training: Begeleiden van cliënten bij ADL voor PWJ

Transcriptie

1 training: Begeleiden van cliënten bij ADL voor PWJ

2 >Inhoud > Over deze training 3 > Zorgen voor jezelf 6 > Zorgen voor een ander: uitgangspunten 9 > ADL en handelingsschema s 15 > Gezond gedrag 24 > Kinderziekten 26 > Enkele ziekten 29 > Eerste hulp verlenen aan kinderen en jongeren 32 > Theoriebron 1: Zorgen voor jezelf 39 > Theoriebron 2: ADL-lijsten en protocollen 42 > Theoriebron 3: Lichaamsverzorging 46 > Theoriebron 4: Kinderziekten 50 > Theoriebron 5: Astma, aids en soa 56 > Theoriebron 6: Eerste hulp aan kinderen en jongeren 60 > Werkmodel: Handen wassen 65 > Werkmodel: Het aantrekken van disposable handschoenen 66 > Beoordeling 67 Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus KB Meppel Tel.: Fax: info@edu-actief.nl Internet: Marcel Martinus en ROC Mondriaan Begeleiden van cliënten bij ADL voor PWJ Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN Copyright 2011 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/tweede oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

3 >Over deze training Als klein kind kun je jezelf nog niet verzorgen. Langzamerhand leer je dat. Lichaamsverzorging is belangrijk voor je lijf zelf maar ook voor je psychisch en sociaal functioneren. De verzorging die iemand zelfstandig elke dag doet of kan doen, wordt wel Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL) genoemd. Kinderen en soms ook jongeren hebben hierbij steun nodig. Soms geheel, soms gedeeltelijk. Er zijn gevallen waarbij jij die zorg in zijn geheel moet overnemen, langdurig of kortdurend. Geheel of gedeeltelijk. Jij zult hierbij ook een voorbeeldfunctie kunnen vervullen. Kinderen en jongeren krijgen te maken met ziekten en ongelukjes. Je leert hoe je eerste hulp kunt verlenen aan kinderen en jongeren. Ook het geven van informatie over chronische ziekten en besmettelijke ziekten behoort tot je mogelijke taken. Je kunt ermee te maken krijgen dat iemand dat heeft, dat iemand ziek is. Tijdens deze training oefen je enkele vaardigheden. Het is van groot belang om deze vaardigheden daar waar nodig verder te oefenen in de praktijksituatie. Denk dan altijd aan de individuele mogelijkheden en onmogelijkheden van de individuele jongere. Doelstellingen Je kunt het belang van een goede lichaamshygiëne voor zowel jezelf als een kind of een jongere in eigen woorden weergeven en dit toepassen. Je kunt het begrip ADL in eigen woorden uitleggen. Je kunt in eigen woorden aangeven hoe vertrouwen en afhankelijkheid ervaren kan worden. Je kunt aangeven hoe jij zelf afhankelijkheid ervaart en deze ervaring gebruiken voor je werk. Je kunt een handelingsschema toepassen. Je kunt in een oefensituatie enkele onderdelen van basiszorg toepassen. Je kunt hygiënische maatregelen nemen om besmetting van een ander en van jezelf te voorkomen. Je kunt veelvoorkomende kinderziekten en de symptomen daarvan in eigen woorden weergeven. Je kunt kenmerken en mogelijke oorzaken van enkele chronische ziekten benoemen. Je kunt voorlichting geven aan jongeren over enkele veelvoorkomende ziekten. Je kunt beschrijven welke soa s veel voorkomen. Je kunt voorlichting geven over soa s en over het voorkomen van besmetting. Je kunt het belang en de specifieke kenmerken weergeven van eerste hulp aan kinderen en jongeren. Je kunt in een oefensituatie eerste hulp verlenen bij enkele veelvoorkomende ongelukken. Je kunt handelen volgens een stappenplan. Je toekomstige collega Naam Leeftijd Medewerkers Werkzaam als Soort werkzaamheden Over de werkomgeving Mart Zweverink Leeftijd 24 jaar. In de hele instelling weken ruim 100 personen. Dit zijn maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, verzorgenden en onder meer pedagogisch medewerkers. Pedagogisch Medewerker Jeugdzorg. Ik begeleid, samen met mijn collega's, kinderen en jongeren die tijdelijk bij ons wonen vanwege omstandigheden waardoor thuis wonen niet mogelijk of niet verstandig is. We hebben vijf afdelingen. Op onze afdeling verblijven voornamelijk jongere cliënten van tien tot achttien jaar. Daarnaast geven we aan enkele jongeren dagbehandeling. Bij ons wordt dit dagbesteding genoemd. Uitgeverij Edu Actief b.v. 3

