Training: Begeleiden van cliënten bij ADL voor OA en PW KO

Transcriptie

1 Training: Begeleiden van cliënten bij ADL voor OA en PW KO

2 >Inhoud > Over deze training 3 > Jezelf verzorgen 6 > Jouw mening, afhankelijkheid en vertrouwen 9 > ADL- lijsten en protocollen 14 > Gezond gedrag 16 > Persoonlijke verzorging van een kind 18 > Babyverzorging 24 > Kinderziekten en ziekten bij kinderen 29 > Eerste hulp verlenen aan kinderen 33 > Theoriebron 1: Jezelf verzorgen 39 > Theoriebron 2: ADL-lijsten en protocollen 42 > Theoriebron 3: Het verzorgen van een kind 45 > Theoriebron 4: Babyverzorging 48 > Theoriebron 5: Kinderziekten en ziekten bij kinderen 50 > Theoriebron 6: Eerste hulp verlenen aan kinderen 57 > Werkmodel: Handen wassen 61 > Werkmodel: Het aantrekken van disposable handschoenen 62 > Beoordeling 63 Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus KB Meppel Tel.: Fax: info@edu-actief.nl Internet: Marcel Martinus en ROC Mondriaan Begeleiden van cliënten bij ADL voor OA en PW KO Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN Copyright 2012 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/vijfde oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

3 >Over deze training Als je heel jong bent, kun je jezelf nog niet verzorgen. Langzamerhand leer je dat. Lichaamsverzorging is belangrijk voor je lichaam, maar ook voor je psychisch en sociaal functioneren. De verzorging die iemand dagelijks doet, wordt ook wel ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen genoemd. Kinderen of mensen met een ziekte of beperking hebben daar begeleiding of ondersteuning bij nodig. Soms wordt deze ADL in zijn geheel overgenomen, tijdelijk of soms blijvend. Bij baby's en kleine kinderen is dat altijd het geval. Eigenlijk kun je dan ook niet spreken van een tekort met betrekking tot de ADL. In het kader van deze training ligt de nadruk op lichamelijke verzorging. Je leert hoe je bepaalde vaardigheden kunt voorbereiden, uitvoeren en evalueren. Hierbij ligt de nadruk op oefenen. Dit zul je doen met medestudenten. In de praktijk zul je de vaardigheden verder moeten oefenen. Je hebt dan ook te maken met de individuele wensen, mogelijkheden, onmogelijkheden en aandachtspunten van een kind. Doelstellingen Je kunt het belang van een goede lichaamshygiëne voor zowel jezelf als een kind in eigen woorden weergeven en je kunt dit toepassen. Je kunt het begrip ADL toelichten. Je kunt aangeven hoe afhankelijkheid en vertrouwen ervaren kan worden. Je kunt lijsten en protocollen toepassen bij de begeleiding bij de ADL. Je kunt het begrip gezond gedrag uitleggen en toepassen. Je kunt persoonlijke verzorging ondersteunen en toepassen in een oefensituatie bij een kind. Je kunt in en oefensituatie babyverzorging toepassen. Je kunt belangrijke kinderziekten en de symptomen daarvan in eigen woorden weergeven. Je kunt het belang van eerste hulp aan kinderen in eigen woorden vertellen. Je kunt basis EHBO bij kinderen toepassen. Je toekomstige collega Naam: Leeftijd: Medewerkers: Werkzaam als: Soort werkzaamheden: Over de werkomgeving: Wat is leuk aan je werk?: Anneke Kieftenbeld 22 jaar In de gehele instelling werken ongeveer 80 mensen: verzorgenden en hulpverleners. Op de afdeling Onderwijs werken 12 leraren en 6 onderwijs assistenten. Onderwijsassistent voor leerlingen van 2 tot ongeveer 14 jaar. Het voorbereiden van onderwijs, begeleiden van leerlingen, maar ook het helpen bij lichamelijke verzorging aan de kinderen die aangepast onderwijs nodig hebben. Stichting Juliana. Deze stichting biedt onderdak, begeleiding en onderwijs aan kinderen, jongeren, met zowel lichamelijk beperkingen als kinderen, jongeren, met psychosociale problemen. Enkele cliënten hebben ook een verstandelijke beperking, maar functioneren op een redelijk hoog niveau. Ik werk voornamelijk in een gebouw waar we ons bezighouden met onderwijs en educatie. Ik vind het erg leuk als ik merk dat kinderen, we spreken soms van jongeren of cliënten, plezier krijgen in het leren en dat ze aantoonbaar resultaten boeken. Uitgeverij Edu Actief b.v. 3

