug te zien in het slagingspercentage. Vanaf 2011 is het beleid gewijzigd. We doen geen aanbod meer aan vrijwillige inburgeraars en we willen het hele BPI bestand alsnog een aanbod doen. Dit kan gevolgen hebben voor het slagingspercentage. 4.4 Resultaten educatie VAVO studenten ingeschreven o 12 studenten voorexamenjaar vmbo/m3) o 54 studenten voorexamenjaar havo 4 24 doorgestroomd naar havo 5 of vwo 6 6 doorgestroomd naar vmbo 4 o 126 gestart in examenjaar 103 personen hebben een diploma of certificaten gehaald (81%) Basiseducatie Er hebben zo n 100 mensen deelgenomen aan trajecten gericht op basisvaardigheden taal en rekenen. Deze aanpak staat in het teken van het voorkomen van laaggeletterdheid. 20 gemeente Eindhoven

21 In totaal hebben 17 deelnemers succesvol deelgenomen aan het VOB-traject (Voorbereiding op Beroepsopleiding en Werk). Dit programma omvat algemene vakken zoals taal en rekenen, maar ook het maken van een gerichte keuze richting opleiding en/of werk. Voortraject inburgering In 2010 zijn 120 personen gestart met een voortraject inburgering (alfabetiseringstrajecten). Het traject duurt gemiddeld 1 jaar bij dagonderwijs en 2 jaar bij avondonderwijs. gemeente Eindhoven 21

22 5 Participatietrajecten Trajecten ten laste van werkdeel In 2011 is minder geld beschikbaar dan voorgaande jaren. Dat heeft er toe geleid dat er geen nieuwe initiatieven opgenomen konden worden in het programma. Trajecten die reeds een toekenning hadden van de toetsingscommissie zijn onderdeel uit blijven maken van het programma. Wel is per project gekeken of de omvang omlaag zou kunnen. Enerzijds omdat er minder geld beschikbaar is, maar ook is uit de praktijk gebleken dat diverse projecten een lager bereik hebben dan eerder gepland. Bij de sector Werk zijn met diverse re-integratiebedrijven de trajecten gestopt. Redenen hiervan waren dat ze een laag bereik hadden, flexibele inzet niet mogelijk was en het rendement betrekkelijk laag. Om meer met minder te kunnen te doen is er bij de Sector Werk gekozen om meer via het PB-bureau (paragraaf 5.1.2) in te kopen dan contracten voor doelgroepen af te sluiten. Op die wijze kan meer maatwerk worden geleverd (immers, het traject wordt direct toegespitst op de individuele situatie van de cliënt), wordt meer vorm en inhoud gegeven aan eigen verantwoordelijkheid (cliënt kan ook zelf een keuze maken) en kunnen goede prijsafspraken worden gemaakt. Verder zal ingezet worden op een doorontwikkeling van de arbeidspool naar het zogenaamde leerwerkbedrijf (paragraaf 5.1.3). Daarnaast heeft er een project plaatsgevonden onder de naam screening waarbij gekeken is naar het deel van de populatie van de Sector Werk waar geen werkpotentie meer (geen stijging op de participatieladder) aanwezig is en waarvoor het participatiebudget ook niet meer ingezet wordt. Het gaat om personen die meer op de dienstverlening van de Sector Zorg en Inkomen aangewezen zijn. In paragraaf is dit project / pilot nader beschreven Inzet budget 2011 ten opzichte van 2010 Als de uitvoeringsprogramma s (prognoses) met elkaar vergeleken worden dan geeft dat het volgende beeld: - In de eerste kolom de verdeling naar doelgroepen zoals besloten door de Raad op 8 februari 2011; - In de tweede kolom de verdeling van het budget naar % per doelgroep. Voor 2010 teruggerekend en voor 2011 conform Raadsvoorstel; 22 gemeente Eindhoven

