KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG. De Werkplaats Kindergemeenschap VMBOGT

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG De Werkplaats Kindergemeenschap VMBOGT Plaats : Bilthoven BRIN nummer : 17WP C1 BRIN nummer : 17WP 00 VMBOGT Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 17 februari - 30 maart 2015 Datum vaststelling : 25 juni 2015

2 Pagina 2 van 11

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 17 en 19 februari en 30 maart 2015 een onderzoek uitgevoerd op De Werkplaats Kindergemeenschap, afdeling vmbo-tl, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Daarmee geldt dit onderzoek ook als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De afdeling is betrokken in het jaarlijkse steekproefonderzoek voor het Onderwijsverslag In dit onderzoek verzamelen wij informatie over een aantal aspecten. Deze aspecten hebben naast de kernindicatoren betrekking op aspecten van het schoolklimaat, de loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) en de maatschappelijke stage. Dit onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel voor uw school en een bepaling van het toezichtarrangement. De verzamelde informatie gebruiken wij bovendien voor rapportage over de kwaliteit van het stelsel in het Onderwijsverslag Ook gebruiken we dit onderzoek om informatie te verzamelen over een aantal thema s waarover we in het Onderwijsverslag 2015 zullen rapporteren, te weten de loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) en de positie van de maatschappelijke stage in het voortgezet onderwijs (onderdeel van burgerschapsvorming). De afdeling heeft ruim 300 leerlingen. Toezichthistorie In de afgelopen 4 jaar was er geen reden de afdeling vmbo-tl van De Werkplaats Kindergemeenschap te bezoeken. Onderzoeksopzet De inspectie baseert haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Pagina 3 van 11

4 In het onderzoek is ook een aantal indicatoren uit het aanvullende kader onderzocht waarmee we de sociale kwaliteit in beeld brengen. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Het leerlingvolgsysteem is ingezien. In aansluiting daarop is een aantal dossiers van leerlingen bestudeerd. De incidentenregistratie is ingezien. Onder de leerlingen is een digitale vragenlijst uitgezet waarin leerlingen bevraagd zijn naar hun oordeel over het schoolklimaat en de schoolveiligheid. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, leraren, zorgcoördinatoren, mentoren, decanen en leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 11

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op De Werkplaats Kindergemeenschap, afdeling vmbo-tl hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter te veel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor De Werkplaats Kindergemeenschap, afdeling vmbo-tl is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan De Werkplaats Kindergemeenschap, afdeling vmbo-tl het basisarrangement toe omdat zowel de opbrengsten als de kwaliteit van het onderwijsproces op De Werkplaats Kindergemeenschap, afdeling vmbo-tl op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau zijn. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Er is sprake van een tekortkoming in de naleving van wettelijke vereisten, namelijk in de schoolgids ontbreken de lessentabellen. In de teamwijzers staat wel een overzicht van de vakken maar niet het aantal uren. Om deze reden hebben wij de volgende afspraak gemaakt met het bevoegd gezag: Het bevoegd gezag dient de geconstateerde tekortkoming in de naleving van wettelijke voorschriften op te heffen. In de nieuwe schoolgids dient deze tekortkoming te zijn opgeheven. Na ontvangst van de nieuwe schoolgids voeren wij een onderzoek uit om na te gaan of de tekortkoming is opgeheven. Pagina 5 van 11

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op De Werkplaats Kindergemeenschap, afdeling vmbo-tl. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen Beeld De Werkplaats Kindergemeenschap vormt een schoolgemeenschap met een goed schoolklimaat. De basis hiervoor is de grote aandacht voor de leerling door de 'medewerkers' van de school. Dit gunstige schoolklimaat schept een groot gevoel van veiligheid. In dit klimaat behalen de leerlingen in het algemeen voldoende leerresultaten. De betrokkenheid van leerlingen kan worden verhoogd door hen aan te spreken op hun eigen rol in het onderwijsleerproces. Binnen de lessen wordt er naar het oordeel van de inspectie te weinig gedifferentieerd. Hierdoor is het leerrendement per leerling verschillend. De kwaliteitszorg is voldoende. De leerlingen worden tijdens de loopbaanbegeleiding (LOB) voldoende begeleid naar het vervolgonderwijs (ROC of 4 havo). 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke oordelen het onderzoek heeft geleid. De oordelen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Pagina 6 van 11

7 Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-gt De leerlingen van de opleiding vmbo-gt behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-gt zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De sociale opbrengsten zijn van voldoende niveau De sociale opbrengsten zijn van voldoende niveau. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming De leraren bevorderen door hun handelen de verwerving van sociale en maatschappelijke competenties van leerlingen. 5.2 De school en haar omgeving vormen een gezamenlijke pedagogische gemeenschap. 5.3 De school vormt een sociaal veilige gemeenschap. 5.4 De school ondersteunt de leerlingen en de ouders/verzorgers bij de keuzes tijdens de schoolloopbaan. 5.5 De school kent een op ondersteuning en begeleiding gerichte cultuur. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. Pagina 7 van 11

8 De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen leerlingen. 8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben (basisondersteuning). (De school bestrijdt effectief achterstanden) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Nalevingsindicatoren 2013 ja nee N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a). N2 N4 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de onderzochte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31). 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: Pagina 8 van 11

