Spel en spelen. Over de ontwikkeling van het jonge kind.
|
|
|
- Monique de Vries
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Spel en spelen Over de ontwikkeling van het jonge kind.
2 Ontstaan van spel. Met de ontwikkeling gegeven Eerste levensjaar: taalspel en bewegingsspel
3 Bewegingsspel Kruipen, lopen Omrollen 3-7 maanden Lopen maanden
4 Taalspel Communicatie door kijken, lachen en vocaliseren Luisteren, liedjes zingen, benoemen
5 Eerste levensjaar Klankherkenning (1) vanaf 6 maanden taalspecifieke klankherkenning en intonatiepatronen Klankproduktie (4) vanaf 6 maanden Voorwaarden: Gehoor Emotionele stabiliteit taalspecifiek brabbelen de tongval
6 Het tweede levensjaar Luisteren, kijken, bewegen en voelen hebben de denkontwikkeling op gang gebracht Objectconstantie en symboolbewustzijn
7 Objectconstantie Zoeken naar iets dat niet in het blikveld is. Kiekeboespel
8 Kiekeboe spel Gebaseerd op de eerste denkstap: objectconstantie Voortdurend de hypothese testen: wel/niet aanwezig Ook scheidingsangst
9 Symboolbewustzijn Verwijzende functie van taal Taal: Appel Uitdrukking Verwijzing Kijk! Au! Bloem
10 Tweede levensjaar Woordbegrip (2) persoonlijk woordenboek Woordproductie (5) Voorwaarden Leervermogen Taalinput
11 Taalontwikkeling Tractor, amen Sherry, tapas Acuoor, fufa, hame
12 Imitatiespel So! Dinke Sape! Basis sociale ontwikkeling
13 Bewegingsspel Alles wat aanleiding geeft tot lopen, klimmen en klauteren. ervaren van de driedimensionale ruimte Kinderliedjes, schoot en bewegingsspelletjes. ontwikkelen van ritme en foneembewustzijn
14 NET ALS PAPA Combinatie imitatie en bewegingsspel
15 Taalspel Woordenschatontwikkeling Benoemen, aanwijzen, vertellen. Eenvoudige prentenboeken.
16 De doorgaande leerlijn: 1-2;6 jaar Woordenschatontwikkeling Benoemen, aanwijzen, vertellen. Eenvoudige prentenboeken.
17 Derde levensjaar Zinsbegrip (3) Zinsproductie (6) Voorwaarden Leervermogen; taalinput Medisch gezond
18 Zinsproductie Tweewoordzin papa auto; mij boek; tevisie niet ca. 2 2;6 jaar Drie- tot vijfwoordzin ik ben so dorst ik doe zo laten staan mama vin ik lastig ben?
19 Doorgaande leerlijn: 2;6 3;6 jaar Start literaire beleving Eén boekje moet vaak voorgelezen worden Interactief?
20 Rijke omgeving: mogelijkheden tot imitatie - en bewegingsspel (sociale en motorische ontwikkeling)
21 Rijke omgeving: mogelijkheden tot spel (voorbereidend schrijven en rekenen)
22 Fantasiespel Belangrijk bij overwinnen van angsten. Fantaseren / liegen
23 Lev Vygotsky ( ) Spelen is leren Elk spel vindt plaats in een cultuur bepaalde omgeving De aanwezige rijpheid wordt door het kind benut, maar dit stimuleert tegelijkertijd de eigen ontwikkeling
24 Lev Vygotsky ( ) Al doende ervaren kinderen soms dat ze iets kunnen wat ze aanvankelijk nog niet konden Dan is de zone van de naaste ontwikkeling aangeboord
25 Mening van leerkrachten (Berkhout, 2012) Spel is plezierig, spontaan Vrij van regels van buitenaf Vaak geen vooraf gesteld doel, spel ontwikkelt zich
26 Mening van leerkrachten (Berkhout, 2012) Spel dient: Persoonlijkheidsvorming Sociale cognitie Communicatieve vaardigheden Experimenteel leren
27 Jongens (Berkhout, 2012) Bij gebrek aan motorisch spel ontwikkelen zich gedragsproblemen
28 Onderzoek in New York en LA Taalinstructie 42-50% Voorbereidend rekenen 27% Testen 12-15% Vrij spel 5 16%
29 en volwassen kinderen. David Bjorklund, 2009 Neem de tijd voor de kindertijd! Het is een haastige wereld, maar kinderen hebben nog steeds de tijd nodig om kind te zijn. Anders: jeugdige grijsaards
