Reclamesector Oktober 2003

Transcriptie

1 Reclamesector Oktober 2003

2 CEVORA Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De auteur en uitgever dienen hierbij steeds vermeld te worden. Iedere andere reproductie, adaptatie, vertaling en publieke mededeling zijn verboden zonder de schriftelijke toestemming van CEVORA, Eugène Plaskylaan 144, 1030 Brussel.

3 i Inhoudstafel 1. Beschrijving van de sector p De reclamesector p Definitie p Kenmerken van de sector in het ANPCB p. 2 a) Het statuut van de werknemers p. 2 b) De omvang van de ondernemingen p. 3 c) Regionale spreiding p Bereikte steekproef van bedrijven p Beschrijving van de steekproef p Steekproef en respons p. 6 a) Op basis van de NACE-code en de activiteiten van de p. 7 ondernemingen b) Op basis van de omvang van de ondernemingen p. 8 c) Op basis van de regio p Bediendeberoepen p Beschrijving van de organogrammen in functie van de p. 10 ondernemingsgrootte 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele p. 13 afdelingen 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende p. 18 afdelingen 4. Schatting van het aantal bedienden per beroep p Extrapolatie van de enquêtegegevens p Vacatures p Analyse van de vacante betrekkingen p Kernberoepen p De kernberoepen van de sector p Ontwerp/productie above p Productie below p Media planning/buying p Commercieel p. 30 INTRODUCTIE Bijlagen p. 31 Bijlage A : Bronnen p. 32 Bijlage B : Type-organogrammen van een bedrijf uit de p. 33 reclamesector volgens de bedrijfsgrootte Bijlage C : Organogram van de kernberoepen van de sector p. 38 Bijlage D : Steekproeftrekking voor de reclamesector p. 39 Bijlage E : Lijst van de deelnemende bedrijven p. 41

4 Inleiding Het onderzoek naar beroepenstructuren werd opgestart door de studiedienst van Cevora met de bedoeling de beroepen in kaart te brengen die voorkomen in elk van de activiteitensectoren van het paritair comité In het kader van deze oefening worden organogrammen opgesteld waarin de voornaamste bediendeberoepen van deze sector worden weergegeven, opgesplitst per afdeling. Deze oefening zal worden uitgevoerd voor alle sectoren van het ANCPB, zodat Cevora op het einde van de studie beschikt over de beroepenstructuur van de gehele sector, met name van het ANCPB. Dit document behandelt de reclamesector. Deze oefening heeft tot doel: een inventaris op te stellen van de bediendeberoepen die men aantreft in de sectoren van het ANCPB en deze beroepen te beschrijven, op nationaal vlak een kwantitatieve raming mogelijk te maken van het aantal bedienden dat tewerkgesteld is in elk beroep, het aantal vacante betrekkingen per beroep te kennen op het ogenblik van de enquête en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen. de kernberoepen van de sector bepalen ten behoeve van het onderwijs. INTRODUCTIE Deze studie verloopt in diverse stappen en volgens een vaste methodologie: inzameling en analyse van documentatiebronnen over de sector en de daarin aanwezige beroepen. opstelling van een voorlopige beschrijvende fiche voor de sector en zijn beroepen. eerste validering van de organogrammen en van de definities van de beroepen. Dit gebeurt intern bij de adviseur die verantwoordelijk is voor deze sector en extern via gesprekken bij ondernemingen van diverse grootte uit deze sector. tweede validering aan de hand van een schriftelijke enquête die wordt verstuurd naar een representatieve steekproef van ondernemingen uit deze sector. analyse van de resultaten van de enquête en opstelling van de beschrijvende fiche voor de sector. ii Voor meer details over de methodologie die wordt gevolgd voor het opstellen van de beroepenstructuren van de bedienden binnen het ANCPB, verwijzen wij u naar een ander document van de studiedienst: «Methodologie van de beroepenstructuren van de bedienden in het ANCPB». Deze studie werd uitgevoerd door Cindy Lambrechts, medewerkster van dienst onderzoek en organisatie van Cevora. 1 Of Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB of PC 218).

5 Beschrijving van de sector 1

6 1.1. De reclamesector Definitie De reclamesector groepeert publiciteitsagentschappen (above-the-line 2, below-theline 3 of through-the-line adversting 4 en mediacentrales 5 ), bedrijven die beheer van publiciteitsdragers verichten (reclameregie 6 ) maar ook etaleurs en dergelijke. De activiteitennomenclatuur NACE-BEL van het Nationaal Instituut voor de Statistiek, kent de reclamesector de volgende NACE-codes toe: Publiciteitsagentschappen Beheer van publiciteitsdragers Etaleurs en dergelijke Kenmerken van de sector in het ANPCB a) Het statuut van de werknemers BESCHRIJVING VAN DE SECTOR Tabel 1 Aantal werknemers volgens statuut en ondernemingsgrootte 7 2 Omvang van de ondernemingen Totaal aantal % TOTAAL werknemers ,00 Arbeiders ,73 Bedienden ,27 Waarvan ANPCB bedienden Above-the-line advertising zijn bedrijven die zich uitsluitend toeleggen op de traditionele vormen van reclame (affichage, het plaatsen van advertenties, audivisuele campagnes). 3 Below-the-line advertising zijn bedrijven die reclamecampagnes op korte termijn lanceren die het gedrag van de consumenten willen beinvloeden (vb : direct mailing, promoties, sampling, enz.) 4 Trough-the-line advertising zijn bedrijven die zowel above als below-the-line advertising aanbieden, ook total service genoemd. Sommige bedrijven hebben de twee diensten onder één structuur, andere werken met onderaanneming. 5 Mediacentrales zijn bedrijven die bepalen welke media het meest aangepast zijn voor één bepaalde reclamecampagne (media planning) en die reclameruimte aankopen (media buying) in de gekozen media (pers, televisie, radio, internet, outdoor, enz.) 6 Reclameregies zijn bedrijven die reclameruimte verkopen met soms exclusiviteitscontracten voor bepaalde media. 7 Volgens de RSZ-gegevens : aantal op 30 juni 2001 in de sociale zekerheid opgenomen werkgevers en werknemers uit de privé-sector (gecentraliseerde statistiek). 8 Voor de twee eerste ondernemingsgroottes, zijn de ANPCB cijfers hoger dan die van het RSZ. In principe is dit onmogelijk omdat de RSZ cjifers levert over het hele land terwijl het ANPCB enkel over de cijfers van de bedrijven die onder het paritair comité 218 vallen beschikt. Een verklaring voor dit verschil is de momentopname van de verschillende gegevens. De gegevens van het RSZ zijn berekend op bestanden van 30 juni 2001 terwijl die van het ANPCB op bestanden van 30 september 2001.

