Drukkerijen Juli 2004

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Drukkerijen Juli 2004"

Transcriptie

1 Drukkerijen Juli 2004

2 CEVORA Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De auteur en uitgever dienen hierbij steeds vermeld te worden. Iedere andere reproductie, adaptatie, vertaling en publieke mededeling zijn verboden zonder de schriftelijke toestemming van CEVORA, Eugène Plaskylaan 144, 1030 Brussel.

3 i Inhoudstafel 1. Beschrijving van de sector p De sector van de drukkerijen p Definitie p Kenmerken van de sector in het ANPCB p. 2 a) Het statuut van de werknemers p. 2 b) De omvang van de ondernemingen p. 3 c) Regionale spreiding p Bereikte steekproef van bedrijven p Beschrijving van de steekproef p Steekproef en respons p. 5 a) Op basis van de NACE-code en de activiteiten van de p. 5 ondernemingen b) Op basis van de omvang van de ondernemingen p. 6 c) Op basis van de regio p Bediendeberoepen p Beschrijving van de organogrammen in functie van de p. 8 ondernemingsgrootte 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele p. 10 afdelingen 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende p. 15 afdelingen 4. Schatting van het aantal bedienden per beroep p Extrapolatie van de enquêtegegevens p Vacatures p Analyse van de vacante betrekkingen p Kernberoepen p De kernberoepen van de sector p Productie p Commercieel p Multimedia p. 26 INLEIDING BIJLAGEN p. 27 Bijlage A : Bronnen p. 28 Bijlage B : Type-organogrammen van een bedrijf uit de sector van p. 29 de drukkerijen volgens de bedrijfsgrootte Bijlage C : Organogram van de kernberoepen van de sector p. 34 Bijlage D : Steekproeftrekking voor de sector van de drukkerijen p. 35 Bijlage E : Lijst van de deelnemende bedrijven p. 37

4 Inleiding Het onderzoek naar beroepenstructuren werd opgestart door de studiedienst van Cevora met de bedoeling de beroepen in kaart te brengen die voorkomen in elk van de activiteitensectoren van het paritair comité In het kader van deze oefening worden organogrammen opgesteld waarin de voornaamste bediendeberoepen van deze sector worden weergegeven, opgesplitst per afdeling. Deze oefening zal worden uitgevoerd voor alle sectoren van het ANPCB, zodat Cevora op het einde van de studie beschikt over de beroepenstructuur van de gehele sector, met name van het ANPCB. Dit document behandelt de sector van de drukkerijen. Deze oefening heeft tot doel: een inventaris op te stellen van de bediendeberoepen die men aantreft in de sectoren van het ANPCB en deze beroepen te beschrijven; op nationaal vlak een kwantitatieve raming mogelijk te maken van het aantal bedienden dat tewerkgesteld is in elk beroep; het aantal vacante betrekkingen per beroep te kennen op het ogenblik van de enquête en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen; de kernberoepen van de sector te bepalen ten behoeve van het onderwijs. INLEIDING Deze studie verloopt in diverse stappen en volgens een vaste methodologie: inzameling en analyse van documentatiebronnen over de sector en de daarin aanwezige beroepen; opstelling van een voorlopige beschrijvende fiche voor de sector en zijn beroepen; eerste validering van de organogrammen en van de definities van de beroepen, Dit gebeurt intern bij de adviseur die verantwoordelijk is voor deze sector en extern via gesprekken bij ondernemingen van diverse grootte uit deze sector; tweede validering aan de hand van een schriftelijke enquête die wordt verstuurd naar een representatieve steekproef van ondernemingen uit deze sector; analyse van de resultaten van de enquête en opstelling van de beschrijvende fiche voor de sector. ii Voor meer details over de methodologie die wordt gevolgd voor het opstellen van de beroepenstructuren van de bedienden binnen het ANPCB, verwijzen wij u naar een ander document van de studiedienst: «Methodologie van de beroepenstructuren van de bedienden in het ANPCB». Deze studie werd uitgevoerd door Cindy Lambrechts, medewerkster van de dienst Onderzoek en Organisatie van Cevora. 1 Of Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB of PC 218).

5 Beschrijving van de sector 1

6 1.1. De sector van de drukkerijen Definitie Deze sector bevat bedrijven die dagbladen en andere producten drukken, die boekbinden en afwerken, die prepress doen en die zich bezig houden met overige activiteiten verwant aan de drukkerijen. De activiteitennomenclatuur NACE-BEL van het Nationaal Instituut voor de Statistiek, kent de sector van de drukkerijen de volgende NACE-codes toe: Dagbladdrukkerijen Overige drukkerijen Boekbinden Prepress-activiteiten Hulpactiviteiten in verband met drukkerijen Kenmerken van de sector in het ANPCB BESCHRIJVING VAN DE SECTOR a) Het statuut van de werknemers 2 Tabel 1 Aantal werknemers volgens statuut en ondernemingsgrootte 2 Omvang van de ondernemingen Totaal aantal % TOTAAL werknemers ,00 Arbeiders ,7% Bedienden ,3% Waarvan ANPCB bedienden In de privé-sector telt de sector van de drukkerijen werknemers, waarvan een arbeidersstatuut hebben en een bediendestatuut. Aan de hand van deze bron valt het op dat 35% van de werknemers in deze sector het bediendestatuut hebben. In dit document zullen we het verder enkel hebben over deze bedienden. Voor het ANPCB is het interessant om de dekkingsgraad van de sector te berekenen. Onder dekkingsgraad verstaat men de verhouding tussen het aantal ondernemingen (of bedienden) die ressorteren onder het ANPCB en het totaal door de RSZ geregistreerde ondernemingen in de sector. De sectoren worden op een 2 Volgens de RSZ-gegevens : aantal op 30 juni 2002 in de sociale zekerheid opgenomen werkgevers en werknemers uit de privé-sector (gecentraliseerde statistiek).

7 gelijkaardige manier afgebakend. Volgens deze berekening komt men tot een dekkingsgraad van 66,8% voor de ondernemingen en van 93,4% voor de bedienden 3. Uit deze dekkingsgraad kan men afleiden dat bijna al de bedienden uit deze sector deel uitmaken van PC 218. b) De omvang van de ondernemingen Tabel 2 Aantal ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte 4 Ondernemingen Bedienden Aantal bedienden Omvang onderneming in aantal werknermers aantal % aantal % Gemiddelde - 1 tot ,26% ,99% 2,2-10 tot ,35% ,68% 7,3-50 tot ,93% 617 8,99% 18,7-100 en ,46% ,34% 62,2 Totaal % % 6,1 Zoals de meeste ANPCB-sectoren telt de sector van de drukkerijen hoofdzakelijk KMO s: 93,61% van de bedrijven telt minder dan 50 werknemers. BESCHRIJVING VAN DE SECTOR c) Regionale spreiding 3 Tabel 3 Aantal ondernemingen en bedienden volgens regio 5 Regio Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Aantal ondernemingen Aantal bedienden Gemiddeld aantal bedienden per onderneming 5,3 5,4 6,6 6,1 Van de bedrijven is 58,3% gevestigd in Vlaanderen, 22% in Wallonië en 19,7% in Brussel. 3 De RSZ telt voor de sector van de drukkerijen bedrijven en bedienden terwijl het ANPCB bedrijven en bedienden telt. 4 Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het vierde kwartaal van het jaar 2002, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds. 5 Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het vierde kwartaal van het jaar 2002, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds.

8 Bereikte steekproef van bedrijven 2

9 2.1. Beschrijving van de steekproef Steekproef en respons Om deze studie uit te voeren, werden 500 enquêteformulieren verstuurd naar bedrijven uit de sector van de drukkerijen, verdeeld over alle subsectoren, groottes en regio s. Na deze actie werd de gewenste responsgraad niet behaald voor de drie regio s van het land. We hebben vervolgens een tweede steekproef van bedrijven aangeschreven, opnieuw verdeeld over alle subsectoren en groottes. Na deze twee verzendingen, werd de gewenste responsgraad lichtjes overschreden voor de bedienden maar niet voor de bedrijven. Een deelname van 60 ondernemingen en 801 bedienden was wenselijk voor het uitvoeren van de enquête; uiteindelijk dekt de enquête 54 ondernemingen en 838 bedienden. Het aantal bereikte bedienden is een belangrijker gegeven dan het aantal bereikte ondernemingen, want de extrapolatie gebeurt op basis van het aantal bedienden. Daardoor hebben we deze bevraging afgerond en de gegevens geanalyseerd. In bijlage D vindt u een overzichtstabel met het aantal verzonden enquêteformulieren, het aantal ondernemingen dat bereikt moest worden om een representatieve steekproef te verkrijgen en de gerealiseerde respons volgens de parameters omvang en regio. 5 BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN Tabel 4 a) Op basis van de NACE-codes en de activiteiten van de ondernemingen De verdeling van de ondernemingen die deelnamen aan onze enquête op basis van de NACE-codes is als volgt : Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens subsector NACE-code Ondernemingen Bedienden aantal % aantal % Dagbladdrukkerijen 1 1,85% 45 5,37% Overige drukkerijen 35 64,81% ,97% Boekbinden 2 3,70% 15 1,79% Prepress-activiteiten 8 14,81% 68 8,11% Hulpactiviteiten in verband met drukkerijen 7 12,96% 74 8,83% Divers 6 1 1,85% 58 6,92% Totaal % % 6 Een bedrijf uit de steekproef heeft een andere Nace-code dan die die gewoonlijk aan de sector toegekend worden. Het bedrijf draagt de Nace-code of uitgeverijen van kranten. Volgens het bedrijf zelf, behoort ze tot de sector van de drukkerijen, onder dagbladdrukkerijen.