23 - In de derde kolom staan de bedragen die beschikbaar waren en zijn in resp en Ondanks de forse opgave, zijn we toch positief. Van het verleden hebben we kunnen leren en daaruit blijkt dat er nog een efficiency slag gemaakt kan worden met betrekking tot de inzet van het budget. Bijvoorbeeld de (langdurige) trajecten met een laag rendement. In dit kader zullen we meer gaan inzetten op modules en delen van trajecten passend bij de behoefte van de individuele klant. Ook zullen hulpverleningstrajecten niet meer gefinancierd worden uit het participatiebudget en gaat er zorgvuldiger gekeken of er arbeidsmogelijkheden zijn en wat hier dan voor nodig is om dit doel te bereiken. In het verleden zijn er voor veel personen re-integratiemiddelen gezet, minder doelgericht, en zijn ook veel personen meerdere trajecten aangeboden (zie evaluatie ), zonder dat hierbij het perspectief duidelijk was. Beschikbaar budget: - Budget werkdeel SZW: Budget meeneemregeling: Beschikbaar: > Lasten: - Lopende verplichtingen: Personeelskosten: Totaal: > /- Beschikbaar voor 2011: Bovenstaande houdt in dat in beschikbaar is om te besteden aan de participatie van personen. Zie hiervoor onderstaande tabel: gemeente Eindhoven 23

24 Doelgroep (1) Verdeling budget (2) Uitvoeringsprogramma (3) Korte afstand arbeid 14% 20% Lange(re) afstand arbeid 71% 50% Sociale activering 7% 20% Flankerend 8% 10% Totaal Uitbesteding: dit doen we niet meer of stopt in 2011 De volgende contracten lopen af in 2011 en worden niet verlengd: - Dak- en thuislozen, Stichting Neos & Grip (april 2011) o In dit kader zal veel beter dan nu de samenwerking met het Stedelijk Kompas worden gezocht en uitgevoerd. Er is een kleiner budget dan voorgaande jaren voor deze doelgroep, maar door de inzet van het PB-bureau verwachten we dat de re-integratie plaats kan vinden indien de samenwerkende partners goed op elkaar inspelen. In het verleden maakte hulpverleningsonderdelen integraal onderdeel uit van het contract, waardoor de trajectprijzen ook erg hoog waren (resp en per traject). Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat dit een extra belasting kan leggen op de capaciteit van het Stedelijk Kompas omdat wachtlijsten niet meer gecompenseerd kunnen worden uit het participatiebudget. Echter we verwachten dat door een betere samenwerking er nog efficiency winst kan worden behaald. Pilot in het kader van de WIJ en Jeugdwerkloosheid: 4 soorten trajecten voor jongeren: geen van de pilots zijn voldoende succesvol om de contracten te verlengen of om de methodiek in deze vorm aan te besteden. Hieronder de 4 trajecten - (1) Your Choice (jongeren met een grote uitvalkans), Lumensgroep (beëindigd in april) 24 gemeente Eindhoven

25 o Dit project maakte onderdeel uit van een pilot. In dit kader zijn afspraken gemaakt over succes. Het succes is fors achtergebleven waardoor deze methode niet verder aanbesteed zal worden. Wel zullen de ervaringen met betrekking tot deze (kwetsbare) doelgroep meegenomen worden in een aanbesteding die we willen gaan starten voor jongeren met een grote uitvalkans in relatie tot maatschappij, onderwijs en werk (zie ook (2), (3) en (4). - (2) Kort traject voor jongeren, Jongcoachen (beëindigd 2010) o Dit project maakte onderdeel uit van een pilot. Het ging om korte trajecten om inactieve jongeren weer actief te krijgen. Uit de evaluatie is gebleken dat de doelgroep die dit project aangeleverd heeft gekregen veel te zwaar was voor de korte duur van het traject. Daardoor is ook in de pilot niet aan de vooraf overeengekomen succesfactor voldaan. Wel zijn we van mening dat de jongere een positieve impuls hebben gekregen en in actie zijn gekomen. Zeer bijzondere jongeren met bijzondere achtergronden zijn in beweging gekomen, maar voor deze groep is echt meer nodig. De