Uitvoeringsprogramma Fiets 2013 & 2014

Transcriptie

1 Gemeente Den Haag Dienst Stedelijke Ontwikkeling Verkeer Uitvoeringsprogramma Fiets 2013 & 2014 Dirk 2013

2 Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&2014 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Bevorderen van het fietsgebruik Fietsparkeervoorzieningen Doelstelling Fietsparkeervoorzieningen Fietsparkeernormen voor bouwplannen Realiseren fietsparkeervoorzieningen Visie Fietsparkeren Binnenstad Projectenoverzicht Den Haag Centraal aanpassing Fietsflat Den Haag Centraal stalling Pr.Bernhardviaduct(Rijnstraat) & Kon.Julianaplein 14 Den Haag Centraal stalling Pr.Bernhardviaduct (Anna van Buerenstraat) Den Haag Hollands Spoor Stallen bij openbaar vervoer haltes Fietsparkeren Binnenstad Handhaven Fietsparkeren Grote Markt Fietstrommels in woonwijken Buurtstallingen Fietsnetwerk Doelstelling Fietsnetwerk Sterroutes Projecten op het Fietsnetwerk Projectenoverzicht Sterroute Binnenstad - Regentes - Scheveningen Haven Sterroute Binnenstad Bezuidenhout - Leidschenveen Sterroute Binnenstad Schilderswijk - Wateringseveld - Midden Delfland Sterroute Binnenstad Spoorwijk - Rijswijk - Delft Vrijliggende fietspaden Groot Hertoginnelaan Vrijliggende fietspaden Laan van Meerdervoort Vrijliggend fietspad Finnenburg en Boekweitkamp Fietsviaduct over de A Toeleidend fietspad naar fietsviaduct A Fietsvoorzieningen smalle delen Laan van Meerdervoort en Javastraat Fietsvoorzieningen Zuiderparklaan Fietsvoorzieningen Weimarstraat Fietsvoorzieningen Bankastraat Fietsvoorzieningen Madesteinweg Fietsen in voetgangersgebied, centrum Overige werkzaamheden aan het Fietsroutenetwerk Versterken van het recreatieve netwerk Kwaliteit van fietspaden Fietsonvriendelijke situaties Communicatie Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&2014 3

4 Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&2014 4

5 1 Inleiding Eind 2011 is het Meerjarenprogramma Fiets (RIS181944) vastgesteld. Het vervolg daarop is dit Uitvoeringsprogramma Fiets 2013 & Dit uitvoeringsprogramma bevat een overzicht van de projecten uit het meerjarenprogramma die in 2013 en 2014 worden voorbereid en/of uitgevoerd. Omdat veel projecten waaraan in 2013 en 2014 wordt gewerkt al in 2012 of eerder zijn gestart, staan ook de vorderingen met deze fietsprojecten in dit Uitvoeringsprogramma vermeld. Het Uitvoeringsprogramma Fiets 2013 & 2014 is dan ook tegelijkertijd de voortgangsrapportage over 2011 en Bevorderen van het fietsgebruik Het huidige Meerjarenprogramma Fiets loopt van 2011 tot en met 2014 en is een voortzetting van het fietsbeleid van de afgelopen jaren, waarbij wel nieuwe accenten zijn aangebracht. Voorbeeld hiervan is de aandacht voor het realiseren van sterroutes voor de fiets. Het Meerjarenprogramma Fiets kent drie thema s: Fietsparkeervoorzieningen; Fietsnetwerk; Communicatie. In dit uitvoeringsprogramma worden per thema de daarbij behorende projecten beschreven, die in 2013 of 2014 worden gestart en/of die op dit moment al in uitvoering zijn. Op basis van dit uitvoeringsprogramma zijn de volgende beslissingen mogelijk: Doorgaan volgens planning, temporiseren of stoppen van projecten; (Her)prioriteren van projecten; Starten van nieuwe projecten. Bovenstaande beslissingen zijn gericht op het realiseren van de doelstellingen uit het Meerjarenprogramma Fiets In het meerjarenprogramma diverse doelen opgenomen, onderverdeeld naar bovengenoemde drie thema s. Hieronder worden alle doelen genoemd. In de volgende hoofdstukken wordt per thema ingegaan op deze doelen en worden de bijbehorende projecten apart weergegeven. Doelstellingen Fietsparkeervoorzieningen Het opstellen van een parkeereis voor fietsen bij voorzieningen en werkgelegenheid aan de hand van fietsparkeernormen en -kencijfers ten behoeve van beoordeling bouwplannen en (voorgenomen) activiteiten. Het zoveel mogelijk uitbreiden van fietsparkeervoorzieningen in de binnenstad, door het realiseren van grootschalige (bewaakte) stallingen. In de periode 2011 t/m 2020 moeten er 2500 fietsparkeerplaatsen worden gerealiseerd. Het zoveel mogelijk uitbreiden van kleinschalige (onbewaakte) fietsparkeerplaatsen op maaiveld. Het uitbreiden van het aantal bewaakte en onbewaakte fietsparkeerplaatsen bij de stations Den Haag CS, Den Haag HS, Den Haag Ypenburg en Den Haag Moerwijk. Het realiseren van voldoende fietsparkeerplaatsen op circa 30 RandstadRailhaltes en tramhaltes. Het in stand houden van de bestaande buurtstallingen en het bemiddelen bij de start van ten minste 10 nieuwe buurtstallingen. Het plaatsen van 120 fietstrommels bij woningen zonder eigen berging. Het in stand houden van het fietsdepot Haaglanden. Het intensiveren van de handhaving op fietswrakken en weesfietsen. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&2014 5

6 Doelstellingen Fietsnetwerk Het uitvoeren en realiseren van fysieke maatregelen op minimaal vier sterroutes voor de fiets. Het oplossen 15 ontbrekende schakels in het fietsnetwerk. Het voorbereiden van recreatieve schakels en het starten met de uitvoering daarvan, onder voorwaarde dat vanuit de provincie Zuid-Holland subsidie beschikbaar komt. Het verbeteren van 44 kilometer bestaande tegelfietspaden door deze om te zetten in asfaltfietspaden. Het voortzetten van de aanpak van fietsonvriendelijke situaties. Het meldpunt voor fietsonvriendelijke situaties afstemmen en of samenvoegen met het meldpunt verkeersonveilige situaties. Doelstellingen Communicatie Het inzetten van communicatie om het fietsen te stimuleren, door het uitvoeren en/of bijdragen aan 8 projecten op gebied van communicatie promotie, fietsvaardigheid en bewegwijzering. Om deze doelen te bereiken zijn er de afgelopen jaren veel fietsprojecten voorbereid en uitgevoerd en hebben er omvangrijke investeringen plaatsgevonden in zowel het fietsroutenetwerk (aanleg nieuwe fietsvoorzieningen en het omzetten van tegelfietspaden in asfaltpaden) als in fietsparkeervoorzieningen. Hieronder staat hoeveel geld er bij benadering de afgelopen jaren is geïnvesteerd in fietsprojecten. Jaar Investeringen 2½ mln. 2½ 4 mln. 11 mln. 14 mln. 7,7 mln. 6,7 mln. Deze investeringen worden gedekt uit het Meerjarenprogramma Fiets, maar ook uit andere gemeentelijke programma s (werk met werk maken) en uit subsidiebijdragen van het stadsgewest Haaglanden en de Provincie Zuid-Holland. Uit dit overzicht blijkt dat de investeringen vanaf 2008 zijn opgelopen tot 14 mln. in 2010 en daarna weer zijn afgelopen tot een investering van 6,7 mln. in De reden hiervoor is dat in 2010 de uitvoering van veel fietsprojecten uit het vorige meerjarenprogramma is afgerond en dat vanaf 2011 een nieuw meerjarenprogramma is vastgesteld waarvan de fietsprojecten zich nog pas in de fase planvorming en veel minder in de fase van uitvoering bevinden. De verwachting is dat de investeringen in fietsprojecten in 2013 en 2014 verder zullen oplopen omdat de projecten die n worden voorbereid in die jaren zullen worden gerealiseerd. Hierbij kan gedacht worden aan de uitvoering van fietsvoorzieningen op de Groot Hertoginnelaan en de Laan van Meerdervoort (Azaleaplein en Thorbeckelaan). In hoofdstuk 3 wordt hierop nader ingegaan. Daarnaast zal er in de jaren 2013 en 2014 ook meer worden geïnvesteerd in fietsparkeervoorzieningen. Hierover staat meer in hoofdstuk 2. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&2014 6

7 2 Fietsparkeervoorzieningen 2.1 Doelstelling Fietsparkeervoorzieningen Goede fietsparkeervoorzieningen zijn van essentieel belang voor een succesvol fietsbeleid. Het ontbreken van goede fietsparkeervoorzieningen zet namelijk een rem op de groei van het fietsgebruik. Uit angst voor fietsendiefstal en vandalisme schaffen mensen geen nieuwe fiets aan of ze gebruiken hem niet of minder. Het realiseren van goede stallingen op bestemmingen, maar ook bij de woningen en bij haltes/stations van het openbaar vervoer, heeft daarom prioriteit. Ten aanzien van het realiseren van voldoende fietsparkeerplaatsen en fietsenstallingen, ligt het accent vooral op de volgende gebieden: Binnenstad; NS stations; Openbaar Vervoer haltes (Randstad Rail); (vooroorlogse) woonwijken. Om ervoor te zorgen dat er voldoende fietsparkeerplaatsen bij nieuwe voorzieningen en werkgelegenheid worden gerealiseerd, worden op dit moment fietsparkeernormen voor bouwplannen opgesteld. 2.2 Fietsparkeernormen voor bouwplannen Uitgangspunt is dat bij nieuw- en verbouw van woningen, openbare voorzieningen en kantoren de initiatiefnemer verantwoordelijk is voor de realisering van voldoende fietsparkeerplaatsen. Analoog aan de parkeereis voor auto s wil de gemeente ook een eis kunnen stellen voor het parkeren van fietsen bij nieuw- en verbouwplannen van winkels, kantoren, horeca, onderwijsinstellingen, medische voorzieningen, etc. Deze parkeereis voor fietsen moet ervoor zorgen dat bezoekers en werknemers kunnen beschikken over voldoende hoogwaardige fietsparkeervoorzieningen. Door het C.R.O.W. en het Landelijke Fietsberaad zijn parkeernormen en kencijfers ontwikkeld voor het parkeren van fietsen bij diverse publieke voorzieningen en kantoren. Deze parkeernormen en kencijfers zijn gebaseerd op een landelijk gemiddelde en kunnen daarom niet zonder meer worden overgenomen voor de Haagse situatie. Daarom worden er fietsparkeernormen ontwikkeld die specifiek van toepassing zijn op de Haagse situatie. Het voorstel voor deze fietsparkeernormen zal medio 2013 gereed zijn. Vooruitlopend daarop zijn er met betrekking tot de bouwplannen De Markies en Sijthoff (in de Haagse binnenstad) al eisen gesteld ten aanzien van aan het realiseren van fietsparkeerplaatsen: er moeten door de ontwikkelaar 394 plaatsen in De Markies en 321 plaatsen in het Sijthoffplan worden gerealiseerd. Deze fietsparkeereisen zijn opgenomen in de anterieure overeenkomst. De fietsparkeernormen ten aanzien van (nieuwe) woningen zijn al opgenomen in het Bouwbesluit. 2.3 Realiseren fietsparkeervoorzieningen Binnenstad Bij de vaststelling van de Haagse Nota Mobiliteit door de gemeenteraad op 22 september 2011 is besloten dat er in de periode 2011 tot 2020 tenminste 2500 inpandige stallingsplekken voor de fiets moeten worden gerealiseerd in de Grote Marktstraat e.o. (amendement bij rv /a). Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&2014 7

8 Vanwege ruimtegebrek op straat en met het oog op vermindering van overlast voor de grote voetgangersstromen in de binnenstad, wil de gemeente grootschalige fietsparkeervoorzieningen realiseren die direct aansluiten op de belangrijkste fietsroutes naar de binnenstad. In 2012 is een verkenning uitgevoerd naar kansrijke locaties voor het realiseren van fietsenstallingen in de Grote Marktstraat en omgeving. Deze verkenning heeft geresulteerd in 4 kansrijke locaties, namelijk: Het parkeerterrein achter de Bijenkorf met 1600 potentiële plekken; De fietsenstalling onder de bibliotheek/stadhuis met 1500 potentiële plekken; Uitbreiding van de Biesieklette stalling Voldersgracht met 70 extra plekken; Uitbreiding van de Biesieklette stalling Snoeptrommel (Grote Halstraat) met 40 extra plekken. Deze kansrijke locaties zullen in 2013 en 2014 nader worden uitgewerkt (zie hiervoor de projectomschrijving in paragraaf 2.5.). NS station Den Haag Centraal Voor de uitbreiding van fietsparkeervoorzieningen bij Den Haag Centraal zijn de Visie Fietsparkeren Den Haag Centraal (RIS ) en het bijbehorende Uitvoeringsprogramma (RIS ) vastgesteld. De komende twee jaar wordt het aantal fietsparkeerplaatsen rond Den Haag Centraal uitgebreid van naar plekken. In de jaren daarna moet het aantal fietsparkeerplaatsen nog verder toenemen tot circa plaatsen in De tabel hieronder laat zien waar en met hoeveel plaatsen de stallingscapaciteit zal worden uitgebreid. Onderdeel van het Uitvoeringsprogramma is het herijken van de prognose tot 2020, evenals het sluiten van een overeenkomst voor beheer, onderhoud en exploitatie van de stallingen met onder andere NS. Bij de afspraken over exploitatie zal worden ingegaan op de vraag welke fietsparkeervoorzieningen rondom het station bewaakt (of met toezicht) en welke onbewaakt moeten worden. Ook zal in het kader van deze overeenkomst worden ingegaan op het vraagstuk van gratis fietsparkeerplaatsen en plaatsen waarvoor betaald zal moeten worden. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&2014 8