30 Sergio Pellis, 2014 Spel en spelen leveren een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het brein.
31 Antwoorden vinden in de neurobiologische ontwikkeling Bij de geboorte zijn de hersenen nog niet af. 0-7 jaar: primair sensorische gebieden 7-12 jaar: associatiegebieden Puberteit: prefrontale cortex. 31 Lectoraat Early Childhood
32 Opbouw van de hardware: primair sensorische gebieden Deels algemeen mijlpalen in motorische en taalontwikkeling Deels specifiek een of tweetalig waarden/normen Niet even snel Ontwikkeling 32 gaat Lectoraat lang Early door Childhood
33 Ontwikkeling van de associatiegebieden Installatie soft ware: lezen, schrijven, rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis etc. Didactische aansturing van groot belang 33 Lectoraat Early Childhood
34 Ontwikkeling prefrontale cortex Verdere ontwikkeling van motivatie, waarden en normen Komen tot zelfverantwoordelijke zelfbepaling 34 Lectoraat Early Childhood
35 Opbouw primair sensorische gebieden: spontane ontwikkeling Didactische aansturing versus vrij spel Führen oder Wachsen lassen Biologie versus educatie 35 Lectoraat Early Childhood
36 Peuters en kleuters zijn nog geen leerlingen Sensomotorisch denken 1 e levensjaar Pre-reflexief denken meedoen en zeker weten Peuters Magisch denken en aarzelende reflexie Kleuters Concreet operationeel 36 Lectoraat Early Childhood denken Leerlingen groep 3
37 Effecten van spelend leren Kinderen zijn minder sociaal gericht Kinderen hebben minder eigen intiatief Leren in groep 3 gaat niet beter/sneller Rij 1 Rij 2 Rij 3 Rij 4 Kolom 3
38 Basisontwikkeling:grote spreiding
TAALACHTERSTANDEN en VVE. Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer
TAALACHTERSTANDEN en VVE Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Moderne inzichten t.a.v onderwijs Taal en rekenen zijn de zuurstof van het onderwijs ( van Bijsterveld, 2 september 2011) Als gevolg van ICT-
Wat hebben jonge kinderen nodig?
Wat hebben jonge kinderen nodig? Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Studiedag 15 maart 2013 Cito scores in groep 8 De lat moet omhoog Marja Van Bijsterveld Taalonderwijs voor peuters vanaf 2;6 jaar ( groep
Thema: Titel van lezing. Naam van spreker 31-10-2011 2
Thema: Titel van lezing Naam van spreker 31-10-2011 2 Spraak- en taalproblemen bij kinderen Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer UMCG 31-10-2011 3 Spraak- en taalontwikkeling deel van de totale ontwikkeling
Het maakbare kind? Jij mag zijn zoals je bent. Om te worden wie je bent, Maar nog niet kunt zijn; En je mag het worden. Op jouw manier. In jouw tijd.
Het maakbare kind? Jij mag zijn zoals je bent Om te worden wie je bent, Maar nog niet kunt zijn; En je mag het worden Op jouw manier In jouw tijd. Veel politieke druk Taal en rekenen zijn de zuurstof van
TOE MAAR, JE KAN HET!
TOE MAAR, JE KAN HET! Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Wat moet er bereikt zijn in 2020? PEDAGOGISCH MODEL In plaats van ECONOMISCH MODEL 1 Van meedoen naar leren Pedagogisch kader voor een persoonlijkheid
29-5-2016. Van meedoen naar leren. Alles op zijn tijd De pedagogiek van het jonge kind. Wat is opvoeding. Opvoeding is. Het maakbare kind? Computers?
