HANDLEIDING AFRIKAANS HUISTAAL GRAAD 9

Transcriptie

1 HANDLEIDING AFRIKAANS HUISTAAL GRAAD 9 n Publikasie van Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk Kopiereg voorbehou. Afgesien van enige billike gebruik vir die doel van navorsing, kritiek of resensie soos toegelaat onder die Kopieregwet, mag geen gedeelte van hierdie boek gereproduseer of versend word in enige vorm of op enige manier, elektronies of meganies, insluitend fotokopiëring en opname, sonder skriftelike toestemming van Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk nie. KABV-aangepas Samesteller Ilze Kritzinger Ë1509-A-AHT-SG01 µî

2 INHOUDSOPGAWE EENHEID VOORWOORD... 5 ASSESSERINGSPROGRAM... 6 VOORBEELD VAN HOE OM IN MIDDEL TE NOMMER... 6 KWARTAALBEPLANNING... 6 WENKE... 6 LES 1: Die natuur praat ook... 7 Aktiwiteit 1.1: Vaalvalk... 7 Aktiwiteit 1.2: Die Rooivlerkspreeu... 8 Aktiwiteit 1.3: Eekhoring LES 2: Hoe belangrik is die natuur? Aktiwiteit 2.1: Voorbereide lees Aktiwiteit 2.2: Onvoorbereide gesprekvoering LES 3: Die natuur help die mens Aktiwiteit 3.1: Klanke Aktiwiteit 3.2: Klankverskynsels LES 4: Etiek of wen? Aktiwiteit 4.1: Leestegnieke Aktiwiteit 4.2: Hoofgedagtes Aktiwiteit 4.3: Visuele tekste (spotprent) LES 5: Rondloperdiere Aktiwiteit 5.1: Informele brief + koevertadressering Aktiwiteit 5.2: Formele brief LES 6: Natuurfeite Aktiwiteit 6.1: Woordsoorte: Hersiening Aktiwiteit 6.2: Selfstandige naamwoord Aktiwiteit 6.3: Byvoeglike naamwoord Aktiwiteit 6.4: Idiomatiese uitdrukkings LES 7: Laat ons lees Aktiwiteit 7.1: Die soet pap Aktiwiteit 7.2: Die Telegram Aktiwiteit 7.3: Letterkunde dialoog LES 8: So lyk die natuur Aktiwiteit 8.1: Die skryfproses Aktiwiteit 8.2: Beskrywende paragrawe Aktiwiteit 8.3: Beskrywende opstel LES 9: Is die natuur regtig gevaarlik? Aktiwiteit 9.1: Spelling: spelpatrone Toetsafbakening Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 1

3 EENHEID VOORWOORD KWARTAALBEPLANNING ASSESSERINGSTAKE WENKE LES 10: Wat is waar? Aktiwiteit 10.1: Die fabel: Die wolf en die mens Aktiwiteit 10.2: Poësie: Rondebosch Aktiwiteit 10.3: Poësie: Die seemeeu Aktiwiteit 10.4: Poësie: Die eksamenlokaal Aktiwiteit 10.5: Poësie: Man en muis Aktiwiteit 10.6: Poësie: See-sonnet LES 11: So ʼn bek moet jêm kry Aktiwiteit 11.1: Afkortings Aktiwiteit 11.2: Spreekwoorde Aktiwiteit 11.3: Woordeskatuitbreiding Aktiwiteit 11.4: Versamelname Aktiwiteit 11.5: Voornaamwoorde Aktiwiteit 11.6: Werkwoorde LES 12: Is ons afhanklik van die natuur? Aktiwiteit 12.1: Groepbespreking en voorbereide lees LES 13: Kom ons toer! Aktiwiteit 13.1: Skryfproses Aktiwiteit 13.2: Advertensies (Plakkate en strooibiljette) Aktiwiteit : Stelwerk: strooibiljet Aktiwiteit : Mondeling: voorbereide lees Aktiwiteit 13.3: Stelwerk: dagboekinskrywing Aktiwiteit 13.4: Stelwerk: kennisgewing en agenda Aktiwiteit 13.5: Stelwerk: resensie LES 14: Taal! Taal! Taal! Aktiwiteit 14.1: Woordvorming LES 15: Die ruimte Aktiwiteit 15.1: Uitsluitingstegniek Aktiwiteit 15.2: Afleidings en gevolgtrekkings LES 16: Hier ʼn hurk, daar ʼn nurk Aktiwiteit 16.1: Bywoorde, voegwoorde en tussenwerpsels LES 17: Die kortverhaal Aktiwiteit 17.1: Raas maar, dis ons moedertaal Eksamenafbakening Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 2