10 In deze enquête werden de ondernemingen ook gevraagd zelf het type activiteiten dat zij uitvoeren te omschrijven. Volgens deze gegevens zijn de 54 ondernemingen die hebben deelgenomen aan onze enquête, als volgt verdeeld over de subsectoren: 2 zijn dagbladdrukkerijen, 31 zijn overige drukkerijen, 16 zijn boekbinderijen, 24 zijn bezig met prepress-activiteiten, 4 zijn bezig met hulpactiviteiten in verband met drukkerijen, 14 ervan hebben bijkomende activiteiten (multimedia ontwikkelingen, reclameagentschap, uitgeverij, ontwerp van displays, agentschap voor ondernemingsdesign, enz.). Tabel 5 De geobserveerde verschillen naar activiteit hebben te maken met het feit dat de RSZ alleen de hoofdactiviteit van de ondernemingen inventariseert, terwijl de ondernemingen in de vragenlijst meerdere activiteiten konden aankruisen. b) Op basis van de omvang van de ondernemingen Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte Omvang onderneming Totaal Aantal bereikte ondernemingen Bereik ondernemingen in % 1,32% 9,43% 21,21% 23,08% 4,79% Aantal bereikte bedienden Bereik bedienden in % 2,19% 13,57% 22,04% 15,30% 12,21% Na afloop van de enquête dekken de gegevens 4,97% van de bedrijven en 12,21% van de bedienden. We beschouwen de steekproef als representatief. We bereikten ongeveer één achtste van het aantal bedienden uit de sector. BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN 6 c) Op basis van de regio Tabel 6 Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens regio Regio Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Aantal ondernemingen Bereik ondernemingen in % 7,66% 4,03% 4,11% 4,79% Aantal bedienden Bereik bedienden in % 16,04% 12,12% 11,21% 12,21%

11 Bediendeberoepen 3

12 3.1. Beschrijving van de organogrammen in functie van de ondernemingsgrootte In de enquête wordt aan de bedrijven een type-organogram voorgelegd, met de vraag in welke mate dit ook toepasbaar en herkenbaar is voor hun bedrijf. Een typeorganogram is een organogram dat overeenstemt met een typische configuratie van een onderneming in een sector en dat verschilt naargelang de groottecategorie van het bedrijf. De meerderheid van deze ondernemingen moet zich herkennen in dit type-organogram. In het organogram worden de voornaamste beroepen per afdeling weergegeven met hun hiërarchische verbanden. Daartoe moeten de ondernemingen een evaluatie maken van het type-organogram op een schaal van 1 tot 5 (helemaal niet akkoord tot helemaal akkoord). De globale evaluatie van het organogram bedraagt 3,82 (gemiddelde van 54 evaluaties gemaakt door de ondervraagde ondernemingen). Naast deze eerste evaluatie, moeten de bedrijven het organogram valideren en waar nodig aanvullen. Op basis van de organogrammen die werden aangevuld door de ondernemingen kon de volgende tabel worden opgesteld, met de sectorspecifieke beroepen 7 ingedeeld per operationele afdeling. Onder operationele afdelingen verstaat men de afdelingen die instaan voor de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die hiervan deel uitmaken staan in voor de basiswerkzaamheden die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Deze afdelingen genereren het zakencijfer en de winst van de onderneming. BEDIENDEBEROEPEN 8 Tabel 7 Hiertegenover staan de transversale beroepen en de ondersteunende afdeling. De transversale beroepen zijn beroepen die in een groot deel van de sectoren min of meer dezelfde taken en invulling hebben. Deze beroepen komen meestal voor in ondersteunende afdelingen. De transversale beroepen komen niet aan bod in dit document omdat er over deze beroepen een aparte bundel «transversale bediendeberoepen» verkrijgbaar is bij Cevora. Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN 1 TOT 9 10 TOT TOT EN + PRODUCTIE Verantwoordelijke productie x x x Verantwoordelijke onderhoud x x Ontwerp & Prepress Verantwoordelijke prepress x x x Grafisch ontwerper x x x x DTP operator x x x x 7 Zie punt 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen.

13 Tabel 7 Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte (vervolg) BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN 1 TOT 9 10 TOT TOT EN + PRODUCTIE (VERVOLG) Drukkerij Verantwoordelijke drukkerij x x x Afwerking Verantwoordelijke afwerking x x x INKOOP Commercieel inkoper x x x Administratief inkoopmedewerker x COMMERCIEEL Commercieel directeur x x Intern Calculator-orderbegeleider x Calculator x x Planningverantwoordelijke x x Orderbegeleider x x Extern Vertegenwoordiger x x x x MULTIMEDIA Projectleider multimedia x x Webdesigner x x x x Analist-programmeur x x BEDIENDEBEROEPEN 9 Opmerkingen: De type-organogrammen die alle beroepen van bedienden in deze sector bevatten (per operationele en per ondersteunende afdeling), vindt u in de bijlagen. Deze type-organogrammen zijn het resultaat van de samenvatting van alle gegevens die werden doorgestuurd door de ondernemingen. Op vlak van de productie, zijn er drie grote stappen m.n. het ontwerp & prepres, het drukken en de afwerking. Grote drukkerijen verzorgen alle stappen van het productieprocess. De kleine bedrijven specialiseren zich in een van die stappen. Op de type-organogrammen zijn alle beroepen weergegeven die men kan terugvinden in de sector voor ondernemingen die actief zijn in ontwerp en prepress, in het drukken en afwerken van gedrukte producten, maar ook in het aanmaken van multimedia producten. Indien bepaalde van deze activiteiten wegvallen, verdwijnen ook de bijhorende beroepen.

14 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen A. PRODUCTIE Deze afdeling staat in voor de productie van drukwerk in het algemeen. Vertrekkende van het ontwerp en de prepress, naar het drukken zelf, tot het afwerken van het drukwerk (snijden, binden, innaaien, enz.). Productiedirecteur: is verantwoordelijk voor de optimale werking van de hele productie-afdeling. Hij/zij stelt de productieplanning op in overleg met de commerciële afdeling. Hij/zij superviseert alle drukdiensten (prepress & ontwerp, druk en afwerking) en lost alle technische problemen op die zich vóór, tijdens of na de productie zouden kunnen voordoen. Hij/zij beslist over de aankoop van nieuwe machines of de integratie van nieuwe fabricageprocédés. In kleinere ondernemingen wordt deze verantwoordelijkheid soms gecombineerd met de verantwoordelijkheden van de zaakvoerder en van verantwoordelijke onderhoud. Andere benaming: productieleider Verantwoordelijke onderhoud: is verantwoordelijk voor de optimalisatie en het onderhoud van het machinepark van de onderneming. Hij/zij waakt over de goede werking van de machines en is verantwoordelijk voor het regelmatige onderhoud en de reparatie van de machines in het geval van storingen. Hij/zij kan zich laten ondersteunen door één of meerdere onderhoudstechnici. Hij/zij heeft meestal een basisopleiding voor ingenieurs gevolgd. Andere benamingen: hoofd technische dienst, verantwoordelijke maintenance, hoofd onderhoud, manager onderhoud en technische dienst, supervisor technische dienst. Ontwerp & prepress Verantwoordelijke prepress: leidt en organiseert de activiteiten van het prepressteam. Hij/zij controleert iedere fase van de productie en zorgt ervoor dat de termijnen, de kwaliteit en de instructies van het fabricagedossier worden gerespecteerd. Hij/zij evalueert de kwaliteit van de verkregen resultaten. Al naar gelang van de omvang van de onderneming neemt hij/zij actief deel aan het werk van het prepressteam. Hij/zij onderhoudt een nauw contact met de verkoop- en bestekafdeling en met de druk- en afwerkingsteams. Andere benamingen: chef prepress, manager prepress, productieleiding prepress. BEDIENDEBEROEPEN 10 Grafisch ontwerper: ontwerpt de grafische vorm van het product dat moet worden gedrukt, d.w.z. dat hij/zij de beelden, tekeningen, lay-out en illustraties van de te drukken werken op papier of met behulp van de computer creërt. Bij sommige opdrachten moet men de instructies van de klant tot op de letter volgen; andere klanten laten dan weer meer creatieve vrijheid aan de grafisch ontwerper. Hij/zij kan ook werken aan de grafische vorm van multimedia-producten. Hij/zij kan als freelancer werken.

15 Andere benamingen: grafisch vormgever, infografist, graficus-illustrator, specialist in computer graphics. DTP operator: is verantwoordelijk voor het recupereren van de teksten en de beelden via het informatica-tool (computer en scanner) en voor het omzetten van dit materiaal in machinetaal. Naar gelang van de aanwijzingen van de opmaker, de grafisch ontwerper of de klant bewerkt hij/zij de beelden en de teksten (typografie, kleuren enz ), giet ze in de gewenste lay-out, drukt de proeven af en zorgt voor de nodige correcties. In sommige gevallen is hij/zij ook verantwoordelijk voor het flashen (productie van de films) en/of het aanmaken van de platen. Andere benamingen: desktop publisher, specialist in computergrafics, DTP er, prepress mac operator, DTP specialist, operator CTF/CTP (computer to plate), belichter. Drukkerij Verantwoordelijke drukkerij: leidt en organiseert de activiteiten van het drukteam. Hij/zij controleert iedere fase van de productie en zorgt ervoor dat de termijnen, de kwaliteit en de instructies van het fabricagedossier worden gerespecteerd. Hij/zij evalueert de kwaliteit van de verkregen resultaten. Naar gelang de omvang van de onderneming neemt hij/zij actief deel aan het werk van het drukteam. Hij/zij staat in nauw contact met de verkoop- en de bestekafdeling en met de prepress- en afwerkingsteams. BEDIENDEBEROEPEN Afwerking 11 Verantwoordelijke afwerking: leidt en organiseert de activiteiten van het afwerkingsteam. Hij/zij controleert iedere fase van de productie en zorgt ervoor dat de termijnen, de kwaliteit en de instructies van het fabricagedossier worden gerespecteerd. Hij/zij evalueert de kwaliteit van de verkregen resultaten. Naar gelang de omvang van de onderneming neemt hij/zij actief deel aan het werk van het afwerkingsteam. Hij/zij staat in nauw contact met verkoop- en de bestekafdeling en met de prepress- en drukteams. B. INKOOP Deze afdeling staat in voor het aankopen van papier, inkt en andere benodigdheden voor drukwerk. Commercieel inkoper: is verantwoordelijk voor een evenwichtig beheer bij de aankoop van de benodigdheden en de grondstoffen voor de onderneming (papier, inkt enz ). Hij/zij peilt de behoeften van de onderneming, onderhandelt over de contracten met de leveranciers en plaatst de bestellingen. Hij/zij controleert de aanpak van de leveranciers op het vlak van de kwaliteit, de prijzen en de leveringstermijnen. Hij/zij vergelijkt ook verschillende leveranciers met elkaar. Andere benamingen: purchaser, technical purchaser, aankoopverantwoordelijke. Administratief inkoopmedewerker: helpt de commercieel inkoper bij alle administratieve taken die verband houden met het aankoopprocess: het opstellen, verzenden en opvolgen van de bestelbons, het controleren van de juistheid van de