Van meedoen naar leren Alles op zijn tijd De pedagogiek van het jonge kind Pedagogisch kader voor een persoonlijkheid in wording: Emotionele veiligheid Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Persoonlijke competentie
SER rapport 2016 : Gelijk goed van start
SER rapport 2016 : Gelijk goed van start 16 uur per week recht op kinderopvang. Voor- en vroegschools educatie 1-11-2016 KNO/CSK 1 VVE beleid ( wet OKE, 2008) Bestrijding taalachterstanden centraal Schoolse
Moedertaal en schooltaal
Moedertaal en schooltaal Prof.dr Sieneke Goorhuis-Brouwer 20 november 2009 Voor en vroegschoolse educatie (VVE) Taalontwikkeling: belangrijke indicator van later schoolsucces OCW: in 2011 een dekkend aanbod
Stress-reductie bij de taalstimulering. Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer
Stress-reductie bij de taalstimulering Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer BABYLAB Universiteit van Tilburg 25% van de vrouwen ondervindt teveel stress tijdens de zwangerschap Gevolgen: Gedragsproblemen
De ziekmakende effecten van de toets cultuur. Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Lector Early childhood Stenden Hoge School
De ziekmakende effecten van de toets cultuur Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Lector Early childhood Stenden Hoge School Terugblik Twee congressen in 2005 Zowel medici als leerkrachten maken zich zorgen
Twee of meer talen. Kunnen we er mee omgaan? Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer KNO/CSK 1 04-12-12
Twee of meer talen Kunnen we er mee omgaan? Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer 1 Toename twee- of meertaligheid Positieve ontwikkelingen: Scholing, handel, gemengde huwelijken Negatieve ontwikkelingen:
De mythe van het vroege leren
5-12-2007 KNO/CSK 1 De mythe van het vroege leren Prof.dr Sieneke Goorhuis-Brouwer Orthopedagoog/spraakpatholoog UMCG 5-12-2007 KNO/CSK 2 Peuters en kleuters aan de top van de leerfabriek goed maken wat
Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het niet uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn. Het einge wat blegnaijrk is, is
Vlgones een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het niet uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn. Het einge wat blegnaijrk is, is dat de eretse en de ltaatse ltter op de jiutse patals
Moedertaalontwikkeling en leren lezen een paar apart
Evaluatie Moedertaalontwikkeling en leren lezen een paar apart Prof. dr. S. Goorhuis-Brouwer Oma, deze tekening is voor Tess. Wil jij even opschrijven voor Tess? Dit vraagt de ruim vijfjarige kleindochter
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND 0 tot 4 jaar ZEG HET MAAR Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Soms gaat het leren praten niet zo vlot. Eén op de vijf kinderen op de basisschool start
Leve het jonge kind! 2 e jaarcongres 28 mei Dr. Louise Berkhout
Leve het jonge kind! 2 e jaarcongres 28 mei 2013 Dr. Louise Berkhout Is dit spelen? Is dit spelen? Is dit spelen? Verschillende spelvormen (ivm privacy geen filmfragment): Meisje op hobbelpaard- bewegingsspel
Inhoud van de avond. Even voorstellen Gastspreker Hilde van der Vegt 0-1 jaar 1-2 jaar 2-3 jaar 3-4 jaar
LOGOPEDIEPRAKTIJK BRUNINK LOGOPEDISCH SPECTRUM REGIO OOST LOGOPEDIEPRAKTIJK NOUWELS LOGOPEDIEPRAKTIJK OOSTERLAAR Inhoud van de avond Even voorstellen Gastspreker Hilde van der Vegt 0-1 jaar 1-2 jaar 2-3
Ontwikkeling en leren jonge kinderen (3-7 jaar) Het goede goed doen Samen Sterk 0-6 Symposium. Lectoraat Early Childhood
Ontwikkeling en leren jonge kinderen (3-7 jaar) Het goede goed doen Samen Sterk 0-6 Symposium 1 Lectoraat Early Childhood School of Educa3on Ineke Oenema- Mostert De puzzel 2 Visie op ontwikkeling en leren
Van Nul tot Taal. Doelgericht stimuleren van taal en communicatie
Van Nul tot Taal Doelgericht stimuleren van taal en communicatie Even voorstellen Nanja de Rooij - Orthopedagoog-Generalist, NVO geregistreerd - Werkzaam bij Auris vanaf 2001 - Leerkracht Speciaal Onderwijs
Pedagogisch Beleidsplan KDV Mathil Rouveen
Pedagogisch Beleidsplan KDV Mathil Rouveen Inhoud: Voorwoord 2 Pedagogisch doel 3 Visie op ontwikkeling en opvoeding 4 Sociaal- emotionele veiligheid 5 Sociale ontwikkeling 5 Emotionele ontwikkeling 6
Floorplay. De opzet Door Daniëlle Hoogwerf Cliënt-centered speltherapeut & Floorplay Specialist
Floorplay Door Daniëlle Hoogwerf Cliënt-centered speltherapeut & Floorplay Specialist De opzet Stellingen vooraf Voor wie is Floorplay? De essentie van Floorplay Het DIR model The learning tree De 6 mijlpalen
De wonderlijke ontwikkeling van uw kind
De wonderlijke ontwikkeling van uw kind Als (aankomend) ouder bent u wellicht in een fase waarin u keuzes gaat maken om de zorg voor kinderen en werk te combineren. Kinderopvang kan hierbij een belangrijke
Zorgboekje. Kindgegevens
Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende bij het overdrachtdocument peuter kleuter in als er een zorgbehoefte bij het kind is gesignaleerd. Zij/ hij vult in wat van toepassing is
WAAROM VOORLEZEN? VOORWOORD WANNEER VOORLEZEN?
