HANDLEIDING LEWENSVAARDIGHEDE GRAAD 4

Transcriptie

1 HANDLEIDING LEWENSVAARDIGHEDE GRAAD 4 ʼn Publikasie van Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk Kopiereg voorbehou. Afgesien van enige billike gebruik vir die doel van navorsing, kritiek of resensie soos toegelaat onder die Kopieregwet, mag geen gedeelte van hierdie boek gereproduseer of versend word in enige vorm of op enige manier, elektronies of meganies, insluitend fotokopiëring en opname, sonder skriftelike toestemming van Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk nie. KABV-aangepas Samesteller Lizé-Marié van der Walt Ë1604-A-LFS-SG01 Î

2 INHOUDSOPGAWE LESELEMENTE... 5 VOORWOORD... 7 JAARPLAN... 9 EENHEID 1: PERSOONLIKE EN SOSIALE WELSYN Les 1: Persoonlike sterkpunte AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 2: Respek vir eie en ander se liggame AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 3: Konflikhantering AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT EENHEID 2: UITVOERENDE KUNSTE Les 4: Opwarming en spel AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 5: Improviseer en skep AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 6: Lees, interpreteer en opvoer AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 7: Waardeer en nadenke AKTIWITEIT EENHEID 3: VISUELE KUNSTE Les 8: Visuele geletterdheid AKTIWITEIT Les 9: Skep in 2D AKTIWITEIT Les 10: Ontwerp in 3D EENHEID 4: LIGGAAMLIKE OPVOEDING Les 11: Veiligheidsmaatreëls tydens aktiwiteite AKTIWITEIT Les 12: Uitvoer van bewegings lokomotories, elevasie, rotasie en balans AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 13: Deelname aan lokomotoriese, elevasie-, rotasie- en balanseeraktiwiteite54 Impak 1

3 EENHEID 5: PERSOONLIKE EN SOSIALE WELSYN Les 14: Emosies AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 15: Persoonlike ervaring van groepwerk AKTIWITEIT Les 16: Afknouery en boelie AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 17: Kinderregte en verantwoordelikheid AKTIWITEIT AKTIWITEIT EENHEID 6: UITVOERENDE KUNSTE Les 18: Opwarming en spel Les 19: Improviseer en skep AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 20: Lees, interpreteer en opvoer AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 21: Waardeer en nadenke AKTIWITEIT AKTIWITEIT EENHEID 7: VISUELE KUNSTE Les 22: Visuele geletterdheid AKTIWITEIT Les 23: Ontwerp in 2D AKTIWITEIT Les 24: Skep in 3D EENHEID 8: LIGGAAMLIKE OPVOEDING Les 25: Veiligheidskwessies in sport AKTIWITEIT Les 26: Aangepaste aanvalspeletjies EENHEID 9: PERSOONLIKE EN SOSIALE WELSYN Les 27: Kultuurdiversiteit en morele lesse AKTIWITEIT Les 28: Meerderheidsgelowe in Suid-Afrika AKTIWITEIT Les 29: Waterveiligheid AKTIWITEIT EENHEID 10: UITVOERENDE KUNSTE Les 30: Opwarming en spel Les 31: Improviseer en skep Les 32: Lees, interpreteer en opvoer AKTIWITEIT Impak 2

4 AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 33: Waardeer en reflekteer AKTIWITEIT EENHEID 11: VISUELE KUNSTE Les 34: Visuele geletterdheid AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 35: Skep in 2D AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 36: Skep in 3D AKTIWITEIT AKTIWITEIT EENHEID 12: LIGGAAMLIKE OPVOEDING Les 37: Veiligheidsmaatreëls AKTIWITEIT Les 38: Uitvoer van ritmiese bewegings wat fokus op verbetering van die postuur AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 39: Deelname aan ritmiese bewegings AKTIWITEIT AKTIWITEIT EENHEID 13: PERSOONLIKE EN SOSIALE WELSYN Les 40: Verkeersreëls vir padgebruikers AKTIWITEIT Les 41: Persoonlike en huishoudelike higiëne AKTIWITEIT Les 42: Omgewingsbewaring en persoonlike gesondheid AKTIWITEIT Les 43: MIV/Vigs-opvoeding AKTIWITEIT EENHEID 14: UITVOERENDE KUNSTE Les 44: Opwarming en speletjies AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 45: Improviseer en skep AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 46: Lees, interpreteer en opvoer AKTIWITEIT Les 47: Waardeer en nadenke Impak 3

5 EENHEID 15: VISUELE KUNSTE Les 48: Visuele geletterdheid AKTIWITEIT Les 49: Skep in 2D AKTIWITEIT Les 50: Skep in 3D EENHEID 16: LIGGAAMLIKE OPVOEDING Les 51: Veiligheidsmaatreëls tydens swem- en atletiekaktiwiteite AKTIWITEIT Les 52: Uitvoer van en deelname aan swemaktiwiteite AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT Les 53: Uitvoer van en deelname aan atletiekaktiwiteite AKTIWITEIT BIBLIOGRAFIE BYLAE A: KLEURAKTIWITEITE Les 8: Visuele geletterdheid AKTIWITEIT Les 35: Skep in 2D AKTIWITEIT Les 48: Visuele geletterdheid Impak 4