9 PB-viaduct PB-viaduct (Rijnstraat) Capaciteitsuitbreiding Den Haag Centraal Fietsflat Rijnstraat Stichthage (NS-fietskelder) Fietsparkeren oostzijde van station (AvBstraat/Alexanderweg) Tijdelijke plaatsen KJ-plein Pr. Bernhardviaduct (Rijnstraat-zijde) Grotiusplaats Totaal aanbod fietsparkeerplaatsen De eerste uitbreidingen, namelijk de fietsparkeervoorzieningen aan de Grotiusplaats en onder het Prins Bernhardviaduct aan de Rijnstraatzijde, zijn al gerealiseerd. Aan het einde van het tweede kwartaal van 2013 zal de stalling aan het Koningin Julianaplein worden uitgebreid (zie verder de projectbeschrijvingen in paragraaf 2.5.). (Rijnstraat) Locaties van fietsparkeervoorzieningen rondom Den Haag Centraal NS station Den Haag Hollands Spoor In de periode 2013 en 2014 moet het aantal fietsparkeerplaatsen bij station Hollands Spoor worden uitgebreid met circa 2300 plaatsen. Op dit moment is de capaciteit van de stallingen bij Holland Spoor onvoldoende, wat een negatieve invloed heeft op de groei van het fietsgebruik van en naar het station. Uit een verkenning blijkt dat aan de Laakzijde van het station de grootste kansen liggen om de benodigde uitbreiding van het aantal stallingsplaatsen te realiseren. Aan de centrumzijde is niet voldoende fysieke ruimte voorhanden om een nieuwe fietsenstalling te realiseren (zie verder de projectbeschrijving in paragraaf 2.5.). Stallingen bij OV-haltes Naar de mogelijkheden voor het uitbreiden van het aantal stallingsplaatsen bij 30 OV- en RandstadRailhaltes, heeft het Stadsgewest Haaglanden in 2012 een onderzoek uitgevoerd. De uitbreiding zal worden gefinancierd door het Stadsgewest en worden uitgevoerd door de gemeente(n). Het gaat daarbij veelal om kleinschalige en eenvoudige uitbreidingen. De realisatie zal in de eerste helft van 2013 starten. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&2014 9

10 De uitbreiding van het aantal fietsparkeerplaatsen bij station Ypenburg, is in 2012 gerealiseerd en afgerond. Woonwijken Het beleid ten aanzien van het fietsparkeren in woonbuurten richt zich op drie sporen: Het inzetten op meer buurtstallingen en het behoud van bestaande buurtstallingen; Het uitbreiden van het aantal locaties met fietstrommels; Voortzetting van het vigerende beleid ten aanzien van de plaatsing van fietsbeugels op verzoek (via het stadsdeel). Om in Den Haag de aanleg van veilige en goed toegankelijke buurtstallingen te stimuleren en om bestaande stallingen veilig, goed toegankelijk en gebruiksvriendelijk te maken, is een subsidieregeling ontwikkeld. Het gaat daarbij dus niet alleen om nieuwe buurtstallingen maar ook om het vergroten van het aantal fietsparkeerplaatsen in bestaande stallingen. De Beleidsregel Subsidie Buurtstallingen Den Haag is op 10 juli 2012 vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders. Wegens succes is de regeling verlengd tot 1 juli 2013 (zie verder de projectbeschrijving in paragraaf 2.5.). Als vervolg op de succesvolle proef met fietstrommels in 2010, zal het aantal fietstrommels worden uitgebreid in woonbuurten met een groot tekort aan stallingsruimte. De verhuur van de plekken in de trommels en het beheer van de trommels wordt verzorgd door Biesieklette Den Haag BV. Biesieklette verhuurt de stallingsplaatsen en verricht ook nu al het onderhoud aan de 12 bestaande trommels. Het tarief voor de huur van een fietsparkeerplaats in een fietstrommel bedraagt 7,50 per maand. Met dit tarief kan Biesieklette kostendekkend werken. Het grootste deel van de 120 beschikbare fietstrommels wordt in acht daarvoor geselecteerde woonbuurten geplaatst. Op deze wijze is een afgewogen ruimtelijke inpassing in de omgeving mogelijk en is de communicatie met belanghebbenden goed te organiseren. Deze acht buurten zijn al gekozen en opgenomen in het beleidskader Stallen in woonbuurten, als onderdeel van het Meerjarenprogramma Fiets Per buurt wordt geïnventariseerd waar fietstrommels kunnen worden geplaatst. Voor deze locaties maakt de gemeente vervolgens een concept plaatsingsplan dat daarna op een bewonersavond wordt gepresenteerd in de buurt. Vervolgens kunnen bewoners een stallingsplek in een trommel aanvragen. In de Vruchtenbuurt is het tekort aan afsluitbare stallingen groot en mede vanuit de bestaande gebiedskennis en initiatieven vanuit het wijkberaad Vruchtenbuurt is er voor gekozen om in deze buurt van start te gaan met het project fietstrommels. De overige buurten waar de trommels geplaatst zullen worden zijn Valkenboskwartier, Bezuidenhout-Oost, Laakkwartier West + Schimmelweg, Oostbroek; Regentessekwartier, De Bras(woningcomplex aan de Waterviolier/Nimfkruid) en het Geuzenkwartier. Parallel aan de buurtaanpak kunnen bewoners uit andere buurten ook in aanmerking komen voor een trommel. Hiervoor zijn al aanvragen in behandeling (zie verder de projectbeschrijving in paragraaf 2.5.). Medio 2013 zal gestart worden met de plaatsing van fietstrommels. 2.4 Visie Fietsparkeren Binnenstad De Visie Fietsparkeren Binnenstad (RIS ) schetst de aanpak van het uitbreiden van fietsparkeervoorzieningen in de binnenstad. Deze aanpak richt zich enerzijds op een forse uitbreiding van het aantal fietsenstallingen en anderzijds op een efficiënt gebruik van de stallingen en het tegengaan van overlast van gestalde fietsen in de openbare ruimte. Dit vergt een integrale aanpak waarbij een positieve communicatiestrategie en een goede organisatie van de handhaving belangrijk zijn. De visie is op 15 januari 2013 vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders en is bedoeld als een eerste stap, waarin de verschillende aspecten in onderling verband zijn geplaatst. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

11 Deze aanpak richt zich hoofdzakelijk op de gebieden waar de problemen het grootst zijn, namelijk primair op het voetgangersgebied in de binnenstad en de omgeving van de stations Den Haag Centraal en Den Haag Hollands Spoor. Oplossing van het fietsparkeerprobleem vereist daarnaast structurele financiering. In de vastgestelde visie wordt zowel beleidsmatig (onder andere fietsparkeernormen) als financieel een verband gelegd tussen het autoparkeren en het fietsparkeren. Samengevat is het fietsparkeerbeleid voor de binnenstad gebaseerd op de volgende vier punten: Er mag overal in de binnenstad worden gefietst; De fiets kan gratis in de binnenstad worden gestald; Er zijn in de binnenstad voldoende stallingsplaatsen voor de fiets; De fiets mag niet worden gestald op de Grote Markt en in de Grote Marktstraat. Dit wordt gerealiseerd door; Te zorgen voor voldoende stallingscapaciteit in de binnenstad; Aanbindmogelijkheden te verwijderen waardoor de bestaande stallingscapaciteit beter wordt benut; Het aanwijzen van de Grote Markt en de Grote Marktstraat in de APV als gebied waar (buiten de daarvoor bestemde voorzieningen) niet zomaar gestald mag worden. Voorwaarde hiervoor is een voldoende aantal stallingsplaatsen in de omgeving; Het opstellen van een communicatieplan; Het organiseren van een effectieve handhaving van fietsparkeren; Het regelen van structurele financiering. Te starten met een pilot op de Grote Markt. In 2013 worden de benodigde vervolgstappen verder uitgewerkt. De eerste stap is een pilot handhaving fietsparkeren op de Grote Markt van één jaar. Deze pilot start in april Projecten uit meerjarenprogramma met geplande activiteit in 2013 Afgerond in 2012 Activiteit 2013 Project afkomstig uit: Stalling Grote Markt Promotie acties MJP Fiets PB viaduct Rijnstraat (DHCS) Geen MJP Fiets Projecten VO fase in 2012 Activiteit 2013 Project afkomstig uit: Fietsflat Rijnstraat Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets (Den Haag Centraal) PB-viaduct A v Burenstraat Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets (Den Haag Centraal) Stalling KJ plein Uitwerken DO, start uitvoering MJP Fiets (Den Haag Centraal) Stalling achter Bijenkorf Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets (binnenstad) Uitbreiding straatparkeren Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets (binnenstad) Uitbreiding Voldersgracht Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets (binnenstad) Fietstrommels plaatsingsplan Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets Vruchtenbuurt Fietstrommels plaatsingsplan Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets Bezuidenhout Fietstrommels plaatsingsplan Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets Rustenburg Fietstrommels plaatsingsplan De Bras Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

12 Nieuwe projecten in 2013 Activiteit 2013 Project afkomstig uit: Pilot Handhaving Grote Markt Start april 2013 Visie fietsparkeren binnenstad (binnenstad) Projecten nog te starten Activiteit 2013 Project afkomstig uit: Stalling onder Starten met VO MJP Fiets stadhuis/bibliotheek (binnenstad) Fietstrommels plaatsingsplan VO, DO en Uitvoering MJP Fiets Laak Fietstrommels plaatsingsplan VO, DO en Uitvoering MJP Fiets Regentessekwartier Fietstrommels plaatsingsplan VO, DO en Uitvoering MJP Fiets Valkenboskwartier Fietstrommels plaatsingsplan Geuzekwartier VO, DO en Uitvoering MJP Fiets Overige projecten Activiteit 2013 Project afkomstig uit: Subsidie buurtstallingen Aanvragen beoordelen en MJP Fiets subsidie verlenen Plaatsing vrije trommels Aanvragen beoordelen en plaatsen MJP Fiets Projectenoverzicht In deze paragraaf worden alle stallingsprojecten waaraan in 2013 en 2014 wordt gewerkt, afzonderlijk weergegeven. Per project wordt het volgende aangegeven: De locatie; De aanleiding van het project en de beschrijving van de oplossing; De huidige stand van zaken en de projectactiviteiten in 2013 en/of 2014; De mijlpalen ofwel de tijdsplanning van het project; De relevante projecten en ontwikkelingen die zich in de buurt van het project afspelen en die mogelijk van invloed zijn op het fietsproject (optie). Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

13 Den Haag Centraal aanpassing Fietsflat Het project betreft de aanpassing van de fietsflat in de Rijnstraat. Dit betreft niet alleen de omzetting van de tijdelijke voorziening naar een definitieve, maar ook de toename van het aanbod aan fietsparkeerplaatsen in de voorziening van naar plaatsen. Daarnaast wordt ingezet op een verbetering van de kwaliteit van de stalling. Voor geheel fietsparkeren Den Haag Centraal is ,- beschikbaar. Dit budget kent de volgende financieringsbronnen: Meerjarenprogramma Fiets , subsidies van het Stadsgewest Haaglanden, het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) en het Rijksprogramma Beter Benutten. Inmiddels is van het beschikbare budget ,- gereserveerd voor de projecten Koningin Julianaplein en Prins Bernhardviaduct (zijde Rijnstraat en zijde Anna van Buerenstraat). Daarmee resteert er op dit moment nog een bedrag van ongeveer ,- voor de fietsflat. Het is nog niet bekend of dit bedrag toereikend is voor het aanpassen van de fietsflat. Eind 2012 is gestart met de planvoorbereiding van dit project. In 2013 wordt gewerkt aan een integraal ontwerp in overleg met en op basis van de inbreng van diverse interne en externe betrokkenen bij dit project. Het (concept) voorontwerp, inclusief toelichting, kostenraming en wijze van financiering, wordt vervolgens ter besluitvorming aangeboden. Na vaststelling van het voorontwerp wordt dit uitgewerkt tot een definitief ontwerp. Daarna volgen het bestek, de aanbesteding en de uitvoering van het werk. Mijlpalen 1e behandeling in college 2e kwartaal 2013 Bestuurlijke vaststelling Voorontwerp 2e kwartaal 2013 / 3e kwartaal 2013 Definitief ontwerp, bestek en aanbesteding 3e kwartaal 2013 / 4e kwartaal 2013 Uitvoering en oplevering 1e halfjaar 2014 Overige relevante ontwikkelingen Dit project maakt deel uit van een groter geheel aan plannen in, op en rondom Den Haag Centraal. Hier wordt volstaan met de vermelding van een relevant ander project naar aanleiding van de Visie fietsparkeren Den Haag Centraal, namelijk het sluiten van overeenkomst over beheer, onderhoud en exploitatie van de stallingen met onder andere de NS. De uitkomsten hiervan zijn van invloed op de uitwerking het project aanpassen Fietsflat. Bij de vaststelling van het voorontwerp moet duidelijk zijn welke partij deze fietsparkeervoorziening gaat beheren dan wel exploiteren. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