4 EENHEID VOORWOORD ASSESSERINGSTAKE KWARTAALBEPLANNING WENKE LES 18: Die woordeboek bly bo! Aktiwiteit 18.1: Woordeskatuitbreiding: woordeboekgebruik Aktiwiteit 18.2: Voorsetsels en afkortings (leerwerk) Aktiwiteit 18.3: Woordeskatuitbreiding Aktiwiteit 18.4: Persoonsname en byvoeglike naamwoorde LES 19: Luister bly die beste Aktiwiteit 19.1: Luisteroefening Aktiwiteit 19.2: Voorbereide lees Aktiwiteit 19.3: Poësie: Namib Aktiwiteit 19.4: Poësie: Die kondukteur knip kaartjies Aktiwiteit 19.5: Eie gedig LES 20: Kom ons toer!!! Aktiwiteit 20.1: Toerprogram Aktiwiteit 20.2: Artikel Aktiwiteit 20.3: Berig Aktiwiteit 20.4: Verhalende opstel Aktiwiteit 20.5: Uitnodiging LES 21: Lande Aktiwiteit 21.1: Leesproses: feite en menings Aktiwiteit 21.2: Hardop lees LES 22: Laat ons praat! Aktiwiteit 22.1: Voorbereide mondeling toespraak LES 23: Die taal is maklik Aktiwiteit 23.1: Taalvaardigheidshersiening Aktiwiteit 23.2: Betekenisleer (leerwerk) Aktiwiteit 23.3: Sinonieme, antonieme, homonieme en homofone LES 24: Die bas van die geelhoutboom Aktiwiteit 24.1: Werkkaart Aktiwiteit 24.2: Die bas van die geelhoutboom Toetsafbakening EENHEID ASSESSERINGSTAKE KWARTAALBEPLANNING WENKE LES 25: Ken jy jou motor? Aktiwiteit 25.1: Woordeskatuitbreiding Aktiwiteit 25.2: Instruksies en wenke Aktiwiteit 25.3: Padaanwysings Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 3

5 LES 26: Padbuffels gaan aan die pen ry Aktiwiteit 26.1: Die fietsryer Aktiwiteit 26.2: Hoofgedagtes LES 27: Jaagduiwels Aktiwiteit 27.1: Onvoorbereide lees en informele groepbespreking Aktiwiteit 27.2: Informele groepbespreking LES 28: Kom ons sluit af Aktiwiteit 28.1: Direkte en indirekte rede Aktiwiteit 28.2: Ontkennende vorm Aktiwiteit 28.3: Sinsleer: Enkelvoudige sinne en saamgestelde sinne Aktiwiteit 28.4: Lydende en bedrywende vorm Aktiwiteit 28.5: Taalverskynsels Aktiwiteit 28.6: Taalvaardigheid Eksamenafbakening Bylae A Aansoek om n betrekking Curriculum Vitae Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 4

