De boeiende wijnen van Listrac-Médoc Door Paul Op ten Berg. Op 7 en 8 oktober 2015 bezocht ik in de wijnstreek Listrac-Médoc zeven Châteaux.

Transcriptie

1 De boeiende wijnen van Listrac-Médoc Door Paul Op ten Berg Op 7 en 8 oktober 2015 bezocht ik in de wijnstreek Listrac-Médoc zeven Châteaux. De appellation Listrac-Médoc De in 1957 toegekende appellation Listrac werd in 1986 door het INAO officieel gewijzigd in Listrac-Médoc. Geografisch gezien ligt de gemeente Listrac-Médoc het verste van de Gironde af, aan de route nationale richting Atlantische kust. Patrice Pagès, voorzitter van de appellation Listrac-Médoc Terroir Dat Listrac-Médoc een eigen AOC kent, is te danken aan de aanwezigheid van een waar mozaïek aan terroirs, ook op wijngaardniveau. Kiezelheuvels worden afgewisseld door plateaus met een sokkel van kalk. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er sprake is van een grote diversiteit binnen de AOC. De prijzen van wijngaarden liggen vrij hoog, ze variëren van tot per hectare. Maar dat is nog altijd slechts 10% van de prijzen die even verderop in Pauillac of Margaux worden gevraagd. Het plateau van Listrac-Médoc vormt met 43 meter het hoogste punt van de Médoc. Daardoor is het een waterkering tussen de rivier in het oosten en de Landes in het westen. De natuurlijke afwatering is goed en de druiven rijpen langzaam en regelmatig. Men vergelijkt het terroir van Listrac-Médoc wel met dat van het aangrenzende Moulis, omdat de wijnen enkele overeenkomsten vertonen. Op de kiezelgronden staat vooral cabernet sauvignon, terwijl we op de kalkgronden voornamelijk merlot aantreffen.

2 Klimaat De Atlantische oceaan zorgt voor een maritiem klimaat, gematigd door de golfstroom. De dichtbij, parallel aan Listrac-Médoc gelegen dennenbossen van de Landes geven bescherming, afkoeling en biodiversiteit. Omdat de regentijd ongeveer gelijk begint met de oogsttijd, is het ieder jaar spannend of de druiven rijp zijn voordat de regen in aantocht is. De Châteaux In de AOC Listrac-Médoc zijn 65 wijnboeren actief. 34 hiervan leveren hun wijn aan de Cave de Vinification des Grands Vins de Listrac-Médoc (circa 35% van de AOC) en 31 zijn zelfstandig. De belangrijkste hiervan zijn Bellegrave, Cap Léon Veyrin, Clarke, Ducluzeau, Fonréaud, Fourcas Dupré, Fourcas Hosten, Fourcas Loubaney, Lestage, Mayne Lalande, Reverdi, Saransot-Dupré en Vieux Moulin. De meeste bedrijven zijn familiebedrijven. Château Ducru-Beaucaillou bezit hier Château Fourcas Borie en Château Ducluzeau en wil verder uitbreiden. Benjamin de Rothschild heeft Château Clarke. De familie Momméja van het Hermès concern bezit Château Fourcas Hosten en is ook op zoek naar Châteaux die hier te koop zijn.