4 Wat is leuk aan je werk? Wat is minder leuk aan je werk? Belangrijke uitdaging in je werk Grootste blunder Grootste succes Waar werk je onder meer aan? Waar wil je nog aan werken? Ik vind het geweldig om jongeren die vanuit een zeer vervelende situatie komen stapje voor stapje weer te zien functioneren. Ze worden zelfstandiger. Steeds vaker krijgen we te maken met jongeren die verslaafd zijn. Vaak aan alcohol maar ook aan andere middelen. Zelf gameverslaving komt voor. Ik zie het wel als een uitdaging, maar ik word triest als ik zie hoe deze jongeren eraan toe zijn. En van wat vaak de oorzaak is. Ik ben nogal ambitieus en wil graag meer weten, meer kunnen. Ik wil onder andere meer weten over chronische ziekten. Want daar hebben toch best veel jongeren al mee te maken. Ik wil ook graag de hbo-opleiding SPH volgen. Daar vraag je me wat. Ik heb wel eens uitgebreide maatregelen genomen omdat een jongere me verteld had over ernstige zaken. Ik had me beter in de zaken moeten verdiepen want deze jongere had me van alles op de mouw gespeld. Ik heb nog niet zo lang geleden eerste hulp toegepast bij een jongere die een slagaderlijke bloeding had. Dat is gelukkig goed afgelopen. We zijn met de collega's bezig om meer kennis en kunde te krijgen over het begeleiden van jongeren met een drugsverslaving. Omdat ik ook stagiairs begeleid, wil ik een bijscholing daarover volgen. Ook omdat er weer veel veranderd is bij de opleidingen. Beoordeling Tijdens deze training oefen je bijzonder veel. Ook maak je enkele opdrachten. De mate waarin je vooruit bent gegaan, en dus wat je geleerd hebt in de theorie en zeker ook tijdens de vaardigheidslessen, wordt als volgt beoordeeld: actieve deelname aan de lessen goede samenwerking met studiegenoten alle vaardigheden zijn uitgevoerd alle vaardigheden zijn afgetekend door de docent op de aftekenlijst een persoonlijk verslag met daarin: het trainingslogboek de aftekenlijst een verslag van de opdrachten. demonstratie (een beoordeling van vier vaardigheden die allemaal met een voldoende zijn afgerond). Persoonlijk verslag In het persoonlijk verslag houd je bij wat je gedaan hebt en wat je geleerd hebt. Het persoonlijk verslag bestaat uit een trainingslogboek, een aftekenlijst, enkele aparte opdrachten en een STARR-reflectie. Het trainingslogboek bestaat uit een schrift of een snelhechter waarin je notities bewaart. Voor elke opdracht of oefening noteer je antwoorden op de vragen. Na elke oefenfase leg je ook de reflectie vast op papier. Het trainingslogboek werk je op een nette manier uit. Het is aan te raden om er rekening mee te houden dat de totale training Verpleegtechnische vaardigheden bestaat uit drie trainingen. De aftekenlijst bevat alle handelingen die voorkomen tijdens deze training. Als je de vaardigheid voldoende beheerst, in een oefensituatie, dan kan de docent deze vaardigheid aftekenen. Alle vaardigheden moeten afgetekend zijn. 4 Begeleiden van cliënten bij ADL voor PWJ