14 Den Haag Centraal stalling Pr. Bernhardviaduct(Rijnstraat) & Kon. Julianaplein Bij beide tijdelijke fietsenstallingen gaat het om vervanging van de enkellaagse fietsrekken door dubbellaagse fietsrekken en om het verbreden van de gangpaden. Op het beschikbare budget is ingegaan onder Aanpassing fietsflat Rijnstraat. De aanpassing van de fietsenstalling onder het Pr. Bernhardviaduct (Rijnstraat) heeft ca ,- gekost. De aanpassing op het Kon. Julianaplein is geraamd op ,-. Eind 2012 is de maaiveldstalling onder het Pr. Bernhardviaduct bij de Rijnstraat uitgebreid van 200 naar 500 fietsparkeerplaatsen. Ook is het onderste deel van de trap van maaiveld naar het Pr. Bernhardviaduct gedraaid, zodat deze beter aansluit op de looproutes. Het ontwerp voor de aanpassing van de stalling Kon. Julianaplein is gereed. De bestelling van de dubbellaagse fietsrekken is voorbereid. De fietsenstalling onder het Pr. Bernhardviaduct bij de Rijnstraat is gereed. Hooguit worden nog enkele kleine aanpassingen doorgevoerd, zoals de OV-chippoorten die bij de zijingang van perron 1 worden geplaatst. De capaciteitsverdubbeling op het Kon. Julianaplein van 750 naar fietsparkeerplaatsen zal aan het einde van het tweede kwartaal van 2013 zijn afgerond. Mijlpalen Ingebruikname stalling onder Pr. Bernhardviaduct, Rijnstraat eind 2012 Ingebruikname stalling Kon. Julianaplein eind 2e kwartaal 2013 Overige relevante ontwikkelingen De projectstart voor de definitieve fietsparkeervoorziening met à plaatsen op of onder het Kon. Julianaplein staat gepland voor Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

15 Den Haag Centraal stalling Pr. Bernhardviaduct (Anna van Buerenstraat) Aan de oostzijde van het station, onder het Pr. Bernhardviaduct nabij perron 12 en de trap naar het Pr. Bernhardviaduct wordt een fietsparkeervoorziening gerealiseerd met een capaciteit van à plaatsen. Daarmee wordt voorzien in de stallingsbehoefte van fietsers van en naar de Schenkzone, het Bezuidenhout, Mariahoeve en Voorburg. De ingang van de stalling komt aan de Anna van Buerenstraat. Via het Pr. Bernhardviaduct kunnen de sporen 1 t/m 11 via een korte looproute worden bereikt. De aanpassing van de openbare ruimte rondom de stalling wordt voor zover mogelijk tegelijk met de stalling uitgevoerd en de rest na de realisatie van de HSE (Haags Startstation metrolijn E). Hieronder valt ook het verplaatsen van de stationsingang naar perron 12. Voor geheel fietsparkeren Den Haag Centraal is ,- beschikbaar. De investeringskosten voor deze stalling zijn geraamd op ,- Het schetsontwerp is volgens planning gemaakt. Tijdens de fase van het voorontwerp heeft het project drie maanden vertraging opgelopen. Omdat tijdens deze fase al zaken zijn uitgezocht die in de fase van het definitief ontwerp hadden moeten worden opgepakt, leidt dit niet tot een latere start van de uitvoering. Zowel tijdens de fase van het schetsontwerp als tijdens die van het voorontwerp is over de plannen gecommuniceerd met de omgeving. Ook heeft afstemming plaatsgevonden met aangrenzende projecten. Na vaststelling van het voorontwerp zal dit worden uitgewerkt tot een definitief ontwerp. Daarna volgen het bestek, de aanbesteding en tenslotte de uitvoering van het werk. Mijlpalen Vaststelling voorontwerp in college B&W februari 2013 Start uitvoering begin 4 e kwartaal 2013 Ingebruikname medio 2014 Overige relevante ontwikkelingen Dit project maakt onderdeel uit van een groter geheel aan plannen in, op en rondom Den Haag Centraal. Eén van die projecten betreft het sluiten van een overeenkomst over beheer, onderhoud en exploitatie van fietsenstallingen met onder andere NS. De uitkomsten hiervan zijn van invloed op de uitwerking het project stalling Pr. Bernhardviaduct (ingang Anna van Buerenstraat). Bij de vaststelling van het voorontwerp moet duidelijk zijn welke partij deze fietsparkeervoorziening gaat beheren en/of exploiteren. De fietsenstalling komt naast de HSE. Dit brengt voordelen met zich mee maar tijdens de bouw van de HSE zijn er ook veiligheidsrisico s. De bouw van de HSE start in mei 2014 en is naar verwachting medio 2016 gereed. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

16 Den Haag Hollands Spoor Er is een tekort aan stallingplaatsen bij station Hollands Spoor. Op dit moment is de capaciteit van de stallingen bij Hollands Spoor ontoereikend, wat een negatieve invloed heeft op de groei van het fietsgebruik van en naar het station. In verband met de verwachte groei van het aantal OV-reizigers neemt de behoefte aan fietsparkeerplekken alleen maar verder toe. Door ProRail, NS en de gemeente is vastgesteld dat in het jaar 2020 het aantal onbewaakte fietsparkeerplekken moet worden uitgebreid met 2300 stuks om tenminste vraagvolgend te zijn. Ten opzichte van de bestaande 2500 plekken(bewaakt en onbewaakt) is dit bijna een verdubbeling. Uit een verkenning in opdracht van Prorail en de Gemeente Den Haag blijkt dat aan de Laakzijde van het station de grootste kansen liggen om de benodigde uitbreiding van het aantal stallingsplekken te realiseren. Aan de centrumzijde is niet voldoende fysieke ruimte om een nieuwe stalling te realiseren. Op dit moment worden plannen uitgewerkt om tussen de Waldorpstraat en het spoor een nieuw maaiveld in te richten. Dit betekent dat het parkeerterrein en postperron aan de Laakzijde worden afgegraven tot het niveau van het huidige Johanna Westerdijkplein, gelegen aan de Lage Waldorpstraat. Op het nieuwe maaiveld ontstaat ruimte voor een gebouwde fietsenstalling van 2500 fietsparkeerplaatsen, winkels en de tunnelmond van de door te trekken tunnel uit de stationshal. Door het verlengen van de tunnel komt er een directe verbinding tussen het plein met de fietsenstalling en de stationshal en perrons. De totale investering is door de verschillende partijen geraamd op 17 miljoen. De financiële dekking komt uit bijdragen van NS, Prorail, het rijksprogramma Beter Benutten, subsidie van het Stadsgewest Haaglanden en een gemeentelijke bijdrage uit het Meerjarenprogramma Fiets In 2012 is met ProRail en NS vastgesteld dat de voorgestelde oplossing de meest kansrijke is en dat er bij de verschillende partijen ook voldoende budget beschikbaar is. In 2013 worden de plannen nader uitgewerkt en wordt een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen de NS, ProRail en de Gemeente Den Haag. De bouwwerkzaamheden starten in de tweede helft van Mijlpalen Vast stellen VO stalling augustus 2013 Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

17 Stallen bij openbaar vervoer haltes In het kader van de planvorming Netwerk RandstadRail, heeft de HTM in opdracht van het Stadsgewest Haaglanden onderzoek gedaan naar fietsparkeervoorzieningen bij RandstadRailhaltes en andere tramhaltes. Uit het onderzoek komt naar voren dat er in Den Haag behoefte is aan uitbreiding van de stallingscapaciteit voor fietsen op 29 RandstadRailen tramhaltes. Het gaat om relatief kleine uitbreidingen van ongeveer 5 tot 20 fietsparkeerplaatsen. Alleen bij de halte Leyenburg gaat het om een uitbreiding met 40 plaatsen. In totaal gaat het om een uitbreiding met 288 fietsparkeerplaatsen en 10 fietskluizen. De kosten voor het realiseren van 288 fietsparkeerplaatsen en 10 fietskluizen worden geraamd op ,-. Dit wordt gedekt uit (mogelijk) subsidie van het Stadsgewest Haaglanden en uit een gemeentelijke bijdrage uit het Meerjarenprogramma Fiets In 2012 heeft de inventarisatie plaatsgevonden van het benodigde aantal fietsparkeerplaatsen per halte. In 2013 en 2014 zullen de fietsparkeerplaatsen en 10 fietskluizen worden geplaatst. Mijlpalen Vaststellen uitbreiding fietsparkeervoorzieningen bij OV-haltes, inclusief financiële dekking april 2013 Plaatsen fietsparkeerplaatsen en fietskluizen vanaf juni 2013 Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

18 Fietsparkeren Binnenstad Doel is om tot 2020 in en rondom de Grote Marktstraat extra fietsparkeerplaatsen te realiseren. De herinrichting van de Grote Marktstraat zorgt ervoor dat er op korte termijn al alternatieve fietsparkeerplaatsen moeten komen. Dit is nodig om het huidige aantal fietsen dat er in de hoofdwinkelstraat staat te compenseren tijdens de werkzaamheden. De inspanningen voor het stallen van de fietsen in de binnenstad, richten zich naast permanente oplossingen op straat en via gebouwde voorzieningen dus ook op tijdelijke mogelijkheden op straat, bijvoorbeeld in vakken. De kosten voor het uitwerken van plannen zijn gedekt via het Meerjarenprogramma Fiets en Visie Fietsparkeren Binnenstad. In 2012 is overleg gevoerd met Q-park en Bijenkorf over het gebruik van het autoparkeerterrein als fietsenstalling. Beide partijen hebben geen bezwaar tegen een fietsenstalling, maar willen financieel worden gecompenseerd, de onderhandelingen lopen nog. Er ligt een schetsontwerp waarin wordt uitgegaan van de mogelijkheid om op dit terrein 900 tot fietsen te plaatsen. Er worden plannen uitgewerkt voor het fietsparkeren op straat (ONTnieten én compensatie Grote Marktstraat). Daarnaast vindt er een onderzoek plaats naar de haalbaarheid van een gebouwde fietsenstalling onder het Stadhuis/Bibliotheek (1.500 fietsparkeerplaatsen) en bij de Voldersgracht (±70 extra fietsparkeerplaatsen). Begin van het tweede kwartaal 2013 zal duidelijkheid komen over de fietsparkeerplaatsen (vakken) op straat en over de verschillende stallingen in onderzoek. Inmiddels zijn er concrete plannen voor inpandige stallingen via de bouwplannen voor de Markies (±390 fietsen), Sijthoff (±320 fietsen) en is een reservering in de Spuiforum (±500 fietsen) opgenomen. Mijlpalen Schetsontwerp stalling Stadhuis gereed (bepaald de haalbaarheid) april 2013 Schetsontwerp uitbreiding stalling Voldersgracht gereed april 2013 Schetsontwerp stalling achter Bijenkort gereed april 2013 Afhankelijk van de uitkomst van de onderhandelingen met Bijenkorf, krijgt dit een vervolg. Locaties fietsparkeervakken inclusief capaciteit bekend april 2013 (inclusief inpassing in openbare ruimte, tegengaan vallende fietsen) Overige relevante ontwikkelingen Op het moment dat de ambtenarenstalling onder het Stadhuis voor het publiek wordt opengesteld, is een andere ambtenarenstalling noodzakelijk. Gedacht wordt om deze te realiseren in de parkeergarage onder het Stadhuis/Spuiplein. De herinrichting van de Grote Marktstraat bepaalt de planning van de verschillende (tijdelijke) stallingen in de binnenstad. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

