VERSLAG Algemene Vergadering (AV) van 8 juni 2010

Transcriptie

1 Turnhout, 11 juni 2010 Ons kenmerk: LOP/TOT/TAR/VRS/AV/VDM/100608/016 Bijlagen: VERSLAG Algemene Vergadering (AV) van 8 juni 2010 Besluiten - De algemene vergaderingen van de LOP s Turnhout basis en secundair keuren de jaarplanning goed. De stuurgroepen krijgen het mandaat om activiteiten op te zetten binnen de contouren van deze jaarplanning. - Gedragsmoeilijke leerlingen zorgen in toenemende mate voor problemen in het lager onderwijs. Stad en LOP zijn vragende partij voor een ondersteuningsaanbod van ARKTOS voor dat lager onderwijs en op termijn ook voor het buitengewoon onderwijs. - De stad denkt na over financiële middelen om ondersteuning door ARKTOS van teams in het basisonderwijs mogelijk te maken. - ARKTOS gaat zich bezinnen over een engagement t.a.v. het basisonderwijs. Aanwezig Katrien Abrams, Luc Bortels, Annemie Daemen, Paul Damen, Christel Geerts, Jan Hermans, Louis Hermans, Etienne Loots, Liesbeth Maes, Cherstine Michielsen, Paul Proost, Hilde Robrechts, Marc Van de maele (verslag), Frans Vanhoof, Lieve Aerts (i.o. Walter Van Eygen), Koen Vanvelk, Lut Verheyen Patrick Buysse, Bert Doms, Dirk Godecharle, Sissi Joos, Marie-José Lenaerts, Pia Melis, Jan Roels, Herman Sannen, Bob Van de Putte, Jef Vanhove, Natascha Vanhulsel, Miranda Vervoort, Marc Willems Alain Cannaerts, Pola Franken, Annelies De Mey, Lies Verstraete Verontschuldigd Jef Bartholomeeusen, Hans Dekoninck, Peter Ennekens, Chris Van Gool, Katrien Van de Poel, Daniël Gebruers, Philip Gielen, Erwin Brentjens, Ellen Stoffels, Luc Van Dyck, Dorine Stammen, Jeanne Van den Broeck, Eddie Jansens, Debbie Dekien, Leo Wens, Willy Vermeiren, Jef Geets, Jos Stijns Agenda PLENAIR DEEL 1. De verslagen: goedkeuring van het verslag van de vorige AV s 2. De jaarplanning 2010/11 3. De schoolloopbanen van gewezen anderstalige nieuwkomers - Facts & figures (basis en secundair): Marc Van de maele - Getuigenis van een vervolgschoolcoach: Alain Cannaerts (OKAN GO!) - Getuigenis van een CLB-medewerkster: Pia Melis (VCLB) TWEE NIVEAUGROEPEN 4. Deelgroep basisonderwijs Directies basisonderwijs becommentariëren de geanonimiseerde steekproef, schetsen het profiel van de moeilijk te hanteren leerling en verkennen mogelijke vormen van schoolondersteuning door ARKTOS. Deelgroep secundair onderwijs - 1 -