ervaringen uit dit project zullen meegenomen worden in de aanbesteding die we gaan opstarten. - (3) Jongeren in beweging krijgen door middel van sport, Sport United (mei 2011) o Dit betreft een project waarbij groepsgewijs de jongeren door middel van sport, begeleid worden richting onderwijs of werk. De resultaten van de trajecten zijn ook niet conform de gemaakte afspraken. Hierbij kan aangesloten worden bij het verhaal onder (2). Ook de ervaringen uit deze pilot zullen meegenomen worden bij de aanbesteding die gestart zal worden voor jongeren met een grote uitvalkans in relatie tot maatschappij, onderwijs en werk. - (4) Jongeren met een psychiatrisch ziektebeeld, Promenzo (juni 2011) o Tot op heden is minimaal gebruik gemaakt van dit contract. Aangezien deze specialistische begeleiding gericht op het omgaan met een psychiatrisch ziektebeeld in relatie tot onderwijs en werk, wel zeer bruikbaar kan zijn, zal gekeken worden of dit soort begeleiding ook via het PB-bureau ingekocht kan worden. Maar de omvang is te klein om daarvoor een contract overeind te houden (monitoring, kwartaalgesprekken, etc.). - Jongeren met een grote uitvalkans, Stichting Sterk in Werk (april 2011) o Dit contract kan niet meer verlengd worden. Voor jongeren wil de Sector Werk een aanbesteding opstarten om een goed aanbod te hebben voor jongeren met een grote(re) uitvalkans in relatie tot onderwijs, werk en maatschappij. Het budget dat in het verleden beschikbaar was, was hoger dan nu beschikbaar is. Echter ook uit deze trajecten zal de hulpverleningscomponent gehaald worden en zullen samenwerkingsafspraken gemaakt worden met partners in de stad. - Krachtwijk Actief, Fontys Actief (juli 2011) o Het contract met Fontys Actief loopt per 15 juli 2011 af. We zullen geen gebruik maken van de verlengingsmogelijkheid. Redenen hiervoor zijn dat we meer met minder moeten doen. De trajecten duren 12 tot 18 maanden en kosten 8.103,-. De Sector Werk blijft in de krachtwijk, maar zal op een andere wijze de personen gaan begeleiden: meer door de casemanager zelf, meer groepsgewijs, meer flexibele en korte(re) trajecten ipv (standaard) lange trajecten, meer korte(re) gemeente Eindhoven 25

26 trajecten, duaal of volgend aan een traject verzorgd door welzijnsorganisaties en andere partners, meer maatwerk via de inkoop bij het PB-bureau, meer samenwerking met de partners in de wijk, meer samenwerking met de collega sectoren zoals schulddienstverlening. - Bankzitters (jongeren), Outreachend medewerker Unit Ambulant M&M CJG o De toekenning vanuit de toetsingscommissie was verlopen. Nieuw verzoek is niet toegekend wegens ontbreken middelen. Dit is zeer jammer aangezien uit de evaluatie van het jongerenloket blijkt dat voor de meest kwetsbare jongeren nog geen sluitende aanpak is en dat deze begeleiding veel intensiever op meerdere leefgebieden plaats moet vinden. - Niemand uit beeld, Nazorg op de Jeugdzorg, medewerker Unit Ambulant M&M CJG o De toekenning vanuit de toetsingscommissie was verlopen. Nieuw verzoek is niet toegekend wegens ontbreken middelen. - Speelklaar houden van jongeren, Radar (2010) o In kader van de WIJ en jeugdwerkloosheid zijn trajecten bij 3 partners ingekocht. Wegens de achterblijvende aantallen in omvang is gekozen om 1 contract niet te verlengen. Ook dit was een traject met hoge kosten in vergelijking tot de andere 2 partners. - Zelfstandig ondernemerschap, Motivity (1 april 2011) o Dit contract kan niet meer verlengd worden. Door het maatwerk karakter zal dit niet meer collectief aanbesteed worden, maar via het PB-bureau ingekocht. Op