Minerale producten Augustus 2004

Transcriptie

1 Minerale producten Augustus 2004

2 CEVORA Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De auteur en uitgever dienen hierbij steeds vermeld te worden. Iedere andere reproductie, adaptatie, vertaling en publieke mededeling zijn verboden zonder de schriftelijke toestemming van CEVORA, Eugène Plaskylaan 144, 1030 Brussel.

3 i Inhoudstafel 1. Beschrijving van de sector p De sector van de minerale producten p Definitie p Kenmerken van de sector in het ANPCB p. 2 a) Het statuut van de werknemers p. 2 b) De omvang van de ondernemingen p. 3 c) Regionale spreiding p Bereikte steekproef van bedrijven p Beschrijving van de steekproef p Steekproef en respons p. 5 a) Op basis van de NACE-code en de activiteiten van de p. 5 ondernemingen b) Op basis van de omvang van de ondernemingen p. 6 c) Op basis van de regio p Bediendeberoepen p Beschrijving van de organogrammen in functie van de p. 8 ondernemingsgrootte 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele p. 10 afdelingen 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende p. 14 afdelingen 4. Schatting van het aantal bedienden per beroep p Extrapolatie van de enquêtegegevens p Vacatures p Analyse van de vacante betrekkingen p Kernberoepen p De kernberoepen van de sector p Productie p. 24 INLEIDING BIJLAGEN p. 25 Bijlage A: Bronnen p. 26 Bijlage B: Type-organogrammen van een bedrijf uit de sector van p. 27 de minerale producten volgens de bedrijfsgrootte Bijlage C: Organogram van de kernberoepen van de sector p. 32 Bijlage D: Steekproeftrekking voor de sector van de minerale p. 33 producten Bijlage E: Lijst van de deelnemende bedrijven p. 35

4 Inleiding Het onderzoek naar beroepenstructuren werd opgestart door de studiedienst van Cevora met de bedoeling de beroepen in kaart te brengen die voorkomen in elk van de activiteitensectoren van het paritair comité In het kader van deze oefening worden organogrammen opgesteld waarin de voornaamste bediendeberoepen van deze sector worden weergegeven, opgesplitst per afdeling. Deze oefening zal worden uitgevoerd voor alle sectoren van het ANPCB, zodat Cevora op het einde van de studie beschikt over de beroepenstructuur van de gehele sector, met name van het ANPCB. Dit document behandelt de sector van de minerale producten. Deze oefening heeft tot doel: een inventaris op te stellen van de bediendeberoepen die men aantreft in de sectoren van het ANPCB en deze beroepen te beschrijven; op nationaal vlak een kwantitatieve raming mogelijk te maken van het aantal bedienden dat tewerkgesteld is in elk beroep; het aantal vacante betrekkingen per beroep te kennen op het ogenblik van de enquête en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen; de kernberoepen van de sector te bepalen ten behoeve van het onderwijs. INLEIDING Deze studie verloopt in diverse stappen en volgens een vaste methodologie: inzameling en analyse van documentatiebronnen over de sector en de daarin aanwezige beroepen; opstelling van een voorlopige beschrijvende fiche voor de sector en zijn beroepen; eerste validering van de organogrammen en van de definities van de beroepen, Dit gebeurt intern bij de adviseur die verantwoordelijk is voor deze sector en extern via gesprekken bij ondernemingen van diverse grootte uit deze sector; tweede validering aan de hand van een schriftelijke enquête die wordt verstuurd naar een representatieve steekproef van ondernemingen uit deze sector; analyse van de resultaten van de enquête en opstelling van de beschrijvende fiche voor de sector. Voor meer details over de methodologie die wordt gevolgd voor het opstellen van de beroepenstructuren van de bedienden binnen het ANPCB, verwijzen wij u naar een ander document van de studiedienst «Methodologie van de beroepenstructuren van de bedienden in het ANPCB». ii Deze studie werd uitgevoerd door Cindy Lambrechts, medewerkster van de dienst Onderzoek en Organisatie van Cevora. 1 Of Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB of PC 218).

5 Beschrijving van de sector 1

6 1.1. De sector van de minerale producten Definitie Deze sector bevat alle bedrijven die minerale producten produceren zoals, cement, beton, gips, ceramiek, glas, bakstenen, dakpannen enz, maar ook de bedrijven die artikelen produceren in beton, gips, cement, ceramiek, glas enz. De sector bevat ook bedrijven die natuurstenen bewerken. De activiteitennomenclatuur NACE-BEL van het Nationaal Instituut voor de Statistiek, kent de sector van de minerale producten de volgende NACE-codes toe: 261 Vervaardiging van glas en glaswerk 262 Vervaardiging van keramische producten, exclusief die voor de bouw 263 Vervaardiging van keramische tegels en plavuizen 264 Vervaardiging van dakpannen, bakstenen, tegels en overige producten voor de bouw van gebakken klei 265 Vervaardiging van cement, kalk en beton 266 Vervaardiging van artikelen van beton, gips en cement 267 Houwen, bewerken en afwerken van bouw- en siersteen 268 Vervaardiging van overige niet metaalhoudende minerale producten 2 BESCHRIJVING VAN DE SECTOR Kenmerken van de sector in het ANPCB a) Het statuut van de werknemers Tabel 1 Aantal werknemers volgens statuut en ondernemingsgrootte 2 Omvang van de ondernemingen Totaal aantal % TOTAAL werknemers ,00 Arbeiders ,0% Bedienden ,0% Waarvan ANPCB bedienden In de privé-sector telt de sector van de minerale producten werknemers, waarvan een arbeidersstatuut hebben en een bediendestatuut. Aan de hand van deze bron valt het op dat 25% van de werknemers in deze sector het bediendestatuut hebben. In dit document zullen we het verder enkel hebben over deze bedienden. 2 Volgens de RSZ-gegevens aantal op 30 juni 2002 in de sociale zekerheid opgenomen werkgevers en werknemers uit de privé-sector (gecentraliseerde statistiek).