2 ARKTOS & CIRKANT presenteren de kwantitatieve en kwalitatieve resultaten van 4 jaar time-out in Turnhout. Nadien volgt een vragenronde. 1. De verslagen De verslagen van de vorige algemene vergadering worden goedgekeurd 2. De jaarplanning 2010/11 Marc geeft een toelichting bij het document. - De visie is gestoffeerd met gegevens uit actuele publicaties en cijfers uit de recente omgevingsanalyses van het LOP en de stad. - Er is een andere indeling gebruikt. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de 4 decretale, de 2 ministeriële en de 6 eigen LOP -opdrachten. - Op de meeste domeinen wordt er samengewerkt met de stad. - Vraaggestuurde vormingen en publicaties zijn prominent aanwezig. Er hebben dit kalenderjaar vormingen plaats gevonden over ROMA en het welbevinden van anderstalige nieuwkomers. Studiedagen zijn gepland over ouderbereik, peer assisted learning, kleuterparticipatie en Frans en Engels als struikelblok voor ex-okanners in het vervolgonderwijs. Een flyer over zindelijkheid en brochures over tutoraatsprojecten en schoolloopbaanbegeleiding zijn van de persen gerold. Besluit De algemene vergaderingen van de LOP s Turnhout basis en secundair keuren de jaarplanning goed. De stuurgroepen krijgen het mandaat om activiteiten op te zetten binnen de contouren van deze jaarplanning. 3. De schoolloopbanen van gewezen anderstalige nieuwkomers Marc presenteert een aantal facts en figures uit de rapporten van basis en secundair. Basisonderwijs - De schoolloopbanen van 190 leerlingen zijn in kaart gebracht leerlingen zitten nu in de A-stroom, 7 leerlingen (29%) in de B-stroom. (In Vlaanderen zit 16% in de B-stroom.) - 18 leerlingen volgen nu les in het ASO/TSO, 12 leerlingen (40%) in het BSO. (In Vlaanderen volgt 25% les in het BSO) - 32% van de anderstalige nieuwkomers hebben minstens 4 jaar in het lager onderwijs doorgebracht. Secundair - De schoolloopbaan van in totaal 387 leerlingen is in kaart gebracht tussen De gemiddelde leeftijd bij de instap in het onthaalonderwijs is 15 jaar. - 70% van de anderstalige nieuwkomers volgt minstens 1 jaar onthaalonderwijs - 62% belandt in het vervolgonderwijs in de B-stroom. (In Vlaanderen is dat 16%.) - 71% volgt les in het BSO. (In Vlaanderen is dat 25%.) - 69% van de ex-okanners behaalt een A-attest in het 1 ste schooljaar in het vervolgonderwijs. (In Vlaanderen behaalt gemiddeld 87% van de leerlingen een A- attest.) - Van de 84 leerlingen die onthaalonderwijs hebben gevolgd in zijn 6 leerlingen geëindigd in de startersgroep, 18 in de middengroep en 54 in de - vervolgmakingsgroep. Van 6 leerlingen is het eindniveau niet bekend. - Alleen leerlingen uit de vervolmakingsgroep maken een redelijke kans (57%) op een A-attest. - De leerlingen die in de startersgroep zijn gebleven, gaan een moeilijke schoolloopbaan tegemoet. - Uit de middengroep behaalden maar 5 leerlingen (28%) een A-attest

3 - Een groep ex-okanners volgen we al 6 jaar. 13 behaalden ondertussen een diploma secundair onderwijs, 9 een getuigschrift 3 de graad. 4 leerlingen behalen dit schooljaar hoogstwaarschijnlijk hun diploma, 1 jongere zijn getuigschrift. Alain Cannaerts geeft een toelichting bij de functie van vervolgschoolcoach. Thema s die aan bod komen zijn: - de vage omschrijving van de opdracht; - de bemiddeling; - het begeleidingsdossier; - de talloze contacten; - de organisatie van ondersteuning. Pia Melis vertelt over haar werk als CLB-medewerkster op een school met onthaalonderwijs. - Een algemene aanpak is niet mogelijk. - Elke anderstalige nieuwkomer heeft zijn rugzakje: o Hij heeft zijn land, cultuur, (t)huis moeten achterlaten. o De nieuwkomer kampt met taalproblemen die zijn schools en sociaal functioneren bemoeilijken. o Een geldige verblijfsvergunning is de droom van elke nieuwkomer. Zolang dat doel niet is bereikt, leeft hij in grote onzekerheid. o Een nieuwkomer heeft in zijn thuisland veel geleerd, niet alles is echter bruikbaar in het nieuwe land. In de nieuwe verblijfplaats worden dan weer eisen gesteld die in het thuisland niet aan de orde waren. o Een nieuwkomer is niet zelden getraumatiseerd. Vandaar veel stressstoornissen en psychosociale klachten. - Een nieuwkomer moet veel kansen krijgen om in gesprek te gaan met zijn leerkrachten en de CLB-medewerker. Die moeten in de eerste plaats kijken naar zijn sterktes. - Er is veel overleg nodig tussen leerlingbegeleider, zorgleerkracht, CLB-medewerker en vervolgcoach. - Lena uit Brazilië heeft een moeilijk, maar geslaagd traject afgelegd en is nu kapster in een Brussels salon. 4. Deelgroepwerking Basisonderwijs Directies basisonderwijs becommentariëren de geanonimiseerde steekproef, schetsen het profiel van de moeilijk te hanteren leerling en verkennen mogelijke vormen van schoolondersteuning door ARKTOS. Vooraf Biedt een gezamenlijke algemene vergadering een meerwaarde? - De aard van de thema s bepaalt of het al of niet zinvol is om een gezamenlijke algemene vergadering te organiseren. - Een breed perspectief biedt zeker een meerwaarde. - Het programma moet wel evenwichtig worden samengesteld. Zowel basis als secundair moeten voldoende aan hun trekken komen. Enkele vragen - Wat leren ons de cijfers? - Wie legt de lat waar? - Is er een breed gedragen hulpvraag? - Kan ARKTOS een aanbod doen? - 3 -

