POMPESTICHTING TE NIJMEGEN COMMISSIE VAN TOEZICHT BIJ DE JAARVERSLAG

Transcriptie

1 2016 POMPESTICHTING TE NIJMEGEN COMMISSIE VAN TOEZICHT BIJ DE JAARVERSLAG

2 1. Inrichting 3 INHOUDSOPGAVE POMPESTICHTING te NIJMEGEN 3) managementoverzicht m.b.t. locatie Nijmegen, Vught en Zeeland 2) totaaloverzicht uit Klaver 1) overzicht soorten klachten per onderwerp Bijlagen: 8. Algemene conclusie en aandachtspunten Overige vermeldenswaardige activiteiten en gebeurtenissen De rechtsprekende taak De bemiddelingstaak De adviestaak De toezichthoudende taak 5 2. Cijfers 4 bij de COMMISSIE VAN TOEZICHT 2

3 Het overgrote deel van de patiënten betreft die van ter beschikking gestelden als bieden van behandeling en zorg aan mensen. die als gevolg van psychische voornaamste doelstelling van de stichting is bijdragen aan de veiligheid van de maatschappij. De stichting richt zich op het voorkomen van delicten en op het problemen in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen met Justitie. De Pompestichting kent onderdelen voor ambulante behandeling en voor klinische behandeling. Sinds 1januari 2009 is de Pompestichting onderdeel van Pro bedoeld in de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden (Bvt). De Persona. De Pompestichting is een particuliere instelling voor forensische psychiatrie. De Gedurende het verslagjaar heeft de werving van een algemeen voorzitter voor de Commissie, die ook optreedt als beklagrechter plaatsgevonden, Op de site van het Kenniscentrum Commissies van Toezicht is een vacature geplaatst. Het secretariaat van de Commissie werd in het verslagjaar uitgevoerd door mr. N. Lont, verbonden aan de rechtbank Gelderland te Arnhem. Op 1januari 2016 was de Commissie van toezicht als volgt samengesteld: een LFPZ-afdeling opgestart voor in totaal 8 bewoners. Op de locatie Vught is per Het aantal opgenomen patiënten en bewoners was 265 (per 31 december 2016). die datum alleen nog een ZI$Z-afdeling waarbij de Pompestichting betrokken is. Psychiatrische Zorg (LFPZ) op de locatie Zeeland (Noord-Brabant) en locatie Commissie van Toezicht (de Commissie) is betrokken bij drie vestigingen, te weten de Pompekliniek (behandelkliniek) te Nijmegen en Langdurig forensische Vught op het terrein van Pl Vught. Per november 2016 is op de locatie Nijmegen 1. Inrichting - voorzitter, - dr. - drs. - drs. - mr. - mr. - prof - G.G. - dr. - mr. - mr. - dr. J.A. van Vliet (zelfstandig onderzoeker en adviseur, bekend met de TBS W.J.M. van Hezewijk (psychiater), lid sinds 1 oktober sector), lid sinds 1 september 2007; januari 2006; dr. E.J. s-gravenmade (emeritus-hoogleraar, neurofysicus), lid sinds ; 2010; 1 januari 2006; D.J.B. Ringoir (voormalig senior inspecteur Inspectie voor de lid sinds 15 september 2001; E.J.M. Harmelink (klachtenfunctionaris algemeen ziekenhuis), lid sinds H.P. Zweers (GZ-psycholoog), lid sinds 1januari 2006; M.M.A.M.M. van der Lande-Mersmans (juriste bekend met het f. Peek-Pel (juriste bekend met het inrichtingswezen), lid sinds 1januari Dirks (stafjurist rechtbank Oost-Brabant), lid sinds 1juni 2006; A.H. Staring, (advocaat), lid sinds 1januari 2009; J.P. Bordes, raadsheer gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, lid sinds 1 mei mr. J.A.W. Lensing (raadsheer gerechtshof Arnhem-Leeuwarden), Gezondheidszorg, arts), lid sinds 1januari 2006; inrichtingswezen), lid sinds 1 januari 2006; 3

4 Vervolgens is op voordracht van Commissie en de directie mevrouw mr. T. Henniphof, rechter bij de rechtbank Gelderland. per 1 september 2016 benoemd als lid en als algemeen voorzitter. Met betrekking tot de deskundigheidsbevordering van de leden zijn geen bijzondere cursussen gevolgd. Wel werden leden in de gelegenheid gesteld om voor het werk van de Commissie relevante bijeenkomsten bij te wonen. De leden zijn in de gelegenheid gesteld het RSJ Congres Aansluiting gemist op 13 oktober 2016 bij te wonen. De Landelijke Dag voor de Commissies van Toezicht uit zowel het gevangeniswezen als TBS en jeugd, die plaats had op 14 november 2016 te Amersfoort is namens de Commissie bezocht door de heer s-gravenmade. 2. Enkele cijfers 1) Het aantal beklagzittingen voor 2016 bedraagt: Nijmegen : 11 Vught : 3 Zeeland : 5 2) Het aantal patiënten/bewoners per 31 december 2016 bedraagt ) Diverse leden zijn aanwezig geweest bij overleggen van de patiëntenraad en de bewonersraden van de verschillende locaties. 4) Het aantal medische klachten van organisatorische aard en het aantal klachten van medisch inhoudelijke aard is niet afzonderlijk bijgehouden. In totaal zijn $ klachten ingediend die betrekking hebben op medische verzorging. 4

