HANDLEIDING SOSIALE WETENSKAPPE: GESKIEDENIS GRAAD 8

Transcriptie

1 HANDLEIDING SOSIALE WETENSKAPPE: GESKIEDENIS GRAAD 8 n Publikasie van Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk Kopiereg voorbehou. Afgesien van enige billike gebruik vir die doel van navorsing, kritiek of resensie soos toegelaat onder die Kopieregwet, mag geen gedeelte van hierdie boek gereproduseer of versend word in enige vorm of op enige manier, elektronies of meganies, insluitend fotokopiëring en opname, sonder skriftelike toestemming van Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk nie. KABV-aangepas Samesteller MJ Lübcker Ë508-A-SOS-SG02µ º Î

2 INHOUDSOPGAWE LESELEMENTE... 5 VOORWOORD... 7 JAARBEPLANNING... 8 EENHEID : Die Industriële Revolusie in Brittanje en suidelike Afrika vanaf LES : Veranderinge in brittanje tydens die industriële revolusie... 0 AKTIWITEIT AKTIWITEIT LES 2: Suidelike Afrika teen AKTIWITEIT LES 3: Diamantontginning in kimberley vanaf AKTIWITEIT STUDEER/HERSIENING OEFENING EENHEID 2: Die Mineraalrevolusie in Suid-Afrika LES 4: Brittanje, diamantontginning en toenemende arbeidsbeheer en gebiedsuitbreiding LES 5: Goudontginning aan die witwatersrand vanaf AKTIWITEIT AKTIWITEIT AKTIWITEIT STUDEER/HERSIENING OEFENING EENHEID 3: Die Stormloop vir Afrika LES 6: Europese kolonisasie van Afrika in die laat 9de eeu AKTIWITEIT AKTIWITEIT LES 7: Die ashanti-ryk AKTIWITEIT STUDEER/HERSIENING OEFENING EENHEID 4: Die Eerste Wêreldoorlog (94 98) LES 8: Die oorsake van die eerste wêreldoorlog AKTIWITEIT... 0 LES 9: Aspekte van ervarings tydens die eerste wêreldoorlog... 0 AKTIWITEIT LES 0: Vroue in brittanje tydens die eerste wêreldoorlog... 8 LES : Duitsland word verslaan en die Verdrag van Versailles... 2 AKTIWITEIT STUDEER/HERSIENING OEFENING BIBLIOGRAFIE Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 3

3 EENHEID : Die Industriële Revolusie in Brittanje en suidelike Afrika vanaf 860 LEERDOELWITTE: Nadat jy hierdie eenheid voltooi het, moet jy in staat wees om die volgende te doen: Verstaan en verduidelik hoekom die Industriële Revolusie plaasgevind het. Doen navorsing oor en verduidelik die verandering wat as gevolg van die Industriële Revolusie plaasgevind het. Vergelyk die ekonomiese en sosiale strukture van Brittanje voor en na die Industriële Revolusie. Verduidelik die veranderinge aan arbeid en die inleiding tot vakbonde. Beskryf die politiese ooreenkomste en die arbeidstruktuur van Suid-Afrika teen 860. Doen navorsing oor en verduidelik ingeboekte arbeid in Natal en die arbeiders se werks- en lewensomstandighede. Doen navorsing oor en verduidelik diamantmynbou in Kimberley. Verduidelik waarom diamante so waardevol is. Beskryf en verduidelik hoe Griekwaland-Wes deur Brittanje geannekseer is. Verduidelik die ontwikkeling van die diamantmarkmonopolie en die uitwerking daarvan. Verduidelik die vorming van De Beers Consolidated Mines en hoe hulle die waarde en koste van diamante reguleer. INLEIDING Die fokus van hierdie eenheid is om navorsing te doen oor die veranderinge wat tydens die 9de en 20ste eeu plaasgevind het as gevolg van die Industriële Revolusie. n Revolusie is n volledige verandering en die verandering in Brittanje het die land die middelpunt van handel gemaak. Suid-Afrika, n Britse kolonie in daardie tyd, het vinnig Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 9