19 Handhaven Fietsparkeren Grote Markt Voor het fietsparkeerprobleem is een integrale aanpak ontwikkeld, namelijk de Visie Fietsparkeren Binnenstad. Deze aanpak richt zich enerzijds op het realiseren van meer stallingsplaatsen en anderzijds op het aanpakken van de overlast van gestalde fietsen in de openbare ruimte. In de Visie Fietsparkeren Binnenstad wordt voorgesteld om een pilot handhaving fout gestalde fietsen te houden op de Grote Markt. Op de Grote Markt is met de ingebruikname van de nieuwe Biesieklettestalling Grote Markt (gelegen aan de Laan nr. 9) voldaan aan een belangrijke voorwaarde om te kunnen handhaven, namelijk voldoende stallingsplaatsen in de directe omgeving. De nieuwe Biesieklettestalling Grote Markt biedt plaats aan 500 fietsen en ligt om de hoek van de Grote Markt. De pilot handhaving fietsparkeren Grote Markt zal een jaar duren en start op 1 april De kosten van de pilot bedragen ,-, met als dekking de Visie Fietsparkeren Binnenstad. Ontwikkelen van een integrale visie op de aanpak van het fietsparkeerprobleem in de binnenstad. Evaluatie van de pilot fietshandhaving. Gedurende de pilot worden de effecten van het fietsgedrag (tellingen) gemonitord. De evaluatie richt zich ook op de organisatie en inzet van de handhaving. De bedoeling is om het handhavingsgebied uit te breiden naar de Grote Markstraat, nadat deze opnieuw is ingericht. Het fietshandhavingsteam en het fietsdepot vallen nu nog onder Dienst Publieke Zaken Haagse Hout. Vanaf 2014 zullen deze onder de Dienst Stadsbeheer gaan vallen in het kader van Handhaven op Haagse hoogte. Mijlpalen Start pilot 1 april 2013 Overige relevante ontwikkelingen Herinrichting Grote Marktstraat Uitbreiden fietsparkeren binnenstad. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

20 Fietstrommels in woonwijken In het Meerjarenprogramma Fiets staat als doel om tot en met 2014 in acht woonbuurten 120 fietstrommels te realiseren. Het pilotproject fietstrommels uit 2010 was succesvol. Daarom zullen er op meer plaatsen fietstrommels worden geplaatst. Dit zal in overleg met buurtorganisaties per buurt gebeuren, aan de hand van enerzijds de bij de gemeente bekende aanvragen en anderzijds de stedenbouwkundige kenmerken van de betreffende buurten. Het project zal ongeveer ,- gaan kosten. Dekking is aanwezig vanuit het Actieplan Luchtkwaliteit, onderdeel van het NSL programma en vanuit het Meerjarenprogramma Fiets De Vruchtenbuurt, het Bezuidenhout en Oostbroek zijn de eerste woonbuurten waar de gemeente fietstrommels zal gaan plaatsen. Het plaatsingsplan voor de Vruchtenbuurt is definitief. Zowel de AdviesCommissie Openbare Ruimte (ACOR) als het VoorOverleg Verkeerszaken (VOV) zijn akkoord. In de buurten Bezuidenhout en Rustenburg is een inventarisatie gedaan. Voor Rustenburg is het concept plaatsingsplan gereed. In februari 2013 is een informatiebijeenkomst voor de bewoners van Oostbroek waar een toelichting wordt gegeven op het concept plaatsingsplan. Voor de bewoners van Bezuidenhout is in maart 2013 een bijeenkomst georganiseerd. De eerstvolgende buurt waar geïnventariseerd gaat worden is Laak. Parallel aan dit proces wordt een voorstel opgesteld voor de financiering. Daarna kunnen de eerste trommels aanbesteed en geplaatst worden. De verwachting is dat in mei/juni 2013 de eerste trommels geplaatst zullen worden. Mijlpalen Vaststellen plaatsingsplan Vruchtenbuurt eind 1 e kwartaal 2013 Financiële dekking vastleggen eind 2 e kwartaal 2013 Plaatsen eerste trommels 3 e kwartaal 2013 Overige buurten 2013/2014 Overige relevante ontwikkelingen Omdat een fietstrommel een nieuw element in de openbare ruimte is, is gekozen voor een uitgebreid communicatietraject per buurt. Allereerst wordt contact opgenomen met de wijk- of buurtorganisatie met de vraag waar zij denkt dat de trommels het beste kunnen staan. Daarna wordt een huis-aan-huis brief verzonden met het verzoek aan de bewoners zelf aan te geven of zij interesse hebben in een trommel en waar zij die dan willen plaatsen. Op basis van deze input wordt een concept plaatsingsplan opgesteld. Het is niet de bedoeling de trommels op straathoeken of lukraak in het groen te plaatsen. Het concept plaatsingsplan wordt weer gepresenteerd in de buurt en kunnen bewoners hierop hun zienswijze indienen waarop het plaatsingsplan zo nodig kan worden aangepast. De ervaring tot nu toe is positief, het plaatsingsplan kent veel draagvlak er zijn een beperkt aantal zienswijze ingediend. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

21 Buurtstallingen In het Meerjarenprogramma Fiets is als doelstelling opgenomen om te bemiddelen bij de start van 10 nieuwe buurtstallingen en het in stand houden van de bestaande buurtstallingen. In juli 2012 is de subsidieregeling buurtstallingen vastgesteld. Deze liep tot 31 december Wegens het grote succes is besloten om de subsidieregeling te verlengen tot 1 juli Met het vaststellen van de subsidieregeling is een bedrag van ,- gereserveerd. Tot en met december 2012 is bijna ,- aan subsidie verstrekt. Daarnaast is een bedrag vastgesteld voor de realisatie van een nieuwe buurtstalling aan de Goudsbloemlaan. Nog voordat de subsidieregels waren vastgesteld opende de eerste buurstalling haar deuren, namelijk die in de Tomatenstraat. Al snel volgden ook andere stallingen zoals die in de 2 e Schuytstraat en de Abeelstraat. Beide stallingen zijn opgeleverd en feestelijk geopend. Voor de buurstallingen in de Okkernootstraat, de Marnixstraat, de Symfoniestraat, de Sinaasappelstraat en de Obrechtstraat, is subsidie toegekend. De stallingen zullen begin 2013 feestelijk geopend worden. In 2013 wordt op diverse manieren aandacht gevraagd voor de subsidieregeling, in de vorm van persberichten. Ook zullen er twitterberichtjes geplaatst worden en zullen de bewoners- en buurtorganisaties geïnformeerd over de subsidieregeling voor buurtstallingen. Op zit moment zijn er nog ongeveer acht subsidieaanvragen in behandeling. Mijlpalen Besluit verlening subsidieregeling met ½ jaar januari 2013 Feestelijke opening buurtstalling februari 2013 Evaluatie subsidieregeling juli / augustus 2013 Overige relevante ontwikkelingen De officiële (her-)openingen van de buurtstallingen leidt tot media-aandacht en daarmee tot grotere bekendheid van de regeling en daardoor ook tot weer nieuwe subsidieaanvragen. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

22 Onderstaande tabel geeft een overzicht per 15 maart 2013 van de stallingen waarvoor subsidie is verleend. Naam stalling Nieuw / Status Subsidiebedrag Aantal fiets- Bestaand Parkeerplaatsen Abeelstraat B Geopend , e Schuytstraat N Geopend 9.686,02 38 Okkernootstraat N Verwachte opening , e kwartaal 2013 Marnixstraat N Verwachte opening 9.600, e kwartaal 2013 Sinaasappelstraat B 19 maart ,00 47 Symonszstraat B Verwachte opening , e kwartaal 2013 Obrechtstraat B Geopend ,00 62 Buitenom hoek B Gereed 3.476,66 14 Prinsegracht Keizerstraat B Verwachte opening , e kwartaal 2013 Populierstraat B Verwachte opening 9.980, e kwartaal 2013 Theresiastraat N 2 april ,14 40 Hondiusstraat B Verwachte opening , e kwartaal 2013 Bosschestraat N Verwachte opening , e kwartaal 2013 Damasstraat B Verwachte opening , e kwartaal 2013 Jan Wapstraat N Verwachte opening , e kwartaal 2013 Duinzichtkerk; Van B Verwachte opening 4.520,00 60 Hogenhoucklaan 89 2e kwartaal 2013 Frambozenstraat B Verwachte opening , e kwartaal 2013 TOTAAL , Restant subsidie ,62 * Voor de stallingen die nog niet geopend zijn geldt dat de genoemde bedragen nog niet zijn vastgesteld. Voor alle stallingen vindt (nog) een eindafrekening plaats op basis van werkelijk gemaakte kosten. De subsidiebedragen kunnen dus lager uitvallen. Buurtfietsenstalling Goudsbloemlaan Naast de subsidieregeling werkt de gemeente ook aan het realiseren van een buurtfietsenstalling aan de Goudsbloemlaan. Deze buurtfietsenstalling is een wijkinitiatief. Het gemeentelijke ontwerp ervoor heeft in 2012 de inspraak doorlopen en is breed gedragen. De investeringskosten bedragen Volledige financiering is aanwezig. In het 2 e kwartaal van 2013 zullen de werkzaamheden plaatsvinden en de stalling zal voor de zomer 2013 gereed zijn. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

23 3 Fietsnetwerk 3.1 Doelstelling Fietsnetwerk Goede fietsinfrastructuur is de basis voor groei van het fietsgebruik in de stad. Den Haag heeft een uitgebreid netwerk van hoofdfietsroutes. Fietsstroken en fietspaden zijn tot nu toe vooral aangelegd langs wegen en routes waar voldoende ruimte voor dergelijke voorzieningen te vinden was. Afgelopen jaren is vooral ingezet op het opheffen van ontbrekende schakels op het fietsroutenetwerk. In de Haagse Nota Mobiliteit en in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) wordt ook ingezet op een beleid waarin naast de voltooiing van het hoofdroutenetwerk voor de fiets een extra impuls aan de verbetering van het fietsnetwerk wordt gegeven. Zo wordt het aantrekkelijker om ook op de wat langere afstanden in de stad voor de fiets te kiezen. Deze impuls is gevonden door het aanwijzen van veertien sterroutes binnen het hoofdroutenetwerk van de fiets. Het hoofdroutenetwerk fiets blijft gewoon bestaan, nieuw zijn de sterroutes die vooral voor de langere afstanden van meerwaarde zijn. Het op orde brengen van het fietsnetwerk is opgedeeld in vijf deelprogramma s, die hierna worden uitgewerkt: 1. realiseren van sterroutes voor de fiets; 2. opheffen ontbrekende schakels (op hoofdroutenetwerk en basisnet centrum); 3. versterken van het recreatieve netwerk; 4. omzetten van tegelfietspaden in asfaltfietspaden; 5. aanpakken van Fiets Onvriendelijke Situaties. Het doel is om in de periode 2011 tot en met 2014 vier sterroutes te realiseren en daarnaast vijftien ontbrekende schakels op te lossen. In het Meerjarenprogramma Fiets is een lijst met twintig fietsprojecten opgenomen. Voor deze fietsprojecten geldt dat het veelal complexe projecten zijn. De complexiteit van fietsprojecten ontstaat veelal door tegenstrijdige belangen en door de beperkte beschikbare fysieke ruimte. Daarbij kan gedacht worden aan het realiseren van fietsvoorzieningen versus het behouden van parkeerplaatsen, het toevoegen van rijstroken versus het behoud van bomen. Dit soort zaken leidt vaak tot lastige belangenafwegingen. Deze belangenafwegingen leiden vaak tot afzonderlijke afwegingsnotities of variantenstudies, die de basis zijn voor besluitvorming over het vervolg van de projecten. Deze tussenstap leidt veelal tot vertraging van de projecten. De ervaring leert dan ook dat er altijd projecten zijn die, om wat voor reden dan ook, vertraging oplopen en mogelijk zelfs afvallen. Om de doelstelling toch te realiseren moeten dan andere projecten op het fietsroutenetwerk worden toegevoegd. Afgelopen jaren zijn er ook diverse burgerinitiatieven geweest die hebben geleid tot het opstarten van (nieuwe) fietsprojecten. Te denken valt aan fietsvoorzieningen bij de Riouwbrug en in de Groot Hertoginnelaan, de fietsoversteek IJsclubweg, de Bankastraat en recentelijk de Weimarstraat. 3.2 Sterroutes Bij de vaststelling van de Haagse Nota Mobiliteit door de gemeenteraad op 22 september 2011 is besloten dat er in de periode tenminste 10 comfortabele, snelle, directe en veilige sterroutes moeten worden gerealiseerd (amendement bij rv /c). Om dit doel te kunnen realiseren is in het meerjarenprogramma de keuze gemaakt om in de periode vier volledige sterroutes naar het beoogde niveau te tillen en niet op alle veertien sterroutes een beetje te investeren. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

24 Bij de afweging van de aan te pakken routes is vooral nagegaan welke routes in aanmerkingen komen voor medefinanciering uit andere gemeentelijke programma s ( werk met werk maken ) en/of vanuit andere partijen (rijksoverheid, stadsgewest Haaglanden). De sterroute naar Scheveningen Haven is opgenomen op de lijst met Quick Wins in het kader van de MIRT verkenning Haaglanden. Hiermee komt deze route voor medefinanciering door het Rijk in aanmerking. Verder is gekeken naar sterroutes die min of meer parallel liggen aan congestiegevoelige trajecten voor het autoverkeer. De fiets kan hier een alternatief zijn en daarom komen deze sterroutes in aanmerking voor een rijksbijdrage vanuit het programma Beter Benutten. Ook is gekeken naar sterroutes die aansluiten op bestaande fietsprojecten en fietsroutes. Verder is gekeken naar een geografische spreiding, waarbij de verschillende windrichtingen gelijkmatig bediend worden. Tot slot is rekening gehouden met de mogelijkheid om een goede aansluiting te maken op snelfietsroutes naar de regio, de aansluiting op recreatieve routes en de mogelijkheid om te combineren met groot onderhoud. Alle sterroutes maken integraal onderdeel uit van het regionale fietsroutenetwerk van het stadsgewest Haaglanden, waardoor regionale subsidiering mogelijk is. De vier sterroutes die in de periode worden opgepakt zijn in volgorde van prioriteit: 1. binnenstad Regentes Scheveningen Haven; 2. binnenstad Bezuidenhout Leidschenveen; 3. binnenstad Schilderswijk Wateringseveld Midden Delfland; 4. binnenstad Spoorwijk Rijswijk Delft. Op onderstaande kaart staan deze routes weergegeven. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