16 ontvangen facturen, het updaten van de gegevensbestanden van de producten, de leveranciers, de aankoopdossiers enz. Andere benaming: assistent aankoop. C. COMMERCIEEL Deze afdeling zorgt voor het verkopen van de diensten van het bedrijf aan (potentiële) klanten. Hij staat in voor het opmaak van dossiers om naar de klanten te sturen waarin prijsofferte en andere nodige gegevens voor een bepaalde drukwerk zitten. Hij geeft inlichtingen aan de klanten over het verloop van het drukwerk, en geeft de wensen, bemerkingen, veranderingen, correcties van de klanten aan de productieploeg. Commercieel directeur: werkt in overleg met de algemene directie de commerciële strategie van het bedrijf uit en stelt die voor. Hij/zij bepaalt de strategische richting die het bedrijf moet volgen, de doelstellingen die moeten worden bereikt en de middelen die daarvoor ter beschikking moeten worden gesteld. Hij/zij legt ook de jaarlijkse commerciële plannen vast. Hij/zij plant, coördineert, organiseert, leidt en controleert de activiteiten die in zijn/haar afdeling worden uitgevoerd. Hij/zij verdeelt en beheert het budget van zijn/haar dienst. Hij/zij ontmoet belangrijke klanten en voert de onderhandelingen met hen. In kleinere ondernemingen kan deze verantwoordelijkheid worden gecombineerd met de verantwoordelijkheid van de zaakvoerder. Andere benamingen: general sales manager, sales manager/director. BEDIENDEBEROEPEN 12 Interne functies Calculator-orderbegeleider: is verantwoordelijk voor de verkoop en administratie. Hij/zij brengt de klanten op de hoogte van de eigenschappen die het grafische materiaal (illustraties, documentbestanden, foto s enz ) moet hebben en van de formaten en dergelijke. Hij/zij bereidt de prijsoffertes voor een drukopdracht voor en berekent die. In de meeste gevallen maakt hij/zij daarvoor gebruik van een softwareprogramma. Hij/zij berekent de kostprijs (kosten voor de grondstoffen), de verkoopprijs en de termijnen voor het drukken. Hij/zij analyseert de aanvraag van de klant en stelt het fabricagedossier op, waarin wordt beschreven welke technische middelen moeten worden ingezet, evenals de hoeveelheid en de kwaliteit van het drukwerk en de termijnen voor iedere fase van de fabricage. Hij/zij stelt de planning op voor de taken van iedere afdeling. Indien een deel van de productie wordt uitbesteed, vraagt hij/zij een prijsofferte die vervolgens in het bestek voor de eindklant wordt opgenomen. Hij/zij zorgt ervoor dat intern de nodige middelen worden vrijgemaakt en reserveert de druktijd nadat hij/zij iedere productiefase heeft gepland. Hij/zij bereidt het dossier voor de bestelling van de grondstoffen voor de aankoopdienst voor of bestelt die rechtstreeks als het bedrijf niet over een eigen aankoopdienst beschikt. Vaak is hij/zij de contactpersoon voor de klant tijdens de productie van zijn bestelling. Hij/zij controleert ook de vordering van de werken en de naleving van de kwaliteit, en dit zowel intern als bij de onderaannemers. Andere benamingen: productiecoördinator, commercieel medewerker binnendienst, ordervoorbereider, grafisch projectopvolger, ordermanager, calculator-ordervoorbereider.

17 Calculator: bereidt de prijsoffertes voor een drukopdracht voor en berekent ze. Meestal maakt hij/zij daarvoor gebruik van een softwareprogramma. Hij/zij berekent de kostprijs (kosten voor de grondstoffen), de verkoopprijs en de druktermijnen. Indien een deel van de productie wordt uitbesteed, neemt hij/zij contact op met de onderaannemers en vraagt aan hen een prijsofferte die vervolgens in het bestek voor de uiteindelijke klant wordt opgenomen. Hij/zij bereidt het dossier voor het bestellen van de grondstoffen voor de aankoopdienst voor of bestelt die rechtstreeks als het bedrijf niet zelf over zo n dienst beschikt. Planningverantwoordelijke: is verantwoordelijk voor het opstellen van de productieplanning in functie van de bestellingen en de uitvoeringstermijnen. Hij/zij zorgt er ook voor dat er intern voldoende middelen beschikbaar zijn en reserveert voldoende druktijd nadat hij/zij iedere fase van de productie heeft gepland. Hij/zij probeert de taken in de planning zo optimaal mogelijk te organiseren in functie van de aard van de opdrachten die moeten worden uitgevoerd, de beschikbaarheid van de machines, de mensen en de duur van het drukken. Hij/zij werkt nauw samen met de productie-afdeling. Andere benaming: productieplanner Orderbegeleider: brengt de klanten op de hoogte van de vereiste eigenschappen van het grafische materiaal (illustraties, documentbestanden, foto s enz ), de formaten en dergelijke. Hij/zij analyseert de vraag van de klant en stelt het fabricagedossier (of technische dossier of borderel) op, waarin de technische middelen staan beschreven die moeten worden ingezet, evenals de hoeveelheid en de kwaliteit van het drukwerk en de termijnen voor iedere fase van het productieproces. Hij/zij is de contactpersoon voor de klanten gedurende de volledige duur dat hun bestelling wordt behandeld. Hij/zij moet ook de vordering van de werken controleren en nagaan of de kwaliteitsnormen zowel intern als bij de onderaannemers worden gerespecteerd. Andere benamingen: adviseur klanten, coördinator voor de productie, projectverantwoordelijke, administratieve en commerciële medewerker, ordervoorbereider, ordermanager, orderbegeleider drukwerk, orderopvolger. Externe functies Vertegenwoordiger: is verantwoordelijk voor de vertegenwoordiging van de onderneming en de promotie van haar producten bij de gebruikelijke of potentiële klanten. Hij/zij houdt de klanten op de hoogte van de technische aspecten en adviseert hen over de producten en de diensten die het beste aan hun behoeften beantwoorden. In sommige bedrijven is de vertegenwoordiger ook verantwoordelijk voor de opvolging van de dossiers tijdens de productiefase. Andere benamingen: technisch commercieel adviseur, (technisch en) commercieel afgevaardigde, sales promotor, sales representative, verkoop promoter BEDIENDEBEROEPEN 13 D. MULTIMEDIA Deze afdeling zorgt voor het ontwerp en aanmaak van een project op electronisch formaat (website, CD-Rom, enz). Projectleider multimedia: coördineert en superviseert het multimediateam. Hij/zij bereidt het project voor, kiest de technische en artistieke specificaties voor het

18 product, stelt het bestek op, verdeelt de taken onder zijn/haar medewerk(st)ers en stelt de planning op. Daarna is hij/zij verantwoordelijk voor de dagelijkse opvolging van de operaties en het administratieve en financiële beheer van het project. Bij grote projecten kan hij/zij door een assistent worden bijgestaan. Andere benamingen: producent, directeur productie, uitvoerende producent, projectbeheerder, projectverantwoordelijke. Webdesigner: werkt bij ondernemingen die multimediaproducten aanmaken en ontwikkelen. Hij/zij kan het grafische design van een internet-site en alle visuele applicaties die er deel van uitmaken, realiseren. Hij/zij beheerst de nodige beeldsoftwareprogramma s (Photoshop, Illustrator, Frontpage, Flash enz...) en heeft meestal noties van HTML- of andere programmeringstalen. In grote ondernemingen wordt de programmering van de pagina s aan analisten-programmeurs toevertrouwd. In kleine ondernemingen kan de webdesigner soms zelf de programma s schrijven voor deze pagina s. Analist-programmeur: programmeert de verschillende functionaliteiten van een informaticaprogramma en volgt daarbij het plan en de instructies van de softwarearchitect. Wanneer het volledige softwarepakket werd geprogrammeerd, test hij/zij dit en controleert hij/zij of het krachtig genoeg is. In functie van de applicatie die moet worden ontwikkeld, is de programmeur in bepaalde talen (vb.: C, C++, Java, VB, XML, ASP, HTML, Visual Basic, SQL, Java Script, Vb Script enz...) en/of bepaalde besturingsomgevingen (Linux, Unix, Windows, Windows NT enz...) gespecialiseerd. In grote ondernemingen maakt men soms een onderscheid op basis van de professionele ervaring van de ontwikkelaar (junior, senior). Andere benamingen: software engineer, ontwikkelaar. BEDIENDEBEROEPEN 14

19 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende afdelingen Onder ondersteunende afdelingen verstaat men de afdelingen die niet rechtstreeks deelnemen aan de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die men hier vindt, hebben een eigen specialisatie, maar voeren geen basiswerkzaamheden uit die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Zij hebben tot doel diensten te verlenen aan de organisatie en de operationele afdelingen te ondersteunen. Voorbeelden van ondersteunende afdelingen zijn: administratie, boekhouding, personeelsdienst, Voor een definitie van de beroepen die deel uitmaken van de ondersteunende afdelingen verwijzen we naar een andere uitgave van de Cevora studiedienst 8. In dit document wordt alleen de inhoud van de taken van de polyvalent bediende beschreven (m.a.w. de standaardinhoud van de taken gekoppeld aan een aantal specifieke taken behorende tot de activiteitensector). Polyvalent bediende: verzekert de dagelijkse administratieve taken van het bedrijf. Hij/zij beantwoordt de telefoon, maakt offertes op, stelt de facturen op, zorgt soms voor de inkopen, staat in voor de opvolging van de werkorders, enz. Andere benaming: all round bediende. BEDIENDEBEROEPEN 15 8 Cevora studiedienst Transversale bediendeberoepen, februari 2002.

20 Schatting van het aantal bedienden per beroep 4

21 4.1. Extrapolatie van de enquêtegegevens Naast de eerder kwalitatieve gegevens over de voorkomende beroepen en de inhoud ervan, wordt in de enquête ook gevraagd naar kwantitatieve gegevens over het aantal tewerkgestelde bedienden per beroep. Aan de hand van deze gegevens kunnen we, per beroep, het totaal aantal beroepsbeoefenaars in de steekproef bepalen. Aangezien de steekproef representatief is, kunnen de gegevens worden geëxtrapoleerd naar het totaal aantal bedienden in deze sector 9. U vindt deze gegevens terug in de tabel op de volgende pagina s. In de tabel vindt u de volgende gegevens: het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de sector naar ondernemingsgrootte (rubriek sector). het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de steekproef naar ondernemingsgrootte (rubriek steekproef). het percentage van de totale populatie dat bereikt werd door de steekproef en de wegingsfactor die toegepast moet worden (rubriek steekproef). het geëxtrapoleerd aantal bedienden per beroep, per beroepsgroep en per ondernemingsgrootte. Deze aantallen worden verkregen door de gegevens van de steekproef te vermenigvuldigen met de wegingsfactor. Om twee redenen hebben we voor de extrapolatie de gegevens van de twee grootste ondernemingsgroottes in één categorie ondergebracht, namelijk die met 50 werknemers en meer. Ten eerste noteren we, wat betreft de beroepen, geen duidelijk significante verschillen tussen de bedrijven met 50 tot 99 werknemers en de bedrijven met 100 werknemers en meer. Ten tweede maken heel weinig ondernemingen deel uit van de categorieën van de grootste bedrijven, daar het ANPCB vooral bestaat uit KMO s (minder dan 50 werknemers). Om een relatief groot aantal bedrijven voor de extrapolatie te verkrijgen, moesten we deze twee categorieën groeperen. SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 17 9 Deze gegevens zijn berekend voor heel België maar kunnen ook worden berekend per regio