4 Wat is minder leuk aan je werk?: Belangrijke uitdaging in je werk: Grootste blunder: Grootste succes: Waar werk je aan?: Waar wil je nog aan werken?: Ik moet een eind reizen om op mijn werk te komen. De instelling had wel wat dichterbij mogen zijn wat mij betreft. Ik moet om kwart voor zes uit bed. Bij elke kind het beste naar boven halen zonder dat het te veel spanning veroorzaakt bij die kinderen. Ik dacht dat ik een week vakantie had en verbleef in Bergen Noord-Holland, terwijl ik eigenlijk pas een week later vakantie had. Collega's hebben me op mijn mobiele nummer gebeld, maar ik kon gelukkig blijven waar ik was. We hadden een jongere met leerproblemen. Na onderzoek bleek dat zij een autistische stoornis had. Het meisje bleek zeer intelligent en met afgestemd onderwijs kon zij naar de havo en later zelfs naar het vwo. Ik werk momenteel met een collega, naast mijn dagelijkse werk, aan een project waarbij we protocollen toepassen zodat wel bij leerlingen nog sneller leerproblemen kunnen vaststellen. Ik wil meer inzicht krijgen in en ervaring krijgen met het werken met leerlingen die een probleem hebben met studeren. Beoordeling Tijdens deze training oefen je bijzonder veel. Ook maak je enkele opdrachten. De mate waarin je vooruit bent gegaan en dus wat je geleerd hebt in de theorie en zeker ook tijdens de vaardigheidslessen, wordt als volgt beoordeeld: actieve deelname aan de lessen goede samenwerking met studiegenoten alle vaardigheden uitgevoerd alle vaardigheden afgetekend door de docent op de aftekenlijst een persoonlijk verslag met daarin: het trainingslogboek de aftekenlijst een verslag van de opdrachten. demonstratie. Persoonlijk verslag In het persoonlijk verslag houd je bij wat je gedaan hebt en wat je geleerd hebt. Het persoonlijk verslag bestaat uit een trainingslogboek, een aftekenlijst, enkele aparte opdrachten en een reflectie volgens de STARR-methode. Het trainingslogboek bestaat uit een schrift of een snelhechter waarin je notities bewaart. Voor elke opdracht of oefening noteer je antwoorden op de vragen. Na elke oefenfase leg je ook de reflectie vast op papier. Het trainingslogboek werk je op een nette manier uit. De aftekenlijst bevat alle handelingen die voorkomen tijdens deze training. Als je de vaardigheid voldoende beheerst, in een oefensituatie, dan kan de docent deze vaardigheid aftekenen. Alle vaardigheden moeten afgetekend zijn. De reflectie volgens de STARR-methode doe je aan het einde van de training. Je kiest, met behulp van je trainingslogboek, een aantal voor jou belangrijke opdrachten en oefeningen uit. Deze opdrachten en oefeningen verwerk je in een STARR. Hieronder staat de opzet van de reflectie volgens de STARR-methode: 4 Begeleiden van cliënten bij ADL voor OA en PW KO

5 Situatie en Taak Omschrijf de situatie en geef daarbij aan welke rol en of taak je had. Actie en Resultaat Omschrijf welke acties en handelingen je op dat moment hebt ondernomen en wat daarvan het resultaat was. Reflectie Beschrijf hoe jij je op dat moment in die situatie voelde. Beschrijf waarom je op deze manier hebt gehandeld. Beschrijf hoe je het de volgende keer anders zou aanpakken. Demonstratie: cliënt begeleiden bij ADL Deze demonstratie doe je op: Afhankelijk van je opleiding demonstreer je een volledige vaardigheid. De uitvoering van deze vaardigheid moet met een voldoende beoordeeld zijn. De demonstratie wordt beoordeeld aan de hand van de scorelijst die als werkmodel terug te vinden is. Onderwijsassistent Tandenpoetsen bij een kind. Hierbij is een medestudent het kind. Pedagogisch werker kinderopvang Het wassen van een baby. Dit gebeurt bij een babypop. Taal Taal Taal Taal Neem deze training door en onderstreep de woorden die je niet kent. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe onbekende woorden die je tegenkomt tijdens deze training voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van de training neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel: woordenlijst op Uitgeverij Edu Actief b.v. 5