7 Voor het ANPCB is het interessant om de dekkingsgraad van de sector te berekenen. Onder dekkingsgraad verstaat men de verhouding tussen het aantal ondernemingen (of bedienden) die ressorteren onder het ANPCB en het totaal door de RSZ geregistreerde ondernemingen in de sector. De sectoren worden op een gelijkaardige manier afgebakend. Volgens deze berekening komt men tot een dekkingsgraad van 55,2 % voor de ondernemingen en van 90,8% voor de bedienden 3. Uit deze dekkingsgraad kan men afleiden dat bijna al de bedienden uit deze sector deel uitmaken van PC 218. b) De omvang van de ondernemingen Tabel 2 Aantal ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte 4 Ondernemingen Bedienden Aantal bedienden Omvang onderneming in aantal werknermers aantal % aantal % Gemiddelde - 1 tot ,66% 356 4,83% 1,5-10 tot ,37% ,82% 5,5-50 tot ,06% ,28% 18,0-100 en ,92% ,07% 81,3 Totaal % % 12,4 BESCHRIJVING VAN DE SECTOR Zoals de meeste ANPCB-sectoren telt de sector van de minerale producten hoofdzakelijk KMO s: 83,03% van de bedrijven telt minder dan 50 werknemers. 3 c) Regionale spreiding Tabel 3 Aantal ondernemingen en bedienden volgens regio 5 Regio Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Aantal ondernemingen Aantal bedienden Gemiddeld aantal bedienden per onderneming 60,4 13,5 8,7 12,4 Van de bedrijven is 63,9% gevestigd in Vlaanderen, 31,9% in Wallonië en 4,2% in Brussel. 3 De RSZ telt voor de sector van de minerale producten bedrijven en bedienden terwijl het ANPCB 595 bedrijven en bedienden telt. 4 Bron: bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het vierde kwartaal van het jaar 2002, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds. 5 Bron: bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het vierde kwartaal van het jaar 2002, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds.

8 Bereikte steekproef van bedrijven 2

9 2.1. Beschrijving van de steekproef Steekproef en respons Om deze studie uit te voeren, werden er enquêteformulieren verstuurd naar alle bedrijven uit de sector van de minerale producten, verdeeld over alle subsectoren, groottes en regio s. Na deze actie werd de gewenste responsgraad behaald. Tabel 4 Een deelname van 45 ondernemingen en bedienden was wenselijk voor het uitvoeren van de enquête; uiteindelijk dekt de enquête 63 ondernemingen en bedienden. Dus, de enquête dekt meer bedrijven dan wenselijk maar een beetje minder bedienden. Omdat het aantal bedienden toch 14% van de volledige populatie vertegenwoordigt, hebben we de bevraging afgerond en de gegevens geanalyseerd. In bijlage D vindt u een overzichtstabel met het aantal verzonden enquêteformulieren, het aantal ondernemingen dat bereikt moest worden om een representatieve steekproef te verkrijgen en de gerealiseerde respons volgens de parameters omvang en regio. a) Op basis van de NACE-codes en de activiteiten van de ondernemingen De verdeling van de ondernemingen die deelnamen aan onze enquête op basis van de NACE-codes is als volgt: Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens subsector NACE-code Ondernemingen Bedienden aantal % aantal % Vervaardiging van glas en glaswerk 10 15,9% ,0% Vervaardiging van keramische producten, exclusief die voor de bouw 4 6,3% 65 6,3% Vervaardiging van keramische tegels en plavuizen 0 0,0% 0 0,0% Vervaardiging van dakpannen, bakstenen, tegels en overige producten voor de bouw van gebakken klei 5 7,9% 37 3,6% BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN 5 Vervaardiging van cement, kalk en beton 1 1,6% 20 1,9% Vervaardiging van artikelen van beton, gips en cement 36 57,1% ,9% Houwen, bewerken en afwerken van bouw- en siersteen 5 7,9% 36 3,5% Vervaardiging van overige niet metaalhoudende minerale producten 2 3,2% 29 2,8% Totaal % % In deze enquête werden de ondernemingen ook gevraagd zelf het type activiteiten dat zij uitvoeren te omschrijven. Volgens deze gegevens zijn de 63 ondernemingen die hebben deelgenomen aan onze enquête, als volgt verdeeld over de subsectoren:

10 10 zijn bezig met glas of glaswerk, 8 zijn bezig met keramische producten 6, 4 fabriceren cement, kalk en beton, 27 maken artikelen in cement, beton en gips, 4 zijn bezig met het bewerken van minerale producten, 7 ervan hebben bijkomende activiteiten (groothandel in bouwmaterialen, import export van natuurstenen, bewerken van grondstoffen, plaatsing van inbouwhaarden en schouwen, enz.). De geobserveerde verschillen naar activiteit hebben te maken met het feit dat de RSZ alleen de hoofdactiviteit van de ondernemingen inventariseert, terwijl de ondernemingen in de vragenlijst meerdere activiteiten konden aankruisen. Tabel 5 b) Op basis van de omvang van de ondernemingen Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte Omvang onderneming Totaal Aantal bereikte ondernemingen Bereik ondernemingen in % 6,09% 10,98% 21,43% 18,64% 10,59% Aantal bereikte bedienden BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN 6 Bereik bedienden in % 7,58% 14,93% 18,49% 13,52% 14,02% Tabel 6 Na afloop van de enquête dekken de gegevens 10,59% van de bedrijven en 14,02% van de bedienden. We beschouwen de steekproef als representatief. We bereikten ongeveer één zevende van het aantal bedienden uit de sector. c) Op basis van de regio Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens regio Regio Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Aantal ondernemingen Bereik ondernemingen in % 4,00% 6,32% 13,16% 10,59% Aantal bedienden Bereik bedienden in % 1,32% 5,63% 26,36% 14,02% 6 Groepering van de Nace-codes 262, 263 en 264.

11 Bediendeberoepen 3

12 3.1. Beschrijving van de organogrammen in functie van de ondernemingsgrootte In de enquête wordt aan de bedrijven een type-organogram voorgelegd, met de vraag in welke mate dit ook toepasbaar en herkenbaar is voor hun bedrijf. Een typeorganogram is een organogram dat overeenstemt met een typische configuratie van een onderneming in een sector en dat verschilt naargelang de groottecategorie van het bedrijf. De meerderheid van deze ondernemingen moet zich herkennen in dit type-organogram. In het organogram worden de voornaamste beroepen per afdeling weergegeven met hun hiërarchische verbanden. Daartoe moeten de ondernemingen een evaluatie maken van het type-organogram op een schaal van 1 tot 5 (helemaal niet akkoord tot helemaal akkoord). De globale evaluatie van het organogram bedraagt 3,45 (gemiddelde van 63 evaluaties gemaakt door de ondervraagde ondernemingen). Naast deze eerste evaluatie, moeten de bedrijven het organogram valideren en waar nodig aanvullen. Op basis van de organogrammen die werden aangevuld door de ondernemingen kon de volgende tabel worden opgesteld, met de sectorspecifieke beroepen 7 ingedeeld per operationele afdeling. Onder operationele afdelingen verstaat men de afdelingen die instaan voor de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die hiervan deel uitmaken staan in voor de basiswerkzaamheden die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Deze afdelingen genereren het zakencijfer en de winst van de onderneming. BEDIENDEBEROEPEN 8 Tabel 7 Hiertegenover staan de transversale beroepen en de ondersteunende afdeling. De transversale beroepen zijn beroepen die in een groot deel van de sectoren min of meer dezelfde taken en invulling hebben. Deze beroepen komen meestal voor in ondersteunende afdelingen. De transversale beroepen komen niet aan bod in dit document omdat er over deze beroepen een aparte bundel «transversale bediendeberoepen» verkrijgbaar is bij Cevora. Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN 1 TOT 9 10 TOT TOT EN + PRODUCTIE Productiedirecteur x x x Verantwoordelijke onderhoud x x Productiemeestergast x x x x Onderhoudstechnicus x Planningverantwoordelijke x x 7 Zie punt 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen.

