Spel en sociaal spel in ontwikkelingsperspectief. Masterclass Simeacongres, Lunteren Lilian van der Bolt

Transcriptie

1

2 Spel en sociaal spel in ontwikkelingsperspectief Masterclass Simeacongres, Lunteren Lilian van der Bolt

3

4 Kennismaking Programma Opvattingen rondom Spel en ontwikkeling Het belang van spel Spelontwikkeling Doelbewust werken aan spel en speldoelen Data verzamelen: kijken naar spel De spelontwikkeling ondersteunen Materialen en inrichting omgeving

5 Kennismaken Wat was jouw favoriete spel als kind? Met wie, waar, welke materialen? Verschillen tussen vroeger en nu?

6 Opvattingen rondom spel en samenspel Door spel leren kinderen vanzelf Ontwikkelingsgericht werken brengt spel en vrij spel in de verdrukking Vrij spel is geen vrij-af voor de begeleider/professional

7 Opvattingen rondom sociaal- emotionele ontwikkeling en spel De kinderen uit onze doelgroep hebben teveel beperkingen: zij komen niet tot goed (sociaal)spel Ontwikkelingsstimulering zou minder in het teken moeten staan van kinderen schoolrijp maken: sociaal pedagogische motieven zijn belangrijker

8 Kenmerken van spel Plezier Doelvrijheid Evenwicht verrassing/verwachting Beweging/actie Met iets of iemand Materialen krijgen een andere betekenis

9 Spel en andere ontwikkelingsgebieden Cognitieve ontwikkeling Sensomotorische ontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling Ontwikkeling van zelfsturing en executieve functies Schoolrijpheid Denkontwikkeling Creatieve ontwikkeling 21st century skills

10 Spel als motor voor de ontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling SPEL Cognitieve ontwikkeling Sensomotorische ontwikkeling

11 Betekenisvolle situaties: oefenen, onderzoeken Sommige ontwikkelingsgebieden oefen je alléén via spel Interactie Brede ontwikkeling Sociaal leren (samenspel oefenen) Rollenspel: kinderen zijn zichzelf ver vooruit)!! Belang van spel

12 Doelbewust werken aan/met spel Het systematisch en doelgericht werken met beschikbare data om de speltalenten van kinderen maximaal te benutten.

13 Doelbewust werken aan spel: waarom? Werken aan spel bij het jonge kind. Doe je dat: Doelbewust en doelgericht? Systematisch? Stap voor stap Voor alle kinderen? Afgestemd naar behoefte? Vrij spel is GEEN vrij-af voor de leerkracht

14 Planmatig werken 1. Gegevens verzamelen, analyseren en interpreteren 4. Plan uitvoeren, tussentijds evalueren, eventueel bijstellen Doelbewust werken met jonge kinderen 2. Passende doelen formuleren 3. Aanbod en aanpak bepalen; groep(jes)plan maken

15 Stap 2: Doelen spel en spelontwikkeling Neem bijlage De doelen voor spel van HCO zijn hier qua leeftijd door elkaar gehusseld. Leg ze op de juiste volgorde van makkelijk naar moeilijk

16 Ontwikkeldoelen

17 spelontwikkeling Drie jaar Van functioneel spel Van eenvoudig herkenbare rollen Van kortdurende spelactiviteiten Van wisselend spel Zeven jaar Naar symbolisch spel en constructiespel Naar gecompliceerde rollen Naar langdurig spel Naar vasthoudend spel

18 Ontwikkeling van spelvormen Sensopathisch spel Bewegingsspel Manipulerend spel Rolgebonden handelingen Thematisch rollenspel / Constructiespel Bewuste leeractiviteit

19 De ontwikkeling van spel en sociaal spel Sociaal spel Ongericht Toekijken Solitair spel Parallel spel Associatief spel Coöperatief spel

20 Stap 1: Observeren Waar/in welke situaties zie je aspecten van de spelontwikkeling terug? - Vrij spel - begeleid spel - Routines - curriculaire activiteiten - buitenspel - Sociaal spel - Dagelijkse interacties - Schakelmomenten

21 Observerend kijken naar spel Opdracht: Welke spelvormen en welk spelgedrag zie je in dit filmpje? Wat zegt dit over de spelontwikkeling? Fragment Badderen

22 Spel en spel ontwikkeling Filmpje Sam en Thor: Kijk naar het filmpje met de twee broertjes. Welke verschillen zie je in hun ontwikkeling? Waar zie je dat aan?

23 Stap 3: aanpak formuleren Vormen van spelbegeleiding Geleide spelactiviteit Spel regisseren Meespelen en volgen Beschikbaar zijn en ondersteunen Op afstand blijven Opdracht werkboekje

24 (Sociaal) spel begeleiden Opdracht situaties sociaal spel Wat doe jij in deze situaties?

25 Observatie-oefening spelbegeleiding filmfragment vrij spel in de vakantiehoek Geef tips en tops aan deze leerkracht Welke vorm van spelbegeleiding wordt er toegepast? (zie schema) Hoe kun je de spelbegeleiding aanpassen om (nog meer) aan de doelen voor sociaal spel te werken?

26 Spel ondersteunen Spel bewust opstarten Spel kiezen en plannen Spel nabespreken

27 Interactievaardigheden Sensitieve responsiviteit Autonomie geven Praten en uitleggen Structureren en grenzen stellen Ontwikkeling stimuleren Interacties begeleiden (kinderen op elkaar betrekken) Welke interactievaardigheid is met name belangrijk voor de kinderen in jullie doelgroep? Waarom? Wat doe je concreet om dat vorm te geven (wat zeg je? Wat doe je?)

28 Inrichting van je omgeving en materialen Rijke hoeken (binnen en buiten) Dynamiek in het lokaal Rustige activiteiten Drukke activiteiten Looproutes Free play zone Kinderen vinden hun eigen weg Natuurlijke materialen Betekenisvol/echt materiaal Ongestructureerd

29

30

31

32

33

34 Je eigen lokaal Hoe ziet je eigen lokaal eruit? Maak een plattegrond Wat zou je kunnen/willen veranderen? Waarom?

35 Vragen en discussie met betrekking tot de doelgroep

36 Evaluatie met de hand Wat vond je top? Wat geeft je richting? Wat vond je minder goed? Wat blijf je trouw? Waar voel je je nog klein in?

37 Meer informatie?