deze wijze kan per persoon een traject op maat gemaakt worden en kan ook beter over de prijs onderhandeld worden. - Zelfstandig ondernemershap en activering P-fasion (2010) o Dit contract is beëindigd wegens het ontbreken van een doelgroep match. Er waren wel personen die deel wilden nemen aan het traject, maar die pasten niet in het profiel van het traject of eisen. - Ontdek je talent en doe mee, Lumensgroep o Het traject Ontdek je talent en doe mee had in eerste instantie de doelstelling om uit te stromen naar werk. Het was een traject voor allochtone vrouwen en is later ook uitgebreid naar de doelgroep allochtone mannen. Later is het traject ingezet als een voorschakeltraject waarbij de prestatie was aanmelding bij een ander traject gericht op maatschappelijke participatie. Hiermee worden feitelijk 2 voorschakeltrajecten ingezet terwijl normaliter één moet volstaan. Dit heeft twee nadelen, de klant zit lang in traject en de kosten worden daarmee ook hoog ( 6.485,35) en uiteindelijk is de uitstroom naar werk heel gering. In de nieuwe opzet zullen we geen 2 trajecten aan elkaar koppelen, alleen indien het tweede traject dan gericht is op werk. - Ex-gedetineerden, ID-plein (2010) 26 gemeente Eindhoven

27 o Op verzoek van ID-plein is het contract beëindigd. Zij kregen maar een relatief klein aantal klanten toegewezen. Daarnaast komt deze partij niet uit Eindhoven of de omgeving, waardoor het traject niet interessant was voor deze partner. Voor Eindhoven was beëindiging geen probleem, omdat er nog 2 andere contracten zijn voor ex-gedetineerden en 2 partners voldoende is. - Werkstek, Ergon (juli 2011) o In het kader van de aanpak van de overlast die een aantal chronisch alcoholverslaafden veroorzaakten is bij de Ergon Werkstek opgericht. Het betrof een project waar deze personen gedoseerd en onder begeleiding alcohol konden nuttigen naast het doen van werkzaamheden. Door de afname van het participatiebudget en het feit dat het budget niet meer ingezet zal worden op zaken waarin andere partners primair een rol in hebben, zal dit project geen doorgang hebben. In overleg met het Stedelijk Kompas en het Team Bijzondere Doelgroepen van de Sector Werk wordt op persoonsniveau gekeken welk traject passend is. - Allochtone vrouwen in de krachtwijken, 1001 kracht, M&M o In het kader van 101 kracht zijn diverse projecten uitgevoerd die door samenvoeging van verschillende budgetten zijn gefinancierd. De eerste twee projecten zijn voor zover gefinancierd uit het Participatiebudget afgerond (empowermentstraining en gidsvrouwen) en hiervoor is ook geen vervolgaanvraag ontvangen. De vrouwensalon zal uitgevoerd en afgerond worden in Psychiatrisch ziektebeeld, Bounce (2010) o Dit contract was verlopen inclusief verlengingen. Doel was contract was arbeid. In de praktijk is dit toch meer ingezet als een vervangende hulpverlening dan als een traject gericht op werk. In de toekomst zal deze dienstverlening ingekocht worden via het PB-bureau, maar dan wel als traject waarbij de persoon leert hoe om te gaan met zijn of haar ziektebeeld in relatie tot werk en werkgever. - Persoonlijk begeleider, AIM (april 2011) o Het betreft een traject waarbij personen in de thuissituatie eerst begeleid werden voordat een traject gericht op werk ingezet kon worden. Het gaat dan om personen met multi-problematiek, moeite met het doen van het huishouden, administratieve zaken en psycho-sociale problematiek. Door de gewijzigde financiële situatie zal dit traject niet meer gefinancierd worden uit het participatiebudget. Dit traject is zo n 200 keer ingezet, de