7 In de privé-sector telt de reclamesector werknemers, waarvan een arbeidersstatuut en een bediendestatuut hebben. Het valt op dat bijna 90% van de werknemers in deze sector het bediendestatuut hebben. Voor het ANPCB is het interessant om de dekkingsgraad van de sector te berekenen. Onder dekkingsgraad verstaat men de verhouding tussen het aantal ondernemingen (of bedienden) die ressorteren onder het ANCPB en het totaal door de RSZ geregistreerde ondernemingen in de sector. De sectoren worden op een gelijkaardige manier afgebakend. Volgens deze berekening komt men tot een dekkingsgraad van 80,6 % voor de ondernemingen en van 89,67 % voor de bedienden 9. Uit deze dekkingsgraad kan men afleiden dat bijna alle bedienden uit deze sector deel uitmaken van PC 218. In dit document zullen we het hebben over deze bedienden b) De omvang van de ondernemingen Tabel 2 Aantal ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte 10 Ondernemingen Bedienden Aantal bedienden Omvang onderneming in aantal werknermers aantal % aantal % Gemiddelde - 1 tot , ,64 2,8-10 tot , ,36 20,1-50 tot , ,36 56,4 BESCHRIJVING VAN DE SECTOR en , ,64 194,1 Totaal ,5 Zoals de meeste ANPCB-sectoren telt de reclamesector hoofdzakelijk KMO s : 97,71 % van de bedrijven telt minder dan 50 werknemers. 9 De RSZ telt voor de reclamesector bedrijven en bedienden terwijl het ANPCB bedrijven en bedienden telt. 10 Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het derde kwartaal van het jaar 2001, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds.

8 c) Regionale spreiding Tabel 3 Aantal ondernemingen en bedienden volgens regio 11 Regio Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Aantal ondernemingen Aantal bedienden Gemiddeld aantal bedienden per onderneming 13,6 6,4 5,2 8,5 Van de bedrijven is 50,7% gevestigd in Vlaanderen, 12,4% in Wallonië en 36,9% in Brussel. BESCHRIJVING VAN DE SECTOR 4 11 Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het derde kwartaal van het jaar 2001, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds.

9 Bereikte steekproef van bedrijven 2

10 2.1. Beschrijving van de steekproef Steekproef en respons Om deze studie uit te voeren, werden er in een eerste fase 262 enquêteformulieren verstuurd naar bedrijven uit de sector, verdeeld over alle subsectoren, groottes en regio s. Na deze verzending werd er een telefonische herinneringsactie bij de ondernemingen gehouden, en aansluitend hierbij werd een beperkte nieuwe verzending van enquêtes gedaan (gericht aan de personen die telefonisch hadden ingestemd om mee te werken aan de studie). Na deze actie werd de gewenste responsgraad niet behaald. We hebben vervolgens een tweede steekproef van bedrijven aangeschreven, opnieuw verdeeld over alle subsectoren, groottes en regio s. Deze bedrijven werden ook telefonisch aangemoedigd om deel te nemen aan het onderzoek. Na deze twee verzendingen, was de responsgraad nog niet behaald. We hebben dus een derde verzending van enquêtes gedaan. Na deze verschillende acties werd de enquête afgesloten omdat na zoveel zendingen bijna alle bedrijven uit de sector een keer aangeschreven werden. Een tweede reden om de enquête af te sluiten was dat we met onze respons reeds 12,47% van de bedienden uit te sector dekken. Een deelnemingstotaal van 55 ondernemingen en bedienden was wenselijk voor het uitvoeren van de enquête. Uiteindelijk bevat de respons 52 ondernemingen en bedienden. Het aantal bereikte bedienden is belangrijker dan het aantal ondernemingen, daar de extrapolatie gebeurt op basis van het aantal bedienden (zie hoofdstuk 4). Ondanks het feit dat de geplande responsgraad niet behaald was, werd het enquête toch afgesloten. In bijlage D vindt u een overzichtstabel met het aantal verzonden enquêteformulieren, het aantal ondernemingen dat bereikt moest worden om een representatieve steekproef te verkrijgen en de gerealiseerde respons volgens de parameters omvang en regio. BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN 6

11 a) Op basis van de NACE-codes en de activiteiten van de ondernemingen De verdeling van de ondernemingen die deelnamen aan onze enquête op basis van de NACE-codes is als volgt : Tabel 4 Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens subsector NACE-code Ondernemingen Bedienden aantal % aantal % Publiciteitsagentschappen Beheer van publiciteitsdragers Etaleurs en dergelijke Totaal Zoals U kan vaststellen, namen aan het onderzoek geen bedrijven deel uit de subsector van «etaleurs en dergelijke». Dit is niet verwonderlijk, gezien het ANPCB nauwelijks dergelijke ondernemingen telt (met name 13 van de ondernemingen). De probabiliteit om bedrijven van deze subsector in de steekproef terug te vinden was relatief klein. Die bedrijven moesten dan ook antwoorden aan ons enquête. Dat geen enkel bedrijf uit deze subsector deelnam aan het onderzoek vertekent de resultaten dan ook niet wezenlijk. Hiervoor is deze subsector te zwak vertegenwoordigd in de sector. BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN 7 In deze enquête werd aan de ondernemingen ook gevraagd zelf het type activiteiten dat zij uitvoeren te omschrijven. Volgens deze gegevens zijn de 52 ondernemingen die hebben deelgenomen aan onze enquête, als volgt verdeeld over de subsectoren: 38 zijn een publiciteitsagentschap waarvan 8 van het type above-the-line advertising zijn, 8 van het type below-the-line advertising en 15 van het type total service. 7 bedrijven zijn mediacentrales; 8 zijn actief in het beheer van publiciteitsdragers; waarvan één bedrijf tegelijk ook een mediacentrale is; 10 ervan hebben bijkomende activiteiten (organiseren van evenementen, multimedia, leveranciers van reclame artikelen, advies in marketing of communicatie, videotheek van reclamespots, enz.). De geobserveerde verschillen naar activiteit hebben te maken met het feit dat de RSZ alleen de hoofdactiviteit van de ondernemingen inventariseert, terwijl de ondernemingen in de vragenlijst meerdere activiteiten konden aankruisen.

