Kleinschaligheid binnen grootschaligheid

Transcriptie

1 Kleinschaligheid binnen grootschaligheid effekten bij verpleeghuisbewoners H.A. Dercksen, specialist ouderengeneeskunde

2

3 Context onderzoek Lokatie het Zonnehuis van Zorgcombinatie Zwolle Oudbouw grootschalige verpleeghuisvoorziening voor 190 cliënten Januari 2005 pilot invoering kleinschalig wonen en verzorgen op 2 afdelingen: somatiek en PG Mei 2007 verhuizing naar nieuwe huisvesting kleinschalig-binnen binnen-grootschalig Begeleidingsgroep onderzoek en facilitering

4 Inhoud presentatie Achtergrond kleinschalig wonen Opzet onderzoek Resultaten in grafieken Analyse Conclusies Discussie Aanbevelingen

5 Achtergrond 1 kleinschaligheid Internationale ontwikkeling: : homelike care environments, domestic style normalized living, group living, group home Verdubbeling van het aantal mensen met dementie naar in 2050 Woonwensen van komende generatie ouderen met verpleeghuiszorg Eerste ks woonvormen in Zweden en Nederland 1985 en 1986 In % longstay verpleeghuiszorg in kleinschalige voorzieningen (10834 plaatsen)

6 Achtergrond 2 Definitie van kleinschaligheid Bewoner blijft een bewoner Een gewoon huishouden Bewoner heeft regie Personeel is onderdeel huishouden Bewoners vormen met elkaar een huishouden Woonvorm in archetype huis

7 Achtergrond 3 Definitie kleinschalig binnen grootschalig? Zwolle: groepen van 8 bewoners, eigen kamer, gemeenschappelijke huiskamer, vormen huishouden,, vast team, koken zelf,bewoner heeft regie en blijft bewoner. Grootschalig onderdak voorziet in welzijn(verenigingen), winkel, kapper,café,restaurant,restaurant, behandelcentrum, fitnessruimte, zwembad, kerk, stiltecentrum

8 Wat is de invloed op aspecten van welbevinden? mate van probleemgedrag voedingstoestand psychofarmacagebruik toepassing van middelen en maatregelen

9 Overzicht Overzicht gegevensverzameling gegevensverzameling en en aantallen aantallen merc merc (+11) (+11) nept nept (+3) (+3) (+3) (+3) ura ura (+3) (+3) (+5) (+5) (+2) (+2) sat sat Nov Nov Mei Mei Mei Mei Dec Dec Nov Nov Juli Juli Dec Dec 04 04

10 Aangepast overzicht gegevensverzameling en aantallen T0 (voor- meting) T1 (0.6 mnd) T2 (1 jr) T3 (3 jr) Int Int Controle 35 24

11 patiëntkarakteristieken Somatische groep: MV 41%/59%, gem.leeftijd 72,2 jaar, gem.verblijfsduur 41 mnd (1-133), 133), diagnoses: 35% depressie,, 15% psychose,, 15% organisch psychosyndroom,15% NAH, 15 % st.na CVA, 5% MS Psychogeriatrische groepen: MV 29%/71%, gem.leeftijd 82,6 jaar,gem. verblijfsduur 28 mnd (1-99),diagnoses: 37% Alzheimer,27% vasc.dementie,9 % dementie mengbeeld,11% dementie NAO,12% Parkinson dementie,, 4% LBD

12 Uitkomstmaten probleemgedrag Neuro Psychiatric Inventory Questionnaire 12 domeinen nl.: wanen hallucinaties agitatie/agressie depressie/dysforie dysforie angst euforie/opgetogenheid apathie ontremd gedrag prikkelbaarheid doelloos repetitief gedrag nachtelijke onrust eetgedrag Score 0-30 voor ernst,, 0-50 voor emotionele belasting van het symptoom (caregiver distress) Oordeel EVVer of er sprake was van depressie en agressie (ja/nee)

13 Overige variabelen Lichaamsgewicht in kg, deels BMI Toepassing van middelen en maatregelen in codering 1 t/m 9 Gebruik van psychofarmaca uitgesplitst in groepen: antipsychotica, antidepressiva, anxiolytica en hypnotica.