6 Eenheid 1 EENHEID 1 Voorwoord AFRIKAANS, AFRIKAANS, AFRIKAANS Welkom in hierdie nuwe jaar, ek hoop dat dit vir jou ʼn wonderlike jaar sal wees en dat al jou drome sal waar word! Moet asseblief nie huiwer om te vra as jy nie verstaan nie, Afrikaans moet nét LEKKER wees! Ons gaan hierdie eenheid afskop met die NATUUR om ons! Aan die einde van dié eenheid moet jy ietsie meer weet oor die natuur om jou. Hou jou oë en ore oop vir sake in tydskrifte, koerante, oor die TV of radio wat betrekking het op die natuur en bespreek dit onmiddellik met jou ouers/fasiliteerder. Kyk baie mooi na hoe jou punte vir jou rapportpunt uiteengesit gaan word want as jy van die opdragte nie doen nie, gaan jy daardie punte verbeur en dit kan dan jou punt beïnvloed. Jy is enige tyd BAIE WELKOM om my te skakel indien jy van die werk nie verstaan nie, maar skakel Impak indien daar druk- of tikfoute in die handleiding is. Sorg asseblief dat jy alle werk wat in elke eenheid se inhoudsopgawe verskyn, so goed as moontlik doen, want dit is jou punte om jou deur vir Afrikaans vir hierdie jaar te kry. Jy moet jou fasiliteerder vra om DOODSEKER te maak wanneer alle punte by IMPAK moet wees en sorg dan dat dit daar is, anders kan hulle nie vir jou ʼn rapportpunt gee nie. Alle punte word ook na ʼn sewepuntskaal verwerk ek gee die skaal hieronder sodat jy weet wat op jou rapport gaan staan. GENIET DIE JAAR!!! Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 5

7 Eenheid 1 Die Formele Assesseringstake (FAT s) wat jou kwartaalpunt uitmaak. FORMELE ASSESSERINGSTAKE VIR EENHEID 1 TAAK 1 LUISTER EN PRAAT (Mondeling) Voorbereide lees (Aktiwiteit 2.1) [10] Onvoorbereide gesprek (Aktiwiteit 2.2) [10] TAAK 2 SKRYF Informele brief (Aktiwiteit 5.1) [15] Beskrywende opstel (Aktiwiteit 8.3 ) [25] TAAK 3 TOETS Kwartaaltoets (1 uur) Leesbegrip en taalleer [60] VOORBEELD VAN HOE OM IN DIE MIDDEL TE NOMMER Antwoord Antwoord 3.1 antwoord 3.2 antwoord KWARTAALBEPLANNING WEEK AKTIWITEITE Week 1 en 2 1 ; 2 Week 3 en 4 3 ; 4 Week 5 en 6 5 ; 6 Week 7 en 8 7 ; 8 Week 9 en 10 9 en hersiening en leer van toetse WENKE: Jy het tot aan die einde van graad 8 al feitlik 80% van die taalsillabus in Afrikaans afgehandel. Dit is dus baie belangrik dat jy moet sorg dat jy alle teorie goed onder die knie het wanneer van die werk herhaal word of wanneer daar aanvaar word dat jy die werk moet ken. Lees help natuurlik nog steeds baie omdat dit jou woordeskat en spelvaardighede verseker verskerp en uitbrei! Vra jou ouers om enige boek/tydskrif (natuurlik Afrikaans) vir jou te koop ʼn mens hoef nie net storieboeke te lees nie lees ENIGIETS waarin jy belangstel! Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 6

8 Eenheid 1 LEERDOELWITTE: Die leerder moet aan die einde van die les die volgende aspekte ken: Lees en kyk: Literêre begrippe v Woordgebruik v Leestekengebruik v Atmosfeer v Woordjie O v Rym v Personifikasie v Enjambement v Herhaling LES 1: Die natuur praat ook LEES EN KYK AKTIWITEIT 1: POËSIE Aktiwiteit 1.1: Vaalvalk W E G Louw DOELSTELLINGS: Woordgebruik Leestekengebruik Atmosfeer Woordgebruik: Die digter gebruik sekere woorde met ʼn spesifieke doel: dit pas in die atmosfeer/agtergrond/milieu van die gedig en/of dit pas in die digter/verteller se woordgebruik. Leestekengebruik: ʼn komma: ʼn kommapunt: word gebruik om die tempo te vertraag n ruspose aan te dui om die woorde langs die komma te beklemtoon of uit te hef n sekere ritme aan die gedig te gee word gebruik wanneer daar ʼn uitbreiding daarna volg d.w.s. die digter wil ʼn sekere saak verder uitbrei of belig Atmosfeer: ʼn digter maak gebruik van leestekens, halfrym (alliterasie en assonansie) en spesifieke woorde om n sekere atmosfeer te skep Lees die gedig, Vaalvalk goed deur. Maak luisteraantekeninge soos wat jou fasiliteerder die gedig aan jou verduidelik. Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 7