6 Eenheid 1 EENHEID 1: Persoonlike en sosiale welsyn LEERDOELWITTE Nadat jy hierdie eenheid voltooi het, moet jy in staat wees om die volgende te kan doen: Jou eie persoonlike sterkpunte kan identifiseer, ondersoek en waardeer. Suksesvolle en minder suksesvolle ervarings kan identifiseer. Minder suksesvolle ervarings in positiewe leerervarings omskep. Respek toon vir jou, sowel as ander persone se liggame. Gepaste strategieë kan toepas om konfliksituasies te vermy en te hanteer. INLEIDING Persoonlike en sosiale welsyn gaan daaroor om jou te leer om n gesonde, gelukkige en suksesvolle lewe te lei. In die eenheid gaan jy leer hoe om jou eie sterkpunte, asook die van ander mense, te identifiseer. Dit is baie belangrik om te weet wat jou sterkpunte is, sodat jy dit kan gebruik om jou doelwitte te bereik. Dit is ook goed om te weet wat jou swakker eienskappe is, sodat jy daaraan kan werk en dit verbeter. Dit kan dan selfs een van jou sterkpunte word! Ons moet respek hê vir ons eie liggame. Ons moet ons liggaam voed met gesonde kos en versterk met fisiese aktiwiteite. Dit is ook belangrik om ander persone se liggame te respekteer. Daarom mag jy nooit iets doen wat n ander persoon ongemaklik kan laat voel nie. Laastens gaan ons kyk na moontlike konfliksituasies en hoe jy dit kan vermy of hanteer. Kyk na die onderstaande uiteensetting om dit makliker te verstaan: Persoonlike sterkpunte: Identifiseer eie en ander se sterkpunte. Gebruik sterkpunte op n positiewe wyse. Lees oor rolmodelle of suksesvolle persone. Impak 11

7 Eenheid 1 Respek vir eie en ander se liggame: Hoe om eie liggaam te versorg en respekteer. Hoe om ander se liggame te respekteer. Lees oor die versorging en respek vir die liggaam. Konflikhantering: Konfliksituasies tuis en by die skool. Redes vir konflik. Konflikhantering. Lees oor veilige omgewings en hoe om konfliksituasies te vermy. BELANGRIKE TERMINOLOGIE Sterkpunte: Positiewe eienskappe van n persoon wat hy/sy kan gebruik om sukses te behaal, bv. pligsgetrouheid, lojaliteit. Swakpunte: Eienskappe van n persoon wat hy/sy graag wil verander, bv. n vinnige humeur of ongeduld. Rolmodelle: n Persoon wat vir jou op n positiewe wyse as inspirasie dien. Respek: Wanneer iemand of iets vir jou belangrik is en jy dit met sorgsaamheid en versigtigheid hanteer. Konflik: Wanneer twee partye nie oor n onderwerp saamstem nie. Les 1: Persoonlike sterkpunte Aanbevole hulpbronne: Handboek, tydskrifprente, boeke oor rolmodelle en suksesvolle mense met selfvertroue, en koerantberigte. 1.1 Identifiseer, ondersoek en waardeer jou eie sterkpunte Wie is jy? Plak n foto van jouself in die onderstaande blokkie. Impak 12

8 Eenheid 1 Kyk na die foto wat jy in die blokkie geplak het van jouself. Beantwoord nou die volgende vra in jou werkboek en wees baie eerlik met jouself! 1. Wat sien jy eerste raak as jy na die foto kyk? 2. Is jy tevrede met wat jy sien? 3. Gee n goeie rede vir jou antwoord in vraag Maak n lysie van al jou sterkpunte, met ander woorde al jou goeie eienskappe. 5. Maak n lysie van al jou swakker eienskappe dit is al die goed wat jy graag aan jouself sou wou verander. Jy sal nou n beter prentjie van jouself as n persoon hê. Ons het almal sterkpunte en swakpunte. Dit is waarom ons suksesvolle ervarings beleef, maar ook minder suksesvolle ervarings. Dit is belangrik dat jy weet wat is die eienskappe waaraan jy moet werk, sodat jy jou volle potensiaal kan bereik. Jou sterkpunte moet jy waardeer en dit positief aanwend om jou doelwitte te bereik. Jy moet besef dat daar ervarings gaan wees wat minder suksesvol is, maar dié ervarings kan gebruik word as n positiewe leerskool. Jy dink dalk aan Superman as ek die woordjie sterkpunte gebruik. Maar dit is nie die tipe sterk waarvan ek hier praat nie. Jou sterkpunte is innerlike krag dinge wat jy goed kan doen. Die volgende is n lys van sulke sterkpunte: Kreatiwiteit Gesonde nuuskierigheid na kennis Om oopkop te wees Leergierigheid Waagmoedig te wees Deursettingsvermoë Lewenslustigheid Goedhartigheid Leierseienskappe Selfbeheer kan toepas Goeie humorsin ( Dit is net so belangrik om jou swakpunte te ken. Dit gebeur dikwels dat n persoon nie sukses behaal nie en dan nie kan verstaan hoekom hulle elke keer misluk nie. As ek egter my swakpunte kan identifiseer, kan ek dit verbeter en dan sal ek suksesvol kan wees in alles wat ek aanpak. Die volgende is n aantal swakpunte wat sukses kan kortwiek: Aggressiwiteit Arrogansie Onsensitief vir ander mense se gevoelens Bevooroordeeld wees Hardkoppigheid Baasspelerigheid Impak 13