12 b) Op basis van de omvang van de ondernemingen Tabel 5 Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte Omvang onderneming Totaal Aantal bereikte ondernemingen Bereik ondernemingen in % 2,77% 14,74% 40,00% 7,14% 4,97% Aantal bereikte bedienden Tabel 6 Bereik bedienden in % 3,43% 15,85% 47,70% 9,42% 12,47% Na afloop van de enquête dekken de gegevens 4.97% van de bedrijven en 12.47% van de bedienden. We beschouwen de steekproef als representatief omdat we ongeveer een achtste van het aantal bedienden uit de sector bereikten. c) Op basis van de regio Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens regio BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN Regio Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Aantal ondernemingen Bereik ondernemingen in % 6,74% 6,92% 3,20% 4,97% Aantal bedienden Bereik bedienden in % 14,23% 4,91% 11,42% 12,47% 8

13 Bediendeberoepen 3

14 3.1. Beschrijving van de organogrammen in functie van de ondernemingsgrootte In de enquête wordt aan de bedrijven een type-organogram voorgelegd, met de vraag in welke mate dit ook toepasbaar en herkenbaar is voor hun bedrijf. Een typeorganogram is een organogram dat overeenstemt met een typische configuratie van een onderneming in een sector en dat verschilt naargelang de groottecategorie van het bedrijf. De meerderheid van deze ondernemingen moet zich herkennen in dit type-organogram. In het organogram worden de voornaamste beroepen per afdeling weergegeven met hun hiërarchische verbanden. Daartoe moeten de ondernemingen een evaluatie maken van het type-organogram op een schaal van 1 tot 5 (helemaal niet akkoord tot helemaal akkoord). De globale evaluatie van het organogram bedraagt 3,75 (gemiddelde van 52 evaluaties gemaakt door de ondervraagde ondernemingen). Naast deze eerste evaluatie, moeten de bedrijven het organogram valideren en waar nodig aanvullen. Op basis van de organogrammen die werden aangevuld door de ondernemingen kon de volgende tabel worden opgesteld, met de sectorspecifieke beroepen 12 ingedeeld per operationele afdeling. Onder operationele afdelingen verstaat men de afdelingen die instaan voor de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die hiervan deel uitmaken staan in voor de basiswerkzaamheden die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Deze afdelingen genereren het zakencijfer en de winst van de onderneming. BEDIENDEBEROEPEN 10 Tabel 7 Hiertegenover staan de transversale beroepen en de ondersteunende afdeling. De transversale beroepen zijn beroepen die in een groot deel van de sectoren min of meer dezelfde taken en invulling hebben. Deze beroepen komen meestal voor in ondersteunende afdelingen. De transversale beroepen komen niet aan bod in dit document omdat er over deze beroepen een aparte bundel «transversale bediendeberoepen» verkrijgbaar is bij Cevora. Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN 1 TOT 9 10 TOT TOT EN + ONTWERP Creative director x x Art director x x x x Copywriter x x x x 12 Zie punt 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen.

15 Tabel 7 Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte (vervolg) BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN 1 TOT 9 10 TOT TOT EN + MEDIA PLANNING/BUYING Verantwoordelijke media planning/buying x x x Media planner x x x x Media buyer x x x x UITVOERING/PRODUCTIE Reclamebureau s (above) Studioverantwoordelijke x x x Grafisch ontwerper x x x x Art buyer x x Verantwoordelijke productie x x x Reclamebureau s (below) Demonstrateur x x x Merchandiser x x x Hostesse/promoboy x x x COMMERCIEEL Reclamebureau s New business director x x Account director x x x Account manager x x x x Account executive x x x Traffic manager x x Reclameregies Sales director x x x BEDIENDEBEROEPEN 11 Advertising manager x x x x Sales assistant x x x STRATEGIC PLANNING Stratégic planner x x Opmerkingen: De type-organogrammen die alle beroepen van bedienden in deze sector bevatten (per operationele en per ondersteunende afdeling), vindt u in de bijlagen. Deze type-organogrammen zijn het resultaat van de samenvatting van alle gegevens die werden doorgestuurd door de ondernemingen.

16 Op de type-organogrammen zijn alle beroepen weergegeven die men kan terugvinden in de sector. We spreken dus van een ondernemingen die tegerlijkentijd één reclameagentschap (total service), één mediacentrale en één reclameregie omvat. Indien bepaalde van deze activiteiten wegvallen, verdwijnen ook de bijbehorende beroepen. De reclameagentschappen van het type below-the-line werken met een beperkt aantal vast personeel (onder bediendecontract van onbepaalde duur) en met groot aantal tijdelijk personeel (onder bediendecontract van bepaalde duur). Omdat we van het RSZ de gegevens krijgen over alle bedienden, ongeacht de duurtijd van het contract, vinden we meestal die bedrijven in de grootte categorie, 100 werknemers en meer. Voor de reclameregies zijn de beroepen anders omdat de werkzaamheden anders zijn. Deze bedrijven verkopen advertentieruimte in bepaalde media met soms exclusiviteitscontracten voor sommige media. Hun klanten zijn de publiciteitsagentschappen van het type above-the-line advertising en de mediacentrale. Deze ondernemingen hebben dus geen ontwerp afdeling maar ook geen uitvoering/uitwerking afdeling. De commerciële afdeling heeft een andere indeling, men vindt er meestal sales director, advertising managers en sales assistant. Deze mensen zijn in contact met de klanten van de onderneming. Meestal hebben deze ondernemingen ook een marketing en statistiek afdeling. BEDIENDEBEROEPEN 12