5 van job rotatie binnen Pro Persona elders gaan werken. Haar opvolger is de heer E. Commissie, en die sinds mei 2016 de vergadering namens de directie bijwoont. Commissievergaderingen. Per 1 mei 2016 is mevrouw 1. Groeneweg in het kader het verslagjaar op als vaste vertegenwoordiger van de directie bij constructief ervaren. De directie in de persoon van mevrouw J. Groeneweg trad in De opstelling van directie werd door de leden van de Commissie als open en de Vries die in de vergadering van maart 2016 kennis heeft gemaakt met de 3.1 Contacten met de directie wijzigingen van aantallen patiënten/bewoners binnen de drie verschillende verantwoordelijkheid van de directie, nu deze afdeling een individueel Nijmegen een (nieuwe) LfPZ-afdeling opgestart, te weten afdeling Niers overgeplaatst. bestemmingswijziging van het Kempehuis (thans longcare-voorziening) op geïnformeerd over het onderzoek naar de mogelijkheid van realisering van zelfstandige woonunits op de locatie Zeeland. Tot slot is de Commissie geïnformeerd dat per 2017 in totaal zes tbs-plaatsen dienen te worden de locatie Nijmegen per 2017 of later. Tevens is de Commissie locaties. In het bijzonder is de Commissie geïnformeerd over de afbouw van aantal bewoners over de andere twee locaties. Per november 2016 zijn de regime zal blijven behouden met in principe TBS-plaatsen. Een aantal bewoners is overgeplaatst naar de locatie Zeeland. Voorts is op de locatie Voorts is de Commissie geïnformeerd over de mogelijke twee LFPZ-afdelingen op de locatie Vught en de herplaatsing van een groot twee afdelingen in Vught gesloten. Op die locatie bevindt zich alleen nog een ZISZ-afdeling met maximaal zes plaatsen. Deze afdeling valt onder de met maximaal acht plaatsen. Ook naar deze afdeling zijn acht bewoners commissievergaderingen: zijn in dit kader gedurende het verslagjaar aan de orde geweest in de de wijze waarop die punten doorwerken. Met name de navolgende onderwerpen Met de directie is overleg gevoerd over actuele aandachtspunten in de inrichting en - het - uitspraken per locatie; verslag van de laatste vergadering van de patiëntenraad; verslag (schriftelijk) van de maandcommissarissen over de voorbije maand - mededelingen - beleidsontwikkelingen - het 1) Gedurende het verslagjaar is de Commissie geïnformeerd over de inrichting, waaronder wijziging kamercontrolebeleid, het PC-beÏeid en mediaen middelenbeleid; op het terrein voor patiënten/bewoners binnen de van de algemeen directeur en maatregelenoverzicht; van de beklagcommissie en beroepscommissie van de RSJ. Tot de vaste agendapunten van de maandvergaderingen behoorden: plaatsgevonden. In de maanden april 2016 en augustus 2016 heeft geen commissievergadering vergadering van december 2016 is door de heer T. Verbeet, clustermanager locatie Nijmegen, bijgewoond. Bij verhindering trad mevrouw B. Brouns, directeur patiëntenzorg, op. De 3. Toezichthoudende taak 5

6 dat gelet ingeleverd. Met de sluiting van een deel van de locatie Vught en de opening van een afdeling op de locatie Nijmegen is dit aantal gerealiseerd. Namens de Commissie is aan het begin van het verslagjaar aandacht gevraagd voor de ontstane onrust en onzekerheid onder de bewoners op de locatie Vught vanwege de komende verhuizing. Daarnaast is aandacht gevraagd voor de persoonlijke spullen van bewoners gedurende deze periode. Vanuit de directie is toegelicht dat niet eerder dan september 2016 zal worden verhuisd en dat eerst de kwetsbare bewoners vanuit Vught naar Zeeland zullen overgaan. Ook is bericht dat personeel van de huidige locatie tijdelijk mee zal gaan naar de nieuwe locatie. Aan het eind van het verslagjaar is de Commissie niet gebleken dat de gehele verhuizing tot noemenswaardige overlast heeft geleid, zowel bij de over te plaatsen bewoners als de huidige medebewoners. Het komende verslagjaar zal de Commissie deze omvangrijke verhuizing als aandachtspunt meenemen. 2) De Commissie is geïnformeerd over de moeilijk te realiseren personeelsbezetting voor met name de locaties Nijmegen en Zeeland. Gedurende het verslagjaar is bericht dat vanwege een andere prjsstelling er meer ruimte is gekomen om extra personeel aan te trekken. Daarbij is gemeld dat vanwege het hanteren van een flexibele schil personeel deels een vast contract en voor het overige deel een flexibel contract krijgt. Desondanks zijn gedurende de zomermaanden noodscenario s ingevoerd. Dit heeft op de locaties Nijmegen en Vught echter niet tot grote problemen geleid. Door de Commissie is bij brief van 15juli 2016 aandacht gevraagd voor de locatie Zeeland over de eerdere insluiting van bewoners tijdens tien weekenden. Door de Commissie is verzocht te bevorderen op alle belangen de voorziene uitsluittijden (al dan niet in duur) ten gunste van de bewoners worden verruimd en/of de werking in duur wordt beperkt. Namens de directie is daarop per brief van 26juli 2016 gereageerd en in een daaropvolgende vergadering is namens de directie gemeld dat sprake is van een combinatie van factoren. Gelet op openstaande vacatures maar ook de komende krimp wordt er geanticipeerd op afbouw van personeelscapaciteit. Alleen tijdens de vakantieperiode is dit niet goed op te vangen. Benadrukt is dat er actie is ondernomen voor de invulling van de vacatures. Door de Commissie is te kennen gegeven dat de situatie onwenselijk wordt geacht en dat op de locatie Zeeland bewoners voor het tweede jaar gedurende de zomerperiode zijn beperkt in hun uitsluittijden. Aandacht wordt gevraagd voor een adequate regeling voor het komende jaar gedurende de zomer(vakantie)-periode. Aan het eind van het verslagjaar is bericht dat de formaties op de locaties Zeeland en Nijmegen weer op sterkte zijn. 3) Zoals gemeld in het vorige verslagjaar is de Commissie bericht over de wijzigingen op korte en langere termijn rond het Mediamiddelenbeleid. Gedurende het verslagjaar is de Commissie veelvuldig geïnformeerd over de ontwikkelingen binnen dit beleid. Ook is door de Commissie daar waar nodig navraag gedaan naar diverse onderdelen van het beleid, mede naar aanleiding van concrete bemiddelingen, behandelde beklagzaken maar ook een brief van de bewonersraad. 6