13 Tabel 7 Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte (vervolg) BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN 1 TOT 9 10 TOT TOT EN + INKOOP EN LOGISTIEK Verantwoordelijke logistiek Commercieel inkoper Verantwoordelijke inkoop en logistiek Hoofdmagazijnier Magazijnmedewerker Administratief inkoopmedewerker Dispatcher Verantwoordelijke expeditie COMMERCIEEL Intern Commercieel directeur Product of district manager Administratief & commercieel medewerker Extern x x x x x Vertegenwoordiger x x x Raadgevend ingenieur STUDIEBUREAU Studie-ingenieur Tekenaar x x Opmerkingen: De type-organogrammen die alle beroepen van bedienden in deze sector bevatten (per operationele en per ondersteunende afdeling), vindt u in de bijlagen. Deze type-organogrammen zijn het resultaat van de samenvatting van alle gegevens die werden doorgestuurd door de ondernemingen. x x x x x x x x x x x BEDIENDEBEROEPEN 9

14 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen A. PRODUCTIE Deze afdeling staat in voor de productie van de minerale producten die door het bedrijf gefabriceerd worden. Deze afdeling moet de volledige productie beheren op vlak van personeel (omkadering van de productieploegen) en op vlak van de uitrusting (onderhoud van het machinepark). Productiedirecteur: verantwoordelijk voor het optimaal functioneren van heel de productie. Hij/zij kan soms ook belast zijn met het onderhoud van het machinepark wanneer er geen verantwoordelijke onderhoud aanwezig is in het bedrijf. Hij/zij heeft toezicht op alle werkzaamheden van de productie. Hij/zij lost alle algemene technische problemen op en beslist over de aankoop van nieuwe machines of over de integratie van nieuwe productieprocessen. Hij/zij heeft toezicht op de productiemeestergasten. In kleine bedrijven, zal de algemeen directeur deze taken op zich nemen. Andere benamingen: productieverantwoordelijke, technisch directeur. Verantwoordelijke onderhoud: verantwoordelijk voor de optimalisatie en het onderhoud van het machinepark van de onderneming. Hij/zij waakt over de goede werking van de machines en is verantwoordelijk voor het regelmatige onderhoud en de reparatie van de machines in het geval van storingen. Hij/zij kan zich laten ondersteunen door één of meerdere onderhoudstechnici. Hij/zij heeft meestal een basisopleiding ingenieur gevolgd. Andere benamingen: hoofd/verantwoordelijke technische dienst, verantwoordelijke maintenance, hoofd onderhoud, manager onderhoud en technische dienst. Onderhoudstechnicus: verantwoordelijk voor de reparatie, het onderhoud en de installatie van het machinepark van het bedrijf. Hij/zij onderzoek de redenen van de storingen, lost ze op en probeert ze te voorkomen. Hij/zij staat ook in voor het optimaliseren van het machinepark. Afhankelijk van de machines, zal hij/zij gespecialiseerd zijn in elektriciteit, mechanika, enz. Andere benaming: technicus technische dienst. BEDIENDEBEROEPEN 10 Productiemeestergast: heeft toezicht op het werk van de arbeiders van de productie en verdeelt het werk tussen hen in functie van de planning en de prioriteiten. Hij/zij speelt in op de noden m.b.t. personeel en materialen om zo de productie te garanderen. Hij/zij bewaakt de kwaliteit en het rendement van de productie. Hij/zij draagt bij tot het verbeteren en het optimaliseren van het productieproces, van de productiviteit en van de kwaliteit van de productie. Andere benaming: ploegbaas. Planningverantwoordelijke: is verantwoordelijk voor het opstellen van de productieplanning in functie van de bestellingen en de uitvoeringstermijnen. Hij/zij zorgt er ook voor dat er intern voldoende middelen beschikbaar zijn en reserveert de nodige machines nadat hij/zij iedere fase van de productie heeft gepland. Hij/zij probeert de taken in de planning zo optimaal mogelijk te organiseren in functie van