17 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen A. ONTWERP Deze afdeling omvat alle beroepen die het ontwerp maken van een publiciteitscampagne voor de klanten van de onderneming. Deze beroepen vindt men terug in publiciteitsagentschappen van het type above-the-line advertising. Creative director: ontvangt de briefing van de accounts, stuurt deze door naar het creatief team (artistiek directeur en copywriter) en superviseert hun werk. Hij/zij is de verbindingspersoon tussen het commercieel team, het creatief team en de uitvoering van het bedrijf. Andere benaming : creatief directeur. Art-director: beeldspecialist, hij/zij kiest de visuele ideeën van de campagne in functie van de uitstraling van het merkartikel, van de gekozen drager (pers, televisie, radio, ) en van de doelgroep. Hij/zij werkt samen met de copywriter om de tekst en het beeld op elkaar af te stemmen en samen concretiseren zij hun ideeën in een maquette, rough (visualisering van de essentiële elementen) of storyboard (scenario van de film in de vorm van een strip), die ze aan de klant voorstellen. De art-director coördineert en superviseert het team dat instaat voor de realisatie dat naargelang van de case bestaat uit grafici, fotografen, tekenaars, filmregisseurs enz Soms wordt een onderscheid gemaakt op basis van anciënniteit. In dat geval spreken we van junior/senior art director. In kleine ondernemingen, kan hij/zij ook de taken van het grafisch ontwerper uitvoeren. Andere benamingen : artistiek directeur, AD. Copywriter: bedenkt en schrijft de reclameboodschappen op basis van de leidraad van de campagne gegeven door de commerciëlen. De boodschap hangt af van de wensen van de adverteerders, van de doelgroep, van de aangehouden drager en van het beschikbare budget. Hij/zij werkt nauw samen met de art-director en samen werken ze de verschillende projecten uit die ze de klanten voorstellen. Andere benamingen: sloganschrijver, reclameredacteur. BEDIENDEBEROEPEN 13 B. MEDIA PLANNING/BUYING Deze afdeling staat in om de media planning van een publiciteitscampagne op te stellen, maw bepalen ze de meest geschikte media voor een bepaalde campagne, rekening houdend met de doelgroep en het budget van de klant. Zodra het mediaplan opgesteld en aanvaard is door de klant, kan het uitgevoerd worden, maw gaan ze het advertentieruimte kopen in de gekozen media. In de mediacentrales kunnen de afdelingen ingedeeld worden per medium. Bv, kan men een afdeling pers (schriftelijke campagnes in kranten en tijdschriften), audiovisuele (radio, tv, bioscopen), affiche of outdoor, en de multimedia terugvinden. De mediacentrales staan in contact met de reclameregies. Sommige reclamebureau s doen zelf de mediaplanning en buying. Anderen besteden deze activiteiten uit. Het kan ook voorkomen dat de media planning intern gebeurd en de media buying uitbesteed is.

18 Verantwoordelijke media planning/buying: superviseert de activiteiten die verband houden met de mediaplanning en de aankoop van de reclameruimte. Hij/zij houdt toezicht op het werk van alle medewerkers van deze afdeling. Er wordt soms een onderscheid gemaakt naargelang de afdeling die hij/zij leidt. In sommige bedrijven, kan de verantwoordelijke media planning/buying, twee aparte functies zijn. Andere benamingen : hoofd mediaplanning, hoofd media buying. Media planner : werkt de strategie voor de lancering van een reclamecampagne uit om de rentabiliteit van de campagne te maximaliseren. Hij/zij kiest de media in functie van de wensen van de klant en van de doelgroep die de klant wil bereiken. Hij/zij stelt het mediaplan op met de actieperiode, de gekozen media, de lancerings- en verschijningsdata, de frequentie van de verschijning, het nodige budget voor de campagne, de kostprijs en het rendement. Dit plan wordt vervolgens door de klant goedgekeurd en aan de media buyer overgemaakt die het laat uitvoeren. Over het algemeen staat de media planner ook in voor de supervisie van de uitvoering van de reclamecampagne. De media planners worden vaak ingedeeld op basis van de gebruikte media (schriftelijke of audiovisuele campagnes), want beide media vereisen een specifieke kennis. In grotere organisaties wordt soms een onderscheid gemaak volgens de ancienniteit van de medewerkers (junior en senior). In kleine ondernemingen, kan hij/zij de aankoop van reclameruimte ook op zich nemen. In bepaalde mediacentrales is de media planner verantwoordelijk voor de contacten me de klanten. Andere benamingen: hoofd van het mediaplan, audiovisuele planner. Media buyer: koopt de nodige reclameruimte voor een campagne bij de verschillende media (pers, televisie, radio, internet, reclamepanelen). Hij/zij handelt volgens de richtlijnen en het budget dat in het mediaplan zijn vastgelegd. De media buyers worden vaak ingedeeld naargelang van de gebruikte media (schriftelijke of audiovisuele media), want beide soorten media vereisen specifieke kennis. In kleinere organisaties kunnen de taken van de media planner en media buyer soms door eenzelfde persoon worden verricht. Andere benamingen: koper van reclameruimte, media aankoper, tv buyer, audiovisuele aankoper. C. PRODUCTIE/UITVOERING De afdeling staat in voor productie van de reclamecampagne. In een bedrijf van het type above-the-line advertising, zal de productie zich bezig houden met de productie van de campagne (afwerking van de beelden, realisatie van reclamespots of radiospots). In bedrijven van het type below-the-line advertising, zal deze afdeling de uitvoering van het reclamecampagne doen via het terbeschikking stellen van tijdelijk personeel voor het promoten van de verkoop. BEDIENDEBEROEPEN 14 Reclamebureau above-the-line advertising Studioverantwoordelijke: leidt de afdeling productie en het werk van de grafische ontwerpers die de reclamecampagne van een klant finaliseren. Andere benamingen: studiohoofd, studiomanager. Grafisch ontwerper: staat in voor de grafische uitwerking van het project, via informatica, om de campagne zijn definitieve vorm te geven (finalisering van het werk