kans is dus groot dat dit gevolgen zal hebben voor een toenemende vraag aan deze dienstverlening bij andere organisaties, denk aan Lumensgroep, Neos, etc. - (Ex)-verslaafden, Rework (april 2011) o Het contract van Rework eindigt (inclusief verlengingen). Dit traject is ingekocht omdat het zeer lastig is om personen met een verslavingachtergrond of problematiek te begeleiden naar werk en dat dit een specifieke expertise vraagt. Ook de wachtlijsten bij de verslavingszorg zorgden voor vertraging in een traject van personen. Dit traject was zeer hoog in prijsstelling ( ,808 tot ,80) en betrof deels de bekostiging van hulpverlening. Het contract is zo n 50 keer gemeente Eindhoven 27

28 ingezet. Een goede samenwerking met de verslavingszorg is zeer belangrijk, maar het kan ook een extra druk betekenen doordat vanuit het Participatiebudget niet meer ingezet zal worden op hulpverlening. - Activeringstrajecten, Re-U Works (maart 2011) o Binnen het project kunnen personen meedraaien in de dagelijkse gang van zaken bij het bedrijf Re-U Works. Op deze wijze kan ook de Nederlandse taal beter worden geleerd en participeren personen. Een klein aantal personen (5) hebben deelgenomen aan het traject. Toelichting / verbanden - In sommige gevallen hadden we 3 partners gecontracteerd op 1 doelgroep. Reden hiervan is dat het niet toegestaan is om 2 partijen te contracteren bij een aanbestedingsprocedure. Dit moeten er 1 of minimaal 3 zijn. Het stopzetten van één contract is dus voor de uitvoering geen probleem, omdat vaak 1 van de 3 partners ook aanzienlijk minder aanmeldingen krijgt. - Doordat de middelen minder zijn geworden, zijn de medewerkers ook kritischer geworden op de kosten van de trajecten. Dure (duurdere) trajecten zijn aanzienlijk minder ingezet de laatste periode. Ook de intrede van het PB-bureau heeft ervoor gezorgd dat casemanagers meer korte trajecten en modules inkopen, heel gericht op de persoonlijke situatie van de klant. Op dit niveau vindt ook altijd prijsonderhandelingen plaats, iets dat niet kan of mag bij afgesloten contracten (concurrentiebeding). Sommige trajecten zijn dus minder populair geworden door de prijsstelling (voor meer info zie 5.1.7) Hulpverlening en welzijnsactiviteiten worden niet meer gefinancierd uit het Participatiebudget Diverse trajecten gericht op participatie of werk bekostigden deels hulp- en / of dienstverlening waarvoor eigenlijk andere partners primair verantwoordelijk zijn. Doordat er voldoende participatiemiddelen beschikbaar waren in het verleden door de inzet van het geld personen sneller (zonder wachtlijst) geholpen worden. Het budget wordt alleen maar minder, dus deze brede inzet is niet meer mogelijk. Dit kan echter wel gevolgen hebben voor de druk op reguliere hulp- en welzijnsvoorzieningen. Maar vooral is het belangrijk om de samenwerking zeer goed vorm te geven,zodat diverse trajecten elkaar daadwerkelijk gaan versterken. Daarnaast om doorstroom op alle fronten te bewerkstelligen en de burger zoveel mogelijk in zijn of haar eigen kracht te zetten. Vanuit het Participatiebudget kan dan de realisatie naar werk en activering gericht op arbeidsparticipatie ingezet worden. 28 gemeente Eindhoven

