Raadsvoorstel. Vergaderdatum : 23 april 2009 Agendapunt : 11. Portefeuillehouder : G.E. Houtekamer Afdeling

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Vergaderdatum : 23 april 2009 Agendapunt : 11. Portefeuillehouder : G.E. Houtekamer Afdeling : Samenleving Behandelend ambtenaar : Jos Schlicher Datum : 17 maart 2009 Onderwerp : Extra subsidie algemeen maatschappelijk werk

2 Beslispunten Wachtlijsten bij het algemeen maatschappelijk werk wegwerken. Probleem- en doelstelling De Stichting Maatschappelijk werk & Welzijn Oosterschelderegio (SMWO) ziet de wachtlijsten groeien van mensen die een verzoek doen bij de SMWO voor ondersteuning. De SMWO doet een beroep op de gemeentebesturen van Schouwen-Duiveland en Tholen voor extra subsidie om de wachtlijsten terug te brengen naar een acceptabel niveau. Kader Voorgeschiedenis Het algemeen maatschappelijk werk is neergelegd bij de SMWO. Deze stichting is door fusies ontstaan vanuit de Stichting Maatschappelijk Werk Schouwen-Duiveland en Tholen en met die van De Bevelanden (1995) en later met het welzijnswerk te Goes (2001). Juridisch kader Vanuit die eerste fusie hebben de gemeente Tholen en onze gemeente een aparte status bij de SMWO. Tholen en Schouwen-Duiveland subsidiëren de SMWO via een gezamenlijke subsidieovereenkomst, terwijl de overige vijf gemeenten via het Samenwerkingsverband Welzijnszorg Oosterschelderegio gezamenlijk het maatschappelijk werk subsidiëren. Wij subsidiëren de SMWO op basis van 1 fulltime-equivalent (fte) algemeen maatschappelijk werk/sociaal raadsliedenwerk op inwoners, terwijl het landelijk richtgetal en het gehanteerde getal bij de overige vijf gemeenten in de regio is. Het getal van is uit financiële overwegingen bij de gemeenten in Noord-Zeeland ontstaan. Beleidskader De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de beleidsnota Met elkaar en voor elkaar is inhoudelijk hierop van toepassing. De Wmo bepaalt dat de gemeente verantwoordelijk is voor het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem (collectieve voorzieningen). 2