15 de aard van de opdrachten die moeten worden uitgevoerd, de beschikbaarheid van de machines en de mensen en de duur van de geplande werken. Andere benaming: productieplanner B. INKOOP EN LOGISTIEK Deze afdeling staat in voor de aankopen van de grondstoffen en andere benodigdheden voor de productie. Commercieel inkoper: verantwoordelijk voor het beheer van de inkoop van goederen en grondstoffen in het bedrijf. Hij/zij verzamelt de noden van het bedrijf volgens de productieplanning. Hij/zij selecteert en beoordeelt de leveranciers in functie van kwaliteit, prijs en leveringstermijnen en onderhandelt de contracten met hen. In kleine bedrijven, zal de algemeen directeur zorgen voor de inkopen. Andere benamingen: verantwoordelijke inkoop, manager/chef/hoofd inkoop, purchasing/purchase manager, (technical) purchaser. Verantwoordelijke logistiek: plant, voert uit en controleert het geheel van de goederenstroom met het oog op een optimale verhouding kosten-kwaliteitdienstverlening. Hij/zij zorgt voor vlotte goederenstroom tussen de aankoop, de productie, het magazijn en de verkoop. Hij/zij kan ook voor de verpakking, de expeditie en het transport van de geproduceerde goederen zorgen. In kleinere bedrijven kan deze bevoegdheid gecombineerd worden met die van bedrijfsleider of van commercieel inkoper. Andere benamingen: logistiek directeur, hoofd logistiek, hoofd magazijn en expeditie, logistiek manager, warehouse manager. BEDIENDEBEROEPEN 11 Hoofdmagazijnier: coördineert en leidt de activiteiten in het magazijn (zoals de ontvangst en opslag van goederen) met een optimale doorstroming van de goederen voor ogen. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de hoofdmagazijnier zijn tactisch en operationeel van aard. Hij/zij plant en coördineert de werkzaamheden van zijn medewerkers. Hij zorgt voor een inventaris van de goederen in het magazijn, bewaakt het voorraadniveau en informeert de inkoop- en verkoopafdelingen hierover. In sommige bedrijven werkt de hoofdmagazijnier onder het statuut van arbeider. Andere benamingen: hoofd magazijn, magazijnchef, store manager, magazijnmeester, magazijnbeheerder, stockbeheerder, warehouse supervisor, store supervisor, afdelingshoofd magazijn. Magazijnmedewerker: zorgt voor de opslag en de ontvangst van de goederen en waakt over hun optimale bewaring. Hij/zij ontvangt de goederen en controleert ze op niveau van kwaliteit en kwantiteit. Hij/zij plaats de goederen in het magazijn volgens vaste regels (etiketten, order, enz.) en zorgt ervoor dat het magazijn in orde blijft. Hij/zij houdt de voorraadinventaris bij door het registreren van alle goederen die binnen en buiten gaan. Hij/zij verzamelt de goederen die naar de klanten moeten vertrekken. In sommige bedrijven werkt de magazijnmedewerker onder het statuut van arbeider. Andere benamingen: magazijnbediende, magazijnier, orderpicker, warehouse operative/operator. Administratief inkoopmedewerker: ondersteunt de commercieel inkoper in zijn administratieve taken: orders bevestigen, bestellingen opvolgen, facturen van de

16 leveranciers met de bestelformulieren vergelijken, leveranciers- en/of productbestanden bijhouden, inkoopdossiers beheren en onderhouden, enz. Andere benamingen: inkoper interne dienst, medewerker inkoop-operations, inkoopmedewerker, purchasing assistant/coordinator, assistent inkoop. Dispatcher : is belast met de planning van de levering bij de klanten van de geproduceerde goederen van het bedrijf. Hij/zij beheert de distributie van de goederen en hun transport en streeft de optimalisering van de distributie na. Andere benamingen: distributie agent, goederenverdeler, bediende dispatching, transport planner, medewerker dispatch. Verantwoordelijke expeditie: is belast met het dagelijkse beheer van de expeditiewerkzaamheden m.b.t. de goederen die door het bedrijf worden geproduceerd. Hij/zij leidt de medewerkers die voor de expeditie van de goederen zorgen (dispatcher, magazijnmedewerkers, enz.). C. COMMERCIEEL Deze afdeling zorgt voor de verkoop van de producten en diensten van het bedrijf aan (potentiële) klanten. Hij geeft inlichtingen aan de klanten over de verkochte producten en hun prijs. Sommige bedrijven verkopen ook maatwerk aan klanten. De commerciële afdeling is het contactpunt met de klanten van het bedrijf. BEDIENDEBEROEPEN Commercieel directeur: werkt, in overleg met de algemene directie, de commerciële strategie van de onderneming uit. Zijn/haar taken, verantwoordelijkheden en vaardigheden zijn strategisch van aard. Hij/zij bepaalt de strategische koers, de te realiseren doelstellingen, de te gebruiken middelen en legt jaarlijks de verkoopsplanning vast. Hij/zij plant, coördineert, organiseert, leidt en controleert de activiteiten die worden uitgevoerd in zijn/haar afdeling. Hij/zij verdeelt en beheert het budget van zijn/haar dienst. In kleine ondernemingen kan deze functie ook worden gecombineerd met deze van algemeen directeur. In grote bedrijven, geeft hij/zij feedback over de verkoopsactiviteiten aan de algemene directie van het bedrijf. Andere benamingen: verkoop- en marketingdirecteur, sales manager, general sales manager, verantwoordelijke verkoop, head of sales, marketing en commercieel directeur, commercial responsible, business development manager. District of product manager: verantwoordelijk voor de implementatie van de commerciële strategie in een bepaalde regio/voor een product of een productgamma. Hij/zij beheert een klantenportefeuille en leidt een team van vertegenwoordigers en/of raadgevende ingenieurs en houdt toezicht op de verkoopsactiviteiten voor zijn regio/product. Hij/zij vindt een oplossing voor de problemen die voorkomen in zijn regio/product. Hij/zij geeft feedback over de verkoopsactiviteiten aan de commerciële directie van het bedrijf en is enkel aanwezig in grote bedrijven. Andere benamingen: area manager, zone manager, zone- of districtsverantwoordelijke, regional manager, regioverantwoordelijke of regio manager, districtleider, rayonleider. 12 Intern Administratief en commercieel medewerker: zorgt voor de administratieve opvolging van de verkoop. Hij/zij geeft inlichtingen aan de klanten over de kenmerken van de

