Toerisme : reisbureaus, touroperators, toeristische informatiediensten en vermaakbedrijven

Transcriptie

1 Toerisme : reisbureaus, touroperators, toeristische informatiediensten en vermaakbedrijven

2 CEVORA Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De auteur en uitgever dienen hierbij steeds vermeld te worden. Iedere andere reproductie, adaptatie, vertaling en publieke mededeling zijn verboden zonder de schriftelijke toestemming van CEVORA, Eugène Plaskylaan 144, 1030 Brussel.

3 i Inhoudstafel 1. Beschrijving van de sector p De toeristische sector p Definitie p Kenmerken van de sector in het ANPCB p. 2 a) Het statuut van de werknemers p. 2 b) De omvang van de ondernemingen p. 3 c) Aanwezigheid per regio p Bereikte steekproef van bedrijven p Beschrijving van de steekproef p Steekproef en respons p. 5 a) Op basis van de NACE-code en de activiteiten van de p. 5 ondernemingen b) Op basis van de omvang van de ondernemingen p. 6 c) Op basis van de regio p Bediendeberoepen p Beschrijving van de organogrammen in functie van de p. 9 ondernemingsgrootte 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele p. 11 afdelingen 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende p. 14 afdelingen 4. Schatting van het aantal bedienden per beroep p Extrapolatie van de enquêtegegevens p Vacatures p Analyse van de vacante betrekkingen p Kernberoepen p De kernberoepen van de sector p Productontwikkeling p Onthaal en informatie p Animatie en begeleiding p Commercieel p. 26 INLEIDING Bijlagen p. 27 Bijlage A : Bronnen p. 28 Bijlage B : Type-organogrammen van een bedrijf uit de p. 29 toeristische sector volgens de bedrijfsgrootte Bijlage C : Organogram van de kernberoepen van de sector p. 34 Bijlage D : Steekproeftrekking voor de toeristische sector p. 35 Bijlage E : Lijst van de deelnemende bedrijven p. 37

4 Inleiding Het onderzoek naar beroepenstructuren werd opgestart door de studiedienst van Cevora met de bedoeling de beroepen in kaart te brengen die voorkomen in elk van de activiteitensectoren van het paritair comité In het kader van deze oefening worden organogrammen opgesteld waarin alle bediendeberoepen van deze sector worden weergegeven, opgesplitst per afdeling. Deze oefening zal worden uitgevoerd voor alle sectoren van het ANCPB, zodat Cevora op het einde van de studie beschikt over de beroepenstructuur van de gehele sector, met name van het ANCPB. Dit document behandelt de toeristische. Deze oefening heeft tot doel: een inventaris op te stellen van de bediendeberoepen die men aantreft in de sectoren van het ANCPB en deze beroepen te beschrijven, op nationaal vlak een kwantitatieve raming mogelijk te maken van het aantal bedienden dat tewerkgesteld is in elk beroep, het aantal vacante betrekkingen per beroep te kennen op het ogenblik van de enquête en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen, de kernberoepen van de sector te bepalen ten behoeve van het onderwijs. INLEIDING Deze studie verloopt in diverse stappen en volgens een vaste methodologie: inzameling en analyse van documentatiebronnen over de sector en de daarin aanwezige beroepen. opstelling van een voorlopige beschrijvende fiche voor de sector en zijn beroepen. eerste validering van de organogrammen en van de definities van de beroepen. Dit gebeurt intern bij de adviseur die verantwoordelijk is voor deze sector en extern via gesprekken bij de ondernemingen van diverse grootte in deze sector. tweede validering aan de hand van een schriftelijke enquête die wordt verstuurd naar een representatieve steekproef van ondernemingen uit deze sector. analyse van de resultaten van de enquête en opstelling van de beschrijvende fiche voor de sector. Voor meer details over de methodologie die wordt gevolgd voor het opstellen van de beroepenstructuren van de bedienden binnen het ANCPB, verwijzen wij u naar een ander document van de studiedienst: «Methodologie van de beroepenstructuren van de bedienden in het ANCPB». ii Deze studie werd uitgevoerd door Cindy Lambrechts, medewerkster van de dienst onderzoek en organisatie. Heddie Vertessen verzorgde de tekstverwerking. 1 Of Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB of PC 218).

5 Beschrijving van de sector 1

6 1.1. De toeristische sector Definitie De toeristische sector omvat de reisbureaus, de touroperators, de toeristische informatiediensten en de vermaakbedrijven (pretparken, botanische tuinen, dierentuinen, natuurreservaten, culturele centra, sportinfrastructuren, recreatieparken, enz.) 2. Volgens de activiteitennomenclatuur NACE-BEL, afkomstig van het Nationaal Instituut voor de Statistiek, krijgt de toeristische sector de volgende NACE-codes: Reisbureaus Touroperators Toeristische informatiediensten Diverse Vermaakbedrijven : culturele centra (92322), pretparken (92332), codes botanische tuinen, dierentuinen, natuurreservaten (92530), exploitatie van overige sportinstallaties(92613), exploitatie van recreatieparken, lunaparken, exploitatie van strandfaciliteiten, van fietsen, waterfietsen, poney s en dergelijke (9272). SECTORBESCHRIJVING Kenmerken van de sector in het ANPCB 2 a) Het statuut van de werknemers Tabel 1 Aantal werknemers volgens statuut en ondernemingsgrootte 3 Omvang van de ondernemingen Totaal aantal % TOTAAL werknemers ,00 Arbeiders ,11 Bedienden ,89 Waarvan ANPCB bedienden In de privé-sector telt de toeristische sector werknemers, waarvan een bediendestatuut hebben. 67% van de werknemers in de toeristische sector werkt dus als bediende. In dit document zullen we het hebben over deze bedienden. 2 De omschrijving van de toeristische sector is in deze studie niet zo uitgebreid als de omschrijving die gebruikt wordt door de SERV. In deze beroepenstructuur werden enkel de sectoren weerhouden die onder het ANPCB ressorteren. Hierdoor zijn sectoren als horeca en transport niet in de beroepenstructuur opgenomen. 3 Volgens de RSZ-gegevens : aantal op 30 juni 2000 in de sociale zekerheid opgenomen werkgevers en werknemers uit de privé-sector (gecentraliseerde statistiek).

