valpreventie Sophia E. de Rooij internist-geriater 03 april 2008

Transcriptie

1 valpreventie Sophia E. de Rooij internist-geriater 03 april 2008

2 Mw Grijpstuiver, 75 jaar oud Vroeger Nu

3 de kans op een val is groot! - ongeveer driekwart van alle letsels, opgelopen bij een privéongeval, ontstaat door een val. - 88% van de dodelijke privé-ongevallen zijn veroorzaakt door een val. - iedere 4 minuten raakt een 55-plusser gewond door een val! - jaarlijks worden plussers behandeld in het ziekenhuis a.g.v. een val. - de kans om te vallen neemt toe met het ouder worden: 55 - plus -> 1 op de plus -> 1 op de 22

4 epidemiologie van thuiswonende ouderen (> 60 j.) valt 30 % per jaar 1 op de vallen : fractuur na val: 1% kans op een heupfractuur 90 % heupfracturen door val lifetime risico heupfractuur vrouwen vanaf 50 jaar: 17.5%

5 r.dejong

6

7 voorkomen van een nieuwe val

8 fractuurpreventie?

9 CAREFALL onderzoek welke ouderen lopen het risico opnieuw te vallen? Combined Amsterdam and Rotterdam evaluation of FALLs onderdeel van het Landelijk Netwerk Valklinieken

10 literatuur jaarlijks valt 30-40% mensen > 65 jr: in 5% leidt val tot ziekenhuis-opname vallen in 40% oorzaak voor opname in verpleeghuis / verzorgingshuis internationale gerandomiseerde trials: risicofactor identificatie: multifactoriele benadering leidt tot afname incidentie vallen en valgerelateerde letsel bij toename aantal rf van 1 4 stijgt de kans op een recidief val van 27% 78%

11 introductie CAREFALL veel ouderen presenteren zich met val op SEH vallen geassocieerd met hoge mortaliteit, morbiditeit en verminderd functioneren val vaak agv combinatie van meerdere (risico)factoren: sommige zijn beïnvloedbaar consequenties van val behandeld; oorzaak van val vaak over het hoofd gezien! herhaald vallen kan voorkomen worden.

12 Het topje.

13 richtlijnen 2001: Guideline for the prevention of Falls in Older Persons (American & British Geriatrics Society & American Academy of Orthopaedic Surgeons Panel on Falls prevention) 2004: Nederlandse vereniging voor Geriatrie: CBOrichtlijn Preventie van valincidenten bij ouderen identificatie risicofactoren (intrinsieke, extrinsieke & omgevingsfactoren)

14 CAREFALL-onderzoek in (drukke) dagelijkse praktijk wordt vaak weinig gebruik gemaakt van richtlijnen en aanbevelingen screening van patiënten at risk voor nieuwe val dmv aantal risicofactoren aanpak gericht op modificeerbare risicofactoren werkt doelmatig en efficiënt

15 CAREFALL-onderzoek op SEH aanpak gevolgen val weer thuis: evaluatie risicofactoren en noodzaak verder beleid vanaf papier? => valvragenlijst

16 CAREFALL onderzoek anamneselijst = vragenlijst (gebaseerd op bestaande richtlijnen / randomized trials) vragen over toedracht val, leefomstandigheden, algemene gezondheid (mobiliteit, visus, incontinentie, medicatie, mentale status)

17 CAREFALL onderzoek identificatie 8 beïnvloedbare / behandelbare risicofactoren polyfarmacie loopstoornis / verminderde balans urine-incontinentie orthostatische hypotensie risicofactoren voor osteoporose stemmingsstoornissen angst om te vallen verminderde visus

18 CAREFALL onderzoek methoden inclusie: alle patiënten > 65 jr presentatie SEH: val (niet a.g.v. HET) 1 feb 2004 heden alle patiënten CTI thuisgestuurd: gevraagd om terug te sturen aard & aantal risicofactoren geïdentificeerd consequenties val bepaald: ernstig indien fractuur intracerebrale bloeding thrombo-embolische complicatie langdurige immobiliteit