22 Tabel 8 Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte 10 Bedrijfsgrootte Drukkerijen Totaal n % Sector Bedrijven Bedienden Steekproef Bedrijven Bedienden % van de totale bevolking 2,19% 13,57% 16,67% 12,21% Wegingsfactor 45,72 7,37 6,00 8,19 Aantal beroepsbeoefenaars (extrapolatie) - Algemeen directeur ,0% - Adjunct-directeur ,1% - Vestigingsdirecteur ,3% Totaal algemene directie ,4% - Directiesecretaresse ,1% - Afdelingssecretaresse ,2% - Secretariaatsmedewerker ,2% - Receptioniste-telefoniste ,3% - Polyvalent bediende ,8% - Administratief bediende ,8% Totaal administratie ,3% - Financieel directeur ,4% - Hoofdboekhouder ,0% - Boekhouder ,1% - Boekhoudkundig bediende ,2% - Beheerscontroleur ,1% - Credit manager ,1% - Fiscalist ,1% Totaal boekhouding en financiën ,0% - Human resources directeur ,4% - Verantwoordelijke loon- en personeelsadministratie ,3% - Medewerker personeelszaken ,8% Totaal human resources ,5% - Informaticadirecteur ,5% - Bedrijfsinformaticus ,3% - Analyst-programeur ,3% - Netwerkbeheerder ,5% - Pc technicus ,1% - Databasebeheerder ,1% Totaal informatica ,8% - Statisticus ,1% - Verantwoordelijke kwaliteit ,6% - Verantwoordelijke veiligheid ,1% - Technicus kwaliteit ,1% - Verantwoordelijke kwalitieit & veiligheid ,4% - Verantwoordelijke veiligheid & milieu ,2% - Facility manager ,1% - Verantwoordelijke logistiek ,6% - Magazijnmedewerker ,6% - Verantwoordelijke onderzoek & ontwikkeling ,2% - Medewerker onderzoek & ontwikkeling ,1% - Concierge ,1% Totaal divers ondersteunend ,1% TOTAAL TRANSVERSALE BEROEPEN ,1% SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP De cijfers in de tabel werden afgerond om decimalen te vermijden. Dit verklaart ook waarom sommige subtotalen niet precies overeenkomen met de berekende sommen.

23 Tabel 8 Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte (vervolg) Bedrijfsgrootte Drukkerijen Totaal n % - Productiedirecteur ,3% - Technisch directeur ,2% - Verantwoordelijke onderhoud ,8% - Onderhoudscoördinator ,3% - Veranwtoordelijke prepress ,4% - Grafisch ontwerper ,9% - DTP operator ,7% - Art director ,4% - Image specialist ,1% - Studiohoofd ,1% - Verantwoordelijke drukkerij ,0% - Meestergast productie ,8% - Veranwtoordelijke afwerking ,2% - Voorbereiding cylinder ,3% - Technische opvolging ,2% Totaal productie ,6% - Commercieel inkoper ,3% - Administratief inkoopmedewerker ,8% Totaal inkoop ,0% - Commercieel directeur ,2% - Calculator-orderbegeleider ,1% - Calculator ,7% - Orderbegeleider ,4% - Planningverantwoordelijke ,9% - Vertegenwoordiger ,9% - Technische orderbegeleider ,4% - Account manager ,9% - Sales manager ,1% Totaal commercieel ,4% - Projectleider multimedia ,9% - Webdesigner ,5% - Analist-programmeur ,5% Totaal multimedia ,9% - Hoofdredacteur ,1% - Uitgever ,6% - Verkoop advertenties ,5% - Redactiesecretaresse ,1% - Productiecoordinator ,2% - Corrector ,4% - Redacteur ,1% Totaal uitgeverij ,0% - Project engineer ,1% - Verantwoordelijke verzending ,8% Totaal andere specifiek ,9% TOTAAL SPECIFIEKE BEROEPEN ,9% TOTAAL % SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 19

24 Uit deze tabel, kan men de top 5 van meest voorkomende beroepen in de sector van de drukkerijen afleiden, m.a.w. de bediendeberoepen die de meeste beroepsbeoefenaars tellen na de extrapolatie. Bovenaan in het klassement, vindt men : dtp operator (17,7%) vertegenwoordiger (9,9%) grafisch ontwerper (6,9%) calculator- orderbegeleider (5,1%) polyvalent bediende (4,8%) Als men dezelfde oefening doet maar dan enkel voor de tranversale beroepen, dan bekomt men de volgende top 5 : polyvalent bediende (4,8%) directiesecretaresse (3,1%) boekhouder (2,3 %) algemeen directeur (2%) boekhoudkundig bediende (1,3%) SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 20

25 5 Vacatures

26 5.1. Analyse van de vacante betrekkingen In de vragenlijst werden de ondernemingen ook gevraagd om per beroep aan te geven hoeveel vacatures de laatste zes maanden openstonden en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen. Dankzij deze gegevens beschikken we over een overzicht van de vacante betrekkingen binnen de sector en van de beroepen die het meest worden gevraagd door de ondernemingen. De gemiddelde moeilijkheidsgraad voor het invullen van vacatures wordt berekend op basis van de scores van de ondernemingen. Het is moeilijk om op basis van een steekproef van 54 ondernemingen een volledige prognose te maken van de vacatures en knelpuntenberoepen in deze sector maar deze gegevens geven toch al enkele aanwijzingen. Het klassement van de meest gevraagde beroepen in de sector wordt opgesteld aan de hand van drie criteria: het aantal ondernemingen waarin een betrekking vacant is in een bepaald beroep, het aantal vacante betrekkingen voor dit beroep en de gemiddelde moeilijkheidsgraad volgens de ondernemingen die deze betrekking moesten invullen. Voor elk van deze criteria wordt een score tussen 7 en 12 toegekend wanneer de waarde voor dit criterium hoger ligt dan het gemiddelde en tussen 1 en 6 wanneer deze waarde lager ligt dan het gemiddelde. De intervallen tussen 1 en 6 zijn gelijkwaardig en zijn gelijk aan het verschil tussen de minimumwaarde die werd bereikt voor dit criterium en het gemiddelde gedeeld door 6. Een gelijkaardige redenering wordt toegepast voor de scores tussen 7 en 12, maar hier wordt het verschil gemaakt tussen de maximumwaarde voor dit criterium en het gemiddelde. Het eindklassement verkrijgt men door het gemiddelde van deze drie scores te rangschikken in dalende volgorde. De top 3 van het klassement: de dtp opertor, de orderbegeleider en de vertegenwoordiger. De twee eerste beroepen zijn specifiek voor deze sector, de laatste is bijna in alle sectoren terug te vinden maar met een verschillend product kennis naargelang de sector. Deze beroepen werden het meest gevraagd en deze vraag kwam voor in meerdere bedrijven. VACATURES 22 Beroepen met een score hoger dan 7, of meer dan het gemiddelde 11, worden beschouwd als knelpuntberoep. Er worden uiteindelijk drie beroepen als knelpuntberoep beschouwd door de ondernemingen: de dtp opertor, de orderbegeleider en de vertegenwoordiger. 11 In de tabel vindt men deze knelpuntberoepen boven de lege lijn in donker grijs.

27 Tabel 9 Aantal vacatures per beroep en moeilijkheidsgraad om deze vacatures in te vullen Vacatures per beroep Aantal betrokken bedrijven Aantal vacatures Gemidd. moeilijkheidsgraad Gemidd. score # Tot % Score 1 # (1) Score 2 Gemidd. Score 3 klassement - DTP operator ,22% ,67 8 2,65 6 8,67 - Orderbegeleider ,56% 7 4 1,33 7 3,25 8 7,33 - Vertegenwoordiger ,52% ,00 1 3,30 9 7,00 - Verantwoordelijke logistiek ,85% 1 3 3, ,00 7 6,67 - Grafisch vormgever ,96% 9 8 1,14 5 2,38 5 6,33 - Webdesigner ,70% 5 4 2,00 9 2,50 5 6,33 - Calculator-orderbegeleider ,81% ,00 1 3,00 7 6,00 - Productieleider ,70% 5 2 1,00 1 3, ,33 - Verantwoordelijke drukkerij ,70% 5 2 1,00 1 3, ,33 - Polyvalent bediende ,41% 7 4 1,00 1 3,00 7 5,00 - Algemeen directeur ,85% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Verantwoordelijke onderhoud ,85% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Verantwoordelijke pre-press ,85% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Verantwoordelijke afwerking ,85% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Uitgever ,85% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Verkoop advertensies ,85% 1 1 1,00 1 4, ,67 - Calculator ,70% 5 2 1,00 1 3,00 7 4,33 - Boekhouder ,70% 5 2 1,00 1 2,50 5 3,67 - Verantwoordelijke kwaliteit ,85% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Commercieel directeur ,85% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Analyst-programeur ,85% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Meestergast productie ,85% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Verantwoordelijke expeditie ,85% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Account manager ,85% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Sales manager ,85% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Art director ,85% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Directieecretaresse ,85% 1 1 1,00 1 2,00 4 2,00 - Receptioniste-telefoniste ,85% 1 1 1,00 1 2,00 4 2,00 - Administratief bediende ,85% 1 1 1,00 1 2,00 4 2,00 Totaal ,60% 86 1,19 2,65 (1) Verkregen door het aantal vacatures te delen door het aantal betrokken bedrijven 23 VACATURES

28 6 Kernberoepen

29 6.1. De kernberoepen van de sector Cevora wenst ook via de oefening van de beroepenstructuur, de kernberoepen van iedere bestudeerde sector te bepalen. Deze informatie kan gebruikt worden door het onderwijs of eventueel andere vormingsactoren, om studierichtingen aan de bedrijfswereld aan te passen. De opleidingssector zoekt actief naar informatie over de arbeidsmarkt, over de sectoren en over beroepen die in de sectoren voorkomen om de overgang school-arbeidsmarkt te vergemakkelijken. Sectorinformatie is van belang voor het onderwijs. De kernberoepen van een bepaalde sector zijn die beroepen die behoren tot de kernactiviteit van de betreffende sector. Deze kernactiviteiten dragen rechtstreeks bij tot verkoop, winst en omzet en vereisen specifieke competenties. Kernberoepen zijn dus duidelijk verweven met het specifiek karakter en de doelstelling of bestaansreden van de sector. Als we al de beroepen die door de bedrijven vermeld werden ordenen naar belang komen we tot het volgende beeld van de sector 12 : PRODUCTIE COMMERCIEEL MULTIMEDIA Grafisch ontwerper Dtp operator Calculator-orderbegeleider Webdesigner DE KERNBEROEPEN VAN DE SECTOR Productie Grafisch ontwerper: ontwerpt de grafische vorm van het product dat moet worden gedrukt, d.w.z. dat hij/zij de beelden, tekeningen, lay-out en illustraties van de te drukken werken op papier of met behulp van de computer creërt. Bij sommige opdrachten moet men de instructies van de klant tot op de letter volgen; andere klanten laten dan weer meer creatieve vrijheid aan de grafisch ontwerper. Hij/zij kan ook werken aan de grafische vorm van multimedia-producten. Hij/zij kan als freelancer werken. Andere benamingen: grafisch vormgever, infografist, graficus-illustrator, specialist in computer graphics. DTP operator: is verantwoordelijk voor het recupereren van de teksten en de beelden via het informatica-tool (computer en scanner) en voor het omzetten van dit materiaal in machinetaal. Naar gelang van de aanwijzingen van de opmaker, de grafisch ontwerper of de klant bewerkt hij/zij de beelden en de teksten (typografie, kleuren enz ), giet ze in de gewenste lay-out, drukt de proeven af en zorgt voor de nodige correcties. In sommige gevallen is hij/zij ook verantwoordelijk voor het flashen (productie van de films) en/of het aanmaken van de platen. Andere benamingen: desktop publisher, specialist in computergrafics, DTP ers, prepress mac operator, DTP specialist, operator CTF/CTP (computer to plate), belichter In dit hoofdstuk nemen we enkel de bediendeberoepen op als kernfuncties voor de sector. Arbeidersberoepen vallen buiten het bestek van het ANPCB en dus ook van deze studie