7 Voor het ANPCB is het interessant om de dekkingsgraad van de sector te berekenen. Onder dekkingsgraad verstaat men de verhouding tussen het aantal ondernemingen (of bedienden) die ressorteren onder het ANCPB en het totaal door de RSZ geregistreerde ondernemingen in de sector. Volgens deze berekening komt men tot een dekkingsgraad van 45,54 % voor de ondernemingen en van 59,74 % voor de bedienden 4. Uit deze dekkingsgraad kan men afleiden dat drie kwart van de bedienden uit deze sector deel uitmaken van PC 218. b) De omvang van de ondernemingen Tabel 2 Aantal ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte 5 Ondernemingen Bedienden Aantal bedienden Omvang onderneming aantal % aantal % Gemiddelde - 1 tot , ,31 2,37-10 tot , ,69 12,60-50 tot , ,02 59, en , ,98 155,00 Totaal ,13 Zoals de meeste ANPCB-sectoren telt de toeristische sector hoofdzakelijk KMO s : 97,7 % van de bedrijven telt minder dan 50 werknemers. SECTORBESCHRIJVING 3 c) Aanwezigheid per regio Tabel 3 Aantal ondernemingen en bedienden volgens regio 6 Regio Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Aantal ondernemingen Aantal bedienden Gemiddeld aantal bedienden per onderneming 8,6 3,3 6,3 6,1 Van de bedrijven is 53,38% gevestigd in Vlaanderen, 23,53% in Wallonië en 21,08% in Brussel. 4 De RSZ telt voor de toeristische sector bedrijven en bedienden terwijl het ANPCB bedrijven en bedienden telt. 5 Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het eerste kwartaal van het jaar 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds. 6 Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het eerste kwartaal van het jaar 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds.

8 Bereikte steekproef van bedrijven 2

9 2.1. Beschrijving van de steekproef Steekproef en respons Om deze studie uit te voeren, werden 292 enquêteformulieren verstuurd naar bedrijven uit de toeristische sector, verdeeld over alle subsectoren, groottes en regio s. Na deze verzending werd een telefonische herinneringsactie bij de ondernemingen gehouden, en aansluitend hiermee een beperkte nieuwe verzending van enquêtes (gericht aan de personen die telefonisch hadden ingestemd om mee te werken aan de studie), Na deze actie werd de gewenste responsgraad niet behaald. We hebben vervolgens een nieuwe steekproef uit de sector aangeschreven, verdeeld over alle subsectoren en regio s. Deze tweede steekproef werd beperkt tot kleine ondernemingen. Immers, de respons bij de bedrijven met meer dan 50 werknemers was na de eerste verzending reeds voldoende hoog. Enkel bij de bedrijven met minder dan 50 werknemers was de respons nog ontoereikend. Om deze kleinere bedrijven alsnog aan te sporen deel te nemen aan het onderzoek, werden ze niet enkel schriftelijk maar ook telefonisch gecontacteerd. Na deze acties werd de vooropgestelde respons gehaald wat betreft het bereikte aantal bedienden, en werd de enquête afgesloten. Een deelnemingstotaal van 60 ondernemingen en 983 bedienden was wenselijk voor het uitvoeren van de enquête; uiteindelijk dekt de enquête 39 ondernemingen en bedienden. De verwachte respons werd dus niet bereikt voor de ondernemingen, maar werd overschreden voor de bedienden. Het gedekte aantal bedienden is een belangrijker gegeven dan het aantal ondernemingen, want de extrapolatie gebeurt op basis van het aantal bedienden. In bijlage D vindt u een overzichtstabel met het aantal verstuurde enquêteformulieren, het aantal ondernemingen dat bereikt moest worden om een representatieve steekproef te verkrijgen en de gerealiseerde respons volgens een aantal parameters zoals de omvang en de regio. a) Op basis van de NACE-codes en de activiteiten van de ondernemingen BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN 5 De indeling van de ondernemingen die deelnamen aan onze enquête op basis van de NACE-codes is als volgt : Tabel 4 Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens subsector NACE-code Ondernemingen Bedienden aantal % aantal % Reisbureau 27 69, ,38 Touroperators 2 5, ,21

10 Tabel 4 Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens subsector (vervolg) NACE-code Ondernemingen Bedienden aantal % aantal % Toeristische informatiediensten Vermaakbedrijven 10 25, ,42 Totaal Zoals U kan vaststellen, namen aan het onderzoek geen bedrijven deel uit de subsector van «toeritische informatiediensten». Dit is niet verwonderlijk, gezien het ANPCB nauwelijks dergelijke ondernemingen telt (met name 16 van de ondernemingen). Dat geen enkel bedrijf uit deze subsector deelnam aan het onderzoek vertekent de resultaten dan ook niet wezenlijk. Hiervoor is deze subsector te zwak vertegenwoordigd in de sector. In deze enquête werden de ondernemingen ook gevraagd zelf hun activiteit te omschrijven. Volgens deze gegevens zijn de 39 ondernemingen die hebben deelgenomen aan onze enquête als volgt verdeeld over de subsectoren: 26 zijn een reisbureaus; 9 zijn een touroperator; 1is een toeristische informatiedienst; 9 zijn een vermaakbedrijf; 3 hebben er nevenactiviteiten (autobusvervoer, voetbalclub). BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN 6 Tabel 5 De geobserveerde verschillen naar activiteit hebben te maken met het feit dat de RSZ alleen de hoofdactiviteit van de ondernemingen inventariseert, terwijl de ondernemingen in de vragenlijst meerdere activiteiten konden aankruisen. b) Op basis van de omvang van de ondernemingen Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte Omvang onderneming Totaal Aantal bereikte ondernemingen Bereik ondernemingen in % 1,49% 10,83% 28,57% 33,33% 3,47% Aantal bereikte bedienden Bereik bedienden in % 1,93% 10,52% 32,33% 41,18% 18,64% Na afloop van de enquête dekken de gegevens 3,47% van de bedrijven en 18,64% van de bedienden. We beschouwen de steekproef als representatief. We bereikten ongeveer één vijfde van het aantal bedienden uit de sector.