19 van de creatieve personen). Hij/zij werkt mee aan reclamecampagnes op gedrukte dragers. Er kan een onderscheid worden gemaakt op basis van de anciënniteit van de persoon. In dat geval spreken we over junior/senior. In kleine bedrijven, kan hij/zij ook de taken van de art-director op zich nemen en samenwerken met de copywriter. Hij/zij kan eveneens als freelancer werken. Andere benamingen: graficus, infograficus, DTP-operator/medewerker, designer. Verantwoordelijke productie : is verantwoordelijk voor de productie van de reclamecampagne. Hij/zij neemt contact op met en selecteert de onderaannemers (productiehuizen, regisseurs, technische leiders, acteurs, drukkers, fotograaf, enz..). Hij/zij onderhandelt over de prijs met onderaannemers en de klant. Hij/zij zorgt voor de organisatie van de productie en stelt de werkplanning op. Hij/zij volgt de verschillende fasen van de realisatie op en zorgt ervoor dat het bestek en de termijnen worden gerespecteerd. Kleine reclamebureaus hebben zelden een verantwoordelijke productie. In dat geval nemen de creatieve of commerciële personen de organisatie van de opname van de spots op zich. In groote ondernemingen, kan de verantwoordelijke productie gespecialisserd zijn in de productie van een printcampagne of van een audiovisuele campagne. Hij/zij kan eveneens als freelancer werken. Hij/zij werkt soms met een art buyer. Andere benamingen: tv/radio producer, audiovisuele producer, drukwerkproducer, hoofd van de fabrikatie, productiechef, print producer, production manager. Art buyer: zoekt en contacteert de externe dienstverleners (fotografen, mannequins, stylisten, illustratoren enz ). Naargelang van het concept moet hij/zij de meest geschikte personen vinden voor het werk. Hij/zij verzorgt ook de casting, de offerteaanvragen, de onderhandelingen over de prestaties, de controle van de facturen enz... Hij/zij werkt meestal in samenwerking met de verantwoordelijke productie. Reclamebureau below-the-line Demonstrateur/-trice: verzekert de promotiecampagnes van bepaalde producten of diensten, demonstreert hun gebruik en/of deelt monsters uit. Hij/zij kan evenzeer als freelancer werken. Merchandiser : levert en installeert het promotiemateriaal (affiches, zelfklevers, displays, demonstratieartikelen enz ) in de verschillende soorten distributienetten om de verkoop van een product in de winkels te promoten en te verhogen. BEDIENDEBEROEPEN 15 Hostess/promoboy : staat in voor de promotie van producten, bedrijven of merken naar aanleiding van evenementen. Hij/zij kan evenzeer als freelancer werken. D. COMMERCIEEL Deze afdeling staat in voor de contacten met de klanten van de reclameagentschap. Ze staan in voor het begrijpen van de vraag van de klant en voor de doorstroming van zijn vraag intern. Sommige bedrijven maken het volgende onderscheid voor hun accounts : account manager, account executive en account coordinator maar de taken zijn gelijkaardig dan die beschreven voor de account director, account manager en account executive. Deze afdeling wordt soms ook client service department genoemd.

20 Reclamebureau s New business director: coördineert de verkoopactiviteiten van het bedrijf en zoekt nieuwe klanten en/of budgetten om de klantenportefeuille uit te breiden. Hij/zij beantwoordt ook de offerteaanvragen van de adverteerders bij de verschillende reclamebureaus, ontmoet nieuwe klanten en verdedigt het concept van de campagne. Binnen sommige organisaties verricht de algemene directeur deze taken. Andere benamingen: new business consultant, business development manager/director. Account director: draagt de eindverantwoordelijkheid van één of meerdere projecten. Hij/zij geeft de grote lijnen aan van de projecten die hij/zij leidt en superviseert het werk van de account managers en/of de accounts executives. Andere benamingen: client service director, directeur klanten. Account manager: is verantwoordelijk voor de contacten tussen het bedrijf en zijn klanten. Hij/zij is de schakel tussen de wensen van de klant en de mogelijke technische realisaties door het reclamebureau (tussenpersoon tussen de klant en het bureau evenals tussen het creatieve luik en het uitvoerende luik). Hij/zij bepaalt welk soort project wordt uitgewerkt naargelang van de wensen en het budget van de klant en onderhandelt met de klant. Hij/zij superviseert het hele concept met toespitsing op het creatieve gedeelte. Hij/zij beheert de budgetten van de verschillende lopende projecten en waakt over de naleving van de beloofde termijnen. Andere benamingen : hoofd reclame, senior account executive. Account executive : ondersteunt de account managers bij het beheer en de dagelijkse opvolging van het project van een klant. Hij/zij staat in voor de praktische organisatie van het project van de klant (contacten met leveranciers, naleving van de termijnen, coördinatie van alle operaties op het creatieve vlak en de uitvoering), terwijl de account manager bij de opstelling van het project van de klant een meer strategische rol vervult. In sommige bedrijven, vindt men soms een indeling tussen senior en junior account executive of tussen account executive en account coordinator. Andere benamingen : junior account manager, account assistant, account coordinator. Traffic manager : helpt de commerciële en creatieve teams en de leden van de productie op administratief vlak en bij de coördinatie van de dagelijkse werkzaamheden (verslagen en organisatie van vergaderingen, overdracht van de nodige documenten, briefing, ). Hij/zij staat ook in contact met de klanten voor dezelfde taken. Andere benamingen : administratief en commercieel medewerker, coördinator/trice. BEDIENDEBEROEPEN 16 Reclameregies Sales director : is verantwoordelijk voor de commerciële strategie van het bedrijf en voor de ontwikkeling van de zakencijfers. In grote reclameregies, staat hij/zij soms in voor een bepaalde media (radio, pers, televisie). Advertising manager : is in contact met de reclamebureau s, de mediacentrale en de adverteerders om hun reclameruimte of reclametijd te verkopen in de media die zijn bedrijf vertegenwoordigt. Hij/zij promoot de gekozen media, legt de klemtoon op zijn specificiteiten en bewijst zijn meerwaarde om de doelgroep te bereiken. In grote reclameregies, staat hij/zij soms in voor een bepaalde media (radio, pers, televisie).

21 Sales assistant : staat in voor de administratieve ondersteuning van de verkoopactiviteiten. Hij/zij zorgt voor het opvolging van de verkoopscontracten met de klanten van de reclameregie. Hij/zij kan zorgen voor de orderadministratie (reclame insteken in schriftelijke media) en/of de verzendingsplanning (audiovisuele reclame). In grote reclameregies, staat hij/zij soms in voor een bepaalde media (radio, pers, televisie). Andere benamingen : planning executive, planning & sales support, bediende order administratie. 17 BEDIENDEBEROEPEN

