Pedagogisch beleid gastouderbureau OOK-Thuis

Transcriptie

1 Pedagogisch beleid gastouderbureau OOK-Thuis Inleiding Kinderen moeten zich bij Kinderopvang OOK prettig voelen. Dat is waar alles om draait. Wij willen dat de opvang aantrekkelijk is voor alle kinderen die gebruik maken van onze voorzieningen: jongens en meisjes, kinderen van alle leeftijden en kinderen met diverse achtergronden. Gastouderbureau OOK-Thuis heeft de pedagogische uitgangspunten beschreven in dit pedagogisch beleid. Alle gastouders tekenen ervoor dat zij instemmen met dit pedagogisch beleid. Gastouderbureau OOK-thuis gaat vooral uit van wat een kind kan en waar het belangstelling voor heeft. Uiteraard wordt de wijze waarop en het tempo waarin een kind zich ontwikkelt ook sterk beïnvloed door zijn omgeving. We verwachten dan ook van gastouders dat ze oog hebben voor de fase waarin het kind zit, dat ze het kind stimuleren om te groeien. Dit doen ze door in te spelen op wat kinderen beleven en doen. Ze nemen de kinderen serieus, zij zorgen dat de kinderen zich op hun gemak voelen. Gastouders hebben aandacht voor het individuele kind, maar kijken ook hoe kinderen op elkaar reageren. De inrichting van de ruimte, het aanbod aan activiteiten en het aanwezige (spel)materiaal stimuleren de kinderen om zelfstandig, samen met andere kinderen of samen met de gastouder op ontdekkingstocht te gaan. Pedagogische doelen Gastouderbureau OOK-Thuis sluit bij de uitwerking van haar pedagogisch beleid aan bij de 4 opvoedingsdoelen zoals die geformuleerd zijn door prof. J.M.A. Riksen Walraven, hoogleraar Kinderopvang. 1. Het bieden van fysieke en emotionele veiligheid Fysieke en emotionele veiligheid zien we als een basisvoorwaarde voor het kind om zich te kunnen ontwikkelen. De gastouder heeft aandacht voor de fysieke veiligheid door te zorgen dat de ruimte en materialen veilig zijn. Elk jaar bespreekt de bemiddelingsmedewerkster samen met de gastouder de mogelijke risico s in het huis van de gastouder en hoe de gastouder met deze risico s om gaat. Daarbij maakt de bemiddelingsmedewerkster samen met de gastouder de afweging in hoeverre het risico aanvaardbaar is. Kinderen mogen vallen, wij vinden het goed voor hun ontwikkeling dat ze ook leren dat ze zich pijn doen als ze onvoorzichtig zijn. Kinderen leren zo hun eigen grenzen van wat ze wel en niet aankunnen te verkennen. Wij vinden een risico niet aanvaardbaar als er een reële kans op ernstig letsel is. Voor de emotionele veiligheid vinden we het belangrijk dat het kind een vertrouwensband opbouwt met de gastouder. Juist omdat het kind binnen de gastouderopvang te maken heeft met 1 vaste verzorgster, kan het zich doorgaans snel hechten aan de gastouder en leert de gastouder het kind door en door kennen. De gastouder neemt de tijd om een kindje te laten wennen aan de nieuwe situatie. Ze biedt het kind warmte en genegenheid, en neemt de tijd om het te knuffelen of te troosten. De gastouder let op de initiatieven van de kinderen en reageert hierop met warmte en genegenheid. De gastouder biedt voorspelbaarheid aan de kinderen door