5 De STARR-reflectie doe je aan het eind van de training. Je kiest, met behulp van je trainingslogboek, een aantal voor jou belangrijke opdrachten en oefeningen uit. Deze opdrachten en oefeningen verwerk je in een STARR. Hieronder staat de opzet van een STARR: Situatie en Taak Omschrijf de situatie en geef daarbij aan welke rol en of taak je had. Actie en Resultaat Omschrijf welke acties en handelingen je op dat moment hebt ondernomen en wat daarvan het resultaat was. Reflectie Beschrijf hoe jij je op dat moment in die situatie voelde. Beschrijf waarom je op deze manier hebt gehandeld. Beschrijf hoe je het de volgende keer anders zou aanpakken. Demonstratie: Verlenen van eerste hulp Deze demonstratie doe je op: Je demonstreert vier vaardigheden die gaan over het verlenen van eerste hulp aan jongeren en/of kinderen. Door middel van loting wordt de keuze van de vaardigheden bepaald. Alles uiteraard in een oefensituatie. Uiteraard kun je niet alles echt uitvoeren. Het is belangrijk dat je dan vertelt wat en hoe je iets zult doen op dat moment. De vaardigheden zijn: eerste hulp bij een snijwond eerste hulp bij een schaafwond eerste hulp bij een kneuzing of een verstuiking eerste hulp bij een verstikking eerste hulp bij brandwonden eerste hulp bij een bloedneus eerste hulp bij twee soorten vergiftiging het aanleggen van een snelverband het aanleggen van een dekverband het aanleggen van een wonddrukverband of drukverband. Taal Taal Taal Taal Neem deze training door en onderstreep de woorden die je niet kent. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe onbekende woorden die je tegenkomt tijdens deze training voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van de training neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel: Woordenlijst op Uitgeverij Edu Actief b.v. 5

6 >Zorgen voor jezelf Als kind ben je zelf ook verzorgd. Daar weet je best nog iets van. Ook verzorg jij je nu waarschijnlijk zelfstandig. Als jezelf goed verzorgt, kun pas ook goed voor een ander zorgen. Om besmetting te voorkomen is en goede lichaamshygiëne van groot belang. Op juiste manier je handen wassen hoort daar zeker bij. Er zijn situaties waarin je tijdens je werk wegwerphandschoenen behoort te dragen. Dit is in het belang van degene die jij verzorgt maar ook in het belang van jezelf. Doelstellingen Je kunt vertellen op welke manier jij zelf zorg ontving toen je nog een kind was. Je kunt in je eigen woorden vertellen wat jij nu anders zou doen met betrekking tot die zorg. Je kunt het belang van een goede lichaamshygiëne vertellen in relatie tot je werk. Je kunt op een juiste manier hygiënisch je handen wassen. Je kunt aangeven in welke situaties het belangrijk is dat jij als hulpverlener handschoenen draagt. Je kunt deze disposable handschoenen gebruiken. 1. Opdracht: Vroeger Weet je nog op welke manier jij verzorgd werd toen je kind was? Beschrijf in het kort enkele herinneringen over je jeugd. Met name over de lichamelijke zorg. Noteer hierbij de volgende punten. Wat zijn je herinneringen over het wassen? Wie hielp je, op welke manier ging dat en wat vond je daarvan? Was je wel eens ziek? Vast wel. Wat weet je daar nog van? Op welke manier heb jij jezelf leren verzorgen? Geef enkele voorbeelden. Kun je je nog herinneren dat je ingeënt werd? Hoe was dat? Wat kun je nog meer beschrijven over je jeugd en de verzorging die je kreeg? Heb je als kind wel eens een ongeluk gehad of in een ziekenhuis gelegen? Wat had je en hoe heb je deze ervaring beleefd? Wat zou jij nu anders doen als je in de schoenen staat van je ouders, opvoeders of anderen waarmee je te maken had? Bespreek deze opdracht na met een medestudent. Wat je niet kwijt wilt, hoef je uiteraard niet te bespreken. Noteer je antwoorden in je trainingslogboek. 2. Opdracht: En nu... Hoe verzorg jij je tegenwoordig? Maak een logboek waarin je gedurende vier dagen precies opschrijft wat jij allemaal doet aan lichaamsverzorging of persoonlijke verzorging. Noteer hierbij de volgende punten. Op welke manier verzorg jij jezelf? Wat doe je eigenlijk precies? Hoe vaak doe je dat? Waarom verzorg jij je op die manier? Waar, op welke plaatsen, doe je aan lichaamsverzorging? Hoe voel je jezelf als je iets doet of juist niet doet? 6 Begeleiden van cliënten bij ADL voor PWJ