22 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende afdelingen Onder ondersteunende afdelingen verstaat men de afdelingen die niet rechtstreeks deelnemen aan de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die men hier vindt, hebben een eigen specialisatie, maar voeren geen basiswerkzaamheden uit die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Zij hebben tot doel diensten te verlenen aan de organisatie en de operationele afdelingen te ondersteunen. Voorbeelden van ondersteunende afdelingen zijn: administratie, boekhouding, personeelsdienst, Voor een definitie van de beroepen die deel uitmaken van de ondersteunende afdelingen verwijzen we naar een andere uitgave van de Cevora studiedienst 13. In dit document wordt alleen de inhoud van de taken van de polyvalent bediende beschreven (m.a.w. de standaardinhoud van de taken gekoppeld aan een aantal specifieke taken behorende tot de activiteitensector), evenals het transversale beroep van statisticus uit marketing en statistiekafdeling. Dit laatste beroep werd niet opgenomen in de vermelde publicatie over transversale bediendeberoepen. Polyvalent bediende: verzekert de dagelijkse administratieve taken van het bedrijf. Hij/zij beantwoordt de telefoon, maakt prijsoffertes en facturen, adviseert klanten, ondersteunt de verkoop, houdt het klassement en gegevensbestanden up-to-date enz. Andere benaming: all round bediende. BEDIENDEBEROEPEN 18 Statistikus : aanwezig in de reclameregie en in de mediacentrale, hij/zij staat in voor het analyseren van het gebruik (luisterdichtijd) van de media die zijn bedrijf benut. Deze statistische gegevens zullen door de commerciële mensen van het bedrijf gebruik worden om de kwaliteit van de gekozen media te garanderen. E. STRATEGIC PLANNING Deze afdeling zoekt informatie over een merk of over produkten om een aangepaste communicatie- en reclamestrategie te ontwikkelen. De verzamelde gegevens en de geleverde adviezen zullen de klanten, de commerciëlen en de creatieven helpen om de reclamecampagne te bepalen. Strategic planner: maakt strategische studies en analyses van producten en hun context om de commerciële en creatieve medewerkers te ondersteunen bij hun benadering. Hij/zij analyseert de grote sociale, economische en sociologische trends en hun evolutie evenals de producten en de communicatie van de concurrentie. Na deze analyse stelt hij/zij de copy strategie op die als basis dient voor het werk van de copywriter en de art-director. In grote agentschappen kan er een verschil worden gemaakt tussen junior en senior strategic planners, die door een directeur strategic planning worden gesuperviseerd. Andere benamingen: planner, senior account planner. 13 Cevora studiedienst Transversale bediendeberoepen, februari 2002.

23 Schatting van het aantal bedienden per beroep 4

24 4.1. Extrapolatie van de enquêtegegevens Naast de eerder kwalitatieve gegevens over de voorkomende beroepen en de inhoud ervan, wordt in de enquête ook gevraagd om kwantitatieve gegevens over het aantal tewerkgestelde bedienden per beroep door te geven. Aan de hand van deze gegevens kunnen we, per beroep, het totaal aantal beroepsbeoefenaars in de steekproef bepalen. Aangezien de steekproef representatief is, kunnen de gegevens worden geëxtrapoleerd naar het totaal aantal bedienden in deze sector 14. U vindt deze gegevens terug in de tabel op de volgende pagina s. In de tabel vindt u de volgende gegevens: het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de sector naar ondernemingsgrootte (rubriek sector). het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de steekproef naar ondernemingsgrootte (rubriek steekproef). het percentage van de totale populatie dat bereikt wordt door de steekproef en de wegingsfactor die toegepast moet worden (rubriek steekproef). het geëxtrapoleerde aantal bedienden per beroep, per beroepsgroep en per ondernemingsgrootte. Deze aantallen worden verkregen door de gegevens van de steekproef te vermenigvuldigen met de wegingsfactor. Om twee redenen hebben we voor de extrapolatie de gegevens van de twee grootste ondernemingsgroottes in één categorie ondergebracht, namelijk die met 50 werknemers en meer. Ten eerste noteren we, wat betreft de beroepen, geen duidelijk significante verschillen tussen de bedrijven met 50 tot 99 werknemers en de bedrijven met 100 werknemers en meer. Ten tweede maken heel weinig ondernemingen deel uit van de categorieën van de grootste bedrijven, daar het ANPCB vooral bestaat uit KMO s (minder dan 50 werknemers). Om een relatief groot aantal bedrijven voor de extrapolatie te verkrijgen, moesten we deze twee categorieën dus groeperen. Opmerking : De grootste bedrijven van de reclamesector (meer dan 100 werknemers) zijn meestal bedrijven van het type below-the-line-advertising. Ze stellen tijdelijke personeel (merchandiser, hostesse/promoboy, demonstratrice) ter beschikking aan hun klanten om tijdelijke promotieacties uit te voeren. Deze bedrijven werken met een beperkt aantal vast personeel en werven het ander personeel aan onder bediendecontract van bepaalde duur. De statistische brongegevens die we gebruiken, geven ons alle werknemers die onder bediendestatuut zijn ingeschreven, onafhankelijk van de duurtijd van het contract. Om die reden zijn die beroepen zo sterk vertegenwoordigd in de bedrijven met meer dan 100 werknemers. Dit verklaard ook waarom men polyvalent bedienden terug vindt in de categorie 50 werknemers en meer terwijl dit beroep meestal specifiek is voor kleine bedrijven. SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP Deze gegevens zijn berekend voor heel België maar kunnen ook worden berekend per regio en per omvang van de onderneming.

25 Tabel 8 Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte 15 Bedrijfsgrootte Reclamesector Totaal n % Sector Bedrijven Bedienden Steekproef Bedrijven Bedienden % van de totale bevolking 3,43% 15,85% 16,00% 12,47% Wegingsfactor 29,18 6,31 6,25 8,02 Aantal beroepsbeoefenaars (extrapolatie) - Algemeen directeur ,9 - Adjunct-directeur ,3 Totaal algemene directie personeel ,2 - Directiesecretaresse ,0 - Afdelingssecretaresse ,2 - Receptioniste-telefoniste ,7 - Polyvalent bediende ,6 - Office manager ,1 - Administratief bediende ,2 Totaal administratief personeel ,9 - Administratief en financieel directeur ,1 - Financieel directeur ,3 - Hoofdboekhouder ,3 - Boekhouder ,9 - Boekhoudkundig bediende ,9 Totaal boekhoudkundig personeel ,5 - Human resources directeur ,1 - Medewerker personeelszaken ,5 Totaal human resources personeel ,6 - Informaticadirecteur ,3 - Bedrijfsinformaticus ,6 - Netwerkbeheerder ,1 - Databasebeheerder ,1 Totaal informatica personeel ,1 - Marketingverantwoordelijke ,1 - Marketingmedewerker ,1 - Statistikus ,5 - MIS manager ,1 Totaal marketing personnel ,8 - Verantwoordelijke communicatie ,1 - Medewerker communicatie ,1 - Verantwoordelijke communicatie + marketing ,1 - Events organisator ,3 Totaal communicatie personneel ,5 - Magazijnmedewerker ,1 - Strategic planner ,3 - Diverse functies (poetsvrouw, chauffeur, enz.) ,1 Totaal ondersteunend personeel ,5 TOTAAL TRANSVERSALE BEROEPEN ,0 SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP De cijfers in de tabel werden afgerond om decimalen te vermijden. Dit verklaart ook waarom sommige subtotalen niet precies overeenkomen met de berekende sommen.