19 CAREFALL onderzoek resultaten inclusie: ca 2800 patiënten 65%-70% van patiënten stuurde vragenlijst terug n = 1041 gemiddelde leeftijd (jr) 77.8 (65 100) vrouw 755 (72.5%) patiënten met een eerste val 468 (45.0%) patiënten met herhaalde val 573 (55.0%) patiënten met een ernstige consequentie 523 (50.2%) van de val

20 resultaten aantal risicofactoren tussen patiënten met een eerste val vs recidief val patiënten met eerste val patiënten met recidief val p gemiddeld aantal risicofactoren (95% CI) 2.1 ( ) 3.7 ( ) p < 0.05

21 resultaten pt en zonder ernstige consequentie van de val pt en met ernstige consequentie van de val p gemiddeld aantal modificeerbare risicofactoren (95% CI) 2.5 ( ) 3.3 ( ) p < 0.05

22 conclusies volgende risicofactoren significant vaker aanwezig bij patiënten met recidief val: afwijkend looppatroon/verminderde balans urine-incontinentie risicofactoren voor osteoporose stemmingsstoornis angst om te vallen orthostatische hypotensie

23 conclusies patiënten met recidief val hebben een significant hoger aantal modificeerbare risicofactoren dan patiënten die voor het eerst vallen & patienten met een ernstige consequentie van de val hebben een significant hoger aantal modificeerbare risicofactoren

24 conclusies CTI is bruikbaar instrument om beïnvloedbare risicofactoren aan te tonen CTI is bruikbaar hulpmiddel om die patiënten te selecteren waarbij risicofactoren behandeld kunnen worden (bv op valpreventie-poli)

25 CTI Assessing the Prevalence of Modifiable Risk Factors in Older People Visiting an Emergency Department Due to a Fall Using the CAREFALL Triage Instrument. Accepted AnnEmerg The CAREFALL Triage Instrument. A Questionnaire for Assessing Modifiable Risk-factors for Recurrent Falls in Elderly Accident & Emergency Room Patients. In press Am J Emerg Med 2008

26 CTI doel: anamneselijst 1. patiënt zelf in laten vullen 2. betrouwbare weergave modificeerbare risicofactoren 3. oorzaak val 4. planning valpreventie poli door VPK 5. dataverzameling onderzoek 6. consensus medisch specialisten

27 voordelen Efficiente casefinding van patiënten met vergrote kans op recidief val en osteoporose Behandeling modificeerbare risicofactoren van vallen en osteoporose Steunpunt voor huisarts: eenmalige analyse en brief Tevens: Patiëntenvoorlichting Voedings- en leefstijladviezen Gegevensverzameling in landelijke databank voor wetenschappelijk onderzoek (21 valpreventiepoli s)

28

29 valpreventiekliniek

30 2 wegen leiden naar.. Via SEH Via huisarts

31 1. SEH: val + 65yrs valpreventie poli 2. opsturen naar patient : -CTI - risicoprofiel (VUmc) - EuroQol 3. selectie door verpleegkundige of of advies afspraak valpreventie polikliniek of valpreventiepolikliniek + trau/geri/neuro/cardsyncope unit

32 valpreventiepolikliniek afspraak valpreventiepoli valpreventie + geri/neuro/cardsync verpleegkundige: identificatie modifiable risicofactoren + risico op osteoporose fysiotherapie: Berg Balance Scale valpreventie + training geri/neuro/card-sync: diagnostiek naar oorzaak val evaluatie: na 3 maanden en val kalender interventie

33 nazorg traject valtraining verpleeghuis Gaasperdam project Amsterdam Thuiszorg: signalering en preventie telefonische nacontrole verwijzing via huisartsen en andere medisch specialisten

34 valpreventie training

35 signalering & preventie consensus obv CTI valpreventie poli signalering & preventie valpreventie training

36 landelijke database vanaf 2005 zijn er een aantal valklinieken uit het Landelijk Netwerk Valpreventie gestart om de bij patiënten verzamelde gegevens vast te leggen in een landelijke database