7 het mediamiddelenbeleid is gewijzigd waardoor Namens de Commissie is erop gewezen dat enkele jaren geleden rigoureus apparatuur werd beschadigd met het oog op de beveiliging- en dat men er nadien op is onder het oude beleid zijn aangeschaft. Namens de directie is gemeld dat wordt geprobeerd om zo min mogelijk apparaten te beschadigen; in plaats teruggekomen door USB-aansluitingen niet meer onherstelbaar onklaar te bewoners/patiënten die nu over onbruikbare apparatuur beschikken die maken. Aandacht is gevraagd voor het ontbreken van een passage over aanschaf van goederen buiten Strjbosch om. meldingen ontvangen voor een a-behandeïing. waaronder van een patiënt bij Tegen deze laatste voorgenomen melding is (inhoudelijk) bezwaar geuit gelet op de ontvangen stukken en de inlichtingen van de maandcommissaris. Opvallend was dat alleen een vooraankondiging is opgesteld met een korte procedure toelichting met daarbij gevoegd het behandelpian. Daarbij ontbrak echter een voornemen tot een inperkende maatregel onvrjwillige geneeskundige behandeling en een inhoudelijke motivering. wie al geruime tijd een b-dwangbehandeling is toegediend. Bij het secretariaat zijn gedurende het verslagjaar drie voorgenomen 2013 ingevoerde regeling van de dwangbehandeling. 6) Gedurende het verslagjaar is wederom aandacht besteed aan de per 1juli patiënten. differentiatie van vrijheden voor patiënten binnen de locatie Nijmegen. Dit Allereerst is teruggeblikt naar de aanloop van deze differentiatie vanaf de patiëntengroepen. Dit heeft geleid tot het Ja, tenzij principe. Het kost tijd differentiatie bepaalt en of dit begrijpelijk is voor medepatiënten. zomer Toen is besloten om meer individueel naar patiënten te kijken meer maatwerk geleverd en er komt meer differentiatie binnen de Door de Commissie wordt de ingezette cultuuromslag als positief gezien. Door de Commissie is aandacht gevraagd voor de vraag wie de in plaats van regels voor een gehele groep/afdeling op te stellen. Er wordt in aanwezigheid van twee vertegenwoordigers van de kliniek en twee om deze beleids- en cultuurwjziging te laten insljten binnen de Organisatie. 5) In een Commissievergadering is de voortgang besproken van de (ZISZ) te Vught. In het bijzonder het gegeven dat zij onderling (bijna) geen name het voortduren van maatregelen van afzondering. Desondanks ziet de diverse malen gesproken over de lange duur van verblijf van een aantal bewoners op de bijzondere afdeling Zeer Intensieve Specialistische Zorg contact met elkaar hebben en de jegens hen opgelegde maatregelen, met Commissie geen aanleiding de bejegening van deze bewoners in strijd te achten met de Bvt. 4) Zoals in voorgaande jaarverslagen reeds is opgemerkt is ook in dit jaar geïnformeerd over een inventarisatie onder bewoners/patiënten die beschikken over mediamiddelen met Wi-fi, Bluetooth of een open USB aansluiting. De Commissie zal gedurende het komende verslagjaar de ontwikkelingen binnen het mediamiddel enbeleid aandachtig blijven volgen. van onklaar maken wordt er verzegeld. Voorts is de Commissie Medio augustus 2016 is de Commissie geïnformeerd over een wijziging in het beleid, dat patiënten/bewoners meer ruimte wordt geboden voor 7

8 Bij de overige twee voorgenomen meldingen zijn inhoudelijk geen bezwaren geuit. Daarnaast zijn voor drie patiënten/bewoners meldingen ontvangen voor verlenging van deze a-behandeling. Hierbij kan op grond van de wettelijke bepalingen worden volstaan met een melding aan de Commissie. Opgemerkt wordt dat tijdens het verslagjaar voor het eerst beklag is ingesteld tegen een dergelijke verlenging. Voorts zijn gedurende het verslagjaar voor drie patiënten/bewoners (maandelijks) meldingen voor een b-behandeling ontvangen. Tegen oplegging van een b-dwangbehandeling is gedurende het verslagjaar één klaagschrift ingediend (zie hoofdstuk 6). Mede naar aanleiding van jurisprudentie van de RSJ (door de beroepscommissie worden beroepen behandeld betreffende oplegging van een a-behandeling) is zowel het door de kliniek gehanteerde protocol behandeling als het protocol van de Commissie aangepast. 7) In een Commissievergadering is gesproken over het beleid over de toediening van libidoremmende medicatie. In het bijzonder is de vraag opgekomen waar de grens ligt tussen dwang en drang bij het voorschrijven en gebruik van dergelijke middelen. Namens de directie is toegelicht dat binnen de instelling het beleidskader Libidoremmende middelen in de tbs (februari 2013) wordt toegepast, dit in combinatie met het Psychofarmacologisch Formularium FPC (2009). Daarin staat opgenomen welke middelen voorgeschreven kunnen worden en dat op basis daarvan in het specifieke geval een keuze wordt gemaakt. Binnen de klinische behandeling speelt het voorschrijven van dergelijke medicatie nog niet, dit geldt wel bij het aanvragen van verlof, voornamelijk bij onbegeleid verlof. Door de patiënt kan worden gekozen om dergelijke middelen al dan niet te gebruiken. Er is geen sprake van dwangmedicatie bij dergelijke middelen. Indien door een patiënt wordt gekozen om deze middelen te gebruiken, dan nog is het niet altijd zeker dat verlof wordt toegekend. Ook wordt naar het risicomanagement gekeken. Door psychiaters wordt zeker terughoudendheid betracht in het voorschrijven van deze middelen, juist vanwege de bijwerkingen. Erkend wordt dat het voorschrijven van dergelijke middelen moeilijk is. Daarom vindt er (intern) overleg plaats. Aan de Commissie is een brochure uitgedeeld Libidoremmende middelen uitgegeven door de Pompestichting, maart forensisch 8) Tijdens een vergadering heeft de Commissie het jaarverslag Middelen en Maatregelen 2015 besproken. De Commissie heeft geen aanleiding gezien voor het vragen van een nadere toelichting daarop. De Commissie is verheugd dat door de directie het belang wordt gezien om oplegging van alle maatregelen goed te blijven monitoren. Dat is van belang nu door de maandcommissarissen en beklagcommissie slechts een deel van de opgelegde maatregelen wordt gezien. Daarnaast wordt aan de Commissie door de kliniek maandelijks een overzicht van toegepaste maatregelen verstrekt, waarbij afzonderlijke maatregelen in de vergadering alleen uitdrukkelijk aan de orde worden gesteld als daartoe aanleiding bestaat. a $