VOORLEESTIPS VOORWOORD Kinderen vinden voorlezen meestal fijn. Ook grote kinderen die zelf al kunnen lezen houden van voorlezen. Volwassenen hebben er mooie herinneringen aan: de mooie voorleesboeken,
Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2
Kleine Ezel Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Samenstelling: Marion Bolte, Cubiss J:\klantenservice\Rode Draad\handleiding bibliothecaris\kleine Ezel groep 1-2 bibl.290609
Vier beweegtuinen met kleuters
+ Meer informatie of vragen? Aarzel niet. www.beterspelenenbewegenmetkleuters.nl www.kleuterplatform.nl Mariska@spelenmetgedrag.nl Theo@spelenmetgedrag.nl Vier beweegtuinen met kleuters Mariska Beenhakker
Praten leer je niet vanzelf
jeugdgezondheidszorg Praten leer je niet vanzelf... hier ben ik www.icare.nl Over de spraak-taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten
Beste ouders/verzorgers,
INTAKEFORMULIER Parel 9 t/m 12 School Alex Beste ouders/verzorgers, Dit intakeformulier is bedoeld om die informatie te verkrijgen die wij nodig hebben om nieuwe kleuters zo goed mogelijk op te vangen
dit ben ik Mijn naam is: Ik ga op (datum) naar de basisschool.
(logo peuterspeelzaal) OVERDRACHT PEUTER - KLEUTER Mijn naam is: dit ben ik Ik ga op (datum) naar de basisschool. Ik speel het liefst met..(speelgoed, binnen / buiten) en ik heb veel belangstelling voor..
Peutertijd. Op ontdekkingstocht met je kind. Jeugd en Gezin
Peutertijd Op ontdekkingstocht met je kind Vanaf anderhalf jaar maken kinderen een snelle groei en ontwikkeling door. Het is een belangrijke fase in hun leven waarin ze de wereld willen gaan ontdekken
bij het Overdrachtdocument peuter - kleuter
Zor gboek je bij het Overdrachtdocument peuter - kleuter Datum Ingevuld door: (naam en functie): STEDELIJK ZORGBOEKJE PEUTER- KLEUTER ROTTERDAM Zorgboekje De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende
Sabine Wisman. Uitgeverij Ploegsma Amsterdam
Sabine Wisman Uitgeverij Ploegsma Amsterdam 8, 10, 13 8, 9, 10, 11, 12, 13 10 11 21 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 25 18, 19, 21, 23 30, 31, 32, 36, 39, 41 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41 30, 31,
Pedagogische Visie en Beleid
Pedagogische Visie en Beleid Inleiding Voor ouders, medewerkers en alle anderen die betrokken zijn bij, en geïnteresseerd zijn in onze kinderopvang. Voor verantwoorde kinderopvang is veel nodig, om te
Peuteropvang Dolfijn
Peuteropvang Dolfijn Samen spelen, leren en ontdekken VVE Leuk en leerzaam Vriendjes maken Voorwoord Beste ouders en peuters, In deze brochure kunt u allerlei praktische informatie lezen over onze peutergroep.
Introductie en kennismaking. Kleuters zijn gewoon kleine mensjes Kleuters mogen stuiteren. Orde, structuur en regelmaat
Beter spelen en bewegen met kleuters De 9 criteria voor een goede les Mariska Beenhakker Theo de Groot Introductie en kennismaking Kleuters zijn gewoon kleine mensjes Kleuters mogen stuiteren Orde, structuur
*Welkom* rmatieavond Groep 1/2. Sint Martinusschool
*Welkom* rmatieavond 2016 Groep 1/2 Sint Martinusschool *De bedoeling van deze avond* Voorstellen Margot, Kim en Aybike Verantwoordelijkheid groepen Vertellen over de manier van werken in de groepen 1
Spraak-taal 0-1½ jaar
Spraak-taal 0-1½ jaar HOE LEERT EEN KIND PRATEN? Leren praten gaat vaak natuurlijk en vanzelf. De meeste ouders staan er niet bij stil. Het gaat stap voor stap, net als leren lopen. Het ene kind leert
Samenvatting pedagogisch beleidsplan Trias Kinderopvang, waar kinderen zich thuis voelen
Samenvatting pedagogisch beleidsplan Trias Kinderopvang, waar kinderen zich thuis voelen Voor u ligt het samengevatte pedagogisch beleidsplan van de kinderdagverblijven van Trias Kinderopvang. Doelstellingen
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015
Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.