25 In het Meerjarenprogramma Fiets stond de volgende planning opgenomen; Route binnenstad Regentes - Start Scheveningen Haven binnenstad Bezuidenhout Start Leidschenveen binnenstad Schilderswijk Start Wateringseveld Midden Delfland binnenstad Spoorwijk Rijswijk Voorontwerp (VO) Definitief ontwerp (DO) Uitvoering Deze planning is niet helemaal gehaald. De voorbereiding van de eerste twee sterroutes zijn niet halverwege 2011 maar pas in het 2 e kwartaal van 2012 gestart. Op de sterroute via Spoorwijk naar Rijswijk zijn twee belangrijke ontbrekende schakels opgepakt vanuit andere programma s. Voor het brede deel van de Stationsweg en het Stationsplein bij Hollands Spoor is vanuit het programma Openbaar Vervoer een wegontwerp gemaakt, waarin ook fietsvoorzieningen zijn meegenomen. Uitvoering van dit project start in 2014 en loopt door in Voor de Waldorpstraat tussen de Put en de Viaductweg is vanuit de gebiedsontwikkeling Laakhaven-West een ontwerp gemaakt voor een vrijliggend tweerichtingenfietspad. Uitvoering hiervan staat gepland voor eind 2013 / begin De voorbereiding van de sterroute via de Schilderswijk naar Wateringseveld en Midden Delfland is nog niet gestart. De reden hiervoor is dat in 2012 veel is gewerkt aan het thema fietsparkeervoorzieningen. Dit is ten koste gegaan van andere projecten, waaronder dit project. Daarnaast zijn er nieuwe projecten bijgekomen, zoals de Weimarstraat en de Bankastraat. Ten aanzien van die projecten was op korte termijn actie nodig, wat ten koste is gegaan van de aandacht voor de sterroutes. Nog een reden is een langere doorlooptijd van andere fietsprojecten, waardoor niet tijdig personele capaciteit beschikbaar was om te starten met de sterroutes. De projecten met een langere doorlooptijd zijn bijvoorbeeld de Groot Hertoginnelaan, de Laan van Meerdervoort (Azaleaplein en Thorbeckelaan) en de smalle delen Javastraat en Laan van Meerdervoort. Tot slot geldt dat vanwege de eerder genoemde complexiteit van de meeste fietsprojecten de doorlooptijd en de besluitvorming meer tijd kost dan vooraf gedacht. De besluitvorming over de voorontwerpen van deze projecten vergt dan ook meer tijd. De trajecten zijn ook lang omdat zorgvuldige communicatie met de omgeving steeds belangrijker wordt en tijd kost. De fase voor een voorontwerp duurt in de praktijk dus vaak langer dan de vooraf ingeschatte 1 jaar. De planning voor de sterroutes ziet er nu als volgt uit; Route binnenstad Regentes - Scheveningen Haven binnenstad Bezuidenhout Leidschenveen binnenstad Schilderswijk Wateringseveld Midden Delfland binnenstad Spoorwijk Rijswijk Voor zowel de sterroute naar Scheveningen Haven als die naar Leidschenveen geldt dat beide routes worden opgeknipt in deeltrajecten. Per traject zal de uitvoering van fietsmaatregelen plaatsvinden. Door deze fasering worden er in de periode tot en met 2014 wel gedeelten van de sterroutes gerealiseerd. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

26 In paragraaf 3.4 staat dit per sterroute nader beschreven. Voor zover nu te overzien heeft deze aangepaste planning geen consequenties voor de doelstelling om in de periode tenminste 10 comfortabele, snelle, directe en veilige sterroutes te realiseren (amendement bij vaststelling van de Haagse Nota Mobiliteit). 3.3 Projecten op het Fietsnetwerk In het meerjarenprogramma zijn 20 projecten benoemd als ontbrekende schakels in het Haagse fietsroutenetwerk. De activiteiten aan de fietsprojecten hangen samen met de fase van de projecten. Een project doorloopt (na een eventuele afwegingsnotitie of variantenstudie) verschillende projectfasen: Uitwerken Voorontwerp (VO); in de eerste fase van de voorbereiding van een project wordt een VO gemaakt. Het VO is de basis voor besluitvorming; het vrijgeven en vaststellen van het VO en het doorlopen van inspraak. Uitwerken van het Definitief Ontwerp (DO), op basis van een VO wordt een DO opgesteld en worden benodigde vergunningen aangevraagd. In deze fase wordt ook het bestek gemaakt en vindt de aanbestedingsprocedure plaats, het is de laatste fase van de projectvoorbereiding. Uitvoering, het daadwerkelijk realiseren van fietsvoorzieningen, deze fase eindigt met de ingebruikname van de gerealiseerde fietsvoorziening; de 1 e oplevering van het project bij het technisch gereed komen ervan. Nazorg, ofwel het (financieel, inclusief subsidies) afronden van gerealiseerde projecten en de definitieve overdracht aan de beheerder. De 2 e oplevering van het project vindt plaats bij het beëindigen van de onderhoudstermijn van het bestek. In het hierna volgend overzicht staan de projecten uit het meerjarenprogramma genoemd met de geplande activiteit in Projecten uit meerjarenprogramma met geplande activiteit in 2013 Afgerond in 2011 of 2012 Activiteit 2013 Project afkomstig uit: Rotonde Plesmanweg Geen Jaarprogramma fiets 2010 De la Reyweg Geen Meeliften met ander project Schokkerweg Geen motie Aanpassing Schokkerweg Goudenregenstraat (Kamperfoeliestraat Geen MJP Fiets Ln.v.Meerdervoort) Trekfietstracé Nazorg Jaarprogramma fiets 2010 Projecten VO fase in 2012 Activiteit 2013 Project afkomstig uit: Groot Hertoginnelaan Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets Waldorpstraat (Calandstraat - Uitwerking DO, start uitvoering MJP Fiets Viaductweg) Finnenburg (deel 1 en 3) Uitwerking DO MJP Fiets Laan van Meerdervoort Uitwerking DO Jaarprogramma fiets 2010 (Azaleaplein Thorbeckelaan) Fietsviaduct A4 Uitwerking DO MJP Fiets Toeleidend fietspad (nabij Uitwerking DO MJP Fiets Drievliet) naar fietsviaduct A4 Smalle delen Laan van VO incl. inspraak afronden MJP Fiets Meerdervoort en Javastraat Zuiderparklaan VO incl. inspraak afronden MJP Fiets Nieuwe projecten in 2012 Activiteit 2013 Project afkomstig uit: Weimarstraat VO incl. inspraak afronden Nieuw project Bankastraat VO incl. inspraak afronden Nieuw project Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

27 Projecten nog te starten Activiteit 2013 Project afkomstig uit: Madesteinweg Starten met VO MJP Fiets Ruimte voor de fiets in Schilderswijk Geen, start 2014 MJP Fiets Scheveningseveer Hogewal Elandstraat Geen, start 2014 MJP Fiets Zeestraat (incl. kruispunt Ln van Meerdervoort) Geen, start 2014 MJP Fiets Anna Paulownastraat Geen, start 2014 MJP Fiets Westeinde Geen, start 2014 MJP Fiets Prinsestraat Geen, start 2014 MJP Fiets Heulstraat Geen, start 2014 MJP Fiets Projecten met een financiële bijdrage uit Meerjarenprogramma Fiets Verlichting fietspaden (bijdrage) Een bijdrage van ,= Grote Marktstraat meerkosten fietspad (bijdrage) Een bijdrage van ,= Fietspad Laakkade (bijdrage) Een bijdrage van ,= (Haaglanden) Fietsvoorzieningen knoop Moerwijk (bijdrage) Een bijdrage van ,= Fietsvoorzieningen Nieuwe Parklaan (bijdrage) Een bijdrage van ,= In het Meerjarenprogramma Fiets staat dat er in totaal ongeveer 48 ½ miljoen beschikbaar is voor het realiseren van de fietsprojecten uit dit meerjarenprogramma. De inschatting is dat er voldoende budget aanwezig is om bovenstaande fietsprojecten en de stallingsprojecten (zie hoofdstuk 2) uit te kunnen voeren. Het doel is om in de periode 2011 t/m 2014, 15 ontbrekende schakels in het fietsroutenetwerk op te lossen. Uit het voorgaande overzicht blijkt dat 5 schakels al zijn opgelost en dat 6 projecten in 2013 in de fase van het DO zijn aangeland. Verder bevinden zich in projecten in de fase van het VO. Samen met projecten waarbij de fiets meelift, ligt bovengenoemd doel dus op schema. Genoemde projecten en activiteiten worden, samen met de sterroutes, op inhoud beschreven in de volgende paragraaf. 3.4 Projectenoverzicht In deze paragraaf worden alle projecten waaraan in 2013 en 2014 wordt gewerkt, afzonderlijk weergegeven. Per project wordt aangegeven: De locatie; De aanleiding van het project en de beschrijving van de oplossing; Beschrijving van de stand van zaken en de activiteiten voor 2013 en 2014; Mijlpalen ofwel de tijdsplanning van het project; Eventueel de relevante projecten en ontwikkelingen die zich in de buurt van het project afspelen en mogelijk van invloed zijn op het fietsproject. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

28 Sterroute Binnenstad - Regentes - Scheveningen Haven De sterroute tussen de Haagse binnenstad en Scheveningen Haven is één van de vier sterroutes uit het Meerjarenprogramma Fiets De route is in twee onderdelen geknipt met elk een eigen planning. Het eerste deel is de Noordwal inclusief de Constant Rebecquestraat en de Suezkade / Conradkade tot aan de Van Boetzelaerlaan. Het tweede deel is de verbinding vanaf de Van Boetzelaerlaan tot aan Scheveningen Haven. In het Meerjarenprogramma Fiets is een reservering opgenomen van ruim 2 miljoen voor de gehele sterroute (met dekking vanuit het Rijk en Haaglanden). Het is op dit moment nog niet bekend of dit bedrag voldoende is om deze sterroute volledig aan te passen. In 2012 is gestart met het project. De fietsvoorzieningen via de Noordwal en de Constant Rebecquestraat zijn onderdeel van deze sterroute. Voor het deel na de Suezkade en de Groot Hertoginnelaan is nog een studie gaande hoe de route moet gaan lopen. Begin 2013 is het schetsontwerp besproken met de Fietsersbond. Voor het deel langs de Noordwal en de Constant Rebecquestraat is een voorontwerp gereed. Knelpunten daarbij zijn de beperkte fysieke ruimte op de Noordwal, de aanwezige bomen en het vraagstuk of er wel of geen sprake is van een grachtenprofiel. De fietsvoorziening op de Conradkade vanaf de Laan van Meerdervoort krijgt de vorm van een vrijliggend tweerichtingenfietspad. Op de Suezkade wordt een fietsstraat nader uitgewerkt. Dit voorontwerp zal na de zomer 2013 de inspraak doorlopen. Uitvoering voor dit deel start in Mijlpalen Consultatieronde met o.a. Fietsersbond 1 e kwartaal 2013 Vrijgave inspraak 1 e deel (Noordwal Constant Rebecquestraat en Suezkade/Conradkade tot Van Boetzelaerlaan) 3 e /4 e kwartaal 2013 Start uitvoering 1 e deel medio 2014 Vrijgave inspraak 2 e deel (vanaf Van Boetzelaerlaan tot Scheveningen) begin 2014 Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