9 9) De Commissie heeft kennisgenomen van het Jaarverslag Pompestichting In het bijzonder is ingegaan op het onderscheid in verblijfsintensiteit, nu er een differentiatie heeft plaatsgevonden binnen de zorgzwaarte en de financiering daarvan (per patiënt in plaats van per afdeling). 10) Zoals in het vorige jaarverslag is gemeld is aandacht gevraagd voor de problematiek van de verhouding tussen enerzijds de maatregelen jegens de patiënten/bewoners (uitbreiding van controles) en anderzijds het vooralsnog niet invoeren van controles van het personeel. Gedurende het verslagjaar is gemeld dat het toegangsbeleid voor personeel strenger zal worden, ook personeelsleden dienen (at random) naar binnen te komen. Daarnaast is de inzet van drugshonden aan de orde geweest zowel bij een controle van een verblijfsruimte (buiten de aanwezigheid van de patiënt) maar ook de inzet bij toegang van bezoek. piepvrj 11) Gedurende het verslagjaar is door de Commissie gesproken over de nadere invulling van de rol van de maandcommissaris in het kader van toezicht. Door de Commissie is besloten om de maandcommissarissen van de locatie Nijmegen in het algemeen te koppelen aan een bepaalde afdeling op deze locatie. Gedurende het verslagjaar is door de maandcommissarissen ieder op hun eigen wijze daaraan invulling gegeven. Deze koppeling staat los van de individuele bemiddelingen tijdens het reguliere spreekuur van een maandcommissaris. Ten tijde van het opstellen van het jaarverslag heeft een evaluatie plaatsgevonden en is besloten vooralsnog deze ingezette werkwijze voort te zetten. 12) Aan het eind van het verslagjaar is de Commissie geïnformeerd over een niet aangekondigde controle door de Inspectie Veiligheid en Justitie. Deze inspectie was een vervolg op een eerder bezoek in het kader van Contrabande in forensisch psychiatrische centra. Bij deze laatste controle is vooral gekeken de plannen van aanpak ook waren/worden verwezenlijkt. Een verslag van dit bezoek is nog niet verschenen. of 3.2 Verslagen maandcommissaris In verslagen van de maandcommissarissen wordt op een groot aantal meer concrete en incidentele punten ingegaan. Voorts wordt door de maandcommissarissen aandacht besteed aan algemene problemen en aan de sfeer, voor zover zij deze in hun contacten in het kader van de bemiddeling en bij bezoeken aan de locaties en afdelingen tegenkomen en meekrjgen. Daarnaast zijn de maandcommissarissen op de locaties regelmatig in overleg getreden met de zorgmanagers over de gang van zaken op die betreffende locatie. De verslagen van de maandcommissaris worden in de commissievergadering besproken. 3.3 (Ander) Afdelingsbezoek In het verslagjaar heeft geen afdelingsbezoek door de hele commissie plaatsgevonden. Zoals in 3.1, onder 11 is gemeld, is gekozen voor een andere invulling van het toezicht, door in het bijzonder voor de locatie Nijmegen een maandcommissaris te 9

10 koppelen aan een afdeling(en) van deze locatie. Zodat in de loop van een algemeen gerichte bezoeken kunnen worden gebracht of overleg met de zorgmanager kan worden gevoerd. Aan het eind van het verslagjaar heeft een evaluatie plaatsgevonden. De werkwijze zal worden Voortgezet. Voor de locaties Zeeland en Vught is daartoe geen aanleiding gezien, nu de betreffende maandcommissarissen al regelmatig aanwezig zijn op de afdelingen en overleg voeren met de zorgmanager(s). jaar meer 3.4 Contacten met de patiëntenraad/bewonersraad In het verslagjaar nam de Commissie als voorheen met veel belangstelling kennis van de verslagen van de vergaderingen van de patiëntenraad dan wel bewonersraad. Zoals eerder opgemerkt, zijn diverse leden aanwezig geweest bij overleggen van de patiëntenraad en de bewonersraden van de verschillende locaties. Het is de nieuw toegetreden voorzitter niet gelukt om gedurende het verslagjaar kennis te maken met de patiëntenraad. Het voornemen bestaat om dit het komende verslagjaar te realiseren. 3.5 Bijwonen overleg zorgmanagers In het verslagjaar hebben de maandcommissarissen op de locaties Zeeland en Vught regelmatig overleg met zorgmanagers gevoerd. Het bijwonen van dergelijke overleggen acht de Commissie zinvol nu in het kader van de bemiddelingen de zorgmanager het eerste aanspreekpunt is. Voor de locatie Nijmegen heeft het bijwonen van een dergelijk overleg ook plaatsgevonden, in dit geval een bedrjfsvoerdersoverleg. Dhr. Zweers heeft eenmaal dat overleg bijgewoond. Voornamelijk is gesproken over de rol van de maandcommissaris. Daarbij is voorts gewezen op de gewijzigde werkwijze, nu de maandcommissarissen zijn gekoppeld aan bepaalde afdelingen. 3.6 Landelijke dag commissies van toezicht bij FPC s. In het verslagjaar heeft een landelijke bijeenkomst voor commissies van toezicht van TBS-klinieken plaatsgevonden op 19 februari Deze bijeenkomst is georganiseerd door de Commissie van Toezicht van FPC de Rooyse Wissel. De heer van Vliet, de heer Zweers en de secretaris hebben deze middag bijgewoond. Tijdens deze middag is onder meer een voordracht gegeven over het Adviescollege Verloftoetsing. is vanuit het Kenniscentrum Commissies van Toezicht het belang van de site van het kenniscentrum benadrukt en is tot slot een voordracht gegeven over de uitoefening van de toezichttaak binnen FPC de Rooyse Wissel. De Commissie is verheugd dat de Organisatie van een dergelijke landelijke dag vervolgens is opgepakt door de Commissie van FPC de Kijvelanden. 10