3 Productie Listrac-Médoc produceert in 670 ha wijngaarden gemiddeld 3,5 miljoen flessen per jaar. De aanplant bestaat uit circa 60% cabernet sauvignon (kiezelgronden) en 30% merlot (kalkgronden), de resterende 10% is cabernet franc en petit verdot. De voorgeschreven minimum plantdichtheid bedraagt stokken per hectare. Witte wijn Zes producenten (Château Clarke, Château Fourcas Dupré, Château Fourcas Hosten, Château Saransot-Dupré, Château Fonréaud en Château Lestage) maken ook droge witte wijn, en wel van sauvignon blanc, sémillon en muscadelle. De aanplant bedraagt nog slechts 12 ha. De wijnen worden op de markt gebracht als AOC Bordeaux Blanc. Er wordt altijd min of meer hout gebruikt bij vergisting en opvoeding. Er gaan stemmen op voor een aparte AOC Listrac Blanc, maar de realisatie ervan zal zeker nog lang duren. Kenmerken De wijnen van Listrac-Médoc zijn stevig en krachtig, stoer in hun jeugd en op oudere leeftijd vlezig, elegant en fluwelig. De producenten hebben echter het gevoel dat hun wijnen onderschat worden en zoeken naar erkenning. Château Fonréaud Château Fonréaud anno 1706 en toen nog Médoc - is het oudste Château van de appellation Listrac-Médoc. De familie Chanfreau kocht in 1962 Château Fonréaud en het aangrenzende Château Lestage met de bijbehorende wijngaarden. Château Fonréaud is vanaf 1932 onafgebroken geklasseerd als Cru Bourgeois. Jean Chanfreau is de huidige propriétaireviticulteur. Hij leidt het bedrijf samen met zijn vrouw Marie-Hélène en zijn zuster Caroline. Château Fonréaud is onderdeel van Vignobles Chanfreau, samen met Château Lestage (Listrac-Médoc), Château Chemin Royal (Moulis-en-Médoc, Cru Bourgeois) en Château Caroline (Moulis-en- Médoc, Cru Bourgeois). Wijngaarden De 45 ha wijngaarden liggen in de vorm van een amfitheater rond het Château, en wel aan één stuk. Tweederde van de bodem is kalkhoudend en een derde bestaat uit grindhoudend zand, de zgn. graves. Er staat 52% cabernet sauvignon, 44% merlot en 4% petit verdot. De wijnstokken zijn gemiddeld 45 jaar oud. Jean-Charles Chevalier is verantwoordelijk voor de wijngaarden. Niet alle percelen krijgen dezelfde behandeling. Bij jonge wijnstokken worden de paden ingezaaid met kruiden en grassen, zodat de groeikracht van de wijnstokken door concurrentie wordt ingetoomd. De armste bodems echter worden omgeploegd om in de zomer waterstress te voorkomen.

4 Château Lestage Jean & Marie Hélène Chanfreau, eigenaars van Château Fonréaud en Château Lestage

5 Om sterke wortelsystemen te krijgen wordt volgens de methode Cousinié gewerkt met natuurlijke bemesting en oligo-elementen, zodat een evenwicht ontstaat tussen de mineralen en de druiven rijke aroma s hebben. Spuiten met bestrijdingsmiddelen wordt zo min mogelijk gedaan. Vinificatie en opvoeding De geoogste druiven worden bij aankomst zorgvuldig geselecteerd, ontsteeld, gekneusd en vervolgens in kleine betonnen cuves gedaan, alle percelen apart. De vergisting op de schillen duurt dagen. Nieuwe Cuverie Ik heb de eer om als eerste bezoeker de nieuwe, half ondergrondse cuverie met nieuwe apparatuur te bezoeken, die met de oogst van 2016 in gebruik wordt genomen. De oude grote rvs tanks zijn hier vervangen door kleinere rvs tanks van 130 hl. De wijnen worden circa 12 maanden opgevoed op eiken barriques, waarvan een derde nieuw. De definitieve blend wordt 20 maanden na de oogst gebotteld, waarna de flessen verder rijpen in de kelder.

6 Keldermeester en oenoloog is Gil de Bortoli en Antoine Médeville is consultant. De stijl van de wijnen is in een paar trefwoorden te vangen: verfijning, zachtheid zowel jong als gerijpt, goede potentie tot ouderen. Productie De productie van Château Fonréaud bedraagt gemiddeld flessen per jaar en die van Château Lestage flessen. Importeur: Albert Heijn. Witte wijnen uit het vat Ik proef uit barriques de gistende wijnen van 2015, de drie druivenrassen apart. Muscadelle wordt het eerste geoogst, daarna sauvignon blanc en tot slot sémillon. Muscadelle 2015 Uit een gebruikt vat - muscadelle krijgt slechts 5% nieuw hout. De gisting is precies een maand geleden begonnen. Elegant, fijn, geen overdreven houtinvloed, verrassend goed!

7 Muscadelle 2015 Idem, heeft de dag ervoor batonnage gehad en heeft nu nog 3 gram restsuiker per liter. Expressieve geur, levendige, vette smaak door de lie, bijzonder geslaagd. Sémillon 2015 Is pas kort met de gisting bezig, er is nog 6 gram suiker aanwezig. De sémillon ligt tot juni op barrique. Gesloten qua geur. Meer materie in de smaak, goede zuren en totaal geen hout te proeven. Fraaie balans. Prima. Sauvignon blanc 2015 Uit een nieuwe barrique, zit volop in de gisting. Zeer expressief en levendig. Typerend sauvignon blanc met complexe tonen en veel lengte. Top! Rode wijnen uit het vat De twee bodemsoorten Merlot 2015 Van 7 jaar oude stokken. Als eerste rode druivenras geoogst op 22 september. Prachtig fruit van kersen, bessen en frambozen, zeer fraai. Vlezige structuur. Merlot 2015 Uit een 2 e vat. Minder stuivend fruit. Zeer stevige smaak, maar met rijpe tannines. Nog wat lactisch. Merlot 2015 Van 25 jaar oude stokken. Uit een 3 e vat. Krachtiger en weelderiger. Heeft nog veel onvergiste suiker. Fraaie tannines.