Hatsjoe! heb je pijn? Dit zijn mijn wangetjes. Activiteiten. Voorleesverhaa I. Spelenderwijs ontwikkelen LIEDJES :=-
Hatsjoe! Informatie voor ouders van kinderen van 0 1)12 jaar Uche, uche, uche! Hatsjoe! Puk is verkouden en wordt ziek tijdens dit thema. Maar dat is nog niet alles: Puk valt op zijn knie en dat wordt
ENGELS als Tweede Taal
ENGELS als Tweede Taal o.b.s. De Drift de Pol 4a 9444 XE Grolloo 0592-501480 drift@primah.org Inhoudsopgave Inhoud: 1. Inleiding 2. Keuze voor de Engelse taal (Why English?) 3. Vroeg vreemde talenonderwijs
VOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S
VOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S ALGEMEEN: EMOTIONELE EN FYSIEKE VEILIGHEID BABY S Het pedagogisch beleidsplan geeft de grenzen (pedagogisch medewerker/kindratio
Reader voor pedagogisch medewerkers
Reader voor pedagogisch medewerkers Module 1: Taalaanbod Wat zeg je en hoe zeg je het Rijk taalaanbod Er is veel verschil in taalaanbod: rijke of arme taal en alles daar tussenin. Het is van belang te
26/02/2013. Ontwikkelingspsychologie. Psychologie van de levensloop. Ontwikkelingstheorieën
Ontwikkelingspsychologie Psychologie van de levensloop Ontwikkelingstheorieën ERIKSON PIAGET 1 Aardbeving 1: HOOP ORAAL SENSORISCHE FASE EGOSTERKTE Temperament kind OMGEVING Moeder Koesteren, vastnemen,
Thema kijken en observeren
Waarom is het van belang voor leerkrachten die met jonge kinderen werken? Jonge kinderen ontwikkelen zich razendsnel. Soms gaat het in sprongen, soms lineair. Het is voor een leerkracht van belang om voortdurend
1 Taal en TOS in het algemeen
1 Taal en TOS in het algemeen Dit hoofdstuk gaat over taal en over TOS in het algemeen Taal is onze belangrijkste manier van communiceren. De taal die je thuis als eerste leert, heet je moedertaal. De
Intellectuele ontwikkeling
Intellectuele ontwikkeling De Zwitserse psycholoog Jean Piaget heeft onderzoek gedaan op onder andere het gebied van denkontwikkeling in de leeftijd van nul tot veertien jaar. Ontwikkeling van het denken
VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips
VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere
Pedagogische werkwijze Peuterspelen Het SchatRijk, Februari 2019 Anouk Aafjes, Locatiemanager
Omvang van de peuterspeel Er kunnen maximaal 14 kinderen per dagdeel worden opgevangen. De samenstelling van de en Naam van de Maximaal aantal kinderen op de Horizontale/ verticale/ flexibele Leeftijdsindeling
Fryske Akademy Onderzoek naar de Friese taal, cultuur, geschiedenis, maatschappij, sociale duurzaamheid, meertalige opvoeding en meertalig onderwijs Mercator Europees Kenniscentrum voor Meertaligheid en
Beleidsplan Peutergroep Domino+
Beleidsplan Peutergroep Domino+ Voorwoord Om onze peuters meer uit te kunnen dagen kwam het idee voor een peutergroep. Veel peuters gaan naar een peuterspeelzaal waar ze worden voorbereid op de basisschool.
Pedagogisch beleidsplan 2016
Welkom! Wij zijn blij dat u voor ons heeft gekozen en dat wij u mogen verwelkomen in ons kindercentrum! Bij Kindercentrum Ikky kunt u erop rekenen dat er op professioneel pedagogische wijze gewerkt wordt.
Vragenlijst leerlingonderzoek onderbouw Informatie voor BVS
Begeleidingsdienst voor v rijecholen Hoofdstraat 14-b 3972 LA Driebergen tel. 0343-524090 fax 0343-531772 email:begeleidingsdienst@vrijescholen.com Vragenlijst leerlingonderzoek onderbouw Informatie voor
Welkom in mijn Museum
Docentenhandleiding Educatieprogramma Welkom in mijn Museum Primair Onderwijs groep 3 en 4 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3,4 Programma:
Overdrachtdocument. Samenwerkende kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen Roosendaal. De overdracht. Peuter Kleuter
Overdrachtdocument Samenwerkende kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen Roosendaal Peuter Kleuter De overdracht De pedagogisch medewerker vult dit boekje behorende bij het overdrachtdocument peuter
Wat, Waarom, Hoe, Wanneer Opbrengstgerichte of pedagogisch-didactische aandacht voor het jonge kind
Wat, Waarom, Hoe, Wanneer Opbrengstgerichte of pedagogisch-didactische aandacht voor het jonge kind Lectorale rede prof. dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer vrijdag 16 november 2012 www.stenden.com Wat, Waarom,
