Leve het jonge kind! 2 e jaarcongres 28 mei Dr. Louise Berkhout

Transcriptie

1 Leve het jonge kind! 2 e jaarcongres 28 mei 2013 Dr. Louise Berkhout

2 Is dit spelen?

3 Is dit spelen?

4 Is dit spelen? Verschillende spelvormen (ivm privacy geen filmfragment): Meisje op hobbelpaard- bewegingsspel Jongens in het midden bouwen en fantasiespel Drie meisjes rollenspel baby, kind, moeder. Autogordels vastmaken, in de auto.

5 Spelen - acht kenmerken - Spelen is vreugdevol en geeft plezier - Spelen heeft geen extrinsiek doel - Spelen is spontaan - Spelen vraagt actieve betrokkenheid - In het spel kun je helemaal opgaan - Spelen kent een eigen realiteit - Spel is niet-letterlijk - Spel kan elementen van doen-alsof bevatten

6 Kind in de wereld Jonge kinderen spelen intrinsieke behoefte om de wereld te leren kennen. Ze doen het uit zichzelf, beleven er plezier aan en kunnen er eindeloos mee bezig zijn. Serieuze aangelegenheid waarbij kinderen hun fysieke, emotionele, sociale en cognitieve competenties ontwikkelen

7 Ontwikkeling van spelvormen hangt samen met de leeftijd Sensopathisch met de zintuigen (tasten, zien, luisteren, proeven, bewegen) vanaf babytijd Functioneel spel (imiteren) vanaf 2 jaar Motorisch bewegen, stoeien, klimmen, rennen Constructie bouwen met grote of kleine materialen Fantasiespel vanaf 3-4 jaar Rollenspel vanaf 4-5 jaar Spelletjes met regels vanaf 5-6 jaar Alle vroege spelvormen blijven bestaan ook bij volwassenen!

8 Bijdrage van spel aan ontwikkeling Fysieke ontwikkeling zintuigelijk en motorisch Emotionele ontwikkeling gevoelens uiten en verwerken. Empathie inleven in een ander Sociale ontwikkeling gedrag afstemmen op ander kind. Sociale vaardigheden. Cognitieve ontwikkeling toename voorstellingsvermogen; taalontwikkeling

9 Bij de verpleegster

10 Bij de verpleegster Uit onderzoek (Deunk, 2009) blijkt: in fantasieen rollenspel gebruiken kinderen meer complexe taal dan in contact met leerkracht. Toename woordenschat in rijke spelcontext. Samenspel tussen kinderen van verschillende leeftijd bevordert woordenschat.

11 Psychosociale gezondheid Psychosociale gezondheid is adequaat omgaan met de eisen die de omgeving stelt. Eisen afgestemd op leeftijds- of ontwikkelingsniveau. In omgang met andere mensen komt het emotionele en sociale tot ontwikkeling. Kind dat zelfvertrouwen heeft en lekker in zijn vel zit staat open voor het leerproces

12 Wetenschappelijk onderzoek Uit follow-up studie (Berkhout, 2011) blijkt: Sommige problemen gesignaleerd op vierjarige leeftijd zijn verdwenen op zesjarige leeftijd. En: op zesjarige leeftijd zijn nieuwe problemen bij andere kinderen ontstaan. Dus: Ontwikkeling bij jonge kinderen gaat met sprongen en is zelden rechtlijnig.

13 Spelen is gezond In het spel - verwerken van emoties, gevoelens uiten. Beleven van de situatie. Sociaal begrip, afstemmen op de ander. Samen in een verbeelde werkelijkheid verblijven. Kinderen ontwikkelen veerkracht door te spelen.

14 Jongens en Meisjes

15 Jongens en Meisjes Onderzoek spelen thuis: op vierjarige leeftijd kiezen jongens vaker motorisch spel en constructie, meisjes vaker fantasiespel en knutselen. Verschil in spelen tussen jongens en meisjes wijst op verschillende behoeften aan fysieke ruimte, tolerantie voor lawaai en beweging. Aanbevolen boek historica Angela Crott (2013): Jongens zijn t. Van Pietje Bell tot probleemgeval.

16 Spelen in het bos Filmfragment verwijderd ivm privacy Jongens zwaaien met takken. Slaan tegen struiken is onderdeel spel. Onderlinge betrokkenheid. Komen jongens voldoende aan hun trekken in huidige onderwijs?

17 De praktijk Spel is centraal onderdeel van het onderwijsproces. Vraagt om gezamenlijke visie op ontwikkeling kind. En afstemming met betrekking tot aanbod, rol van de leerkracht en vaardigheden.

18 Voorwaarden om tot spel Ruimte komen Tijd Vrijheid