9 de opbrengsten, het onderwijsproces, de zorg en ondersteuning, de kwaliteitszorg en LOB. Opbrengsten De resultaten op de afdeling vmbo-tl zijn al jaren voldoende. De cijfers die voor het centraal examen gehaald worden, zijn de afgelopen jaren verbeterd en liggen nu op het landelijk gemiddelde. Dit geldt ook voor het verschil tussen het schoolexamencijfer (se) en het cijfer dat op het centraal examen (ce) gehaald wordt. Dit ligt nu onder de norm van 0,5 evenals het gemiddelde verschil sece over de afgelopen drie jaar. Het onderbouwrendement en het bovenbouwrendement zijn voldoende. Onderwijsproces De kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-tl van De Werkplaats Kindergemeenschap is voldoende, maar kent wel een aantal tekortkomingen, met name op het gebied van gedifferentieerd lesgeven. De inspectie heeft in alle leerjaren een aantal lessen bijgewoond. Over het geheel genomen was de kwaliteit van deze lessen voldoende te noemen en was er sprake van een prettig pedagogisch klimaat. De school is ingedeeld in zeven teams. Die teams - docenten en leerlingen - hebben hun eigen werkplek in het gebouw, de zgn. domeinen. Elk team beschikt over een werkruimte, ingedeeld in: 2 grote werkruimtes, 2 à 3 instructielokalen en een werkruimte voor docenten. In deze domeinen vinden alle onderwijs- en begeleidingsactiviteiten plaats, waarbij natuurlijk voor een aantal vakken specifieke vaklokalen beschikbaar zijn. Voor de meeste vakken hebben de leerlingen een à twee instructie-uren en twee domeinuren. De instructie-uren zijn veelal frontaal. Dit is op zich geen bezwaar maar hierdoor is er wel weinig differentiatie binnen de les. Differentiatie vinden we wel terug in domeinuren waarin de leerling in zijn of haar eigen tempo aan de opdrachten kan werken. Tijdens de instructie-uren en de domeinuren is er een prettige sfeer in de klas, die toch ook prestatiegericht is. Vanuit haar verleden is het niet verwonderlijk dat De Werkplaats Kindergemeenschap een bijzonder veilige en pedagogische gemeenschap is. Dit blijkt uit de leerlingonderzoeken en de wijze waarop de leerlingen en ouders bij het onderwijs worden betrokken. Pagina 9 van 11

10 Zorg en ondersteuning De zorg voor leerlingen op sociaal-emotioneel en gedragsmatig vlak vinden we voldoende. Er is een heldere zorgstructuur en de zorg wordt systematisch en op verschillende niveaus geëvalueerd. Het streven is de extra begeleiding zo veel mogelijk binnen het eigen domein uit te voeren. Hierbij wordt het team begeleid door de teamleider en het BegeleidingsAdviesTeam (schoolmaatschappelijk werker, schoolpsycholoog en de zorgcoördinator). Voor leerlingen met een indicatie kan dit ook een ambulant begeleider zijn. Indien nodig stelt de school een Ontwikkelingsperspectiefplan op. Hierin zijn de problematiek, genomen maatregelen en effecten, stimulerende en belemmerende factoren in de ontwikkeling, begeleidingsplan en evaluatie beschreven. De te ondernemen acties in het begeleidingsplan zijn SMART beschreven. In het kader van Passend Onderwijs heeft de school haar mogelijkheden beschreven in het schoolondersteuningsprofiel (SOP). Kwaliteitszorg Uit de door de school aangeleverde documenten blijkt dat de examenresultaten en de tevredenheid over het onderwijsleerproces uitgebreid worden geëvalueerd en dat de schoolleiding de uitkomsten hiervan grondig analyseert. Zij formuleert speerpunten en entameert overleg zowel met betrokkenen binnen als buiten de school. De teams maken ook teamplannen waarin zij hun intenties tot verbetering verwoorden. Op 30 maart is de inspectie getuige geweest van een bijeenkomst met leerlingen van team 1 (leerjaar 1 en 2 van de vmbo-tl). Tijdens deze bijeenkomst konden de leerlingen hun oordeel geven en suggesties doen over het pedagogisch en didactisch klimaat in de school. De kwaliteitszorg is op het punt van het systematisch plannen en borgen van de kwaliteit van het onderwijsleerproces voldoende. De school neemt deel aan 'scholenopdekaart.nl'. Daarnaast geeft de school via haar site inzicht in en legt zij verantwoording af over haar resultaten. Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) In het document 'LOB-beleid op de Werkplaats' heeft de school zijn missie, visie en organisatie van de LOB vastelegd voor alle opleidingen van De Werkplaats Kindergemeenschap. De inhoud van LOB richt zich op de volgende punten: Pagina 10 van 11

11 ervaringen opdoen zodat leerlingen een realistisch beeld krijgen van het beroep en/of opleiding; deze ervaringen uitwisselen zodat vervolgstappen kunnen worden ondernomen; reflectie op eigen mogelijkheden; keuzemogelijkheden op basis van bovenstaande punten. LOB is een onderdeel van het mentoraat en vindt daarom plaats in het mentoruur gedurende de 4 leerjaren. In het derde leerjaar lopen de leerlingen stage. Het stageverslag presenteert de leerling aan de leerlingen in het tweede jaar en aan ouders. Ook oriënteert de leerling zich in het derde en vierde leerjaar op de vervolgopleidingen binnen het MBO en een eventuele doorstroom naar leerjaar 4 van de havo. In het vierde jaar vindt er aan het eind van periode 2 (begin februari) een afsluitend gesprek plaats met de mentor. Maatschappelijke stage Voor De Werkplaats Kindergemeenschap is de maatschappelijke stage een onderdeel van het school curriculum (burgerschapsvorming) en de school heeft dan ook besloten hoewel de maatschappelijke stage niet meer verplicht is, deze toch te behouden. De leerlingen lopen in het derde leerjaar de maatschappelijke stage. Pagina 11 van 11