1. Wat is taalontwikkeling?
1. Wat is taalontwikkeling? Mensen willen graag hun wensen, gevoelens en ervaringen delen met anderen. Dit doen ze zowel met woorden als met hun lichaam (lachen, huilen, wijzen,...). Een kind leert daarvoor
De Kleine Prins Expertisecentrum
De Kleine Prins Expertisecentrum Femke Rienstra f.rienstra@dekleineprins.nl 31/10/16 2 Executieve Functies Kennis m.b.t. Executieve Functies (EF), de ontwikkeling ervan en het kunnen herkennen van de EF
Taalontwikkeling bij baby s, peuters en kleuters
Taalontwikkeling bij baby s, peuters en kleuters Voor ouders met kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Deze folder geeft u als ouder informatie over de normale taalontwikkeling van kinderen en biedt
<titel slide gecentreerd plaatsen>
BEWUST OMGAAN MET PUBERS OUDERAVOND CALSCOLLEGE NIEUWEGEIN 2019 VITRAS ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK WERK MARIET FERGUSON PROGRAMMA - Welkom, voorstellen - Puber quiz - De
Pedagogisch Beleidsplan. 1 januari 2016
Pedagogisch Beleidsplan 1 januari 2016 1 1. Algemeen 3 1.1. Visie 3 1.2. Doelstellingen 3 1.3. Kwaliteit 3 1.4. Leeftijdsgroepen 5 1.5. Groepsindeling 7 1.6. Openingstijden 7 1.7. Dagprogramma 8 1.8. Brengen
Voor het eerst naar school
Voor het eerst naar school Welkom op De Wonderboom Uw kind gaat binnenkort voor het eerst naar school. We wensen jullie een fijne tijd toe op De Wonderboom. Dit boekje informeert over verschillende zaken
Levensverhaal. Hoe is de gezinssamenstelling? Hoe is de relatie met eventuele broertjes en zusjes?
Intakeformulier basisscholen Wageningen Geachte ouder(s), In het kader van de Wet op het Passend Onderwijs is het voor scholen van groot belang om goed zicht te hebben op de ondersteuningsbehoefte van
Vragenlijst leerlingonderzoek kleuterklas
Begeleidingsdienst voor vrijescholen Hoofdstraat 14-b 3972 LA Driebergen tel. 0343-524090 fax 0343-531772 email:begeleidingsdienst@vrijescholen.com Vragenlijst leerlingonderzoek kleuterklas Informatie
Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind?
Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Ga op ooghoogte met je kind zitten Door op ooghoogte te gaan zitten tijdens
Visie (Pedagogisch werkplan)
Visie (Pedagogisch werkplan) Gastouderopvang De Krummeltjes stelt zich tot doel om een omgeving te bieden waarin kinderen kunnen opgroeien tot zelfstandige en evenwichtige mensen met respect voor anderen
Tekst bij de presentatie voor het infomoment over Boekstart
Tekst bij de presentatie voor het infomoment over Boekstart Dia 1: logo van Boekstart (naam gemeente en datum start invullen) Iedereen welkom. We zijn heel blij dat we hier de gelegenheid krijgen jullie
Intakeformulier nieuwe leerling. Naam van het kind :.. Geboortedatum: Datum eerste schooldag:.. Leerkracht (en):
Naam van het kind :.. Geboortedatum: Jongen/ meisje* Datum eerste schooldag:.. Leerkracht (en): Invuldatum: * doorhalen wat niet van toepassing is Algemeen Uw kind is acht jaar bij ons op school. We zijn
Hartelijk welkom bij Kids2b
Hartelijk welkom bij Kids2b U heeft onze folder voor peuterspeelzaalwerk in handen. Hartelijk welkom in onze wereld. In deze folder leest u wat wij u en uw peuter te bieden hebben. Voor de beste indruk
1. Sociaal Spel in het kort
1. Sociaal Spel in het kort Sociaal Spel bestaat uit 40 posters met doelgerichte groepsactiviteiten, waarmee je de sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen stimuleert. Met de bijbehorende ouderkaarten
Piramide. Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen
Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Dé educatieve methode voor alle jonge kinderen Geeft jonge kinderen de kans zich optimaal te ontwikkelen Biedt houvast en ruimte voor pedagogisch medewerkers
Groep 1 en 2. Schooljaar 2011-2012
Groep 1 en 2 Schooljaar 2011-2012 2012 Spelend leren. In groep 1 en 2 staat spelend leren centraal in een hiertoe uitdagende omgeving. Van belang is dat de kinderen zich op hun gemak voelen en zo komen
Ouderavond lijf & relaties