17 verkochte producten, de verkoopsvoorwaarden en registreert de bestellingen. Hij/zij behandelt soms ook klachten. Andere benamingen: (internal) sales assistant, sales administrator/coordinator, account support, verkoopsecretaresse, commercieel medewerker, verkoopassistent, medewerker verkoop, post sales assistant, inside sales administrative. Extern Vertegenwoordiger: helpt de producten van de onderneming te promoten bij de regelmatige of de potentiële klanten. Hij/zij geeft inlichtingen aan de klanten over de kenmerken van de verkochte producten en over de verkoopsvoorwaarden. Hij/zij adviseert de klanten over de producten die het beste aan hun eisen beantwoorden. Hij/zij bereidt de contracten voor en geeft ze aan de binnendienst door. Hij/zij maakt een rapport van zijn bezoeken bij klanten voor de directie. Hij/zij kan soms ook belast zijn met de behandeling van klachten van klanten. Andere benamingen: (technisch en) commercieel afgevaardige, sales promotor, sales representative, verkoop-promotor, commercieel medewerker buitendienst. Raadgevend ingenieur: zorgt voor de verkoop van maatwerkproducten bij klanten. Zijn/haar technische achtergrond helpt hem/haar om aan de speciale technische eisen van de klanten te beantwoorden. Hij/zij ondersteunt de klant op technisch vlak, neemt deel aan de ontwikkeling van nieuwe producten, kan technische oplossingen geven, enz. Andere benaming: sales engineer. 13 BEDIENDEBEROEPEN D. STUDIEBUREAU Deze afdeling verzorgt de voorbereiding van de productie van maatwerk voor bepaalde klanten. Studie-ingenieur: doet de nodige berekeningen ter voorbereiding van de productie van nieuwe producten die voorbereidende studie vereisen. Hij/zij bepaalt de eisen die verbonden zijn aan de realisatie van een project, bepaalt de constructiemethodes, evalueert en selecteert materialen, enz. Hij/zij kan het werk opvolgen van tekenaars. Hij/zij kan zich specialiseren in een specifieke grondstof (beton, ijzer, hout, steen, enz.) Andere benamingen: burgelijk ingenieur, industrieel ingenieur, scheikundig ingenieur, landbouwkundig ingenieur, hoofd engineering, ontwerpingenieur. Tekenaar: tekent de plannen, modellen en ingenieurstekeningen onder toezicht van ingenieurs, architecten of ontwerpers. Deze plannen bevatten alle noodzakelijke technische informatie voor de realisatie van het project. Hij/zij werkt of op een tekentafel, of met behulp van tekensoftware (Autocad, Microstation, etc.). Hij/zij kan werken in twee of drie dimensies. Vaak is de uitvoerend tekenaar gespecialeerd in een bepaald type ontwerpen en beschikt hij/zij ook over een basiskennis op dat domein. Andere benamingen: CAD-tekenaar, technisch tekenaar, tekenaar mechanica, bouwkundig tekenaar, tekenaar burgerlijke bouwkunde, tekenaar elektriciteit, architectuur tekenaar, draughtman (senior-junior).

18 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende afdelingen Onder ondersteunende afdelingen verstaat men de afdelingen die niet rechtstreeks deelnemen aan de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die men hier vindt, hebben een eigen specialisatie, maar voeren geen basiswerkzaamheden uit die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Zij hebben tot doel diensten te verlenen aan de organisatie en de operationele afdelingen te ondersteunen. Voorbeelden van ondersteunende afdelingen zijn: administratie, boekhouding, personeelsdienst, Voor een definitie van de beroepen die deel uitmaken van de ondersteunende afdelingen verwijzen we naar een andere uitgave van de Cevora studiedienst 8. In dit document wordt alleen de inhoud van de taken van de polyvalent bediende beschreven (m.a.w. de standaardinhoud van de taken gekoppeld aan een aantal specifieke taken behorende tot de activiteitensector). Polyvalent bediende: verzekert de dagelijkse administratieve taken van het bedrijf. Hij/zij beantwoordt de telefoon, maakt offertes op, stelt de facturen op, zorgt soms voor de inkopen, staat in voor de opvolging van de werkorders, enz. Andere benaming: all round bediende. BEDIENDEBEROEPEN 14 8 Cevora studiedienst Transversale bediendeberoepen, februari 2002.

19 Schatting van het aantal bedienden per beroep 4

20 4.1. Extrapolatie van de enquêtegegevens Naast de eerder kwalitatieve gegevens over de voorkomende beroepen en de inhoud ervan, wordt in de enquête ook gevraagd naar kwantitatieve gegevens over het aantal tewerkgestelde bedienden per beroep. Aan de hand van deze gegevens kunnen we, per beroep, het totaal aantal beroepsbeoefenaars in de steekproef bepalen. Aangezien de steekproef representatief is, kunnen de gegevens worden geëxtrapoleerd naar het totaal aantal bedienden in deze sector. U vindt deze gegevens terug in de tabel op de volgende pagina s 9. In de tabel vindt u de volgende gegevens: het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de sector naar ondernemingsgrootte (rubriek sector). het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de steekproef naar ondernemingsgrootte (rubriek steekproef). het percentage van de totale populatie dat bereikt werd door de steekproef en de wegingsfactor die toegepast moet worden (rubriek steekproef). het geëxtrapoleerd aantal bedienden per beroep, per beroepsgroep en per ondernemingsgrootte. Deze aantallen worden verkregen door de gegevens van de steekproef te vermenigvuldigen met de wegingsfactor. Om twee redenen hebben we voor de extrapolatie de gegevens van de twee grootste ondernemingsgroottes in één categorie ondergebracht, namelijk die met 50 werknemers en meer. Ten eerste noteren we, wat betreft de beroepen, geen duidelijk significante verschillen tussen de bedrijven met 50 tot 99 werknemers en de bedrijven met 100 werknemers en meer. Ten tweede maken heel weinig ondernemingen deel uit van de categorieën van de grootste bedrijven, daar het ANPCB vooral bestaat uit KMO s (minder dan 50 werknemers). Om een relatief groot aantal bedrijven voor de extrapolatie te verkrijgen, moesten we deze twee categorieën groeperen. SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 16 9 Deze gegevens zijn berekend voor heel België maar kunnen ook worden berekend per regio.

21 Tabel 8 Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte 10 Bedrijfsgrootte Minerale producten Totaal n % Sector Bedrijven Bedienden Steekproef Bedrijven Bedienden % van de totale populatie 7,58% 14,93% 14,20% 14,02% Wegingsfactor 13,19 6,70 7,04 7,13 Aantal beroepsbeoefenaars (extrapolatie) - Algemeen directeur ,9% - Adjunct-directeur ,5% - Vestigingsdirecteur ,4% Totaal algemene directie ,8% - Directiesecretaresse ,9% - Afdelingssecretaresse ,4% - Secretariaatsmedewerker ,1% - Receptioniste-telefoniste ,3% - Polyvalent bediende ,8% - Administratief bediende ,0% Totaal administratie ,5% - Administratief en financieel directeur ,1% - Financieel directeur ,8% - Hoofdboekhouder ,0% - Boekhouder ,6% - Boekhoudkundig bediende ,2% - Beheerscontroleur ,7% Totaal boekhoudkundig personeel ,3% - Human resources directeur ,2% - Opleidingsverantwoordelijke ,2% - Verantwoordelijke selectie en rekrutering ,2% - Verantwoordelijke loon- en personeelsadministratie ,7% - Medewerker personeelszaken ,4% Totaal human resources ,7% - Informaticadirecteur ,8% - Bedrijfsinformaticus ,3% - Analyst-programmeur ,7% - Netwerkbeheerder ,9% - Pc technicus ,1% - Databasebeheerder ,1% Totaal informatica ,8% - Marketingverantwoordelijke ,4% - Marketingmedewerker ,5% - Verantwoordelijke reclame ,1% - Medewerker reclame ,1% Totaal marketing ,0% - Verantwoordelijke communicatie ,1% - Medewerker communicatie ,1% Totaal communicatie ,2% - Verantwoordelijke kwaliteit ,8% - Verantwoordelijke veiligheid ,1% - Technicus kwaliteit ,4% - Verantwoordelijke kwalitieit & veiligheid ,8% - Medewerker milieu & veiligheid ,2% - Bedrijfsjurist ,2% - Facility manager ,1% - Verantwoordelijke onderzoek & ontwikkeling ,0% - Medewerker onderzoek & ontwikkeling ,7% Totaal divers transversaal ,3% TOTAAL TRANSVERSALE BEROEPEN ,9% SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP De cijfers in de tabel werden afgerond om decimalen te vermijden. Dit verklaart ook waarom sommige subtotalen niet precies overeenkomen met de berekende sommen.