30 Commercieel Calculator-orderbegeleider: is verantwoordelijk voor de verkoop en administratie. Hij/zij brengt de klanten op de hoogte van de eigenschappen die het grafische materiaal (illustraties, documentbestanden, foto s enz ) moet hebben en van de formaten en dergelijke. Hij/zij bereidt de prijsoffertes voor een drukopdracht voor en berekent die. In de meeste gevallen maakt hij/zij daarvoor gebruik van een softwareprogramma. Hij/zij berekent de kostprijs (kosten voor de grondstoffen), de verkoopprijs en de termijnen voor het drukken. Hij/zij analyseert de aanvraag van de klant en stelt het fabricagedossier op, waarin wordt beschreven welke technische middelen moeten worden ingezet, evenals de hoeveelheid en de kwaliteit van het drukwerk en de termijnen voor iedere fase van de fabricage. Hij/zij stelt de planning op voor de taken van iedere afdeling. Indien een deel van de productie wordt uitbesteed, vraagt hij/zij een prijsofferte die vervolgens in het bestek voor de eindklant wordt opgenomen. Hij/zij zorgt ervoor dat intern de nodige middelen worden vrijgemaakt en reserveert de druktijd nadat hij/zij iedere productiefase heeft gepland. Hij/zij bereidt het dossier voor de bestelling van de grondstoffen voor de aankoopdienst voor of bestelt die rechtstreeks als het bedrijf niet over een eigen aankoopdienst beschikt. Vaak is hij/zij de contactpersoon voor de klant tijdens de productie van zijn bestelling. Hij/zij controleert ook de vordering van de werken en de naleving van de kwaliteit, en dit zowel intern als bij de onderaannemers. Andere benamingen: productiecoordinator, commercieel medewerker binnendienst, ordervoorbereider, grafisch projectopvolger, ordermanager, calculator-ordervoorbereider. DE KERNBEROEPEN VAN DE SECTOR Multimedia 26 Webdesigner: werkt bij ondernemingen die multimediaproducten aanmaken en ontwikkelen. Hij/zij kan het grafische design van een internet-site en alle visuele applicaties die er deel van uitmaken, realiseren. Hij/zij beheerst de nodige beeldsoftwareprogramma s (Photoshop, Illustrator, Frontpage, Flash enz...) en heeft meestal noties van HTML- of andere programmeringstalen. In grote ondernemingen wordt de programmering van de pagina s aan analisten-programmeurs toevertrouwd. In kleine ondernemingen kan de webdesigner soms zelf de programma s schrijven voor deze pagina s.

31 Bijlagen

32 Bijlage A Bronnen Organogrammen en bedrijvenwebsites Vacatures van de sector Federatie van de Belgische grafische nijverheid (FEBELGRA) : Etude sur les métiers de l industrie graphique réalisée par le CCPQ. Bureau Van Dijk, Etude diagnostique de l industrie graphique dans la région de Bruxelles-Capitale, à la demande du ministre de l économie de l exécutif de la Région Bruxelles-Capitale, octobre 1992, Bruxelles (Volume I : analyse interne, chapitre 9). Evolution des métiers et qualifications du pré-presse, De la typogravure à la compovision, FORCE : formation continue en Europe, Valter Cortese, Estelle Krzeslo, Paul Schoetter, De evolutie van de gravische industrie in België, Centre de sociologie du travail, de l emploi et de la formation (TEF) de l U.L.B., mei 1997, syntheseverslag. Répertoire opérationnel des métiers et des emplois (ROME), ANPE-La documentation Française, France, Tome M, fiches à (p ) ainsi que les fiches et (p ). CERIG (Centre d études et de recherches des industries graphiques)/gerise ( le groupement intersyndical régional des imprimeurs du Sud-Est, Contrat d étude prospective régional des industries de la communication graphique en Rhône-Alpes, juillet 1998, France. A consulter sur le site : Répertoire des métiers et des professions de l ONISEP, du CIDJ et du CNRS. SIEP, service d information sur les études et les professions, J-B.Mondry, M. Beckers, M. Vanderpoorten, F. Herweigh, Les métiers du livre et de l imprimerie, 2000, Bruxelles, Belgique. Dictionnaire septembre des métiers et des professions, le monde du travail de A à Z, 1997, p. 69, 70, 96, 106, 107, 116, 137, 173, 218. CPGra technofutur, rapport de veille sur les offres d emplois dans les métiers graphiques, CPGra technofutur, inventaire des métiers relevant de l industrie graphique. Comité sectoriel de main d œuvre des communications graphiques du Québec, Les carrières des communications graphiques, conception graphique et préimpression (secteur/fiche n 5). Comité sectoriel de main d œuvre des communications graphiques du Québec, Les carrières des communications graphiques, impression (secteur/fiche n 6). Comité sectoriel de main d œuvre des communications graphiques du Québec, Les carrières des communications graphiques, finition, reliure et procédés complémentaires (secteur/fiche n 7). Comité sectoriel de main d œuvre des communications graphiques du Québec, entrez dans la famille des communications graphiques, représentation commerciale, coordination, gestion de projets et estimation en arts graphiques. BIJLAGEN 28

33 Bijlage B Type-organogrammen van bedrijven uit de sector van de drukkerijen volgens bedrijfsgrootte Schema 1 Type-organogram van een bedrijf met 1 tot 9 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur ADMINISTRATIE - Polyvalent bediende PRODUCTIE MULTIMEDIA COMMERCIEEL - DTP operator - Webdesigner - Vertegenwoordiger - Grafisch ontwerper 29 BIJLAGEN

34 Schema 2 Type-organogram van een bedrijf met 10 tot 49 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur FINANCIËN EN BOEKHOUDING ADMINISTRATIE - Boekhouder - Directiesecretaresse INKOOP PRODUCTIE MULTIMEDIA COMMERCIEEL - Commercieel inkoper - Productiedirecteur Ontwerp & prepress - Webdesigner - Calculator-orderbegeleider - Verantwoordelijke prepress - Vertegenwoordiger - DTP operator - Grafisch ontwerper Drukkerij - Verantwoordelijke drukkerij Afwerking - Verantwoordelijke afwerking 30 BIJLAGEN

CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden.

CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Uitzendsector Enquête Upedi-Cefora 2 SEGMENT EMPLOYE CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie

Nadere informatie

Minerale producten Augustus 2004

Minerale producten Augustus 2004 Minerale producten Augustus 2004 CEVORA 2004. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken.

Nadere informatie

Hout- en meubelsector

Hout- en meubelsector Hout- en meubelsector Juli 2005 CEVORA 2005. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken.

Nadere informatie

Studiebureau s December 2003

Studiebureau s December 2003 Studiebureau s December 2003 CEVORA 2003. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De

Nadere informatie

Vastgoedsector Oktober 2003

Vastgoedsector Oktober 2003 Vastgoedsector Oktober 2003 CEVORA 2003. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De

Nadere informatie

Industriële reiniging

Industriële reiniging Industriële reiniging Februari 2008 CEVORA 2008. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken.

Nadere informatie

CEVORA 2004. Alle rechten voorbehouden.

CEVORA 2004. Alle rechten voorbehouden. Bouw Juni 2004 CEVORA 2004. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De auteur en uitgever

Nadere informatie

CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden.

CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Verhuurkantoren CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De auteur en uitgever

Nadere informatie

Toerisme : reisbureaus, touroperators, toeristische informatiediensten en vermaakbedrijven

Toerisme : reisbureaus, touroperators, toeristische informatiediensten en vermaakbedrijven Toerisme : reisbureaus, touroperators, toeristische informatiediensten en vermaakbedrijven CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel

Nadere informatie

Reclamesector Oktober 2003

Reclamesector Oktober 2003 Reclamesector Oktober 2003 CEVORA 2003. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De

Nadere informatie

Informaticasector Mei 2006

Informaticasector Mei 2006 Informaticasector Mei 2006 CEVORA 2006. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De

Nadere informatie

Uitgeverijen van boeken, kranten, tijdschriften en geluidsopnamen

Uitgeverijen van boeken, kranten, tijdschriften en geluidsopnamen Uitgeverijen van boeken, kranten, tijdschriften en geluidsopnamen CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos

Nadere informatie

Telecomsector Februari 2003

Telecomsector Februari 2003 Telecomsector Februari 2003 CEVORA 2003. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De

Nadere informatie

Groothandel in nieuwe voertuigen, onderdelen en accessoires van auto s

Groothandel in nieuwe voertuigen, onderdelen en accessoires van auto s Groothandel in nieuwe voertuigen, onderdelen en accessoires van auto s Beroepenstructuur : Groothandel automobiel 2 SEGMENT EMPLOYE CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag

Nadere informatie

De SD WORX - enquête. 1. De best betaalde functies

De SD WORX - enquête. 1. De best betaalde functies De SD WORX - enquête Jaarlijks voert SD WORX een onderzoek naar de beloning van arbeiders, bedienden, kader- en directieleden in België. Daarbij staat kwaliteit van de gegevens centraal. De data worden

Nadere informatie

Kleinhandel in nieuwe en tweedehands voertuigen, onderdelen, accessoires en brandstoffen

Kleinhandel in nieuwe en tweedehands voertuigen, onderdelen, accessoires en brandstoffen Kleinhandel in nieuwe en tweedehands voertuigen, onderdelen, accessoires en brandstoffen Beroepenstructuur : Kleinhandel automobiel 2 SEGMENT EMPLOYE CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende

Nadere informatie

Grafische sector West-Vlaanderen Werkt 2, 2009

Grafische sector West-Vlaanderen Werkt 2, 2009 Grafische sector West-Vlaanderen Werkt 2, 2009 De grafische sector in West-Vlaanderen Foto: : Febelgra Jens Vannieuwenhuyse sociaaleconomisch beleid, WES De grafische sector is zeer divers. Grafische bedrijven

Nadere informatie

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur 4 Drukkerijen A Algemeen overzicht van de sector 1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Deze studie brengt die sectoren in kaart die werknemers tewerkstellen

Nadere informatie

Stelt voor. Copyright BeWin Solutions SPRL Alle rechten voorbehouden

Stelt voor. Copyright BeWin Solutions SPRL Alle rechten voorbehouden Stelt voor BeWin Solutions ERP Een nieuwe ERP speciaal gemaakt voor het beheer van projecten. CRM Projectmanagement Admin. HR Prospectie Projecten Klanten Schattingen Bestellingen Contacten Uitvoering

Nadere informatie

Sectoren / paritaire comités Methodologie

Sectoren / paritaire comités Methodologie Sectoren / paritaire comités Methodologie Wouter Vanderbiesen Mei 2014 Methodologie Steunpunt Werk en Sociale Economie Parkstraat 45 bus 5303-3000 Leuven T:+32 (0)16 32 32 39 steunpuntwse@kuleuven.be www.steunpuntwse.be

Nadere informatie

2030000 Paritair Comité voor de bedienden uit de hardsteengroeven

2030000 Paritair Comité voor de bedienden uit de hardsteengroeven 2030000 Paritair Comité voor de n uit de hardsteengroeven Collectieve arbeidsovereenkomst van 4 april 2007 (82.727) Vaststelling van de algemene regels die toepasselijk zijn op de loon- of arbeidsvoorwaarden

Nadere informatie

CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden.

CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Transversale bediendeberoepen Februari 2002 CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te

Nadere informatie

GRAFISCH VORMGEVER - AVONDOPLEIDING

GRAFISCH VORMGEVER - AVONDOPLEIDING #GRAFISCH-AUDIOVISUEEL BESPAAR MET DE KMO-PORTEFEUILLE GRAFISCH VORMGEVER - AVONDOPLEIDING OMSCHRIJVING Introductie Het opleidingstraject "Grafisch Vormgever" is opgebouwd uit twee niveaus: Desktop Publisher

Nadere informatie

CIM - Aankoopprocedure - aanbesteding

CIM - Aankoopprocedure - aanbesteding Centre d Information sur les Médias A.S.B.L. Centrum voor Informatie over de Media V.Z.W.. 1. Algemeen Principe CIM - Aankoopprocedure - aanbesteding (Tekst goedgekeurd door de Raad van Bestuur van 26/01/2016

Nadere informatie

Verdeling van films. Arbeids- en loonvoorwaarden van de werknemers die zijn tewerkgesteld in de ondernemingen voor de verdeling van films

Verdeling van films. Arbeids- en loonvoorwaarden van de werknemers die zijn tewerkgesteld in de ondernemingen voor de verdeling van films Paritair Comité voor het filmbedrijf 3030200 Verdeling van films De paritair subcomités 303.02 en 303.04 zijn opgeheven door het Koninklijk Besluit van 18 september 2008 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad

Nadere informatie

PUBLICATIE & DRUKWERKEN

PUBLICATIE & DRUKWERKEN Functiefamilie: Niveau: PUBLICATIE & DRUKWERKEN D Doel van de functiefamilie Meewerken aan de technische of artistieke realisatie van drukwerk, het afwerken van kranten, folders, affiches, artikels, boeken

Nadere informatie

1algemeen overzicht deel van het anpcb

1algemeen overzicht deel van het anpcb 1algemeen overzicht deel van het anpcb inhoud Inhoudstafel Inhoudstafel udstafel Inleiding 9 Inleiding...9 Methodologisch 10 Methodologisch...10 Deel 1 Algemeen overzicht van het aantal ondernemingen en

Nadere informatie

calculator calculator

calculator calculator calculator calculator BASISVAARDIGHEDEN calculator ONDERHANDELINGEN MATERIAALKENNIS MATERIEELkennis STRESSMANAGEMENT BEGROTING RENTABILITEIT (NA)CALCULATIES ONDERHANDELEN LOGISTIEK WINSTMARGE PRIJS NAUWKEURIGHEID

Nadere informatie

1.TYPOLOGIE VAN DE ONDERNEMINGEN NOMENCLATUUR VAN DE

1.TYPOLOGIE VAN DE ONDERNEMINGEN NOMENCLATUUR VAN DE 1.TYPOLOGIE VAN DE ONDERNEMINGEN NOMENCLATUUR VAN DE ECONOMISCHE ACTIVITEITEN - NACE De ondernemingen kunnen worden beschreven aan de hand van verschillende typologieën, die elk beantwoorden aan precieze

Nadere informatie

SAL/TM/001 - SALES COMMUNICATION ADVISER VERANTWOORDELIJKHEDEN I.V.M. INFORMATIEBEVEILIGING EN VERANTWOORD SPEL

SAL/TM/001 - SALES COMMUNICATION ADVISER VERANTWOORDELIJKHEDEN I.V.M. INFORMATIEBEVEILIGING EN VERANTWOORD SPEL Functiedetail FUNCTIE : SAL/TM/001 - Sales Communication Adviser FUNCTIEFAMILIE : Retail AFDELING : Retail Job architecture VERANTWOORDELIJKHEDEN I.V.M. INFORMATIEBEVEILIGING EN VERANTWOORD SPEL Kwaliteit

Nadere informatie

12/10/2017 Group S - Sociaal Secretariaat 1

12/10/2017 Group S - Sociaal Secretariaat 1 12/10/2017 Group S - Sociaal Secretariaat 1 Presentatie Group S Sociaal Secretariaat Anja Van Houtvinck Inhoudstafel 1. Inleiding / trends 2. Interacties en gegevensstromen 3. Schema s 4. Aangiften 5.

Nadere informatie

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur 5 Informatica A Algemeen overzicht van de sector 1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Deze studie brengt die sectoren in kaart die werknemers tewerkstellen

Nadere informatie

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur 9 Studiebureaus A Algemeen overzicht van de sector 1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Deze studie brengt die sectoren in kaart die werknemers tewerkstellen

Nadere informatie

Aanvraagformulier tot tegemoetkoming voor de loonkosten en/of voor kosten voor diensten voor de individuele huisarts

Aanvraagformulier tot tegemoetkoming voor de loonkosten en/of voor kosten voor diensten voor de individuele huisarts Aanvraagformulier tot tegemoetkoming voor de loonkosten en/of voor kosten voor diensten voor de individuele huisarts Dit formulier moet opgestuurd worden naar het Participatiefonds en dat uiterlijk op

Nadere informatie

Uitbesteding van boekhoudkundige activiteiten bij Vlaamse kmo s

Uitbesteding van boekhoudkundige activiteiten bij Vlaamse kmo s Uitbesteding van boekhoudkundige activiteiten bij Vlaamse kmo s PROF.DR. PATRICIA EVERAERT, Docent Lessius Hogeschool en KULeuven GERRIT SARENS, Doctoraatsonderzoeker UGent (Vakgroep Accountancy en Bedrijfsfinanciering)

Nadere informatie

Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. In samenwerking met

Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. In samenwerking met Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. 2012 In samenwerking met 1 547.259 uitzendkrachten 547.259 motieven 2 Inhoudstafel 1. Uitzendarbeid vandaag 2. Doel van het onderzoek 3. De enquête 4. De verschillende

Nadere informatie

Aanvraagformulier tot tegemoetkoming voor de loonkosten en/of voor kosten voor diensten voor de individuele huisarts

Aanvraagformulier tot tegemoetkoming voor de loonkosten en/of voor kosten voor diensten voor de individuele huisarts Aanvraagformulier tot tegemoetkoming voor de loonkosten en/of voor kosten voor diensten voor de individuele huisarts Dit formulier moet opgestuurd worden naar het Participatiefonds en dat uiterlijk op

Nadere informatie

Functietitel: Junior Accountant die zal worden opgeleid tot Assistant Head of Finance. Uiterste sollicitatiedatum: zo snel mogelijk

Functietitel: Junior Accountant die zal worden opgeleid tot Assistant Head of Finance. Uiterste sollicitatiedatum: zo snel mogelijk SJABLOON Werken via KdG Gelieve dit ingevulde sjabloon te mailen naar: werken-via-kdg@kdg.be Sollicitaties dienen verstuurd te worden naar de contactgegevens uit de vacature. Functietitel: Junior Accountant

Nadere informatie

Aanmaken grootboekrekeningen in programma 1.14.1 INBRENGEN GROOTBOEKREKENINGEN of het standaard rekeningplan uit SERVICO laten overnemen.

Aanmaken grootboekrekeningen in programma 1.14.1 INBRENGEN GROOTBOEKREKENINGEN of het standaard rekeningplan uit SERVICO laten overnemen. OPSTARTEN SERVICOUNT Aanmaken grootboekrekeningen in programma 1.14.1 INBRENGEN GROOTBOEKREKENINGEN of het standaard rekeningplan uit SERVICO laten overnemen. Een titelrekening is een rekening waarop niet

Nadere informatie

Thomas Voorbeeld. Thomas Leiderschap Vragenlijst. Persoonlijk & Vertrouwelijk

Thomas Voorbeeld. Thomas Leiderschap Vragenlijst. Persoonlijk & Vertrouwelijk 360-rapport Thomas Voorbeeld Thomas Leiderschap Vragenlijst Persoonlijk & Vertrouwelijk Inhoud Inleiding Toelichting bij het 360-rapport Gemiddelde per competentie Weergave van de 5 hoogste en 5 laagste

Nadere informatie

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Het ANPCB in cijfers Sectorfiches 18 Callcenters A Algemeen overzicht van de sector 1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Deze studie brengt die sectoren

Nadere informatie

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Het ANPCB in cijfers Sectorfiches 3 Uitgeverijen A Algemeen overzicht van de sector 1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Deze studie brengt die sectoren

Nadere informatie

TTL vacaturevacature voor Office manager

TTL vacaturevacature voor Office manager vacature voor Office manager Bedrijf The Test LeadersThe Test Leaders Auteur Stefan Patry Versie V3.1 Laatste update jul. 1, 2014 Abstract Dit document beschrijft de vacature voor een Office manager. the

Nadere informatie

Wij de werkzaamheden u het resultaat!