6 >Jezelf verzorgen Als kind ben je zelf ook verzorgd. Daar weet je waarschijnlijk nog wel iets van. Nu verzorg jij je waarschijnlijk zelfstandig. Als je jezelf goed verzorgt, kun je pas ook goed voor een ander zorgen. Om besmetting te voorkomen, is en goede lichaamshygiëne van groot belang. Het op de juiste wijze wassen van je handen hoort daar zeker bij. Er zijn situaties waarin je tijdens je werk wegwerphandschoenen moet dragen. Dit is in het belang van degene die jij verzorgt, maar ook in je eigen belang. Doelstellingen Je kunt vertellen op welke manier jijzelf zorg ontving toen je nog een kind was. Je kunt in eigen woorden vertellen wat jij nu anders zou doen met betrekking tot die zorg. Je kunt het belang van een goede lichaamshygiëne vertellen in relatie tot je werk. Je kunt op een juiste manier hygiënisch je handen wassen. Je kunt aangeven in welke situaties het belangrijk is dat jij als hulpverlener handschoenen draagt. Je kunt deze disposable handschoenen gebruiken. 1. Opdracht: Vroeger Weet je nog op welke manier jij verzorgd werd toen je kind was? Beschrijf in het kort enkele herinneringen aan je jeugd. Met name over de lichamelijke zorg. Noteer hierbij de volgende punten. Wat zijn je herinneringen over het wassen? Wie hielp je, op welke manier ging dat en wat vond je daarvan? Was je wel eens ziek? Vast wel. Wat weet je daar nog van? Wat vond je sommige dingen ook leuk als je ziek was? Op welke manier heb jij jezelf leren verzorgen? Geef enkele voorbeelden. Kun je je nog herinneren dat je ingeënt werd? Hoe was dat? Wat kun je nog meer beschrijven over je jeugd en de verzorging die je kreeg? Heb je als kind wel eens een ongeluk gehad of heb je in een ziekenhuis gelegen? Wat had je en hoe heb je deze ervaring beleefd? Wat zou jij nu anders doen als je in de schoenen zou staan van je ouders, opvoeders of anderen met wie je te maken had? Bespreek deze opdracht met een medestudent. Wat je niet kwijt wilt, hoef je uiteraard niet te bespreken. Noteer je antwoorden in je trainingslogboek. 2. Opdracht: En nu... Maak een logboek waarin je gedurende vier dagen precies opschrijft wat jij allemaal doet aan lichaamsverzorging of persoonlijke verzorging. Noteer hierbij de volgende punten. Op welke manier verzorg jij jezelf? Wat doe je eigenlijk precies? Hoe vaak doe je dat? Waarom verzorg jij je op die manier? Op welke momenten doe je iets speciaals? Waarom doe je dat dan? Waar, op welke plaatsen, doe je aan lichaamsverzorging? Hoe voel je jezelf als je iets doet of juist niet doet? 6 Begeleiden van cliënten bij ADL voor OA en PW KO