11 c) Op basis van de regio Tabel 6 Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens regio Regio Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Aantal ondernemingen Bereik ondernemingen in % 50,6% 2,48% 3,26% 3,47% Aantal bedienden Bereik bedienden in % 20,86% 4,15% 20,36% 18,64% BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN 7

12 Bediendeberoepen 3

13 3.1. Beschrijving van de organogrammen in functie van de ondernemingsgrootte In de enquête wordt aan de bedrijven een type-organogram voorgelegd, met de vraag in welke mate dit ook toepasbaar en herkenbaar is voor hun bedrijf. Een typeorganogram is een organogram dat overeenstemt met een typische configuratie van een onderneming in een sector en dat verschilt naargelang de groottecategorie van het bedrijf. De meerderheid van deze ondernemingen moet zich herkennen in dit type-organogram. In het organogram worden alle beroepen per afdeling weergegeven met hun hiërarchische verbanden. Daartoe moeten de ondernemingen een evaluatie maken van het type-organogram op een schaal van 1 tot 5 (helemaal niet akkoord tot helemaal akkoord). De globale evaluatie van het organogram bedraagt 3,57 (gemiddelde van 35 evaluaties gemaakt door de ondervraagde ondernemingen). Naast deze eerste evaluatie, moeten de bedrijven het organogram valideren en waar nodig aanvullen. Op basis van de organogrammen die werden aangevuld door de ondernemingen kon de volgende tabel worden opgesteld, met de sectorspecifieke beroepen 7 ingedeeld per operationele afdeling. Onder operationele afdelingen verstaat men de afdelingen die instaan voor de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die hiervan deel uitmaken staan in voor de basiswerkzaamheden die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Deze afdelingen genereren het zakencijfer en de winst van de onderneming. BEDIENDEBEROEPEN 9 Tabel 7 Hiertegenover staan de transversale beroepen en de ondersteunende afdelingen. De transversale beroepen zijn beroepen die in een groot deel van de sectoren min of meer dezelfde taken en invulling hebben. Deze beroepen komen meestal voor in ondersteunende afdelingen. De transversale beroepen komen niet aan bod in dit document omdat er over deze beroepen een aparte bundel «transversale bediendeberoepen» verkrijgbaar is bij Cevora. Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN 1 TOT 9 10 TOT TOT EN + PRODUCTONTWIKKELING Brand- en productmanager x x x x Contracten agent x x Traffic manager x Incentives/specials tours agent x x Productontwikkelaar x x x x Marktonderzoeker x 7 Zie punt 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen.

14 Tabel 7 Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte (vervolg) BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN 1 TOT 9 10 TOT TOT EN + ONTHAAL EN INFORMATIE Hostess x x x Balie-en informatiebediende x x x x ANIMATIE EN BEGELEIDING Begeleidend en animatie personeel x x x x COMMERCIEEL Agentschapsverantwoordelijke x x x x Reisagent x x x x Agent zakenreizen x x x Commercieel bediende x x Bediende ticketing x x Reservatiebediende x x x x Kwaliteitscontroleur Opmerkingen: 1. De type-organogrammen die alle beroepen van bedienden in deze sector bevatten (per operationele en per ondersteunende afdeling), vindt u in de bijlagen. Deze type-organogrammen zijn het resultaat van de samenvatting van alle gegevens die werden doorgestuurd door de ondernemingen. 2. Op de type-organogrammen zijn alle beroepen opgenomen die men in bedrijven uit de toeristische sector kan terugvinden, ongeacht de subsector (reisbureaus, touroperators, toeristische informatiediensten of vermaakbedrijven). Wanneer één van deze vier subsectoren in het bedrijf ontbreekt, bestaat een grote kans dat de hiermee verbonden beroepen niet worden opgenomen in het uiteindelijke organogram. 3. Ondanks het feit dat geen enkel bedrijf uit de subsector van de «toeristische informatiediensten» aan het onderzoek heeft deelgenomen, zijn toch enkele beroepen specifiek voor deze subsector weerhouden in de gerapporteerde organogrammen. Dit komt doordat de beroepen van productontwikkelaar en balie- en informatiebediende ook kunnen voorkomen in de bedrijven uit de subsector van de vermaakbedrijven. x BEDIENDEBEROEPEN 10

15 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen A. PRODUCTONTWIKKELING Deze afdeling is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van producten (zoals reizen, eendagstrippen, tentoonstellingen, animatie, etc.) Brand- en product manager : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij onderzoekt de markt op de bestemmingen, volgt trends op, bepaalt het productaanbod en de productsamenstelling, bepaalt de prijszetting, bepaalt de inhoud van de brochures. Andere benamingen : reisorganisator, productmanager, product specialist. Contracten agent : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij sluit contracten af op basis van de beslissingen van de brand- en product manager. Hij/zij onderhandelt de beste voorwaarden en test het product voor dat het op de markt komt. Andere benamingen : contracting manager, purchasing manager. Traffic manager : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij kan beschouwd worden als een soort van contracten agent, maar gespecialiseerd in het organiseren van het vervoer. BEDIENDEBEROEPEN Incentives/special tours agent : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator, hij/zij stelt pakketten samen op vraag en op maat van specifieke klanten. Productontwikkelaar : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij ontwikkelt nieuwe toeristische of recreatieve producten en stimuleert de toeristische ontwikkeling. Andere benaming : product manager Marktonderzoeker : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij verzamelt statistische informatie met betrekking tot het toerisme in eigen land/regio en analyseert deze. Evalueert het toeristisch gedrag en het aanbod van toeristische mogelijkheden. Andere benamingen : informatiemedewerker, documentalist. 11 B. ONTHAAL EN INFORMATIE Deze afdeling zorgt voor het onthaal van toeschouwers en/of toeristen tijdens het evenement. Zij verstrekt informatie over de tentoonstelling, de uitstap, of de bezoeken in een streek of op een specifieke lokatie. Hostess : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij ontvangt de klanten op de luchthaven en/of op de plaats van bestemming, geeft informatie en verkoopt excursies. Andere benamingen : reisbegeleider, onthaalbediende, luchthavenhostess.