29 Sterroute Binnenstad Bezuidenhout - Leidschenveen De sterroute tussen de binnenstad en Leidschenveen en de grens met Zoetermeer is één van de vier sterroutes uit het Meerjarenprogramma Fiets De route is in vier verschillende onderdelen geknipt, die elk hun eigen planning hebben. Het eerste deel loopt vanaf het Spui tot aan de afrit van het Prins Bernhardviaduct. Het tweede deel is de Juliana van Stolberglaan inclusief de IJsclubweg. Het derde deel is het Schrepelpad tot aan de Veenweg. Het vierde deel ten slotte is het Nieuweveensepad parallel aan de A12. De realisatie van de sterroute is onderdeel van het maatregelenpakket in het programma Beter Benutten. Een deel van de sterroute loopt via de gemeente Leidschendam Voorburg. Dit onderdeel valt buiten de scope van het project. In het Meerjarenprogramma Fiets is een reservering opgenomen van ongeveer 2 miljoen voor de gehele sterroute (met dekking vanuit het Rijk en Haaglanden). Het is op dit moment nog niet bekend of dit bedrag voldoende is om deze sterroute volledig aan te passen. In 2012 is gewerkt aan het opstellen van het programma van eisen. Het programma van eisen is verwerkt in het schetsontwerp. Het schetsontwerp is gereed. Eind 2012 is gestart met een consultatieronde om het schetsontwerp te bespreken met onder andere de Fietsersbond, buurt- en bewonersorganisaties en de initiatiefnemer van het burgerinitiatief veilige oversteek IJsclubweg. Voor het kruispunt van de IJsclubweg met de Carel Reinierszkade is een burgerinitiatief ingediend. Vooruitlopend op de realisatie van de sterroute zijn voor het kruispunt IJsclubweg met de Carel Reinierszkade tijdelijke maatregelen genomen om de situatie veiliger te maken. De definitieve maatregelen zijn onderdeel van het voorontwerp. Na de consultatieronde wordt het schetsontwerp uitgewerkt tot een voorontwerp dat vrijgegeven kan worden voor inspraak. Gestart wordt met de Juliana van Stolberglaan omdat de sterroute hier mee kan liften met het asfalteringsprogramma. Langs het Schrepelpad wordt een tijdelijk parkeerterrein ingericht vanwege het WK Hockey De realisatie van het deel Schrepelpad wordt daarom uitgevoerd na het WK Hockey Mijlpalen Consultatieronde o.a. Fietsersbond 1 e kwartaal 2013 Vrijgave inspraak voorontwerp Juliana van Stolberglaan Inclusief IJsclubweg en Prins Bernardviaduct. 2 e kwartaal 2013 Vrijgave inspraak voorontwerp Schrepelpad tot aan Veenweg 2 e kwartaal 2013 Start uitvoering Juliana van Stolberglaan Inclusief IJsclubweg en Prins Bernardviaduct. Eind 2014 Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

30 Sterroute Binnenstad Schilderswijk - Wateringseveld - Midden Delfland Deze sterroute verbindt de binnenstad met grote bevolkingsconcentraties in Den Haag Zuidwest. Daarnaast heeft deze route een belangrijke betekenis in het recreatieve netwerk, als één van de Hof van Delflandroutes. Voor het op orde brengen van deze fietsroute moeten de fietsvoorziening in de Schilderswijk worden verbeterd. Het gaat dan onder meer om aanleg van fietsvoorzieningen in de Schalkburgerstraat en de s Gravenzandelaan. Daarna loopt de route via het Zuiderpark langs de Sportcampus die deze periode wordt ontwikkeld. De route naar Wateringseveld wordt vervolgd via de Aagje Dekenlaan, de Geysterenweg, de Guntersteinweg, de Noordweg en de Laan van Wateringseveld. Op deze wegen moet het comfort van de fietser worden verhoogd door realisering van vlotte oversteken bij de kruispunten, door realisatie van asfaltfietspaden en mogelijk door aanleg van een nieuwe fietsbrug over de Laak. De route kruist ook een tramlijn, hier moet ook naar een veilige en comfortabele maatregel worden gezocht. In Wateringseveld biedt de route aansluiting op recreatiegebied Midden Delfland, via een nieuwe fietsbrug over de Zweth op het grondgebied van de gemeente Westland. In het Meerjarenprogramma Fiets is een reservering opgenomen van ca. 2 miljoen voor de hele sterroute (met dekking vanuit het Rijk en Haaglanden). Het is op dit moment nog niet bekend of dit bedrag voldoende is om deze sterroute volledig aan te passen. Niet van toepassing Na de zomer van 2013 wordt gestart met de planvoorbereiding voor deze sterroute. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

31 Sterroute Binnenstad Spoorwijk - Rijswijk - Delft De sterroute langs de Waldorpstraat verbindt de binnenstad met Spoorwijk en Rijswijk. Het op orde brengen van deze route gebeurt in directe samenhang met de herinrichting van de Waldorpstraat. Ook het begin en het einde van deze route wordt op orde gebracht. Het betreft dan de realisatie van fietsvoorzieningen in de Stationsweg en de Wagenstraat. Daarnaast wordt ook de fietsvoorziening langs de Alberdinck Thijmstraat in Spoorwijk verbeterd. In het Meerjarenprogramma Fiets is een reservering opgenomen van een ½ miljoen voor de gehele sterroute. Het is op dit moment nog niet bekend of dit bedrag voldoende is om deze sterroute volledig aan te passen. Twee belangrijke ontbrekende schakels in deze sterroute zijn vanuit andere programma s opgepakt. Voor het brede deel Stationsweg en het Stationsplein bij Hollands Spoor is vanuit het programma Openbaar Vervoer een voorontwerp gemaakt waarin ook de fietsvoorzieningen zijn meegenomen. De tweede ontbrekende schakel is de Waldorpstraat tussen de Put en de Viaductweg. Vanuit de gebiedsontwikkeling Laakhaven-West is een ontwerp gemaakt voor een vrijliggend tweerichtingenfietspad op dit deel van de Waldorpstraat. Het project brede deel Stationsweg en het Stationsplein zal in 2014 in uitvoering gaan, met een doorloop in De aanleg van het fietspad Waldorpstraat start eind Na de zomer 2013 wordt gestart met de planvoorbereiding voor de beide uiteindes van deze sterroute. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

32 Vrijliggende fietspaden Groot Hertoginnelaan De Groot Hertoginnelaan is als ontbrekende schakel opgenomen in het Meerjarenprogramma Fiets Hier zijn vrijliggende fietspaden gewenst. Het project lift mee met de vervanging van de riolering. Begin 2010 hebben de bewoners een burgerinitiatief ingediend. In dat verband heeft de raad een motie aangenomen om de gehele Groot Hertoginnelaan in één keer te voorzien van vrijliggende fietspaden. De scope van het project loopt vanaf de aansluiting met de Carnegielaan tot en met de kruising Laan van Meerdervoort / Valkenbosplein. Het project is opgenomen in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Op basis van het vastgestelde voorontwerp zijn de investeringskosten van dit project geraamd op 7,8 miljoen. De dekking van deze kosten is verdeeld over de programma s Fiets, P2500, Groot onderhoud wegen en NSL. De uitvoering wordt gecombineerd met het vervangen van de riolering. Eind 2011 is het voorontwerp vrijgegeven voor inspraak. In januari 2012 was er een informatiebijeenkomst die bezocht is door ongeveer 150 geïnteresseerden. De inspraakperiode liep tot 1 februari De gemeenteraad heeft het definitieve voorontwerp op 5 juli 2012 vastgesteld. In de tweede helft van 2012 is gestart met het opstellen van een definitief ontwerp. In 2013 wordt het definitief ontwerp afgerond, daarna wordt het bestek opgesteld en vindt de aanbesteding plaats. Ook de benodigde vergunningen worden aangevraagd. De uitvoering start na de zomer van 2013 en moet voor 2015 gereed zijn. Mijlpalen Uitwerking bestek en aanbesteding 1 e en 2 e kwartaal Start uitvoering september 2013 Oplevering herinrichting 31 december 2014 Overige relevante ontwikkelingen De sterroute Binnenstad Scheveningen Haven kruist de Groot Hertoginnelaan, er wordt nader onderzocht hoe deze oversteek ook veilig kan worden gemaakt voor de overstekende fietsers. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

33 Vrijliggende fietspaden Laan van Meerdervoort Op de Laan van Meerdervoort tussen het Azaleaplein en de Thorbeckelaan ontbreken goede fietsvoorzieningen. De Vruchtenbuurt waar dit deel van de Laan van Meerdervoort aan grenst, is in het kader van het programma P2500 één van de zogenaamde blauwe gebieden. Dat betekent dat er betaald parkeren ingevoerd zal worden nadat de gemeente extra parkeerplaatsen heeft toegevoegd. Ten behoeve van de Vruchtenbuurt moeten er 500 extra parkeerplaatsen bijkomen, waarvan er uiteindelijk 206 parkeerplaatsen aan de Laan van Meerdervoort zullen worden aangelegd. Daarnaast is de riolering op dit deel van de Laan van Meerdervoort aan vervanging toe. De opgave is om op dit traject fietsvoorzieningen te maken, waarbij de werkzaamheden in samenhang met de aanleg van parkeerplaatsen en het vervangen van het riool moeten worden uitgevoerd. De totale projectkosten zijn op basis van het voorontwerp geraamd op ,- De dekking hiervan is afkomstig uit een bijdrage van Haaglanden, NSL, P2500, het Meerjarenprogramma Fiets en overige gemeentelijke programma s (riolering, groot onderhoud en structurele herplant van straatbomen). Het voorontwerp gaat uit van vrijliggende fietspaden met parkeren langs het fietspad en langs de trambaan. Dat betekent dat er 206 nieuwe parkeerplaatsen gerealiseerd zullen worden. Om de parkeerplaatsen en het fietspad aan te leggen moet een groot aantal bomen gekapt worden. Ook worden er ongeveer 33 bomen herplant. In december 2011 heeft de gemeente het voorontwerp vrijgegeven voor inspraak. De bewoners van de Laan van Meerdervoort zijn het niet eens met het voorstel en zijn de actiegroep laat de laan de laan gestart. Samen met de bewoners heeft de gemeente het voorontwerp aangepast. In de vergadering van de commissie leefbaarheid op december 2012, is een groot aantal politieke partijen akkoord gegaan met het voorontwerp. Donderdag 20 december 2012 is de raad akkoord gegaan met de aanleg van de vrijliggende fietspaden en de extra parkeerplaatsen, inclusief het vervangen van de bomen. In 2013 wordt het opstellen van het definitief ontwerp afgerond. Daarna wordt het bestek opgesteld en vindt de aanbesteding plaats. Ook de benodigde vergunningen worden in die periode aangevraagd. Uitvoering is voorzien voor begin 2014 en het project moet voor 2015 gereed zijn. Mijlpalen Uitwerken Definitief Ontwerp 1 e en 2 e kwartaal 2013 Uitwerking bestek en aanbesteding 3 e en 4 e kwartaal 2013 Start uitvoering 1 e kwartaal 2014 Oplevering herinrichting 31 december 2014 Overige relevante ontwikkelingen P2500: Als gevolg van de aanpassingen van het ontwerp van de Laan van Meerdervoort moeten er ca. 60 parkeerplaatsen extra aangelegd worden in de Vruchtenbuurt. Hierover wordt samen met de buurt een voorstel uitgewerkt. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

34 Vrijliggend fietspad Finnenburg en Boekweitkamp Dit project is als ontbrekende schakel in het fietsroutenetwerk opgenomen in het Meerjarenprogramma Fiets Het Finnenburg is een belangrijke verbinding tussen Leidschendam/Mariahoeve en de binnenstad van Den Haag. Het Finnenburg en de Boekweitkamp zijn onderdeel van het hoofdroutenetwerk voor de fiets. De gemeente wil hier dan ook vrijliggende fietspaden introduceren op het deel waar dat nog niet is gebeurd. De kosten bedragen ,-. De dekking bestaat uit een subsidie van het Stadsgewest Haaglanden en een gemeentelijke bijdrage uit het Meerjarenprogramma Fiets. In 2012 is het voorontwerp uitgewerkt. In overleg met de Vereniging van Eigenaren (VVE) van het appartementencomplex nabij de Reigersbergenweg, is besloten de huidige entree naar het parkeerterrein te handhaven. De VVE heeft hiermee afstand gedaan van het aanbod van de gemeente tot herinrichting van hun parkeerterrein. Het voorontwerp is door VOV en ACOR akkoord bevonden. Voor het deel nabij de Gerstkamp is een samenwerkingsovereenkomst opgesteld met Vestia. De onderhandelingen met Vestia om een stuk grond te ruilen ten behoeve van de aanleg van het fietspad, zijn bijna afgerond. Einde december 2012 is het voorontwerp vrijgegeven voor inspraak. De inspraak heeft gelopen tot begin februari Naar verwachting kan in april het definitieve voorontwerp worden vastgesteld, waarna kan worden gestart met het opstellen van het definitief ontwerp. Twee aandachtspunten zijn op dit moment de grondruil met Vestia en hoe om te gaan met het eventueel verleggen van kabels en leidingen. Mijlpalen Inspraak concept voorontwerp december 2012 tot februari 2013 Vaststellen voorontwerp april 2013 Uitwerken Definitief Ontwerp 2 e en 3 e kwartaal 2013 Uitwerking bestek en aanbesteding 4 e kwartaal 2013 Start uitvoering 1 e kwartaal 2014 Overige relevante ontwikkelingen Het vrijliggende fietspad in de richting van Mariahoeve is een aantal jaar geleden aangelegd en zal in 2013 meegenomen worden in het omzettingsprogramma van tegels naar asfalt. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