2 te werken met een vast dagritme. Ook het hebben van een eigen plekje aan de tafel, of bijvoorbeeld een eigen drinkbeker kan maken dat het kind zich geborgen voelt. De gastouder bespreekt het gedrag van het kind regelmatig met de ouders om te checken of het kind zich bij haar hetzelfde gedraagt als thuis. Zo schat zij in of het kind zich inderdaad al thuis voelt bij haar. 2. Het vergroten van de persoonlijke competenties We vinden het belangrijk dat kinderen worden voorbereid op een volwaardige deelname aan de (steeds veranderende) samenleving. Daarom willen we dat kinderen persoonlijke eigenschappen zoals veerkracht, zelfstandigheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit ontwikkelen. Deze eigenschappen geven een kind grip op de omgeving. Gedurende de dag staan verschillende ontwikkelingsgebieden centraal: de motorische ontwikkeling, de cognitieve ontwikkeling, de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Door aan te sluiten bij wat het kind alleen kan en het te helpen bij wat het nog niet kan, biedt de gastouder het kind de mogelijkheid om nieuwe vaardigheden op te doen. Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en gaan graag op onderzoek uit. Zo verkennen ze hun omgeving, de aard van de dingen en hun eigen mogelijkheden en onmogelijkheden. Ze vinden uitdagingen, proberen oplossingen uit en doen allerlei ervaringen op die hen helpen hun kennis, veerkracht, zelfstandigheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit te ontwikkelen. De gastouder geeft het kind de ruimte en gelegenheid om op ontdekkingstocht te gaan. Ze richt haar huis zodanig in dat er voldoende te ontdekken is. Ze zorgt voor spelmateriaal dat aansluit bij de ontwikkelingsfase waarin het kind zit. Ook stimuleert ze de zelfredzaamheid door kinderen te stimuleren het eerst zelf te proberen, en ze te laten helpen bij allerlei kleine klusjes in het huis. Ze prijst het kind als het lukt, en ze troost het kind als het even niet mee zit. Kinderen ontwikkelen ook spelenderwijs hun woordenschat. De gastouder benoemt veel naar de kinderen: een auto die door de straat rijdt, of een plaatje in een prentenboek. De gastouder benoemt ook wat ze gaat doen en waarom. Als ze bijvoorbeeld een kindje gaat verschonen praat ze tegen het kind, geeft aan dat het kind een schone luier moet enz. De gastouder reageert op het contact dat het kind zoekt door gesproken taal. Als een baby brabbelt geeft ze antwoord, als een peuter een 2-woordzin gebruikt, reageert ze met een complete zin. Het kind krijgt zo het goede voorbeeld. De gastouder gebruikt boekjes en platen om het kind te stimuleren om zelf te gaan vertellen. Voor een kind dat al veel wil maar dat nog niet kan zeggen, zal de gastouder dat wat zij ziet verwoorden. Het kindje leert zo de taal en voelt zich ook begrepen. De gastouder zal zo veel mogelijk positief verwoorden, bijvoorbeeld: ik zie dat je ook graag daar mee wilt spelen, in plaats van je mag niet afpakken. 3. Het vergroten van de sociale competenties Kinderen zijn sociale wezens. Ze leren van de volwassene en van elkaar. Ze delen ervaringen, kijken hoe de ander iets doet, kibbelen over verschillen, zoeken samen oplossingen. De

3 gastouder begeleidt het kind in het omgaan met de andere kinderen. Ze gebruikt bewust de namen van de kinderen, zodat ze met elkaars naam vertrouwd raken. De aanwezigheid van kinderen in verschillende leeftijden biedt weer nieuwe mogelijkheden. Grotere kinderen leren de kleintjes te helpen, de jonge kinderen kijken de vaardigheden af van de grotere. De gastouder stimuleert de kinderen om samen te spelen, ze leert ze dat ze niet af mogen pakken. Als er conflictjes zijn tussen kinderen helpt ze hen met het zoeken van een oplossing. Ze leert de kinderen dat ze niet moeten slaan, bijten, pesten of uitsluiten. De gastouder leert de oudere kinderen dat bij samenspelen ook hoort dat je om de beurt mag kiezen waar je zin in hebt. De gastouder bouwt regelmatig rustmomenten in waarin ze de kinderen de gelegenheid geeft te vertellen en naar elkaar te luisteren. Binnen de gastouderopvang kan het kind ook te maken krijgen met anderen dan de gastouder, bijvoorbeeld de gezinsleden. Doordat de gastouder het kind ook meeneemt naar bijvoorbeeld de winkel of school vergroot het kind zijn wereld. Sommige gastouders hebben huisdieren. Kinderen leren dan dat ze respect moeten hebben voor dieren. 4. Het eigen laten maken van normen en waarden Binnen het gastgezin komt het kind in aanraking met een bredere samenleving dan het eigen gezin. Het ontmoet kinderen uit andere culturen, het ervaart dat er verschillen zijn in hoe mensen eruit zien, in gewoontes en gebruiken. De gastouder leert het kind respect te tonen voor anderen, en voor de omgeving en het materiaal. De gastouder is zich ervan bewust dat ze zelf een voorbeeldfunctie heeft. Normen en waarden zijn grote woorden, maar het gaat daarbij vaak om wat we met elkaar eigenlijk heel vanzelfsprekend vinden. Iemand begroeten als je binnenkomt, elkaar geen pijn doen, niet jokken en iets vriendelijk vragen. De gastouder helpt het kind om zich deze vanzelfsprekende regels eigen te maken. De gastouder legt uit waarom er bepaalde regels zijn. De reacties van de gastouder geeft richting aan het gedrag van kinderen. Door haar manier van reageren wordt gedrag van kinderen gestimuleerd of juist gecorrigeerd. Stimuleren gebeurt bv. door kinderen een complimentje te geven, maar kan ook door bemoedigend naar ze te glimlachen of ze een knipoogje te geven. Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen worden kinderen gecorrigeerd, bijvoorbeeld. door ze af te leiden, even uit de situatie te halen of ze aan te spreken op hun gedrag. Bij de ontwikkeling van het kind hoort ook het ontdekken en leren omgaan met het eigen lichaam. Wanneer kinderen daar vragen over stellen, bijvoorbeeld waarom een jongetje een piemeltje heeft en een meisje niet, probeert de gastouder daar een zo duidelijk mogelijk antwoord op te geven. Niet alle gastouders hebben dezelfde waarden en normen op het gebied van seksualiteit, wel zullen alle gastouders op een respectvolle manier met het kind omgaan. Gastouders zullen ook in overleg met de vraagouders bepaalde regels moeten vaststellen, bijvoorbeeld of het kind met of zonder zwembroekje in een zwembad zit. Rol van het gastouderbureau Begeleiding gastouders Alle gastouders houden zich aan het pedagogisch beleid, maar toch kunnen gastouders ook heel verschillend zijn. De ene gastouder doet bijvoorbeeld veel met muziek, de andere gaat extra veel