22 Tabel 8 Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte (vervolg) Bedrijfsgrootte Minerale producten Totaal n % - Commercieel inkoper ,1% - Verantwoordelijke logistiek ,2% - Verantwoordelijke verpakking ,2% - Verantwoordelijke expeditie ,6% - Hoofdmagazijnier ,6% - Administratief inkoopmedewerker ,9% - Magazijnmedewerker ,3% - Dispatcher ,7% - Medewerker logistiek ,3% - Verantwoordelijke inkoop en logistiek ,4% Totaal inkoop en logistiek ,2% - Productiedirecteur ,6% - Verantwoordelijke onderhoud ,7% - Productiemeestergast ,4% - Onderhoudstechnicus ,7% - Planningverantwoordelijke ,1% - Calculator optimalisatie glasverbruik ,1% - Hersteller ,1% - Medewerker planning ,1% - Controller productie process ,2% - Elektronicus ,8% - Bediener van glasovens ,8% - Insteller van glasovens ,1% - Programmeur machines ,1% Totaal productie ,1% - Directeur commercial ,5% - Product/district manager ,0% - Administratief en commercieel medewerker ,0% - Vertegenwoordiger ,1% - Raadgevend ingenieur ,1% - Calculator ,3% - Demonstrateur-merchandiser ,2% Totaal commercieel ,3% - Studie-ingenieur ,9% - Tekenaar ,2% - Hoofd tekenbureau ,1% Totaal studiebureau ,1% - Grafisch ontwerper ,2% - Verantwoordelijke naverkoopdienst ,1% - Medewerker naverkoopdienst ,1% - Verpleegster ,3% - Laborant ,8% Totaal divers specifiek ,4% TOTAAL SPECIFIEKE BEROEPEN ,1% TOTAAL % SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 18

23 Uit deze tabel, kan men de top 5 van meest voorkomende beroepen in de sector van de minerale producten afleiden, m.a.w. de bediendeberoepen die de meeste beroepsbeoefenaars tellen na de extrapolatie. Bovenaan in het klassement, vindt men: vertegenwoordiger (13,1%) administratief en commercieel medewerker (11%) productiemeestergast (6,7%) boekhouder (4,6%) productiedirecteur (3,5%) Als men dezelfde oefening doet maar dan enkel voor de tranversale beroepen, dan bekomt men de volgende top 5: boekhouder (4,6%) boekhoudkundig bediende (3,2%) algemeen directeur (2,9%) polyvalent bediende (2,8%) administratief bediende (2%) SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 19

24 5 Vacatures

25 5.1. Analyse van de vacante betrekkingen In de vragenlijst werden de ondernemingen ook gevraagd om per beroep aan te geven hoeveel vacatures de laatste zes maanden openstonden en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen. Dankzij deze gegevens beschikken we over een overzicht van de vacante betrekkingen binnen de sector en van de beroepen die het meest worden gevraagd door de ondernemingen. De gemiddelde moeilijkheidsgraad voor het invullen van vacatures wordt berekend op basis van de scores van de ondernemingen. Het is moeilijk om op basis van een steekproef van 63 ondernemingen een volledige prognose te maken van de vacatures en knelpuntenberoepen in deze sector maar deze gegevens geven toch al enkele aanwijzingen. Het klassement van de meest gevraagde beroepen in de sector wordt opgesteld aan de hand van drie criteria: het aantal ondernemingen waarin een betrekking vacant is in een bepaald beroep, het aantal vacante betrekkingen voor dit beroep en de gemiddelde moeilijkheidsgraad volgens de ondernemingen die deze betrekking moesten invullen. Voor elk van deze criteria wordt een score tussen 7 en 12 toegekend wanneer de waarde voor dit criterium hoger ligt dan het gemiddelde en tussen 1 en 6 wanneer deze waarde lager ligt dan het gemiddelde. De intervallen tussen 1 en 6 zijn gelijkwaardig en zijn gelijk aan het verschil tussen de minimumwaarde die werd bereikt voor dit criterium en het gemiddelde gedeeld door 6. Een gelijkaardige redenering wordt toegepast voor de scores tussen 7 en 12, maar hier wordt het verschil gemaakt tussen de maximumwaarde voor dit criterium en het gemiddelde. Het eindklassement verkrijgt men door het gemiddelde van deze drie scores te rangschikken in dalende volgorde. De top 3 van het klassement: de vertegenwoordiger, de verantwoordelijke onderhoud en de administratief en commercieel medewerker. Geen enkel van deze beroepen is echt specifiek aan deze sector. De commerciële beroepen zijn bijna in alle sectoren terug te vinden maar met een verschillende productkennis naargelang de sector. De verantwoordelijke onderhoud is een beroep dat voorkomt in alle industrietakken die over een groot machinepark beschikken. Deze beroepen werden het meest gevraagd en deze vraag kwam voor in meerdere bedrijven. VACATURES 21 Beroepen met een score hoger dan 7, of meer dan het gemiddelde 11, worden beschouwd als knelpuntberoep. Er worden uiteindelijk vier beroepen als knelpuntberoep beschouwd door de ondernemingen: de verantwoordelijke onderhoud, de administratief en commercieel medewerker en de laborant. De beroepen van algemeen directeur en van dispatcher weerhouden we niet omdat ze enkel bij één bedrijf vacant waren (gemarkeerd in de table met een asterix). 11 In de tabel vindt men deze knelpuntberoepen boven de lege lijn in donker grijs.