35 Fietsviaduct over de A4 Op het Trekfietstracé ontbreken nog diverse schakels, waaronder het cruciale fietsviaduct over de A4. In het Meerjarenprogramma Fiets staat het fietsviaduct op de projectenlijst. Voor het viaduct over de A4 een bedrag gereserveerd van 12 miljoen. Er moet worden bekeken of het gereserveerde geld nog steeds toereikend is. De eerste indruk is dat het geraamde budget voor het fietsviaduct nog steeds voldoende is. In 2011 is een review gehouden waaruit bleek dat het toenmalige ontwerp constructief niet goed genoeg was. De dienst Gemeentewerken Rotterdam heeft het ontwerp bijgesteld zonder zichtbare aanpassingen aan de verschijningsvorm. Parallel aan die studie is de MIRTverkenning afgerond naar de capaciteitsuitbreiding van de A4. Met Stadsgewest Haaglanden is afgesproken dat het fietsviaduct ook na de uitvoering van deze capaciteitsuitbreiding van de rijksweg blijft bestaan. Samen met Rijkswaterstaat en het Stadsgewest Haaglanden worden de uitgangspunten vastgelegd voor de mogelijke locaties waar pilaren kunnen worden geplaatst en voor het realiseren van het viaduct met zo min mogelijk verkeershinder. Daarnaast wordt nader bestudeerd of er een uitvraag voor een Design, Construct, Built & Maintenance contract kan plaatsvinden. Mijlpalen Vaststellen uitgangspunten (programma van eisen) viaduct 2 e kwartaal 2013 Afweging Design, Construct, Built & Maintenance contract 2 e kwartaal 2013 Opstellen contract 3 e en 4 e kwartaal 2013 Aanbesteding 1 e kwartaal 2014 Overige relevante ontwikkelingen Onderdeel van het project fietsviaduct A4 is realisering van het toeleidende fietspad tussen het toekomstige fietsviaduct en de Westvlietweg. Ontwerp en aanleg vinden plaats in samenhang met het project Rotterdamsebaan. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

36 Toeleidend fietspad naar fietsviaduct A4 Onderdeel van het Trekfietstracé is het fietspad tussen het beoogde fietsviaduct over Rijksweg A4 en de Westvlietweg, dat Ypenburg met het centrum van Den Haag moet gaan verbinden. Daarnaast is het een onderdeel van de regionale snelfietsroute tussen Den Haag en Rotterdam. De kosten voor het zogenoemde toeleidende fietspad zijn destijds geraamd op circa ,-. Het is op dit moment nog niet bekend of dit bedrag voldoende is. De benodigde dekking is ook nog niet in de gemeentebegroting opgenomen. Voor het bestemmingsplan Westvlietweg 1992 is een uitwerkingsplan gemaakt waarbinnen het te realiseren fietspad is opgenomen. Zienswijzen die tegen dit plan zijn ingebracht hebben geleid tot een aanpassing van het oorspronkelijke plan voor wat betreft de aansluiting inclusief de oversteekplaats op de Westvlietweg. Het beoogde gebruik van deze langzaamverkeerroute als (brom)fietspad wordt gewijzigd in een verbinding die alleen door fietsers gebruiken mag worden. Dit in verband met het naast het fietspad gelegen geluidsbelastinggevoelige object Zeerust. Om de zienswijzen formeel te kunnen afhandelen moet er nog eenmaal een grondbieding plaatsvinden. Die vindt plaats in overleg en in samenhang met het project Rotterdamsebaan. Afhankelijk van het tempo van de ontwikkeling van de Rotterdamsebaan kan verder worden gegaan met de uitwerking van dit fietspad. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

37 Fietsvoorzieningen smalle delen Laan van Meerdervoort en Javastraat Het project met als doel het realiseren van fietsvoorzieningen op de smalle delen van de Laan van Meerdervoort en de Javastraat is opgenomen in het Meerjarenprogramma Fiets Voor de inpassing van fietsvoorzieningen op de smalle delen van de Laan van Meerdervoort en de Javastraat is vanuit het Meerjarenprogramma Fiets en het Stadsgewest Haaglanden budget beschikbaar. Daarnaast lijkt medefinanciering vanuit het geluidsprogramma en wellicht vanuit het programma groot onderhoud een mogelijkheid heeft vooral in het teken gestaan van het maken van een schetsontwerp in samenspraak met de klankbordgroep die voor dit project is ingesteld. Voor de zomer van 2012 is het college akkoord gegaan met de voorkeursvariant die uit gaat van een vrijliggend fietspad aan de zeezijde en een fietsstrook aan de centrumzijde. Het parkeren ligt in de voorkeursvariant langs het fietspad aan de zeezijde. Met deze voorkeursvariant als uitgangspunt is het overleg met de klankbordgroep gestart. In september 2012 was de eerste en in december 2012 de zesde en laatste bijeenkomst. In het advies van de klankbordgroep wordt voorgesteld om het parkeren, net als in de huidige situatie, te handhaven aan de centrumzijde. Om aan de bezwaren van de Fietsersbond tegemoet te komen wordt geadviseerd om tussen de geparkeerde auto s en de fietsstrook een zogenaamde bufferstrook aan te leggen. Voor het laden en lossen adviseert de klankbordgroep om de parkeervakken en het trottoir op één niveau te leggen. Halverwege januari 2013 heeft de klankbordgroep haar definitieve advies uitgebracht. In de eerste helft van 2013 zal het voorontwerp worden opgesteld en zal de inspraak worden doorlopen. Eerst zal het advies van de klankbordgroep met het ambtelijk advies van de gemeente worden voorgelegd aan het college van B&W. Pas daarna kan het opstellen van het voorontwerp worden gestart. Naar verwachting zal het voorontwerp direct na de zomer 2013 de inspraak doorlopen. Mijlpalen Advies klankbordgroep naar het college 2 e kwartaal 2013 Vrijgave inspraak voorontwerp 3 e kwartaal 2013 Vaststellen voorontwerp eind 2013 Opstellen definitief ontwerp 2014 Uitwerking bestek en aanbesteding 2015 Start uitvoering smalle deel Laan van Meerdervoort medio 2015/2016 Start uitvoering smalle deel Javastraat medio 2015/2016 Overige relevante ontwikkelingen De datum van uitvoering van het project hangt sterk samen met de uitvoering van het vervangen van de sporen langs de Koninginnegracht. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

38 Fietsvoorzieningen Zuiderparklaan In het Meerjarenprogramma Fiets is de Zuiderparklaan opgenomen als één van de ontbrekende fietsschakels in het stedelijk fietsroutenet. Dit project heeft dan ook tot doel om langs de Zuiderparklaan fietsvoorzieningen aan te leggen. Bij de bestuurlijke vaststelling van het voorontwerp zal ook worden besloten over de wijze waarop de dekking van het project moet plaatsvinden. Op dit moment zijn er in het Meerjarenprogramma Fiets nog geen financiële middelen gereserveerd voor dit project. Op het moment dat de kosten bekend zijn, zal de dekking worden gezocht vanuit verschillende financieringsbronnen, waaronder het Meerjarenprogramma Fiets. Er is onderzocht welke mogelijkheden er zijn om de huidige fietsstroken om te zetten naar vrijliggende fietspaden. Daarbij heeft de functie van de weg (stedelijke hoofdweg in de Haagse Nota Mobiliteit) meegewogen in het ontwerp. Uit het schetsontwerp blijkt dat het mogelijk is om fietspaden te realiseren met behoud van langsparkeren in de middenberm. In 2012 is afstemming gezocht met het Actieprogramma Omgevingslawaai, waarin de werkzaamheden voor de aanleg van de fietspaden kunnen worden meegenomen. In 2013 wordt het schetsontwerp verder uitgewerkt tot een voorontwerp. Er zal eerst een consultatieronde plaatsvinden met de bewonersorganisatie en de Fietsersbond. Nadat het college hierover heeft besloten zal het voorontwerp formeel worden vrijgegeven voor inspraak. Mijlpalen Vrijgave inspraak voorontwerp begin 3e kwartaal 2013 Vaststellen voorontwerp begin 4 e kwartaal 2013 Opstellen definitief ontwerp 1 e kwartaal 2014 Start uitvoering 2 e kwartaal 2014 Overige relevante ontwikkelingen De planning van Actieprogramma Omgevingslawaai is leidend en bepalend voor een mogelijk gezamenlijke uitvoering van het project. De werkzaamheden moeten dan wel uiterlijk op 31 december 2014 zijn afgerond. Ook het vervangen van de riolering kan mogelijk meeliften met deze werkzaamheden. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

39 Fietsvoorzieningen Weimarstraat Begin augustus 2012 heeft er op de Weimarstraat, tussen Valkenboskade en Valkenboslaan, een ernstige aanrijding plaatsgevonden. Daarbij is een overstekende voetganger met de fiets aan de hand met hoge snelheid aangereden en aan zijn verwondingen overleden. Naar aanleiding van dit ongeval is er een burgerinitiatief ingediend om maatregelen te nemen die de kleine Weimarstraat veiliger maken. Op het betreffende deel van de Weimarstraat ontbreken in de huidige situatie fietsvoorzieningen. De Weimarstraat maakt onderdeel uit van de sterroute vanuit Loosduinen naar het centrum. De kruising Weimarstraat/Valkenboslaan maakt ook onderdeel uit van dit project. De Valkenboslaan en daarmee deze kruising, zijn in 2010 heringericht. Na de herinrichting zijn er veel klachten binnengekomen over het functioneren van deze kruising. Bij de bestuurlijke vaststelling van het voorontwerp zal worden voorgesteld op welke wijze de dekking van het project plaatsvindt. Op dit moment zijn er in het Meerjarenprogramma Fiets nog geen financiële middelen gereserveerd voor dit project. Op het moment dat de kosten bekend zijn wordt de dekking vanuit verschillende financieringsbronnen gezocht. In december 2012 heeft de eerste bijeenkomst van de gemeente en een vertegenwoordiging van de bewoners (burgerinitiatief), het wijkberaad, de ondernemers, de basisschool en de politie plaatsgehad. Eind januari 2013 was de tweede bijeenkomst. Voor zowel de kleine Weimarstraat als de kruising Valkenboslaan Weimarstraat zijn verschillende maatregelen en varianten geschetst. Aan de hand van dynamische simulaties zijn de varianten doorgerekend op haalbaarheid en zijn de knelpunten in kaart gebracht. Tijdens de tweede bijeenkomst zijn de resultaten besproken en toegelicht en is een doorkijk gegeven van het vervolgproces. Voor zowel de kleine Weimarstraat als de kruising zal een voorontwerp, met kostenraming, worden opgesteld. Dit voorontwerp wordt vervolgens weer met de werkgroep besproken. Mijlpalen Voorstel en afdoening burgerinitiatief 2 e kwartaal 2013 Vaststellen voorontwerp 3 e kwartaal 2013 Opstellen definitief ontwerp 4 e kwartaal 2013 Uitwerking bestek en aanbesteding 1 e kwartaal 2014 Start uitvoering 2 e kwartaal 2014 Overige relevante ontwikkelingen In het verlengde van dit project wordt ook de verderop gelegen kruising Valkenboslaan Edisonstraat onder de loep genomen. Ook hier is, zij het in mindere mate, sprake van een onoverzichtelijke verkeerssituatie op piekmomenten. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

40 Fietsvoorzieningen Bankastraat In 2008 hebben buurtbewoners van de Bankastraat het burgerinitiatief Bankastraat aan de gemeenteraad aangeboden (RIS ). Het initiatief vraagt de gemeenteraad om te besluiten tot herinrichting van de Bankastraat ter bevordering van de verkeersveiligheid. De gemeenteraad heeft besloten eerst enkele eenvoudige aanpassingen te verrichten en pas bij het groot onderhoud van het brede gedeelte van de Bankastraat samen met de initiatiefnemers van het burgerinitiatief een heroverweging van de huidige openbare ruimte/inrichting plaats te laten vinden. In de Haagse Nota Mobiliteit (HNM) is de Bankastraat opgenomen als onderdeel van de sterroute voor de fiets tussen de binnenstad en Scheveningen Bad. Bij de bestuurlijke vaststelling van het voorontwerp zal worden voorgesteld op welke wijze de dekking van het project plaatsvindt. Op dit moment is er in de bestaande Meerjarenprogramma s Fiets en Verkeersveiligheid nog geen rekening gehouden met dit project en zijn er dus ook geen financiële middelen gereserveerd. Op het moment dat de kosten bekend zijn, wordt de dekking gezocht vanuit verschillende financieringsbronnen. Eind 2012 is een aanvang gemaakt met het project en heeft tevens een eerste gesprek plaatsgevonden met de commissie Verkeer van het Wijkberaad Archipel en Willemspark. Het project bestaat uit het ontwikkelen en bestuurlijk laten vaststellen van een Voorontwerp (VO) voor de aanpassing van de gehele Bankastraat, vanaf het kruispunt met de Laan Copes tot de aansluiting met de Kerkhoflaan. Tot dit traject is ook te rekenen het proces van inspraak door belanghebbenden. Na bestuurlijke vaststelling van het VO zal de Dienst Stedelijke Ontwikkeling het project overdragen aan de Dienst Stadsbeheer die voor de verdere uitvoering en oplevering zal zorgen. Mijlpalen Voorontwerp vrijgave voor inspraak 2 e kwartaal 2013 Vaststelling Voorontwerp 3 e kwartaal 2013 Definitief ontwerp, bestek en aanbesteding 4 e kwartaal 2013 / 1e kwartaal 2014 Uitvoering en oplevering 2 e en 3 e kwartaal 2014 Overige relevante ontwikkelingen In 2013 dan wel 2014 zal groot onderhoud plaatsvinden in het gedeelte van de Bankastraat tussen Laan Copes van Cattenburch tot aan het Bankaplein. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