7 Op welke momenten doe je iets speciaals? Waarom doe je dat dan? Welke hulpmiddelen gebruik je? Denk hierbij aan verzorgingsproducten, handdoeken en dergelijke Waarin ben je, denk je, anders dan veel anderen, als het gaat om het verzorgen van je eigen lichaam? Op welke manier ben je aan je eigen gewoonten van verzorgen gekomen? Heb je ideeën opgedaan vanuit bijvoorbeeld je gezin, vrienden of vriendinnen, reclames, of op ander manieren? Wat doe je dagelijks en wat doe je enkele keren of een keer per week? Waarom is dat? Welke bijzonderheden zijn er nog meer als het gaat om het verzorgen van je eigen lichaam? Met welke zaken houd je rekening als je dagelijks met kinderen werkt? Noteer je bevindingen in je trainingslogboek. 3. Oefening: Je handen wassen Na elk lichamelijk contact met iemand die hulp nodig heeft, zou je eigenlijk je handen moeten wassen. Dat zal niet altijd gebeuren. Je moet ook geen smetvrees krijgen. Toch moet het echt geregeld wel. Als er een verhoogd risico is op besmetting, zul je zelfs je handen moeten desinfecteren. Dat zal voornamelijk het geval zijn als je daadwerkelijk lichamelijke ondersteuning geeft. Voorbereiding Deze handeling doe je individueel, maar onder controle van een medestudent. Bestudeer de theorie over handen wassen. Zoek als je dat wilt extra informatie op. Zorg voor een goede werkplek en voor schone materialen. Zorg dat je werkplek een geschikte kraan heeft, bij voorkeur een elleboogkraan. Zet de materialen klaar: schone handdoekjes of schone handdoek, pedaalemmer, vloeibare zeep, eventueel een nagelborstel en als je dat wilt handcrème. Theoriebron 1: Jezelf verzorgen Werkmodel: Handen wassen Uitvoering Was je handen zoals hierna beschreven is, op de juiste wijze. Dit volgens schema. Je collega controleert en geeft zo nodig aanwijzingen. Voer de handeling minimaal twee maal op de juiste manier uit. Het gaat om het handen wassen in situaties waarin je te maken kunt hebben met cliënten. Wissel vervolgens van rol: dus nu wast je collega zijn of haar handen en observeer jij. Voer de handeling nogmaals in zijn geheel uit. Desinfecteer desgewenst je handen. Dat kan onder meer met een chloorhexidineoplossing. Uitgeverij Edu Actief b.v. 7

8 Controle Heb je je handen gewassen volgens het werkmodel? Heb je informatie opgezocht? Kun je aangeven waarom het op de juiste wijze wassen van je handen belangrijk is tijdens je werk? Reflectie Noteer wat goed en fout ging. Geef ook aan of dit een ideale situatie was voor het wassen van je handen en wat eventueel beter kan. Noteer je bevindingen in je trainingslogboek. 4. Oefening: Het gebruik van handschoenen Voorbereiding Zoek uit waarom het belangrijk is dat jij tijdens je werk in bepaalde situaties wegwerp (disposable) handschoenen draagt. Beschrijf vijf redenen. Beschrijf in je trainingslogboek zes vaardigheden waarbij jij, als hulpverlener bij kinderen, handschoenen behoort te dragen. Leg materialen klaar: (latex of plastic) handschoenen, pedaalemmer. Let op: sommige mensen zijn allergisch voor latex handschoenen. Handschoenen waar wat poeder in zit, zijn makkelijker aan te trekken. Ook krijg je hierbij minder last van transpiratie. Werkmodel: Het aantrekken van disposable handschoenen Uitvoering Trek de handschoenen aan en vervolgens weer uit zonder de buitenkant van de handschoen aan te raken. Trek de handschoenen binnenstebuiten uit. Oefen dit minimaal twee maal. Je medestudent geeft zo nodig feedback. Gooi de handschoenen weg in een pedaalemmer. Raak de emmer niet met je handen aan. Controle Is het je gelukt om de handschoenen hygiënisch aan en uit te trekken? Beschrijf vijf redenen waarom het belangrijk is dat je regelmatig handschoenen draagt tijdens je werk. Beschrijf zes voorbeelden van vaardigheden waarbij jij handschoenen zult dragen bij het verzorgen van kinderen en jongeren. Reflectie Noteer wat je makkelijk en moeilijk vindt. Noteer, als je die nog hebt, je vragen en bespreek deze met je docent. Noteer je bevindingen en je ervaringen in je trainingslogboek. 8 Begeleiden van cliënten bij ADL voor PWJ