7 Welke hulpmiddelen gebruik je? Denk hierbij aan verzorgingsproducten, handdoeken en dergelijke. Waarin ben je, denk je, anders dan anderen als het gaat om het verzorgen van je eigen lichaam? Op welke manier ben je aan je eigen gewoonten van verzorgen gekomen? Heb je ideeën opgedaan vanuit bijvoorbeeld je gezin, vrienden of vriendinnen, reclames of op andere manieren? Welke bijzonderheden zijn er nog meer als het gaat om het verzorgen van je eigen lichaam? Met welke zaken houd je rekening als je dagelijks met kinderen werkt? Noteer je bevindingen in je trainingslogboek. 3. Oefening: Je handen wassen Voorbereiding Deze handeling doe je individueel, maar onder controle van een medestudent. Bestudeer de theorie over handen wassen. Zoek als je dat wilt extra informatie op. Zorg voor een goede werkplek en voor schone materialen. Zorg dat je werkplek een geschikte kraan heeft, bij voorkeur een elleboogkraan. Zet de materialen klaar: schone handdoekjes of schone handdoek, pedaalemmer, vloeibare zeep, eventueel een nagelborstel en als je dat wilt handcrème. Theoriebron 1: Jezelf verzorgen Uitvoering Was je handen zoals beschreven is in het werkmodel. Je collega controleert en geeft zo nodig aanwijzingen. Voer de handeling minimaal tweemaal op de juiste manier uit. Het gaat om het handen wassen in een situatie waarin je maken kunt hebben met cliënten. Wissel vervolgens van rol: dus nu wast je collega zijn of haar handen en observeer jij. Voer de handeling nogmaals in zijn geheel uit. Werkmodel: Handen wassen Controle Heb je je handen gewassen volgens het werkmodel? Heb je informatie opgezocht? Kun je aangeven waarom het op de juiste wijze wassen van je handen belangrijk is tijdens je werk? Reflectie Noteer wat goed en fout ging. Geef ook aan of dit een ideale situatie was voor het wassen van je handen en wat eventueel beter kan. Noteer je bevindingen in je trainingslogboek. 4. Oefening: Het gebruik van handschoenen Voorbereiding Zoek uit waarom het belangrijk is dat jij tijdens je werk in bepaalde situaties wegwerphandschoenen (disposable gloves) draagt. Beschrijf vijf redenen. Werkmodel: Het aantrekken van disposable handschoenen Uitgeverij Edu Actief b.v. 7

8 Beschrijf in je trainingslogboek zes vaardigheden waarbij jij, als hulpverlener bij kinderen, handschoenen behoort te dragen. Leg materialen klaar: (latex of plastic) handschoenen, pedaalemmer. Let op: sommige mensen zijn allergisch voor latex handschoenen. Handschoenen waar wat poeder in zit zijn makkelijker aan te trekken. Ook krijg je hierbij minder last van transpiratie. Uitvoering Trek de handschoenen aan en vervolgens weer uit zonder de buitenkant van de handschoen aan te raken. Uittrekken binnenstebuiten. Oefen dit minimaal tweemaal. Je medestudent geeft zo nodig feedback. Gooi de handschoenen weg in een pedaalemmer. Raak de emmer niet met je handen aan. Controle Is het je gelukt om de handschoenen hygiënisch aan en uit te trekken. Beschrijf vijf redenen waarom het belangrijk is dat je regelmatig handschoenen draagt tijdens je werk. Beschrijf zes voorbeelden van vaardigheden waarbij jij handschoenen zult dragen bij het verzorgen van kinderen. Reflectie Noteer wat je makkelijk en moeilijk vindt. Noteer, als je die nog hebt, je vragen en bespreek deze met je docent. Noteer je bevindingen en je ervaringen in je trainingslogboek. 8 Begeleiden van cliënten bij ADL voor OA en PW KO