4 naar buiten met de kinderen. De ene gastouder bedenkt van te voren welke activiteiten ze met de kinderen wil doen, de andere kijkt waar de kinderen mee komen en past daar haar dag op aan. Elke gastouder heeft een vaste bemiddelingsmedewerkster die haar manier van werken goed kent. Zij bezoekt de gastouder minimaal 2 keer per jaar, afhankelijk van het aantal kinderen dat de gastouder opvangt. In de begeleidingsgesprekken staan de pedagogische doelen centraal. Wat doet de gastouder om te zorgen dat het kind zich emotioneel veilig voelt? Wat doet de gastouder om het kind te stimuleren in zijn cognitieve en sociale ontwikkeling? Welke regels hanteert de gastouder? De bemiddelingsmedewerkster geeft eventueel tips over wat de gastouder nog meer kan doen of wat zij anders kan doen. Gastouderbureau OOK-Thuis vindt het belangrijk dat de gastouder zich bewust wordt van haar handelen en de invloed die ze daarmee heeft op de kinderen. Vaak begint een begeleidingsgesprek met een korte observatie van de gastouder. De bemiddelingsmedewerkster geeft dan aan wat haar opgevallen is. Ook maakt de bemiddelingsmedewerkster gebruik van vragenkaartjes, gericht op de pedagogische praktijk. Zo komen elke keer andere onderwerpen aan bod. Deskundigheidsbevordering van gastouders Gastouderbureau OOK-Thuis biedt de gastouders regelmatig thema-avonden die aansluiten bij de gang van zaken in het gastgezin. Op die manier kunnen gastouders hun kennis en vaardigheden vergroten. Ook de verplichte EHBO-cursussen worden door ons aangeboden aan alle gastouders. Wij wijzen gastouders ook op het programma Kiki, een speels stimuleringsprogramma speciaal gericht op de gastouderopvang. Kiki is een VVE programma, speciaal ontwikkeld voor de gastouderopvang. Het biedt gastouders elke maand een nieuw thema, met veel activiteiten. De gastkinderen worden door dit programma op speelse wijze gestimuleerd in hun ontwikkeling. Gastouders kunnen gebruik maken van de faciliteiten die Kinderopvang OOK biedt. Zo zijn er diverse themakisten die gastouders kunnen lenen, en kunnen de gastouders gebruik maken van de bibliotheek van Kinderopvang OOK. Bemiddeling vraagouders Gastouderbureau OOK-Thuis vindt het belangrijk om een uitgebreid intake-gesprek met vraagouders te houden, zodat we voor elke ouder een zo passend mogelijke gastouder kunnen zoeken. In een kennismakingsgesprek, waar de bemiddelingsmedewerkster bij is, kunnen ouder en gastouders hun wensen en verwachtingen benoemen, en zo aftasten of ze bij elkaar passen. Als dit tot een goede match leidt begeleidt de bemiddelingsmedewerkster de koppeling. Gastouderbureau OOK-Thuis vindt dat de opvoeding van kinderen in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de ouders is. De gastouder heeft een aanvullende rol in de opvoeding en verzorging van de kinderen. Daarom vinden wij afstemming en samenwerking met de ouders erg belangrijk. De contacten tussen gastouder en vraagouder vinden vooral plaats tijdens de haal- en brengcontacten. Daarnaast zal de bemiddelingsmedewerkster die de koppeling begeleidt één keer per jaar een afspraak maken voor een drie-gesprek met zowel gastouder als vraagouder. In alle rust