9 >Theoriebron 1: Zorgen voor jezelf In dit onderdeel houden we ons bezig met de zorg die mensen aan hun lichaam besteden of kunnen besteden. Je eigen lichamelijke hygiëne, je wensen en je gewoonten zijn hierbij het uitgangspunt. Ook je eigen veiligheid is belangrijk. Hoe kun je besmetting van jezelf, maar ook van een ander voorkomen. Bij lichaamsverzorging kun je onder andere denken aan het wassen van het lichaam, het wassen en verzorgen van de haren, scheren, nagelverzorging, gebitsverzorging en het aanbrengen van make-up. Uiteraard zijn er meer voorbeelden. Persoonlijke verzorging gaat eigenlijk nog wat verder. Hierbij kun je onder meer denken aan het aankleden en uitkleden, de keuze van de kleren maar ook aan eten en drinken. Persoonlijke verzorging richt zich op de drie onderdelen van de mens: Het lichamelijk functioneren Een goede verzorging is van belang om in leven te blijven, gezond te blijven en er zo goed mogelijk uit te zien. Je kunt het natuurlijk niet omdraaien. Iemand die zich goed verzorgt, kan best ziek worden, maar de kans is kleiner. Het woordje goed is zeer individueel. Wat voor de een goed is, kan voor een ander minder goed zijn. Goed en evenwichtig eten is gezond, te veel of juist te weinig eten kan zeer slecht zijn. Het psychisch functioneren Dit heeft te maken met hoe iemand zich voelt. Als je er verzorgd uitziet, voel je je vaak ook prettig. Je voelt je prettiger als je kleding kunt dragen die bij je past en bij de situatie waarin je je bevindt. Een korte rok kun je wel leuk vinden, maar als het tien graden vriest, is het misschien minder prettig om dat te dragen. Door een lekkere warme douche kan iemand zich prettig voelen. Het sociaal functioneren Iedereen wil er, op zijn eigen manier, graag verzorgd, leuk of gepast uitzien. Een onverzorgd gebit bijvoorbeeld zorgt er vaak voor dat iemand onprettig ruikt, dat is niet leuk voor jezelf, maar ook niet voor bijvoorbeeld een partner. Je zult begrijpen dat deze drie factoren elkaar beïnvloeden. Als het bijvoorbeeld sociaal goed gaat, is iemand eerder geneigd om zich beter te verzorgen en daardoor voelt hij zich nog beter. Andersom kan ook. Iedereen heeft zijn eigen voorkeuren en gewoonten als het gaat om persoonlijke verzorging. In grote lijnen zijn deze voorkeuren en gewoonten te verklaren door: de opvoeding Wat heeft iemand thuis geleerd? Elk gezin heeft zijn eigen gewoonten en mogelijkheden. de cultuur Vaak zijn er verschillen op het gebied van hygiëne en persoonlijke verzorging tussen verschillende landen of culturen. In onze cultuur kan bijna iedereen beschikken over een douche of een bad. de persoonlijke omstandigheden Ieder mens is anders. De een houdt van een lekker geurende zeep terwijl de ander liever een neutrale zeep gebruikt. Trouwens, wat de een lekker vindt, vindt een ander misschien wel vreselijk. Ook persoonlijke aanleg zoals het hebben van een vette of droge huid is bepalend voor de verzorging die nodig is. Als iemand ziek is of een handicap heeft, is vaak een aangepaste verzorging nodig. Uitgeverij Edu Actief b.v. 39