4 gevolg en ook begin industrialiseer. Suid-Afrika se ontwikkeling en verandering is ook as gevolg van die diamantmynboubedryf en Brittanje se belangstelling in Suid-Afrika. LES : VERANDERINGE IN BRITTANJE TYDENS DIE INDUSTRIËLE REVOLUSIE n Revolusie is n volledige verandering, daarom is die Industriële Revolusie n volledige verandering van die bedryf. Daar is baie oorsake vir hierdie verandering, intern sowel as ekstern. Maar die veranderinge wat tydens hierdie revolusie plaasgevind het, was enorm en het daarom n groot impak op die samelewing gehad.. Oorsake van die Industriële Revolusie Rykdom van slawehandel Eksterne oorsake verwys na dinge wat buite die land gebeur, maar ook die land se veranderinge beïnvloed. Voordat hierdie verandering geplaasgevind het, het Brittanje reeds sy merk as internasionale handelaar gemaak as gevolg van die Atlantiese slawehandel. Hierdie handel staan ook as die driehoekige handelsroete bekend en kan in drie fases opgedeel word. Fase (eerste been): Brittanje het goedere soos gewere, ammunisie, tabak, potte en panne na Afrika geneem en hierdie produkte vir slawe geruil. Maar soos die behoefte vir slawe toegeneem het, het Afrika-leiers gesukkel om aan die groeiende behoefte te voldoen. Uiteindelik het Europeërs slawe begin vang in plaas daarvan om hulle vir goedere te ruil en dit het veroorsaak dat hierdie fase met tyd verdwyn het. Fase 2 (middeldeurgang): Die tweede fase, ook bekend as die middelfase, sluit in die vervoer van duisende slawe oor die Atlantiese Oseaan na die Amerikas, waar hulle as arbeiders verkoop is om op die plantasies te werk. Fase 3 (derde been): Die slawe in die Amerikas het gewasse soos tabak, suiker, koffie en katoen geplant. Hierdie grondstowwe is daarna per skip na Brittanje vervoer waar dit tot verhandelbare goedere verwerk is. Hierdie produkte is daarna aan die res van die wêreld verhandel. Omdat Brittanje by al drie fases van hierdie proses betrokke was, het Brittanje n groot wins gemaak. Hierdie wins is in die ontwikkeling van fabrieke en nuwe uitvindings belê om nog méér wins te maak. Brittanje het as die werkswinkel van die wêreld bekend geword as gevolg van sy groeiende invloed in Europa en omdat hy die middelpunt van handel was. Brittanje was ook die eerste land om met industrialisasie te begin. Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk 0

5 Vervaardigde goedere: Potte, panne, wapens en ammunisie.2 Ekonomie voor die Industriële Revolusie Die Landbourevolusie Voordat verandering in die bedryf kon plaasvind, moes daar eers n paar veranderinge plaasvind in die manier waarop Brittanje sy natuurlike hulpbronne verkry. Daar was belangrike veranderinge in die landboubedryf wat die produksie van plaaslike goedere drasties verbeter het. Van hierdie veranderinge sluit in die uitvinding van die saadplanter en die perdeskoffel deur Jethro Tull, wat later as die eerste moderne boer bekend gestaan het. Hierdie uitvindings het toegelaat dat die grond met die hulp van n perd geploeg kon word, eerder as om op mannekrag staat te maak, wat beteken het dat n landery wat gewoonlik tussen vier dae en n geweek gevat het om geploeg te word, nou in een dag voltooi kon word. Saadplanter en perdeskoffel Bron: ef_05_06.jpg Jethro Tull, ontwerper van die saadplanter en perdeskoffel Bron: 0/Jethro_Tull_(agriculturist).jpg Impak Onderwysdiens (Edms) Bpk