8 Gebottelde wijnen ***- Le Cygne du Château Fonréaud 2014, Bordeaux Blanc Deze droge witte wijn wordt hier al sinds de 19 e eeuw gemaakt op 3,5 ha. Destijds wist de familie Chanfreau nog niet goed wat de beste bodem voor witte druiven was. In 1988 werden de wijngaarden opnieuw beplant, en wel met 60% sauvignon blanc (uitbundigheid), 25% sémillon (rondheid) en 15% muscadelle (frisheid). De plantdichtheid bedraagt stokken/ha. De druiven worden in september s morgens vroeg in 2 tot 3 plukgangen op kleur geplukt, deels met de hand, deels met de machine. Ze worden bij binnenkomst geselecteerd en alle percelen worden apart gevinifieerd. De most krijgt een nacht rust bij 7 C en wordt vervolgens vergist op barrique. Alc. 13%. Flink geconcentreerd groengeel. Stevige geur van citrusfruit met wat houtaroma (bij de 2015 uit barrique was dat beter). Ook de smaak is wat door hout gedomineerd, het fruit van citrus en abrikozen verbergt zich daarachter, met houtbitters in de finale. De wijn is nog wat gesloten en mist het vette en het fruit van de **(*) Château Fonréaud 2012 Alc. 13%. Soepele inzet van rood fruit, zachte tannines, maar wel iets groen. Veel specerijen en bitters, mist wat rijp fruit was in feite een mager jaar. *** Château Fonréaud 2011 Alc. 13%. Duidelijk beter. Meer fruit, licht en speels, Prima wijn, fijn en evenwichtig. Nu drinken en niet bewaren.

9 Blinde proeverij Tijdens een blinde proeverij van Listrac-Médoc AOC 2009 op Château Fourcas Hosten kwamen de volgende 15 wijnen in het glas: ***+ Château Baudan, Cru Bourgeois Alc. 12,5%. In de geur iets papier. Goede soepelheid, vlezig fruit, specerijen in de finale, wat enkelvoudig. **** Château Capdet, Cru Bourgeois De geur is erg floraal en de pittige, elegante, fijne smaak heeft meer fruitconcentratie. Zeer veel lengte met complexe tonen. Uitstekende complete wijn. ***(*) Château Cap Léon Veyrin, Cru Bourgeois Zacht, soepel en elegant. Specerijen en wat bitters in de vrij lange finale.

10 **** Château Clarke Imp. De Bruijn Wijnkopers. Wat ingetogen geur. Stevige smaak, frisse zuurgraad, fijn en elegant, fraaie balans. Behoorlijke lengte en enige complexiteit. ***+ Château Fonréaud Robuuste geur. Aparte, ontwikkelde smaak. Animaal. De finale is wat kort en de tannines geven een ietwat drogend effect. ****+ Grand Listrac Van de Cave Coopérative. Kwaliteitsneus met diepgang en balans. Stijlvolle, lenige smaak van prachtig fruit met karakter. Complexe wijn met veel inhoud. Fluwelen tannines en chocolade. Uitstekend. ***(*) Château Fourcas Dupré Veel fruit, sappige smaak, licht, soepel en evenwichtig. Wat bitters in de nasmaak. Goede middenklasser. ****- Château Fourcas Hosten De zeer aromatische geur en de zachte smaak hebben een boeiend karakter met spel en variatie. In de finale valt de wijn wat terug. Ik proef en ruik wat brettanomices. **** Tradition de Lalande Cuvée Prestige Alc. 13%. Overtuigende geur met veel expressie. Lenige, robuuste smaak. Mooi houtgebruik. Fraaie balans. Kreupelhout en paddenstoelen. Serieus glas wijn.