14 Overzicht npi-q metingen NPI-Q feb-05 apr-05 jun-05 aug-05 okt-05 dec-05 feb-06 apr-06 jun-06 aug-06 okt-06 dec-06 feb-07 apr-07 jun-07 aug-07 okt-07 tijdstip van meting uranus saturnus mercurius neptunus dec-04 gem.totaal scores

15 Overzicht middelen en maatregelen M&M uranus saturnus mercurius neptunus 30 aantal M&M tijd

16 Overzicht overige variabelen 3 overige variabelen uranus saturnus mercurius neptunus 2,5 oordeel EVV + PF 2 1,5 1 0, tijd

17 Groepsgem. Uranus op NPI-Q, M/M en restmetingen wanen Groepsgem. Saturnus op NPI-Q, M/M en restmetingen wanen 2,5 hallucinaties 2,5 hallucinaties agitatie/ agressie agitatie/ agressie depressie/ dysforie depressie/ dysforie 2,0 2,0 angst angst Gem. score ( n=14) 1,5 1,0 G em. score (n=20) euforie/ opgetogenheid 1,5 apathie/ onverschilligheid ontremd gedrag 1,0 prikkelbaarheid/ labiliteit euforie/ opgetogenheid apathie/ onverschilligheid ontremd gedrag prikkelbaarheid/ labiliteit doelloos repetitief gedrag doelloos repetitief gedrag 0,5 nachtelijke 0,5 onrust/ slaapstoornis nachtelijke onrust/ slaapstoornis eetlust/eetgedrag verandering eetlust/eetgedrag verandering 0,0 Meting 1 Meting 2 Meting 3 Metingen voor (1) en na (2 en 3) kleinschaliger wonen M/M 0,0 Rest Meting 1 Meting 2 Meting 3 Metingen voor (1) en na (2 en 3) kleinschaliger wonen M/M Rest

18 wanen 2,0 Groepsgem. Neptunus op NPI-Q, M/M en restmetingen hallucinaties 1,8 agitatie/ agressie 1,6 depressie/ dysforie 1,4 angst Gem. score (n=24) 1,2 1,0 0,8 euforie/ opgetogenheid apathie/ onverschilligheid ontremd gedrag prikkelbaarheid/ labiliteit 0,6 doelloos repetitief gedrag 0,4 nachtelijke onrust/ slaapstoornis 0,2 eetlust/eetgedrag verandering 0,0 Meting 1 Meting 2 M/M Rest

19 Uranus Aantal pos. op NPI-Q Ernst Aantal pos. scores in groep (n=14) Meting 1 Meting 2 Meting 3 Metingen voor (1) en na (2 en 3) kleinschaliger wonen wanen agitatie/ agressie angst apathie/ onverschilligheid prikkelbaarheid/ labiliteit nachtelijke onrust/ slaapstoornis hallucinaties depressie/ dysforie euforie/ opgetogenheid ontremd gedrag doelloos repetitief gedrag eetlust/eetgedrag verandering

20 10 Mercurius Aantal pos. op NPI-Q Ernst 9 8 Aantal pos. scores in groep (n=18) Meting 1 Meting 2 Metingen voor (1) en na (2) kleinschaliger wonen w anen agitatie/ agressie angst apathie/ onverschilligheid prikkelbaarheid/ labiliteit nachtelijke onrust/ slaapstoornis hallucinaties depressie/ dysforie euforie/ opgetogenheid ontremd gedrag doelloos repetitief gedrag eetlust/eetgedrag verandering

21 Neptunus Aantal pos. op NPI-Q Ernst Aantal pos. scores in groep (n=24) Meting 1 Meting 2 w anen agitatie/ agressie angst apathie/ onverschilligheid prikkelbaarheid/ labiliteit nachtelijke onrust/ slaapstoornis hallucinaties depressie/ dysforie euforie/ opgetogenheid ontremd gedrag doelloos repetitief gedrag eetlust/eetgedrag verandering