5 kan dan worden besproken of beide partijen nog tevreden zijn over het verloop van de opvang. We verwachten van de vraagouders dat ze bij dit gesprek aanwezig zijn. Tussendoor onderhoudt de bemiddelingsmedewerkster telefonisch contact met gast- en vraagouder. In geval van vragen of conflicten mogen zowel de gastouder als de vraagouder een beroep op de bemiddelingsmedewerkster doen om te bemiddelen. Groepsgrootte Een gastouder vangt maximaal 6 kinderen tegelijk op. Hiervan mogen maximaal 5 kinderen jonger zijn dan 4 jaar, maximaal 4 kinderen jonger dan 2 jaar en maximaal 2 kinderen jonger dan 1 jaar. Eigen kinderen van de gastouder tot 10 jaar worden meegerekend. Bij elke nieuwe plaatsing van een kind bij de gastouder zal de bemiddelingsmedewerkster de inschatting maken of de gastouder dit aankan, en met haar bespreken hoe zij de praktische zaken regelt als kinderen van school gehaald moeten worden, hoe zij handelt in geval van calamiteiten en op wie ze een beroep kan doen in noodgevallen. Een gastouder die meer dan 3 kinderen tegelijk opvangt moet een achterwacht hebben. Afspraken hierover worden vastgelegd in het verslag van het begeleidingsgesprek. Bijzondere gebeurtenissen Het kan natuurlijk voorkomen dat een kind te maken krijgt met ingrijpende gebeurtenissen zoals ziekte of een ongeval, overlijden, kindermishandeling, of seksueel misbruik. Ook kan er sprake zijn van ontwikkelingsproblemen bij kinderen. Het is belangrijk dat de gastouder door de ouders op de hoogte wordt gebracht van dergelijke gebeurtenissen, dan wel deze zelf kan signaleren omdat die van grote invloed zijn op hoe een kind zich gedraagt en voelt. Voorop staat dat de gastouder er wil zijn voor het kind en dat het kind door de vertrouwensband die het heeft met de gastouder, met alle vragen, problemen en emoties bij haar terecht kan. Het is belangrijk dat een gastouder ook weet hoe zij in voorkomende situaties dient te handelen. Daartoe zijn voor elk van bovenstaande onderwerpen protocollen dan wel richtlijnen opgesteld die al naar gelang de situatie verder worden ingevuld. De gastouders kunnen al deze protocollen lezen op het beveiligde deel van de website. Natuurlijk kan de gastouder ook bijzonderheden bespreken met de bemiddelingsmedewerkster. Samen kunnen ze bespreken hoe de gastouder met de situatie om te gaan. De bemiddelingsmedewerksters zijn altijd bereid om voor een extra begeleidingsgesprek te komen. Stagiaires Sommige gastouders functioneren als erkend leerbedrijf en leiden stagiaires op. In de richtlijnen die het gastouderbureau verstrekt staat omschreven wat een stagiaire wel en niet mag. Het is de verantwoordelijkheid van de gastouder om er op toe te zien, dat de (emotionele) veiligheid van het kind geborgd wordt wanneer de stagiaire activiteiten met het kind onderneemt. Tot slot

6 Alle gastouders van Gastouderbureau OOK-Thuis onderschrijven het pedagogisch beleid. Toch zullen alle gastouders verschillend zijn, ze leggen allemaal hun eigen accenten. Gastouderbureau OOK-Thuis ziet het als haar verantwoordelijkheid om voor elk gastkind een zo passend mogelijke gastouder te zoeken.