4 Reacties van de directies - We hebben veel goeds gehoord over de time-outtrajecten in het secundair. - Voor sommige kinderen zijn schoolreglement, orde- en tuchtmaatregelen dode letter. - Sommige leerlingen hebben een profiel buitengewoon onderwijs en zitten ten onrechte in het gewoon onderwijs. Het gaat om gedragsmoeilijke type 3 kinderen en om type 8 leerlingen die vanuit frustratie over hun slechte resultaten problematisch gedrag gaan vertonen. - Gedragsmoeilijke leerlingen leggen een grote druk op het team, de medeleerlingen, de school. - Het CLB is overbevraagd. CLB-medewerkers kunnen maar sporadisch interveniëren. - De ouders van gedragsmoeilijke leerlingen zitten niet altijd op dezelfde golflengte als de school. - De vraagstelling van de bevraging was niet voldoende duidelijk. - Definitieve uitsluitingen komen in het basisonderwijs niet zoveel voor. Schoolteams proberen een uitsluiting zoveel mogelijk te vermijden. Zo nodig stellen ze een handelingsplan op. In St-Victor is een time-outlokaal ingericht. - Verbaal geweld gericht tegen medeleerlingen, de leerkracht, de directie komt voor. Ook lichamelijk geweld steekt soms de kop op. Sommige kinderen weigeren mee te werken (non-coöperatie), vertonen wegloopgedrag, plegen diefstallen. - Twee categorieën zijn duidelijk te onderscheiden: o kinderen met een profiel buitengewoon onderwijs (leer- & o ontwikkelingsproblemen); kinderen die opgroeien in een problematische opvoedingssituatie. Er worden door de ouders geen grenzen gesteld, ze groeien op in een omgeving met weinig structuur. Ouders schuiven de opvoeding door naar de school. - Blijvend gedragsmoeilijk gedrag loopt uit op begeleiding, definitieve uitsluiting of vrijwillig vertrek. - Het is zinvol om te investeren in een consequente aanpak op de speelplaats, in de refter, de gangen - Gedragsproblemen kunnen individueel of collectief zijn. - Een vroege aanpak rendeert. - Jongens van de 3 de graad kunnen fysiek groot en sterk zijn. - Het team moet extra competenties verwerven. - Niet altijd heerst er binnen een team eensgezindheid over de aanpak van een gedragsmoeilijk kind. Ook school en ouders zijn het niet altijd eens over een gedragslijn. - Moeilijk gedrag is een groeiende problematiek. Teams worden geconfronteerd met extremere vormen van problematisch gedrag. - Niet alleen de competenties van leerkrachten moeten verhoogd worden. Ook die van het ondersteunend personeel. - Een leerkracht wil leerlingen iets bijbrengen. Gedragsproblemen blokkeren dat proces zowel bij de individuele leerling als bij de klasgroep. Dat frustreert de leerkracht in hoge mate. - Gedragsmoeilijke leerlingen lopen een groter risico op overzitten of vervroegd overstappen naar 1B. - Leerkrachten wachten soms te lang met het signaleren van problemen. - Een leerkracht moet diverse stijlen kunnen hanteren. Er moet ruimte komen voor zelfkritiek en uitwisseling binnen het team. - Er zijn weinig doorverwijzingsmogelijkheden. - Gedragsproblemen zijn een heikel thema. Leerkrachten hebben het gevoel gefaald te hebben. Er is nood aan herkenning en uitwisseling. De school kan maatschappelijke problemen niet alleen oplossen. - Het CLB is een logische partner als het over ondersteuning van lerarenteams gaat. - Het CLB heeft een HERGO aanbod ook voor het basisonderwijs