9 >Theoriebron 1: Jezelf verzorgen Jij verzorgt jezelf waarschijnlijk dagelijks. Kinderen hebben vaak zorg van een ander nodig. Dit is afhankelijk van de leeftijd en de ontwikkeling van een kind. In dit onderdeel staat de zorg die mensen aan hun lichaam besteden of kunnen besteden centraal. Je eigen lichamelijke hygiëne, je wensen en je gewoonten zijn hierbij het uitgangspunt. Ook je eigen veiligheid is belangrijk. Hoe kun je besmetting van jezelf, maar ook van een ander voorkomen? Bij lichaamsverzorging kun je onder andere denken aan het wassen van het lichaam, het wassen en verzorgen van de haren, het scheren, verzorging van de nagels, gebitsverzorging en het aanbrengen van make-up. Uiteraard zijn er veel meer voorbeelden. Persoonlijke verzorging gaat eigenlijk nog wat verder. Hierbij kun je onder meer denken aan het aankleden en uitkleden, de keuze van de kleren, maar ook aan eten en drinken. Persoonlijke verzorging richt zich op de drie onderdelen van de mens: Het lichamelijk functioneren Een goede verzorging is van belang om in leven te blijven, gezond te blijven en er zo goed mogelijk uit te zien. Je kunt het natuurlijk niet omdraaien. Iemand die zich goed verzorgt, kan best ziek worden, maar de kans is kleiner. Het woordje goed is zeer individueel. Wat voor de een goed is, kan voor een ander minder goed zijn. Goed en evenwichtig eten is gezond, te veel of juist te weinig eten kan zeer slecht zijn. Het psychisch functioneren Dit heeft te maken met hoe iemand zich voelt. Als je er verzorgd uitziet, voel je je vaak ook prettig. Je voelt je prettiger als je kleding kunt dragen die bij je past en past bij de situatie waarin je je bevindt. Een korte rok kun je wel leuk vinden, maar als het tien graden vriest, is het misschien minder prettig om dat te dragen. Door een lekkere warme douche kan iemand zich prettig voelen. Het sociaal functioneren Iedereen wil er, op zijn eigen manier, graag verzorgd, leuk of gepast uitzien. Een onverzorgd gebit bijvoorbeeld zorgt er vaak voor dat iemand onprettig ruikt, dat is niet leuk voor jezelf, maar ook niet voor een bijvoorbeeld een partner. Je zult begrijpen dat deze drie factoren elkaar beïnvloeden. Als het bijvoorbeeld sociaal goed gaat, is iemand eerder geneigd om zich beter te verzorgen en daardoor voelt hij zich nog beter. Andersom kan ook. Iedereen heeft zijn eigen voorkeuren en gewoonten als het gaat om persoonlijke verzorging. In grote lijnen zijn deze voorkeuren en gewoonten te verklaren door: de opvoeding Wat heeft iemand geleerd thuis? Elk gezin heeft zijn eigen gewoonten en mogelijkheden. de cultuur Vaak zijn er verschillen op het gebied van hygiëne en persoonlijke verzorging tussen verschillende landen of culturen. In onze cultuur kan bijna iedereen beschikken over een douche of een bad. de persoonlijke omstandigheden Ieder mens is anders. De een houdt van een lekker geurende zeep terwijl de ander liever een neutrale zeep gebruikt. Trouwens wat de een lekker vindt, vindt een ander misschien wel vreselijk. Ook persoonlijke aanleg zoals het hebben van een vette of droge huid is bepalend voor de verzorging die nodig is. Als iemand ziek is of een handicap heeft, is vaak een aangepaste verzorging nodig. Uitgeverij Edu Actief b.v. 39