16 Balie- en informatiebediende : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij ontvangt klanten in het kantoor of op evenementen en geeft schriftelijke of mondelinge informatie. Hij/zij geeft informatie rond toeristische gebeurtenissen en kan ook zorgen voor het verkoop van gidsen en ingangskaarten, voor het controle van tickets en voor de check-in. Hij/zij neemt ook het bijhorende administratief werk op zich. Andere benamingen : informatiebediende, hostess, check-in bediende, onthaalbediende, toeristisch informatrice. C. BEGELEIDING EN ANIMATIE Deze afdeling is verantwoordelijk voor de begeleiding van een groep toeristen of bezoekers tijdens een reis, een uitstap, het bezoek van een tentoonstelling, van een sportcentrum, etc. Deze beroepsgroep kan naargelang de activiteit een fel uiteenlopend takenpakket hebben, maar hier is gekozen voor de generieke term van «begeleider». Hieronder vallen onder meer reisbegeleiders, toeristische gidsen, animatoren, monitoren, trainers, zwemleraars, surveillanten of vestiairebewakers. Hieronder is voor deze specifieke beroepen een meer precieze omschrijving opgenomen. Begeleidend en animatie personeel : zorgt voor de begeleiding, animatie en/of het gidsen van een groep toeristen en/of reizigers gedurende een reis, een bezoek, een uitstap, een animatie of een sportactiviteit. Hij/zij ondersteunt de groep en bewaakt het goede verloop van de activiteiten door de groep voldoende te informeren. Hij/zij kan dit beroep uitoefenen onder een zelfstandig statuut. Reisleider : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij stelt programma s samen, begeleidt toeristen tijdens de reis, is verantwoordelijk voor het goede verloop, vangt problemen op en geeft informatie. Hij/zij haalt de gasten op het vliegveld en brengt ze naar hun hotels. Hij/zij geeft informatie over het land en biedt excursies aan. Kan soms gelijktijdig ook gids zijn. Andere benaming : tour-manager. Gids : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij begeleidt toeristen tijdens rondleidingen of uitstappen en geeft informatie op cultureel en recreatief vlak. Hij/zij begeleidt de groep van toeristen, is verantwoordelijk voor het traject en de timing van de uitstap en uitleg bij bezoeken. Kan soms ook reisleider zijn. BEDIENDEBEROEPEN 12 Animator : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij animeert toeristen tijdens hun verblijf, organiseert animatie- en recreatieveprogramma s. Monitor : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij begeleidt toeristen tijdens sportactiviteiten, (gezondheids)kuren,

17 D. COMMERCIEEL Deze afdeling commercialiseert de toeristische producten bij klanten, door de verkoop van reizen aan klanten (in een reisbureau) of aan reisagentschappen (bij tour-operators). Hi/jzij kan ook verantwoordelijk zijn voor het vastleggen van registraties tijdens de reis, de uitstap of de activiteit (in het geval van een toeristische informatiedienst of een vermaakbedrijf). Hij/zij controleert verder de kwaliteit van de toeristische producten. Agentschapsverantwoordelijke : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij is verantwoordelijk voor de rentabiliteit en de werking van het agentschap. Hij/zij staat in voor de planning, de begeleiding van het personeel, de bewaking van de budgetten en het administratief werk. Hij/zij zorgt dat de objectieven behaald worden en kan soms in contact komen met klanten. Reisagent : werkzaam in een reisagentschap of in bij touroperator. Hij/zij ontvangt de klanten en geeft ze inlichtingen en advies (schriftelijk of mondeling) over reismogelijkheden. Hij/zij verkoop toeristische producten op maat. Hierbij worden door het bedrijf vaak pakketen samengesteld met betrekking tot het transport (vliegtuig, trein, boot, autocar, enz.) en/of accommodaties (verhuur van wagens, reisverzekeringen, hotels, enz.). Hij/zij boekt de reizen via het computerreservatiesysteem. Hij/zij zorgt ook voor het bijhorende administratief werk. In sommige ondernemingen is hij/zij tewerkgesteld in een call center waar verloopt het contact met klanten enkel via de telefoon. Anderen benamingen : reisbemiddelaar, reisbureau medewerker/bediende, travel agent, vakantieadviseur, travel consultant. BEDIENDEBEROEPEN Agent zakenreizen : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij staat in voor het opzoeken en boeken van vervoer, accommodatie e.a. voor zakenreizen. In sommige ondernemingen is hij/zij tewerkgesteld in een call center waar verloopt het contact met klanten enkel via de telefoon. Andere benamingen : ticketing agent, business reisagenten, business travel agent. Commercieel medewerker : werkt het marketingbeleid uit, plant de promotieactiviteiten, legt contacten met het veld. Andere benaming : prospector Bediende ticketing : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij staat in voor het nakijken van tarieven, het opslaan van de gegevens in de pc, het uitschrijven van het dossier. Andere benamingen : ticketing bediende business, bookingsbediende, bediende dataentry/input. 13 Reservatiebediende : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator, is hij/zij de tussenschakel tussen het touroperating bedrijf en de reisagentschappen. Hij/zij verschaft bijkomende informatie over het product, kan beschikbaarheid nagaan. Bij toeristische informatiediensten of bij vermaakbedrijven, behandelt hij/zij de reserveringsaanvragen, maakt offertes op en handelt de reserveringsdossiers af. Andere benamingen : booking and reservation manager, bookingsbediende, administratief medewerker. Kwaliteitscontroleur : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij verricht kwaliteitscontrole en doet klachtenbehandeling. Andere benaming : quality manager.

18 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende afdelingen Onder ondersteunende afdelingen verstaat men de afdelingen die niet rechtstreeks deelnemen aan de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die men hier vindt, hebben een eigen specialisatie, maar voeren geen basiswerkzaamheden uit die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Zij hebben tot doel diensten te verlenen aan de organisatie en de operationele afdelingen te ondersteunen. Voorbeelden van ondersteunende afdelingen zijn: administratie, boekhouding, personeelsdienst, Voor een definitie van de beroepen die deel uitmaken van de ondersteunende afdelingen verwijzen we naar een andere uitgave van de Cevora studiedienst 8. In voorliggend document wordt alleen de inhoud van de taken van de polyvalent bediende beschreven (m.a.w. de standaardinhoud van de taken die gekoppeld zijn aan dit beroep, waaraan dan een aantal specifieke taken voor de activiteitensector worden toegevoegd). Hier moet nog aan toegevoegd worden dat de reisagent, de balie- en informatiebediende en de reservatiebediende in deze sector reeds een aantal sterk administratieve taken hebben, en dat ze vaak ook verantwoordelijk zullen zijn voor de algemene administratieve taken van de onderneming. Dit verklaart waarom de polyvalent bediende relatief zwak vertegenwoordigd is in de kleine toeristische bedrijven. BEDIENDEBEROEPEN 14 Polyvalent bediende: verzekert de taken van een reisagent, een reservatiebediende of een balie- en informatiebediende (afhankelijk van de subsector, zie definitie in dit hoofdstuk) en de dagelijkse administratieve taken van het bedrijf. Hij/zij beantwoordt de telefoon, maakt prijsoffertes en facturen, adviseert klanten, ondersteunt de verkoop, houdt het klassement en gegevensbestanden up-to-date enz. Andere benaming: all round bediende. 8 Cevora studiedienst Transversale bediendeberoepen, februari 2002.