29 De Raad heeft de motie proactief aangenomen waarin de Sector Werk wordt gevraagd om zorg te dragen dat burgers die onvoldoende zelfredzaam zijn, niet tussen wal ern schip komen te vallen. In deze motie wordt gepleit voor een warme overdracht naar welzijns- en hulpverleningsvoorzieningen in de stad. In het kader van het nieuw sociaal beleid en kanteling WMO is het een uitdaging om te zorgen dat personen die dit zelf kunnen, zoveel mogelijk zelf doen, maar dat er ook voldoende aandacht is voor de burger die deze zelfredzaamheid (nog) niet of nooit zullen halen. Dit vraagt een goede samenwerking intern tussen de sectoren (M&M, Z&I, Werk en Gbo) maar ook met de externe partners in de stad. Zie ook paragraaf Inbesteding: minder geld,dus minder casemanagers / uitvoerders Ook de uitvoering merkt dat er minder geld is. In 2010 is er vanuit het Participatiebudget ,- uitgegeven aan personeel direct betrokken bij de uitvoering en dus de klant. Hieronder een overzicht: Sector Prognose 2010 Realisatie 2010 Prognose 2011 Caseload M&M Caseload OO&V Caseload Z&I Caseload WRK Totalen In 2010 is de Sector Werk al gestart met het terugbrengen van het aantal casemanagers-werk. Dat heeft tot gevolg dat over de hele linie formatieplaatsen zijn teruggebracht, maar de volgende taken dus niet zijn verdwenen. Het gaat dan bijvoorbeeld om formatie bij het werkplein mercado, het team re-integratie ex-gedetineerden, het jongerenteam WIJ (zowel jongerenloket als Sector Werk), dia-methode, bij de werkteams WWB. Enerzijds is wederom gekeken welke taken expliciet horen bij het participatiebudget en zijn wederom taken die erg richting hulpverlening, dagbesteding, overlastbestrijding etc, gingen gestopt of gereduceerd. Daarnaast vindt er sinds 2010 een intensivering plaats van de klantcontacten en meer groepsgewijs. Het blijft feit dat er minder uitvoering is en dat iedereen een tandje bij moet zetten om meer met minder te doen. gemeente Eindhoven 29

30 5.1.5 Planning en realisatie De planning voor het Werkdeel ligt ongeveer 2,5 miljoen euro hoger dan beschikbaar. Net als vorig jaar hebben we een overbesteding ingecalculeerd. Dat is verantwoord omdat de ervaring leert dat enerzijds sommige projecten minder uitgenut worden dan gepland. Anderzijds kunnen we, zoals we ook in 2010 hebben gedaan, tijdig een stop zetten op de uitgaven indien het einde van het budget in zicht komt. Een overschrijding van het budget zal dus niet plaatsvinden omdat de uitgaven gemonitord worden Nieuwe instroom: Werkleerbedrijf In het kader van re-integratie wordt door Ergon op dit moment de Arbeidspool en Trabajo uitgevoerd. Uit diverse onderzoeken naar re-integratie (waaruit ons eigen onderzoek naar de effecten van re-integratietrajecten uit 2008) blijkt dat dienstverlening aan potentiële bijstandsgerechtigden zo snel mogelijk na instroom (of liefst nog vóór instroom) moet plaatsvinden. Verder moeten deze activiteiten liefst in een werksetting in combinatie met gerichte training en begeleiding plaatsvinden. De effecten zijn dan het effectiefst waardoor kans op (her)inschakeling in het arbeidsproces groot is. In 2009 hebben we daarom Trabajo ontwikkeld. Deze aanpak blijkt succesvol. Op dit moment kunnen we 400 Trabajo-trajecten per jaar inzetten en hebben ruim 250 mensen een arbeidsovereenkomst in het kader van de Arbeidspool. Dit leidt tot forse besparingen op het budget waar de uitkeringen uit betaald worden (I-deel/BUIG). Met de Trabajo-trajecten voorkomen we dat mensen (langdurig) bijstandsgerechtigd worden. Via de Arbeidspool wordt aan bijstandsgerechtigden een arbeidsovereenkomst in combinatie met training aangeboden zodat uitstroom uit de uitkering wordt gerealiseerd. We willen echter de inzet van het Participatiebudget effectiever inzetten en ons nog meer richten op preventie aan de poort. We zijn daarom bezig om dit jaar een Werkleerbedrijf te ontwikkelen waarbij, binnen de financiële middelen die aan Ergon besteed worden voor re-integratie, aan nog meer mensen dienstverlening in het kader van preventie aan de poort kan worden aangeboden (dat geld zowel voor personen met een korte tot een lange(re) afstand tot werk). Er zal naar verwachting per jaar aan mensen extra dienstverlening aangeboden worden. Dit impliceert dat de trajecten in het kader van Trabajo en Arbeidspool efficiënter ingezet moeten worden. In samenspraak met Ergon zijn wij nu dus bezig om de re-integratieactiviteiten bij Ergon effectiever en efficiënter te maken. 30 gemeente Eindhoven