10 economische omstandigheden Niet iedereen heeft geld om elke dag gebruik te maken van een douche of bad, als dat al aanwezig is. Als iemand weinig geld te besteden heeft, kan hij geen dure aftershave betalen. klimaat of seizoen Als het erg warm is, is er andere zorg nodig dan als het koud is. werk en activiteiten Iemand die zware lichamelijke arbeid doet, heeft misschien wel behoefte aan een extra keer douchen. Na een avond sporten is een extra douche toch ook prettig. maatschappelijke processen Hierbij kun je denken aan modetrends. Hygiëne en veiligheid Tijdens het verzorgen van je lichaam zul je rekening houden met hygiëne en veiligheid. Je wilt immers geen infectie oplopen of op een andere manier ziek worden. Om hygiënische redenen zul je geregeld je handen wassen maar ook schone materialen gebruiken en bijvoorbeeld je kleren wassen. Een voorbeeld van veiligheid is dat je voorkomt dat je valt tijdens het douchen. Over een stukje zeep kun je snel uitglijden. Als je iemand anders helpt met zijn of haar persoonlijke verzorging, moet je zo veel mogelijk voorkomen dat de cliënt jou besmet met ziekmakende micro-organismen zoals virussen, schimmels of bacteriën. Maar jij kunt ook een cliënt besmetten, vaak via je handen. Daarnaast is het ook nog mogelijk dat je een besmetting overbrengt van de ene cliënt naar de andere. Dat heet kruisbesmetting. Vaak zul je, zeker tijdens je werk als hulpverlener, je handen moeten wassen. Meestal is wassen met water en zeep voldoende. Gebruik dan wel vloeibare zeep want een stuk zeep is een voedingsbodem voor micro-organismen. Soms moet je je handen desinfecteren met een vloeistof zoals chloorhexidine. Dat doe je als een cliënt, een zorgvrager, een verminderde weerstand heeft, als er een ziekte-uitbraak is van bijvoorbeeld een kinderziekte of als de cliënt extra vatbaar is voor het krijgen van een ziekte. Je moet geregeld je handen goed wassen voor en na lichamelijk contact met een cliënt. Als je werkt met (kleine) kinderen is dat niet altijd mogelijk en ook niet altijd nodig. Maar als je contact hebt gehad met lichaamsproducten als urine, braaksel of ontlasting moet je sowieso je handen goed wassen. Probeer handschoenen te dragen als er kans is op contact met lichaamsproducten. Andere hygiënische maatregelen zijn: draag lang haar in een staart of knotje, draag schone kleding, houd je nagels kort, gebruik zo nodig wegwerpzakdoekjes. Je kunt vast nog meer maatregelen bedenken. In sommige gevallen kan het belangrijk zijn om een schort te dragen over je kleding tijdens het uitvoeren van persoonlijke verzorging van een ander. Dit kan onder andere nodig zijn als je iemand helpt bij het wassen of als je iemand moet verschonen. Dit doe je dan om ook je eigen kleding te beschermen. Ook voorkom je daarmee weer besmetting van jezelf en van een ander. Vaak is het verstandig om wegwerphandschoenen te dragen. Dit doe je als je in contact kunt komen met lichaamsproducten. Vooral contact met bloed, als is het maar een klein beetje, kan erg gevaarlijk zijn. Contact met bloed kan onder andere hepatitis B veroorzaken, dit is een vorm van leverontsteking die erg besmettelijk kan zijn. Tandartsen dragen niet voor niets handschoenen. Zo zul jij ook handschoenen moeten dragen als je bij iemand de tanden verzorgt. Dat moet, en dat is echt heel belangrijk, bij meer vaardigheden. Inenting tegen hepatitis B is in de gezondheidszorg tegenwoordig normaal. In veel instellingen worden al handschoenen gedragen bij het verschonen van een cliënt. Zelfs al tijdens het wassen van een ander! Er zijn echter meer ziekten die je kunt oplopen tijden het uitoefenen van je beroep. 40 Begeleiden van cliënten bij ADL voor PWJ