5 Reactie van Lies (ARKTOS) - Wij werken met maatschappelijk kwetsbare jongeren tussen 12 en 25 jaar op diverse domeinen. - In Diest loopt een experiment waarbij teams uit het lager onderwijs worden ondersteund. - ARKTOS denkt erover de leeftijd van de doelgroep te verlagen. - In het secundair organiseert ARKTOS individuele trajecten, maar ook ondersteuning van leerkrachtenteams. - Rondetafels spelen een belangrijke rol. Problemen worden er gedeeld, doelen gesteld, taken verdeeld. - De resultaten zijn veelal positief. Een goede nazorg is echter essentieel. - Veel elementen spelen een rol bij problematisch gedrag: de schoolcultuur, de leerkrachtenstijl, culturele verschillen, de samenstelling van de schoolbevolking Besluiten - Stad en LOP zijn vragende partij voor een aanbod van ARKTOS voor het lager en het buitengewoon onderwijs. - De stad denkt na over financiële middelen om ondersteuning door ARKTOS van teams in het basisonderwijs mogelijk te maken. - ARKTOS gaat zich bezinnen over een engagement t.a.v. het basisonderwijs. BASO-fiche - De directies basisonderwijs willen niet dat deelname aan een ondersteuningsinitiatief automatisch op de BASO-fiche komt. Dat gaat de weerstand van sommige ouders tegen de BASO-fiche nog vergroten. Die informatie kan trouwens niet meer relevant zijn bij de overstap van lager naar secundair. - Enkel als ouders en leerling vragende partij zijn is een vermelding mogelijk. - De directies verwerpen een standaardvermelding. Secundair onderwijs ARKTOS & CIRKANT presenteren de kwantitatieve en kwalitatieve resultaten van 4 jaar time-out in Turnhout. Annelies De Mey (ARKTOS) behandelt in haar presentatie over time-out het korte programma de volgende thema s: - de doelstellingen; - de doelgroep; - de fasering, - de samenwerking; - de resultaten (kwantitatief en kwalitatief).. Pola Franken (CIRKANT) geeft een toelichting bij time-out het lange programma. De volgende thema s komen aan bod: - de doelstellingen; - de doelgroep; - de toeleiding; - de randvoorwaarden; - de fasering; - de resultaten (kwantitatief en kwalitatief). Er is nu 4 jaar ervaring in het Turnhoutse: het zijn vooral leerlingen van BSO en in mindere mate van TSO en ASO die ervan gebruik hebben gemaakt. Voorlopig komen leerlingen van het BUSO (buitengewoon secundair onderwijs) niet in aanmerking. Er wordt gevraagd om een casus voor te leggen

6 Een leerling uit het BSO is in de problemen gekomen. Hij volgt regels en afspraken niet op. Sancties hebben geen effect. Zijn schoolloopbaan dreigt in gevaar te komen omwille van zijn gedrag. Uit het rondetafelgesprek blijkt dat de jongere moeilijk gezag op school aanvaardt en dat de samenwerking met medeleerlingen moeilijk verloopt. Het objectief is de betrokkene te leren regels te aanvaarden en afspraken op te volgen. Om dat doel te bereiken gaat men op zoek naar een positieve noot: wat loopt er wel goed? En dan blijkt dat de betrokken leerling zich goed gedraagt binnen de voetbalploeg. Daar aanvaardt hij het gezag van de trainer wel. Daar stelt hij zich op als een loyale teamspeler. Door de vergelijking te maken tussen klas en ploeg heeft hij ingezien dat de leerkracht te vergelijken is met de trainer en zijn medeleerlingen met zijn ploegmaten. Op die manier is een duidelijke gedragsverbetering bereikt. Soms zijn er ook negatieve effecten. Vanuit de AV wordt het voorbeeld gegeven van een leerling die na de time-out in de klas kwam bluffen hoe tof het wel was geweest. Dat probleem is gekend bij de begeleiders en zij trachten daarop te anticiperen in de gesprekken met de betrokkene en de rest van de klas. De vraag werd gesteld hoeveel procent er geholpen is. (Dat kwam later cijfermatig aan bod.) Daarop werd de reflectie gemaakt: wat is geholpen? Volgens de officiële objectieven is de leerling geholpen indien hij/zij het jaar kan uitdoen in dezelfde klas, maar soms is het beter voor de leerling om van school te veranderen. Ook bij de lange time-out (4 weken) is het begrip geslaagd relatief. Men werkt procesen niet resultaatgericht. Het is niet realistisch om te verwachten dat na de time-out de jongere als een brave leerling terugkomt in de klas. Het is belangrijk dat de ganse timeoutperiode de band met de school behouden blijft. Soms is niet het voorkomen van, maar een (tijdige) verwijzing naar de bijzondere jeugdzorg de beste keus. Wij hebben twee enthousiaste en geëngageerde vrouwen horen vertellen hoe zij proberen vastgelopen situaties te deblokkeren