11 een 4. De adviestaak Een aantal punten. dat ook onder het punt adviestaak zou kunnen worden geschaard is hiervoor reeds besproken onder het punt toezichthoudende taak. De Commissie heeft (wederom) aanleiding gezien een brief te sturen aan de RSJ. In dit geval is een brief opgesteld naar aanleiding van een RSJ-uitspraak inzake het vaststellen van (bij) gebruik van cannabis nu in dit geval een halfwaardetijd van maximaal veertien dagen wordt gehanteerd. Van de zijde van de Commissie is uitgebreid beargumenteerd dat deze gehanteerde termijn niet bruikbaar is. De daarop ontvangen reactie van de RSJ ontvangstvestiging - is door de Commissie voor kennisgeving aangenomen. De Commissie betreurt dat op haar brief geen inhoudelijke reactie is gegeven. Zoals in het vorige jaarverslag is vermeld heeft de Commissie met belangstelling kennisgenomen van het door de RSJ opgestelde advies risico s en knelpunten in de longstay en de daarin aangedragen scenario s. Tijdens een commissievergadering is dit verslag uitvoerig besproken, vooral de voorgestelde beklagmogeljkheid bij een interne overplaatsing, maar ook de voorgestelde crisisplaatsing voor de duur van elf weken in een andere inrichting ter observatie. Voorts heeft de Commissie kennisgenomen van de RSJ-adviezen inzake concept Beleidskader LFPZ, conceptwijziging verlofregeling TBS, voornemens tot wijziging van de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf, verkorting van de termijn van externe advisering bij verlenging TBS en enkelvoudige afdoening van beroepen. De Commissie heeft geen aanleiding gezien te reageren op deze adviezen. Voor het overige werden in het verslagjaar door de Commissie geen expliciete adviezen uitgebracht aan het Ministerie van Veiligheid en Justitie, de RSJ of andere instanties en personen. 11

12 toerbeurt op als maandcommissaris. In verband met hun lidmaatschap van de beklagcommissie waren de voorzitters daarvan vrijgesteld, om de bemiddelings- en uitgangspunt, dat bij klachtafwikkeling aan bemiddeling zo mogelijk prioriteit mogelijkheid van een gesprek met en bemiddeling door de maandcommissaris. wordt gegeven. De patiënten en bewoners werden doorgaans gewezen op de Doorverwijzing naar de maandcommissaris volgde indien nodig. de rechtspraakfunctie van de Commissie uitdrukkelijk van elkaar te onderscheiden. De Commissie heeft ook in 2016 gevolg gegeven aan het in de Bvt neergelegde Zoals in voorgaande jaren traden de meeste leden van de Commissie in 2016 bij vragen te beantwoorden kreeg met betrekking tot de problemen rondom de persoonlijke voorwerpen, verzorging (medisch en persoonlijk) en meer in het algemeen over bejegening en de behandeling. gevallen door de maandcommissaris het advies gegeven om nog eens met de zorgmanager van de afdeling de zaken te bespreken en aldus mogelijk tot een oplossing te komen. Na afloop van een bemiddeling wordt door de maandcommissaris doorgaans schriftelijk bericht gezonden aan de patiënt en de commissievergadering besproken. zorgmanager. Daarnaast wordt door de maandcommissaris een algemeen verslag opgemaakt aangaande de bevindingen en wordt dit verslag tijdens de Wat de wijze van afhandeling door de maandcommissarissen aangaat is in veel In het algemeen kan worden opgemerkt dat de maandcommissaris met regelmaat als ingetrokken na bemiddeling. In totaal zijn 74 klachten ingetrokken. ingetrokken ook klachten zijn opgenomen die afgeboekt hadden moeten worden totaaloverzicht Klaver 2016), al wordt daarbij opgemerkt dat bij de categorie Dit leidde in 8 gevallen tot intrekking van het beklag na bemiddeling (zie bijlage 2, veelal doorgestuurd naar de maandcommissaris met het verzoek te bemiddelen. locatie Nijmegen gaat het om 70 verzoeken tot bemiddeling. Voor de locatie Vught die bij het secretariaat binnenkwamen was niet sprake van een verzoek tot In het jaar 2016 is in totaal $8 maal (van dein totaal 261 bij het secretariaat (locatie Nijmegen) of de maandcommissaris door middel van spreekbriefjes (locaties Vught en Zeeland) willen spreken. In een overgroot deel van de klachten bemiddeling maar werd direct beklag ingediend. De klachten werden na registratie binnengekomen klachten) bemiddeld (zie de tabellen in hoofdstuk 6). Voor de betreft het 10 bemiddelingen en voor de locatie Zeeland betreft het 8 (geregistreerde) verzoeken tot bemiddeling. De mogelijkheid blijft bestaan dat patiënten spontaan naar het spreekuur komen verslagjaar beurtelings drie, respectievelijk twee leden op als maandcommissaris, bemiddelingsverzoeken zelfstandig af. De bij de inrichting door hen aan te spreken aan de hand van een rooster. Voor de locaties Vught en Zeeland traden in het soms de behandelcoördinator. Voor de locatie Nijmegen traden in het verslagjaar acht maandcommissarissen op eveneens volgens een rooster. personen waren als voorheen in principe de zorgmanagers van de afdelingen en Evenals in eerdere jaren handelden de maandcommissarissen de klachten en 5. De bemiddelingstaak 12