Ouderavond lijf & relaties Robert van der Gaag info@one2know.nl 0611003414 Voorstellen Ervaring Gezonde school, genotmiddelen, seksualiteit, voeding, bewegen, mondzorg en mediawijsheid Kinderen Wie heeft
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND vanaf 4 jaar ZEG HET MAAR Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Soms gaat het niet zo vlot met leren praten. Eén op de vijf kinderen op de basisschool
Piramide op Vlasgaard
Piramide op Vlasgaard Evenwichtig, vol afwisseling, leuk en voor elk kind! Pagina 1 Vlasgaard heeft gekozen voor het werken met Piramide in onze groepen 1 2! Gezellige lokalen met knusse hoeken voor kinderen
Fiche voorbereiden van activiteiten
Fiche voor voorbereiden van activiteiten Omschrijving van de activiteit: Muzikale activiteit: lied aanbrengen kiekeboe. Ervaringssituatie: O zelfstandig spelen O ontmoeten O explorerend beleven X ontwikkelingondersteunend
WELKOM OP OBS VUURVOGEL
WELKOM OP OBS VUURVOGEL Informatieboekje kleuters Uw kind zit of komt misschien binnenkort bij ons op school in groep 1. De werkwijze bij de kleuters is toch heel anders dan in de hogere groepen. We willen
Hallo!! Kijk-, kleur- en voorleesboekje voor de nieuwe kleuters. Hallo!! Kijk-, kleur- en voorleesboekje voor de nieuwe kleuters
Hallo!! Kijk-, kleur- en voorleesboekje voor de nieuwe kleuters Hallo!! Kijk-, kleur- en voorleesboekje voor de nieuwe kleuters Hallo Je bent nu al bijna vier jaar en dan mag je bij ons in de klas komen.
Pedagogisch Beleidsplan. 1 Januari 2018
Pedagogisch Beleidsplan 1 Januari 2018 1 Algemeen 3 Visie 3 Verantwoorde Kinderopvang 3 Doelstellingen 3 Pedagogische doelen 4 Veiligheid 5 Hygiëne 5 Ontwikkeling & Veiligheid 5 Beroepskracht - kindratio
SPEELKRIEBELS, wat moet je ermee?
+ Beter spelen en bewegen met kleuters www.beterspelenenbewegenmetkleuters.nl www.spelenmetgedrag.nl/landelijk-congres-het-jonge-kind/ SPEELKRIEBELS, wat moet je ermee? Mariska Beenhakker Theo de Groot
Inzicht in de behandeling van kinderen met taalontwikkelingsstoornissen
Inzicht in de behandeling van kinderen met taalontwikkelingsstoornissen Bernadette Vermeij Rosanne van der Zee Simea congres 10 april 2014 Monitoren Meer zicht krijgen op de doelgroep en in de effectiviteit
DANS MET MIJ! LESBRIEF
DANS MET MIJ! LESBRIEF De voorstellingen van Hofplein, laten verwonderen, zijn fantasierijk en nemen het publiek mee naar de wereld van de verbeelding. HOFPLEIN ROTTERDAM Hofplein Rotterdam is al 30 jaar
Ontwikkeling een levenslang proces. Frits Boer Ontwikkelingsstoornissen in perspectief Ede 22 juni 2016
Ontwikkeling een levenslang proces Frits Boer Ontwikkelingsstoornissen in perspectief Ede 22 juni 2016 Kennismaken Take home Omvang en complexiteit ontwikkeling dwingt tot reductie Dit leidt tot schijnproblemen
donderdag 22 januari: 14.30 uur: teamvergadering vrijdag 23 januari: groep 3-4: Heemkundegebouw
B a s i s s c h o o l D e R e g e n b o o g 1 6 j a n u a r i 2 0 1 5 B a s i s s c h o o l d e r R e g e n b o o g 1 5 m e i 2 0 1 1 IN DIT NUMMER: KALENDER 1 NIEUWS VAN DE DIRECTIE 1 2 KALENDER Maandag
Handleiding bij Monkie groep 0 t/m 2 (Peuters & kleuters)
Handleiding bij Monkie groep 0 t/m 2 (Peuters & kleuters) Domeinen: Zingen, Luisteren & Bewegen Doel: De kinderen leren liedjes aan die ze met ondersteuning van gebaren kunnen zingen. De leerlingen kunnen
KUNSTCENTRALE INSPIRERENDE ONTDEKKINGEN
KUNSTCENTRALE INSPIRERENDE ONTDEKKINGEN AANBOD VVE 2018-2019 INHOUDSOPGAVE Inleiding 1 Beeldende kunst 2 Dans 3 Muziek 4 Bestellen 5 Inschrijfformulier 6 KUNSTCENTRALE GROTE VERWONDERINGEN Welkom in onze
Meervoudige Intelligentie en coöperatieve werkvormen
Meervoudige Intelligentie en coöperatieve werkvormen Freinetopleiding SO maart 2013 Liesbeth, Freija, Mieke De pedagogische kenmerken van het freinetonderwijs (2006) KENMERK 13 Intelligentie is meervoudig
Webboek. Taalontwikkeling spelletjes
Taalontwikkeling Binnen het thema Grootte hebben we gekozen voor het boek de gele ballon. Dit is een groot boek met illustraties zonder tekst. De bedoeling is om op elke pagina een gele ballon te vinden.