10 economische omstandigheden Niet iedereen heeft geld om elke dag gebruik te maken van een douche of bad, als dat al aanwezig is. Als iemand weinig geld te besteden heeft, kan hij geen dure after shave betalen. klimaat of seizoen Als het erg warm is, is er andere zorg nodig dan als het koud is. werk en activiteiten Iemand die zware lichamelijke arbeid doet, heeft misschien wel behoefte aan een extra keer douchen. Na een avond sporten is een extra douche toch ook prettig. maatschappelijke processen Hierbij kun je denken aan modetrends. Hygiëne en veiligheid Tijdens het verzorgen van je lichaam zul je rekening houden met hygiëne en veiligheid. Je wilt immers geen infectie oplopen of op een andere manier ziek worden. Om hygiënische redenen zul je geregeld je handen wassen, maar ook schone materialen gebruiken en bijvoorbeeld je kleren wassen. Een voorbeeld van veiligheid is dat je voorkomt dat je valt tijdens het douchen. Over een stukje zeep kun je snel uitglijden. Als je iemand anders helpt bij de verzorging, moet je voorkomen dat jij iemand ziek maakt. Ook wil je voorkomen dat iemand jou ziek maakt. Je wilt besmetting met ziekmakende micro-organismen zoals schimmels, bacteriën en virussen vermijden. Het kan ook voorkomen dat jij ziekmakende micro-organismen overbrengt van de ene persoon naar de ander. Dit heet kruisbesmetting. Besmetting wil zeggen dat iemand in contact is gekomen met, in dit geval ziekmakende micro-organismen. Niet elke besmetting zorgt dat iemand ziek wordt. Als je met kinderen werkt of met cliënten, zorgvragers, is de kans op besmetting groot. Kinderen zijn vaak vatbaar voor infecties. Eenvoudig gezegd betekent infectie dat de veel micro-organismen die ziekmakend zijn het hebben gewonnen van de afweer van het lichaam. In veruit de meeste gevallen bestrijdt het lichaam uiteindelijk wel de infectie. Het nemen van hygiënemaatregelen is dus van groot belang. In je privéleven, maar zeker ook tijdens je werk of stage. Je zult daarom zeer vaak je handen op een goede manier moeten wassen. Vaak is wassen met gewone zeep voldoende. Gebruik dan wel vloeibare zeep want een stukje zeep dat in een nat bakje ligt is juist een broeinest voor micro-organismen. Je zult na het handen wassen je handen geregeld moeten desinfecteren, bijvoorbeeld met een chloorhexidine oplossing. Hiervoor zijn vaak protocollen. Je kunt je wel voorstellen dat bij een uitbraak van een besmettelijke (kinder)ziekte extra maatregelen van belang zijn. Eigenlijk behoor je je handen te wassen voor en na elk contact met een cliënt, in dit geval dus een kind. Dat is wat zwart-wit misschien. Als je echt lichamelijke zorg gaat geven en ook na die zorg ontkom je er niet aan: handen wassen. Bij voorkeur ook nog met gebruik van een elleboogkraan en schone wegwerphanddoekjes. Juist een handdoek en een kraankop bevatten vaak de meeste micro-organismen. Tegenwoordig worden er ook steeds vaker handschoenen gedragen tijdens de verzorging van een ander. Ook als het om kinderen gaat. Dit zijn wegwerp(= disposable)handschoenen voor eenmalig gebruik. Als er kans is om in contact te komen 40 Begeleiden van cliënten bij ADL voor OA en PW KO

11 met lichaamsproducten als urine, ontlasting of bijvoorbeeld braaksel, wordt dringend geadviseerd om handschoenen te dragen. Moet je dan ook handschoenen dragen als je een kind helpt bij het wassen? Nadeel daarvan is dat je niet goed contact maakt met het kind, de voordelen weet je inmiddels. In de praktijk komt het steeds meer voor dat hulpverleners vaak handschoenen dragen als ze iemand ondersteunen bij de ADL. Je kunt dit onderwerp zeker bespreekbaar maken. Kinderen raken er meestal snel aan gewend, de tandarts bijvoorbeeld draagt ook handschoenen. Ouders en vaste opvoeders zullen dit niet doen, behalve als er iets bijzonders aan de hand is. Ouders zullen vaak wel begrip hebben als hulpverleners regelmatig handschoenen dragen. Zij weten toch ook niet of jij een besmettelijke ziekte onder de leden hebt. Als je handschoenen gebruikt, is het aan te raden om de juiste maat te gebruiken. Veel handschoenen bevatten wat poeder aan de binnenkant. Dat zorgt ervoor dat je minder last hebt van transpiratie van je handen. Gebruik handschoenen op de juiste manier en trek ze binnenstebuiten uit zodat je niet met je handen in contact komt met de gebruikte buitenkant. Gooi ze direct weg in een pedaalemmer Contact met bloed kan, al gaat het maar om een bijna onzichtbaar beetje, gevaarlijk zijn. Het kan onder meer een besmetting veroorzaken met het hepatitis B-virus. Dit veroorzaakt een vorm van leverontsteking die gevaarlijk kan zijn. Tegenwoordig kunnen mensen gevaccineerd worden tegen deze ziekte. Andere hygiënische maatregelen die je kunt nemen zijn: lang haar in een staart of knotje dragen, schone kleding dragen, je nagels kort houden, zo nodig wegwerpzakdoekjes gebruiken. Je kunt vast nog meer maatregelen bedenken. In sommige gevallen kan het belangrijk zijn om tijdens het uitvoeren van persoonlijke verzorging aan een ander een schort te dragen over je kleding. Dit kan onder andere nodig zijn als je iemand help bij het wassen of als je iemand moet verschonen. Dit doe je dan om ook je eigen kleding te beschermen. Ook voorkom je daarmee weer besmetting van jezelf en van een ander. Uitgeverij Edu Actief b.v. 41