26 Tabel 9 Aantal vacatures per beroep en moeilijkheidsgraad om deze vacatures in te vullen Vacatures per beroep Aantal betrokken bedrijven Aantal vacatures Gemidd. moeilijkheidsgraad Gemidd. score # Tot % Score 1 # (1) Score 2 Gemidd. Score 3 klassement - Vertegenwoordiger ,52% ,67 8 2,80 7 9,00 - Verantwoordelijke onderhoud ,76% 8 4 1,33 7 3, ,67 - Administratief en commercieel medewerker ,94% ,40 7 2,57 6 8,00 - Algemeen directeur* ,59% 1 2 2,00 9 4, ,33 - Dispatcher* ,59% 1 2 2,00 9 4, ,33 - Laborant ,17% 7 3 1,50 7 3,00 8 7,33 - Onderhoudstechnicus ,17% 7 6 3, ,00 1 6,67 - Raadgevend ingenieur ,17% 7 2 1,00 1 4, ,67 - Tekenaar ,76% 8 3 1,00 1 3, ,67 - Administratief bediende ,59% 1 2 2,00 9 3,00 8 6,00 - Boekhoudkundig bediende ,35% ,00 1 2,50 6 5,67 - Productiemeestergast ,35% ,00 1 2,50 6 5,67 - Boekhouder ,17% 7 2 1,00 1 3,00 8 5,33 - Verantwoordelijke kwaliteit ,17% 7 2 1,00 1 3,00 8 5,33 - Polyvalent bediende ,76% 8 3 1,00 1 2,33 5 4,67 - Opleidingsverantwoordelijke ,59% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Verantwoordelijke onderzoek & ontwikkeling ,59% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Commercieel directeur ,59% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Studie-ingenieur ,59% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Verantwoordelijke expeditie ,17% 7 2 1,00 1 2,00 4 4,00 - Afdelingssecretairesse ,17% 7 2 1,00 1 1,50 2 3,33 - Beheerscontroleur ,59% 1 1 1,00 1 3,00 8 3,33 - Verantwoordelijke loonadministratie ,17% 7 2 1,00 1 1,50 2 3,33 - Medewerker personeelszaken ,17% 7 2 1,00 1 1,50 2 3,33 - Netwerkbeheerder ,59% 1 1 1,00 1 3,00 8 3,33 - Calculator ,59% 1 1 1,00 1 3,00 8 3,33 - Grafisch ontwerper ,59% 1 1 1,00 1 3,00 8 3,33 - Product of district manager ,59% 1 1 1,00 1 2,00 4 2,00 - Elektronieker ,59% 1 1 1,00 1 2,00 4 2,00 - Directeur human resources ,59% 1 1 1,00 1 1,00 1 1,00 - Analyst-programmeur ,59% 1 1 1,00 1 1,00 1 1,00 Totaal ,12% 76 1,25 2,67 (1) Verkregen door het aantal vacatures te delen door het aantal betrokken bedrijven 22 VACATURES

27 6 Kernberoepen

28 6.1. De kernberoepen van de sector Cevora wenst ook via de oefening van de beroepenstructuur, de kernberoepen van iedere bestudeerde sector te bepalen. Deze informatie kan gebruikt worden door het onderwijs of eventueel andere vormingsactoren, om studierichtingen aan de bedrijfswereld aan te passen. De opleidingssector zoekt actief naar informatie over de arbeidsmarkt, over de sectoren en over beroepen die in de sectoren voorkomen om de overgang school-arbeidsmarkt te vergemakkelijken. Sectorinformatie is van belang voor het onderwijs. De kernberoepen van een bepaalde sector zijn die beroepen die behoren tot de kernactiviteit van de betreffende sector. Deze kernactiviteiten dragen rechtstreeks bij tot verkoop, winst en omzet en vereisen specifieke competenties. Kernberoepen zijn dus duidelijk verweven met het specifiek karakter en de doelstelling of bestaansreden van de sector. Als we al de beroepen die door de bedrijven vermeld werden, ordenen naar belang komen we tot het volgende beeld van de sector 12 : PRODUCTIE Productie Productiemeestergast Productiemeestergast: heeft toezicht op het werk van de arbeiders van de productie en verdeelt het werk tussen hen in functie van de planning en de prioriteiten. Hij/zij speelt in op de noden m.b.t. personeel en materialen om zo de productie te garanderen. Hij/zij bewaakt de kwalitieit en het rendement van de productie. Hij/zij draagt bij tot het verbeteren en het optimaliseren van de productieproces, van de productiviteit en van de kwaliteit van de productie. Andere benaming: ploegbaas. DE KERNBEROEPEN VAN DE SECTOR De sector minerale producten is traditioneel een typische arbeidersector. De meeste kernberoepen bevinden zich in het arbeidersegment. Arbeidersberoepen vallen echter buiten het bestek van het ANPCB en dus ook van deze studie

29 Bijlagen

30 Bijlage A Bronnen Dictionnaire septembre des métiers et des professions, le monde du travail de A à Z, p. 48, 69, 81, 116, 117, 118, 145. ANPE, répertoire opérationnel des métiers et des emplois (ROME). Tome M fiches 61224, 61223, 61311, Répertoire des métiers de l ONISEP : Répertoire des métiers du CNRS France : Répertoire des métiers du CIDJ Le portail sur l emploi des cadres : Sudpresse : Plus tard je serai, métiers des télécommunications, Namur, Net-guidance : Fiche métiers de Monster.be : Descriptif de professions de l orientation scolaire et professionnelle suisse : Occupational and technical occupations, us department of labour : Article sur des professions du secteur sur cadresonline : ANPE, Collection Rome, description et évolution des métiers, industries de process, la documentation française, Bedrijfsdocumentatie en bedrijfsorganogrammen Vacature van de scetor Sectorfederaties: Federatie van de Belgische cementnijverheid, Federatie van de betonindustrie, Fédération belge de la brique, Verbond van de glasindustrie, BIJLAGEN 26

31 Bijlage B Type-organogrammen van bedrijven uit de sector van de minerale producten volgens bedrijfsgrootte Schema 1 Type-organogram van een bedrijf met 1 tot 9 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur ADMINISTRATIE - Polyvalent bediende PRODUCTIE INKOOP en LOGISTIEK COMMERCIEEL - Productiemeestergast Intern Extern 27 BIJLAGEN

32 Schema 2 Type-organogram van een bedrijf met 10 tot 49 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur FINANCIEN EN BOEKHOUDING ADMINISTRATIE - Boekhouder - Directiesecretaresse PRODUCTIE INKOOP en LOGISTIEK COMMERCIEEL - Productiedirecteur - Verantwoordelijke inkoop en logistiek - Productiemeestergast Intern - Administratief en commercieel medewerker Extern - Vertegenwoordiger 28 BIJLAGEN