Kinderen en horen. Algemene informatie over het gehoor van kinderen en gehoorverlies
Kinderen en horen 7 Algemene informatie over het gehoor van kinderen en gehoorverlies Deze brochure is de zevende in een reeks Widex-publicaties over het gehoor en aanverwante onderwerpen. Het belang van
naar de kleuterschool
Met naar de kleuterschool 1 2 r was eens het jonge kind Ontwikkelt van binnen naar buiten Ontwikkeling verloopt grillig Vlindert, exploreert, speelt Tast grenzen af Fantasie en werkelijkheid Op zoek naar
Wetenschap en techniek bij kleuters. Martijn Weesing en Edith Louman
Wetenschap en techniek bij kleuters Martijn Weesing en Edith Louman Opzet Opening Jonge kind en W&T Een rijke leeromgeving voor W&T creëren W&T: de mogelijkheden zien in een kleuterklas Samenwerking en
Piramide. Informatie voor ouders en verzorgers
Voor- en vroegschoolse educatie Piramide Piramide Informatie voor ouders en verzorgers Voor alle kinderen van 0 tot 7 jaar Optimale ontwikkeling van ieder kind Spel staat centraal Zelfstandig leren Wat
DEMO. Voornaam. Achternaam. Geboortedatum. Gezinssamenstelling. Plaats in kinderrij. Levensbeschouwing. Nationaliteit ouders. In Nederland sinds
BASIS observatieformulier PEUTERPRAAT GEGEVENS KIND Voornaam Achternaam Geboortedatum Geslacht Jongen/Meisje Gezinssamenstelling Plaats in kinderrij Levensbeschouwing Nationaliteit ouders In Nederland
Eigen huis en beweegtuinen in het speellokaal
+ Beter spelen en bewegen met kleuters www.beterspelenenbewegenmetkleuters.nl ROBDAG 2018 21 MAART ZWOLLE Eigen huis en beweegtuinen in het speellokaal Mariska Beenhakker Theo de Groot + De ware ontdekkingsreis
Lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs
Lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs BEWEGINGSONDERWIJS Karakteristiek Kinderen bewegen veel en graag. Dat zien we bijvoorbeeld op het schoolplein tijdens het buitenspelen van de kleuters. Het
Hoorn, 4 februari Groendag Hoorn 2010
Groendag Hoorn 2010 Van tegelwoestijn naar speelplein? Hoe richten we nu echt een schoolplein in? De wereld verandert! Kinderen spelen... ALTIJD & OVERAL 16 juni 2009 Digitaal opgroeien De samenleving
Wat is puberteit? Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Definities. Dr.
Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren Wat is puberteit? Dr. Renate de Groot" Centre for Learning Sciences and Technologies" (CELSTEC)" Open Universiteit Weekend van de Wetenschap 2012 Definities Definities
Ouders inspireren. bij voorlezen en taalontwikkeling. Praktische tips voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers
Ouders inspireren bij voorlezen en taalontwikkeling Praktische tips voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers Meer verdiepi ng en achtergron d vind je in Kwes tie van lezen nr. 8 (Stichting Leze n)
Mocht het afscheid nemen problemen opleveren bespreek dit dan even met de groepsleerkracht. Dan begeleiden jullie gezamenlijk uw kind hierbij.
De dagindeling in groep 1 en 2 De schooltijden voor de kleutergroepen zijn als volgt: s morgens 8.30 uur 11.45 uur s middags 13.00 uur 15.15 uur Woensdag 8.30 uur 12.00 uur Vrijdagmiddag vrij 10 minuten