31 Uitstroom uit de uitkering: Arbeidspool De arbeidspool is bedoeld voor bijstandsgerechtigden die niet op eigen kracht een reguliere werkkring kunnen vinden en die voor arbeidsinschakeling zijn aangewezen op langdurig ondersteund werken. De werkzaamheden kunnen plaatsvinden in het bedrijfsleven of in de non-profit/collectieve sector zoals de zorg en het onderwijs. Uitstroom naar een reguliere baan is het eerste doel. De arbeidspool is ondergebracht bij de Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningschap Regio Eindhoven (GRWRE), als apart bedrijfsonderdeel van de uitvoeringsorganisatie Ergon. Bijstandsgerechtigden die worden aangemeld bij de arbeidspool ontvangen een arbeidsovereenkomst en worden gedetacheerd bij inleners. Er vindt hierdoor uitstroom uit de uitkering plaats. Preventie nieuwe instroom Trabajo Trabajo is bedoeld voor kandidaten die een aanvraag voor een bijstandsuitkering doen en die een beperkte afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Aan de deelnemers wordt hierbij direct na werkloosheid een arbeidsovereenkomst aangeboden van in principe drie maanden voor 32 uur tegen het wettelijk minimumloon. Het onderscheid tussen de arbeidspool en Trabajo is met name de inzet: Trabajo wordt met name preventief ingezet (het voorkomen van langdurige werkloosheid) terwijl de arbeidspool curatief wordt ingezet (bijstandsgerechtigden werkervaring laten opdoen). De instrumenten liggen echter wel in elkaars verlengde. De Trabajo-trajecten zijn succesvol, ongeveer 70% stroomt door naar regulier werk en hoeft geen beroep te doen op een bijstandsuitkering. We willen doorpakken op dit concept en meer mensen direct dienstverlening aan de poort aanbieden zodat uitkeringsafhankelijkheid wordt voorkomen en meer mensen aan het arbeidsproces deel kunnen nemen, we noemen dit het werkleerbedrijf. Werkleerbedrijf De gemeente is bezig deze re-integratievoorziening te ontwikkelen in samenspraak met Ergon. Bij dit instrument wordt aan nieuwe werkzoekenden een werk/trainingscombinatie aangeboden. Hierbij wordt een aanpak ontwikkeld die is gericht op het voorkomen van langdurige werkloosheid en uitkeringsafhankelijkheid. Doordat nieuwe werkzoekenden na hun aanvraag direct dienstverlening in groepsverband wordt aangeboden, kan langdurige werkloosheid voorkomen worden. Het opdoen van werkervaring in combinatie met gerichte training is gericht om snel (weer) in het arbeidsproces terug te keren. De eerste periode van zes maanden kunnen deze werkzaamheden met behoud van uitkering plaatsvinden. Eventueel kan dit vervolgd worden met een plek in de arbeidspool van maximaal de periode van één jaar. De verwachting is dat deze dienstverlening op jaarbasis aan zo n nieuwe instromers kan worden aangeboden. In het verlengde van de WWB, de aankomende aanscherpingen in de WWB zoals de aanscherping m.b.t. de toegang tot de bijstand en de ontwikkelingen in het kader van de nieuwe Wet werken naar vermogen komt de focus te liggen op eigen verantwoordelijkheid en regie bij de klant. Daarnaast zal gemeente Eindhoven 31