33 Schema 3 Type-organogram van een bedrijf met 50 tot 99 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur PERSONEEL/HR ADMINISTRATIE - Human resources directeur - Directiesecretaresse - Medewerker personeelszaken FINANCIEN EN BOEKHOUDING DIVERSE - Boekhouder Kwaliteit & veiligheid - Boekhoudkundig bediende - Verantwoordelijke kwaliteit en veiligheid PRODUCTIE INKOOP en LOGISTIEK COMMERCIEEL - Productiedirecteur - Verantwoordelijke inkoop en logistiek - Verantwoordelijke onderhoud - Planningverantwoordelijke Intern - Productiemeestergast - Administratief en commercieel medewerker Studiebureau - Tekenaar Extern - Vertegenwoordiger 29 BIJLAGEN

34 Schema 4 Type-organogram van een bedrijf met 100 werknemers of meer DIRECTIE - Algemeen directeur - Adjunct-directeur PERSONEEL/HR ADMINISTRATIE - Human resources directeur - Directiesecretaresse - Vormingsverantwoordelijke - (Afdelings-)secretaresse - Verantwoordelijke selectie en rekrutering - Administratief bediende - Verantwoordelijke loon- en - Receptionist-telefonist personeelsadministratie - Medewerker personeelszaken DIVERSE FINANCIEN EN BOEKHOUDING Kwaliteit & veiligheid - Financieel directeur - Verantwoordelijke kwaliteit - Hoofdboekhouder - Verantwoordelijke veiligheid - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende - Beheerscontroleur Onderzoek & ontwikkeling - Verantwoordelijke onderzoek & ontwikkeling - Medewerker onderzoek & ontwikkeling INFORMATICA - Informaticadirecteur - Analist-programmeur - Netwerkbeheerder 30 BIJLAGEN

35 PRODUCTIE INKOOP en LOGISTIEK COMMERCIEEL - Productiedirecteur - Commercieel inkoper - Commercieel directeur - Verantwoordelijke onderhoud - Verantwoordelijke logistiek - Product of district manager - Verantwoordelijke expeditie - Onderhoudstechnicus - Hoofdmagazijnier Intern - Productiemeestergast - Administratief inkoopmedewerker - Administratief en commercieel medewerker - Planningverantwoordelijke - Magazijnmedewerker - Dispatcher Studiebureau - Studie-ingenieur Extern - Tekenaar - Vertegenwoordiger - Raadgevend ingenieur 31 BIJLAGEN

36 Bijlage C Organogram van de kernberoepen van de sector PRODUCTIE - Productiemeestergast 32 BIJLAGEN

37 Bijlage D Steekproeftrekking voor de sector van de minerale producten Tabel D.1 Steekproeftrekking voor gans België BELGIE Minerale producten Grootte Regio Totaal Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Bedrijven populatie Bedienden populatie Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf 1,5 5,5 18,0 81,3 12,4 60,4 13,5 8,7 12,4 Aantal verzendingen Steekproef bedrijven te bereiken % tegenover de bedrijven populatie 5,2% 6,1% 16,7% 16,9% 7,6% 20,0% 10,5% 5,3% 7,6% Steekproef bedienden % tegenover de bedienden populatie 5,1% 6,4% 16,7% 17,9% 14,86% 20% 17% 11% 15% Bereik bedrijven Bereik bedrijven in % 6,09% 10,98% 21,43% 18,64% 10,59% 4,00% 6,32% 13,16% 10,59% Bereik bedienden Bereik bedienden in % 7,58% 14,93% 18,49% 13,52% 14,02% 1,32% 5,63% 26,36% 14,02% Pop. Te bereiken Respons Populatie bedrijven : totaal aantal bedrijven voor de overeenkomende grootte of regio. Populatie bedienden : totaal aantal bedienden voor de overeenkomende grootte of regio. Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf : het totaal aantal bedienden gedeeld door het totaal aantal bedrijven voor de overeenkomende grootte of regio. Aantal verzendingen : totaal aantal verzonden enquêteformulieren. Te bereiken steekproef van bedrijven : aantal te bereiken bedrijven per grootte en per regio om een representatieve steekproef te verkrijgen. % tegenover de bedrijven populatie : verhouding tussen het aantal bedrijven in de steekproef en de volledige populatie. Steekproef bedienden : vermenigvuldiging van het gemiddeld aantal bedienden per bedrijf met het aantal bedrijven in de steekproef. % tegenover de bedienden populatie : verhouding tussen het aantal bedienden in de steekproef en in de volledige populatie. Bereik bedrijven : aantal bedrijven gedekt door de enquête. Bereik bedrijven in % : verhouding tussen het aantal bereikte bedrijven en de volledige populatie. Bereik bedienden : aantal bedienden gedekt door de enquête. Bereik bedienden in % : verhouding tussen het aantal bereikte bedienden en de volledige populatie. Bron: bestand van de bijdragen aan de RSZ van het vierde kwartaal van 2002, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds. 33 BIJLAGEN

38 Tabel D.2 Steekproeftrekking volgens bedrijfsgrootte en regio Minerale producten Brussel BEDRIJVEN PER GROOTTE EN PER REGIO Wallonië Vlaanderen Totaal Totaal Totaal Bedrijven populatie Bedienden populatie Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf 1,3 8,9 0,0 281,8 60,4 1,6 5,3 19,8 82,2 13,5 1,5 5,4 17,4 49,3 8,7 Aantal verzendingen Steekproef bedrijven te bereiken % tegenover de bedrijven populatie 20,0% 20,0% 0,0% 20,0% 20,0% 6,1% 12,0% 18,2% 18,2% 10,5% 3,6% 2,8% 16,1% 15,6% 5,3% Steekproef bedienden % tegenover de bedienden populatie 20% 20% 0% 20% 20% 6% 12% 18% 18% 17% 4% 3% 16% 16% 11% Bereik bedrijven Bereik bedrijven in % 0,00% 10,00% 0,00% 0,00% 4,00% 4,88% 8,00% 0,00% 9,09% 6,32% 7,25% 12,29% 29,03% 28,13% 13,16% Bereik bedienden Bereik bedienden in % 0,00% 22,47% 0,00% 0,00% 1,32% 7,52% 10,28% 0,00% 5,14% 5,63% 8,10% 16,15% 25,97% 35,22% 26,36% Pop. Te bereiken Respons Bron: bestand van de bijdragen aan de RSZ van het vierde kwartaal van 2002, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds. 34 BIJLAGEN