22 Tot. aantal punten op EB per schaal van de NPI-Q Aantal punten op EB Meting 1 Meting 2 Meting 3 Meting 1 Meting 2 Meting 3 Meting 1 Meting 2 Uranus (n=14) Saturnus (n=20) Mercurius (n=18) wanen hallucinaties agitatie/ agressie depressie/ dysforie angst euforie/ opgetogenheid apathie/ onverschilligheid ontremd gedrag prikkelbaarheid/ labiliteit doelloos repetitief gedrag nachtelijke onrust/ slaapstoornis eetlust/eetgedrag verandering

23 Saturnus aantal pos. scores op M/M en Rest (gem.) gem. score op M/M en Rest (n=13) 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 Meting 1 Meting 2 Meting 3 Meting 4 Metingen voor (1) en na (2,3,4) kleinschaliger wonen M/M Rest

24 Saturnus (n=13) tot. aantal punten op EB tot. aantal punten op EB Meting 1 Meting 2 Meting 3 Meting 4 wanen hallucinaties agitatie/ agressie depressie/ dysforie angst euforie/ opgetogenheid apathie/ onverschilligheid ontremd gedrag prikkelbaarheid/ labiliteit doelloos repetitief gedrag nachtelijke onrust/ slaapstoornis eetlust/eetgedrag verandering

25 Neptunus (n=24) tot. aantal punten op EB tot. aantal punten op EB Meting 1 Meting 2 wanen hallucinaties agitatie/ agressie depressie/ dysforie angst euforie/ opgetogenheid apathie/ onverschilligheid ontremd gedrag prikkelbaarheid/ labiliteit doelloos repetitief gedrag nachtelijke onrust/ slaapstoornis eetlust/eetgedrag verandering

26 lichaamsgewicht In PG groepen geen invloed van ks Somatische groep > gevolgd door < BMI PG: relatie < met >probleemgedrag> Regressie-analyse:geen significant effekt Grote individuele verschillen < bij >dementie en > comorbiditeit

27 Gebruik van psychofarmaca 3 peil-momenten Totaal aantal voorschriften van 190 cliënten (revalidatie, longstay somatiek en psychogeriatrie) Mei 2007: 243 November 2007: 243 Mei 2008: 240 Ura =,Nept =,Merc =, Sat <

28 conclusies Geen effekt op scores ernst van probleemgedrag bij bewoners met dementie Significante afname emotionele belasting van probleemgedrag bij interventie 1 Geen significant effekt op emotionele belasting van interventie 2 Significante afname emotionele belasting van probleemgedrag bij somatische bewoners Gelijk blijvend gebruik psychofarmaca Afname middelen en maatregelen

29 discussie Beperkingen: omvang groepen,aantal uitvallers door lange looptijd,progressie dementie en comorbiditeit, personele, logistieke en andere organisatie- veranderingen,instellingsbeleid middelen en maatregelen. Eerste langlopende onderzoek,, met vergelijkingsgroep, naar enkele effekten van ks binnen gs Progressie van de dementie doet toename probleemgedrag verwachten Nieuwe inzichten over effektiviteit van PF niet zichtbaar Bemoedigende resultaten voor de longstay somatische/dubbelgehandicapten groep

30 aanbevelingen Vervolgonderzoek: : consensus over meetinstrumenten, aansluiten bij UNO/Nijmegen Nijmegen trajekt Uitbreiden met kwaliteit-van van-leven schalen,dementie score, belasting/tevredenheid medewerkers en mantelzorgers Koppelen aan projekt evaluaties NPI-Q waardevol en handzaam instrument o.a. voor de ondersteuning van psychofarmaca- voorschriften en individueel zorgbeleid

31 vragen? Met dank aan: henriëtte snel, lukas tiggelaar, wilco achterberg, guendolen lantinga, miranda dik