Wij de werkzaamheden u het resultaat! Entersite Design Wij de werkzaamheden u het resultaat! Entersite Design Bloemenlaan 21 2292 DA Wateringen Tel: 0174-220365 Emailadres: info@entersite.nl Internet: www.entersite.nl Inleiding Vele bedrijven

Nadere informatie

Vier werknemers op tien krijgen opleiding en vorming

Vier werknemers op tien krijgen opleiding en vorming ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 13 september 2007 Vier werknemers op tien krijgen opleiding en vorming Vormingsinspanningen van Belgische ondernemingen in 2005 62,5%

Nadere informatie

SCREENING, ASSESSMENT, DEVELOPMENT

SCREENING, ASSESSMENT, DEVELOPMENT SCREENING, ASSESSMENT, DEVELOPMENT DIRECTIE Algemeen directeur Commercieel directeur Directeur basisschool Directeur CLB Directeur facilitaire diensten Directeur middelbare school Financieel directeur

Nadere informatie

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur 4 Audiovisueel A Algemeen overzicht van de sector 1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Deze studie brengt die sectoren in kaart die werknemers tewerkstellen

Nadere informatie

Bedrijfsvertaler - Tolk, Hotelmanagement, Management Assistant, Rechtspraktijk, Toerisme en recreatiemanagement

Bedrijfsvertaler - Tolk, Hotelmanagement, Management Assistant, Rechtspraktijk, Toerisme en recreatiemanagement Bedrijfsvertaler - Tolk, Hotelmanagement, Management Assistant, Rechtspraktijk, Toerisme en recreatiemanagement Konvert Interim NV Kennedypark 16 8500 Kortrijk Uitzendconsulent Regio Veurne m/v A1 niveau

Nadere informatie

Conceptnota. ERP-MIS afdeling Documentbeheer stad Gent CDG000925

Conceptnota. ERP-MIS afdeling Documentbeheer stad Gent CDG000925 Conceptnota ERP-MIS afdeling Documentbeheer stad Gent CDG000925 Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1 Doelstelling conceptnota... 3 1.1 De opdracht... 3 1.2 Digipolis... 3 2 Opdrachtgevend bestuur, wijze van

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013

PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013 PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013 Werkgelegenheid stabiel, werkloosheid opnieuw in stijgende lijn Arbeidsmarktcijfers derde kwartaal 2013 Na het licht herstel van de arbeidsmarkt in het tweede kwartaal

Nadere informatie

TECHNISCHE SPECIFICATIES

TECHNISCHE SPECIFICATIES DG EAC/05/08 Bijlage 1 TECHNISCHE SPECIFICATIES Openbare aanbesteding EAC/05/08 TITEL: Raamcontract voor leveringen van abonnementen op algemene en internationale dag-, week- en maandbladen, op papier

Nadere informatie

Sollicitaties dienen verstuurd te worden naar de contactgegevens uit de vacature.

Sollicitaties dienen verstuurd te worden naar de contactgegevens uit de vacature. SJABLOON Werken via KdG Gelieve dit ingevulde sjabloon te mailen naar: werken-via-kdg@kdg.be Sollicitaties dienen verstuurd te worden naar de contactgegevens uit de vacature. Functietitel: Boekhouder Bedrijfsnaam:

Nadere informatie

Formulier 2015 (Aanvraag loonkosten/kosten voor diensten 2014)

Formulier 2015 (Aanvraag loonkosten/kosten voor diensten 2014) Aanvraagformulier voor tegemoetkoming voor de loonkosten en/of voor de kosten voor diensten voor twee of meerdere artsen die deel uitmaken van een groepering Dit formulier moet opgestuurd worden naar het

Nadere informatie

Inhoud: Inleiding tot Taak 1.1.14 1 Omschrijving van vacatures 2 Matrix van benodigde 5 Bronvermeldingen 7

Inhoud: Inleiding tot Taak 1.1.14 1 Omschrijving van vacatures 2 Matrix van benodigde 5 Bronvermeldingen 7 Inleiding Taak 10 gaat over het oriënteren op het vakgebied van onze toekomst. Als we straks afgestudeerd zijn zullen we automatisch werk moeten gaan zoeken. Maar welk werk of in welke sector? Dat gaan

Nadere informatie

De oorzaak van knelpunten steeds meer kwalitatief

De oorzaak van knelpunten steeds meer kwalitatief De oorzaak van knelpunten steeds meer kwalitatief Cevora/Upedi (2002), Knelpuntfuncties, een onderzoek bij uitzendconsulenten, België/Vlaanderen/Wallonië/Brussel (1 landelijk en 3 regionale rapporten),

Nadere informatie

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Het ANPCB in cijfers Sectorfiches 17 Privé-vorming 17.1 Privé-vorming (de sector in zijn geheel) A Algemeen overzicht van de sector 1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel

Nadere informatie

Functies in de uitgeverij

Functies in de uitgeverij Functies in de uitgeverij Hoofdstuk 4 Functies in de uitgeverij In dit hoofdstuk beschrijven we de verschillende functies binnen een uitgeverij. We beperken ons tot de primaire werkzaamheden die horen

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming voor een administratief bediende voor de ondersteuning van een groepering

Aanvraag van een tegemoetkoming voor een administratief bediende voor de ondersteuning van een groepering Aanvraag van een tegemoetkoming voor een administratief bediende voor de ondersteuning van een groepering ZG/WEL-150309 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming voor een

Aanvraag van een tegemoetkoming voor een Aanvraag van een tegemoetkoming voor een administratief bediende of medisch telesecretariaat voor de ondersteuning van een huisartsengroepering feitelijke vereniging ZG/WEL-160120 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015

PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015 PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015 Positieve arbeidsmarktevoluties in het derde kwartaal van 2015 De werkgelegenheidsgraad bij de 20- tot 64-jarigen bedroeg in het derde kwartaal van 2015 67,4% en steeg

Nadere informatie

Bevraging van de stakeholders POD Maatschappelijke Integratie. mei DG Organisatie- en Personeelsontwikkeling FOD Personeel & Organisatie

Bevraging van de stakeholders POD Maatschappelijke Integratie. mei DG Organisatie- en Personeelsontwikkeling FOD Personeel & Organisatie Bevraging van de s POD Maatschappelijke Integratie mei 2010 DG Organisatie- en Personeelsontwikkeling FOD Personeel & Organisatie Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Voorwerp van dit rapport... 3 1.2 Vragenlijst...

Nadere informatie

Projectoproep 2017 Cultuur

Projectoproep 2017 Cultuur Projectoproep 2017 Cultuur 1. Achtergrond van de subsidieaanvraag - projectoproep cultuur In het kader van de ondersteuning en de ontwikkeling van Brussel als Smart City en van het oplossen van de actuele

Nadere informatie

Didier Lebrun business development & account management

Didier Lebrun business development & account management Vertaling Localisatie Didier Lebrun business development & account management De onderneming biedt vertaal-en lokalisatiediensten aan in meerdere talen en is gespecialiseerd in: o marketing materiaal o

Nadere informatie

LOGISTIEKE ONDERSTEUNING B

LOGISTIEKE ONDERSTEUNING B Functiefamilie: Niveau: LOGISTIEKE ONDERSTEUNING B Doel van de functiefamilie Instaan voor het beheer of verhuur van het materiaal en de technische installaties bij een dienst en erop toezien dat de administratieve

Nadere informatie

België-Brussel: Back-up- of recoverysoftware 2015/S 154-283963. Aankondiging van een opdracht. Leveringen

België-Brussel: Back-up- of recoverysoftware 2015/S 154-283963. Aankondiging van een opdracht. Leveringen 1/5 Deze aankondiging op de TED-website: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:283963-2015:text:nl:html België-Brussel: Back-up- of recoverysoftware 2015/S 154-283963 Aankondiging van een opdracht Leveringen

Nadere informatie

Microsoft Dynamics NAV + SPHINXdistri

Microsoft Dynamics NAV + SPHINXdistri C A S E B E LG O S U C Microsoft Dynamics NAV + SPHINXdistri Dé referentie op de markt als het gaat over ERP voor KMO SPHINX-IT Rijksweg 95A 9870 Machelen t. 09 386 33 00 f. 09 386 95 46 Av. Léon Champagne

Nadere informatie

3140000 Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de schoonheidszorgen

3140000 Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de schoonheidszorgen 3140000 Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de schoonheidszorgen Arbeids- en loonvoorwaarden... 2 CAO van 22 maart 1999 (51.489)... 2 Maatregelen ter bevordering van de werkgelegenheid, de bepaling

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming voor een

Aanvraag van een tegemoetkoming voor een Aanvraag van een tegemoetkoming voor een administratief bediende of medisch telesecretariaat voor de ondersteuning van een huisartsengroepering - rechtspersoon ZG/WEL-160120 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

c) CAMERABEWAKING TEN OVERSTAAN VAN PERSONEN DIE WERKZAAM ZIJN OP EEN BEWAAKTE ARBEIDSPLAATS (al dan niet onderworpen aan CAO 68)

c) CAMERABEWAKING TEN OVERSTAAN VAN PERSONEN DIE WERKZAAM ZIJN OP EEN BEWAAKTE ARBEIDSPLAATS (al dan niet onderworpen aan CAO 68) 1. EEN NIEUWE THEMATISCHE AANGIFTE INDIENEN VOOR c) CAMERABEWAKING TEN OVERSTAAN VAN PERSONEN DIE WERKZAAM ZIJN OP EEN BEWAAKTE ARBEIDSPLAATS (al dan niet onderworpen aan CAO 68) Aangezien de procedure

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BIJ DE MEDEDELING F.2 VAN

BIJLAGE 1 BIJ DE MEDEDELING F.2 VAN 5112/PC/MS BIJLAGE 1 BIJ DE MEDEDELING F.2 VAN AANSTELLING VAN EEN COMMISSARIS BIJ EEN MAATSCHAPPIJ VOOR ONDERLINGE BORGSTELLING De maatschappij voor onderlinge borgstelling...... (statutaire benaming).........

Nadere informatie

Dienstencheques. Tevredenheidsenquête over de gebruikers van de dienstencheques. Mei 2017

Dienstencheques. Tevredenheidsenquête over de gebruikers van de dienstencheques. Mei 2017 Dienstencheques Tevredenheidsenquête over de gebruikers van de dienstencheques Mei 2017 1 INLEIDING CONTEXT & OBJECTIEVEN Context Sinds januari 2008 is SODEXO de uitgever van dienstencheques. Sinds 2016

Nadere informatie

Functies toegevoegd voor Process productie, productie en logistiek in Microsoft Dynamics AX 2012 R2

Functies toegevoegd voor Process productie, productie en logistiek in Microsoft Dynamics AX 2012 R2 Functies toegevoegd voor Process productie, productie en logistiek in Dynamics AX Dit document is vertaald door een vertaalmachine en is niet door een menselijke vertaler bewerkt. Het wordt als zodanig

Nadere informatie

Specificaties van de inschrijving Aanbesteding UCA-17/009 Gunning via onderhandelingen

Specificaties van de inschrijving Aanbesteding UCA-17/009 Gunning via onderhandelingen Raad van de Europese Unie Secretariaat-generaal 28 maart 2017 Specificaties van de inschrijving Aanbesteding UCA-17/009 Gunning via onderhandelingen Huur van een schietbaan 1 TECHNISCHE SPECIFICATIES...