13 6. De rechtsprekende taak In het verslagjaar werd de beklagcommissie voorgezeten door de heer Lensing of mevrouw Bordes. Na het aftreden van de heer Lensing is mevrouw Henniphof als voorzitter opgetreden. Aan de hand van een rooster waren bij toerbeurt andere commissieleden lid van de beklagcommissie. Mevrouw Lont is secretaris van de beklagcommissie. In onderstaande tabel is het aantal binnengekomen beklagzaken en het aantal afzonderlijke klagers voor zowel het verslagjaar als 2015 aangegeven. Locatie Nijmegen * * * Doordat patiënten/bewoners intern overgeplaatst kunnen worden is het mogelijk dat zij op diverse locaties klachten hebben ingediend. Aantal klachten Aantal klagers Aantal klachten Aantal klagers Vught Zeeland Totaal Het totaal aantal ingediende klachten is iets afgenomen, dit geldt vooral voor de locaties Vught en Zeeland. Voor de locatie Nijmegen is dit juist toegenomen. Een mogelijke verklaring is dat over één onderwerp door meerdere klagers een klacht is ingediend. Er zijn 1$ klachten over schadeverhaal als gevolg van het mediamiddelenbeleid en $ klachten over noodscenario s op een bepaalde afdeling op de locatie Nijmegen. Voorts zijn door één klager op deze locatie een behoorlijk aantal klachten ingediend. De afname van het aantal klachten voor de locatie Vught kan mogelijk worden verklaard door de afbouw van het aantal plaatsen op deze locatie gedurende het verslagjaar. Een mogelijke verklaring voor de afname voor de locatie Zeeland is gelegen in de inbedding van de bewonerspopulatie als gevolg van opname van nieuwe bewoners/bewoonsters na sluiting van andere longstayvoorzieningen in Alhoewel per november 2016 intern een aantal bewoners zijn overgeplaatst van de locatie Vught naar de locatie Zeeland kan dit mogelijk in het komende verslagjaar tot een toename leiden. Zoals hierboven genoemd zijn gedurende het verslagjaar 1 $ klachten ingediend door meerdere klagers over een bepaald onderwerp, de afhandeling van deze klachten is gedurende het verslagjaar niet afgerond. Voorts zijn door 8 klagers klachten ingediend over de toepassing van noodscenario s op een bepaalde afdeling op de locatie Nijmegen. De klagers zijn kennelijk niet-ontvankelijk verklaard in hun klaagschriften. 13

14 Voorts wordt verwezen naar een tabel waarin over de jaren het aantal klachten, het aantal klagers en het totaal aantal patiënten/bewoners per locatie is opgenomen. Locatie Nijmegen Vught Zee]and Aantal klachten Aantal klachten Aantal klachten Aantal klachten Aantal klagers 2016 Aantal klagers 2015 Aantal k]agers 20Ï4 Aantal klagers Totaal aantal patiënten /bewoners 2016 * Totaal aantal patiënten /bewoners 2015 * Totaal aantal patiënten /bewoners 2014* Totaal aantal patiënten $6 /bewoners 2013* * per 31december van dat jaar Per november 2016 verblijven op de locatie Nijmegen afdeling. $ bewoners op een LFPZ De beklagcommissie heeft in liet verslagjaar de beklagzaken (zowel openstaande van 2015 als ook binnengekomen klachten in 2016) als volgt afgehandeld: Soort afdoening Nijmegen Vught Zeeland TOTAAL Ingetrokken Niet-ontvankelijk 50 $ Ongegrond (Deels) gegrond Rogatoir verzoek Overgedragen TOTAAL Bemiddeling $ De onderdelen waarover in de locatie Nijmegen het meest werd geklaagd hadden betrekking op bewegingsvrijheid (zoals opgelegde maatregelen van afzondering, van afdelingsarrest en van separatie), schadeverhaal als gevolg van gevoerd mediamiddelenbeleid en rekeningcourant/zak en kleedgeld. Daarbij wordt opgemerkt dat bij diverse klachten over maatregelen van afdelingsarrest drugsgebruik heeft meegespeeld, in het bijzonder de interpretatie van een uitslag op een urinecontrole en de mate van afbouw. 14

15 Ook in 2016 hebben diverse klagers zich in hun gehele beklagzaak laten bijstaan bej egening. op de plaatsing op deze afdeling als oplegging van een maatregel van afzondering bewoners van de intensieve zorgafdeling. Deze klachten hebben zowel betrekking alsmede op de verlengingen van deze maatregelen. Daarnaast is op deze locatie geklaagd over contact buitenwereld bezoek, persoonlijke voorwerpen en Voor de locatie Zeeland geldt ook dat meer is geklaagd over bewegingsvrijheid en over behandeling. Verwezen wordt naar bijlage 1 bij het jaarverslag, het overzicht soorten klachten per onderwerp. Door de beklagcommissie is gedurende het beklagjaar voor het eerst uitspraak gedaan in een klacht die betrekking had op verlenging van een a van een drugshond. De klachten zijn ongegrond verklaard. dwangbehandeling. De klacht is ongegrond verklaard. Voorts zijn diverse klachten behandeld over de weigering van bezoek na aanslaan - inbeslagname - maatregel - maatregel bezit eigendommen, in het bijzonder de volgorde en duur van teruggave eigendommen van bewoner verblijvende op ZI$Z-afdeling; dagbesteding vanwege ongeoorloofd verzuim; van dagbesteding voor een bepaalde periode; privacy (werkbezoek op afdeling); bezoek advocaat bij ingang Pl Vught; - weigering - vergoeding - beloning - schending - weigering - uitbetaling ziektegeld en vakantie-uren; goederen van een medebewoner; van afdelingsarrest, nu niet nader is gespecificeerd waarop het - omvang - niet onder meer betrekking op: en vergoeding van dagbesteding per 1januari 2016; toekennen van terugwerkende kracht bij uitbetaling van ziektegeld; gevaar dat klager binnen de inrichting zou kunnen veroorzaken is gebaseerd; van separatie, niet voldaan aan subsidiariteitsvereiste. De door de beklagcommissie (deels) gegrond verklaarde klaagschriften hadden ontvangen van andere commissies van toezicht om een patiënt rogatoir te horen. gedaan van een reeds overgeplaatste patiënt. In het verslagjaar zijn drie verzoeken De beklagcommissie heeft in één beklagzaak een verzoek om rogatoir verhoor een (klein) geldbedrag. In de meeste beklagzaken handelde het om een formele gedeeltelijk) gegrond verklaard beklag en nadat de beslissing van de beklagcommissie onherroepelijk was geworden toegekend, meestal in de vorm van gegrondverklaring en werd in de uitspraak al een compensatie opgenomen. In 2016 werd diverse malen compensatie Ç tegemoetkoming ) na een (geheel of een zitting gepland. zitting van de beklagcommissie. Daarnaast is diverse malen van een advocaat een schriftelijke reactie ontvangen indien een advocaat verhinderd was ter zitting te verschijnen. Indien mogelijk wordt in overleg met een advocaat een datum voor door een advocaat, dit kan zijn bij het indienen van een klaagschrift als ook ter betreffende de bewegingsvrijheid, zoals eerder opgemerkt betreft dit voornamelijk Voor de locatie Vught werd onder meer geklaagd over opgelegde maatregelen 15