26 Tabel 8 Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte (vervolg) Bedrijfsgrootte Reclamesector Totaal n % - Creative director ,4 - Art director ,5 - Copywriter ,1 Totaal personeel ontwerp ,9 - Studioverantwoordelijke ,4 - Grafisch ontwerper/ad ,6 - Verantwoordelijke productie ,0 - Art buyer ,3 - Demonstrateur ,4 - Merchandiser ,5 - Hostesse/promoboy ,2 Totaal personeel uitwerking/uitvoering ,4 - Verantwoordelijke media ,3 - Media buyer ,1 - Media planner ,9 Totaal personeel media planning/buying ,3 - New business director ,1 - Account director ,5 - Account manager ,0 - Account executive ,0 - Traffic manager ,5 - Sales director ,4 - Sales assistant ,4 - Advertising manager ,9 Totaal personeel commercieel ,6 - Verantwoordelijke multimedia ,1 - Production manager multimedia ,3 - Webmaster multimedia ,4 - Analyst-programeur multimedia ,5 - Webdesigner ,6 Totaal personeel multimedia ,9 - Freelancer ,2 - Proefreader ,0 - Fotograaf ,1 - Productie assistent ,1 - Merchandising manager ,1 - Merchandising executive ,1 - Business unit manager ,1 - Lettreur ,1 - Research manager ,4 - Editor ,2 - Research assistant ,4 - Chef monteur ,1 - Monteur ,8 Totaal andere personeel specifiek ,7 TOTAAL SPECIFIEKE BEROEPEN ,0 TOTAAL SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 22

27 Uit deze tabel, kan men de top 5 van meest voorkomende beroepen in de reclame sector bepalen, maw de bediendeberoepen die de meeste beroepsbeoefenaars telt na de extrapolatie. Bovenaan in het klassement, vindt men : de grafisch vormgever (10,6%) de merchandiser (9,5%) de account manager (9%) de demonstrateur (7,4%) de hostess/promoboy (7,2%) Als men dezelfde oefening doen maar voor de tranversale beroepen, dan komt men op de volgende top 5 : de polyvalent bediende (5,6%) de algemeen directeur (3,9%) de directiesecretaresse (2%) de boekhouder (1,9%) de receptioniste-telefoniste (1,7%) SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 23

28 5 Vacatures

29 5.1. Analyse van de vacante betrekkingen In de vragenlijst werden de ondernemingen ook gevraagd om per beroep aan te geven hoeveel vacatures de laatste zes maanden openstonden en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen. Dankzij deze gegevens beschikken we over een overzicht van de vacante betrekkingen binnen de sector en van de beroepen die het meest worden gevraagd door de ondernemingen. De gemiddelde moeilijkheidsgraad wordt berekend op basis van de scores van de ondernemingen die deze vacante betrekkingen moesten invullen. Het is moeilijk om, op basis van een steekproef van 52 ondernemingen, een volledige prognose te maken van de vacatures en knelpuntenberoepen in deze sector maar deze gegevens geven toch al enkele aanwijzingen. Het klassement van de meest gevraagde beroepen in de sector wordt opgesteld aan de hand van drie criteria: het aantal ondernemingen waarin een betrekking vacant is in een bepaald beroep, het aantal vacante betrekkingen voor dit beroep en de gemiddelde moeilijkheidsgraad die wordt geraamd door de ondernemingen die deze betrekking moesten invullen. Voor elk van deze criteria wordt een score tussen 7 en 12 toegekend wanneer de waarde voor dit criterium hoger ligt dan het gemiddelde en tussen 1 en 6 wanneer deze waarde lager ligt dan het gemiddelde. De intervallen tussen 1 en 6 zijn gelijkwaardig en zijn gelijk aan het verschil tussen de minimumwaarde die werd bereikt voor dit criterium en het gemiddelde gedeeld door 6. Een gelijkaardige redenering wordt toegepast voor de scores tussen 7 en 12, maar hier wordt het verschil gemaakt tussen de maximumwaarde voor dit criterium en het gemiddelde. Het eindklassement verkrijgt men door het gemiddelde van deze drie scores te rangschikken in dalende volgorde. In het klassement staan drie functies op kop: de account manager, de account executive en de grafisch vormgever. Deze beroepen zijn echt specifiek voor deze sector, zelfs als men ze ook in andere sectoren met een verschillende taakinvulling kan terugvinden. Deze beroepen zijn het meest gevraagd, en deze vraag bestond in meerdere bedrijven. Beroepen met een score hoger dan 7, of meer dan het gemiddelde in het klassement 16, worden beschouwd als knelpuntberoep. Er worden dus uiteindelijk 2 beroepen als knelpuntberoep beschouwd door de ondernemingen: de account manager en de account executive. VACATURES In de tabel vindt men deze knelpuntberoepen boven de lege lijn in donker grijs.

30 Tabel 9 Aantal vacatures per beroep en moeilijkheidsgraad om deze vacatures in te vullen Vacatures per beroep Aantal betrokken bedrijven Aantal vacatures Gemidd. moeilijkheidsgraad Gemidd. score # Tot % Score 1 # (1) Score 2 Gemidd. Score 3 klassement - Account manager ,23% ,30 8 3,00 7 9,00 - Account executive ,69% 8 5 1,25 7 3,00 7 7,33 - Grafisch ontwerper ,54% 9 8 1,33 8 1,88 3 6,67 - Copywriter ,69% 8 4 1,00 1 3, ,33 - Boekhouder ,85% 5 2 1,00 1 4, ,00 - Merchandiser ,92% 1 2 2, ,00 4 5,67 - Receptioniste-telefoniste ,85% 5 2 1,00 1 3, ,33 - Media planner ,62% 9 5 1,00 1 2,60 6 5,33 - Art director ,92% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Verantwoordelijke productie ,92% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Media buyer ,92% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Directiesecretaresse ,85% 5 2 1,00 1 3,00 7 4,33 - Medewerker marketing ,85% 5 2 1,00 1 2,00 4 3,33 - Sales assistant ,85% 5 3 1,50 1 3,00 4 3,33 - Polyvalent bediende ,92% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Account director ,92% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Strategic planner ,92% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Analyst-programeur multimedia ,92% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Chauffeur ,92% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Editor ,92% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Advertising manager ,92% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 Totaal ,58% 58 1,16 2,89 (1) Verkregen door het aantal vacatures te delen door het aantal betrokken bedrijven 26 BIJLAGEN