41 Fietsvoorzieningen Madesteinweg De huidige situatie op de Madesteinweg wordt vooral door fietsers als zeer onveilig ervaren. Uit snelheidsmetingen blijkt dat er regelmatig te hard wordt gereden door het autoverkeer. Dit is niet wenselijk, zeker niet in combinatie met fietsers op de rijbaan. Aanleg van een vrijliggend tweerichtingenfietspad is hier gewenst. Bij de bestuurlijke vaststelling van het voorontwerp zal worden voorgesteld op welke wijze de dekking van het project plaats vindt. Op dit moment zijn er in het programma Fiets nog geen financiële middelen gereserveerd voor dit project. Op moment dat de kosten bekend zijn, zal de dekking worden gezocht vanuit verschillende financieringsbronnen. Medefinanciering vanuit het Stadsgewest Haaglanden en de gebiedsontwikkeling Vroondaal lijkt hierbij een mogelijkheid. Niet van toepassing. Medio 2013 wordt gestart met de planvoorbereiding voor het realiseren van een vrijliggend tweerichtingenfietspad. Er wordt dan gestart met het opstellen van een voorontwerp, dat na besluitvorming in het college zal worden vrijgegeven voor inspraak. Op basis van het vastgestelde voorontwerp kan de kostenraming worden gemaakt en de financiële dekking worden geregeld. Mijlpalen Opstellen voorontwerp 3 e kwartaal 2013 Vrijgave inspraak voorontwerp 2 e kwartaal 2014 Vaststellen voorontwerp 3 e kwartaal 2014 Start uitvoering medio 2015 Overige relevante ontwikkelingen In het voorontwerp wordt uitgezocht of het deel Madepolderweg vanaf de Madesteinweg tot aan de Nieuweweg ook onderdeel van dit project moet gaan uitmaken. De gebiedsontwikkeling van Vroondaal, de aanpassing van de Leugenbrug en de herinrichting van het kruispunt Monsterseweg/ Madesteinweg spelen in de directe omgeving van dit project. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

42 Fietsen in voetgangersgebied, centrum De huidige situatie voor de fietser in de binnenstad is verre van helder en eenduidig (een wirwar van regimes en situaties). Vanwege enerzijds het groeiende aantal fietsers in de binnenstad en anderzijds de onmogelijkheid om daar op adequate en structurele wijze fietsinfrastructuur aan te leggen, is het voornemen om de fietser overal en altijd tot het voetgangersgebied toe te laten. Doel van het project is het verruimen van de fietstoegankelijkheid van de binnenstad en het creëren van een eenduidige regeling voor de fietser. De kosten voor het aanpassen van de bebording bedragen ca ,-. De dekking hiervoor is binnen het Meerjarenprogramma Fiets aanwezig. In 2012 is de technische uitwerking van het juridische regime uitgevoerd. Daarnaast heeft er een politieke discussie plaatsgevonden over het opheffen van het fietsverbod in de Grote Marktstraat. Begin 2013 is het verkeersbesluit opgesteld en gepubliceerd. Eind maart 2013 wordt de bebording in het centrumgebied aangepast en daarmee is het fietsen in het voetgangersgebied in het centrum altijd en overal toegestaan. De communicatie over het fietsen in het voetgangsergebied wordt gecombineerd met de communicatie over de pilot Handhaven Fietsparkeren Grote Markt. Mijlpalen Plaatsen bebording maart 2013 Fietsen in voetgangersgebied toegestaan vanaf 1 april 2013 Overige relevante ontwikkelingen Fietsen in voetgangersgebied is toegestaan in dezelfde periode als dat de pilot Handhaven Fietsparkeren Grote Markt start. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

43 3.5 Overige werkzaamheden aan het Fietsroutenetwerk In de vorige twee paragrafen staan de sterroutes en de projecten voor nieuwe fietsvoorzieningen op hoofdroutes genoemd, waaraan in 2013 en 2014 wordt gewerkt. Deze projecten voor de rijdende fiets staan niet op zichzelf. In de periode 2011 t/m 2014 wordt ook gewerkt aan: Het versterken van het recreatieve fietsnetwerk; Verbetering van de kwaliteit van fietspaden (het asfalteren van tegelfietspaden); Fietsonvriendelijke situaties (oplossen van relatief kleine knelpunten). Versterken van het recreatieve netwerk Om het recreatieve netwerk voor de fiets te versterken is in het meerjarenprogramma de doelstelling opgenomen om 2 recreatieve fietsschakels voor te bereiden en te starten met de uitvoering daarvan, onder de voorwaarde dat er subsidie beschikbaar komt. Vanuit de provincie is subsidie toegekend aan het project Leugenbrug met de bedoeling deze stad-landverbinding te verbeteren, zodat de bereikbaarheid van groengebieden voor recreatie wordt vergroot en het fietsgebruik wordt bevorderd. De Leugenbrug vormt een knelpunt op de fietsverbinding van de kust naar Midden-Delfland. De brug krijgt een breder brugdek om daarmee het langzaam verkeer beter te kunnen faciliteren. Ook de aansluitingen met de aanliggende fietspaden worden verbeterd. De uitvoering zal medio 2014 plaatsvinden. In 2013 vinden de werkzaamheden plaats aan de kruising Monsterseweg met de toegang tot het landgoed Ockenburgh. Deze kruising wordt verbreed en de toegangsbrug naar landgoed Ockenburgh wordt vervangen. Naar verwachting zijn deze werkzaamheden in de zomer van 2013 afgerond. In 2012 is er door Dunea een plan van aanpak opgesteld voor de aanleg van een wandelpad in de Ruigenhoek en voor een onderzoek naar een mogelijke fietsverbinding in dit gebied. De eventuele realisatie van dit project is gekoppeld aan het Programma Investeringen Meijendel (PIM). PIM staat voor een grootschalige investering in de infrastructuur van de drinkwaterwinning in Meijendel. Door de werkzaamheden op het gebied van natuurherstel en recreatie hieraan te koppelen, wordt de efficiëntie van de verschillende projecten verstrekt. De projectvoorbereiding voor de Ruigenhoek zal starten in Op dat moment worden ook de scenario s voor een mogelijke fietsverbinding onderzocht. Op dit moment is echter nog onduidelijk of er voldoende fondsen beschikbaar zijn voor de uitvoering van dit project. In 2012 is onder leiding van het Stadsgewest Haaglanden het fiets-knooppunten-systeem geactualiseerd. Onderzocht is of de knooppuntenbordjes nog op de goede plek hangen en nog in goede staat verkeren. In 2013 worden buiten op straat de bordjes (zo nodig) weer goed opgehangen. Kwaliteit van fietspaden In Den Haag ligt er ongeveer 360 kilometer fietspad (tegelpaden en asfaltpaden) en ruim 50 kilometer fietsstroken. In het Meerjarenprogramma Fiets , is dezelfde doelstelling voor het asfalteren opgenomen als in het vorige meerjarenprogramma, namelijk het omzetten van 44 kilometer fietspad van tegels naar asfalt. Elk jaar wordt er een apart programma opgesteld en vastgesteld met daarin opgenomen de te asfalteren fietspaden en de financiële dekking hiervoor. Deze jaarlijkse omzettingsprogramma s worden opgesteld met de volgende uitgangspunten: Het hoofdfietsroutenet uit het Meerjarenprogramma Fiets;. De sterroutes uit de Haagse Nota Mobiliteit; Het regionale fietsroutenet van stadsgewest Haaglanden; De wensen van de Fietsersbond; De onderhoudsbehoefte. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

44 Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

45 De jaarprogramma s vormen uiteraard één logisch geheel met de al in vorige (plan-)jaren gerealiseerde kilometers. Voor de financiering van deze programma s zijn meerdere dekkingsbronnen aanwezig. Naast het budget behorende bij het Meerjarenprogramma Fiets, wordt een beroep gedaan op andere gemeentelijke dekkingsbronnen (aanleg straten wegen pleinen) en subsidies van het Stadsgewest Haaglanden en de Provincie Zuid-Holland. Met het realiseren van het omzettingsprogramma 2011 (RIS en RIS ), 2012 (RIS ) en 2013 (RIS ) wordt de doelstelling om 44 kilometer fietspad van tegels naar asfalt om te zetten gehaald. Als ook wordt gekeken vanaf het beginjaar van dit omzettingsprogramma (2006), dan wordt in 2013 zelfs de 100 e kilometer te asfalteren fietspad gerealiseerd. Jaar subtotaal Aantal 3 km 0 km 3,5 km 19 km 30 km 55,5 km kilometer: Jaar subtotaal TOTAAL Aantal 13,5 km 17 km 20 km Nog in te 50,5km 106 km kilometer: gepland plannen Fietsonvriendelijke situaties De aanpak van Fietsonvriendelijke situaties heeft een continu karakter en wordt het gehele jaar uitgevoerd. Deze projecten kennen geen bestuurlijk moment en worden in samenwerking met de Fietsersbond uitgewerkt. In het Meerjarenprogramma Fiets staat als doelstelling opgenomen de aanpak van fietsonvriendelijke situaties voort te zetten. En het meldpunt voor fietsonvriendelijke situaties af te stemmen en of samenvoegen met het meldpunt verkeersveiligheid. In 2011 zijn op negen locaties aanpassingen gedaan om een fiets onvriendelijke situatie op te lossen, variërend van het lokaal verbreden van een fietspad tot het aanbrengen van markering en aanpassen van fietsoversteken. Samen met de Fietsersbond zijn ongeveer 30 locaties/meldingen behandeld met betrekking tot de probleemstelling en urgentie In 2012 zijn in totaal ruim 60 mogelijke fietsonvriendelijke situaties besproken met de Fietsersbond en gemeentelijke (verkeers)deskundigen. Ten aanzien van 38 locaties c.q. meldingen is besloten om deze als fietsonvriendelijke situatie nader te onderzoeken en om hiervoor indien nodig en mogelijk kleinschalige maatregelen te laten ontwerpen. Hieraan zijn in de loop van 2012 nog 5 locaties toe gevoegd. Op 14 locaties zijn daadwerkelijk maatregelen uitgevoerd. Voor 9 locaties is daarnaast nog opdracht gegeven aan een aannemer voor verbeteringen. Op 1 locatie is de realisatie van een oversteek/fietspad voor fietsverkeer opgeschort in verband met een bezwaar van een omwonende. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

46 Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&

47 4 Communicatie In het Meerjarenprogramma Fiets is ook het onderdeel communicatie genoemd. De doelstelling is om fietscommunicatie in te zetten bij het stimuleren van fietsgebruik, door het uitvoeren en/of bijdragen aan 8 projecten op gebied van communicatie, promotie, fietsvaardigheid en bewegwijzering. In 2011 en 2012 hebben de volgende activiteiten plaatsgevonden: Fotowedstrijd Parkenroute, georganiseerd in samenwerking met de Fietsersbond. Tijdens deze wedstrijd zijn er 131 foto s ingestuurd, door een deskundige jury is een winnaar gekozen. Er is een start gemaakt met het voorontwerp voor de actualisatie van de totale fietsbewegwijzering in Den Haag (RIS ) staat in het teken de van verdere planvorming en de uitvoering op straat. In 2014 is het project fietsbewegwijzering afgerond. Vanuit het Meerjarenprogramma Fiets is en wordt financieel bijgedragen aan verkeerseducatie op scholen in Den Haag: Verkeersparcours/Veilig leren fietsen/ Fietsexamen. Biking2skool=cool. Op het gebied van het informeren van (potentiële) fietsers is en wordt doorgegaan met het informeren van de omgeving tijdens werkzaamheden, het uitbrengen van persberichten bij bijzondere momenten en openingshandelingen van fietsprojecten. Ook de internetpagina fietsen op het Haagse stadsportaal blijft up-to-date gehouden met alle beschikbare informatie over fietsen in Den Haag en twitterberichten ( volgers) over de fiets worden verstuurd. In 2012 stonden twee uitzendingen van het RTV west programma Verkeer en Meer in het teken van de fiets. In 2011 verschenen in totaal 46 artikelen over de fiets in Den Haag, in de media. Het gaat hier alleen om de landelijke media zoals het AD/Haagse Courant en de Telegraaf. De artikelen in lokale huis-aan-huisbladen zijn niet meegeteld, omdat deze niet in het datasysteem zijn opgeslagen. Over routes verschenen 25 artikelen. Over stallen/stallingen zijn 12 artikelen verschenen. Er verschenen 9 artikelen die niet onder routes of stallingen vallen, 7daarvan gaan (ook) over verkeersveiligheid. In 2012 verschenen in totaal 56 artikelen in de media. Over routes verschenen 20 artikelen. Over stallen/stallingen zijn 25 artikelen verschenen. Er verschenen 11 artikelen die niet onder routes of stallingen vallen. In 2013 zal de nadruk liggen op de verkiezing Fietsstad Deelname aan deze verkiezing houdt in dat er informatie over het fietsen in Den Haag en de (beleids)plannen hierover moet worden aangeleverd. Daarnaast wordt over verschillende projecten gecommuniceerd, zoals over de sterroutes, maar ook over het stallen in de Haagse binnenstad. Uitvoeringsprogramma Fiets 2013&