Nadere informatie

WERKEN TOT 65: HOE DENKT DE KMO HIEROVER? STUDIE UITGEVOERD IN OPDRACHT VAN SD WORX

WERKEN TOT 65: HOE DENKT DE KMO HIEROVER? STUDIE UITGEVOERD IN OPDRACHT VAN SD WORX WERKEN TOT 65: HOE DENKT DE KMO HIEROVER? STUDIE UITGEVOERD IN OPDRACHT VAN SD WORX DECEMBER 2011 INHOUDSTAFEL 1. METHODOLOGIE 5 2. PROFIEL INVULLERS ENQUETE 7 3. MATE WAARIN DE KMO S 50-PLUSSERS IN DIENST

Nadere informatie

Zelftest Informatica-terminologie

Zelftest Informatica-terminologie Zelftest Informatica-terminologie Document: n0947test.fm 01/07/2015 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INTRODUCTIE Deze test is een zelf-test, waarmee u

Nadere informatie

Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de schoonheidszorgen

Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de schoonheidszorgen 3140000 Paritair Comité voor het kappersbedrijf en de schoonheidszorgen Arbeids- en loonvoorwaarden... 2 CAO van 22 maart 1999 (51.489)... 2 Maatregelen ter bevordering van de werkgelegenheid, de bepaling

Nadere informatie

Kerntaak 1: Plant wegtransporten

Kerntaak 1: Plant wegtransporten Kerntaak 1: Plant wegtransporten Werkproces 1.1: Beoordeelt transportopdrachten en aanvragen De planner wegtransport ontvangt een transportopdracht/transportaanvraag en beoordeelt of deze kan worden uitgevoerd

Nadere informatie

Structurele ondernemingsstatistieken

Structurele ondernemingsstatistieken Structurele ondernemingsstatistieken 1 Een beeld van de structuur van de Belgische economie in 2016 en de mogelijkheden van deze databron De jaarlijkse structurele ondernemingsstatistieken beschrijven

Nadere informatie

Opstellen van de jaarlijkse BTW-listing

Opstellen van de jaarlijkse BTW-listing Opstellen van de jaarlijkse BTW-listing wow Heden wordt enkel nog de elektronische jaarlijkse klantenlisting (VATLIST bestand) door de Administratie aanvaard. Dit maakt het de belastingplichtige mogelijk

Nadere informatie

Verdere evolutie van de geharmoniseerde werkloosheid in ruime zin

Verdere evolutie van de geharmoniseerde werkloosheid in ruime zin Verdere evolutie van de geharmoniseerde werkloosheid in ruime zin ruime zin in België, Duitsland, Frankrijk en Nederland in 2014 Directie Statistieken, Begroting en Studies stat@rva.be Inhoudstafel: 1

Nadere informatie

360 FEEDBACK 15/06/2012. Thomas Leiderschap Vragenlijst. Thomas Voorbeeld. Persoonlijk & Vertrouwelijk

360 FEEDBACK 15/06/2012. Thomas Leiderschap Vragenlijst. Thomas Voorbeeld. Persoonlijk & Vertrouwelijk 360 FEEDBACK 15/06/2012 Thomas Leiderschap Vragenlijst Thomas Voorbeeld Persoonlijk & Vertrouwelijk S Hamilton-Gill & Thomas International Limited 1998-2013 http://www.thomasinternational.net 1 Inhoud

Nadere informatie

Hierbij vindt u de lijst met controles en codes gebruikt in de toepassing NRW.

Hierbij vindt u de lijst met controles en codes gebruikt in de toepassing NRW. Hierbij vindt u de lijst met controles en codes gebruikt in de toepassing NRW. 1) Controles Een controle wordt aangemaakt in drie types situaties: - wanneer de situatie van de aansluiting bij het fonds

Nadere informatie

Gedrag en ervaringen van professionele afnemers op de vrijgemaakte Vlaamse energiemarkt VREG - TECHNISCH RAPPORT

Gedrag en ervaringen van professionele afnemers op de vrijgemaakte Vlaamse energiemarkt VREG - TECHNISCH RAPPORT Gedrag en ervaringen van professionele afnemers op de vrijgemaakte Vlaamse energiemarkt VREG - TECHNISCH RAPPORT 10 september 2014 INHOUDSOPGAVE 1. TECHNISCH RAPPORT...3 1.1. Universum en steekproef...

Nadere informatie

SECTORFOTO Verhuissector 2008 DEpaRTEmEnT WERk En SOCialE ECOnOmiE

SECTORFOTO Verhuissector 2008 DEpaRTEmEnT WERk En SOCialE ECOnOmiE SECTORFOTO Verhuissector 2008 Departement Werk en Sociale Economie Colofon Samenstelling: Vlaamse overheid Beleidsdomein Werk en Sociale Economie Departement Werk en Sociale Economie Koning Albert II-laan

Nadere informatie

Voorbeeldprofielen naar werkprocessen

Voorbeeldprofielen naar werkprocessen Commercie Communicatie Communicatiemedewerker MBO+ Commercie Communicatie Contentmanager HBO Commercie Communicatie Eindredacteur HBO+ Commercie Communicatie Manager communicatie HBO+ Commercie Communicatie

Nadere informatie

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur

1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur 8 Consultancy A Algemeen overzicht van de sector 1 Beschrijving van de activiteiten in de sector op basis van de Nace-Bel nomenclatuur Deze studie brengt die sectoren in kaart die werknemers tewerkstellen

Nadere informatie

BEROEPSKWALIFICATIEDOSSIER

BEROEPSKWALIFICATIEDOSSIER BEROEPSKWALIFICATIEDOSSIER Polyvalent administratief ondersteuner ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 1. Globaal 1.1 TITEL Polyvalent

Nadere informatie

Structurele ondernemingsstatistieken

Structurele ondernemingsstatistieken 1 Structurele ondernemingsstatistieken - Analyse Structurele ondernemingsstatistieken Een beeld van de structuur van de Belgische economie in 2012 en de mogelijkheden van deze databron De jaarlijkse structurele

Nadere informatie

Paritair Comité voor de audiovisuele sector

Paritair Comité voor de audiovisuele sector 2270000 Paritair Comité voor de audiovisuele sector Arbeidsduur Onder- CAO tekening Registratie-nr. 15.10.2010 102.428 CAO met betrekking tot de invoering van nieuwe arbeidsregelingen in de ondernemingen

Nadere informatie

Functiekaart. Subsector:

Functiekaart. Subsector: Functie Graadnaam: deskundige Functienaam: deskundige Functiefamilie: deskundig-expert Functionele loopbaan: B1-B3 Cluster: financiën Sector: aankoop en contractbeheer Subsector: Code: Doel van de sector

Nadere informatie

Resultaten werkgeversenquête Itinera-Partena eenheidsstatuut

Resultaten werkgeversenquête Itinera-Partena eenheidsstatuut logo-partena.pdf 1 8/02/2012 14:36:09 ITINERA INSTITUTE in samenwerking met Resultaten werkgeversenquête Itinera-Partena eenheidsstatuut 2013/04 22 03 2013 MENSEN WELVAART BESCHERMING In samenwerking met

Nadere informatie

Check-list voor het onderhandelen over een licentiecontract

Check-list voor het onderhandelen over een licentiecontract Het licentiecontract Check-list voor het onderhandelen over een licentiecontract WAARSCHUWING: Onze check-lists zijn bedoeld om u te helpen om bepaalde vragen te formuleren die u zich bij het onderhandelen

Nadere informatie

Samenvatting Informatica Module 1 (hfd 1+2+3)

Samenvatting Informatica Module 1 (hfd 1+2+3) Samenvatting Informatica Module 1 (hfd 1+2+3) Samenvatting door een scholier 979 woorden 8 november 2011 5,5 3 keer beoordeeld Vak Informatica Informatica module1 hoofdstuk 1. 1. ICT informatie- en communicatie

Nadere informatie

ASSOCIAZIONE SEED. Lokaal, Europees, Internationaal

ASSOCIAZIONE SEED. Lokaal, Europees, Internationaal www.socialbiz.eu Sociale Onderneming Informatiefiche ASSOCIAZIONE SEED (ZWITSERLAND) Opgericht in 2007 Rechtsvorm Sector Werkgebied Sector Website Vereniging Dienstverlener voor sociale verenigingen/sociaal

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming voor een administratief bediende voor de ondersteuning van een huisartsengroepering - rechtspersoon

Aanvraag van een tegemoetkoming voor een administratief bediende voor de ondersteuning van een huisartsengroepering - rechtspersoon Aanvraag van een tegemoetkoming voor een administratief bediende voor de ondersteuning van een huisartsengroepering - rechtspersoon ZG/WEL-150401 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

PERSBERICHT Brussel, 30 september 2013

PERSBERICHT Brussel, 30 september 2013 PERSBERICHT Brussel, 30 september 2013 Licht herstel van de arbeidsmarkt? Arbeidsmarktcijfers tweede kwartaal 2013 67,5% van de 20- tot 64-jarigen is aan het werk. Dat percentage stijgt met 0,8 procentpunten

Nadere informatie

nieuwsbrief Editoriaal Editoriaal 2 Wings Online gebruikers:

nieuwsbrief Editoriaal  Editoriaal 2 Wings Online gebruikers: België - Belgique P.B. - P.P. 2220 Heist-op-den-Berg 1 BC 8229 www.wings.be nieuwsbrief WINGS BEHEERSOFTWARE Jaargang 15: nr. 2 trimestrieel: juni 2017 Editoriaal 1 Editoriaal 2 Wings Online gebruikers:

Nadere informatie

HOE EEN COMMISSIEFICHE AANMAKEN

HOE EEN COMMISSIEFICHE AANMAKEN HOE EEN COMMISSIEFICHE AANMAKEN INLEIDING De fiches 281.50 en hun overzicht 325.50 zijn documenten die de bedragen bevatten van de commissies, makelaarslonen, erelonen, ATN enz. die toegekend worden aan

Nadere informatie

... om de toekomst beter te beheren

... om de toekomst beter te beheren ... om de toekomst beter te beheren HannaH is een veelzijdig en krachtig financieel planningsen opvolgingsprogramma, onmisbaar bij het nemen van financiële beslissingen. HannaH laat u toe : Gedetailleerde

Nadere informatie

Winkind DVO - De standaardsoftware voor de dienst onthaalouders

Winkind DVO - De standaardsoftware voor de dienst onthaalouders 1/13 Winkind DVO - De standaardsoftware voor de dienst onthaalouders Inleiding Marius Software Ontwikkeling bvba is gespecialiseerd in software voor kinderopvang. Het programma Winkind is ontwikkeld in

Nadere informatie