19 Schatting van het aantal bedienden per beroep 4

20 4.1. Extrapolatie van de enquêtegegevens Naast de eerder kwalitatieve gegevens over de voorkomende beroepen en de inhoud ervan, wordt in de enquête ook gevraagd om kwantitatieve gegevens over het aantal tewerkgestelde bedienden per beroep door te geven. Aan de hand van deze gegevens kunnen we, per beroep, het totaal aantal functiehouders in de steekproef bepalen. Aangezien de steekproef representatief is, kunnen de gegevens worden geëxtrapoleerd naar het totaal aantal bedienden in deze sector 9. U vindt deze gegevens terug in de tabel op de volgende pagina s. In de tabel vindt u de volgende gegevens: het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de sector naar ondernemingsgrootte (rubriek sector). het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de steekproef naar ondernemingsgrootte (rubriek steekproef). het percentage van de totale populatie dat bereikt werd door de steekproef en de wegingsfactor die toegepast moet worden (rubriek steekproef). het geëxtrapoleerd aantal bedienden per beroep, per beroepsgroep en per ondernemingsgrootte. Deze aantalen worden verkregen door de gegevens van de steekproef te vermenigvuldigen met de wegingsfactor. Opmerking : de agent zakenreizen komt niet voor bij de bedrijven met 10 tot 49 werknemers. Dit volgt uit het feit dat geen van de bedrijven uit onze steekproef met deze grootte heeft geantwoord dat de functie van de agent voor zakenreizen bij hen voorkomt. Vermoedelijk resulteert dit in een ondervertegenwoordiging van dit beroep in de sector. SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 16 9 Deze gegevens zijn berekend voor heel België maar kunnen ook worden berekend per regio en per omvang van de onderneming.

21 Tabel 8 Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte Bedrijfsgrootte Toerisme Totaal n % Sector Bedrijven Bedienden Steekproef Bedrijven Bedienden % van de totale bevolking 1,93% 10,52% 38,45% 18,64% Wegingsfactor 51,81 9,51 2,60 5,37 Aantal beroepsbeoefenaars (extrapolatie) - Algemeen directeur ,8 - Adjunct directeur ,2 Totaal algemene directie personeel ,0 - Directiesecretaresse ,9 - Afdelingssecretaresse ,5 - Receptioniste-telefoniste ,2 - Polyvalent bediende ,2 - Administratief bediende ,5 Totaal administratief personeel ,4 - Administratief en financieel directeur ,1 - Financieel directeur ,4 - Hoofdboekhouder ,3 - Boekhouder ,5 - Boekhoudkundig bediende ,0 - Beheerscontroleur ,1 Totaal boekhoudkundig personeel ,5 - Human resources directeur ,2 - Opleidingsverantwoordelijke ,0 - Verantwoordelijke selectie en rekrutering ,1 - Verantwoordelijke loon- en personeelsadministratie ,1 - Medewerker personeelszaken ,5 Totaal human resources personeel ,9 - Informaticadirecteur ,1 - Bedrijfsinformaticus ,3 - Analist-programeur ,0 - Netwerkbeheerder ,2 - Pc technicus ,1 - Databasebeheerder ,0 - Webmaster ,1 - Helpdesk medewerker ,3 Totaal informatica personeel ,1 - Marketingverantwoordelijke ,3 - Marketingmedewerker ,2 - Magazijnmedewerker ,1 - Verantwoordelijke communicatie ,0 - Verantwoordelijke kwaliteit & veiligheid ,1 - Facility manager ,0 Totaal ondersteunend personeel ,8 TOTAAL TRANSVERSALE BEROEPEN ,7 SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 17

22 Tabel 8 Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte (vervolg) Bedrijfsgrootte Toerisme Totaal n % - Brand-en product manager Contracten agent Traffic manager Incentives/specials tours agent Productontwikkelaar Marktonderzoeker Totaal toeristische product ontwikkeling personeel Hostess Balie- en informatiebediende Totaal onthaal en informatie personeel Begeleidend en animatie personeel Totaal animatie en begeleiding personeel Agentschapverantwoordelijke Reisagent Agent zakenreizen Commercieel bediende Bediende ticketing Reservatiebediende Kwaliteitscontroleur Kassier Sales manager Commercieel directeur Account manager Total commercieel personeel Horeca bediende Operations manager Bediende groep diensten Aquarist Koerier Technicus Diverse functies Total andere operationeel personeel TOTAAL SPECIFIEKE BEROEPEN TOTAAL SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 18

23 Uit deze tabel, kan men de top 5 van meest voorkomende beroepen in de toeristische sector afleiden, m.a.w. de bediendeberoepen die de meeste beroepsbeoefenaars tellen na de extrapolatie. Bovenaan in het klassement, vindt men : reisagent (38,3%), agent zakenreizen (13,6%), agentschapsverantwoordelijke (6%), algemeen directeur (4,8%), boekhouder (3,5%). Als men dezelfde oefening doet maar dan enkel voor de tranversale beroepen, dan bekomt men de volgende top 5 : algemeen directeur (4,8%), boekhouder (3,5%), polyvalent bediende (3,2%), boekhoudkundig bediende (2%), afdelingssecretaresse (1,5%). SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP 19