16 zonder In het bijzonder wordt voorts gemeld de uitspraak die ziet op het voortduren van een maatregel van afdelingsarrest nu geen sprake is van afbouw van de THC/creatineratio op grond van een urinecontrole uitslag. Zoals in hoofdstuk 4 is gemeld heeft de Commissie daarover een brief gestuurd naar de RSJ. In de betreffende uitspraak heeft de beklagcommissie een eerdere uitspraak van de RSJ daarover naast zich neergelegd. Ten tijde van het opstellen van het jaarverslag is de RSJ uitspraak in beroep ontvangen. De uitspraak van de beklagcommissie is nadere motivering - vernietigd en is het beklag alsnog gegrond verklaard. De Commissie verzoekt de RSJ om een onafhankelijk laboratorium in te schakelen voor de beoordeling welke halfwaardetijd voor THC dient te worden gehanteerd. Voorts is uitspraak gedaan in een klacht over een (interne) overplaatsing van een bewoner van de locatie Vught naar de locatie Nijmegen en is beroep gedaan op artikel $ van het EVRM, in het bijzonder zijn recht op family life met zijn echtgenoot verblijvende op de locatie Zeeland. De klacht is ongegrond verklaard. Ten tijde van het opstellen van het jaarverslag is van de RSJ een uitspraak ontvangen, het beroep is ongegrond verklaard. Opmerking verdient voorts dat de afwikkeling van het merendeel van de beklagzaken langer duurt dan de wettelijke termijn van twee keer vier weken. De Commissie stelt voorop dat beklagzittingen meervoudig worden gehouden en dat schriftelijk uitspraak wordt gedaan. Daar waar mogelijk kan een klaagschrift kennelijk, dus zonder zitting, worden afgehandeld. Het niet halen van de wettelijke termijn heeft diverse oorzaken, waaronder het rouleren per locatie voor een beklagzitting (vooral voor de locaties Zeeland en Vught), verhinderdata van een advocaat, vertraging in de ontvangst van de reacties van de directie, het na afloop van een zitting ontvangen van nadere informatie en de tijd die gemoeid is met het schriftelijk uitwerken van de uitspraak. Over het aantal ingediende beroepen bij de RSJ tegen beslissingen van de beklagcommissie zijn geen cijfers beschikbaar. In het verslagjaar zijn 8 uitspraken ontvangen waarin het beroep gegrond is verklaard, zijn 23 beroepen ongegrond verklaard, is 1 beroep ingetrokken en in 5 beroepen werd de appellant niet-ontvankelijk verklaard. Gedurende het verslagjaar heeft de Commissie met belangstelling kennisgenomen van uitspraken van de RSJ alsmede het jurisprudentiebulletin. In een aantal uitspraken in beroep zijn de uitspraken van beklagcommissie vernietigd, te weten de wijziging in de omvang van dagbesteding, de uitbetaling van ziektegeld en het niet toekennen van terugwerkende kracht bij uitbetaling van ziektegeld. 16

17 Over het aantal ingediende schorsingsverzoeken bij de voorzitter van de beroepscommissie van de RSJ zijn geen cijfers beschikbaar nu deze niet afzonderlijk door het secretariaat zijn geregistreerd. Wel kan worden geconstateerd dat het merendeel van deze verzoeken betrekking heeft op het verzoek om opheffing van opgelegde maatregelen zoals afdelingsarrest, kamerafzondering en separatie en een (gedwongen) geneeskundige handeling (b-behandeling). De meeste schorsingsverzoeken zijn afgewezen, behalve het verzoek dat betrekking had op een voorgenomen b-behandeling. Aan het eind van het verslagjaar is dit verzoek wegens een geconstateerd formeel gebrek toegewezen. Overigens wordt een schorsingsverzoek door de beklagcommissie tevens aangemerkt als een klaagschrift. 17

18 goede indruk gekregen over het functioneren van de inrichting in Merksplas. Het Ook de rol van de CvT in België is anders. Gent, Antwerpen en Bierbeek. De Commissie kijkt terug op een interessant en geslaagd werkbezoek. Er is een gevangenis van Merksplas te België, bestaande uit een grote delegatie van de Commissie samen met twee vertegenwoordigers van de Pompestichting. verschil in huisvesting met een tbs-instelling in Nederland was goed zichtbaar. De bevlogen inzet van de medewerkers (gelet op de omstandigheden) was opvallend. Inmiddels beschikt Vlaanderen over enkele inrichtingen naar Nederlands model in In het verslagjaar heeft de Commissie op 6 april 2016 een bezoek gebracht aan de Gedurende het verslagjaar heeft de Commissie met belangstelling kennisgenomen Intervisie. Dit blad verschijnt maandelijks en wordt onder de leden verspreid. van een door patiënten van de locatie Nijmegen samengesteld blad genaamd Lensing en mevrouw Groeneweg, voormalig algemeen directeur. Op 4 oktober 2016 is afscheid genomen van de voormalig voorzitter de heer Gedurende het verslagjaar zijn in het kader van de viering van het 50-jarig bestaan gehouden in november Diverse leden hebben een of meerdere activiteiten voor patiënten en bewoners, medewerkers maar is er ook een jubileummarkt bijgewoond. van de Pompestichting op de verschillende locaties festiviteiten geweest, zowel verslagjaar is kennisgenomen van het evaluatieverslag en is dit inhoudelijk geïnterviewd door onderzoekers van de Erasmus Universiteit inzake de 3e evaluatie secretaris aanwezig geweest bij een rondetafelgesprek. Aan het eind van het besproken tijdens een commissievergadering. Zoals in het vorige verslag reeds is gemeld zijn diverse leden van de Commissie van de Bvt. Daaropvolgend zijn op 10 maart 2016 de beer van Vliet en de 7. Overige vermeldenswaardige activiteiten en gebeurtenissen 18