3 Overwegingen: mogelijke oplossingen en consequenties Werkdruk SMWO Al enkele jaren maken de jaarcijfers van de SMWO een gestage toename van de instroom van cliënten zichtbaar van algemeen maatschappelijk werk (amw) c.q. sociaal raadsliedenwerk (srw). In 2005 meldden 475 nieuwe cliënten zich bij het amw, in 2006 waren dat er 565 en in 2007 liep dat op tot 612. Ook bij het srw is een forse stijging te zien van het aantal aanmeldingen: in 2005 meldden zich 130 nieuwe cliënten, in en in Deze toename van aanmeldingen heeft volgens de SMWO een aantal oorzaken. 1. Van invloed is zeker dat collega-organisaties van het SMWO strengere regels hanteren voor het toelaten van cliënten, zich meer en meer terugtrekken op hun kerntaken, of bestaande dienstverlening stoppen. 2. Ook de steeds ingewikkelder wordende regelgeving van overheid en uitkeringsinstanties maakt dat cliënten vastlopen en een toenemend beroep doen op het amw/srw. Het amw/srw heeft in de lokale samenleving een vangnetfunctie en dient vanuit deze functie samen met iedereen die zich aanmeldt te bezien hoe en door wie betreffende cliënt het best geholpen kan worden. 3. Naast de toenemende instroom spelen allerlei nieuwe ontwikkelingen die extra tijd en inspanning vragen. Zo brengt de netwerkbenadering steeds vaker een "voorrangspositie" voor betreffende klanten uit dat samenwerkingsverband met zich mee. Een goed voorbeeld hiervan is de aanpak van huiselijk geweld. Samenwerkingspartners in de keten maken afspraken over de (termijnen van) in te zetten hulp. Cliënten dienen conform protocol behandeld te worden en hebben daarmee voorrang op andere cliënten. 4. Daarnaast wordt in toenemende mate outreaching werken als methode ingezet. Een goede zaak, zeker daar waar het multiproblematiek betreft, maar het kost meer tijd. 5. Ook in jeugdland zijn er omvormingen gaande, zoals de vorming van Zorg Advies Teams (ZAT) op scholen en de ontwikkeling van Centra voor Jeugd en Gezin. Bovenstaande ontwikkelingen en de toename van cliënten maakt dat de druk bij de medewerkers tot onaanvaardbare hoogte gestegen is, de grens van de mogelijkheden bereikt is en de kwaliteit van de dienstverlening ernstig in gevaar komt. Algemene conclusie Er is sprake van een structurele toename van werkzaamheden, waarvoor de formeel beschikbare formatie definitief ontoereikend is op basis van het huidige contract. In Noord-Zeeland (Schouwen-Duiveland en Tholen) wordt tot nu toe nog steeds niet de door het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Sport gestelde richtgetal één fte amw/srw op inwoners gehanteerd. Lange tijd is dat ook niet echt nodig geweest. In latere jaren wel, want de SMWO heeft het verschillende jaren met de extra incidentele middelen en het anders organiseren van het werk kunnen redden. Om de druk in 2008 voor de medewerkers enigszins acceptabel te houden en de dienstverlening aan cliënten op een aanvaardbaar niveau te houden, heeft de SMWO het besluit genomen om de risicoreserve, hoewel niet bedoeld om structurele problemen mee op te lossen, aan te spreken en extra formatie in te zetten. Dat lukt de SMWO nu niet meer. De rek is eruit. De SMWO verzoekt ons college dan ook om structurele uitbreiding van formatie in 2009, waarmee de wachtlijsten worden weggewerkt. De inzet voor ZAT teams valt buiten deze financiering. Wel kan het zijn dat door bespreking in het ZAT een cliënt wordt overgenomen door de SMWO. Bij een overname vanuit een ZAT geldt dat de cliënt niet op een wachtlijst komt, maar eerder "voorkruipt" op die wachtlijst. Er is hier geen sprake van extra, maar eerder van andere instroming omdat de scholieren mogelijk via het reguliere werk zouden zijn gekomen. Voorstel SMWO Wij hebben het SMWO gevraagd wat voor inzet er gepleegd moet worden om voor 2009 tot een acceptabele wachttijd te komen. Wij achten een wachttijd van twee weken acceptabel. De SMWO realiseert dat het om een fors bedrag gaat en dat het lastig is om dit op korte termijn structureel voor ons te financieren valt. De SMWO stelt voor om in 2009 eenmalig uit te gaan van de salaris- en daaraan gekoppeld "overige personele kosten" voor inzet van de benodigde fte maatschappelijk werk. Voor de gemeente Tholen en Schouwen-Duiveland gaat het om de inzet van twee fte voor een jaar, totaal 4 medewerkers. De salarislasten zijn In verhouding van het aantal inwoners is dat voor ons en voor Tholen