24 5 Vacatures

25 5.1. Analyse van de vacante betrekkingen In de vragenlijst werden de ondernemingen ook gevraagd om per beroep aan te geven hoeveel vacatures de laatste zes maanden openstonden, en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen. Dankzij deze gegevens beschikken we over een overzicht van de vacante betrekkingen binnen de sector en van de beroepen die het meest worden gevraagd door de ondernemingen. De gemiddelde moeilijkheidsgraad wordt berekend op basis van de scores van de ondernemingen die deze vacante betrekkingen moesten invullen. Het is moeilijk om, op basis van een steekproef van 39 ondernemingen, een volledige prognose te maken van de vacatures en knelpuntenberoepen in deze sector, maar deze gegevens geven toch al enkele aanwijzingen. Het klassement van de meest gevraagde beroepen in de sector wordt opgesteld aan de hand van drie criteria: het aantal ondernemingen waarin een betrekking vacant is in een bepaald beroep, het aantal vacante betrekkingen voor dit beroep en de gemiddelde moeilijkheidsgraad die wordt geraamd door de ondernemingen die deze betrekking moesten invullen. Voor elk van deze criteria wordt een score tussen 7 en 12 toegekend wanneer de waarde voor dit criterium hoger ligt dan het gemiddelde en tussen 1 en 6 wanneer deze waarde lager ligt dan het gemiddelde. De intervallen tussen 1 en 6 zijn gelijkwaardig en zijn gelijk aan het verschil tussen de minimumwaarde die werd bereikt voor dit criterium en het gemiddelde gedeeld door 6. Een gelijkaardige redenering wordt toegepast voor de scores tussen 7 en 12, maar hier wordt het verschil gemaakt tussen de maximumwaarde voor dit criterium en het gemiddelde. Het eindklassement verkrijgt men door het gemiddelde van deze drie scores te rangschikken in dalende volgorde. De beroepen met een waarde van 7 of meer in het klassement (of meer dan het gemiddelde 10 ) beschouwen we als knelpuntberoepen. Volgens deze redenering, worden 3 beroepen door de bedrijven als knelpunt naar voor geschoven : de agent zakenreizen, de boekhouder, en de reisagent. De beroepen van de agent zakenreizen en de reisagent zijn heel specifiek voor deze sector. Hun beroepsinhoud ligt dicht bij elkaar, en het verschil tussen beide ligt voornamelijk in de benadering van de klanten, en het type klanten waar zij mee te maken krijgen. De agent zakenreizen staat hoog in dit klassement doordat er voor deze functie veel vacatures openstonden in twee bedrijven uit onze steekproef van bedrijven. De boekhouder daarentegenwordt in iedere sector als knelpunt beschouwd. Vacatures voor deze beroepen komen in meerdere ondernemingen voor. VACATURES In de tabel vindt men deze knelpuntberoepen boven de lege lijn in donker grijs.

26 Tabel 9 Aantal vacatures per beroep en moeilijkheidsgraad om deze vacatures in te vullen Vacatures per beroep Aantal betrokken bedrijven Aantal vacatures Gemidd. moeilijkheidsgraad Gemidd. score # Tot % Score 1 # (1) Score 2 Gemidd. Score 3 klassement - Agent zakenreizen ,13% , ,00 7 8,67 - Boekhouder ,69% 8 6 2,00 4 3, ,00 - Reisagent ,08% ,11 5 2,68 6 7,67 - Animator ,13% 7 3 1,50 2 3, ,67 - Balie- en informatiebediende ,13% 7 2 1,00 1 3, ,00 - Agentschapsverantwoordelijke ,56% 1 2 2,00 4 4, ,67 - Receptioniste-telefoniste ,69% 8 3 1,00 1 2,67 6 5,00 - Polyvalent bediende ,13% 7 3 1,50 2 2,67 6 5,00 - Hostess ,13% 7 2 1,00 1 3,00 7 5,00 - Medewerker personeelszaken ,13% 7 2 1,00 1 2,50 5 4,33 - Administratief bediende ,56% 1 3 3,00 7 2,00 4 4,00 - Helpdesk medewerker ,56% 1 2 2,00 4 3,00 7 4,00 - Afdelingssecretaresse ,56% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Boekhoudkundig bediende ,56% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Traffic manager ,56% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Marktonderzoeker ,56% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Bediende ticketing ,56% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Reservatiebediende ,56% 1 1 1,00 1 3,00 7 3,00 - Kassier ,56% 1 2 2,00 4 2,00 4 3,00 - Human resources director ,56% 1 1 1,00 1 2,00 4 2,00 - Sales manager ,56% 1 2 2,00 4 1,00 1 2,00 - Marketingmedewerker ,56% 1 1 1,00 1 1,00 1 1,00 - Product manager ,56% 1 1 1,00 1 1,00 1 1,00 Totaal ,57% 107 2,61 2,88 (1) Verkregen door het aantal vacatures te delen door het aantal betrokken bedrijven 22 VACATURES

27 6 Kernberoepen

28 6.1. De kernberoepen van de sector Cevora wenst ook via de oefening van de beroepenstructuur, de kernberoepen van iedere bestudeerde sector te bepalen. Deze informatie kan gebruikt worden door het onderwijs of eventueel andere vormingsactoren, om studierichtingen aan de bedrijfswereld aan te passen. De opleidingssector zoekt actief naar informatie over de arbeidsmarkt, over de sectoren en over beroepen die in de sectoren voorkomen om de overgang school-arbeidsmarkt te vergemakkelijken. Sectorinformatie is dus van belang voor het onderwijs. De kernberoepen van een bepaalde sector zijn die beroepen die behoren tot de kernactiviteit van de betreffende sector. Deze kernactiviteiten dragen rechtstreeks bij tot verkoop, winst en omzet en vereisten specifieke competenties. Kernberoepen zijn dus duidelijk verweven met het specifiek karakter en de doelstelling of bestaansreden van de sector. Als we al de beroepen die door de bedrijven vermeld werden ordenen naar belang komen we tot het volgende beeld van de sector : PRODUCTONTWIKKELING ONTHAAL EN INFORMATIE ANIMATIE EN BEGELEIDING COMMERCIEEL Productontwikkeling Brand- en productmanager Contract agent Incentives/specials tours agent Traffic manager Productontwikkelaar Marktonderzoeker Balie- en informatiebediende Hostess Reisleider Gids Animator Monitor Reisagent Commercieel medewerker Agent zakenreizen Bediende ticketing Reservatiebediende Kwaliteitscontroleur DE KERNBEROEPEN VAN DE SECTOR 24 Brand- en product manager : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij onderzoekt de markt op de bestemmingen, volgt trends op, bepaalt het productaanbod en de productsamenstelling, bepaalt de prijszetting, bepaalt de inhoud van de brochures. Andere benamingen : reisorganisator, productmanager, product specialist. Contracten agent : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij sluit contracten af op basis van de beslissingen van de brand- en product manager. Hij/zij onderhandelt de beste voorwaarden en test het product voor dat het op de markt komt. Andere benamingen : contracting manager, purchasing manager.