12 >Werkmodel: Handen wassen Hulpmiddelen: kraan, zeep (bij voorkeur vloeibaar), nagelborstel, handdoekjes, pedaalemmer, handcrème. Voorbereiding Handeling Zorg dat je korte nagels hebt en doe je polssieraden en handsieraden af. Zorg voor de juiste werkplek en leg de nodige materialen klaar: zeep, bij voorkeur zeep uit een zeepautomaat, dispenser papieren handdoekjes of een schone handdoek pedaalemmer zo nodig handcrème, zo nodig een nagelborstel. Toelichting Onder en op sieraden kunnen micro-organismen zich nestelen. Vaak wordt een gladde ring wel toegestaan. Vloeibare zeep is hygiënischer. Crème gebruik je desgewenst na de handeling. Rol zo nodig je mouwen op. Hygiëne. Uitvoering Handeling Open de kraan en zorg voor lauwwarm water. Houd je polsen lager dan je ellebogen en maak de polsen en handen nat. Was eerst je polsen en dan je handen. Aandachtspunten hierbij zijn: de rug van je hand, de knokkels, de vingers en de ruimtes tussen de vingers en ook de nagels. Spoel je onderarmen, polsen en handen goed af. Doe de kraan dicht. Schud eerst het water af en droog je handen. Gooi papieren handdoekjes weg. Breng zo nodig crème aan. Als je echt vuile handen hebt, moet je deze handeling herhalen. Toelichting Een kraan met elleboogbediening is nog hygiënischer. Bij een kraan met handbediening kun je een papieren handdoekje gebruiken. Voorkom dat je de wasbak aanraakt. Doe dit minimaal 15 seconden. Houd tijdens het wassen je handen niet onder het water. (Handen natmaken en afspoelen doe je dus onder de kraan.) Begin bij de onderarm of de polsen. Met de elleboog of met een handdoekje, vanwege de hygiëne. Vanaf de vingers in de richting van de polsen Met papieren handdoekjes of schone handdoek. Er zijn ook drogers waaruit hete lucht geblazen wordt. Pedaalemmer niet aanraken met je handen. Alleen na de handeling, anders heb je te vette handen. Zie nazorg. Nazorg Handeling Begin zo snel mogelijk met de handeling. Toelichting Als je nu weer van alles gaat aanraken, heeft het wassen weinig zin gehad. Uitgeverij Edu Actief b.v. 61

13 >Beoordeling Naam deelnemer: Namen groepsgenoten: Groep: Docent: Blok/periode: Onderwerp: Onderdeel Criteria Voldoende Onvoldoende Actieve deelname Persoonlijk verslag Lijst vaardigheden De student was voldoende aanwezig. De student leverde een voldoende bijdrage binnen zijn groepjes. De student leverde een actieve bijdrage tijdens de les. De student gaf blijk van voldoende theoretische achtergrond. is goed bijgehouden is netjes en verzorgd. Alle vaardigheden zijn uitgevoerd. Demonstratie Taalgebruik Demonstratie van de vaardigheid: is op tijd uitgevoerd essentiële onderdelen zijn voldoende (zie scorelijst) score is voldoende (zie scorelijst) voldoende theoretische kennis. Mondeling taalgebruik Schriftelijk taalgebruik De schriftelijke producten zijn in correct Nederlands geschreven. Uitgeverij Edu Actief b.v. 63

14 Onderdeel Criteria Voldoende Onvoldoende Samenwerking initiatief bij samenwerken geven van feedback. Overig Eindoordeel Onvoldoende Voldoende Goed > Datum:... Paraaf docent: Paraaf deelnemer: 64 Begeleiden van cliënten bij ADL voor OA en PW KO