31 6 Kernberoepen

32 6.1. De kernberoepen van de sector Cevora wenste ook via de oefening van de beroepenstructuur, de kernberoepen van iedere bestudeerde sector te bepalen. Deze informatie kan gebruikt worden door het onderwijs, of eventueel andere vormingsactoren, om studierichtingen aan de bedrijfswereld aan te passen. De opleidingssector zoekt actief naar informatie over de arbeidsmarkt, over de sectoren en over beroepen die in de sectoren voorkomen om de overgang school-arbeidsmarkt te vergemakkelijken. Sectorinformatie is dus van belang voor het onderwijs. De kernberoepen van een bepaalde sector zijn die beroepen die behoren tot de kernactiviteit van de betreffende sector. Deze kernactiviteiten dragen rechtstreeks bij tot verkoop, winst en omzet en vereist specifieke competenties. Kernberoepen zijn dus duidelijk verweven met het specifiek karakter en de doelstelling of bestaanreden van de sector. Als we al de beroepen die door de bedrijven vermeld werden ordenen naar belang komen we tot het volgende beeld van de sector : ONTWERP/PRODUCTIE (ABOVE) PRODUCTIE (BELOW) MEDIA PLANNING/BUYING COMMERCIEEL Art director Grafisch/ontwerper Copywriter Verantwoordelijke productie Demonstrateur-trice Hostess/promoboy Merchandiser Media planner Media Buyer Account manager Advertising manager Op niveau van het ontwerp en productie, vindt men als kernberoepen voor de reclamenagentschappen van het type above, een beroepencluster van de art director, de grafische vormgever en de copywriter. Hun werkzaamheden worden ondersteund door één productieverantwoordelijke. In de agentschappen van het type below, zijn de kernberoepen de demonstrateur/-trice, de hostess/promoboy en de merchandiser. Op niveau van de media planning/buying, vindt men als kernbeorpen een beroepencluster gemaak van de media planner en de media buyer. Op niveau van de commerciele afdeling, zal het beroep van de account manager de kernberoep van dit afdeling zijn. DE KERNBEROEPEN VAN DE SECTOR Ontwerp/productie above Art-director: beeldspecialist, hij/zij kiest de visuele ideeën van de campagne in functie van de uitstraling van het merkartikel, van de gekozen drager (pers, televisie, radio, ) en van de doelgroep. Hij/zij werkt samen met de copywriter om de tekst en het beeld op elkaar af te stemmen en samen concretiseren zij hun ideeën in een maquette, rough (visualisering van de essentiële elementen) of storyboard (scenario van de film in de vorm van een strip), die ze aan de klant voorstellen. De art-director coördineert en superviseert het team dat instaat voor de realisatie dat naargelang van

33 de case bestaat uit grafici, fotografen, tekenaars, filmregisseurs enz Soms wordt een onderscheid gemaakt op basis van anciënniteit. In dat geval spreken we van junior/senior art director. In kleine ondernemingen, kan hij/zij ook de taken van het grafisch ontwerper uitvoeren. Andere benamingen : artistiek directeur, AD. Grafisch ontwerper: staat in voor de grafische uitwerking van het project, via informatica, om de campagne zijn definitieve vorm te geven (finalisering van het werk van de creatieve personen). Hij/zij werkt mee aan reclamecampagnes op gedrukte dragers. Er kan een onderscheid worden gemaakt op basis van de anciënniteit van de persoon. In dat geval spreken we over junior/senior. In kleine bedrijven, kan hij/zij ook de taken van de art-director op zich nemen en samenwerken met de copywriter. Hij/zij kan eveneens als freelancer werken. Andere benamingen: graficus, infograficus, DTP-operator/medewerker, designer. Copywriter: bedenkt en schrijft de reclameboodschappen op basis van de leidraad van de campagne bepaald door de commerciëlen. De boodschap hangt af van de wensen van de adverteerders, van de doelgroep, van de aangehouden drager en van het beschikbare budget. Hij/zij werkt nauw samen met de art-director en samen werken ze de verschillende projecten uit die ze de klanten voorstellen. Andere benamingen: sloganschrijver, reclameredacteur. Verantwoordelijke productie : is verantwoordelijk voor de productie van de reclamecampagne. Hij/zij neemt contact op met en selecteert de onderaannemers (productiehuizen, regisseurs, technische leiders, acteurs, drukkers, fotograaf, enz..). Hij/zij onderhandelt over de prijs met onderaannemers en de klant. Hij/zij zorgt voor de organisatie van de productie en stelt de werkplanning op. Hij/zij volgt de verschillende fasen van de realisatie op en zorgt ervoor dat het bestek en de termijnen worden gerespecteerd. Kleine reclamebureaus hebben zelden een verantwoordelijke productie. In dat geval nemen de creatieve of commerciële personen de organisatie van de opname van de spots op zich. In groote ondernemingen, kan de verantwoordelijke productie gespecialisserd zijn in de productie van een printcampagne of van een audiovisuele campagne. Hij/zij kan eveneens als freelancer werken. Hij/zij werkt soms met een art buyer. Andere benamingen: tv/radio producer, audiovisuele producer, drukwerkproducer, hoofd van de fabrikatie, productiechef, print producer, production manager. DE KERNBEROEPEN VAN DE SECTOR Productie below Demonstrateur/-trice: verzekert de promotiecampagnes van bepaalde producten of diensten, demonstreert hun gebruik en/of deelt monsters uit. Hij/zij kan evenzeer als freelancer werken. Merchandiser : levert en installeert het promotiemateriaal (affiches, zelfklevers, displays, demonstratieartikelen enz ) in de verschillende soorten distributienetten om de verkoop van een product in de winkels te promoten en te verhogen. Hostess/promoboy : staat in voor de promotie van producten, bedrijven of merken naar aanleiding van evenementen. Hij/zij kan evenzeer als freelancer werken.