29 Traffic manager : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij kan beschouwd worden als een soort van contracten agent, maar gespecialiseerd in het organiseren van het vervoer. Incentives/special tours agent : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator, hij/zij stelt pakketten samen op vraag en op maat van specifieke klanten. Productontwikkelaar : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij ontwikkelt nieuwe toeristische of recreatieve producten en stimuleert de toeristische ontwikkeling. Andere benaming : product manager Marktonderzoeker : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij verzamelt statistische informatie met betrekking tot het toerisme in eigen land/regio en analyseert deze. Evalueert het toeristisch gedrag en het aanbod van toeristische mogelijkheden. Andere benamingen : informatiemedewerker, documentalist Onthaal en informatie Hostess : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij ontvangt de klanten op de luchthaven en/of op de plaats van bestemming, geeft informatie en verkoopt excursies. Andere benamingen : reisbegeleider, onthaalbediende, luchthavenhostess. DE KERNBEROEPEN VAN DE SECTOR 25 Balie- en informatiebediende : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij ontvangt klanten in het kantoor of op evenementen en geeft schriftelijke of mondelinge informatie. Hij/zij geeft informatie rond toeristische gebeurtenissen en kan ook zorgen voor het verkoop van gidsen en ingangskaarten, voor het controle van tickets en voor de check-in. Hij/zij neemt ook het bijhorende administratief werk op zich. Andere benamingen : informatiebediende, hostess, check-in bediende, onthaalbediende, toeristisch informatrice Animatie en begeleiding Reisleider : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij stelt programma s samen, begeleidt toeristen tijdens de reis, is verantwoordelijk voor het goede verloop, vangt problemen op en geeft informatie. Hij/zij haalt de gasten op het vliegveld en brengt ze naar hun hotels. Hij/zij geeft informatie over het land en biedt excursies aan. Kan soms gelijktijdig ook gids zijn. Andere benaming : tour-manager. Gids : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij begeleidt toeristen tijdens rondleidingen of uitstappen en geeft informatie op cultureel en recreatief vlak. Hij/zij begeleidt de groep van toeristen, is verantwoordelijk voor het traject en de timing van de uitstap en uitleg bij bezoeken. Kan soms ook reisleider zijn.

30 Animator : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij animeert toeristen tijdens hun verblijf, organiseert animatie- en recreatieveprogramma s. Monitor : werkzaam in een toeristische informatiedienst of in een vermaakbedrijf. Hij/zij begeleidt toeristen tijdens sportactiviteiten, (gezondheids)kuren, Commercieel Reisagent : werkzaam in een reisagentschap of in bij touroperator. Hij/zij ontvangt de klanten en geeft ze inlichtingen en advies (schriftelijk of mondeling) over reismogelijkheden. Hij/zij verkoop toeristische producten op maat. Hierbij worden door het bedrijf vaak pakketen samengesteld met betrekking tot het transport (vliegtuig, trein, boot, autocar, enz.) en/of accommodaties (verhuur van wagens, reisverzekeringen, hotels, enz.). Hij/zij boekt de reizen via het computerreservatiesysteem. Hij/zij zorgt ook voor het bijhorende administratief werk. In sommige ondernemingen is hij/zij tewerkgesteld in een call center waar verloopt het contact met klanten enkel via de telefoon. Anderen benamingen : reisbemiddelaar, reisbureau medewerker/bediende, travel agent, vakantieadviseur, travel consultant. Agent zakenreizen : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij staat in voor het opzoeken en boeken van vervoer, accommodatie e.a. voor zakenreizen. In sommige ondernemingen is hij/zij tewerkgesteld in een call center waar verloopt het contact met klanten enkel via de telefoon. Andere benamingen : ticketing agent, business reisagenten, business travel agent. Commercieel medewerker : werkt het marketingbeleid uit, plant de promotieactiviteiten, legt contacten met het veld. Andere benaming : prospector Bediende ticketing : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij staat in voor het nakijken van tarieven, het opslaan van de gegevens in de pc, het uitschrijven van het dossier. Andere benamingen : ticketing bediende business, bookingsbediende, bediende dataentry/input. DE KERNBEROEPEN VAN DE SECTOR 26 Reservatiebediende : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator, is hij/zij de tussenschakel tussen het touroperating bedrijf en de reisagentschappen. Hij/zij verschaft bijkomende informatie over het product, kan beschikbaarheid nagaan. Bij toeristische informatiediensten of bij vermaakbedrijven, behandelt hij/zij de reserveringsaanvragen, maakt offertes op en handelt de reserveringsdossiers af. Andere benamingen : booking and reservation manager, bookingsbediende, administratief medewerker. Kwaliteitscontroleur : werkzaam in een reisagentschap of bij een touroperator. Hij/zij verricht kwaliteitscontrole en doet klachtenbehandeling. Andere benaming : quality manager.

31 Bijlagen

32 Bijlage A Bronnen Bedrijfsorganogrammen en bedrijfswebsites Vacatures van de sector Beroepenwoordenboek, Vormingscentrum PMS-centra gemeenschaponderwijs Répertoire des métiers du CIDJ, centre d information et de documentation jeunesse : Dictionnaire septembre des métiers et des professions, le monde du travail de A à Z, SERV, Toerisme : beroepenstructuur, in samenwerking met de vertegenwoordigers van de toeristishe sector, mei Ministère de l emploi et de la solidarité de France, dossier sur les agences de voyages. Le SIEP magasine, professions touristiques : Cadres online : chef de produit, à la croisée des chemins touristiques. APEC, le site portail de l emploi des cadres : professions touristiques. ONISEP, les professions touristiques, Observatoire bruxellois du marché du travail et des qualifications : le tourisme en région Bruxelles-Capitale : un secteur porteur de croissance et d emplois?, mars ANPE, répertoire opérationnel des métiers et des emplois (ROME). Fiches 12241, et BIJLAGEN 28

33 Bijlage B Type-organogrammen van bedrijven uit de toeristische sector volgens bedrijfsgrootte Schema 1 Type-organogram van een bedrijf met 1 tot 9 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur ADMINISTRATIE - Polyvalent bediende PRODUCTONTWIKKELING ONTHAAL EN INFORMATIE ANIMATIE EN BEGELEIDING COMMERCIEEL - Agentschapsverantwoordelijke - Brand- en productmanager / productontwikkelaar - Balie- en informatiebediende - Begeleidend en/of animatie personeel - Reisagent (reisleider, gids, animator, monitor, - Reservatiebediende redder, bewaker, enz.) 29 BIJLAGEN