11 Als je wegwerphandschoenen gebruikt, is het aan te raden om goede handschoenen te kiezen die goed passen en waarmee je makkelijk kunt werken. Raak de buitenkant van de handschoen na gebruik niet aan en trek ze binnenstebuiten. Gooi ze direct weg in een pedaalemmer. Uitgeverij Edu Actief b.v. 41

12 >Werkmodel: Handen wassen Hulpmiddelen: Kraan, zeep, bij voorkeur vloeibaar nagelborstel handdoekjes pedaalemmer handcrème. Voorbereiding Handeling Zorg dat je korte nagels hebt en doe je polssieraden en handsieraden af. Zorg voor de juiste werkplek en leg de nodige materialen klaar: zeep, bij voorkeur zeep uit een zeepautomaat, dispenser papieren handdoekjes of een schone handdoek pedaalemmer zo nodig handcrème, zo nodig een nagelborstel Rol zo nodig je mouwen op. Toelichting Onder en op sieraden kunnen micro-organismen zich nestelen. Vaak wordt een gladde ring wel toegestaan. Vloeibare zeep is hygiënischer. Crème gebruik je desgewenst na de handeling. Hygiëne. Uitvoering Handeling Open de kraan en zorg voor lauwwarm water. Hou je polsen lager dan je ellebogen en maak de polsen en handen nat. Was eerst je polsen en dan je handen Aandachtspunten hierbij zijn: de rug van je hand, de knokkels, de vingers en de ruimtes tussen de vingers, en ook de nagels. Spoel je onderarmen, polsen en handen goed af. Doe de kraan dicht. Schud eerst het water af en droog je handen. Gooi papieren handdoekjes weg. Breng zo nodig crème aan. Als je echt vuile handen hebt, moet je deze handeling herhalen. Toelichting Een kraan met elleboogbediening is nog hygiënischer. Bij een kraan met handbediening kun je een papieren handdoekje gebruiken. Voorkom dat je de wasbak aanraakt. Doe dit minimaal 15 seconden. Houd tijdens het wassen je handen niet onder het water (handen nat maken en afspoelen doe je dus onder de kraan). Begin bij de onderarm of de polsen. Met de elleboog of met een handdoekje, vanwege de hygiëne. Vanaf de vingers in de richting van de polsen Met papieren handdoekjes of schone handdoek. Er zijn ook drogers waaruit hete lucht geblazen wordt. Pedaalemmer niet aanraken met je handen. Alleen na de handeling, anders heb je te vette handen. Zie nazorg. Nazorg Handeling Begin zo snel mogelijk met je handeling Toelichting Als je nu weer van alles gaat aanraken, heeft het wassen weinig zin gehad Uitgeverij Edu Actief b.v. 65

13 >Beoordeling Naam deelnemer: Namen groepsgenoten: Groep: Docent: Blok/periode: Onderwerp: Onderdeel Criteria Voldoende Onvoldoende Actieve deelname Persoonlijk verslag Lijst vaardigheden De student was voldoende aanwezig. De student leverde een voldoende bijdrage binnen zijn groepjes. De student leverde een actieve bijdrage tijdens de les. De student gaf blijk van voldoende theoretische achtergrond. is goed bijgehouden is netjes en verzorgd. Alle vaardigheden zijn uitgevoerd Demonstratie Taalgebruik Demonstratie van de vaardigheid: is op tijd uitgevoerd essentiële onderdelen zijn voldoende (zie scorelijst) score is voldoende (zie scorelijst) voldoende theoretische achtergrond. Mondeling taalgebruik Schriftelijk taalgebruik De schriftelijke producten zijn in correct Nederlands geschreven. Uitgeverij Edu Actief b.v. 67

14 Onderdeel Criteria Voldoende Onvoldoende Samenwerking Overig Initiatief bij samenwerken. Geven van feedback. Eindoordeel Onvoldoende Voldoende Goed > Datum:... Paraaf docent: Paraaf deelnemer: 68 Begeleiden van cliënten bij ADL voor PWJ