4 De "extra" financiering voor aansturing, administratieve ondersteuning en huisvesting blijft 2009 voor rekening van de SMWO. De SMWO is van mening dat geld niet het belangrijkste breekpunt mag zijn voor het al dan niet inzetten van extra maatschappelijk werker(s) binnen de gemeente Schouwen-Duiveland, getuige het gegeven dat de SMWO zelf in 2008 de egalisatiereserve heeft ingezet ten behoeve van een adequate dienstverlening. De SMWO gaat ervan uit dat gemeente en SMWO samen staan voor het belang van de burgers van Schouwen-Duiveland. Het amw staat onder druk. Er is veel vraag naar amw, en die neemt toe. De wachttijd is gestegen van 27,14 wachtdagen in het 1 e kwartaal 2007 naar 66,44 wachtdagen in het 3 e kwartaal Periode Gemiddelde wachttijd in dagen amw tussen intake en start hulpverlening Gemiddelde wachttijd in dagen srw tussen intake en start hulpverlening 1ekw ,14 2ekw ,90 3ekw ,34 4ekw2007 onbekend ,14 onbekend 1ekw ,64 21,24 2ekw ,25 53,34 3ekw ,44 28,74 Beoordeling verzoek en de afweging De door de SMWO verstrekte redenen zijn plausibel, maar zijn niet onderbouwd. De SMWO is weliswaar HKZ-gecertificeerd, maar heeft niet het gereedschap die haar verzoek met cijfers aan te tonen. HKZ staat voor Harmonisatie Kwaliteit Zorginstellingen. Verder missen wij een analyse van het risico van een wachtlijst. De SMWO merkt op dat zij bij de gemeenten Tholen en Schouwen-Duiveland minder fte inzetten voor amw dan de norm (1fte per in plaats van 6.000, stand 1 januari 2008; bij de gemeenten op de Bevelanden is de norm inwoners per fte). Door het niet meer beschikbaar hebben van extra mensen is ook de bemensing van het CJG onder druk komen te staan. Daar hebben wij begrip voor. Deelname aan een CJG levert onzes inziens ook tijd op. De coördinator CJG verzamelt gegevens over de cliënt, bekijkt of cliënt ook elders in het netwerk bekend is. Een handeling die bij een reguliere intake/dossiervorming door de SMWO ook gedaan wordt. Dit bespaart weer tijd. De deelname aan het netwerk van een CJG achten wij daarom geen extra werk, maar ander werk. De SMWO gaat een dagdeel per week het CJG front office bemensen. Zienswijze Tholen De gemeente Tholen heeft ook een verzoek gekregen tot tijdelijke uitbreiding van de formatie. De redenen zijn bijna het zelfde met uitzondering van de deelname aan het CJG. Daarin lopen wij voorop. Maar bij de amw-medewerkers werkzaam in het gebied gemeente Tholen is een hoger ziekteverzuim. Het gemeentebestuur van Tholen overweegt het SMWO ook een extra investering te doen om de wachtlijsten weg te werken. Ook zij ontbeert bij de afweging afdoende onderbouwing van de stijgende wachtlijsten. Ontwikkelingen In 2008 is een ambtelijke werkgroep gestart met de opdracht die bestaat uit twee delen. Ten eerste een advies uit te brengen over wijze van financiering (omzet van een subsidierelatie naar een inkooprelatie) en hoe dat in contactvorm te gieten. De tweede opdracht is te bezien of de gevraagde producten ook bij andere instituten of bedrijven ingekocht kan worden en wat de voor- en nadelen van die keuze zijn. De ambtelijke werkgroep, samengesteld uit de diverse gemeenten, komt komend voorjaar met haar advies. Op grond van dit advies zullen wij ons samen met het gemeentebestuur van Tholen beraden op de voortzetting van de gezamenlijke contractvorming of dat wij aansluiting zoeken binnen het samenwerkingsverband en in welke vorm. Gevolg bevolking 4

5 Wij zijn van mening dat op menselijk vlak het onacceptabel is dat een iemand gemiddeld drie maanden moet wachten op amw. De cliënt heeft eindelijk de moed verzameld om iets te doen aan zijn probleem. Na een intake wordt hem of haar te kennen gegeven dat pas na drie maanden ondersteuning geboden wordt. Het vertrouwen in het instituut wordt daarmee zwaar op de proef gesteld. Conclusie Wij vestigen onze hoop op het rapport van de werkgroep hoe wij binnen het samenwerkingsverband meer grip krijgen op de kwaliteit en de kwantiteit van het algemeen maatschappelijk werk. Wij stellen voor hierin samen met Tholen en de andere vijf gemeenten in de regio op te trekken. Of de vraag om zorg en het daarvoor beschikbare geld voldoende is moet nog blijken. Wel is dan transparantie over de aanvaardbaarheid van de wachtlijsten. Voor 2009 staan wij voor de keuze te kiezen voor meer informatie om de aanvraag van de SMWO te beoordelen. In de tussentijd blijft de wachtlijst zoals die is. Lang, te lang. Wij spreken de voorkeur uit de kant van cliënt te kiezen en alsnog een bijdrage te verstrekken voor Wij hebben intensief ambtelijke en bestuurlijk contact onderhouden met de gemeente Tholen. Ook zij volgen ons voorstel tot extra financiering. De kosten over geheel 2009 zijn Als uw raad hiermee instemt, zal de daadwerkelijke inzet starten met ingang van 1 juli Wij stellen u voor deze eenmalige lasten te dekken uit de post Onvoorzien. Het voorstel Wij stellen u voor extra subsidie te verstrekken aan het amw om de wachtlijsten weg te werken naar een acceptabel niveau van twee weken. Middelen Financiën Dekking van het bedrag van kan gevonden worden door aanspraak te doen op de post onvoorzien. De extra lasten zijn onvoorzienbaar (ten tijde van het indienen van het verzoek was de informatie niet voldoende), onuitstelbaar (onacceptabel ten opzichte van de cliënt) en onvermijdbaar (instroom is niet te vermijden). Communicatie De SMWO wordt van uw besluit in kennis gesteld. Burgemeester en wethouders van Schouwen-Duiveland, M.K. van den Heuvel secretaris G.C.G.M. Rabelink burgemeester 5