34 Schema 2 Type-organogram van een bedrijf met 10 tot 49 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur FINANCIËN EN BOEKHOUDING ADMINISTRATIE - Boekhouder - Directiesecretaresse - Receptionist-telefonist PRODUCTONTWIKKELING ONTHAAL EN INFORMATIE ANIMATIE EN BEGELEIDING COMMERCIEEL - Agentschapsverantwoordelijke - Brand- en productmanager / productontwikkelaar - Balie- en informatiebediende - Begeleidend en/of animatie personeel - Reisagent - Hostess (reisleider, gids, animator, monitor, redder, bewaker, enz.) - Commercieel medewerker - Agent zakenreizen - Reservatiebediende 30 BIJLAGEN

35 Schema 3 Type-organogram van een bedrijf met 50 tot 99 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur - Adjunct-directeur HUMAN RESOURCES ADMINISTRATIE - Human resources directeur - Directiesecretaresse - Medewerker personeelszaken - (Afdelings-)secretaresse - Receptionist-telefonist - Administratief bediende INFORMATICA FINANCIËN EN BOEKHOUDING - Informaticadirecteur - Financieel directeur - Netwerkbeheerder - Hoofdboekhouder - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende PRODUCTONTWIKKELING ONTHAAL EN INFORMATIE ANIMATIE EN BEGELEIDING COMMERCIEEL - Agentschapsverantwoordelijke - Brand- en productmanager / - Balie- en informatiebediende - Begeleidend en/of animatie personeel - Reisagent productontwikkelaar - Hostess (reisleider, gids, animator, monitor, - Commercieel medewerker - Incentives/special tours agent redder, bewaker, enz.) - Agent zakenreizen - Traffic manager - Bediende ticketing - Reservatiebediende 31 BIJLAGEN

36 Schema 4 Type-organogram van een bedrijf met 100 werknemers of meer DIRECTIE - Algemeen directeur - Adjunct-directeur HUMAN RESOURCES ADMINISTRATIE - Human resources directeur - Directiesecretaresse - Opleidingsverantwoordelijke - (Afdelings-)secretaresse - Verantwoordelijke selectie en rekrutering - Secretariaatsmedewerker - Medewerker personeelszaken - Verantwoordelijke loon- en - Administratief bediende - Receptionist-telefonist personeelsadministratie FINANCIËN EN BOEKHOUDING DIVERSE - Financieel directeur Kwaliteit & veiligheidsdienst - Hoofdboekhouder - Verantwoordelijke kwaliteit-veiligheid - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende - Beheerscontroleur Communicatie - Verantwoordelijke communicatie Gebouwen INFORMATICA - Facility manager - Informaticadirecteur - Analist-programmeur - Webmaster - Netwerkbeheerder - Databasebeheerder - Pc-technicus 32 BIJLAGEN

37 PRODUCTONTWIKKELING ONTHAAL EN INFORMATIE ANIMATIE EN BEGELEIDING COMMERCIEEL - Agentschapsverantwoordelijke - Brand- en productmanager - Balie- en informatiebediende - Begeleidend en/of animatie personeel - Reisagent - Contracten agent - Hostess (reisleider, gids, animator, monitor, - Commercieel medewerker - Incentives/special tours agent redder, bewaker, enz.) - Agent zakenreizen - Traffic manager - Bediende ticketing - Productontwikkelaar - Reservatiebediende - Marktonderzoeker - Kwaliteitscontroleur 33 BIJLAGEN

38 Bijlage C Organogram van de kernberoepen van de sector PRODUCTONTWIKKELING ONTHAAL EN INFORMATIE ANIMATIE EN BEGELEIDING COMMERCIEEL - Brand- en productmanager - Balie- en informatiebediende - Reisleider - Reisagent - Contracten agent - Hostess - Monitor - Commercieel medewerker - Incentives/special tours agent - Gids - Agent zakenreizen - Traffic manager - Animator - Bediende ticketing - Productontwikkelaar - Reservatiebediende - Marktonderzoeker - Kwaliteitscontroleur 34 BIJLAGEN

39 Bijlage D Steekproeftrekking voor de toeristische sector Tabel D.1 Steekproeftrekking voor gans België BELGIE Toerisme Grootte Regio Totaal Brussel Wallonië Vlaanderen Totaal Bedrijven populatie Bedienden populatie Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf Aantal verzendingen Steekproef bedrijven te bereiken % tegenover de bedrijven populatie 2.87% 17.83% 21.43% 25.00% 5.43% 8.44% 8.26% 3.26% 5.43% Steekproef bedienden % tegenover de bedienden populatie 3.08% 17.68% 20.67% 21.16% 14.26% 20.25% 21.31% 9.88% 14.26% Bereik bedrijven Bereik bedrijven in % 1.49% 10.83% 28.57% 33.33% 3.47% 5.06% 2.48% 3.26% 3.47% Bereik bedienden Bereik bedienden in % 1.93% 10.52% 32.33% 41.18% 18.64% 20.86% 4.15% 20.36% 18.64% Pop. Te bereiken Respons Populatie bedrijven : totaal aantal bedrijven voor de overeenkomende grootte of regio. Populatie bedienden : totaal aantal bedienden voor de overeenkomende grootte of regio Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf : het totaal aantal bedienden gedeeld door het totaal aantal bedrijven voor de overeenkomende grootte of regio. Aantal verzendingen : totaal aantal verzonden enquêteformulieren. Te bereiken steekproef van bedrijven : aantal te bereiken bedrijven per grootte en per regio om een representatieve steekproef te verkrijgen. % tegenover de populatie : verhouding tussen het aantal bedrijven in de steekproef en de volledige populatie. Steekproef bedienden : vermenigvuldiging van het gemiddeld aantal bedienden per bedrijf met het aantal bedrijven in de steekproef. % tegenover de bedienden populatie : verhouding tussen het aantal bedienden in de steekproef en in de volledige populatie. Bereik bedrijven : aantal bedrijven gedekt door de enquête. Bereik bedrijven in % : verhouding tussen het aantal bereikte bedrijven en de volledige populatie. Bereik bedienden : aantal bedienden gedekt door de enquête. Bereik bedienden in % : verhouding tussen het aantal bereikte bedienden en de volledige populatie. Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ van het eerste kwartaal van 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds. 35 BIJLAGEN