19 door de instelling. De instelling waakt zelf naar het oordeel van de Commissie gesteld. goed voor de bejegening van de patiënten en bewoners. Daar waar mogelijk van het Ja, tenzij principe. Tot slot verwijst de Commissie naar het rapport van afgelopen verslagjaar: in het algemeen ziet zij geen reden tot twijfel aan de kwaliteit van de bejegening en de rechtspositie van patiënten en bewoners die in de Pompestichting verblijven. De Commissie heeft de indruk dat door haar geconstateerde problemen in het algemeen snel worden opgepakt en verholpen probeert de instelling op een positieve wijze patiënten te benaderen door middel De Commissie herhaalt de opmerking die zij al vaker heeft gemaakt ook voor het de Commissie Middelen & Maatregelen, dat in het voorgaande al aan de orde is toezicht op 11 april Het is door de voorzitter en de secretaris ondertekend. Dit jaarverslag 2016 is vastgesteld in de vergadering van de commissie van de betreffende locaties, zich daarover ook in de toekomst laten informeren. verblijven op de locatie Vught. Bovendien vraagt het vinden van een geschikte boven verwachting positief verlopen. De Commissie merkt op dat sprake is van vanwege de impact die de verhuizing zal hebben op de bewoners die al jaren lang afdeling bij de herplaatsing van bewoners veel aandacht. Zoals gemeld zal de Commissie, in het bijzonder via de maandcommissarissen die verbonden zijn aan Tot slot is de verhuizing van een groot aantal bewoners vanaf de locatie Vught een grote operatie. Zowel vanwege het grote aantal over te plaatsen bewoners als Zoals al eerder is gemeld zijn in de afgelopen zomerperiode veel noodscenario s instelling is toegezegd dat er voor komende zomerperiode wordt getracht kijken. voorgekomen en heeft dit voor onrust gezorgd voor patiënten en bewoners. Door de noodscenario s zoveel mogelijk of zelfs helemaal te voorkomen, door beter vooruit te De Commissie merkt daarbij op dat de directie de consequenties van haar beleid en het onklaar maken van een USB-aansluiting, en het gebruik van mediamiddelen. oog blijft houden voor de (resocialisatie)belangen van patiënten en bewoners en Voor de hele instelling geldt dat het mediamiddelenbeleid tot blijvende onrust heeft gezorgd onder patiënten en bewoners. Het gaat dan om de gevolgen van restricties in het gevoerde beleid, onder meer de verplichte aanschaf via Strjbosch blijvend onder de aandacht heeft gehad. Dit is regelmatig met de patiëntenraad besproken en daar waar mogelijk is het beleid ten gunste van de patiënten en bewoners bijgesteld. De Commissie spreekt haar waardering uit dat de instelling biedt. daar waar mogelijk gebruik maakt van de mogelijkheden die de regelgeving 8. Algemene conclusie en aandachtspunten 19

20 1 IDV lfffl

21 Overzicht soorten klachten per onderwerp 2016 PN PZ PV TOTAAL Activiteiten (arbeid) Activiteiten (diversen) Activiteiten (lucht) Activiteiten (sport) Behandeling Bejegening Bewegingsvrijheid (o.a. afdelingsarrest. separatie, afzondering & plaatsing afdeling intensieve zorg) Contact buitenwereld (bellen) Contact buitenwereld (bezoek) Contact buitenwereld (post) Controle (o.a. urineonderzoek, gedogen geneeskundige handeling & onderzoek persoonlijke verblijfsruimte) Eisen verblijfsruimte Informatie/procedure Persoonlijke voorwerpen Rekening courant/zak- en kleedgeld Rogatoir verzoek Schadeverhaal Selectie/overplaatsing (extern) Selectie/overplaatsing (intern) Transport Verlaten inrichting Verzorging (diversen) Verzorging (godsdienst, levensovertuiging) Verzorging (medisch) Verzorging (persoonlijk) TOTAAL PN: locatie Nijmegen PZ: locatie Zeeland PV: locatie Vught 21

22 IfJV1fffl

23 c ci ci ci i) ci ci - -c ) C - Doorloop termijnen in dagen Beslissingen 23 KLAVER: KLAchten Verwerken En Rapporteren Totaal N J6983 Nijmegen $ Vught $ $ 20 1 Zeeland $ 1 o.- ;.- 0 c c - J.) c 0 -J ) A DC C - n - C - - Totaaloverzicht KLAVER 2016

24 f7

25 (in rnttflir. 4J 4JL J 00 Beginvoorraad L J- Instroom Beginvoorraad. Instroom -ui (J1 ) LJ L..) Beginvoorraad. c t Instroom oj- 00 Uitstroom.i c c i Doorlooptijd.c dagen) Gegrond Ongegrond Deels gegrond Overgedragen Niet ontvankelijk 0 Ingetrokken Ingetrokken na hemit1c11in - 1 ] Afdoening na ver7npk 00 Eindvoorraad t u J. - Uitstroom 1 Doorlooptijd (in dagen) I Gegrond Ongegrond Deels gegrond Overgedragen 00 Niet ontvankelijk Ingetrokken Ingetrokken na Afdoening na hemiddelinx rnotnir ver7nek u Eindvoorraad Jk) 00 u oc.i Uitstroom c oo.c Doorlooptijd. Ongegrond Deels (in dagen) Gegrond 00 Ingetrokken Ingetrokken til gegrond u Niet ontvankelijk. Afdoening na hpmidrlelinp na rnritnir Jer7nPk JJt 00 C Eindvoorraad