11 ***(*) Château l Hermitage, Cru Bourgeois Aangename geur met tal van schakeringen. De smaak heeft echter last van de alcohol, die wat agressief is en prikt in de finale. ***- Château Lestage, Cru Bourgeois Reductieve geur (putlucht). Volle, rustieke smaak. Zakt weg in de finale. *** Château Liouner, Cru Bourgeois Alc. 14%. Geur en smaak zijn gesloten en hebben aroma s van nat filterpapier. Netjes, maar wat eenvoudig. **** Château Mayne Lalande, Cru Bourgeois ½ fles. Uitstekende, levendige geur met specerijen. Frisse, gespierde smaak. Cabernet getypeerd (munt). Prima balans. Houdt zich nog wat in. ****(*) Château Saransot-Dupré, Cru Bourgeois Prachtige geur van levendig fruit, iets animaal. Elegante, gebalanceerde smaak met sappigheid en spel. Superbe! De beste wijn van deze serie van 15. Zeer compleet en complex. Heeft alles en geeft alles. *** Château Sémeillan Mazeau Cuvée Prestige De geur is wat reductief. De smaak is dun en zacht. Mist karakter. Maar de wijn heeft het uiteraard wel moeilijk na de vorige. Château Fourcas Hosten Dit Château is sinds 2006 eigendom van 2 erfgenamen van het modehuis Hermès, de broers Laurent (53) en Renaud (59) Momméja. Sindsdien werd veel geïnvesteerd in gebouwen, uitrusting en wijngaarden. Consultant is Eric Boissenot en directeur technique is Caroline Artaud. Wijngaarden en wijnbouw Deze omvatten 47 hectare. In 2006 startte de herstructurering, met een programma dat tot 2020 doorgaat. Momenteel is 33 ha in productie voor rode wijn en 12 ha liggen nog braak. Fourcas Hosten werkt met 55% merlot, 42% cabernet sauvignon en 3% cabernet

12 franc op 2 terroirs, het Plateau van Fourcas met graves pyrénéennes en dat van Listrac met een kalk-klei bodem. De gemiddelde leeftijd van de wijnstokken bedraagt 35 jaar, de plantdichtheid is stokken/ha. De nieuwe aanplant echter heeft stokken/ha. In 2012 werden wijnstokken aangeplant voor witte wijn. Hier is de wijnbouw biologisch, wat ook het geval is bij alle nieuwe aanplant van 2014 tot Sinds 2007 is de wijnbouw milieuvriendelijk (lutte raisonnée). De wijngaard werd minutieus in kaart gebracht en van elk perceel werden de karakteristieken vastgelegd. In 2013 werden agressieve chemicaliën uitgebannen en werd begonnen met analyse en bewerking van de bodem. De wijnstokken kregen hun evenwicht terug.

13 De oogst is voor driekwart handmatig en er wordt geplukt volgens een strikt schema per perceel. Er wordt streng geselecteerd bij aankomst. Chai In 2010 werd een nieuwe chai in gebruik genomen, voorzien van 40 kleine cuves (25 tot 100 hl) van beton, hout en rvs. Vanaf dat jaar werden de verschillende percelen apart gevinifieerd. De persing gebeurt met een moderne basket press. Er ontstond een nieuwe verhouding tussen de eerste wijn Château Fourcas Hosten en de tweede wijn Les Cèdres d Hosten. Geen importeur. Caroline Artaud, directrice technique van Château Fourcas Hosten

14 De nieuwe chai van Château Lestage met conische tanks Château Lestage Château Lestage

15 Lunch Tijdens een smakelijke en aangename lunch op Château Fourcas Hosten werden diverse wijnen geschonken. Blanc de Fourcas Hosten 2014 De eerste gebottelde oogst, oplage flessen. Van 75% sauvignon blanc en 25% sauvignon gris. Fourcas Hosten heeft geen muscadelle en de sémillon stokken zijn nog niet oud genoeg. Uitstekend aperitief, knisperend van smaak en gemarkeerd door de sauvignon gris.

16 Ik proef de rode wijn uit 2010 van Alain Capdevielle, burgemeester van Listrac-Médoc. De wijn is o.a. gemaakt van petit verdot. Vlezig, fijn en zuiver. Zeer geslaagd. Verder: Château Fourcas Hosten 2003 Opvallend fris en goed bewaard. Elegant, sappige inzet, vlezige smaak, iets kruidig, hechte balans. Een bewijs van het uitstekende terroir van Listrac-Médoc, dat zorgt voor frisheid van de wijnen. Château Cap Léon Veyrin 1996, Cru Bourgeois 60% merlot, 35% cabernet sauvignon en 5% petit verdot. Zeer zacht en volkomen vitaal. Aroma s van kreupelhout en specerijen. Uitstekend in balans. De wijn heeft alles nog en is fris, samen met ontwikkeld fruit. Een absolute verrassing van 19 jaar oud!

17 Aanwezig bij de lunch op Château Fourcas Hosten: Alain Capdevielle van Ch. Dacher de Delmonte Renaud Momméja van Château Fourcas Hosten Nathalie Meyre van Château Cap Léon Veyrin Sophie Solnicki Thierry, directrice commerciale & marketing van Château Fourcas Hosten